9 Verdachten en daders - Nationaal Rapporteur Mensenhandel en ...

Mensenhandel – zevende rapportage van de nationaal rapporteur
Europa. Het meest in het oog springende kenmerk van het Balkan model is het gebruik van
extreem geweld tegen de vrouwelijke slachtoffers. Shelley noemt het type mensenhandel om
deze reden het violent entrepreneurs model. Ook de mate van controle die handelaren op de
vrouwen uitoefenen is opvallend voor de Balkan mensenhandelaren. De vrouwen bezitten
totaal geen autonomie: zij staan onder continue observatie, doordat de pooiers overal meegaan.
Becucci beschrijft een controleproces waarbij de pooier het slachtoffer elke vijf minuten
belt, waartoe zij op een afgesproken, te controleren plaats moet staan. Recent is een trend
geconstateerd naar minder geweld en minder strakke banden tussen de Albanese exploitant
en het slachtoffer. In plaats van controle door de handelaar krijgt een collega prostituee of
vriendin van de mensenhandelaar de taak een groep meisjes te managen. Hierboven werd al
gewezen op het signaal dat ook Bulgaarse handelaren de loverboytechnieken toepassen.
Shelley beschrijft het Post-Sovjet model ook wel als het natural resource model. De handelaren
van dit model onderscheiden zich van de Albanese/Balkan handelaren doordat de post-
Sovjet handelaren zich slechts beperken tot het rekruteren en doorverkopen van vrouwen
aan andere handelaren, zoals Albanese/Balkan handelaren. Deze handel is gericht op korte
termijn winsten en niet op het gebruik van de vrouwen voor de langere termijn. Becucci
interpreteert het meermaals doorverkopen van vrouwen als een fragmentatie onder criminelen.
Een organisatie waarin het gehele mensenhandelproces zou plaatsvinden, garandeert
immers meer winsten.
Leman & Janssens constateerden in een aantal onderzochte Albanese, Bulgaarse, Hongaarse
en Russische netwerken, dat er sprake is van een netwerk. Deze netwerken bestaan uit
kleine flexibele, vervangbare organisaties, waarin gebruik gemaakt wordt van gemakkelijk
verkrijgbaar en vervangbaar personeel. Elke deelorganisatie maakt vervolgens deel uit van
een goed georganiseerd netwerk dat meerdere continenten verbindt. Alhoewel elke eenheid
op basis van eigen regels werkt, geschiedt de samenwerking tussen eenheden op basis van
contracten. 89
Het Chinese Model
Kennis over de handelswijze van Chinese mensenhandelaren met het oogmerk prostitutie
is beperkt. Uit het veldonderzoek van Knotter, Korf en Ying Lau bleek zonder twijfel dat de
Chinese beautysector raakvlakken heeft met prostitutie en dat er ook in Nederland Chinese
sekshuizen, bordelen en escortbedrijven zijn. Prostitutie door Chinezen vindt echter voornamelijk
binnen de eigen gemeenschap en achter gesloten deuren plaats, in appartementen
of in massagesalons. Er is dan ook weinig zicht op de mate waarin het gedwongen prostitutie
betreft. Vaak zien de vrouwen de prostitutie echter als enig alternatief voor hard werk en lage
lonen in eigen land. De vrouwen komen veelal uit gebieden die met plotselinge armoede te
maken hebben gekregen. 90
89 Leman & Janssens, 2007.
90 Knotter e.a., 2009.
382