Asbest in ons milieu?

− bestand tegen vocht en chemicaliën. Asbest rot niet. Asbest werd veel gebruikt
in stallen (ammoniakdampen) en in de chemische nijverheid;
− schokbestendig en trillingswerend. Asbest werd o.m. in de cabine van
treinstellen gebruikt.
Naargelang de gemiddelde lengte van de vezels deelt men chrysotiel in een
zevental groepen (“grades”) in. Voor elke groep zijn er specifieke toepassingen. Zo
wordt groep 0 (met de langste vezels) vooral voor asbesttextiel gebruikt. De prijs
verschilt ook aanzienlijk in functie van de “grade”. Omwille van hun verschillende
fysische en chemische eigenschappen werden de asbestvezels soms gemengd
om een ideale “blend” van eigenschappen in het eindproduct te bekomen.
2.2 Asbest in onze omgeving
Asbest was 4500 jaar geleden al een grondstof voor het pottenbakken. Het
Griekse woord asbestos betekende in de oudheid zoiets als onverwoestbaar.
Asbest wordt sedert de industriële revolutie op grote schaal gebruikt, het werd o.m.
in stoommachines aangewend. De uitvinding van asbestcement door de
Oostenrijker Hatschek op het einde van de 19 e eeuw opende de poort naar het
massale gebruik van asbest als goedkoop bouwmateriaal.
2.2.1 Asbest wereldwijd
Een alledaags gesteente… in een speciale vorm
Asbestmineralen zijn silicaten, gewone mineralen met een alledaagse
samenstelling. Toch nemen asbestvezels het epidemiologisch een bijzondere
positie in.
Het is waarschijnlijk de enige polluent:
− waarvan met zo’n grote zekerheid het rechtstreekse verband tussen
blootstelling en het optreden van een dodelijke ziekte aangetoond is. Dit
verband is bovendien reeds duidelijk sedert het einde van de jaren ‘60;
− die men zo grootschalig is blijven ontginnen en gebruiken, ook nadat het risico
algemeen bekend werd.
Asbest was goedkoop en bouwtechnisch uitermate geschikt. Een bouwmateriaal is
ook geen hoogtechnologisch product dat men met mondjesmaat vervaardigt doch
een bulkproduct dat men in grote hoeveelheden op de markt gooit. Dit alles had
echter wel aanzienlijke gevolgen.
2.2.1.1 Productie
In het begin van de 20 e eeuw produceerde men wereldwijd ongeveer 100 000 ton
per jaar. De asbestproductie kwam pas goed op gang onmiddellijk na de Tweede
Wereldoorlog. De productie verdubbelde op enkele jaren tijd tot ongeveer 1 miljoen
ton rond 1950, vervolgens kwam er gestage stijging. Aan het einde van de jaren
‘60 verhoogde de productie weer aanzienlijk. De productie piekte van 1973 tot
1990 met zo’n 4 miljoen ton per jaar. De daaropvolgende 5 jaar halveerde de
productie om vervolgens sinds 1995 tot heden te stabiliseren op ca. 2 miljoen ton.
Deze stabilisatie is te wijten aan het blijvend gebruik in vooral minder ontwikkelde
landen.
29