'IETS EDELERS WAS MIJN DRIJFVEER' - Museum Volkenkunde

'IETS EDELERS WAS MIJN DRIJFVEER' JUAN MARIA SCHUVER EN ZIJN AFRIKAANSE COLLECTIE © HENK IMANSE
Digitale publicaties van het Rijksmuseum voor Volkenkunde
Meshra el-Rek in 1879 (uit R. Gessi, Seven years in the Sudan)
Van daaruit wil Schuver naar de hoofdstad van de provincie Bahr el-Ghazal reizen, en dan zijn route
naar het westen vervolgen. Al twee maanden wordt het stadje Meshra, met een garnizoen van slechts
70 man dat intussen leeft van plantenzaden, belegerd door de rebellen. Schuver heeft geen zin om
maanden vast te zitten, nadat hij al zoveel tijd in Khartoum verloren heeft. Hij wil per se verder trekken
en tegen alle adviezen in gaat Schuver met zijn twee makkers van boord. De garnizoenscommandant
geeft Schuver vijf onbewapende Zande soldaten en een Dinka tolk mee.
Zandekrijgers
Schuver weet welk risico hij neemt en acht het zeer wel mogelijk dat hij het leven zal laten. In de
laatste brief aan zijn oom schrijft hij dat het geen streven naar eer en glorie is dat hem drijft, maar dat
hij bewogen wordt door iets veel nobelers, dat hij niet onder woorden wenst te brengen. Op 21
augustus bereikt het groepje, de Nederlandse driekleur meevoerend, het dorp Tek, twee dagreizen
verwijderd van Meshra. Aangezien slavenhandelaren nogal eens gebruik maken van de diensten van
Zande soldaten bekijkt men de onbekenden argwanend. Wanneer Schuver zijn door iemand gestolen
jachtgeweer wil terugpakken, ontstaat er een schermutseling. Deze keer is het geluk niet met hem. De
woedende Dinka’s rijgen Schuver, zijn twee tochtgenoten en de soldaten aan hun speren. Alleen de
tolk Anyar, zelf een Dinka, overleeft de slachtpartij. Na even gevangen te zijn gezet, wordt hij al snel
vrijgelaten.
Verwarring rondom Schuvers dood
De Britse gouverneur van de provincie Bahr el-Ghazal hoort van Anyar begin september 1883 van de
dood van de jonge Nederlander. 43 Hij stuurt een verkenningsgroep naar de plek des onheils, maar die
vindt geen lichamen van de expeditieleden. Het lukt de autoriteiten niet de moordenaars te arresteren.
Via een Duitse reiziger bereikt het tragische nieuws Khartoum, en op 16 januari vernemen de lezers
van The Times het als eersten in Europa. 44 In de aardrijkskundige wereld betreurt men het verlies van
de ontdekkingsreiziger.
Vanaf het moment dat het bericht van Schuvers onfortuinlijk einde in de kranten verschijnt – een door
O’Shea geschreven artikel kopt zelfs met ‘Another African Martyr’ – zijn er mensen die aan zijn dood
twijfelen. 45 Reeds op 15 februari 1884 claimt een Nederlandse correspondent van het Aardrijkskundig
13