'IETS EDELERS WAS MIJN DRIJFVEER' - Museum Volkenkunde

'IETS EDELERS WAS MIJN DRIJFVEER' JUAN MARIA SCHUVER EN ZIJN AFRIKAANSE COLLECTIE © HENK IMANSE
Digitale publicaties van het Rijksmuseum voor Volkenkunde
1874 beklom hij op Tenerife een 15.000 voet hoge berg. Met 16.500 voet is de Ararat de hoogste berg die Schuver in zijn leven
bedwong. Zo lijkt het net of Schuver van alles wat hij in zijn leven onderneemt een prestatie wil maken. Toch schreef hij in een
meer beschouwelijke bui ooit, dat men een mens niet moest beoordelen op wat hij gedaan had, maar op wat hij had nagelaten
te doen.
21 Voor de vakantiereizen zie 'Travels’ p. xxvi, 349, 354
22 'Travels’ p. 251
23 De Vrede van San Stefano (3 maart 1878), die een einde maakte aan de Russisch-Turkse Oorlog, bepaalde dat delen van
het in meerderheid islamitische Albanië, welks grondgebied toen tot het Ottomaanse Rijk behoorde, zouden toevallen aan het
orthodox-christelijke Bulgarije en Montenegro. Daarmee was 'de Albanese kwestie’ geboren. In juni 1878 werd in Kosovo de
Liga van Prizren opgericht, die als doel het behoud van de territoriale integriteit van het Ottomaanse Rijk, in het bijzonder van
de Albanese gebieden, nastreefde. Terwijl er plaatselijk in Albanië gevechten waren uitgebroken, bepaalde het Verdrag van
Berlijn (13 juni 1878) dat Bulgarije alle en Montenegro vrijwel alle claims op Albanees land moest laten varen; Griekenland, dat
in 1878 met de Turken in oorlog was geraakt, kreeg een stukje grondgebied in wat nu Epirus heet. Het verdrag stipuleerde
verder, dat bestuurlijke wijzigingen binnen het Ottomaanse Rijk (lees: de unificatie van de vier Albanese districten) toegestaan
waren. De sultan voelde hier niets voor en liet, toen de Liga van Prizren steeds meer aandrong op autonomie, in 1881 het leger
de stad Prizren aanvallen.
24 'Travels’ p. cii
25 Van 1863 tot 1879 heerste de khedive (onderkoning) Ismail over Egypte, dat toen nog deel uitmaakte van het Ottomaanse
Rijk. Ismail voerde behalve een binnenlandse moderniseringspolitiek ook een agressieve zuidwaarts gerichte expansie. Tussen
1865 – 1875 werden campagnes gevoerd om de Rode Zeekust onder controle te krijgen (Suakim, Massawa, Harar). Van 1871
– 1879 waren de Soedan en de Boven-Nijl doel van militaire expedities. In 1875 verklaarde koning Johannes IV van Abessinië
Egypte de oorlog, enerzijds bang voor een Egyptische omsingeling en anderzijds in de hoop de binnenlandse eenheid te
bevorderen van zijn door rebellie geteisterde land. Hij versloeg de Egyptische troepen bij Aussa (13 november 1875) en Gura
(25 maart 1876). Een Egyptische poging in 1877 om Guru en Gondar te veroveren mislukte. Beide zijden zagen van verdere
grootschalige acties af. De Egyptische belangstelling voor Abessinië werd ontmoedigd door de Britten, die in 1867 –1868 een
invasie hadden gepleegd en hun eigen imperialistische plannetjes uitbroedden. Zij waren niet de enigen: ook Frankrijk en Italië
aasden op Abessijns gebied (in 1882 verwierven de Italianen hun eerste kolonie in Eritrea). Riyad Pasha zie 'Travels’ p. xxxix
26 'Travels’ p. 355
27 De reisgidsen, handboeken, grammatica’s en woordenboeken die Schuver in zijn bezit had, en die in een kamer die hij
kennelijk in Marseille had waren achtergelaten, hadden betrekking op Europa en het Turkse Rijk in Azië. Er zat niets met
betrekking tot Afrika bij. Dit is nog een aanwijzing dat Schuver geen bijzondere interesse voor dit werelddeel aan de dag legde.
('Travels’ p. xxiii) En wanneer hij over godsdienst spreekt, brengt hij naast de islam enige malen het brahmanisme en de Dalai
Lama ter sprake, terwijl hij noch de inheemse religies van Midden- en Zuid-Amerika, noch die van Oceanië noemt. Ook hierin
geniet Azië een voorkeur.
28 Voor Schuvers kennis over Tinne zie : P.J. Veth, 'Juan Maria Schuver’ in Eigen Haard 1884, p. 410.
29 Voor Schuver over Nachenius zie : 'Nijlreizen'. Schetsen van Juan Maria Schuver’ in: Tijdschrift van het Nederlandsch
aardrijkskundig Genootschap serie 2, 1, 1884 pp. 128-129
30 Vermeld in Schuvers testament, 'Travels’ p. 362
31 'Travels’ p. 280
32 'Travels’ p. 272 – 280 (Khartoum) en 286 – 294 (Sennar)
33 'Travels’ p. 3
34 'Travels’ p.45
35 'Travels’ p. xliv
36 Schuver had voor hij naar Afrika vertrok geen ander contact in de wetenschappelijke wereld dan de heer Coles van de Royal
Geographic Society. Een nieuw en zeer waardevol contact was dr. E. Behm, de uitgever van Petermanns Mitteilungen. Deze
had via H. Behm, de zakenpartner van Schuvers oom in Amsterdam, een brief naar Schuver gestuurd terwijl hij in Fadasi was.
Dankzij Behm kon Schuver in de Mitteilungen publiceren. Naar L’Exploration zou Schuver vooral politiek getint materiaal meer
sturen over de Mahdistenopstand, en ook met Afrique explorée bleef hij corresponderen. Na enige tijd legde professor C.M. Kan
contact met Schuver en wijdde het Tijdschrift van het Nederlands Aardrijkskundig Genootschap aandacht aan de
ontdekkingsreiziger, die tot corresponderend lid van het genootschap werd benoemd. Schuver stuurde bewust zijn berichten
naar meerdere bladen en trachtte zo een Europese reputatie op te bouwen. 'Travels’ p. xlvii - li
37 Beschreven in 'Travels’ pp. 42 - 104
38 'Travels’ p. 94
39 Beschreven in 'Travels’ pp. 125 - 169
25