postgraduaat in intercultureel management - Cimic

w interculturaliteit globaal bekeken
w Levenslang Leren 2
w Bachelor-na-bacheloropleiding in Intercultureel Management 6
w Postgraduaat Interculturele Communicatie 13
en Diversiteitsmanagement
w Postgraduaat Cultuur en Gezondheid 25
w Postgraduaat Cultuur en Economie 27
w Postgraduaat Cultuur, Diplomatie en Civiele Samenleving 29
w Postgraduaat Cultuur en Internationale samenwerking 31
w Postgraduaat in het Afrikaanse Mens- en Wereldbeeld 33
w Postgraduaat in Intercultureel Management, spec. Oost Europa 35
w Postgraduaat in Intercultureel Management, spec. Latijns Amerika 37
w Postgraduaat in Intercultureel Management, specialisatie Azië 39
1

2
w leVenSlang leren
Leren blijft een heel leven lang belangrijk. Daarom organiseert de Katholieke Hogeschool
Mechelen, naast praktijkgerichte bacheloropleidingen (ook in avondonderwijs), een hele
reeks vervolgopleidingen (banaba’s, postgraduaten,…), weekend- en avondopleidingen,
vormingen binnen onze expertisecentra, cursussen, seminaries,… Deze opleidingen zijn
er dus niet enkel voor pas afgestudeerden van een bacheloropleiding maar voor alle
‘levenslang lerenden’: professionals die zich willen bijscholen, werkenden die nog in
avond- of weekendonderwijs een bachelordiploma willen behalen, …
In al deze opleidingen en cursussen ligt het accent op de praktijk. Niet dat wij de theorie
overboord kieperen. Maar we vinden dat de beste stuurlui niet aan wal kunnen staan.
Integendeel, wij geloven in praktijkgerichte opleidingen die waterdicht aansluiten bij de
realiteit van het professionele leven.
w De opleiDingen verschillen qua stuDieDuur en type
» bachelors in avondonderwijs: een aangepast programma dat leidt tot een bachelordiploma.
Je kan je inschrijven wanneer je reeds een diploma van een bachelor- of graduaatsopleiding
op zak hebt. Kandidaten die niet beschikken over dit diploma, maar
wel reeds 3 jaar werken, kunnen voor sommige opleidingen eerst een voorbereidend
semester volgen (meer info in de brochure van de betrokken opleiding). Voor sommige
opleidingen is dit voorbereidend semester verplicht.
» bachelors na bachelor: een bacheloropleiding van minstens 60 studiepunten die leidt
tot een diploma. Je kan inschrijven voor een banaba wanneer je reeds een bachelordiploma
op zak hebt of slaagt in een toelatingsproef.
» postgraduaten: opleidingen die de competenties die je verworven hebt in een bacheloropleiding
verbreden of verdiepen. Een postgraduaat telt minimaal 20 studiepunten
(die je later kan inbrengen als eerder verworven kwalificatie) en leidt tot een postgraduaat
getuigschrift. Je kan inschrijven voor een postgraduaat wanneer je reeds
een bachelordiploma op zak hebt of voldoet aan bepaalde toelatingsvoorwaarden (bvb
slagen voor een toelatingsproef).
» navormingen (cursussen, seminaries, ...): voor de meeste navormingen is geen
diploma vereist. Navormingen leiden tot een attest.

w Diplomacontract, creDitcontract en examencontract
Bij de inschrijving voor een bachelor in avondonderwijs, banaba of postgraduaat schrijf je
je in voor één of meer van onderstaande types van contracten:
1) een diplomacontract met het oog op het behalen van een bachelordiploma of een
postgraduaatsgetuigschrift;
2) een creditcontract met het oog op het behalen van een creditbewijs voor één of meer
opleidingsonderdelen;
3) een examencontract met het oog op het deelnemen aan examens voor het behalen
van een diploma, of het behalen van een creditbewijs voor één of meer opleidingsonderdelen.
Meer informatie op www.khm.be/onderwijsenexamenregeling
3

4
w een kort overzicht
Een overzicht van al onze opleidingsbrochures ‘levenslang leren‘ aan de
Katholieke Hogeschool Mechelen:
» Bedrijfsmanagement en Office management
» CIMIC (Centrum voor Intercultureel Management en Internationale Communicatie)
» ICT en Multimedia
» Interieur&design
» Journalistiek en Communicatie
Opleidingen van het departement Handelswetenschappen, het Media Expertisecentrum
en VOCE (het vormingscentrum van het departement Handelswetenschappen &
bedrijfskunde)
» Lerarenopleiding
» Verpleegkunde
w levenslang leren

w WWW.khm.Be voor De laatste inFo
w e-leren
Het ‘e-leren’ heeft bij de KHMechelen een stevige voet in huis. E-leren staat voor leren
en communiceren via elektronische weg. Een weg die gevormd wordt door het internet
en het intranet en toegankelijk is via multimediacomputers en (draadloze) netwerkverbindingen.
Aan de KHMechelen werken wij met het e-leerplatform Blackboard (Toledo), dat ook
binnen de Associatie KULeuven gebruikt wordt.
Heel wat cursusmateriaal ga je dus op dit e-leerplatform kunnen vinden, je kan er discussiëren
en vragen stellen aan docent en medestudenten, opdrachten inleveren enz. Op die
manier kunnen we het aantal contacturen reduceren tot een aantal dat haalbaar is voor
werkstudenten die ook nog een gezin hebben en tegelijkertijd een hoge kwaliteit garanderen.
In volledig afstandsonderwijs geloven we immers niet: face-to-face contact met
docent en medestudenten is een noodzaak voor de motivatie en om vaardigheden écht te
kunnen trainen en hierover feedback te krijgen.
w De BiBliotheek
De hogeschoolbibliotheek beslaat een aparte vleugel van onze campus De Vest.
Het is een moderne, gespecialiseerde bibliotheek, met heel wat audio- en video materiaal,
cd-rom’s en digitale bronnen, inclusief een ruim aanbod van databanken.
Er is zelfstudiemogelijkheid op een 60-tal computers. Die bieden uiteraard snelle toegang
tot internet.
De bibliotheek zal speciaal voor werkstudenten geopend zijn op een aantal avonden en
vakantiedagen. Meer informatie hierover vind je op onze website: www.khm.be
w associatie k.u.leuven
De KHMechelen is lid van de Associatie K.U.Leuven, een samenwerkingsverband tussen
12 Vlaamse hogescholen en de K.U. Leuven. Hierdoor maak je als student deel uit van een
netwerk dat over heel Vlaanderen verspreid is. Voordelen: makkelijk overstappen naar
een andere studierichting, heldere schakelprogramma’s tussen bachelor- en masteropleidingen,
interne mobiliteit en uitwisseling van ervaringen en kwaliteit tussen de Associatiepartners,
kwaliteitsverbetering, samenwerking rond bibliotheekwerking en andere
diensten voor studenten, … en niet te vergeten een belangrijke Europese uitstraling.
5

6
w bachelor na bacheloropleiding
intercultureel management
w enkele reactieS
van stuDenten en alumni
“Deze CIMIC opleiding heeft me laten proeven van culturele
andersheid, van mogelijk te bewandelen wegen, van interculturaliteit
als existentieel thema, van culturen, boeken en
muziek, … maar ook van mezelf”
“Het belangrijkste van de CIMIC opleiding was ongetwijfeld
het inzicht dat interculturele ontmoetingen nodig zijn om
als samenleving maar ook als persoon te groeien”
“De zoektocht naar mijn thuisland, het al
dan niet blank of zwart zijn, Belg of Congolees
zijn, kortweg een zoektocht naar
een nieuwe identiteit(en) beschouw ik als
mijn grootste keerpunt. En als mijn grootste
bagage die ik meeneem uit mijn tweejarige
CIMIC-opleiding.”

w opleiding in ‘t kort
Het Centrum voor Intercultureel Management en Internationale Communicatie, kortweg
CIMIC, is het expertisecentrum van de KHMechelen voor interculturaliteit. CIMIC verzorgt
sedert meer dan 15 jaar de alom gekende voortgezette opleiding intercultureel management.
Ook in het academiejaar 2009-2010 organiseert CIMIC de bachelor na bachelor
Intercultureel Management. Het is een tweejarige, officieel erkende en geaccrediteerde
opleiding, aangeboden in de vorm van avond- en weekendsessies.
De opleiding nodigt deelnemers uit om kritisch te reflecteren over culturen en hun betekenis
voor globale verhoudingen en sociaal maatschappelijke ontwikkelingen, maar ook
en misschien vooral voor (inter)persoonlijke relaties. Het unieke karakter van de opleiding
vind je weerspiegeld in de eigen visie, de gebruikte werkmethodes en de procesgerichte
benadering.
De opleiding richt zich principieel tot een breed publiek van gemotiveerde mensen die
belangstelling hebben voor andere culturen en bereid zijn de dialoog aan te gaan.
» zij die eraan denken naar een ander continent te vertrekken
» zij die in eigen land intercultureel werken of willen werken
» ngo mensen die vertrekken of teruggekeerd zijn en/of zich willen verdiepen
» migranten en nieuwkomers die de interculturele dialoog willen aangaan
» bedrijfsmensen die weten dat ze binnen bepaalde tijd zullen vertrekken en zich vragen
stellen over de andere cultuur
» bedrijfsmensen die op de werkvloer een meer divers personeelsbeleid willen voeren.
» al wie de wereld door een breedhoeklens wil bekijken.
Praktische voorwaarden: houder zijn van een diploma van een hogeschool of universiteit,
en minimaal een jaar werk of andere relevante ervaring opgedaan sinds het afstuderen.
w inSchrijVen
> Stuur je CV en je motiveringsbrief – waarin je aangeeft waarom je precies deze
opleiding wenst te volgen – naar tris.gilis@khm.be. Wij contacteren je dan voor
een intakegesprek (vanaf mei 2009 op vrijdagvoormiddag). Na het intakegesprek
kun je eventueel meteen inschrijven.
> Met specifieke inhoudelijke vragen kun je terecht bij jo.bastiaens@khm.be of
guido.minne@khm.be, met praktische vragen bij tris.gilis@khm.be.
> cimic
Lange Ridderstraat 36-38 2800 Mechelen
Tel: 015/36.93.20 - Fax: 015/36.93.29
www.cimic.be - cimic@khm.be
7

8
w overzicht
De volledige opleiding omhelst het hoofdpakket rond interculturaliteit, drie modules,
drie specialisaties én een inleefstage. De opleiding biedt via de modules en specialisaties
maximaal de mogelijkheid om een eigen traject en tempo te bepalen. De procesmatige
verwerking (via intervisie, verwerking, trajectbegeleiding en projectwerking) van de
lezingen staat centraal, en wordt getoetst in persoonlijke verwerkingsrapporten en een
inleefstage aan het eind van de opleiding.
1. overzicht moDules
hooFDpakket interculturaliteit – 25 stuDiepunten
Deze inleidende module biedt de cursisten een introductie tot de verschillende perspectieven
op interculturele ontmoeting en dialoog. We nemen zowel cultuurfilosofische,
antropologische, ethisch economische, ecologische, als psychologische invalshoeken in
beschouwing. Volgende thema’s komen aan bod:
» tussen traditie en moderniteit
» filosofie van de ontmoeting
» cultuur: recht, economie, milieu en ethiek
» cultuur: antropologie, politiek en identiteit
» cultuur: kennis en religie
» relationeel ethische kijk op intermenselijke verhoudingen

Module 1 cultuur en economie – 15 stuDiepunten
Deze module gaat in op de relatie tussen cultuur en economie. We bespreken de culturele
en historische wortels van het economische gedachtegoed, en hebben het over processen
van economische globalisering, presenteren case studies van marktgerichte zowel als alternatieve
vormen van economische ontwikkeling, en bekijken kritisch maar constructief
de recente ontwikkelingen op vlak van maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO)
en diversiteit op de werkvloer.
Module 2 cultuur en internationale samenWerking –
15 stuDiepunten
Deze module beoogt een analyse van actuele ontwikkelingen in de Noord-Zuid verhoudingen.
Naast een kritische kijk op theorieën en visies op internationale (ontwikkelings)
samenwerking, staan we stil bij processen en structuren aan de hand van concrete voorbeelden
uit de praktijk.
Module 3 cultuur en Diplomatie – 15 stuDiepunten
In deze module wordt naast het formeel juridische kader van de mensenrechten ook en
vooral aandacht besteed aan nieuwe, meer informele vormen van internationaal overleg,
en in het bijzonder nemen we de betekenis van (politieke) cultuur daarin onder de
loep. Wat bedoelen we met mensenrechten en menselijke waardigheid, hoe gaan we om
met postconflictsituaties. We hebben het over de politiek van goede bedoelingen (en haar
vaak kwalijke resultaten), de opgang van het nationalistische en democratische gedachtegoed.
Module 4 cultuur en gezonDheiD – 15 stuDiepunten
Deze module staat stil bij de culturele factoren in het ontstaan, de beleving en het (eventuele)
herstel van ziekte en gezondheid. We bekijken gezondheid als een sociaal culturele
constructie, en bestuderen de betekenis (de zin) die mensen uit verschillende culturen
geven aan ziek zijn en/of gezond zijn, ‘geneeskunde’ vs. ‘geneeskunst’, en de impact van
migraties op welzijn en welbevinden.
Module 5 interculturele communicatie – 15 stuDiepunten
Deze inleidende module biedt een eerste kennismaking met een aantal basisconcepten
en methodieken in de interculturele communicatie. We staan stil bij thema’s als taal,
beeldvorming, migratie, en cultuur en onderwijs. In de module is er ook een belevingsweekend
‘Brussel multicultureel’.
9

10
2. overzicht specialisaties
aFrika – 10 stuDiepunten
Kosmologie en wereldbeeld, economie, vrouw en domestieke ruimte, regionale conflicten,
Afrika verbeeld in film en literatuur.
azië – 10 stuDiepunten
Politiek, geschiedenis en cultuur in Zuid Azië, het MiddenOosten, Oost Azië, ZuidOost-
Azië.
latijns-amerika – 10 stuDiepunten
Historiek, cultuur & etniciteit, globalisering & politieke economie, case studies, Latijns-
Amerika verbeeld in film en literatuur.
oost-europa – 10 stuDiepunten
Cultuur, literatuur, economie, politieke ontwikkelingen.
cultuurBeleving en zingeving – 10 stuDiepunten
Westerse kosmologie, joodse mystiek, islam en het feminiene, boeddhisme, postmodernisme,
oosters christelijke geloofsbeleving en katholicisme.
3. papers en verWerking
10 stuDiepunten
De leerinhoud van de modules en de stage worden verwerkt in zowel individuele als
groepsrapporten.
1. De inhoudelijke verwerking gebeurt per module in kleine groepjes. Bij de bespreking
van de inhoudelijke vragen en opdrachten worden ideeën en invalshoeken samen gelegd
met een perspectief om tot een consensus te komen. De modulebegeleiders en de opleidingsverantwoordelijke
begeleiden dit verwerkingsproces.
2. Naast de inhoudelijke verwerking van de lessen in groep, wordt van elke student aan
het eind van elk programmajaar ook een persoonlijk verwerkingsverslag verwacht. De
bedoeling daarvan is studenten maximaal aan te moedigen tot zelfreflectie en een beleving
van de aangesneden thema’s op basis van de eigen ‘context’.

4. interculturele stage
10 stuDiepunten
De interculturele inleefstage is een verplicht onderdeel van de opleiding voor diegenen
die het bachelor diploma Intercultureel Management wensen te behalen. Anderen krijgen
aan het eind van de opleiding een getuigschrift. Een vrijstelling voor de ‘reguliere’
stage kan bekomen worden indien je een internationale migratie of langdurige en intensieve
leef- en werkervaring in het buitenland achter de rug hebt. Wél vragen we je dan
om deze ervaring in een rapport te toetsen aan de concepten en referentiekaders van de
opleiding.
5. organisatie en kalenDer
Het aantal lesdagen per week en de lesmomenten hangt af van de module(s) en
specialisatie(s) die je kiest. In beide programmajaren is het hoofpakket rond interculturaliteit
verplicht, in het eerste jaar ook nog één module en één specialisatie, in het tweede
programmajaar twee modules en twee specialisaties. Gemiddeld telt een module of specialisatie
een tiental avonden van 3 lesuren (19.00u tot 22.00u) en een tweetal zaterdagsessies
(van 10.00u tot 17.00u).
1° trimester (van medio september tot eind december)
Maandagavond: Specialisatie Afrika
Dinsdagavond: Hoofdpakket 1° jaar
Woensdagavond: Open avonden, ophaallessen en hoofdpakket 2° jaar
Donderdagavond: Module Interculturele Communicatie; Cultuur en Economie
Zaterdagen: volgens kalender beschikbaar in juni 2009
2° trimester (van januari tot medio maart)
Maandagavond: Module Cultuur en Internationale Samenwerking
Dinsdagavond: Module Cultuur en Gezondheidszorg
Woensdagavond: Open avonden, ophaallessen en hoofdpakket 2° jaar
Donderdagavond: Specialisatie Latijns-Amerika
Zaterdagen: volgens kalender beschikbaar in juni 2009
3° trimester (van medio maart tot medio mei)
Maandagavond: Oost Europa
Dinsdagavond: Module Cultuur en Diplomatie
Woensdagavond: Open avonden, ophaallessen en hoofdpakket 2° jaar
Donderdagavond: Specialisatie Azië
Zaterdagen: volgens kalender beschikbaar in juni 2009
specialisatie cultuurbeleving en zingeving (enkel tweedejaars):
vijf residentiële weekends in het tweede semester (kalender beschikbaar in juni 2009)
11

12
w start
> De opleiding start van vrijdag 19 tot zondag 20 september
2009 met een residentieel voorbereidingsweekend
w stuDielast
w locatie
> Campus Gouden Leerhuys, Lange Ridderstraat 36-38, 2800 Mechelen tenzij
anders vermeld (werkbezoeken, verwerkingsweekends of open avonden)
w inschrijvingsgelD
> 120 studiepunten
w praktische info
campus - info
> Het inschrijvingsgeld wordt bepaald in functie van de intensiteit (het aantal studiepunten
waarvoor je inschrijft) en duur van het traject dat je doorloopt. Met
een gelijke spreiding van 120 studiepunten over twee programmajaren kom je
uit op v 1.077,60 per jaar.
> De berekening van het inschrijvingsgeld verloopt als volgt:
> Forfaitair basisbedrag: v 117,6.
> Inschrijving à rato van v 16 per studiepunt.
Voor 60 studiepunten op een jaar kom je op v 960.
> Totaal voor één programmajaar: v 1.077,6.
> Deze opleiding kan betaald worden met opleidingscheques van de Vlaamse
Overheid. De opleiding is tevens erkend als beroepsopleiding voor het Betaald
Educatief Verlof.

w postgraduaat
interculturele communicatie
en diVerSitetiSmanagement
Een deelnemer getuigt: “Dit postgraduaat bood me heel wat
interessante concepten, methodieken en referenties die van
pas komen in mijn eigen professionele context. Daarnaast
was de opleiding een bron van inspiratie voor het omgaan
met interculturaliteit in de samenleving”.
13

14
w opleiding in ‘t kort
CIMIC verzorgt sinds 2007 een postgraduaat ‘Interculturele Communicatie en Diversiteitsmanagement’.
Deze opleiding richt zich tot mensen die vanuit hun professionele context
geconfronteerd worden met interculturele vragen en op zoek zijn naar de concretisering
van het begrip diversiteit in hun eigen werksituatie.
Bedrijven, social profit organisaties, scholen, ziekenhuizen en allerlei publieke overheden
opereren vandaag in een complexe, pluralistische omgeving. De groeiende diversiteit in
de samenleving daagt organisaties uit om tot een vernieuwend en dynamisch beleid te
komen. We ervaren verschillen in sekse, leeftijd, zingeving, seksuele geaardheid, cultureel
etnische achtergrond, enzovoorts. Medewerkers, klanten en beleidsmakers worden
uitgedaagd om met anderszijn om te gaan en het te erkennen.
Uit deze ontwikkelingen ontstaat een boeiende evenwichtsoefening tussen gelijkheid en
gelijkwaardigheid. Kunnen we diversifiëren zonder te discrimineren, positief en negatief?
Kunnen we stroomlijnen zonder te nivelleren? Wat zijn gelijke kansen nu echt? En hoe
geef je die een plaats binnen een concreet team?
In dit postgraduaat trachten we al te boude veralgemeningen en vereenvoudigde communicatiemodellen
achter ons te laten en te vertrekken vanuit de concrete realiteit van
de steeds veranderende interculturele communicatieprocessen.
w doelgroep
De doelgroep van deze opleiding bestaat uit leidinggevenden en stafmedewerkers werkzaam
in organisaties en bedrijven die werk willen maken van diversiteit op de werkvloer:
» Middenkader en kaderleden van overheden, bedrijven en social profit organisaties
» Verantwoordelijken van de personeelsdienst, Syndicaal verantwoordelijken in bedrijven
» Stafmedewerkers en kaderleden van politiediensten, scholen, hospitalen, OCMW’s en
sociale organisaties en culturele centra
» Intercultureel bemiddelaars en diversiteitscoördinatoren
» HR- verantwoordelijken
» Bedrijfsmensen die op de werkvloer een meer divers personeelsbeleid willen voeren
of met een concrete internationale opdracht geconfronteerd worden
» Personeelsverantwoordelijken of opleidingsverantwoordelijken die het diversiteitsvraagstuk
willen verankeren of expliciteren binnen hun eigen organisatie.

w eindcompetenties
Dagelijkse omgang met collega’s, klanten, managers, ouders, leerlingen uit andere culturen
kan boeiend zijn, maar daarom niet altijd evident. Inzicht krijgen in de verschillen
die andere culturen met zich meebrengen en de meerwaarde hiervan positief weten te
hanteren, is zonder meer een vereiste om de interculturele samenwerking en communicatie
optimaal te laten verlopen. In het postgraduaat ‘Interculturele Communicatie en
Diversiteitsmanagement’ wordt interculturele communicatie in verband gebracht met
interculturele organisatieontwikkeling. De meest gangbare modellen worden geconcretiseerd
met praktijkervaringen.
Je krijgt verschillende bruikbare instrumenten aangereikt voor het managen van diversiteit,
het creëren van een draagvlak en het omgaan met weerstand, racisme en vooroordelen.
Deze opleiding is praktijkgericht, en brengt de nodige inzichten, vaardigheden en
praktische handvaten om effectief om te gaan met diversiteit in je huidige of toekomstige
werksituatie, maar ook in je dagelijkse omgaan met anderen. Het is belangrijk dat je als
cursist je eigen ervaringen als casus materiaal en als toetssteen kunt inzetten.
De instructievorm en interactievorm zijn seminaries, trainingen, discussie & reflectie,
bedrijfsbezoeken en een praktische verwerkingsopdracht. De opleiding is procesgeoriënteerd:
deelnemers worden gecoached door een team van professionele trainers. De evaluatie
gebeurt op basis van een praktijkopdracht waarin de deelnemers casusmateriaal
uit de eigen praktijk toetsen aan de aangeleerde concepten.
15

16
w de deelnemer
» kan de eigen visie en aanpak in het managen van diversiteit in een bredere context
plaatsen en verder ontwikkelen
» is vertrouwd met de belangrijkste praktische stappen en bijhorende instrumenten om
op een integrale manier het proces van interculturalisatie in een organisatie te initiëren
en te coachen
» weet de trainingsinhouden te integreren in de eigen professionele context en realiseert
de transfer van kennis, vaardigheden en attitudes
» beschikt over een duidelijk beeld van zijn/haar professionele kwaliteiten op het gebied
van managen van diversiteit
» kan gangbare concepten toepassen op zjin eigen werksituatie in de vorm van een
werkplan
» (h)erkent de meerwaarde van diversiteit in concrete situaties
» beschikt over inzicht in de (inter)persoonlijke, situationele en culturele factoren die
interculturele communicatie mee bepalen.

w Duur
> Van vrijdag 2 oktober 2009 tot 2 april 2010
Op donderdagavond 10 september voorzien we een info- en intakevergadering.
Deze start om 17.00u.
w stuDielast
> 25 studiepunten
w locatie
> Campus Gouden Leerhuys, Lange Ridderstraat 36-38, 2800 Mechelen
w contacturen
> 18 vrijdagsessies van 9u30 tot 16u.30, uitgezonderd
schoolvakantiedagen, en 5 avondsessies (19.00u tot 22.00u).
> Gedetailleerde kalender beschikbaar in juni 2009
op aanvraag: cimic@khm.be
w praktische info
campus - info
17

18
w prijs
> Het inschrijvingsgeld voor deze opleiding bedraagt v 1.500 – lunch van broodjes,
koffie en thee inbegrepen.
> Deze opleiding kan betaald worden met opleidingscheques, alsook met elektronische
cheques van je werkgever via het systeem “KMO-portefeuille” (voorheen
‘Budget voor Economisch Advies’). Je organisatie of bedrijf dient haar subsidie
aanvraag elektronisch aan te vragen via de website www.kmo-portefeuille.be
(waar tevens bijkomende informatie kan opgevraagd worden) ten laatste 14 kalenderdagen
na aanvang van de opleiding.
> Maximum aantal deelnemers: 15
w inschrijven
> Praktische voorwaarde tot inschrijven: houder zijn van bachelor diploma
en werkzaam zijn ‘in de praktijk’.
> Stuur je CV en een motivatiebrief voor deze opleiding naar
tris.gilis@khm.be.
Je wordt dan uitgenodigd voor een intake-bijeenkomst op 10 september
2009.
> Met specifieke inhoudelijke vragen over deze opleiding kan je terecht bij
gunilla.de.graef@khm.be, met praktische vragen bij tris.gilis@khm.be

w oVerzicht 2009 i 2010
Het postgraduaat is opgebouwd rond 5 modules en 1 intervisietraject. De lessen worden
verzorgd door CIMIC-medewerkers en door gastsprekers (deskundigen uit het veld).
introDuctieDag op vrijDag 2 oktoBer 2009
Kennismaking, voorstelling programma, aanpak en methodieken. Inleiding ‘culturele
identiteiten op de werkvloer’.
moDule 1: interculturele communicatie
Gespreksvoering, feedback geven, motiveren, onderhandelen, conflicthantering, en doelgroepencommunicatie.
SeSSie 1: reFlectiesessie
Sleutels voor intercultureel leren. We denken na over ons eigen referentiekader, onze
eigen ‘taal’, onze eigen betekenissystemen. We gaan op zoek naar de balans en het verband
tussen het rationele (de logos) en het symbolische (de mythos). We onderzoeken
het verschil tussen multiculturaliteit en interculturaliteit en staan ook stil bij onze eigen
identiteit en diversiteit.
SeSSie 2: concepten van interculturele communicatie
Interculturele communicatie is een vorm van communicatie met expliciete aandacht voor
de culturele factoren die van invloed zijn op de communicatie en tot misverstanden kunnen
leiden. Culturele factoren hangen overigens niet enkel samen met iemands nationale
of etnische achtergrond, maar evenzeer met geslacht, leeftijd, sociale klasse, opleiding,
seksuele voorkeur, beroep, religie en sociaalgeografische afkomst. We bekijken samen
de pro’s en contra’s van gangbare concepten en modellen en exploreren toepassingsmogelijkheden
op de concrete realiteit van de werkvloer.
SeSSie 3: het topoi moDel
Edwin Hoffman, auteur van het TOPOI model, introduceert ons tot de concrete implicaties
van zijn systeemtheoretisch onderbouwd interactiemodel. Communicatie in praktijk
wordt geanalyseerd als een continue en steeds wederkerig proces van interpretaties en
‘feedback loopholes’. We bekijken aan de hand van concrete voorbeelden vijf domeinen
waar zich in communicatie cultuurverschillen en misverstanden kunnen voordoen: taal,
ordening, personen, organisatie en inzet.
We bestuderen mogelijke analyse en interventiestrategieën.
19

20
SeSSie 4: toepassingen, oeFeningen en caseBespreking
In deze praktijksessie oefenen we de aangeleerde concepten aan de hand van casusmateriaal
dat de deelnemers meebrengen vanuit de eigen praktijk.
moDule 2: teamWerk en Diversiteit
Culturele referentiekaders en impact op groepsdynamiek, leiderschapscapaciteiten, samenwerken
in team
SeSSie 5: samenWerken in een multicultureel team
Het verwerven van teamwerkvaardigheden is in vele sectoren en organisaties een sleutel
voor een aangename en tegelijk productieve werkomgeving gericht op samenwerking,
creativiteit en innovatie. Dit houdt onder meer in het aanscherpen van communicatiestijlen,
leiderschap capaciteiten, én een oog voor de betekenis van culturele diversiteit
voor de dynamiek van een groep. Intercultureel teamwerk vraagt om een persoonlijk en
een sociaal groeiproces, gericht op het verkennen van eigen referentiekaders, grenzen,
verantwoordelijkheden en rollen, visies, flexibiliteit, luisterbereidheid en maturiteit. Samenwerking
in een intercultureel team veronderstelt boeiende evenwichtsoefeningen
tussen ‘gelijkheid’ en ‘gelijkwaardigheid’. Kunnen we diversifiëren zonder te discrimineren
(positief en negatief)? Kunnen we ‘stroomlijnen’ zonder te nivelleren? Wat zijn ‘gelijke
kansen’ nu echt? En hoe geef je die een plaats binnen een concreet team? Welke competenties
vereist een effectieve omgang met verschil?
SeSSie 6: human resources vanuit een DiversiteitsBril
Welke plaats krijgen ‘andere’ werknemers in het HRM-beleid van de organisatie? En hoe
kan het HRM-beleid met de door haar ontwikkelde instrumenten en benaderingen bijdragen
tot een praktijk waarin culturele diversiteit niet alleen gedijt maar ook als meerwaarde
wordt bekeken? We bespreken de verschillende perspectieven op diversiteit aan
de hand van casusmateriaal aangebracht door de deelnemers.
SeSSie 7: intervisie
Reflectiemoment. We maken tijd voor individuele en groepsgerichte coaching. Tijdens
intervisiesessies gaan we ook in op de opvolging van de verwerkingsopdrachten.

moDule 3: DiversiteitsBeleiD
Migratie, inburgering, diversiteitsplannen, diversiteit en tewerkstelling, diversiteit in onderwijs,
in de media.
SeSSie 8: taal en overheiD: hier spreekt men neDerlanDs
Het principe van grondwettelijke taalvrijheid, het belang van sociaal tolken, het voorbeeld
van New York, is een taaleis gerechtvaardigd bij sociale huisvesting,…
SeSSie 9: omgaan met racisme op De Werkvloer
Het thema racisme wordt belicht vanuit drie niveaus:
» Individueel niveau: wat zijn mijn ‘niet onderhandelbare kaders’ mbt racisme?
» Groepsniveau: wat is racisme op de werkvloer? Hoe is racisme op de werkvloer te
herkennen? Hoe gaan we in op racistische opmerkingen?
» Professioneel niveau: wat is de rol van de leidinggevende/coördinator? Wat kun je
tegen racisme op de werkvloer ondernemen?
SeSSie 10: meDia en Diversiteit
O.a. Kif-Kif, maar ook het Minderhedenforum ijvert voor een accurate beeldvorming van
etnisch-culturele minderheden in de mainstream media.
SeSSie 11: migratie
Een greep uit de thema’s: de communicatieve maar ook de beleidsaspecten van migratie.
Wat is ons taalgebruik als we het hebben over migranten, waarom migreren mensen
eigenlijk, en hoe speelt het beleid op verschillende echelons en op een veelheid van domeinen
daarop in.
SeSSie 12: gelijke kansen en racismeBestrijDing
op De Werkvloer
Dit seminarie omvat enerzijds een uiteenzetting van het wettelijk kader voor de bestrijding
van discriminatie en racisme in de arbeidssfeer en anderzijds een bespreking en
analyse van concrete praktijksituaties en ervaringen.
21

22
SeSSie 13: evenreDige arBeiDsDeelname
en Diversiteit in De praktijk
Een van de centrale instrumenten van het impulsbeleid rond evenredige arbeidsdeelname
en diversiteit situeert zich op het niveau waar daadwerkelijk aan het HR-beleid
en de arbeidsorganisatie wordt gesleuteld en waar nieuwe banen worden geschapen: in
ondernemingen, organisaties en overheidsbesturen. Dit is het domein waar leden van de
kansengroepen op de werkvloer aanwezig zijn of soms via de effecten van een stimulerend
beleid geïntroduceerd worden.
SeSSie 14: meerstemmigheiD in het onDerWijs
Deze lezing beoogt een kritische reflectie over de relatie tussen het instituut onderwijs
enerzijds en maatschappij en cultuur anderzijds. Het kost ons doorgaans weinig moeite
om deze relatie te problematiseren: waar volgens sommigen ‘ons’ onderwijs schromelijk
ontoereikend is in het beantwoorden van dringende maatschappelijke vragen – met name
op vlak van een multiculturele samenleving – vinden anderen dat het instituut overbevraagd
is in zijn maatschappelijke functie. Als instrument van ‘culturele reproductie’ en
‘socialisatie’ lijkt het instituut onderwijs op het eerste zicht weinig ruimte te bieden voor
maatschappelijke verandering. Maar is dat ook zo? We zoeken antwoorden bij de resultaten
van recent en minder recent sociaal wetenschappelijk onderzoek.

moDule 4: Diversiteit en organisatieveranDering
Draagvlakverbreding, omgaan met weerstand, interne en externe communicatie, organisatiecultuur,
processen van change management
SeSSie 15: opmaken van een eigen Diversiteitsplan
In deze sessie wordt eerst tekst en uitleg gegeven bij de praktijk en werking van de diversiteitsplannen.
Daarna krijgen de deelnemers de opdracht om de contouren uit te schrijven
voor een diversiteitsplan dat is toegespitst op hun eigen werkcontext.
SeSSie 16 & 17: BeDrijFsBezoeken
Bedrijfs- en/of organisatiebezoeken worden –in de mate van het mogelijke– georganiseerd
in overleg met de deelnemers.
SESSIE 18: DraagvlakverBreDing en verWezenlijking
Rationeel niveau: voorbereiding, communicatie, verloop en navolging van diversiteitsopbouw
binnen de eigen organisatie. Structureel niveau: verankering van diversiteit in de
organisatiestructuur en procedures; (blijvende) rol van het management en verantwoordelijke.
Emotioneel niveau: omgaan met weerstand.
SeSSie 19: omgaan met WeerstanD
Individueel niveau: Wat is mijn persoonlijke perceptie van weerstand als trainer? Wat is
de functie van weerstand in een opleidingscontext? Hoe ga ik om met weerstand? (geen
weerstand tegen weerstand maar procesinterventies) Waarin schuilt de kracht van modelgedrag?
Groepsniveau: De gekende en ongekende weerstanden van het eigen publiek
worden getoetst aan de soorten weerstand (culturele, praktische en psychologische
weerstand), de verschillende uitingsvormen (weerstand herkennen) en de weerstandopwekkers
(onderliggende redenen).
SeSSie 20: intervisie
Reflectiemoment. We maken tijd voor individuele en groepsgerichte coaching. Tijdens
intervisiesessies gaan we ook in op de opvolging van de verwerkingsopdrachten.
23

24
moDule 5: train the trainer
Leren hoe vormingen voor medewerkers op te zetten
SeSSie 21: hanDvaten voor een Diversiteitstrainer
Het DNA van het leerproces:
» Hoe leren individuen (leerstijlen)?
» Hoe verhoudt zich dit tot hoe organisaties leren?
» Wat zijn de eigenschappen van krachtige leeromgevingen? Hoe integreer je deze
eigen schappen in een opleidingstraject?
Effectieve voorbereiding, uitvoering en opvolging van off-the-job-training
» Analyse van de verschillende leerstijlen en doelstelling van eigen publiek en afstemming
hiervan op de trainingsaanpak/inhoud
» Ontwerp van een deelnemersgerichte opleiding (omgaan met weerstand in een groep;
omgaan met gedifferentieerde groepssituaties; verantwoorde keuze van diverse werkvormen
die de actieve deelname en de opbouw van eerste handskennis, -vaardigheden
en –attitudes stimuleren)
SeSSie 22: methoDieken oeFenen
Dit luik bestaat o.m. uit:
» De opmaak van een opleiding voor eigen publiek
» Try-out van een (onderdeel van de) ontworpen opleiding
» Feedback geven en ontvangen
» Formulering van een actieplan
De deelnemers bouwen zelf de oefensituaties op, rekening houdend met de (op voorhand
bepaalde) eigen leervragen en mogelijke leervragen van de andere deelnemers.
SeSSie 23: presentaties verWerkingsopDrachten
Tijdens de laatste sessie van de opleiding stellen de deelnemers de eigen resultaten van
de verwerkingsopdracht voor aan de groep.

w postgraduaat
Een studentenverhaal: “Voor mij één van de meest aangrijpende CIMIC-gebeurtenissen was
de les van Jan Kabuta: de openbaring van de persoon in de Afrikaanse orale literatuur. Ik had
op voorhand geen idee waarover de les zou gaan, en vroeg me onderweg naar de klas nog af
wat dit met deze opleiding cultuur en gezondheid te maken zou hebben… Het lofdicht, een
voorbeeld van orale traditie, is een gedicht geschreven als lof op jezelf en op de medemens.
Het was voor mij niet meteen evident om een lofzang over mezelf neer te pennen. Toen ik
het voorlas –ik was als eerste aan de beurt – voelde ik dat er iets bijzonders gebeurde in het
klaslokaal. Iedereen was zo aandachtig. Ik was nog dagen lang zwaar onder de indruk van de
bevrijdende impact die deze lofgedichten op me hadden. ‘Een mens wordt mens door andere
mensen’. Psychische gezondheidszorg in Afrika…”
w De opleiDing in ‘t kort
cultuur en gezondheid
Cultuur is de bril, waardoor we de werkelijkheid waarnemen, haar interpreteren en er zin
aan geven. Niet-westerse culturen zullen de begrippen ziekte en genezing veelal anders
invullen dan de op ratio gestoelde klassieke westerse geneeskunde. Jammer genoeg
krijgen deze culturele aspecten in de klassieke (para)medische opleiding nog veel te weinig
aandacht. Deze module beoogt niet alleen feitenkennis over welzijn en on-welzijn in
andere culturen over te brengen, maar wil op de eerste plaats een cultuursensitieve houding
aanleren. Daarom kan deze module ook voor cursisten, die niet uit de hulpverlening
komen, interessant zijn.
25

26
w Doelgroep
Dit postgraduaat staat open voor alle belangstellenden met een diploma hoger onderwijs
die beschikken over een brede interesse in het omgaan met mensen uit andere culturen.
w einDcompetenties
Aan het einde van de opleiding
» ben je vertrouwd met de historische en antropologische achtergrond van de huidige
westerse geneeskunde, en weet deze te duiden als product van de moderniteit
» sta je open voor, en weet je om te gaan met de verschillende manier(en) waarop andere
culturen omgaan met gezondheid en ‘wel-zijn’
» kan je de mogelijkheden en beperkingen van interculturele bemiddeling in de gezondheidssector
duiden en beargumenteren
De evaluatie gebeurt middels een groepsrapport met mondelinge presentatie (pass/fail).
Deelnemers die geslaagd zijn ontvangen een postgraduaat getuigschrift.
w praktisch
looptijd: Van dinsdag 5 januari 2010 tot dinsdag 18 mei 2010
studielast: 25 studiepunten
contacturen: 12 dinsdagavonden (19.00u tot 22.00u) en één zaterdag (10.00u
tot 17.00u) tijdens het tweede semester van het schooljaar. Een
gedetailleerde kalender is beschikbaar in juni 2009 op aanvraag:
cimic@khm.be
locatie: Campus Gouden Leerhuys, Lange Ridderstraat 36-38, Mechelen
prijs: Het inschrijvingsgeld voor deze opleiding bedraagt v 518.
Deze opleiding kan betaald worden met opleidingscheques.
meer info: Met specifieke inhoudelijke vragen over deze opleiding kan je terecht
bij jo.bastiaens@khm.be of guido.minne@khm.be, met praktische
vragen bij tris.gilis@khm.be

w postgraduaat
w De opleiDing in ‘t kort
cultuur en economie
“Een zeer verrassende, toegankelijke én leerrijke opleiding,
die naar de fundamenten peilt van onze eigen economische
logica maar tegelijk ook de belangrijke vraag naar concrete
toepassingen niet uit de weg gaat.” (CIMIC alumna)
Wat ons in deze module vooral zal bezighouden is de vraag naar de relatie tussen economie
en cultuur: in hoeverre is de economie, in zijn verscheidenheid van vormen, ‘ingebed’
(“embedded”) in de culturele en sociale onderbouw van gemeenschappen? Karl
Polany beschreef in de jaren 1950 het kapitalisme als een historische anomalie omdat,
terwijl eerdere economische stelsels “ingebed” werden in een netwerk van sociale relaties,
deze relatie met de ingang van het kapitalisme wordt omgekeerd: sociale relaties
worden voortaan gedefinieerd door economische wetmatigheden. Zijn overtuiging –overigens
wel gecontesteerd door heel wat ‘klassieke’ economen— was dat sociale regels
van reciprociteit (ruileconomie), retributie en gemeenschapsverplichtingen historisch
heel wat meer frequent voorkwamen dan marktrelaties. Door de “great transformation”
van de industriële revolutie zouden alle vormen van economische interacties met de ander
ten gronde zijn veranderd. Naast structurele transformaties van de relatie cultuur en
economie staan we ook stil bij de globalisering van economieën en de gevolgen daarvan
voor economische, organisatorische en culturele ontwikkelingen, en dus voor ons zelf. De
onderliggende ethische discussies en morele vraagstellingen –wat is een rechtvaardige
economie? Kunnen soberheid en solidariteit een plaats krijgen in een op winst gestoelde
markt? Hoe definiëren we armoede en ongelijkheid? Wat moeten we verstaan onder
duurzaam, maatschappelijk verantwoord ondernemen?...— zijn nooit ver weg.
27

28
w Doelgroep
Dit postgraduaat staat open voor alle belangstellenden met een diploma hoger onderwijs
en een brede interesse in het wezen van economische interacties. Een voorkennis economie
is niet vereist.
w einDcompetenties
De deelnemers
» zijn zich beter bewust van de geglobaliseerde wereld waarin zij leven
» kennen de concepten van diversiteitsmanagement en weten deze toe te passen in de
eigen professionele en persoonlijke context
» zijn in staat om het gangbare economisch paradigma kritisch te bevragen
» beschikken over de analytische vaardigheden om economische en sociale ongelijkheden
zowel binnen de eigen samenleving als in een geglobaliseerde context van Noord-
Zuidrelaties te duiden
De evaluatie gebeurt middels een groepsrapport met mondelinge presentatie (pass/fail).
Deelnemers die geslaagd zijn ontvangen een postgraduaat getuigschrift.
w praktisch
looptijd: Van donderdag 24 september 2009 tot donderdag 25 maart 2010
studielast: 25 studiepunten
contacturen: 12 donderdagavonden (19.00u tot 22.00u) en twee zaterdagen
(10.00u tot 17.00u), inclusief een bedrijfsbezoek, tijdens het eerste
semester van het schooljaar. Gedetailleerde kalender beschikbaar
in juni 2009 op aanvraag: cimic@khm.be
locatie: Campus Gouden Leerhuys, Lange Ridderstraat 36-38, Mechelen
prijs: Het inschrijvingsgeld voor deze opleiding bedraagt v 518.
Deze opleiding kan betaald worden met opleidingscheques.
meer info: Met specifieke inhoudelijke vragen over deze opleiding kan je terecht
bij jo.bastiaens@khm.be of guido.minne@khm.be, met praktische
vragen bij tris.gilis@khm.be

w postgraduaat
Een afgestudeerde getuigt: “Zeer terecht werd in de opleiding uitvoerig aandacht besteed
aan de spanningen tussen de diversiteit van culturen op aarde en de universaliteit van de
mensenrechten enerzijds, en tussen deze mensenrechten en begrippen als multiculturaliteit,
interculturaliteit, en transculturaliteit anderzijds. Deze actuele discussies houden me al een
tijd bezig, maar de opleiding heeft zonder enig twijfel mijn denken daarover uitgeklaard.”
w De opleiDing in ‘t kort
cultuur, diplomatie en
ciViele maatSchappij
Meer en meer worden politici, ambtenaren en al wie met internationale betrekkingen te
maken heeft in hun werk geconfronteerd met de factor ‘cultuur’. Wie zowel in oorlogs- als
in vredestijd moet onderhandelen met vertegenwoordigers van een cultuur die fundamenteel
van de zijne verschilt, moet - zo blijkt - zich beter voorbereiden en trachten de
gesprekspartner vanuit zijn achtergrond te verstaan. Vooral bij internationale conflicten
is de gebrekkige en/of eenzijdige benadering (vanuit een eerder westers visie of bepaalde
belangengroep) een handicap die voor de wereldvrede een bedreiging kan worden.
Welke taal spreken we? Welke (westerse) concepten en kosmologie hanteren we? We
bekijken formele zowel als informele vormen van diplomatie. Hoe staan we tegenover
andere staatsvormen? Hoe gaan wij zelf met conflicten om? Wat is de betekenis van het
nationalisme? Hoeveel weten en begrijpen we van de geschiedenis van onze mede- of
tegenstanders? Waar houdt politiek en diplomatie zich mondiaal mee bezig? Welke rol
spelen de media, de noodhulporganisaties, de internationale instellingen? We kijken niet
alleen naar conflictsituaties maar nemen ook de post-conflictsituatie in beschouwing.
Welke verwerkingsmechanismen en nieuwe (politieke) oriënteringen zijn nodig om tot
een duurzame vredesopbouw te komen?
29

30
w Doelgroep
Dit postgraduaat staat open voor alle belangstellenden met een diploma hoger onderwijs
en een gezonde interesse in wat er zich afspeelt in de wereld van vandaag.
w einDcompetenties
De deelnemer:
» beschikt over de nodige analytische vaardigheden om internationale machtsverhoudingen
in de wereld te duiden
» is vertrouwd met het formeel-juridische kader van de mensenrechten en is in staat
daarover kritisch te reflecteren
» herkent de betekenis van politieke ideologieën en referentiekaders voor andere culturen
zowel als voor de eigen cultuur
» begrijpt het belang en de betekenis van culturele en psychologische benaderingen
voor het omgaan met conflicten, zowel in het heden als in het verleden
» is bewust van en constructief kritisch tegenover de eigen plaats in de wereld, en beschikt
over de nodige kennis om tot een actief wereldburgerschap te komen
De evaluatie gebeurt middels een groepsrapport met mondelinge presentatie (pass/fail).
Deelnemers die geslaagd zijn ontvangen een postgraduaat getuigschrift.
w praktisch
looptijd: Van dinsdag 16 maart 2010 tot dinsdag 7 september 2010
studielast: 25 studiepunten
contacturen: 12 dinsdag- of woensdagavonden (19.00u tot 22.00u) en één zaterdag
(10.00u tot 17.00u) tijdens de tweede helft van het schooljaar.
Gedetailleerde kalender beschikbaar in juni 2009 op aanvraag:
cimic@khm.be
locatie: Campus Gouden Leerhuys, Lange Ridderstraat 36-38, Mechelen
prijs: Het inschrijvingsgeld voor deze opleiding bedraagt v 518.
Deze opleiding kan betaald worden met opleidingscheques.
meer info: Met specifieke inhoudelijke vragen over deze opleiding kan je terecht
bij jo.bastiaens@khm.be of guido.minne@khm.be, met praktische
vragen bij tris.gilis@khm.be

w postgraduaat
“Ik moet toegeven dat ik na jaren engagement mijn vertrouwen in de ontwikkelingssamenwerking
wat was kwijtgeraakt. De vraag of ontwikkelingssamenwerking nog zin had bleef
mij achtervolgen. Ook deze opleiding biedt bikkelharde, vaak confronterende, analyses maar
geeft tegelijk ruimte voor en uitzicht op een nieuwe benadering die op een concrete, meer
interculturele, en dus wederzijdse, benadering is gestoeld.” (een NGO vrijwilliger)
w De opleiDing in ‘t kort
cultuur en internationale
Samenwerking
Het concept van ontwikkeling is een cultureel bepaalde visie op economische en sociale
vooruitgang. Armoede betekent in dit concept niet alleen een gebrek aan essentiële
goederen en diensten, maar ook een gebrek aan mogelijkheden om een bevredigender
en waardevoller bestaan te kiezen. Dit impliceert dat er gekozen kan worden voor een
ander soort ontwikkelingsstrategie. De recente vergroting van keuzemogelijkheden op de
vrije markt, evenals de verbreiding van democratische instituties en medezeggenschap
in bedrijven, hebben individuen, groepen en verschillende culturen in staat gesteld zelf
hun keuze te bepalen. Er zijn verschillende indicatoren voor de kwaliteit van het bestaan
gesuggereerd, zoals een lange levensduur, goede gezondheid, adequate voeding, onderwijs
en toegang tot de verzamelde kennis op de wereld, afwezigheid van seksediscriminatie,
politieke en sociale vrijheden, autonomie, toegang tot macht, het recht om deel te
hebben aan het cultureel leven van een gemeenschap, medezeggenschap in belangrijke
beslissingen die van invloed zijn op leven en werken van de burgers, enzovoort ... Het mag
duidelijk zijn dat iedere reeks kwantitatieve indicatoren het concept “menselijke ontwikkeling”
noodzakelijkerwijze versmalt.
31

32
In deze module gaan we op zoek naar de ideologieën en concepten die van betekenis zijn
in het internationale ontwikkelingsgebeuren, en welke rol ‘cultuur’ speelt in de verschillende
interpretaties en visies op ontwikkeling. We trachten, vanuit een constructief kritische
benadering ook concrete praktijken ontwikkelingssamenwerking te evalueren.
w Doelgroep
Dit postgraduaat staat open voor alle belangstellenden met een diploma hoger onderwijs.
De opleiding richt zich in het bijzonder tot mensen die als medewerker of vrijwilliger actief
betrokken zijn in samenwerkingsprojecten tussen Zuid en Noord, of die deelnemen
aan sensibiliseringstrajecten over Noord-Zuidverhoudingen.
w einDcompetenties
De deelnemer:
» beschikt over de nodige analytische vaardigheden om economische en sociale ongelijkheden
in de geglobaliseerde context van Noord-Zuidrelaties te duiden
» kan kritisch reflecteren over het internationale gebeuren in het algemeen, en over de
concepten ontwikkeling en ontwikkelingssamenwerking in het bijzonder
» is vertrouwd met de ideologieën, concepten en structuren van de internationale ontwikkelingssamenwerking,
alsook met de kritische debatten daarover
» kan ontwikkelingsproblemen analyseren en mogelijke oplossings- en/of samenwerkingsstrategieën
kritisch evalueren
De evaluatie gebeurt middels een groepsrapport met mondelinge presentatie (pass/fail).
Deelnemers die geslaagd zijn ontvangen een postgraduaat getuigschrift.
w praktisch
Looptijd: Van maandag 4 januari 2010 tot maandag 17 mei 2010
Studielast: 25 studiepunten
Contacturen: 12 maandagavonden (19.00u tot 22.00u) en één zaterdag (10.00u
tot 17.00u) tijdens het tweede semester van het schooljaar. Gedetailleerde
kalender beschikbaar in juni 2009 op aanvraag:
cimic@khm.be
Locatie: Campus Gouden Leerhuys, Lange Ridderstraat 36-38, Mechelen
Prijs: Het inschrijvingsgeld voor deze opleiding bedraagt v 518.
Deze opleiding kan betaald worden met opleidingscheques.
Meer info: Met specifieke inhoudelijke vragen over deze opleiding kan je terecht
bij jo.bastiaens@khm.be of guido.minne@khm.be, met praktische
vragen bij tris.gilis@khm.be

w postgraduaat
afrikaanSe menS en wereldbeeld
Een deelnemer vertelt haar verhaal: “Na een jaar vrijwilligerswerk als leerkracht in Tanzanië
voelde ik de noodzaak om mijn interculturele ervaringen een plaats te geven. Deze opleiding
bood antwoorden op een aantal vragen waar ik lange tijd mee geworsteld heb. Veel
kleine puzzelstukken die stilaan één prachtig geheel vormen. Ik blik terug op veel boeiende
en leerrijke ervaringen, maar ook op eerdere culturele botsingen die me toen vaak ergerden
en waar ik nu de ‘zin’ van zie. Bijvoorbeeld de hiërarchische structuur binnen mijn werkveld in
Tanzania waar ik niet mee vertrouwd was, de nogal aparte visie op ‘gelijkheid’, maar ook mijn
drang naar verandering wekte vaak wederzijdse frustraties op. De Afrikaanse logica confronteert
ons blijkbaar nog het meest met onze eigen culturele referentiekaders. Wat ik leerde
in deze opleiding is te kijken naar die andere logica met de ogen van de Afrikaan om daarna
terug te blikken op onze eigen culturele aannames. Suzanne Monkasa, onze begeleidster,
was daar bijzonder goed voor geplaatst”.
w De opleiDing in ‘t kort
Met het postgraduaat Afrikaans Mens- en Wereldbeeld schrijft u zich in voor een uitdiepende
exploratie van de diversiteit van het Afrikaanse continent en haar bevolking, de
verhoudingen tussen cultuur –culturen- en domeinen van de Afrikaanse samenleving(en)
in een pluridisciplinair perspectief: antropologie, politiek, geschiedenis bewegingen en
dynamieken van sociale veranderingen, artistieke en culturele producties, sociale economie
, “gender’ en processen van politieke deelname. Evenveel domeinen van activiteiten
van Afrikanen die vragen oproepen en die gelegenheden geven voor verrijkende discussies,
debatten en uitwisselingen waarin we uitvoerig stilstaan bij de Afrikaanse kosmologie
en geschiedenis, het belang van verwantschapstelsels, politieke ontwikkelingen
en alternatieve economische systemen, beeldvorming en culturele Afrikaanse artistieke
producties.
33

34
w Doelgroep
Dit postgraduaat staat open voor alle belangstellenden met een diploma hoger onderwijs
die beschikken over een aantoonbare ervaring met of interesse in Afrikaanse culturen en
hun betekenis voor onze eigen samenleving.
w einDcompetenties
De deelnemer:
» is vertrouwd met de kosmologie van het Afrikaanse mens- en wereldbeeld
» kan de brede politieke, economische en maatschappelijke context in Afrika duiden
aan de hand van een aantal case studies
» weet de brede stromingen, actuele ontwikkelingen en problemen op het Afrikaans
continent te vertolken
» kent en herkent hoe vooroordelen en stereotypes van de Afrikaanse cultuur in media
en beeldvorming worden bestendigd
» is in staat om de actualiteit van de ontwikkelingen op het continent te situeren vanuit
een postkoloniale erfenis en gedachtegoed
De evaluatie gebeurt middels een groepsrapport met mondelinge presentatie (pass/fail).
Deelnemers die geslaagd zijn ontvangen een postgraduaat getuigschrift.
w praktisch
looptijd: Van maandag 21 september 2009 tot maandag 22 maart 2010
studielast: 20 studiepunten
contacturen: 12 maandagavonden (19.00u tot 22.00u) en één zaterdag (10.00u
tot 17.00u) tijdens het eerste semester van het schooljaar. Gedetailleerde
kalender beschikbaar in juni 2009 op aanvraag:
cimic@khm.be
locatie: Campus Gouden Leerhuys, Lange Ridderstraat 36-38, Mechelen
prijs: Het inschrijvingsgeld voor deze opleiding bedraagt v 438.
Deze opleiding kan betaald worden met opleidingscheques.
meer info: Met specifieke inhoudelijke vragen over deze opleiding kan je terecht
bij jo.bastiaens@khm.be of guido.minne@khm.be, met praktische
vragen bij tris.gilis@khm.be

w postgraduaat
w De opleiDing in ‘t kort
in intercultureel management:
SpecialiSatie ooSt-europa
“Een must voor wie meer wil weten over onze Europese buren”
In internationaal politiek opzicht staat wellicht geen enkele regio strategisch dichterbij
dan de Oost-Europese. We denken meteen aan de toelevering van olie- en gastoevoer en
het belang daarvan voor onze economieën. De politiek strategische betekenis staat echter
in geen verhouding tot onze beperkte kennis van en vertrouwdheid met deze culturen.
Voor vele West-Europeanen blijven onze onmiddellijke buren in het Nabije-Oosten grote
onbekenden. Daardoor blijft, helaas, ook voor velen het adagio gelden dat ‘onbekend =
onbemind’.
In deze module gaan we in op de diversiteit van culturen in Oost-Europa. We gaan in op
actuele vragen als: waar stopt Europa, en waar begint Azië? In geografisch opzicht, maar
vooral in cultureel en politiek opzicht. We staan stil bij Rusland, Oosterse orthodoxie, literatuur,
en beschouwen de Balkan werkelijkheid. We houden halt in Roemenië, Kosovo en
Tsjechië, en reizen verder tot aan de verste uithoeken van wat vroeger eenvoudigweg onder
de door Moskou gedirigeerde Soviet Unie ressorteerde. Met het debat rond de Turkse
toetreding tot de EU belanden we uiteindelijk bij de vraag waar de eigen Europese Unie
eindigt.
35

36
w Doelgroep
Dit postgraduaat staat open voor alle belangstellenden met een diploma hoger onderwijs
die beschikken over een aantoonbare interesse in Oost-Europese culturen en hun betekenis
voor onze eigen samenleving.
w einDcompetenties
Deelnemers
» zijn vertrouwd met de belangrijkste politieke stromingen en actuele ontwikkelingen in
Rusland en Oost Europa
» zijn in staat om de brede politieke, economische en maatschappelijke context van geselecteerde
landen te duiden aan de hand van case studies die aan bod kwamen in de
module
» weten de brede stromingen, actuele ontwikkelingen en problemen in Oost-Europa
historisch te duiden en er een plaats aan te geven in de wereld van vandaag
» zijn in staat om de actualiteit van de ontwikkelingen op het continent te situeren vanuit
een gedeeld historisch erfgoed
De evaluatie gebeurt middels een groepsrapport met mondelinge presentatie (pass/fail).
Deelnemers die geslaagd zijn ontvangen een postgraduaat getuigschrift.
w praktisch
looptijd: Van maandag 15 maart 2010 tot maandag 6 september 2010
studielast: 20 studiepunten
contacturen: 12 maandagavonden (19.00u tot 22.00u) en één zaterdag (10.00u
tot 17.00u) tijdens het tweede semester van het schooljaar. Gedetailleerde
kalender beschikbaar in juni 2009 op aanvraag:
cimic@khm.be
locatie: Campus Gouden Leerhuys, Lange Ridderstraat 36-38, Mechelen
prijs: Het inschrijvingsgeld voor deze opleiding bedraagt v 438.
Deze opleiding kan betaald worden met opleidingscheques.
meer info: Met specifieke inhoudelijke vragen over deze opleiding kan je terecht
bij jo.bastiaens@khm.be of guido.minne@khm.be, met praktische
vragen bij tris.gilis@khm.be

w postgraduaat
Een deelnemer zegt het zo: “De opleiding Latijns-Amerika vond ik heerlijk. Ik had altijd een
voorliefde gehad voor het continent, en heb er veelvuldig rondgereisd, en zowel goede als
slechte herinneringen aan overgehouden. Voordien kende ik min of meer de pijnlijke koloniale
geschiedenis maar in de opleiding leerde ik veel bij over culturele achtergronden, en historisch
diepgewortelde conflicten. Het leuke van deze opleiding is dat er ook geluisterd wordt
naar je eigen mening. Ook de inkleding van het leslokaal met Latijns-Amerikaanse spulletjes
en eten en drank maakten de opleiding ook een fijne ervaring. Je zou bijna vergeten dat je op
schoolbanken zit…”
w De opleiDing in ‘t kort
in intercultureel management:
SpecialiSatie latijnS-amerika
In deze opleiding verkennen we het Latijns-Amerikaanse continent vanuit twee sporen:
het historische en het cultureel-etnische. Vanuit het historische perspectief zoeken we
naar antwoorden op de volgende vragen: hoe zwaar weegt de koloniale erfenis? Wat is het
verschil tussen de koloniale en postkoloniale periode? In hoeverre is het huidige Latijns-
Amerika gevangene van zijn eigen verleden? En welke tegenstromen proberen een eigen
koers uit te zetten? Vanuit het cultureel-etnische perspectief, kijken we terug op verzwegen
genocides, onderdrukking, ontkenning of gedwongen assimilatie… en stellen we vast
dat ondanks alles de inheemse culturen niet verdwenen zijn. Hoe “anders” zijn deze “pueblos
originarios”, de eerste bewoners van het Latijns-Amerikaanse continent? Waaraan
danken ze hun vitaliteit en overlevingskracht? En welke rol hebben etniciteit en culturele
identiteit nog te spelen in ons huidige tijdperk van globalisering?
37

38
w Doelgroep
Dit postgraduaat staat open voor alle belangstellenden met een diploma hoger onderwijs
die beschikken over een aantoonbare interesse in Latijns-Amerikaanse cultuurvraagstukken
en hun betekenis voor onze eigen samenleving.
w einDcompetenties
Deelnemers
» kunnen vanuit het concept van cultuur-etnische identiteit duiding geven aan de geschiedenis
en de politieke actualiteit van het Latijns-Amerikaanse continent
» zijn in staat om de brede politieke, economische en culturele context in geselecteerde
Latijns Amerikaanse landen te duiden aan de hand van case studies die aan bod kwamen
in de module
» weten de brede stromingen, ontwikkelingen en problemen op het continent te duiden
en een plaats te geven in de geglobaliseerde wereld
» zijn in staat om de actualiteit van de ontwikkelingen op het continent historisch te
situeren vanuit een postkoloniale erfenis en gedachtegoed
De evaluatie gebeurt middels een groepsrapport met mondelinge presentatie (pass/fail).
Deelnemers die geslaagd zijn ontvangen een postgraduaat getuigschrift.
w praktisch
looptijd: Van donderdag 7 januari 2010 tot donderdag 27 mei 2010
studielast: 20 studiepunten
contacturen: 12 donderdagavonden (19.00u tot 22.00u) en één zaterdag (10.00u
tot 17.00u) tijdens het tweede semester van het schooljaar. Gedetailleerde
kalender beschikbaar in juni 2009 op aanvraag:
cimic@khm.be
locatie: Campus Gouden Leerhuys, Lange Ridderstraat 36-38, Mechelen
prijs: Het inschrijvingsgeld voor deze opleiding bedraagt v 438.
Deze opleiding kan betaald worden met opleidingscheques.
meer info: Met specifieke inhoudelijke vragen over deze opleiding kan je terecht
bij jo.bastiaens@khm.be of guido.minne@khm.be, met praktische
vragen bij tris.gilis@khm.be

w postgraduaat
“De CIMIC opleiding Azië is één van de boeiendste die ik al volgde. Het waren nochtans geen
gemakkelijke maar veeleer complexe kwesties die werden aangesneden: politieke conflicten
in het Midden-Oosten, religieuze tradities, koloniale en postkoloniale invloeden, democratie
en kasten in India, de islam in Pakistan en Indonesië…“ (een student).
w De opleiDing in ‘t kort
in intercultureel management:
SpecialiSatie aziË
De diversiteit aan Aziatische culturen en sub-culturen overstijgt onze verbeeldingskracht
zodanig dat we al te snel overgeleverd aan allerlei gemeenplaatsen en vaak exotiserende
(en grotendeels onjuiste) beelden uit de dagelijkse media. Edward Said had het er al over
in zijn boek ‘Orientalism’, waar hij deze exotiserende (en vreemd genoeg tegelijk demoniserende)
beeldvorming over ‘het Oosten’ bespreekt in de Westerse literatuurgeschiedenis.
Het zou daarom onterecht zijn om over Azië te spreken als ware het een geïntegreerde
cultuur. Sociale, culturele, politieke en economische verschillen zijn zo immens
groot dat zelfs een geografische opdeling tussen Zuid-Azië, Oost-Azië, en Zuidoost-Azië,
in sociaal-politiek, economisch of cultureel opzicht vaak kant noch wal raken. Wat heeft
het boeddhistische Thailand immers gemeen met het islamitische Indonesië; of, waar
plaats je tot de verbeelding sprekende landen als Sikkim, Nepal, Papoea-Nieuw-Guinea,
of zelfs Iran?
Eerder dan een heel continent te willen ‘coveren’ met een tiental lezingen, bieden we in
deze opleiding een aantal brede thematische insteken voor een diepere exploratie van
een continent vol tegenstrijdigheden; waar vredelievendheid samengaat met (al dan niet
ingehouden) geweld, waar sensitiviteit voor het spirituele samengaat met een revolutionaire
drang om te veranderen, en waar, laat het ons niet vergeten, de grote meerderheid
van de huidige wereldbevolking zijn leven opbouwt. In deze opleiding staan we stil bij
achtereenvolgens de thema’s cultuur en religiositeit; kruitvat van conflicten; revolutieevolutie;
China & Japan: groot, maar nog steeds onbekend.
39

40
w Doelgroep
Dit postgraduaat staat open voor alle belangstellenden met een diploma hoger onderwijs
die beschikken over een aantoonbare interesse in Aziatische cultuurvraagstukken en hun
betekenis voor onze eigen samenleving.
w einDcompetenties
De deelnemer:
» is vertrouwd met de belangrijkste religieuze stromingen en zingevingssystemen die in
Azië ontstonden
» is in staat om de brede politieke, economische en maatschappelijke context in geselecteerde
Aziatische culturen te duiden aan de hand van case studies en landen die
aan bod kwamen in de module
» weet de brede stromingen, actuele ontwikkelingen en problemen op het Aziatische
continent te duiden en een plaats te geven in de wereld van vandaag
» is in staat om de actualiteit van de ontwikkelingen op het continent te situeren vanuit
een postkoloniale erfenis en gedachtegoed
De evaluatie gebeurt middels een groepsrapport met mondelinge presentatie (pass/fail).
Deelnemers die geslaagd zijn ontvangen een postgraduaat getuigschrift.
w praktisch
looptijd: Van donderdag 18 maart 2010 tot donderdag 9 september 2010
studielast: 20 studiepunten
contacturen: 12 donderdagavonden (19.00u tot 22.00u), twee zaterdagen (10.00u
tot 17.00u) en een introductieweekend tijdens het tweede semester
van het schooljaar. Gedetailleerde kalender beschikbaar in juni
2009 op aanvraag: cimic@khm.be
locatie: Campus Gouden Leerhuys, Lange Ridderstraat 36-38, Mechelen
prijs: Het inschrijvingsgeld voor deze opleiding bedraagt v 438.
Deze opleiding kan betaald worden met opleidingscheques.
meer info: Met specifieke inhoudelijke vragen over deze opleiding kan je terecht
bij jo.bastiaens@khm.be of guido.minne@khm.be, met praktische
vragen bij tris.gilis@khm.be

Met theorie alleen red je het niet

w infodagen 2009 i 2010
> zaterdag 25 april 2009 i 10.00u » 16.00u
> zaterdag 27 juni 2009 i 10.00u » 13.00u
> zaterdag 12 september 2009 i 10.00u » 13.00u
w cimic i centrum voor intercultureel management
en interculturele communicatie
003293
vzw Katholieke Hogeschool Mechelen
campus leerhuys
lange ridderstraat 36-38
2800 mechelen
T. 015/369 320 I F. 015/369 329
cimic@khm.be
www.cimic.be
Opgericht in 1993 door boseigenaren, de houtsector, sociale bewegingen en milieuorganisaties streeft de Forest
Stewardship Council (FSC) naar verantwoord bosbeheer wereldwijd. Daarbij wordt rekening gehouden met het
milieu, de sociale dimensie en de economische haalbaarheid.
Door het gebruiken van FSC-gecertificeerd papier ondersteunt KHMechelen verantwoord bosbeheer.