Asbest in ons milieu?

In zulke situaties of bij de opmaak van een asbestinventaris kunnen analyses van
de materialen een nuttig hulpmiddel zijn voor de risico-inschatting.
Uit vakbekwaamheidsschema’s blijkt dat men bij een visuele schatting van de
hoeveelheid asbest in een materiaal een zeer grote spreiding van de schattingen
heeft. Men overschat vooral de lage concentraties.
Meetresultaten geven een betrouwbaarder beeld van de aanwezige hoeveelheid
dan schattingen op zicht.
De FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg erkent de laboratoria voor
het meten van asbest in materialen.
Men mag zich niet uitsluitend baseren op het analyseresultaat om een
risicobeoordeling uit te voeren. Het meten van asbestconcentraties geeft een
aantal specifieke problemen. En de concentratie van asbest in het materiaal is
maar één factor om rekening mee te houden bij een risicobeoordeling.
De concentratie wordt meestal uitgedrukt in massaprocent. Het is echter niet de
massa asbest in het materiaal maar het aantal vezels per volume-eenheid in de
omgevingslucht dat het risico bepaalt. Het risico dat men het aanwezige asbest
kan inademen is essentieel.
Indien asbestvezels bewust toegevoegd zijn aan een materiaal zal men het asbest
steeds in hogere concentraties (meestal hoger dan 1 massaprocent) terugvinden.
Asbestvezels in lage concentraties zullen de eigenschappen van een product niet
beïnvloeden. Bij lagere concentraties gaat het dus over een ongewilde vervuiling
en kan men de bron van de verontreiniging nagaan om een gelijkaardige
besmetting in de toekomst te vermijden.
Hoe lager de concentraties hoe meer het meetresultaat afhankelijk is van de
homogeniteit van de asbestverontreiniging: naarmate het asbest minder gelijkmatig
verspreid is, wordt de kans groter dat men in een staal geen asbest terugvindt en
in een ander staal wel. De meetonzekerheid bij het meten van concentraties
asbest in materialen bedraagt bij lage concentraties ongeveer een factor 10. Een
gemeten 0,1 procent kan dus in werkelijkheid net zogoed 0,01 procent als 1
procent zijn.
Eénzelfde massa asbestvezels kan ook geconcentreerd zijn in een beperkt aantal
dikkere vezel(bundel)s of kan verdeeld zijn over talrijke fijne vezels. Het zijn vooral
de fijnere vezels die gevaarlijk zijn bij inademing. Naast de concentratie zijndus de
vezelkenmerken belangrijk: gaat het over fijne vezels of over langere, bredere ,
nog maar weinig uitgesplitste vezelbundels.
Misschien wel de belangrijkste factor is het gebruikte bindmiddel: komt het asbest
bijna volledig vrij voor, of is het asbest gebonden en in welk bindmiddel. Zo zal
cement de vezels beter binden dan gips. En kunststoffen zoals epoxyharsen zullen
nog minder vezels vrijstellen.
2.2.3 Asbest in de lucht
2.2.3.1 Inleiding
Asbestvezels komen door verwering in de lucht terecht.
Asbestvezels worden overal in de buitenlucht in geringe doch meetbare
concentraties aangetroffen. Men noemt dit de “achtergrondconcentratie”.
De achtergrondconcentratie is de concentratie waaraan de volledige bevolking in
een bepaald gebied wordt blootgesteld. Deze concentratie kan soms wat
verschillen per regio.
36