Bijlage 4 - Waardebepaling bloot eigendom

uiten twijfel een dominante positie heeft, niet onmiddellijk volgt dat de Gemeente
misbruik van deze positie maakt.
35. Dit neemt echter niet weg dat de bloot eigenaar bij het formuleren van de
voorwaarden waaronder de erfpacht kan worden verlengd dan wel heruitgegeven,
(kenbaar) rekening dient te houden met de belangen van de zittende erfpachters. De
reden hiervoor wordt duidelijk geformuleerd in een vonnis van de Rechtbank Arnhem
van 5 oktober 2005, NJF 2006, 21, waarin zij als volgt overwoog:
“De erfpachters hebben in feite geen vrije keuze tussen ontruiming van het
perceel bij einde van de erfpacht enerzijds en verlenging van de erfpacht of
verwerving van het perceel anderzijds. Gezien de band van de erfpachters met
hun woonhuizen zullen zij kiezen voor voortzetting van de bewoning. Zij zullen
dus kiezen voor óf verlenging van de erfpacht óf verwerving van de grond. Dit
betekent dat de Gemeente gezien deze afhankelijke positie van de erfpachters
op zorgvuldige wijze en met oog voor de belangen van de erfpachters de prijs
van de grond moet vaststellen. Dat brengt mee dat van de Gemeente mag
worden verwacht dat zij een prijs vaststelt die in overeenstemming is met de
werkelijke waarde van de grond.”
36. Voornoemd beeld wordt bevestigd in een recente uitspraak van het Hof ’s-Gravenhage
van 23 oktober 2012, LJN: BY0519. Deze uitspraak heeft weliswaar betrekking op de
herziening van de retributiesystematiek ten aanzien van de zittende opstalhouders,
maar de uitgangspunten en benadering zijn (zeer) vergelijkbaar met die betreffende de
herziening van de canon ten aanzien van zittende erfpachters. In voornoemd arrest
schetst het Hof het volgende juridische kader in rov. 15:
“Het hof stelt voorop, dat het door het hof blijkens het boven overwogene
aanvaarde oordeel van de rechtbank dat het Hoogheemraadschap ook onder de
AV70 en de AV2000 gerechtigd is een nieuwe retributiesystematiek vast te
stellen en jegens hen te doen gelden, niet betekent dat het
Hoogheemraadschap deze systematiek naar vrij inzicht kan kiezen. Aan het
Hoogheemraadschap komt hierbij een zekere beleidsvrijheid toe, maar het is
daarbij wel gebonden aan de beginselen van redelijkheid en billijkheid en de
algemene beginselen van behoorlijk bestuur, waaronder de door SBOH c.s.
naar voren gebrachte beginselen. Het zal dus ook rekening moeten houden met
de belangen van de zittende opstalhouders. De vraag of het
Hoogheemraadschap bij de vaststelling van een nieuwe retributiesystematiek
bovenstaande verplichtingen in acht heeft genomen, kan en zal door de
burgerlijke rechter worden getoetst.”
37. Daarbij geldt echter volgens het Hof in rov. 16 wel als uitgangspunt dat het
Hoogheemraadschap in beginsel gerechtigd is zijn retributiebeleid te baseren op de
WOZ-waarde van de uit te geven grond, zodat aan hem een redelijk deel van de
waardestijging van de grond toekomt. Vervolgens komt het Hof tot het oordeel dat
Pagina 11 van 23