9 Verdachten en daders - Nationaal Rapporteur Mensenhandel en ...

Verdachten en daders
Het gebruik van safe houses is met name bekend van Chinese smokkelnetwerken. Anders
dan criminele groeperingen die zich bezighouden met mensensmokkel, gebruiken netwerken
van mensenhandelaren huizen als permanente woonruimte. Netwerken die zich bezighielden
met mensenhandel gericht op seksuele uitbuiting bleken niet alleen huizen in het
land van bestemming te gebruiken, maar soms ook gebruik te maken van verblijfplaatsen in
de transportfase en zelfs als verzamelplaats in het land van herkomst voorafgaand aan het
transport. In het land van bestemming verblijven vrouwen onder controle van de handelaren,
ofwel doordat zij er samen met een handelaar of een vrouwelijke medeplichtige wonen,
of doordat de woning zich in de directe omgeving van de werkplek (seksinrichting) bevindt.
Vaak is de huisvesting verbonden aan een beperking van de bewegingsvrijheid. Handelaren
controleren de vrouwen door hen te verbieden het huis te verlaten of zelfs op te sluiten. 59
Tewerkstellen in de prostitutie
Na aankomst in het land van bestemming zal een mensenhandelaar het slachtoffer overtuigen
of dwingen tot prostitutie. Daartoe kan een mensenhandelaar verschillende dwangmiddelen
inzetten. Ook kunnen slachtoffers van mensenhandel in verschillende prostitutiesectoren
tewerk worden gesteld. NRM3 Spapens en Fijnaut concluderen op basis van gegevens van
de Duitse politie dat er een verschuiving optreedt van prostitutie in ramen en clubs, naar
minder doorzichtige sectoren als hotels, privé-woningen en escortservices, waar de kans
voor criminelen om greep op de vrouwen te krijgen extra groot is. 60 Zie voor meer informatie
over de verschuivingen in de prostitutiesector: Hoofdstuk 7.
9.4.2 Mensenhandelaren en organisatiestructuren
Mensenhandelaren zijn moeilijk te typeren. Zij variëren van werknemers van multinationals
en diplomaten tot grote criminele organisaties die gespecialiseerd zijn in mensenhandel. 61
Mensenhandel wordt zowel door individuele criminelen als in groepsverband gepleegd.
Mensenhandelaren verschillen bovendien wat betreft etnische en religieuze achtergronden
en werken vaak in verschillende continenten samen, zelfs in combinaties die in legale bedrijven
nauwelijks voor zouden komen. 62
De persoonlijkheid van mensenhandelaren is zelden onderzocht. Het enige onderzoek dat
hieraan aandacht besteedt, is een recent scriptieonderzoek dat bij het EMM is uitgevoerd. Dat
onderzoek verkent enkele persoonlijkheidskenmerken van negen daders uit onderzoeken die
ook in de Criminaliteitsbeeld Analyse (CBA) Mensenhandel 2007 zijn gebruikt. Slachtoffers,
rechercheurs en een onafhankelijke onderzoeker beoordeelden, met behulp van de vragenlijsten
Five Factor Personality Inventory (FFPI) en Psychopathy Checklist Revised (PCL-R), de persoonlijkheid
van de negen daders, door middel van vragenlijsten. Het onderzoek concludeert
59 Leman & Janssens, 2007.
60 Spapens & Fijnaut, 2005, p.198.
61 Shelley, 2007, pp.120-121.
62 Shelley, 2007, pp.120-121.
375