<strong>'IETS</strong> <strong>EDELERS</strong> <strong>WAS</strong> <strong>MIJN</strong> <strong>DRIJFVEER'</strong> JUAN MARIA SCHUVER EN ZIJN AFRIKAANSE COLLECTIE © HENK IMANSE Digitale publicaties van het Rijksmuseum voor <strong>Volkenkunde</strong> De Collectie Schuver bevat voorwerpen die door contemporaine verzamelaars niet werden meegenomen. Zo treffen we de zitstoelen van de Zande elders niet aan. Ze lijken de speciale belangstelling van Schuver te hebben, die ook als enige twee Mbole stoeltjes heeft, of ze waren zeer zeldzaam. In de Collectie Riebeck vindt men enkele Soedanese kalebas-schalen, maar daar blijft het bij. De vijftien schalen van Schuver vallen dus wel op door hun aantal. Het lijken producten die vanwege hun praktisch nut net zo goed door toeristen als door de inheemse bevolking gekocht kunnen worden. Doosjes, schotels en onderzetters van de Zande vind je alleen bij Schuver. Uniek zijn de voorwerpen die hij van de Kwama verzamelde, en in het grensgebied met Ethiopië. Bijzonder waardevol zijn ook de manuscripten, met Schuvers observaties over de zeden en gewoonten van de volken door wiens gebied hij reisde. Door allerlei oorzaken, onder andere al dan niet gedwongen migratie, grenswijzigingen en Ethiopische kolonisatie, een zich in de Soedan in snel tempo doorzettende arabisering en islamisering, en bovenal een aanhoudende, verwoestende burgeroorlog, is veel cultuurgoed verloren gegaan, zowel in geestelijke als in materiële zin. Schuvers notities over de cultuur en taal van bepaalde etnische groepen, en een deel van de voorwerpen die hij verzamelde, zijn de enige overgebleven getuigenissen uit het verleden van de zuidoostelijke Soedan of Zuidwest-Ethiopië. 19
<strong>'IETS</strong> <strong>EDELERS</strong> <strong>WAS</strong> <strong>MIJN</strong> <strong>DRIJFVEER'</strong> JUAN MARIA SCHUVER EN ZIJN AFRIKAANSE COLLECTIE © HENK IMANSE Digitale publicaties van het Rijksmuseum voor <strong>Volkenkunde</strong> Publicaties van Schuver in diverse talen 62 Gebruikte afkortingen: AEC Afrique explorée et civilisée, Geneva, 1879 – 94. BSKG Bulletin de la société khédiviale de géographie, Cairo. LES L’Esploratore, Milan. LEX L’Exploration: Journal de conquêtes de la civilisation sur tous les points du globe, Paris. PM Petermann’s Geographische Mitt[h]eilungen, Gotha. PRGS Proceedings of the Royal Geographical Society, London. TAG Tijdschrift van het Nederlandsch Aardrijkskundig Genootschap, Amsterdam. Publicaties van en over Schuver in het Nederlands ‘Schuver’s reis in Centraal-Afrika’ [heeft betrekking op de notities in PRGS in 1881, pp. 587 en 736], TAG, vi, 1 jan. 1882, Mededeelingen, pp. 11-12. ‘Schuver’s reis in Centraal-Afrika’ [brieven van Schuver aan PM van 10 sept. en 18 okt. 1881, in het Nederlands vertaald], TAG, vi, 2 Maart 1882, Mededeelingen, pp. 47-8. ‘Reis van J.M. Schuver’, notitie en vertaalde brieven uit PM van 8 mei, 8 juni en 12 juli, 1882, TAG, vii, 1 Jan 1883, Mededeelingen, pp. 14-15. ‘De Reizen van Juan Maria Schuver in het gebied van den Blauwen Nijl’, door C.M. Kan, TAG, vii, 2 March 1883, pp. 80-101 [waarin een uitgebreide inleiding door de uitgever, waarnemingen en metingen, woordenlijsten van het Sienetjo en Goma, en een Nederlandse versie in kleur van kaarten van de bronnen van de Tumat etc.]. ‘Juan Maria Schuver’s publicatie’, nieuws over de publicatie van de Reisen en het laatste vertrek naar de Witte Nijl, door C.M. Kan; brieven van 10 en 15 juli uit Khartoum, TAG, vii, 4 Oct. 1883, Mededeelingen, pp. 113-14. Necrologie van Giacomo Rachetti, door C.M. Kan, ibid., p. 134. Korte notitie, door C.M. Kan, TAG, 2de serie, i, 1884, p. 3. ‘Nijlreizen. Schetsen van Juan Maria Schuver’, inleiding door de uitgever, ibid., pp. 119-24; ‘Kairo- Korosko’, door Schuver, pp. 124-34. ‘De waarschijnlijkheid van Schuver’s dood’, notitie over het bericht van Schuvers dood, en gerezen twijfel door Insingers mededeling in Luxor dat hij mogelijk door de Mahdi gevangen genomen is, ibid., pp. 158-9. ‘Nijlreizen... [vervolg.]: De Woestijnreis’, ibid., pp. 191-205. ‘Laatste schrijven van J. H. Schuver’, Schuvers laatste brief in het Duits aan Prof. Behm, beschikbaar gesteld door de familie Schuver in Amsterdam, gedateerd 16 augustus 1883, ibid., pp. 237-9. ‘Nijlreizen... [vervolg]’, ibid., pp. 267-80. Bedankbrief van de uitgever aan Behm, ibid., pp. 315, 331. ‘Schuver’s dood door Lupton Bey bevestigd’, ibid., p. 375. 20