Intentienota - Erfgoedcel Kempens Karakter

LILLE
Lille telt weinig gekende vindplaatsen, maar toch enkele opmerkelijke. Zo is één van de enige veldovens uit
de ijzertijd hier gevonden. Samen met ijzertijdbegraving wijzen de veldovens op een nabijgelegen
nederzetting, die voorlopig nog niet is teruggevonden. Ook het aantal meso- en neolithische vindplaatsen
valt op. Verder zijn er middeleeuwse en recentere vindplaatsen bekend.
NIJLEN
Nijlen telt volgens de Centrale Archeologische Inventaris 70 vindplaatsen. Het grote aantal is het resultaat
van toevalsvondsten of amateur-archeologen die de streek afwandelen en vondsten melden. Er mag vanuit
gegaan worden dat Nijlen talrijkere en rijkere vindplaatsen herbergt. De vroegste vindplaatsen duiken op
langs de Kleine en de Grote Nete. Langs de beide Neten duiken er vuursteenartefacten op uit de oudste
steentijd, de middensteentijd en de nieuwe steentijd. De vuurstenen voorwerpen zijn de enige resten van
kampementen op zandige opduikingen en duinen langs de grote rivieren, en vertellen veel over de
activiteiten en materiaalgebruik en gewoonten van de steentijd.
De Nete was tijdens deze periode een belangrijke trekpleister. Uit de daarop volgende perioden is niet veel
bekend uit onderzoek, maar de toevallig gekende vindplaatsen laten raden dat ook tijdens de bronstijd en
de ijzertijd in de buurt van Kessel bewoning te vinden is. Zo vinden we in de buurt van de Bloemenstraat
bronstijdbegraving. Vaak wordt op de vroeg-Romeinse vindplaatsen ook handgevormd aardewerk
gevonden.
Over de Romeinse periode is al veel gespeculeerd. De toponiemen en de talrijke verhalen van
geschiedschrijvers en heemkundigen wijzen allen in de richting van een sterke aanwezigheid tijdens de
Romeinse perioden. Wat er ook van geschreven is, enkel de archeologische vondsten geven harde
bewijzen. Regelmatig duiken een aantal stellingen op die we door archeologische resten onderbouwen: de
aanwezigheid van Romeinse vondsten tijdens de eerste eeuw na Christus en een Romeinse weg.
De vondsten die we in Kessel en Bevel kunnen plaatsen zijn van een vroegere datum dan de meeste
Romeinse nederzettingen in de Kempen. Daar kan de aanwezigheid van de Romeinse weg een rol in
hebben gespeeld. Het vermoeden dat Kessel zijn naam te danken heeft aan een Romeins kamp is nog niet
bewezen door archeologische resten. Van de Romeinse weg konden we op het Hoogveld de resten vinden.
We zien de meeste nederzettingssporen uit de Romeinse periode in de omliggende gemeenten vooral aan
het einde van de eerste eeuw opduiken. Een aantal Romeinse muntvondsten, de vondst van een Romeinse
waterput (Bevel) en paalsporen aan de Bartstraat (Kessel), verwijst naar de eerste eeuw.
Dankzij heel wat historisch onderzoek is ook duidelijk dat Nijlen, Kessel en Bevel tijdens de middeleeuwen
belangrijke kernen van bewoning waren. De recentere perioden lieten een meer gespreide getuigenis na
onder de vorm van de vele hoeven, sporen van verdediging, landbouw, veldslagen, en andere historische
monumenten.
OLEN
Opnieuw valt het tekort aan onderzoek op. Er zijn dan ook niet veel gekende vindplaatsen, wat dus niets
zegt over wat er zich nog in de grond bevindt. Het zou wel eens kunnen dat er door gebrek aan
infrastructuurwerken minder archeologische sites bekend zijn maar dat ze daardoor ook beter bewaard zijn.
Opvallend is toch dat het, naast middeleeuwse en meer recente periodes, vooral weer ijzertijdvondsten zijn
die het beeld domineren. Rond Schaatsbergen en Hoogbuul vinden we zowel bewoningssporen als resten
van urnvelden terug. Men begroef de doden in een urn in een kuil. Deze urnen werden meestal op een
vaste plaats in het landschap begraven, waardoor de begraafplaats de assen van enkele generaties
bevatten.
Intentienota erfgoedconvenant “Kempens Karakter” p. 35