Bijlage 4 - Waardebepaling bloot eigendom

3. Op grond van artikel 5:98 lid 1 BW blijft de erfpacht doorlopen wanneer de tijd
waarvoor de erfpacht is gevestigd, is verstreken en de erfpachter de zaak op dat
tijdstip niet heeft ontruimd, tenzij de eigenaar uiterlijk zes maanden na dat tijdstip
doet blijken dat hij haar als geëindigd beschouwt. Van dit voornemen kan de eigenaar
ook voor het eindigen van de erfpacht blijk geven. De eigenaar en de erfpachter
kunnen deze verlengde erfpacht opzeggen op de wijze en met inachtneming van de
termijn vermeld in artikel 5:88 BW, namelijk één jaar. Gelet op artikel 5:98 lid 2 BW is
deze regel in zoverre van dwingend recht, dat daarvan niet ten nadele van de
erfpachter mag worden afgeweken.
N.B. De bepaling heeft onmiddellijke werking, met dien verstande dat wanneer
een erfpachtrecht vóór 1 januari 1992 is gevestigd en in de
erfpachtvoorwaarden een regeling is getroffen die afweek van artikel 779 BW
(oud), op grond van artikel 71 Overgangswet NBW (“Ow”) die afwijkende
regeling geldt.
4. Artikel 5:98 BW biedt de erfpachter mitsdien geen recht op verlenging of heruitgifte,
doch een (beperkte) verlenging van de erfpachtperiode, die met inachtneming van de
termijn van één jaar kan worden opgezegd. De verlengde erfpacht dient te worden
beschouwd als een continuering van de bestaande toestand, zodat partijen het alsnog
eens kunnen worden over verlenging of vernieuwing van de erfpacht.
Zie J. de Jong en H.D. Ploeger, Erfpacht en opstal, Deventer: Kluwer 2008, nr.
45.
5. De vraag of de erfpachter na het einde van de oorspronkelijke erfpachtperiode een
recht heeft op verlenging en/of heruitgifte, dient in eerste instantie te worden
beantwoord aan de hand van de erfpachtsvoorwaarden, nu de wet het vraagstuk van
verlenging en heruitgifte in algemene zin onbeantwoord laat. Onder omstandigheden
bevatten deze voorwaarden een bepaling die voorziet in de mogelijkheid van
verlenging, en (onder omstandigheden) tevens in de termijn en de nieuwe voorwaarden
van deze verlenging.
N.B. Voor het antwoord op de vraag of sprake is van verlenging of heruitgifte,
is blijkens de rechtsgeleerde literatuur essentieel of en in hoeverre in de
vestigingsakte aan de erfpachter een recht op voortzetting is gegeven. Hoe
sterker dat recht en hoe meer bepaalbaar de voorwaarden waaronder zulks zal
geschieden, hoe eerder sprake zal zijn van verlenging van het bestaande recht.
Indien bij de verlenging meer dan één van de essentialia van het recht
verandert, of het object van het recht wordt veranderd, ontstaat wellicht een
nieuw recht. Doorgaans wordt aangenomen dat wijziging van (slechts) één van
de essentialia van het recht onvoldoende is.
Pagina 2 van 23