Bijlage 4 - Waardebepaling bloot eigendom

70. In de erfpachtakten van Staatsbosbeheer zijn verschillende vergoedingsregelingen bij
het einde van de erfpacht opgenomen.
71. In de akten die onder oud BW zijn gevestigd, ontbreekt in alle gevallen een
vergoedingsregeling. De erfpachter moet de opstallen altijd afbreken. Op grond van het
overgangsrecht is de dwingendrechtelijke regeling van artikel 5:99 BW niet van
toepassing op oude gevallen, zodat deze opruimplicht aan het einde van de
overeengekomen erfpachttermijn ook onder nieuw BW blijft gelden.
72. In de akten die onder nieuw BW zijn gevestigd, is in enkele gevallen een
ongeclausuleerd recht op een vergoeding opgenomen, maar is in de meeste gevallen
sprake van een geclausuleerd recht op vergoeding. Deze vergoedingsregelingen lijken
zich niet in alle gevallen te verdragen met de dwingendrechtelijke regeling van artikel
5:99 BW. Bij de beoordeling van de akten dient derhalve artikel 5:99 BW tot
uitgangspunt moet worden genomen.
N.B. Staatsbosbeheer heeft te kennen gegeven dat aan alle erfpachters in
beginsel de mogelijkheid wordt geboden om gebruik te maken van de
mogelijkheid van heruitgifte. Gelet hierop bestaat niet langer de noodzaak om
de vergoedingsregeling bij het advies te betrekken.
VIII. Hoe wordt in het onteigeningsrecht tegen de waardering van bloot eigendom
aangekeken?
73. Volgens de Hoge Raad wordt geen blijk gegeven van een onjuiste rechtsopvatting,
indien de waarde van de bloot eigendom en de waarde van het erfpachtrecht in
onteigeningszaken als volgt worden begroot. “Tussen de waarde van het erfpachtsrecht
en de waarde van de blote eigendom bestaat een nauwe samenhang. Men zal in het
algemeen moeten aannemen, dat beide waarden tezamen gelijk zijn aan de waarde
van het onteigende als vrij opleverbaar object”.
74. De waarde van de blote eigendom hangt in het algemeen af van de canon, de
mogelijkheden om deze te herzien, de voorwaarden betreffende de vergoeding van de
restwaarde van opstallen bij het einde van het erfpachtsrecht en de contant te
berekenen opbrengstmogelijkheden van de grond en eventueel de opstallen bij het
einde van het erfpachtrecht. Afhankelijk van de periode, welke het erfpachtsrecht nog
zal duren, zal bij de beoordeling van de waarde van de blote eigendom de nadruk
vallen op de gekapitaliseerde jaarlijkse opbrengstmogelijkheden of de contant
gemaakte eind-opbrengst. Deze waarde stijgt naarmate het einde van het
erfpachtrecht nadert.
75. A-G Moltmaker zet in zijn conclusie bij HR 7 april 1993, NJ 1994, 47 uitvoerig uiteen
hoe al naar gelang de casuspositie de respectieve waarden van de blooteigendom en
Pagina 20 van 23