Voornaamste assen door de functionele fietsers ... - Fietsersbond

Voornaamste assen door de functionele fietsers gebruikt
om door het Zoniënbos te rijden.
Een analyse van de Gracq en de Fietsersbond
Januari 2007
In opvolging van het document dat op 25 oktober 2006 aan de beheerders van het Zoniënbos
van de drie Regio's werd voorgelegd en overeenkomstig de vraag van deze, zijn de fietsers,
leden van de Gracq en van de Fietsersbond die de gemeenten rond het Zoniënbos
vertegenwoordigen, op 24 november 2006 samengekomen om de voornaamste assen
doorheen het Zoniënbos te bepalen
In dit document gaan wij eerst uitvoerig de routes of assen beschrijven die dagelijkse het
meest gebruikt worden door de fietsers van de gemeenten rond het Zoniënbos en een analyse
maken van hun sterke en zwakke punten. Vervolgens gaan wij de prioriteiten bepalen inzake
aan te brengen verbeteringen aan deze routes. De te verbeteren punten zullen niet geografisch
per as geanalyseerd worden, maar volgens de prioriteit eraan verbonden. Deze prioriteit zal op
de eerste plaats bepaald worden door het aspect veiligheid.
Het spreekt vanzelf dat het aantal assen dat werd weerhouden tijdens de hierboven vermelde
vergadering niet lager is dan die voorgesteld in het eerste document. Immers, hoe groter het
aantal personen betrokken bij het proces, hoe hoger en verscheidener de vraag. Daarentegen
blijkt duidelijk uit de resultaten dat sommige trajecten werkelijk prioritair zijn, want
gemeenschappelijk aan meerdere assen. Het overleg tussen Fietsersbond en Gracq bevestigt
grotendeels de conclusies van het eerste document overhandigd door de Gracq Auderghem.
Er werden tien assen door de werkgroep weerhouden. Zij werden in kleur op de in bijlage
bijgevoegde kaart aangeduid. Het weze duidelijk dat het hier om de routes gaat die dagelijks
worden gebruikt door fietsers. Dat betekent in geen geval dat andere wegen momenteel
toegelaten voor fietsers niet regelmatig, vb. recreatief, worden gebruikt. Deze moeten dus
eveneens gehandhaafd en enigszins onderhouden worden.
http://www.fietserbond.be Pagina 1 van 33

Inhoudstafel
Inhoudstafel................................................................................................................................2
As 1 Tervuren/Duisburg St. Genesius-Rode (in BLAUW op de kaart in bijlage) .......... 3
Gebruikte wegen .................................................................................................................... 3
Samenvatting van de voordelen ............................................................................................. 3
Te verbeteren punten.............................................................................................................. 4
As 2 Waterloo Oudergem (in ROOD op de kaart in bijlage) .......................................... 9
Gebruikte wegen .................................................................................................................... 9
Samenvatting van de voordelen ............................................................................................. 9
Te verbeteren punten.............................................................................................................. 9
Alternatief............................................................................................................................. 12
As 3 Waterloo Ukkel / Watermaal-Bosvoorde (in Groen op de kaart in bijlage) .......... 15
Gebruikte wegen .................................................................................................................. 15
Samenvatting van de voordelen ........................................................................................... 15
Te verbeteren punten............................................................................................................ 16
As 4 St. Genesius-Rode Bosvoorde (DONKERGROEN op de kaart in bijlage)........... 18
Gebruikte wegen .................................................................................................................. 18
Samenvatting van de voordelen ........................................................................................... 18
Te verbeteren punten............................................................................................................ 18
As 5 Hoeilaart Ukkel (in GEEL op de kaart in bijlage).................................................. 19
Gebruikte wegen .................................................................................................................. 19
Voordelen............................................................................................................................. 19
Te verbeteren punten............................................................................................................ 19
As 6 Hoeilaart/Terhulpen Watermaal-Bosvoorde (in ORANJE op kaart in bijlage) ..... 21
Route .................................................................................................................................... 21
Voordelen............................................................................................................................. 21
Te verbeteren punten............................................................................................................ 21
As 7 Waterloo Hoeilaart (in PAARS op de kaart in bijlage).......................................... 22
Route .................................................................................................................................... 22
Voordelen............................................................................................................................. 22
Te verbeteren punten............................................................................................................ 22
As 8 Oudergem Hoeilaart (in DONKERGRIJS op de kaart in bijlage) ......................... 23
Route .................................................................................................................................... 23
Samenvatting van de voordelen ........................................................................................... 23
Te verbeteren punten............................................................................................................ 23
As 9 Watermaal-BosvoordeJezus-Eik en Tervuren (VIOLET op kaart in bijlage)......... 23
Route .................................................................................................................................... 23
Samenvatting van de voordelen ........................................................................................... 23
Te verbeteren punten............................................................................................................ 24
As 10 Woluwe Waterloo (in WIT
op de kaart in bijlage) .............................................. 25
Gebruikte wegen .................................................................................................................. 25
Samenvatting van de voordelen ........................................................................................... 25
Te verbeteren punten............................................................................................................ 25
PRIORITEITEN inzake aan te brengen verbeteringen............................................................ 27
Eerste prioriteit..................................................................................................................... 27
Tweede prioriteit .................................................................................................................. 28
Derde prioriteit ..................................................................................................................... 29
Vierde prioriteit.................................................................................................................... 29
Laatste aanbevelingen en besluiten.......................................................................................... 30
Kaart in bijlage......................................................................................................................... 33
http://www.fietserbond.be Pagina 2 van 33

As 1 Tervuren/Duisburg St. Genesius-Rode (in BLAUW
op de kaart in bijlage)
Gebruikte wegen
• De fietsers die St. Genesius–Rode vanuit Tervuren of Duisburg vervoegen, nemen te
Jezus-Eik bijna allemaal de brug over de autosnelweg.
o Sommigen komen via de Ravensteindreef en de Middendreef en vervoegen de
brug via de Capucijnendreef;
o Anderen, komende van de vijvers van Tervuren, gaan door het park en nemen de
fietsroute tussen de Isabelladreef en de Sneppenlaan, dan deze langs de
Wolvenweg en de Capucijnendreef;
o Nog andere fietsers nemen de Terschurenstraat, de Ijzerdreef, de Isabelladreef en
de fietsroute langs de Capucijnendreef;
o De laatste categorie gebruikt de Dronkenmansweg en de Capucijnendreef.
• Brug van Jezus-Eik over de E411
• Welriekendedreef (of fietsroute in het bos erlangs)
• St. Jansbergsesteenweg (voor enkele meters)
• Ondergrondse doorgang onder de Ring
• Willeriekendreef
• Hendrickxdreef
• Bundersdreef
• Lorreinendreef
• St-Michielsdreef
• Midden Hut
Samenvatting van de voordelen
- Deze as is een traject in nagenoeg rechte lijn en met slechts gematigde
niveauverschillen dat voor het grootste deel goed befietsbaar is.
- Het traject biedt verbindingen met
o de “Gewestelijke Fietsroute” GFR14a, GFR15, GFR16b en GFR1a
o de RV10, LF6 en LF2 respectievelijk:
RV10 = Lange afstandsroute Rando-Vélo Brussel-Namen
LF2 = Lange afstand Fietsroute Bruxelles-Leuven-Amsterdam
LF6 = Lange afstand Fietsroute Diksmuide-Halle-Leuven-Maastricht
- Ondervangt het gebrek aan rechtstreeks openbaar vervoer tussen deze twee gemeenten
(want het is een periferische as)
- Gebruikt paden waarvan het wegdek grotendeels in zeer goede staat is (sommige
stukken zijn zelfs geasfalteerd): Ravensteindreef, Vlaktedreef, Welriekendedreef, een
deel van de Bundersdreef, St-Michielsdreef
- Heeft een stuk weg dat gemeenschappelijk is met de as Waterloo-Oudergem
(Bundersdreef)
- Geeft verbinding met tram 44 naar Tervuren en met de bus van de TEC naar Jezus-
Eik.
- Biedt een rechtstreekse toegang tot de hoofdverkeersader van St. Genesius-Rode:
station, handelszaken, route naar Alsemberg en Halle (LF6).
http://www.fietserbond.be Pagina 3 van 33

- Verzekert de verbinding met de gemeenten Vossem et Duisburg.
- Maakt gebruik van de enige en verplichte doorgang onder de spoorlijn Brussel-
Namen-Luxemburg.
- Maakt gebruik van de verplichte oversteek van de Terhulpsesteenweg die weldra door
een verkeerslicht zal beveiligd worden.
- Benut de min of meer beveiligde oversteek van de Duboislaan (verkeersremmer).
Te verbeteren punten
- Het is absoluut noodzakelijk het stuk traject tussen het einde van de Capucijnendreef
en de tunnel bij O.L.V. Welriekende veilig te maken. Dit houdt in :
o Het oversteken van de brug te Jezus-Eik over de E411 veilig maken. Nu moet
men immers een autosnelweg uitrit oversteken. Het spreekt voor zich dat de
auto’s hier snel rijden, wat het oversteken per fiets riskant maakt, vooral voor
kinderen.
o Langs de Welriekendedreef een fietspad aanleggen. De voertuigen die deze
weg nemen doen dit om de verkeersopstoppingen op de ring te vermijden en zo
tijd te winnen. Onnodig te vermelden dat hier snel gereden wordt en dat het er
voor fietsers op deze baan erg onveilig is.
o De aankomst op de St. Jansbergsesteenweg veilig maken. De auto’s nemen de
bocht hier met grote snelheid, zonder zicht op aankomende fietsers uit de
tegenovergestelde richting. Bovendien staan dikwijls voertuigen geparkeerd op
het stukje fietspad.
Voertuig geparkeerd op fietspad
Aankomst aan tunnel O.L.V. Welriekende
Deze werkzaamheden vereisen natuurlijk de goedkeuring en de tussenkomst van de
Gemeente Overijse. Als alternatief kan eventueel gedacht worden aan een fietsroute
via de ondergrondse doorgang op de Prinsenweg die als volgt zou lopen:
Capucijnendreef, Haagbeukdreef, Prinsendreef, Mezendreefken en de fietsroute door
het bos langs de Welriekendedreef tot aan de tunnel van O.L.V. Welriekende. Maar in
dit geval wijkt men af van de rechte, kortste weg. Bovendien moet dan een
“comfortzone” voor fietsers op de Prinsendreef voorzien worden en een veilige
oversteek aan het einde van de Welriekendedreef. Deze omweg zal ook bewegwijzerd
moeten worden voor de personen die niet vertrouwd zijn met de omgeving: het is de
enige bestaande beveiligde doorgang tussen Oudergem en Jezus-Eik !
http://www.fietserbond.be Pagina 4 van 33

- In beide gevallen zou de ondergrondse doorgang bij O.L.V. Welriekende verbeterd
moeten worden :
o De hellende vlakken voor fietsers zijn te stijl voor een fiets met een kinderzitje
of met tassen en voor bejaarden (zie volgende foto).
Ondergrondse doorgang O.L.V. Welriekende,
toegangshelling voor fiets
o Bovendien is het ‘s avonds erg duister in deze tunnel. De verlichting zou
mogen versterkt worden.
o Het is eveneens nodig er de zwakke weggebruikers (fietsers, maar ook
voetgangers) op te wijzen dat er voor hen een beveiligde doorgang onder de
ring is. Bij het begin van de weg die naar deze tunnel leidt staat er een bord
“doodlopende weg”. Er staat niet bij vermeld dat fietsers wel door kunnen. (NB
bij publicatie van dit document zou hier al een oplossing voor zijn).
Toegang naar de ondergrondse doorgang bij O.L.V. Welriekende.
http://www.fietserbond.be Pagina 5 van 33

- Het oversteken van de Terhulpsesteenweg veilig maken.
- Het wegdek van het fietspad langs de Wolvenweg heraanleggen. De twee zijkanten
ervan zijn door erosie uitgesleten en onberijdbaar. Dit maakt het kruisen voor fietsers
heel moeilijk, temeer daar de hellingsgraad hier erg groot is. Een andere oplossing zou
erin bestaan de fietsers toe te laten de dreef voorbehouden aan voetgangers parallel
aan dit fietspad te gebruiken. Deze is immers breed genoeg voor gelijktijdig gebruik
door beide categorieën gebruikers.
Wolvenweg
- Dronkenmansweg: op deze weg bevinden zich een hele reeks modderige wagensporen
van bosbouwvoertuigen, waarvan sommige de hele breedte van de weg innemen.
http://www.fietserbond.be Pagina 6 van 33
-

- De wegbekleding van de Bundersdreef tussen de Tumuliweg en de Lorreinendreef
verbeteren. Dit is des te belangrijker daar dit stuk weg gemeenschappelijk is aan
verscheidene andere assen.
- De wegbekleding van de Lorreinendreef verbeteren tussen de Bundersdreef en de St.
Michielsdreef.
http://www.fietserbond.be Pagina 7 van 33
.

- Barelen ontwerpen die minder hinderlijk zijn voor fietsers en minder mobiele
personen, zoals bijvoorbeeld het geval is aan het einde van de Hendrickxdreef, vòòr
het oversteken van de Terhulpsesteenweg.
- Ook de bareel aan het uiteinde van de Bundersdreef is erg belemmerend. Nu moet de
fietser de bareel ronden op een steile helling, met een zeer scherpe bocht en bovendien
op een borduur in erg slechte staat. Een ware uitdaging!
Zicht op de zijkant van de bareel aan het einde van
de Bundersdreef. Men moet een scherpe bocht
nemen, op een helling en op een wegbekleding in
bedenkelijke staat.
http://www.fietserbond.be Pagina 8 van 33

As 2 Waterloo Oudergem (in ROOD op de kaart in
bijlage)
Gebruikte wegen
• Meutedreef (kant Waterloo)
• Waterloopad
• Lorreinendreef
• Bundersdreef
• Hendrickxdreef
• Damenrustdreef
• Graaf van Vlaanderen dreef
• Drijborrenweg
Samenvatting van de voordelen
- Het mobiliteitsplan van de gemeente Waterloo voorziet in zijn “Itinéraire Cyclable
Communal” (ICC) een fietsroute langs de meutedreef.
- Deze route biedt een verbinding met:
o de RV10 (Meutedreef)
o de LF6 (Vanderheydenweg)
o de LF2 (Bundersdreef)
o de ICR16b (Bundersdreef)
o de ICR15 (Drijborrenweg)
o de Métro (Drijborrenweg)
- Loopt langs paden met een wegdek in zeer goede staat (sommige stukken zijn zelfs
geasfalteerd).
- Kan gebruikt worden om verscheiden culturele, artistieke, school- en cultuurcentra te
vervoegen: Berlaymontschool, Bosmuseum, site van het kasteel van Groenendaal,
sportcentrum Zoniënbos en artistiek centrum van het Rood Klooster (toekomstig
museum van het bos) te Oudergem.
- Gebruikt de “verplichte” veilige doorgangen :
o Doorgang onder de spoorlijn Brussel-Luxemburg (Bundersdreef)
o Oversteek van de Terhulpsesteenweg (Bundersdreef)
o Doorgang onder de autosnelweg (Drijborrenweg)
Te verbeteren punten
- Het oversteken van de Terhulpsesteenweg (Bundersdreef-Hendrickxdreef) moet
veilig gemaakt worden.
- De verbinding tussen de Meutedreef en het Waterloopad is nagenoeg onbestaande.
Deze aardeweg langs de kasseiweg Brassinelaan moet absoluut verbeterd worden.
Het gaat over nauwelijks een honderdtal meter.
http://www.fietserbond.be Pagina 9 van 33

- De toestand van de Meutedreef (kant Waterloo) is catastrofaal ! De foto’s spreken
voor zich…
http://www.fietserbond.be Pagina 10 van 33
-
-
-
-

-
- Hoewel het om een “verplichte” bosingang onder de E411 gaat, werd de
Drijborrenweg onlangs met kasseien bekleed. Hij is dus niet goed berijdbaar voor
functionele fietsers, noch voor kinderwagens of minder mobiele personen. Men
zou er een “comfortzone” moeten voorzien. Zoniet zal men de neiging hebben
naast de kasseien te fietsen, waardoor een vorm van “wild” fietspad zal ontstaan.
Dit kan schadelijk zijn voor de lagergelegen moerassige (en beschermde) biotoop.
Er blijkt tussen de omheining en de kasseien voldoende plaats zijn om een strook
“fietsers toegestaan” aan te brengen.
Drijborrenweg
http://www.fietserbond.be Pagina 11 van 33

- De weg die de Graaf van Vlaanderen dreef met de Drijborrenweg verbindt is
nagenoeg onberijdbaar, wegens verregaande erosie.
Alternatief
- De wegbekleding van de Bunderdreef verbeteren op het stuk tussen de
Lorreinendreef en de Tumuliweg. Deze verbetering zal ook erg nuttig zijn voor de
andere assen die van deze hoofddreef gebruik maken.
- Barelen ontwerpen die minder hinderlijk zijn voor fietsers en minder mobiele
personen, zoals reeds vermeld bij de Bundersdreef aan de doorgang onder de
spoorweg.
- Signalisatie aanbrengen ter hoogte van Waterloo, want het is niet eenvoudig te
weten langs waar te gaan voor hen die niet met de omgeving vertrouwd zijn.
De fietsers die zich van Waterloo naar Oudergem begeven zouden het liefst een directere
weg willen gebruiken die zou lopen langs:
o Meutedreef (kant Waterloo)
o St. Corneliusdreef (kant Groenendaal)
o Duboislaan
o Vanderheydenweg
o de fietsroute Kwekerijpad
o Bundersdreef
o Verder, zelfde route als het traject hierboven beschreven.
Helaas bestaat er voor het ogenblik geen verbinding tussen de Meutedreef (kant Waterloo) en
de St. Corneliusdreef (westkant van de Ring). Een aberratie, gelet op het feit dat het
mobiliteitsplan van de gemeente Waterloo juist voorziet dat de fietsers van deze Meutedreef
gebruik maken en aangezien de St Corneliusdreef de natuurlijke en directe verlenging van
http://www.fietserbond.be Pagina 12 van 33

deze Meutedreef naar het Noorden is. Er hoeven slechts enkele honderden meter
verbindingsweg aangelegd te worden.
Op de Ring doodlopende St. Corneliusdreef.
Meutedreef. De St. Corneliusdreef bevindt zich achter de struiken.
Mocht dit gebeuren en als de fietsers de hierboven beschreven route zouden kunnen
gebruiken, zou het wenselijk zijn ook nog volgende verbeteringen aan te brengen:
- De wegbekleding in slechte staat op het stuk St. Corneliusdreef tussen de
Puntgeveldreef en de Wildetijmweg verbeteren.
http://www.fietserbond.be Pagina 13 van 33

- Het fietspad langs de Duboislaan herbekijken. Dit tweerichtingsfietspad is te smal
voor fietsers die moeten kruisen en men wordt ‘s winters 's morgens en ’s avonds
verblind door de koplampen van de auto’s die uit de tegenovergestelde reichting
komen. Bovendien wordt het slecht onderhouden (dode bladeren, takken).Om het
probleem op te lossen zou men, òf langs beide kanten van de laan een
eenrichtingsfietspad moeten aanbrengen, òf het bestaande fietspad verbreden en
beschermen met paaltjes of een betonnen borstwering.
Rommel op het fietspad langs de Duboislaan
- De wegbekleding van de Vanderheydenweg verbeteren, die ook deel uitmaakt van
de LF6 (Diksmuide-Maastricht).
http://www.fietserbond.be Pagina 14 van 33

As 3 Waterloo Ukkel / Watermaal-Bosvoorde (in Groen
op de kaart in bijlage)
Gebruikte wegen
• Meutedreef
• Bosfietsroute (Waterloopad) langs de Brassinelaan
• Ter hoogte van de “Grote Hut”, in functie van het seizoen (klaar/duister,
droog/modderig) volgende route nemen:
(1)
o Hazenbergweg of Francusweg
o Lorreinendreef
o Lorreinenlaan
(2)
o Het Waterloopad of de fietsroute langs de Waterloosesteenweg tot aan de
Middenhut
o St. Michielsdreef
o Lorreinendreef
o Lorreinenlaan
(3)
o Het Waterloopad of de fietsroute langs de Waterloosesteenweg tot aan de
Kleine Hut, dan
o De St. Hubertusdreef oversteken
o Kleine Hutvoetweg
o Zavelvoetweg
De drie routes komen vervolgens samen aan de Vergaarbakweg.
Om Ukkel te vervoegen, maak gebruik van:
- Terkamerenbos
Om Watermaal-Bosvoorde te vervoegen:
- De vergaarbakweg niet tot het einde volgen maar rechts afdraaien, de
Maarschalkdreef in, en dan
- Links de Boendaaldreef nemen.
Samenvatting van de voordelen
- Routekeuze i.f.v. het seizoen en de omstandigheden (vallen van de nacht ‘s winters,
verblinding door koplampen komende van Brussel op de fietsroute langs de
Waterloosesteenweg, min of meer veilige oversteek van de St. Hubertusdreef, wat
minder dode bladeren en takken in de herfst enz…)
- Vervoegt de RV10 en de LF6
- Vervoegt de GFR1a en de GFR11
- Gebruikt stukken gemeenschappelijk met andere assen.
http://www.fietserbond.be Pagina 15 van 33

Te verbeteren punten
- Het oversteken van de St. Hubertusdreef ter hoogte van de samenkomst van de
Lorreinendreef en de Lorreinenlaan is zeer gevaarlijk, op de spitsuren zelfs zo goed als
onmogelijk. De baan is er zeer smal en ‘s avonds of ‘s winters zijn de fietsers er slecht
zichtbaar wegens het ontbreken van openbare verlichting.
St. Hubertusdreef
- Het oversteken van de Lorreinenlaan is nogal moeilijk ter hoogte van de Zavelvoetweg.
Men zou hier de voor een ambassade geplaatste verkeerslichten kunnen gebruiken. Maar
naar het schijnt werden deze onlangs buiten gebruik gesteld.
- Het verkeerslicht voor het oversteken van de St. Hubertusdreef functioneert sinds ettelijke
maanden niet meer! Men moet dus op de welwillendheid van de automobilisten rekenen
die op dit punt vanuit drie richtingen opduiken.
- Er ontbreken 300m fietspad langs de Lorreinenlaan tussen de St. Hubertusdreef en de
Kleine Hutvoetweg. Er werd eveneens geen enkele fietsverbinding voorzien met het
fietspad langs de Harasdreef, ook hier ontbreekt 300m.
- De wegbekleding van de Lorreinendreef tussen de Bundersdreef en het kruispunt met
Puttendreef / Fromontdreef zou moeten verbeterd worden.
- De wegbekleding van de Meutedreef (zie vorige foto’s) bevindt zich in een catastrofale
toestand!
- Het fietspad langs de Waterloosesteenweg is erg smal voor een tweerichtingsfietspad.
Gezien er geen afscheiding is met de zeer drukke rijbaan, worden de fietsers verblind door
de auto’s die uit tegenovergestelde richting komen. Een rij bomen zou welkom zijn of, bij
gebrek aan plaats, een berm. Het fietspad is ook bezaaid met plantaardig afval.
http://www.fietserbond.be Pagina 16 van 33

Fietspad langs de Waterloosesteenweg
- De signalisatie ter hoogte van de Brassinelaan ontbreekt. Dit is verwarrend voor personen
die de ligging van de ondergrondse doorgangen (om Terhulpen te vervoegen of de
Berlaymontschool) niet kennen.
Brassinelaan.
http://www.fietserbond.be Pagina 17 van 33

As 4 St. Genesius-Rode Bosvoorde (DONKERGROEN
op de kaart in bijlage)
Gebruikte wegen
• Waterloosesteenweg / Waterloopad
• St. Hubertusdreef
• Kleine Hutvoetweg
• Zavelvoetweg
• Berckmansweg
• Twee Bergendreef
• Silexdreef
• Bezemhoek
Samenvatting van de voordelen
- Nogal rechtstreekse route, die gebruikt maakt van de “Groene Wandeling”
- Heeft weinig niveauverschil
- Komt in de nabijheid van het station van Bosvoorde
- Gaat via een “verplichte” doorgang over de spoorweg.
Te verbeteren punten
- De Twee Bergendreef onderhouden
- Een “comfort” zone voor de fietsers voorzien langs het stuk kasseiweg bij de tunnel
onder de spoorweg (aan het samenkomen van de Silexdreef en de Twee Bergendreef).
- Een voldoende doorgang laten voor de fietsers aan de bareel aan het einde van de
Silexdreef.
- Signalisatie voorzien, voornamelijk bij het begin van de route in Bosvoorde. Men
moet weten dat men rond de vijvers van Bosvoorde en het park Tournay-Solvay moet
fietsen om de “Groene Wandeling” te nemen.
http://www.fietserbond.be Pagina 18 van 33

As 5 Hoeilaart Ukkel (in GEEL op de kaart in bijlage)
Gebruikte wegen
Gaande van West naar Oost:
• Groenendaalsteenweg
• Brug van Groenendaal
• Duboislaan
• Harasdreef
• Lorreinenlaan (fietspad) tot aan Terkamerenbos
Voordelen
- Biedt een vebinding met de Itinéraire Cyclable Communal (ICC) van Hoeilaart
- Verlengt de Gewestelijke Fietsroute “GFR11” (Lorreinenlaan), “GFR1a”
(Waterloosesteenweg) en verbinding met de GFR 16b (Terhulpsesteenweg)
- Biedt een verbinding met de “LF2” (Fietsroute naar Amsterdam) en de “LF6”
(Fietsroute naar Maastricht), alsook de “RV10” (itinéraire de longue distance Rando-
Vélo, Brussel-Namen)
- Verbindt Hoeilaart met het Bosmuseum en met de site abdij van Groenendaal.
Te verbeteren punten
- De oversteek (en dan nog wel schuin!) van het kruispunt Lorreinenlaan – Harasdreef is
‘s avonds gevaarlijk, om niet te zeggen onmogelijk. De wagens komen eraan met hoge
snelheid, uit drie richtingen tegelijkertijd, in een bijna ononderbroken stroom.
- De oversteek aan het kruispunt Groenendaal zou moeten beveiligd worden. Het zou
ideaal zijn mocht men de verbreding van de spoorlijn tot vier sporen te baat nemen om
parallel eraan een fietspad aan te leggen, over de ring. Zodoende zouden de fietsers dit
gevaarlijk punt kunnen vermijden.
- Fietspad langs de Duboislaan:
o Enerzijds zou men het ontwerp ervan moeten herzien, zoals beschreven in het
2de deel van de as nr. 2: het is te smal, ‘s winters bezaaid met plantaardig afval
en de fietsers worden verblind door het verkeer uit de tegenovergestelde
richting (het is een tweerichtingsfietspad dat trouwens als dusdanig zou
bewegwijzerd mogen worden.
o Anderzijds eindigt het 300 m voor de brug van Groenendaal, daar waar de
veiligheid juist het grootst zou moeten zijn, evenals aan het begin van de
Terhulpsesteenweg richting Terhulpen en Groenendaal.
http://www.fietserbond.be Pagina 19 van 33

Einde fietspad Duboislaan
Het is opmerkelijk dat de vier fietspaden die toekomen aan het kruispunt van Groenendaal
alle vier op enkele honderden meter van het kruispunt eindigen, juist daar waar de
veiligheidsproblemen het grootst zijn.
Einde fietspad Terhulpsesteenweg
Kruispunt brug van Groenendaal
Trottoir en wegrand kruispunt
Groenendaal
- De bekleding van het fietspad langs de Groenendaalsteenweg verbeteren. Dit is in zeer
slechte toestand en de eerste 100 m zijn zelfs nagenoeg onbestaand. Langs de andere
kant van de spoorweg is er zelfs helemaal geen fietspad. Tenminste een van de twee
kanten zou opgewaardeerd moeten worden.
http://www.fietserbond.be Pagina 20 van 33

As 6 Hoeilaart/Terhulpen Watermaal-Bosvoorde (in
ORANJE op kaart in bijlage)
Route
• Groenendaalsteenweg of Terhulpsesteenweg
• Brug van Groenendaal
• Tumuliweg tot aan de hippodroom van Bosvoorde
• Einde van de Graafdreef, langs de hippodroom van Bosvoorde
Voordelen
- Maakt gebruik van de gemeentelijke GFR van Hoeilaart.
- Maakt gebruik van volledig geasfalteerde delen (Tumuliweg).
- Biedt een verbinding met de GFR 16B en de LF6 en maakt voor de helft van de route
gebruik van de LF2 (LF2 = langeafstandsroute naar Amsterdam)
Te verbeteren punten
- Het fietspad langs de Terhulpsesteenweg eindigt op enkele honderden meters voor het
kruispunt van Groenendaal, en dit langs beide kanten van dit kruispunt. Bovendien is dit
fietspad veel te smal.
Terhulpsesteenweg. te smal tweerichtings fietspad.
- Voor het overige, zie as 5, (Ukkel / Hoeilaart)
http://www.fietserbond.be Pagina 21 van 33

As 7 Waterloo Hoeilaart (in PAARS op de kaart in
bijlage)
Route
• Meutedreef
• Doorgang onder de Ring
• St. Corneliusdreef Oost van de Ring en gebruik makend van een aardeweg en een
uitrit van de autosnelweg.
• De Meutedreef kant Hoeilaart vervoegen.
Voordelen
Het is een rechtstreekse en volledig logische route.
De Meutedreef Oost van de Ring is in goede staat.
Te verbeteren punten
Er is er slechts een, maar het is een groot zwart punt: de doorgang onder de Ring om aan de
overkant de Meutedreef te bereiken moet herbekeken worden. Blijkbaar werden de fietsers en
voetgangers vergeten toen men besloot de ring in dit deel van het bos aan te leggen. Nu
zouden de fietsers, om in alle veiligheid over te steken, een enorme omweg moeten maken
langs de Meutedreef (West), het Waterloopad, de Puntgeveldreef, de St. Corneliusdreef en de
Raafeikweg om tenslotte de andere zijde van de Meutedreef te kunnen vervoegen. Een
aberratie die hopelijk snel kan rechtgezet worden.
Ondergrondse doorgang op de Raafeikweg. Helemaal niet verlicht, modderig en
zonder aangepaste signalisatie.
http://www.fietserbond.be Pagina 22 van 33

As 8 Oudergem Hoeilaart (in DONKERGRIJS op de
kaart in bijlage)
Route
• Drijborrenweg
• Graaf van Vlaanderen dreef
• Willeriekendreef
• Doorgang onder de Ring
• Brusselsesteenweg
Samenvatting van de voordelen
Het voordeel van deze route is dat hij volledig met andere assen samenvalt (1, 2 en 5)
Te verbeteren punten
Voor de nadelen, o.a. de Drijborrenweg, zie de andere assen.
As 9 Watermaal-BosvoordeJezus-Eik en Tervuren (in
VIOLET op kaart in bijlage)
Route
• Tambourdreef
• Doorgang onder de Ring
• Wolvendreef
• Fietsroute en Welriekendedreef tot aan Jezus-Eik.
Samenvatting van de voordelen
- Rechtstreekse as
- Het is ook een alternatief om Oudergem vanuit Jezus-Eik te bereiken zonder langs de
E411 te gaan.
- De Tambourdreef werd recent geasfalteerd tot aan de Graaf van Vlaanderendreef.
- Veilige doorgang onder de Ring.
http://www.fietserbond.be Pagina 23 van 33

Te verbeteren punten
- De doorgang onder de Ring is duister, modderig en de vlonder voor voetgangers en
fietsers heeft een te hoge afkanting.
Tambourdreef
- Een fietsroute aanleggen langs de Welriekendedreef die dan ook kan dienen voor
andere fietsroutes door het bos (Tervuren St. Genesius-Rode en Waterloo)
- Gevaarlijke en niet beschermde overgang van de brug te Jezus-Eik: geen enkele
beveiliging bij het oversteken van de uitrit van de autosnelweg, noch een fietssluis (of
“FOS”, Fietsopstelstrook).
http://www.fietserbond.be Pagina 24 van 33

As 10 Woluwe Waterloo (in WIIT op de kaart in bijlage)
Gebruikte wegen
Gaande van Noord naar Zuid :
• Het Vier-Armenkruispunt vervoegen
Vervolgens,
• Ofwel de route Oudergem – St. Genesius-Rode – Waterloo vervoegen via
o Grasdreef
o Vijversweg
o Drijborrenweg
• Ofwel de route 1 Tervuren – Jezus-Eik – St. Genesius-Rode vervoegen via
o Ravensteindreef of de fietsroute erlangs
Samenvatting van de voordelen
- Maakt grotendeels gebruik van een andere route
- Verbinding met de Gewestelijke Fietsroute “ICR14a” (van Brussel naar Tervuren)
- Verbinding met de Gewestelijke Fietsroute “ICR15” (Oudergem – Jezus-Eik)
- Toegang tot het sportcentrum Zoniënbos en tot het cultureel en artistiek centrum Rood
Klooster.
Te verbeteren punten
- De fietsers het gebruik toestaan van de Vijversweg. De “voorgestelde” omleiding is te
lastig (hoogteverschillen, slechte wegbekleding en nabijheid van de autosnelweg). Het
dient vermeld dat het probleem van intensief gebruik zich alleen gedurende het
weekend stelt. Omgekeerd zou de functionele fietser gedurende de week een nuttig
gebruik van deze route kunnen maken. Waarom dus het gebruik ervan door de fietsers
gedurende de week niet overwegen? (zie volgende foto’s)
http://www.fietserbond.be Pagina 25 van 33

Vijversweg
Vijversweg : “Het pad is zeer nauw…”
- Voor de andere te verbeteren punten, zie assen 1 en 2.
http://www.fietserbond.be Pagina 26 van 33

PRIORITEITEN inzake aan te brengen verbeteringen
De tien hierboven beschreven routes waarvoor wij goed befietsbare wegbekleding evenals
veilige oversteekplaatsen vragen zijn weergegeven op de kaart in bijlage. Aan de hand
hiervan is het eenvoudig de meest gebruikte stukken route te lokaliseren waarop dringend
belangrijke verbeteringen zouden moeten aangebracht worden. Teneinde prioriteiten te
kunnen opstellen, hebben we in de mate van het mogelijke gepoogd een evenwicht te
respecteren tussen doorstroming (de routedelen het meest door fietsers gebruikt) en de
ondervonden moeilijkheden (dikwijls het aspect verkeersveiligheid). Het kan dus gaan over
een probleem van slechte wegbekleding, ons inziens minder belangrijk dan een
veiligheidsprobleem, maar dat betrekking heeft op een groter aantal fietsers (vb.:
Bundersdreef) of over een probleem dat op minder fietsers betrekking heeft, maar dat
nagenoeg onoverkomelijk is (vb.: om van de ene kant van de Ring naar de andere te gaan via
de Meutedreef).
In functie hiervan hebben we volgende prioriteiten bepaald:
Eerste prioriteit
- Toegang tot het bos te Waterloo ter hoogte van de Ring.
Ter hoogte van de Ring bij Waterloo bestaat er voor de fietsers een verwarde toestand,
daar waar de Meutedreef bij het bos aankomt. Blijkbaar werden de fietsers hier volledig
over het hoofd gezien toen men de doorgang van de autosnelweg door het bos hier
gepland heeft. Het is hoogst dringend deze toestand recht te zetten.
• Enerzijds kunnen de fietsers slechts van de ene kant van de Meutedreef naar de
andere gaan door een snelwegoprit te gebruiken en een klein, nauwelijks bestaand,
aarden pad (of door een enorme omweg te maken). Deze doorgang moet absoluut
heraangelegd worden zodat de fietsers Hoeilaart en Overijse kunnen vervoegen
zonder grote omweg of zonder hun leven te moeten wagen op een snelweguitrit.
• Anderzijds bestaat er vanaf deze hoofdtoegang tot het bos geen verbinding met de
St. Corneliusdreef. Op een kaart is duidelijk te zien dat deze St. Corneliusdreef een
mooie rechte lijn vormt vanaf Waterloo tot nagenoeg Groenendaal. Het zou spijtig
zijn hiervan geen gebruik te kunnen maken. Ongelukkiglijk is voor het ogenblik
deze dreef niet toegankelijk vanuit de ingang van het bos komende uit Waterloo
(zie foto). Het is absoluut noodzakelijk de verbinding te maken tussen de
Meutedreef aan de kant van Waterloo, het Waterloopad (nauwelijks bestaande
verbinding) en de St. Corneliusdreef. Er hoeven maar enkele honderden meters
aangelegd te worden om aan deze vergetelheid te verhelpen en dit zou de situatie
hier grondig verbeteren. Deze verbinding zou het de fietsers komend vanuit
Waterloo ook mogelijk maken Oudergem en Bosvoorde te vervoegen (en vice
versa) zonder geweldige omweg via de Lorreinendreef of de Waterloosesteenweg.
Dit zou diezelfde fietsers toelaten de doorgang onder de Ring ter hoogte van de
Raafeikweg te vervoegen om zich naar Hoeilaart te begeven. Eventueel zou deze
http://www.fietserbond.be Pagina 27 van 33

verbinding en de toegang tot de tunnel onder de Ring ook kunnen dienen om zich
van de ene kant van de Meutedreef naar de andere te begeven.
Het is onaanvaardbaar dat het bos voor het vlot verkeer van de auto’s in twee
gesneden werd door de Ring en dat hierdoor de fietsers, vergeten in de planning,
benadeeld zijn en gevangen zitten in dit autowegennet.
- Het oversteken van de Terhulpsesteenweg ter hoogte van de Bundersdreef
We gaan niet verder in op dit welbekend probleem, temeer daar het plaatsen van een
verkeerslicht voor binnenkort zou zijn.
- De wegbekleding van de Bundersdreef van het stuk tussen de Tumuliweg en de
Lorreinendreef.
Op dit stuk van de Bundersdreef is vooral het deel tussen de Harrasdreef en de
Lorreinendreef hoogdringend. De weg, bedekt met steenslag, bevindt er zich immers in
een verschrikkelijke staat. De helling oprijden is er zo goed als onmogelijk.
De gewenste verbeteringen zijn, in volgorde van prioriteit:
• Tussen de Vier Essendreef en de Graafdreef: weg in slechte toestand.: stenen en
daarna modderig zand ;
• Tussen de Infantedreef en de Harrasdreef : alleen berijdbaar langs de rand van de
weg ;
• Tussen de Graafdreef en de Infantedreef : min of meer berijdbaar maar met enkele
moeilijke stukken;
• Tussen de Tumuliweg en de Vier Essendreef: min of meer berijdbaar
(spoorvorming)
- De bekleding van de Lorreinendreef verbeteren tot aan de St. Michielsdreef.
Tweede prioriteit
- Het oversteken van de autoweg te Jezus-Eik veilig maken. Nu moeten de fietsers, voor
of na het oversteken van de brug, een snelweguitrit oversteken. Dit is totaal
onaanvaardbaar. Het gaat hier om een doorgangspunt voor alle fietsers komende vanuit
Wezembeek-Opem, Tervuren et verder weg (Duisburg) en een deel van de fietsers uit
Overijse.
- Een fietspad aanleggen langs de Welriekendedreef.
- Komende vanuit Jezus-Eik, de aankomst bij de St. Jansbergsesteenweg veilig maken. De
auto’s nemen er de bocht met grote snelheid, zonder zicht te hebben op de fietsers
komend uit de tegenovergestelde richting (zie foto’s). Bovendien parkeren de auto’s
dikwijls op het enige stukje fietspad.
- De volgende oversteekplaatsen veiig maken:
• St. Hubertusdreef ter hoogte van het samenkomen van de Lorreinendreef en de
Lorreinenlaan waar het ’s avonds en op de spitsuren levensgevaarlijk is. Er de 300 m
fietspad doortrekken die ontbreken langs de Lorreinenlaan tussen de St.
Hubertusdreef en de Kleine Hutvoetweg.
http://www.fietserbond.be Pagina 28 van 33

• Kruispunt Lorreinenlaan / Harrasdreef. Dit is een zeer gevaarlijk kruispunt dat de
fietsers nochtans moeten nemen om de fietsroute vanaf de Kleine Hutvoetweg te
kunnen bereiken.
Het betreft hier de GFR 11 en een van de meest gebruikte trajecten om zich naar
Ukkel of Watermaal-Bosvoorde te begeven vanuit Waterloo of St. Genesius-Rode.
Een veilige oversteek van deze kruispunten is dus absoluut noodzakelijk.
Derde prioriteit
- De wegbedekking van de Drijborrenweg verbeteren alsook die van het pad ernaartoe
vanaf de Graaf van Vlaanderendreef. Beiden zijn moeilijk toegankelijk, maar ze bevinden
zich wel op de rechtstreekse verbinding tussen Oudergem en de gemeenten ten
Zuidwesten van de hoofdstad. Ze monden bovendien uit op de verplichte doorgang onder
de E411.
- Fietsers toelaten op de Vijversweg bij Rood Klooster om ze niet te dwingen een grote
omweg te maken en het fietspad naast de snelweg te gebruiken. Het is een rechtstreekse
route voor de fietsers die het bos vervoegen via het Vier Armen kruispunt en die zich naar
de gemeenten ten Zuidwesten van de hoofdstad begeven. Het is eveneens een vitrine op de
“schatten” van de site en het toekomstig Bosmuseum in het Rood Klooster.
- Het fietspad langs de Waterloosesteenweg. Voor een tweerichtingsfietspad is het te smal.
Bovendien worden de fietsers er verblind door de auto’s uit tegenovergestelde richting.
Een rij bomen of struiken als scherm zou hieraan verhelpen of, bij gebrek aan plaats
hiervoor, een borstwering.
- Fietspad langs de Duboislaan :
• Enerzijds zou het ontwerp van dit fietspad moeten herzien worden, zoals beschreven
in het tweede deel van As 2 (te smal, verblinding door koplampen, brokstukken);
• Anderzijds houdt het op te bestaan 300 m vòòr de brug van Groenendaal, daar waar de
veiligheid het grootst zou moeten zijn, alsook bij het begin van de Terhulpsesteenweg
richting Terhulpen en Hoeilaart.
- Ook het fietspad langs de Terhulpsesteenweg, dat eveneens meerdere honderden meters
voor het kruispunt ophoudt te bestaan, zou moeten verlengd worden tot de brug van
Groenendaal, en dit langs beide kanten ervan (zowel richting Watermaal-Bosvoorde als
richting Terhulpen).
Vierde prioriteit
- De wegbekleding van de Meutedreef (kant Waterloo) die zich in een ontzettend slechte
toestand bevindt, verbeteren.
- De bedding van het fietspad langs de Wolvenweg vernieuwen. Nu zijn de twee zijkanten
van dit pad door erosie totaal uitgesleten en niet berijdbaar, waardoor kruising van
fietsers hachelijk wordt. Een alternatief is het gebruiken van de Wolvenweg zelf
toestaan. Nu is die alleen toegankelijk voor voetgangers. Maar hij is breed genog voor
beiden en in goede staat.
http://www.fietserbond.be Pagina 29 van 33

- De Dronkenmansweg verbeteren. Diepe modderige wagensporen die op sommige
plaatsen de hele breedte van de weg innemen, maken deze weg moeilijk bereidbaar.
- De ondergrondse doorgang van O.L.V. Welriekende verbeteren. De hellende vlakken
voor fietsers zijn te stijl voor fietsen met kinderzitjes of met zadeltassen en voor de
oudere mensen (zie foto’s). Het is eveneens nodig de zwakke weggebruikers (fietsers,
maar ook voetgangers) attent te maken op deze veilige doorgang onder de Ring. Aan het
begin van de weg naar de tunnel staat er een bord “doodlopende weg” dat niet vermeldt
dat fietsers wel door kunnen (zie foto’s) (NB: bij publicatie van dit document schijnt er
voor dit probleem reeds een oplossing in de maak te zijn).
- Barelen ontwerpen die fietsers en minder mobiele personen minder hinder bezorgen,
zoals het bijvoorbeeld het geval is aan de Hendrickxdreef, bij de oversteek van de
Terhulpsesteenweg en bij nog andere barelen (zie foto’s en voorgestelde oplossingen in
het document: “Dispositifs anti-véhicules à moteur” uitgegeven door de Waalse Regio
en de “Chemins du Rail”, dat men op de volgende site kan raadplegen:
http://carto4.wallonie.be/PICVerts/IMG/pdf/fiche6_dispositifs_antivehicule.pdf )
- Een signalisatie ter hoogte van de Brassinelaan voorzien voor de personen die niet
weten waar de ondergrondse doorgangen onder de Ring zich bevinden (om Terhulpen of
de Berlaymontschool te vervoegen).
- De doorgang onder de Ring op de Tambourdreef verbeteren. Deze is immers duister,
modderig en de loopbrug voor fietsers en voetgangers heeft een te hoge schuine
afkanting.
- Het verkeerslicht aan de St. Hubertusdreef bij de Kleine Hut dat nu niet werkt, terug in
dienst stellen.
Laatste aanbevelingen en besluiten
Als men wil dat de Regio Brussel-Hoofdstad zijn doelstelling realiseert, het bereiken van 10%
verplaatsingen per fiets op het totaal van alle verplaatsingen, dan zou eveneens aan volgende
verbeteringen moeten gedacht worden:
- Als het plaatsen van een bareel noodzakelijk geacht wordt, ernaast een degelijke doorgang
laten, zodat de fietser niet verplicht wordt halsbrekende toeren in de modder uit te halen of
andere hindernissen te trotseren om voorbij deze bareel te geraken. Zie het document
“Disposities anti-véhicules à moteur” uitgegeven door de Waalse Regio en de “Chemins
du Rail”, dat men eveneens op de volgende site kan raadplegen:
http://carto4.wallonie.be/PICVerts/IMG/pdf/fiche6_dispositifs_antivehicule.pdf
(zie foto’s op volgende pagina)
- Voor de zwakke weggebruikers en de fietsers het veilig oversteken van de grote assen
garanderen. Voor diezelfde weggebruikers wegbekledingen aanbrengen die niet te snel
verweren en aangepast aan de wielen ervan. Indien om historisch-estetische redenen de
Commissie voor Landschappen en Monumenten sommige kasseiwegen in het Zoniënbos
wenst te bewaren, zou dit liefst niet het geval mogen zijn op de voornaamste en drukst
gebruikte fietsroutes! Of anders zou er een comfortstrook naast moeten voorzien worden!
Zie dienaangaande het document door Pro Vélo opgesteld en dat op volgend internetadres
kan geraadpleegd worden : http://www.provelo.org/article.php3?id_article=735
(zie foto’s op volgende pagina)
http://www.fietserbond.be Pagina 30 van 33

Voorbeelden van hinderlijke barelen
Onoverkomelijke bareel te
Tervuren
Onoverkomelijke bareel te
Tervuren
Voorbeelden van gemakkelijke doorgangen voor fietsers
Fietsroute Wolvenweg
Waterloopad
Voorbeelden van geslaagde comfortstroken voor fietsers
Geasfalteerde comfortzone in de wegbekleding
geïntegreerd.
Te brede bareel te
Groenendaal
Kleine Hutvoetweg
Voorbeeld van vlakke kasseien “fietsers toegelaten”
http://www.fietserbond.be Pagina 31 van 33

- de tunnels onder de Ring en de E411 voorzien van een waterafvoersysteem zodat deze
tunnels het jaar rond toegankelijk zijn. Eveneens een vlonder voorzien in deze tunnels.
- voldoende wegen toegankelijk voor fietsers voorzien om ze niet te dwingen tot grote
omwegen.
- de signalisatie verbeteren en standaardiseren. Men vraagt ons ook kleine discrete
reflectoren teneinde de fietsers ‘s nachts langs de voornaamste fietsroutes te leiden.
Mochten deze verzuchtingen sommigen overdreven lijken, dan moet men weten dat ze voor
anderen volstrekt onvoldoende zijn. Met het oog op de efficiëntie hebben we ons beperkt tot
de routes het meest gebruikt door de fietsers en tot de prioritaire problemen. Deze lijst heeft
dus niet de ambitie volledig te zijn. Er zijn nog vele andere wegen toegankelijk voor fietsers
die ook zouden verbeterd kunnen worden, weze het wat betreft wegbedekking (Prinsendreef)
of wat betreft veiligheid van de oversteekplaatsen. We zouden ook kunnen ingegaan zijn op
de problemen van signalisatie, van de zichtbaarheid van de paden en zo meer. We hebben ons
echter, zoals gevraagd, beperkt tot de prioriteiten vereist voor de “functionele” fietsers. We
hebben in dit document dus geen rekening gehouden met de noden van andere
fietsercategorieën, zoals de families, de onervaren fietsers en de sportfietsers. Wij wensen
uiteraard dat ze allemaal hun gading vinden in het Zoniënbos.
Zo de beheerders van het Zoniënwoud de laatste jaren reeds merkelijk inspanningen hebben
gedaan inzake onderhoud van de wegen, dan blijft er toch nog veel te doen opdat de fietsers
moeiteloos en veilig het bos kunnen doorkruisen. We hopen ten stelligste dat onze
voornaamste verzuchtingen binnen niet al te lange tijd een oplossing krijgen, zodat het
fietsverkeer in de toekomst vlotter en veiliger kan verlopen.
We zijn er ons volledig van bewust dat sommige van de aangehaalde punten geen wezenlijk
deel uitmaken van het Zoniënbos, maar we weten dat de drie regio’s die het bos samen
beheren, beroep op een consultant hebben gedaan om een algemeen schema op te stellen dat
het bos als een groot geheel beschouwt, inbegrepen de toegangen ernaar. We hopen dus dat de
te verbeteren punten die nie techt tot het bos behoren, kunnen geregeld worden via de gepaste
overlegorganen.
Laten we samenwerken, fietsers en beheerders van het Zoniënbos, om dit wondermooi
patrimonium te beschermen zonder dat het echter een hinderpaal wordt voor de functionele
fietsers. En laten we niet uit het oogpunt verliezen dat elke fietser in het bos een auto minder
is. Het zijn immers vooral deze laatste die erg belastend voor het bos zijn.
GRACQ - Groupie de Recherche et d'Action des Cyclistes Quotidiens
Fietsersbond - http://www.fietsersbond.be
Maart 2007
***
http://www.fietserbond.be Pagina 32 van 33

Kaart in bijlage
Cartographie IGN-NGI – www.ngi.be
Deze kaart kan in een groter formaat geraadpleegd worden op de site van de Gracq/Auderghem op volgend
internetadres :
http://www.gracq.org/auderghem/gracq_axes_cyclistes_quotidiens_foret_de_soignes_janvier_2007.gif
alsook op:
http://www.pbase.com/bernardfrippiat/image/72022088
http://www.fietserbond.be Pagina 33 van 33