Asbest in ons milieu?
Asbest in ons milieu? Asbest in ons milieu?
De OVAM heeft geen accurate gegevens over de totale hoeveelheid asbesthoudend materiaal die in Vlaanderen reeds is ingezameld. Wanneer men echter rekening houdt met de belangrijkste periode waarin asbesthoudend materiaal is gebruikt (de periode 1945 tot 1995) en men een levensduur van 50 jaar aanneemt dan komt men tot een schatting van minder dan 1 miljoen ton. De tabel hieronder vat deze gegevens nog eens samen: Hoeveelheid asbesthoudende producten op de markt gebracht 2 tot 4 miljoen ton Jaarlijkse afvoer als afval Totaal afgevoerd tot op heden Vlaanderen België Betrouwbaarheid gegevens 50 000 tot 60 000 ton Max. 1 miljoen ton 4 tot 8 miljoen ton Behoorlijk 100 000 ton hoog (voor Vlaanderen) onvoldoende info Tabel 10. Hoeveelheid asbesthoudend materiaal Beperkt Indien het huidig verwijderingstempo wordt gehandhaafd zou er dus nog zeker 40 jaar nodig zijn om al het asbesthoudend materiaal te verwijderen. 2.5.2 Asbest uit bouwafval halen Men gebruikte asbest in talrijke bouwproducten. De herkenning en identificatie van asbesthoudend materiaal is soms moeilijk daar het asbest als bindmiddel vermengd met andere stoffen in de leidingen, platen, isolatiematerialen e.d. werd gebruikt. Er is ook een tekort aan bewustwording en kennis over de risico’s van asbest in de bouw- en de sloopsector (waar deze tekst overigens aan wil verhelpen). Een gedeelte van het vroeger gebruikte asbest komt dan ook nog steeds in bouwen sloopafval terecht. Puin wordt vaak gebroken om opnieuw als granulaat in de wegenbouw en zelfs in beton te worden gebruikt. Wanneer asbesthoudend bouw- en sloopafval in een puinbreker terechtkomt kunnen zeer veel asbestvezels vrijkomen. Het vermalen van asbestcement in puinbrekers kan een emissie van asbestvezels bewerkstelligen die zo'n factor 10.000 hoger ligt dan de continue emissie uit verweerd asbestcement. Dit moet men dus ten stelligste vermijden. Selectief slopen van gebouwen met voldoende aandacht voor het scheiden van asbesthoudend materiaal is één van de efficiëntste en goedkoopste maatregelen om verspreiding van asbestvezels in het milieu te beperken 65
Het gebeurt nog dat men asbestcement terugvindt in granulaten voor onderfunderingen voor de wegenbouw en dergelijke. Zo is er asbest gevonden bij wandelpaden in het natuurgebied Blaasveld in de gemeente Willebroek (opm. ondertussen is dit asbest deskundig afgedekt) of is er asbest teruggevonden in puingranulaten gebruikt in het domein "Rivierenhof" te Antwerpen. Deze situaties brengen risico’s voor de omgeving mee. Ze geven ook kosten en kopbrekens bij bouwheer en aannemer. In het slechtste geval komt er zelfs een juridische vervolging. Het is tevens funest voor het imago en dus voor de afzet van gebroken puin. Voorkomen is beter én goedkoper dan genezen. Wil men afvalstoffen meer en meer hergebruiken is het een noodzaak dat men voldoende garantie op de kwaliteit van deze materialen kan bieden. Kwaliteitskeuringen zoals de vzw Copro (Controle Producten) uitvoert, geven een dergelijke garantie. Als er asbest wordt gevonden in bodems is het bodemsaneringsdecreet van toepassing. Dit decreet bepaalt in welke omstandigheden een bodem dient gesaneerd te worden. Het decreet bevat echter n(g) geen saneringsnormen voor asbest. Derhalve zal geval per geval bekeken worden of sanering al of niet noodzakelijk is. 2.5.3 Normen voor asbest in puin 2.5.3.1 In Vlaanderen In het Vlarea (het Vlaams reglement voor afvalvoorkoming en -beheer) vindt men de voorwaarden voor hergebruik van afvalstoffen als “secundaire grondstof”. In het Vlarea is onder meer het gebruik van inerte granulaten als bouwstof toegestaan, mits deze granulaten voldoende zuiver zijn. Zo mogen er geen "vrije asbestvezels of asbeststof" in het gebroken puin voorkomen. Dit komt in de praktijk neer op een concentratie die gelijk is aan de detectielimiet van asbest. Deze nulnorm stelt een aantal problemen. Een nulnorm betekent dat men geen enkele vezel mag terugvinden. Met electronenmicroscopie en lichtmicroscopie vindt men vaak nog enkele asbestvezels terug, ook als het risico in praktijk erg beperkt is omdat de concentratie asbestvezels in de afvalstof heel laag is. Het is voor de OVAM vooral belangrijk dat: • het gehalte asbest(cement) in te recycleren puin zo laag als mogelijk wordt gehouden zodat het risico op asbestblootstelling zo beperkt mogelijk blijft; • de inrichtingen die puin bewerken hiervoor een streng acceptatiebeleid voeren, dit door het systematisch weigeren van vrachten die elke visueel waarneembare rest asbestcement bevatten. De praktische detectielimiet voor het aantonen van asbest in grond of puin zou 0,1 tot 0,5 gewichtsprocent bedragen of ca. 1000 tot 5000 mg/kg. Waarschijnlijk betreft het dan over een louter visuele inspectie of eventueel een meting via optische microscopie. 2.5.3.2 In Nederland Als in Nederland meer dan 0,1 procent asbest (of > 1000 mg/kg) in een gebouw aangetroffen wordt, moet volgens de toelichting in het Asbestbesluit Arbeidsomstandighedenwet, de sloop onder het zogenaamde asbestregime geplaatst worden. 66
- Page 16 and 17: ) D N E D U O H T S E B S A ( AT Be
- Page 18 and 19: 1.4 Asbesthoudend materiaal steeds
- Page 20 and 21: vaak in een breekinstallatie gerecy
- Page 22 and 23: inrichting voor “solidificatie”
- Page 24 and 25: Bij het verpakken van asbestcement
- Page 26: Eén verplichting is het nemen van
- Page 29 and 30: OVAM beschikt, met name analyseresu
- Page 31 and 32: Onderstaande tabel bevat de wereld
- Page 33 and 34: 2.2.2 Asbest in materialen 2.2.2.1
- Page 35 and 36: enaming - productiedatum spuitasbes
- Page 37 and 38: In zulke situaties of bij de opmaak
- Page 39 and 40: elektronenmicroscoop kan men indivi
- Page 41 and 42: Deze mogelijkheid wordt in praktijk
- Page 43 and 44: Uit recente luchtmetingen tijdens w
- Page 45 and 46: Dit wil niet zeggen dat asbest de m
- Page 47 and 48: asis een grenswaarde vast te stelle
- Page 49 and 50: dus zelden opereerbaar is. Onderzoe
- Page 51 and 52: De macrofaag die de te lange vezel
- Page 53 and 54: te betreuren. De meeste blootstelli
- Page 55 and 56: Voorzichtigheid is dus altijd nodig
- Page 57 and 58: Men gebruikt bij de verwijderingswe
- Page 59 and 60: Indien de werkprocedures die men za
- Page 61 and 62: verpakkingen worden vervolgens van
- Page 63 and 64: afvalverwerker(s) ook duidelijk bli
- Page 65: Men mag na de opruimactiviteiten pa
- Page 69 and 70: De Vlaamse overheid is bevoegd voor
- Page 71 and 72: 2.5.5 Vezelvrijstellingstest Het is
- Page 73 and 74: De tabel hieronder geeft de mogelij
- Page 75 and 76: vochtgehalte van 10 procent (wat ov
- Page 77 and 78: isicobeoordeling in eerste instanti
- Page 79 and 80: De aannemer moet in elk geval de we
- Page 81 and 82: 2.6.4.2 Andere saneringsprojecten E
- Page 83 and 84: en verwerken van asbestafval via ge
- Page 85 and 86: 2.8.2 Kan men via de merknaam weten
- Page 87 and 88: Golfplaten soms 1988 einde 1997 -me
- Page 89 and 90: 2.8.4 Moet men asbest steeds verwij
- Page 91 and 92: 2.8.7 Juridisch: is asbestafval gev
- Page 93 and 94: ervan" en "het afvalstoffenbeleid h
- Page 95 and 96: asbestcement zich vrij aan de opper
- Page 97 and 98: 2.8.16 Welke vezels kunnen asbest v
- Page 99 and 100: Rotswol bestaat ook uit amorfe veze
- Page 101 and 102: Afval met keramische vezels met gel
- Page 103 and 104: gie.be ie.be gie.be Tabel 19. Infol
- Page 105 and 106: Jaarlijks worden er enkele duizende
- Page 107 and 108: is gebruikt (1945-1995) en met een
- Page 109 and 110: 2.9 Asbest op Internet Hieronder vo
- Page 111 and 112: http://www.chrysotile.com/ In het C
- Page 113 and 114: groep A: kankerverwekkend (voldoend
- Page 115 and 116: worden gestort. Sommige ongevaarlij
De OVAM heeft geen accurate gegevens over de totale hoeveelheid<br />
asbesthoudend materiaal die <strong>in</strong> Vlaanderen reeds is <strong>in</strong>gezameld.<br />
Wanneer men echter reken<strong>in</strong>g houdt met de belangrijkste periode waar<strong>in</strong><br />
asbesthoudend materiaal is gebruikt (de periode 1945 tot 1995) en men een<br />
levensduur van 50 jaar aanneemt dan komt men tot een schatt<strong>in</strong>g van m<strong>in</strong>der dan<br />
1 miljoen ton.<br />
De tabel hieronder vat deze gegevens nog eens samen:<br />
Hoeveelheid asbesthoudende producten<br />
op de markt gebracht 2 tot 4 miljoen<br />
ton<br />
Jaarlijkse afvoer als<br />
afval<br />
Totaal afgevoerd tot<br />
op heden<br />
Vlaanderen België Betrouwbaarheid<br />
gegevens<br />
50 000 tot 60<br />
000 ton<br />
Max. 1<br />
miljoen ton<br />
4 tot 8 miljoen<br />
ton<br />
Behoorlijk<br />
100 000 ton hoog (voor<br />
Vlaanderen)<br />
onvoldoende<br />
<strong>in</strong>fo<br />
Tabel 10. Hoeveelheid asbesthoudend materiaal<br />
Beperkt<br />
Indien het huidig verwijder<strong>in</strong>gstempo wordt gehandhaafd zou er dus nog zeker 40<br />
jaar nodig zijn om al het asbesthoudend materiaal te verwijderen.<br />
2.5.2 <strong>Asbest</strong> uit bouwafval halen<br />
Men gebruikte asbest <strong>in</strong> talrijke bouwproducten. De herkenn<strong>in</strong>g en identificatie van<br />
asbesthoudend materiaal is soms moeilijk daar het asbest als b<strong>in</strong>dmiddel<br />
vermengd met andere stoffen <strong>in</strong> de leid<strong>in</strong>gen, platen, isolatiematerialen e.d. werd<br />
gebruikt. Er is ook een tekort aan bewustword<strong>in</strong>g en kennis over de risico’s van<br />
asbest <strong>in</strong> de bouw- en de sloopsector (waar deze tekst overigens aan wil<br />
verhelpen).<br />
Een gedeelte van het vroeger gebruikte asbest komt dan ook nog steeds <strong>in</strong> bouwen<br />
sloopafval terecht.<br />
Pu<strong>in</strong> wordt vaak gebroken om opnieuw als granulaat <strong>in</strong> de wegenbouw en zelfs <strong>in</strong><br />
beton te worden gebruikt. Wanneer asbesthoudend bouw- en sloopafval <strong>in</strong> een<br />
pu<strong>in</strong>breker terechtkomt kunnen zeer veel asbestvezels vrijkomen. Het vermalen<br />
van asbestcement <strong>in</strong> pu<strong>in</strong>brekers kan een emissie van asbestvezels<br />
bewerkstelligen die zo'n factor 10.000 hoger ligt dan de cont<strong>in</strong>ue emissie uit<br />
verweerd asbestcement. Dit moet men dus ten stelligste vermijden.<br />
Selectief slopen van gebouwen met voldoende aandacht voor het<br />
scheiden van asbesthoudend materiaal is één van de efficiëntste en<br />
goedkoopste maatregelen om verspreid<strong>in</strong>g van asbestvezels <strong>in</strong> het <strong>milieu</strong><br />
te beperken<br />
65