9 Verdachten en daders - Nationaal Rapporteur Mensenhandel en ...

Verdachten en daders
NAPTIP ervaart verschillende problemen bij de uitvoering van zijn taken. Zo zijn er algemene
knelpunten die inherent zijn aan de aard van het delict mensenhandel, zoals het internationale
én het verborgen karakter van mensenhandelactiviteiten. Maar daarnaast bestaan er
ook knelpunten die specifiek voor de strijd tegen mensenhandel in Nigeria gelden. Dit betreft
capaciteitsproblemen binnen NAPTIP, corruptie door politieambtenaren, Nigeriaans(e)
ambassadepersoneel en visaverstrekkers, gebrek aan een actieve politieke medewerking,
overbevolking, werkloosheid en armoede, de ambitie van potentiële slachtoffers om rijkdom
en status te verwerven en de onwil van slachtoffers om tegen daders te getuigen (met name
vanwege het afgesloten voodooverbond). 169
NAPTIP hecht grote waarde aan internationale samenwerking, zeker met het oog op de
vervolging van daders en dan met name de grote leiders van de mensenhandelorganisaties.
Een goede samenwerking tussen NAPTIP, Interpol, Europol en de bestemmingslanden is
dan ook van groot belang. De eerste samenwerking tussen bestemmings-/doorvoerland Nederland
en NAPTIP in het opsporingsonderzoek met codenaam Koolvis is in deze, volgens
beide partijen, een succesverhaal. 170
9.5.5 De megazaak Koolvis
In mei 2006 komt een melding bij het Expertisecentrum Mensenhandel Mensensmokkel
(EMM) binnen van een advocate die vermoedt dat haar Nigeriaanse cliënte een slachtoffer
van mensenhandel is. 171 Naar aanleiding van deze melding vindt op Schiphol een inventarisatie
plaats waaruit blijkt dat in de periode oktober 2005 tot mei 2006 een relatief grote
instroom van Nigeriaanse amv’s heeft plaatsgevonden. Daarnaast wordt opgemerkt dat
vanaf oktober 2005 meer Nigeriaanse amv’s met onbekende bestemming zijn verdwenen
uit opvangcentra en opvanghuizen voor slachtoffers van mensenhandel in heel Nederland.
Er worden ruim 30 incidenten, vergelijkbaar met de eerste melding, geconstateerd. Dit is
de aanleiding voor de start van het project Pekari, gericht op intelligenceverzameling met
betrekking tot Nigerianen-incidenten en aansluitend opsporingsonderzoek, later voortgezet
als opsporingsonderzoek Koolvis. 172
Uit de analyse van Pekari blijkt Nederland wederom door Nigeriaanse criminele samenwerkingsverbanden
gebruikt te worden als doorvoerland voor mensenhandelpraktijken. Nederland
dient hierbij als de entree tot het Schengengebied, waarbij misbruik wordt gemaakt van
de asielprocedure, of in sommige gevallen van de B9-regeling voor slachtoffers van mensen-
169 C. Ngaduba, Lezing Ministerie BuZa, 19 mei 2009; NAPTIP, 2005.
170 C. Ngaduba, Lezing Ministerie BuZa, 19 mei 2009; NAPTIP, 2005; Mondelinge informatie EMM, 28 juli
2009; Torremans, 2009 (niet openbaar).
171 Hofstra, 2006 (niet openbaar); Torremans, 2009 (niet openbaar); Operatie Koolvis, NRC-Handelsblad, 14
maart 2009; Mondelinge informatie EMM, 28 juli 2009.
172 J. Hendriks, Seminar Nigeriaanse criminele netwerken, Politieacademie, 12 mei 2009; Hofstra, 2006 (niet
openbaar); Torremans, 2009 (niet openbaar); Mondelinge informatie EMM, 28 juli 2009.
395