Asbest in ons milieu?

asis een grenswaarde vast te stellen waaronder er geen enkel risico is op
mesothelioom of longkanker.
De uitdrukking “één vezel kan ziek maken” is in praktijk echter misleidend: men
gaat er nu van uit de inademing van vele miljoenen vezel(bundels) nodig is. Het
risico neemt natuurlijk wel toe naarmate de blootstelling groter is en/of langer duurt.
Hoe meer vezels en hoe langer je deze ingeademd hebt, hoe groter het risico. Men
drukt een asbestblootstelling dan ook uit in vezeljaren.
In praktijk levert asbest vooral in specifieke situaties een relevant risico: de
asbestziektes zijn voornamelijk beroepsgebonden. In zo'n 80 procent van de
ziektegevallen kan men de ziekte toeschrijven aan een beroepsmatig contact met
asbest. Asbestgerelateerde ziektes komen dan ook veel minder bij vrouwen voor
als gevolg van hun vroegere afwezigheid op de risicovolle werkplekken.
asbest komt overal in de buitenlucht voor. Iedereen ademt kleine
hoeveelheden asbestvezels in. In de buitenlucht zit doorgaans echter zo
weinig asbest dat het risico van asbestziektes in niet-risicosituaties met de
huidige kennis als gering wordt beschouwd.
Talrijke andere stoffen in ons milieu of activiteiten vormen voor nietrisicogroepen
een groter risico.
De inademing van asbestvezels veroorzaakt een aantal ziekten, met name:
goedaardige pleurale letsels
“Pleurale plaques” zijn goedaardige verdikkingen van het buitenste longvlies
(pleura parietalis).
Of men al dan niet een pleurale plaque ontwikkelt hangt af van de individuele
kenmerken van iemands immuunsysteem. Deze fribroseachtige verdikkingen
ontwikkelen zich niet tot kanker. Anderzijds betekent dit ook niet dat iemand die
geen pleurale plaques ontwikkelt daarom minder kans heeft om kanker door
asbestblootstelling te ontwikkelen.
Er zijn indicaties dat de aanwezigheid van pleurale plaques een verhoogde kans
geeft op mesothelioom.
Pleurale plaques veroorzaken geen pijn noch een vermindering van de longfunctie.
Ze komen frequent voor, ook na een lage blootstelling. Ze zijn een indicatie dat
men aan asbest is blootgesteld.
asbestose
Asbestose noemt men ook wel asbeststoflong naar analogie met silicose (de
klassieke stoflong).
Ca. 1 procent van de asbestziekten betreft asbestose. De ziekte ontwikkelt zich
progressief, ook na beëindiging van de blootstelling.
Asbestose wordt gekenmerkt door een fibrose of verbindweefseling van de longen
zodat de zuurstofuitwisseling wordt bemoeilijkt. Dit leidt tot hoesten, vlug buiten
adem zijn e.d. Door de vermindering van de longfunctie moet het hart harder
werken. Hartproblemen vormen een belangrijke doodsoorzaak bij
asbestosepatiënten. Bij lichte vormen van asbestose is de ziekte zelden de directe
doodsoorzaak. Bijna de helft van de asbestosepatiënten overlijdt als gevolg van
ziekten zoals longkanker en maligne mesothelioom. Bij degenen die niet als gevolg
van kwaadaardige asbestziekten overlijden, is er een verhoogde sterfte als gevolg
van het voortschrijden van het asbestoseproces.
Asbestose treedt in de regel op bij hoge tot zeer hoge blootstellingen gedurende
lange tijd. Asbestose is een beroepsziekte. Asbestose wordt dan ook de laatste
jaren in Vlaanderen nog maar sporadisch vastgesteld.
46