9 Verdachten en daders - Nationaal Rapporteur Mensenhandel en ...

9.5.2 Nigeriaanse mensenhandelaren en organisatiestructuur
Verdachten en daders
West-Afrikaanse (waaronder Nigeriaanse) criminele netwerken bestaan uit losse cellen van
vervangbare personen. Hierdoor zijn de netwerken flexibel en is er moeilijk zicht op te krijgen.
140 Nigeriaanse criminelen staan wereldwijd bekend om hun oplichtingpraktijken, met
name gepleegd vanuit de Bijlmer in Amsterdam, ook wel bekend als de ‘419-fraude’. Het geld
dat hiermee wordt verdiend wordt vaak geïnvesteerd in andere criminele activiteiten, zoals
drugshandel, maar ook mensenhandel. 141
In Nederland worden Nigeriaanse mensenhandelactiviteiten gepleegd door zowel individueel
opererende Nigerianen als door criminele organisaties. De criminele samenwerkingsverbanden
kunnen variëren van slechts een kleine groep van twee à drie personen tot grote
internationale criminele netwerken, waarbinnen tientallen personen werkzaam zijn die uiteenlopende
rollen vervullen. 142 Nigeriaanse mensenhandelorganisaties zijn vanaf het begin,
het ronselen van slachtoffers in eigen land, tot en met het einde, de uitbuiting in de seksindustrie
in Europa, betrokken bij alle mensenhandelpraktijken. 143 Opvallend is de rol die
vrouwen kunnen vervullen binnen Nigeriaanse mensenhandelorganisaties. 144 Zo zijn er in
Nigeria madams die slachtoffers ronselen en ze door middel van voodoo aan een ‘schuldafbetalings-overeenkomst’
binden. Daarnaast zijn in het land van herkomst sponsoren nodig
(zowel mannen als vrouwen en in sommige gevallen de madam zelf), die het geld voor
de reis en de (valse) papieren voor het slachtoffer voorschieten. Tijdens de reis naar Europa
zijn er soms trolleys (meestal mannen) die de slachtoffers begeleiden. En in het land van bestemming
zijn er wederom madams (in sommige gevallen dezelfde madam als degene die in
Nigeria het slachtoffer geronseld heeft en anders een persoon die een hechte (familie)relatie
heeft met de madam in Nigeria) met of zonder mannelijke partner, voor wie de slachtoffers
moeten werken en aan wie ze hun verdiende geld moeten afdragen totdat de in Nigeria aangegane
schuld is afbetaald. Soms heeft deze madam in het bestemmingsland ex-prostituees
voor haar werken die betrokken zijn bij de mensenhandelactiviteiten. Deze controllers of
supervisors nemen bijvoorbeeld het geld in van de voor de madam werkende prostituees of
vervullen andere (controlerende) taken voor haar. 145
9.5.3 Werkwijze
Het slachtoffer in Nigeria wordt in eerste instantie meestal benaderd door een bekende. 146
Deze bekende brengt het slachtoffer vervolgens in contact met een madam en, indien het een
ander persoon betreft, een sponsor. Het slachtoffer wordt een mooi verhaal voorgehouden
140 Boerman e.a., 2008, pp.232-234.
141 J. Hendriks, Seminar Nigeriaanse criminele netwerken, Politieacademie, 12 mei 2009; Boerman e.a., 2008,
pp.232-234.
142 Siegel, 2007.
143 Becucci, 2008.
144 Siegel & De Blank, 2008.
145 Becucci, 2008; Carling, 2005; Siegel, 2007; Carling, 2006.
146 Carling, 2005; Boerman e.a., 2008, pp.70-71.
391