Januari

NR.1 | JANUARI 2010
BUITENVOGELS
KWEEKVOGELS
VOGELS KIJK IN
BUITENLAND
PAPAGAAIEN
Vogel
MAGAZINE
ALLES VOOR DE VOGELLIEFHEBBER VAN NU
en verder... lorum ipsum - lorum ipsum - lorum ipsum

KWEEKVOGELS
nestjes verzorgen
8 eieren
meten van eieren
2| Vogel MAGAZINE
Goulds
KWEEKSEIZOEN
Gouldamadine kweekseizoen 2009
Foto’s: Ruud en Jony Oosterbos
Ruud is lid van Luscinia en van de speciaalclub natuurbroed
gouldamadines. Hij kweekt samen met zijn zoon Jony. Thans
kweekt hij met 6 broedkooien en zoals het iedere vogelkweker
overkomt, worden er meer broedhokken gepland. Behalve de
broedhokken zijn de randvoorwaarden: lampen, dimmers en
vochtmeters.
Ruud en Jony zijn dit jaar gestart met drie koppels. Twee
koppels met rood- en zwartkoppen, één koppel alleen roodkoppen.
Ter voorbereiding op de
kweek werden de nestkastjes
van kamillekruid, dit
houdt de bodem mooi droog,
en kokos voorzien. De nestjes
werden mooi gedraaid
door Jony en geplaatst aan
de zijkant buiten de kooi.
Nog wat pluizen en veren en
klaar is het nest.
Aan drinken verstrekt
Ruud: 1x in de week brandnetelthee,
1x in de week
Multi vitamine, 3x in de week
appelazijn en 2x gewoon
water In een flesje. Verder
hangt er altijd een badje.1x
in de week met badzout.
Tijdens het broedseizoen
krijgen ze gekiemd zaad en
als de vogels 2 dagen oud
zijn, bovendien eivoer bestaand
uit eivoer 80% en
insectenvoer 20%. Toegevoegd
multivitamine, cometaves
(zorgt voor darmevenwicht)
en STI-HO-DRU
honing.

ieen echt plaatje
Ook krijgen ze nog peterselie
en saladekruiden (
waarin o.a. knoflook zit). En
af en toe paardenbloem.
Als voedsel krijgen zijn
vogels: tropenzaad 50%,
gemengd met wit zaad 20%,
millet 10%, onkruidzaad
10% en wildzangzaad 10%.
Minimaal 1x in de week trosgierst.
(Als de jongen uitgevlogen
zijn, iedere dag.)
Hij geeft ze het hele jaar
door eivoer.
De eieren worden gemeten
en de jongen elke
dag gewogen. Dit om zeker
te zijn dat de vogels goed
groeien en gezond zijn. Alles
wordt nauwkeurig bijgehouden
om te kijken hoe de
groei verloopt.
De jonge vogels worden
ongeveer op de 6e dag geringd
en zoals u op de foto’s
ziet, worden ze zeer goed
gevoerd. Na het uitvliegen
blijft een droge mestrestant
over.
Het resultaat van drie
koppels is uitstekend te noemen,
zeker als er 8 eieren
zijn gelegd en alle 8 jongen
nog uitkomen en groot worden.
Bezoek hun website
Wij zijn lid van de Vogelvereniging
Luscinia, van
de speciaalclub Natuurbroed
Gouldamadine Nederland en
van de Nederlandse Bond
van Vogelliefhebbers. ...
onzegoulds.webklik.nl/
onderzoek van ei
8 hongerige gevoerd
kan het nog voller
sprekende papille
Vogel MAGAZINE
|3

VOGEL MAGAZINE
Is een uitgave van een verzameling verhalen van vogel- kwekers, - spotters,
roofvogels en volièrehouders.
Vogel magazine is een onafhankelijk blad, dat openstaat voor elke vogelliefhebber.
De uitgave is alleen digitaal te ontvangen als abonnement en verschijnt elke
maand.
Redactieadres: Gea Stoop
De Perponcherstraat 48
2518 SW Den Haag
Tel: 070-3461831
E-mail: redactie@vogelmagazine.nl
Correctie: Jan Huijsman
Ontwerp en beheer Site: Info@univision.nl
Website: VogelMagazine.nl
Abonnementsprijs Vogel Magazine
Binnen en buitenland: € 25,00 per jaar.
Bank Fortis: 81.86.13.580
G.J. Stoop- De Vos
Tnv: Vogelmagazine
Advertenties
Zakelijke advertenties en vogeljournaal zijn in overleg mogelijk.
Voor het aanleveren van een advertentie dient u de tekst duidelijk leesbaar
aan te leveren 1ste van elke maand. Betaling van de advertentie dient vooraf
te geschieden.
Mogelijkheid van advertentie is hele, halve, kwart of 1/8 pagina, voor het vogeljournaal
is een ruimte van 100 letters.
Verantwoordelijkheid
De redactie van Vogel Magazine is inhoudelijk niet verantwoordelijk voor publicatie,
maar houd zich wel het recht voor artikelen te weigeren. Publicatie
van artikelen en foto’s gaan in overleg met de auteur.
Overnamen van foto’s, artikelen, illustraties geheel of gedeeltelijk is zonder
schriftelijke toestemming van de auteur en Vogel Magazine niet toegestaan.
Aan dit blad werkte verder mee:
Ruud Oosterbos en Jony Goulds
F.Lanega Afrikaanse parkieten
Fam. de Moor Papegaaien
Piet Zwinkels Huismus
Erico Goedhart NOP
José Abellan Kanaries
4| Vogel
MAGAZINE

Geachte vogelliefhebber,
Bij het opzetten van een nieuw blad komt best veel kijken, voordat het geheel
presentabel is. Wij willen u een mooi blad presenteren waaruit u veel
informatie kunt halen, maar vooral ook van kunt genieten.
Wie zijn wij?
Een kleine groep vogelvrienden die u de informatie over vogels eens op een
andere en ruimere kijk wil bezorgen.
Waarom?
Omdat alle bestaande hobbybladen gekoppeld zijn aan een vogelorganisatie,
die alleen informatie verstrekt volgens haar doelstelling en alleen vogelverhalen
publiceert die bij die organisatie op het vraagprogramma staat
Wij willen meer, want er is meer, en vele vogelliefhebbers doen vaak meer:
kweken, spotten, weidevogels, roofvogels. Zo zijn er ook kwekers die behalve
kweken zich bewust bezighouden met het telen van fuchsia’s.
Tijden veranderen, zeer veel informatie gaat digitaal. Rijk en gemeente, banken,
zorginstanties, verzekeringen, kranten, maar ook hobby’s krijgen door
het digitale tijdperk een andere invulling. Het digitaal bestellen van ringen.
Informatie ophalen en opslaan gaat makkelijk via een computer. Ons blad
kunt u als lid ook gewoon opslaan in uw computer. U hoeft geen verzamelbanden
meer aan te schaffen. Tevens kunt u altijd ons archief raadplegen.
Onze levensstijl verandert daardoor mee.
We gaan anders met de natuur om, bewuster en daarom kiezen veel liefhebbers
voor fotograferen, terwijl anderen liever blijven kweken en tentoonstellen.
Weer anderen kiezen voor omgaan met roofvogels of hebben een volière
in hun tuin. Ook naar zaden, zoals onkruidzaden, wordt anders gekeken. Wat
groeit en bloeit in de woonomgeving van mijn vogels?
Wij gaan dus voor alle vogels en hun leefomgeving, zowel binnen als buiten.
Waarom deze liefhebbers voor deze invulling van hun hobby kiezen, willen zij
u wel vertellen. Wij willen iedereen de ruimte geven voor zijn verhalen.
Ons doel is alleen een leuk, goed en onafhankelijk maandblad brengen dat u
graag leest.
Dat willen we graag maken, voor u en met u! Door inbreng van uw verhalen
en foto’s en door lid te worden van ons digitale maandblad “VogelMagazine”.
Verhalen kunt u digitaal insturen aan de redactie van VogelMagazine.
Redactie@vogelmagazine.nl
Vogel
MAGAZINE
|5

BLZ 04 BLZ 12
BLZ 18 BLZ 20
IN DE SPOTLIGHT
04 Goulds
BUITENVOGELS
12 De Huismus
KWEEKVOGELS
18 Jaspis Kanarie
VOGELREIZEN
20 Isla Margarita
DEZE MAAND IN HET VOGEL MAGAZINE
Ook deze maand hebben we weer een breede selectie aan artikelen, columns en reisverslagen
met betrekking op onze gevleugelde vrienden. Voor ieder wat wils dus. Laat je bijvoorbeeld mee
voeen naar de papegaaien van het Kanarische eiland Isla Margarita (blz. 00) of lees meer over het
ontstaan van vogels (blz. 00). In dit magazine vindt je deze maand tevens:
KROMSNAVELS
06 Afrikaanse Parkieten
VOGELPARKEN
24 NOB
ONTSTAAN
15 De geschiedenis
van dino tot vogel
GEZONDHEID
04 Ziekte Geel
PASSIE
28 Pagegaaien
COLUMN
32 Mijn naam is
Vogel
MAGAZINE
|6
INHOUD

Vogel
MAGAZINE
|7

BUITENVOGELS
8| Vogel
MAGAZINE
Huismus

De Huismus (Passer domesticus).
De huismus behoort tot de orde der zangvogels (Passeriformes) en zijn familie van de Wevervogels
(Ploceidae). De lengte bedraagt 14 tot 16 cm. Het aantal broedparen varieert tussen de
500.000 en 1.000.000 stuks. De huismus staat op de rode lijst.
De huismus is één van de meest voorkomende vogels in Nederland. Het geluid is een typisch
tsjilpen, waardoor de aanwezigheid van een groep huismussen snel duidelijk wordt. Het mannetje
is duidelijk van het vrouwtje te onderscheiden door het donkerbruine verenkleed en de grijze
kruin. De grijze kruin onderscheidt het mannetje ook van de ringmus, die bovendien een zwarte
vlek op de wangen en een witte halsband heeft.
Huismussen komen in
de hele wereld voor. Ze zijn
door kolonisten ingevoerd in
Amerika, Australië, Nieuw-
Zeeland, Zuid-Afrika, Hawaï,
Cuba, Jamaica, de Bermuda-
en de Falklandeilanden.
In Nederland kwam de
huismus al rond 4000 jaar
vóór Christus voor in Zuid-
Limburg. De huismus is een
echte standvogel, ze blijven
altijd in de buurt van hun
broedgebied. In Nederland
kom je ze overal tegen: bij
boerderijen, stadsparken,
volkstuinen, dierentuinen
en dergelijke. Het zijn echte
cultuurvogels. Huismussen
leven in losse kolonies. De
grootte van een kolonie varieert
van zeven tot enkele
honderden nesten. Vroeger
broedden huismussen vooral
in bomen, dit gebeurt nu ook
nog af en toe. Ze zitten het
liefst onder oude pannendaken.
Mannetje en vrouwtje
bouwen samen aan het nest,
dat bestaat uit droog gras,
strootjes, takjes, en plantenrestjes.
Het nest wordt
bekleed met fijn materiaal.
Huismussen kunnen
flink vechten om een nest.
Ze doen aan groepsseks en
hebben de reputatie van
onvermoeide minnaars. Ze
leggen vier tot vijf eieren
en deze komen na ongeveer
na twaalf dagen uit. Als kind
was ik al gefascineerd door
dit bedrijvige vogeltje. Aangezien
ik op het platteland
woonde, was de huismus iets
wat er gewoon bij hoorde.
Ze broedden onder de pannen
van het ouderlijk huis
en regelmatig zag je jonge
vogels rond het huis scharrelen.
Rond voedertijd kon
je ze vaak vinden tussen de
kippen, waar ze een graantje
mee pikten. Ook om het
huis waar ik nu woon, zitten
elk jaar mussen te broeden.
Als ik mijn vogels ga voeren
zijn ze meestal snel present.
Het zijn slimme rakkers
en zijn zo gewend aan ons,
dat ze gewoon op tafel zitten
en tussen je benen hippen,
als we buiten zitten.
In nieuwe woonwijken
worden steeds vaker huismuskasten
aangebracht,
zodat ze ook daar kunnen
broeden.
Na jaren van afname
gaat het nu weer beter met
de huismus. Het aantal
neemt weer toe, dankzij een
aantal maatregelen, die zijn
genomen om hun leefomstandigheden
te verbeteren.
Ook op tentoonstellingen
kom je deze bedrijvige vogel
tegen. Het is een leuke vogel,
niet meer weg te denken
uit onze samenleving.
Tekst en foto’s:
Piet Zwinkels
Vogel
MAGAZINE
|9

Beetje bij beetje kregen
de dinosaurussen de
vliegkunst onder de knie.
Door springen in bomen
van tak op tak, boom
naar boom. Zo ongeveer
als onze eekhoorn zich
beweegt van boom tot
boom. Dit ging steeds
sneller, door o.a vluchtgedrag
voor een vijand
tot bosbrand. Ze ontwikkelden
zo een vliegspier
en de alula, de vliegkleppen.
De vliegspieren zijn de
grootste spieren van een
vogel. In een supermarkt
heten ze “kipfilets”.
In zestig miljoen jaar
veranderden dinosaurussen
met klauwen, tanden
en een vacht in vogels -
die we nu kennen - met
veren en een snavel.
In de loop van de vele
miljoenen jaren speelden
ook ander factoren een
rol bij de ontwikkeling
van onze vogels. Een
zo’n factor is de directe
verandering in de woonomgeving,
waardoor uitsterven
het gevolg kon
zijn.
Er waren in die tijd vele
inslagen en erupties van
kraters. Er wordt verteld
dat in deze periode dit
verschillende jaren achtereen
plaatsvond. Een
zeer ernstige inslag was
aan het einde van het
krijttijdperk, toen een
meteoriet insloeg op de
aarde (Mexico werd als
ergste getroffen)
10| Vogel MAGAZINE
waardoor veel dieren
uitstierven.
Slechts weinige wisten
te overleven, omdat
het enige jaren donker
bleef en een rokerige
sfeer over de aarde hing.
De inslag veroorzaakte
zo’n grote stofwolk,
dat de zon maanden-,
zelfs jarenlang werd
verduisterd. Het stof in
de atmosfeer verstikte
de dieren, voedselketens
werden verstoord.
En vele levensvormen
legden daardoor het
loodje. De enige die
overleefden, waren de
‘fladderende’ tandeloze
dino’s ofwel onze huidige
vogels. Dat de vogels
toen geen tanden meer
hadden, betekent echter
niet dat ze geen tanden
meer zouden kunnen
krijgen.
Het recept voor tanden
zit nog steeds in het DNA
van de vogels. De VS en
Groot Brittannië deden
hiernaar een onderzoek
en kregen het in
2006/2007voor elkaar de
tanden weer te activeren
in een kippen- embryo.
Deinonychus, de verschrikkelijke
klauwdino,
deze is nauw verwant
aan de Velociraptor, de
bloeddorstige killer uit
de film Jurassic Park. Hij
was waarschijnlijk een
stuk actiever en warmbloediger
dan de meeste
andere reptielen.
De ontwikkeling van de
vacht - zoals we die nu
kennen - begon. De haren
en de pluimen leverden
2m grote roofdieren
op die handig konden
worden gebruikt bij het
rennen en springen, zodat
ze langer in de lucht
konden zweven.
Archaeopteryx is niet de
voorouder van de vogels.
Dit maakte een tijd geleden
de commissie voor
ornithologisch onderzoek
bekend. Het grote succes
van de dinosaurussen
in de media is voor een
deel te danken aan de
aandacht die nu geschonken
wordt aan deze
oude theorie.
Volgens die theorie kan
de Archaeopteryx de
voorouder van de vogels
zijn. Deze theorie is gebaseerd
op de osteologie (leer
van de beenderen) en kan
men aldus samenvatten:
het oudste bekende
fossiel met pluimen is
Archaeopteryx en die
heeft een skelet dat
dichtbij dat van de kleine
dinosaurussen komt, die
zoals hij gedurende het
jura leefden. De vogels
zijn dus ontstaan uit
kleine dinosaurussen met
als tussenvorm Archaeopteryx.
Als blijkt dat Archaeopteryx
waarschijnlijk afstamt
van kleine, tweebenige
en vleesetende
dinosaurussen

van het geslacht
Compsognathus, dan is
het nog gewaagder te
bevestigen dat hij aan
de oorsprong ligt van de
vogels. Talrijke waarnemingen
laten ons denken
dat de vogels toch wel
een veel oudere oorsprong
hebben en dat
Archaeopteryx eenvoudig
een afwijkende dinosaurus
zou zijn voorzien van
veren. De waargenomen
gelijkenissen betreffen
vooral de ledematen en
de bekkengordel, maar
die kunnen overeenkomsten
vertonen als gevolg
van dezelfde wijze van
voortbewegen: het lopen
op twee benen. Het typische
ledemaat van de
vertebraten (gewrichten,
wervels) is inderdaad
van een grote plasticiteit,
die toelaat dat
eenzelfde fundamentele
structuur vinnen kan geven
zoals bij Ichthyosaurus
of dolfijn, vleugels bij
vleermuizen en
graafhanden bij de mol,
enz.
Indien Archaeopteryx
vaak aangezien is als
voorouder van de vogels,
dan is dat hoofdzakelijk,
omdat dat dier pluimen
had. Als gevolg van
andere kenmerken is
het een dinosaurus. De
afdrukken van de pluimen
komen duidelijk tot
uiting, omdat het een
fijnkorrelige rotssteen is
die de fossielen omgeven
heeft. Het geraamte is
eveneens goed zichtbaar.
De studie ervan toont
aan dat, al was het dier
in staat tot lopen, klimmen
en waarschijnlijk
zweven, het niet kon
vliegen vanwege de
afwezigheid van een versteend
borstbeen waardoor
we de zwakte van
de borstspieren kennen.
Omdat men een echte
pluim gevonden heeft
met losse baarden in
dezelfde rotsformatie
als waarin verschillende
Archaeopteryxen gevonden
werden, heeft men
bij hen de aanwezigheid
van echte pluimen
verondersteld. Het is
mogelijk dat de pennen
van Archaeopteryx aan
elkaar gegroeide baarden
hadden, hetgeen zou
overeenkomen met een
primitief stadium van de
veer.
Zij krijgt pas los van
elkaar staande baarden
door hun scheiding
gedurende de groei.
Het is aannemelijk
dat de veer niet dadelijk
in haar perfectie
is verschenen. Het is
waarschijnlijker dat ze
progressief is en gevormd
moest worden.
Eerst draadvormig en
donsachtig is ze daarna
stilaan,beetje, uitgegroeid
tot een generfde vlag die
dan later afzonderlijke
baarden kreeg. Tijdens
het ontwikkelen van een
vliegspier ontwikkelden
zich ook vliegveren/pennen.
Tenslotte verschenen
dan nog de baardjes
en de microstructuren.
dan later afzonderlijke
baarden kreeg. Tijdens
het ontwikkelen van een
vliegspier ontwikkelden
zich ook vliegveren/pennen.
Tenslotte verschenen
dan nog de baardjes
en de microstructuren.
Wat wel een belangrijk
gegeven uit al deze onderzoeken
bleek te zijn,
was de uitkomst dat de
Archaeopteryx duidelijk
de missing link liet zien
van een reptiel naar
vogel.
Hieronder is duidelijk de
salamanderachtige staart
te zien.
Vogel
MAGAZINE
|11

EVOLUTIE
Dinosaurus tot
vogel
Tegenwoordig worden we steeds meer geconfronteerd met dinosaurussen en andere wonderlijke
diersoorten uit het verleden zoals in de film Jurassic park, op TV, en bij kinderspeelgoed. We willen
steeds meer weten en kunnen daarvoor tegenwoordig zeer veel vinden op internet.
Zo heb ik eens het ontstaan van de vogels nagegaan, omdat ik een artikel las in de telegraaf over
een tentoon-stelling in Maastricht over nieuwe vogelvondsten die ouder waren dan de Archaeopteryx.
Mijn interesse was gewekt en het resultaat was best grappig.
Hierbij zet ik alles eens voor u op een rijtje.
Alles ontstond in tijdperken: tijdperken zijn periodes en worden tezamen het paleogeen genoemd.
Ik zet enkele tijdperken waarin het ontstaan van vogels wordt aangegeven, in volgorde van oudste
periode onder elkaar.
12| Vogel MAGAZINE

Het PERM is het oudste van
de vier tijdperken en de eerste
periode waarin de dieren
zich ontwikkelden. In het
Perm nam de evolutie van
reptielen en andere landdieren
een vlucht. En hieruit
zouden de dinosauriërs en
zoogdieren zijn ontstaan.
TRIAS….van 199 – 251 miljoen
jaar. Het klimaat was
wereldwijd droog en warm
en het zeeniveau nog relatief
laag. Gedurende het Trias
ontstonden veel nieuwe
soorten, waaronder de eerste
dinosauriërs en gevleugelde
pterosauriërs.
Het JURA….van 145 – 199
miljoen jaar. Het zeeniveau
steeg en kwam relatief hoog
te liggen. Het Jura was (samen
met het eropvolgende
Krijt) de bloeiperiode van de
dinosauriërs. Ook ontstonden
de eerste vogels.
De jongste periode was het
KRIJT van 65 – 145 miljoen
jaar, had een relatief
warm klimaat en een hoge
zeespiegel. Op het land
leefden diverse soorten
dinosauriërs,tegelijkertijd
verschenen veel van de moderne
groepen zoogdieren
en vogels.
In het eerste schema geef ik
de ontwikkeling in zijn geheel,
daarna bekijken we de
ontwikkeling in onderdelen.
DINO’S MET VEREN
In het natuurhistorisch museum
in Maastricht zijn in
2007 een aantal unieke fossielen
tentoongesteld geweest.
Deze unieke fossielen
waren enige tijd daarvoor
ontdekt in China en vertelden
het verhaal over de manier
waarop uit vleesetende
dinosaurussen na een lange
tijd vogels ontstonden. Deze
fossielen uit Liaoning leerden
ons echter één ding:
het ontstaansrecht van de
vogels ligt bezaaid met
vreemde- en doodlopende
zijwegen.
De gevonden Chinese vogelfossielen
zijn allemaal 100
tot 160 miljoen jaar oud.
Dus zijn ze ontstaan in het
krijt- en het juratijdperk.
Zo kennen we de Guanlong
wucci ( juratijdperk), een
carnivoor van 3m met flink
wat beharing die veerachtig
aandeed.
De Microraptor (krijttijdperk)
had weer 4 vleugels,
bezat geen echte vliegtechniek,
maar een soort van
springtechniek die te vergelijken
is met die van een
vliegende eekhoorn.
De negen aldaar getoonde
fossielen vertelden ons het
verhaal van de ontwikkeling
van de evolutie en de vliegkunst
van vogels.
We vragen ons daarbij af:
wanneer noem je nu een
dier een vogel? Als hij veren
heeft? Of een snavel? ? Of
dat het kan vliegen?
Vogel
MAGAZINE
|13

De Longchengoris sanyanesis
(120 miljoen
jaar) was de eerste vogel
waarbij men de ‘alula’
aantrof. De alula is een
extra gevederd klepje
vooraan de vleugel en is
de eerste stap naar de
vliegkunst.
Hij was de eerste ‘vogel’
die zo’n klepje bezat
en daarmee kon hij bij
lagere snelheden beter
sturen en de luchtstroom
langs de vleugels beter
benutten.
Het TERTIAIR is een tijdperk
waarin veel dingen
veranderden.
Van de Ichthyornis
(Maastrichtse krijtvogel)
zijn resten gevonden
in het kalksteen van
Maastricht, die zo’n 66
miljoen jaar oud zijn.
Maastricht was toen een
tropische zee. Ichthyornis
was een visetende
zeevogel en bij deze
Limburgse oervogel is
de verwantschap nog
steeds goed te zien. Het
dier had een spitse bek
met vlijmscherpe dinotandjes.
De allerlaatste
’ouderwetse’ vogel die
ooit gevonden is, werd
gedateerd op 65,8 miljoen
jaar geleden. Het
was het einde van de
dinotijd.
NB:Voor foto’s van vroegere
vliegende dino’s/
vogels wil ik graag
verwijzen naar de site
van www.dinosaurus.net
14| Vogel MAGAZINE
Een stap verder werd
gezet door een wetenschappelijk
tijdschrift
waarin te lezen stond:
“De dinosaurussen zijn
nog altijd bij ons”.
De auteurs zagen de
vogels aan voor kleine
dinosaurussen. Zo’n veronderstelling
vraagt wel
om bewijzen.
Heden ten dage kennen
we nog wel zo’n vogel,
de Hoatzinvogel.
De hoatzin is zo’n
prachtvoorbeeld van een
evolutionaire overgang
van reptiel naar vogel.
De jongen van de vogel
hebben nog klauwtjes
aan de vleugels net als
de befaamde oervogel
Archaeopteryx.
Daar kunnen ze veel
mee, ze hangen aan
takken en klimmen in
bomen en keren terug in
het nest. Door deze
klauwtjes kunnen zij het
nest al verlaten, voordat
ze kunnen vliegen. Vallen
ze naar beneden, dan
kruipen ze met behulp
van de vleugelklauwtjes
weer terug het nest in.
Zwemmen kunnen ze ook
al, voor ze vliegen. De
naam hoatzin betekent
stinkende vogel. Deze
naam heeft hij te danken
aan zijn dieet van bepaalde
bladeren, waardoor
deze vogel stinkt.
Omdat men denkt dat
ze daardoor niet eetbaar
zijn, komen ze nog vrij
veel voor in de natuur en
rond het reservaat.
Gebruikte bronnen:
Internet
Archaeopterix
De Telegraaf
Natuurhistorisch Museum
Maastricht
www. Nhmmaastricht.nl

copyrights foto’s UNIVISION
15| Vogel MAGAZINE
HET VDF ORGANISEERT
OOK IN 2010 WEER
EXCURSIES NAAR
Gambia
Met een totaal aantal vogelsoorten van rond
de 550, mag Gambia rustig Afrika’s grootste
vogeltuin genoemd worden. Zeer bijzonder,
gelet op het feit dat het tevens ‘t kleinste land
is op het Afrikaanse continent. Zon, palm-
bomen en ontelbaar veel vogelgebieden die
een bezoekje meer dan waard zijn. En dat
alles op nog geen 6 uur vliegen.
VOGELREIS
Tijdens deze reizen worden 3 veldexcursie dagen georganiseerd
onder begeleiding van een Gambiaanse
vogelgids. U wordt per auto, te voet of per boot door de
gebieden geleidt. Gedurende deze dagen krijgt u een
goed beeld van wat dit schitterende vogelrijke land te
bieden heeft. De veldexcursie dagen vinden plaats in:
-KOTU AREA
-ABOUKO NATURE RESERVE
-BIJILO FOREST PARK
GEORGANISEERD MAAR TOCH VRIJ
De rest van de dagen bent u vrij om deze naar eigen
inzicht te besteden. Alleen al rond de lodges bevinden
zich meer dan 120 vogelsoorten en een grote diversiteit
aan tropische dieren. Ook het plaatselijke vissersdorp is
een bezoekje meer dan waard.
HOTEL
U verblijft gedurende deze week in het Picca Laa Nature
resort o.b.v. HP. Het resort is gelegen aan de rand van
het beschermde vogelgebied Tanji, Deze oase van rust
ligt op zo’n 45 minuten rijden vanaf het vliegveld en de
grote stad Serrakunda.
Wij organiseren in 2010 tevens :
-meerdaagse trips naar de binnenlanden van Gambia.
-individuele reizen, op maat gemaakt.
Kijk voor meer informatie op onze website:
WWW.VOGELDOCUMENTATIEFONDS.NL

16| Vogel
MAGAZINE
Jaspis en bevedering
Ongeveer tien jaar geleden begon José Abellan aan een
kruising magellaansijs x kanarie.
Hij had een bepaald idee en nam daarvoor een mannelijke
magellaansijs met enkelfactorige verdunning die
hij kruiste met een vrouwelijke zwartgele kanarie.
Hieruit kreeg hij een aardige, aantrekkelijke kleur
en besloot vervolgens, mede uit nieuwsgierigheid te
proberen alle verkregen mannelijke gekleurde F1 verdunde
kanaries te paren aan mooie groene verdunde
kanariepoppen zwartgeel en zwart- wit. Hij moest 2
jaar wachten, voordat hij een F2-man kreeg met verdunning.
Hij liet zich echter niet ontmoedigen en wilde doorgaan.
Met een F2 zwartgele verdunde man al in zijn
bezit dacht hij dat hij de voornaamste stap had gezet.
Maar de F2-mannen bleken minder vruchtbaar te zijn
dan hun F1-voorgangers. Daarom moest hij nog eens
4 jaar wachten, totdat hij een F3-man met verdunning
kreeg die vruchtbaar was.
Geduld, doorzettingsvermogen en niet afzien van de
taak werden een schone zaak. De zussen van de F3man
hadden nog geen vruchtbaarheid aangetoond en
daarom moest hij nog een jaar wachten om poppen
van de vierde generatie te krijgen die de dubbelfactorige
verdunning (homozygoot) zouden vererven door
ze te koppelen aan twee verdunde F4-mannen.
Toen hij zover was gekomen
en zijn kruising
wilde presenteren, speelde
nog de vraag over de
BENAMING. Hij vroeg
raad aan kwekers met
meer ervaring die zich
al langer met de kweek
en kruising van sijzen
bezighielden. Zij gaven
hem weinig of geen hoop
op het bereiken van de
laatste schakel. Het feit
dat hij zelf zoveel moeite

had om van F1 naar F2
en van F2 naar F3 te komen,
deed hem besluiten
zijn ervaringen niet
te publiceren. Het zette
hem zelfs aan het twijfelen
over het succes.
Zijn vriend Guillermo
Cabrera was op datzelfde
moment bezig
met de verdunning
van sijs x kanarie door
gebruik te maken van
een kapoetsensijs met
verdunning. Dit deed hij,
omdat de kapoetsensijs
theoretisch een grotere
vruchtbaarheid met de
kanarie vertoont dan de
magellaansijs. Een F1-
kapoetsensijs man met
verdunning werd gekruist
met een kanariepop
rood lipochroom met
dominant wit. Maar ook
Guillermo kon het jaar
daarop constateren dat
de vruchtbaarheid gering
of nul was.
Toen eenmaal de vruchtbaarheid
was vastgesteld
van F3-mannen, die voor
hem de resultaten bevatten
van de verschillende
veren en/of kleuren, verkregen
in de F4 - zonen
(zowel in zwartgeel als
zwartwit), suggereerde
José Moreno Sanchez,
ornitholoog en groot onderzoeker
van de kleurkanariekweek,
dat de
ideale naam die van een
steen zou moeten zijn,
waarbij het uiterlijk lijkt
op de aderen van een
Vogel
MAGAZINE
|17

18| Vogel
MAGAZINE
van die steen. De aderen
geven de fijne lijnen van
het eumelanine aan en
spelen met de prachtige
metaalkleur van de
lipochroomachtergrond.
Daarom adviseerde hij
mij de naam “jaspis”. De
kleur jaspis van het aderenpatroon
zou dienen
om overeen te komen
met de drie lipochroomachtergronden:
geel,
rood en wit.
Hoewel José in 2003 een
twintigtal jaspis jongen
kreeg van de 4e generatie
(F4) in twee kleuren,
zwartgeel en zwart met
wit, waarvan sommige
mannen dragers van
bruin, was het pas in het
voorjaar van 2004, dat
het betere vruchtbaarheidspeil
werd verkregen
van de mannen en
poppen, wat toch een
absolute voorwaarde is
voor een homozygote
vogel d.w.z. het nieuwe
gen wordt overgeplant
op de kanarie.
Er werden 4 jaspissen
geboren met een dubbelfactorige
verdunning
in zwartgeel en zwartwit
en enkele jaspissen F5
in bruingeel en bruinwit
met enkelfactorige verdunning.
In het voorjaar van 2005
kreeg hij F6-jaspissen
in zwartgeel en zwartwit
met de brekingsfactor
azul die de indruk
wekt dat het phaeomelanine
niet te zien is aan
de rand van de veren.
Hij heeft een tekening
van fijne strepen (eumelanine)
doen uitkomen
op een zeer helder
lipochroom.
Tekst en Foto’s: José
Abellan

Vogel
MAGAZINE
|19

GEZONDHEID
Onlangs werd vogelminnend Nederland opgeschrikt door een bericht in de media.
“Niet weer hè” werd er verzucht, “Wordt het weer tentoonstellingstijd”.
Wat is er aan de hand? Een uitbraak van het geel – misschien zegt u het wat. Misschien weet u
er iets van.
In de tachtiger jaren hadden we ook een dergelijke uitbraak. Het bleef toen beperkt tot duiven en
vooral tortels ondervonden moeilijkheden om de ziekte te weerstaan. Vele vogels stierven hieraan.
Nu is er weer zo’n uitbraak, binnengekomen vanuit Duitsland. Weer het geel, alleen nu uitgebreider
en het treft nu vooral de groenlingen en de vinken en dan vooral de jonge vogels.
Wat is nu eigenlijk dat geel of anders genoemd Trichomonas columbae en Trichomonas gallinae.
Het kan ook naar zijn verschijningsvorm, het geel dus, mondzwam en kanker of steen worden
genoemd.
Het geel komt het meest
voor bij duiven en ongeveer
driekwart van het – toenmalige
- duivenbestand schijnt
behoorlijk last te hebben
gehad. Bij de jonge duiven
eindigt dit veelal met de
dood. De besmetting vindt
plaats door het voeren van
de ouders. De incubatietijd
van deze ziekte ligt ongeveer
tussen de 4 en 14 dagen
en manifesteert zich
vanaf de zesde levensdag,
maar de uitbraak kan tussen
de tweede en vierde levensweek
zijn.
Het geel treffen we aan in de
snavel en daar ontstaat een
gelig gekleurd knobbelig abces,
dat woekert in de keel
en opname van het voedsel
belemmert waardoor de vogels
zienderogen vermageren.
Door deze woekering in
de snavelholte gaan de vogels
ook slechter ademen en
de hals strekken om beter te
ademen. Ook verschillende
organen kunnen worden
20| Vogel MAGAZINE
aangetast; vooral de lever
en ook leverproblemen geven
vaak een gelige uitstraling
Doordat de ouders in de
snavelholte zijn aangetast
vindt de besmetting, vooral
bij duiven, op twee manieren
plaats. De besmetting
bevindt zich in de kropmelk
die de ouders voeren, en zo
worden de jongen besmet
met T. columbae.
Tijdens het voeren wordt er
vaak gemorst op de andere
kale jongen in het nest en
dan ontstaat er T. gallinae,
het steen of kanker.
De ziekte kan ook overgebracht
worden bij het
snavelen en bij duiven latent
aanwezig zijn. Ook het
vliegvermogen van duiven
vermindert, evenals de bereidheid
om te vliegen. Bij
siervogels komen we Trichomoniasis
vooral bij de jongen
van kanaries, vinken,
rijstvogels, prachtvinken en
parkietentegen. Hier gaat
het meestal om de T. gallinae
en ook hier zitten de
zieke vogels naar lucht te
happen. Een microscopisch
onderzoek van keelslijm kan
de besmetting aantonen.
Zieke siervogels worden
meestal behandeld met dimetridazole
of ronidazole.
Zieke vogels kunnen we redelijk
behandelen.
De aangetaste keelholte
meerder keren per dag aanstippen
met een oplossing
van dimetridazole of ronidazole.
Volwassen duiven kan
men voor de koppeling carnidazole
verstrekken en dit in
het vliegseizoen herhalen.
De kuur niet verstrekken tijdens
de periode dat duiven
jongen hebben, omdat de
jongen niet geheel ongevoelig
voor de behandeling zijn.
Duiven die in hun jeugd belast
zijn geweest met het
geel en dit hebben overleefd,
laten een spoor van
witte stippen na in de keel.

foto duif
Deze witte stippen zijn
verkalkte infectiehaarden.
Wanneer u de ziekte
bij een of meer vogels
constateert, moeten alle
vogels behandeld worden
met een medicatie. We
verstrekken de medicatie
in het drinkwater.
In deze periode van de
kuur krijgen de vogels
geen badwater of ander
drinkwater aangeboden
dan het drinkwater met
de medicatie.
Het is wel van groot
belang dat u het vogelverblijf
en zijn inventaris
grondig reinigt en desintecteert,
voordat u met
het kuren begint. Alle
ontlasting verwijderen
van wanden en zitstokken
en alles losweken en
soppen/ schoonspuiten.
Het oppervlak dient
schoon te zijn voor u
met het ontsmetten kunt
beginnen. Er zijn vele
goede ontsmettingsmiddelen
in de handel verkrijgbaar,
laat u hierover
goed voorlichten. Een
goede voorlichting is al
het halve werk. Koop
niet meer dan nodig is
en heeft u dan toch nog
wat over, bewaar het
achter slot en grendel.
Ontsmettingsmiddelen
zijn er op basis van
organische chloorverbindingen
of op formaldehydegas.
We kennen ook
het middel koudijs. Dat
is een droogontsmetter
en is een ontvlambaar
blokje dat o.a. paraformaldehyde
bevat.
Zo zijn er nog een aantal
mogelijkheden van ontsmetten,
maar ik denk
dat een aantal op de lijst
van verboden middelen
staat. Dus even goed
navragen.
Als u begint, de vogels
wel even uit het hok
halen. Ook als er staat
dat de vogels in het hok
kunnen blijven, en alles
aan elektra en lampen
even afschermen.
Na het ontsmetten het
verblijf even met schoon
water nareinigen, laten
drogen en inspecteren,
voordat u de vogels
terugplaatst. Hokken
kunnen nog behoorlijk
stinken na het ontsmetten.
Het binnendringen van
ziektekiemen kunt u beperken
door hygiënische
maatregelen te nemen.
Een stofjas en aparte
schoenen in het vogelverblijf.
Laat deze zaken
in het verblijf hangen. U
kunt ook nog voor het
betreden van het hok
in een bad met halamid
stappen. Na het bezoek
aan de vogels uw handen
wassen en afdrogen
met wegwerphanddoekjes.
Nageslagen literatuur:
Ziekten van vogels van
J.P. Holsheimer
Vogel
MAGAZINE
|21

22| Vogel
MAGAZINE

Vogel
MAGAZINE
|23

24| Vogel
MAGAZINE

Vogel
MAGAZINE
|25

26| Vogel
MAGAZINE

Vogel
MAGAZINE
|27

28| Vogel
MAGAZINE

Vogel
MAGAZINE
|29

30| Vogel
MAGAZINE

Vogel
MAGAZINE
|31

32| Vogel
MAGAZINE