finalVersion - Erasmus University Thesis Repository - Erasmus ...

De geur van Jasmijn Cross-over effecten en politieke mobilisatie
Maar kan er in deze casus ook gesproken worden van een virtuele publieke sfeer die recht doet aan de
publieke sfeer waar Habermas over spreekt? Allereerst kan ondanks het feit dat er in Egypte 20,136
miljoen internetgebruikers zijn en 7,29 miljoen Facebookgebruikers niet gesproken worden van
algemene toegankelijkheid (Internet World Stat, 2011). Internet is namelijk niet voor iedereen
toegankelijk. Zo was 29,3% van de Egyptische bevolking analfabeet in 2006, voor deze groep is
internet vanzelfsprekend minder toegankelijk (Unesco, 2006). Maar ook de voorwaarde open agenda
kan bekritiseerd worden. Ondanks een bepaalde mate van anonimiteit is het internet niet helemaal
anoniem. Het bespreken van gevoelige onderwerpen of het organiseren van tegengeluid heeft in
Egypte vaak geleid tot intimidatie en zelfs gevangenisstraffen. Desalniettemin is in de praktijk
gebleken dat het internet een medium van nabijheid en een medium van tegenspraak is. Mobiliserende
actoren richtten zich vanwege deze kwaliteiten van het internet op internetgebruikers. De doelgroep
actieve internetgebruikers bestaat volgens statistieken voor een groot deel uit jonge mannen tussen de
20 en 30 jaar (Tamimi, 2011). Met het bereiken van internetgebruikers wordt dus een jonge generatie
bereikt. Ondanks veelvuldige intimidatie door de overheid lijken deze jongeren het minst besmet door
angst voor de dictatoriale onderdrukking. Dit blijkt onder andere uit de vreedzame demonstraties die al
ver voor 25 januari 2011 werden voorbereid door de relatief jonge 6 april beweging.
Bij het aanmaken van de Facebookpagina’s van de 6 april beweging en ‘we are all Khaled Said’ bleek
al heel snel dat de initiatoren veel succes hadden met het bereiken van jongere Egyptenaren en het
propaganderen van hun zienswijze. Veel Facebookgebruikers meldden zich in korte tijd aan op de
Facebookpagina’s. Zo slaagde de 6 april beweging er in het verleden in om 80.000 demonstranten te
mobiliseren tegen de stijging van voedselprijzen. Het netwerk dat via onder andere Facebook was
opgebouwd speelde hierbij een cruciale rol. Onder de omstreden Egyptische uitzonderingswet was het
niet toegestaan om met meer dan vijf mensen samen te komen zonder dat men hiervoor toestemming
kreeg. "In the absence of such permits, these demonstrations and sit-ins will be dealt with in a legal
manner and those beyond the law will be arrested," Aldus Ismail Shaa’er, Hoofd van de
veiligheiddienst in Cairo (Aljazeera, 2011). De Facebookgebruikers overtraden dit verbod massaal.
Het internet bleek de meest veilige ‘publieke ruimte’. Toch is hier een kanttekening op zijn plaats. Het
mes van nieuwe media snijdt aan twee kanten en internet is daarom geen inherent democratisch
medium. Het bloggen over de autocratische machthebbers blijft in sommige gevallen niet onbestraft:
bloggers werden geïntimideerd, gestraft en gemarteld. Van volledige straffe- en risicoloze mobilisatie
was geen sprake in Egypte.
Reframing in de populaire fase
In het uitdragen van een bepaald onderwerp als een politiek relevant onderwerp, definiëren en
herdefiniëren mensen de vorm en inhoud van dit onderwerp. Framing is een proces van bewust kiezen
van een bepaald kader voor het selecteren, organiseren, benadrukken en koppelen van elementen van
een onderwerp waarmee een complexe werkelijkheid beheersbaar en dus begrijpbaar wordt gemaakt.
Een frame wordt ook wel beschreven als een ‘account of ordering that makes sense in the domain of
policy and that describes the move from diffuse worries to actionable beliefs’ (Hajer & Lawes,
2006:257).
In de Egyptische casus blijkt de inhoud en vorm van het onderwerp meerdere malen te zijn bijgesteld.
Men begint met het bekritiseren van politiemisbruik en het verantwoordelijk stellen van het ministerie
van Binnenlandse zaken. Activisten roepen burgers op om voor het ministerie van Binnenlandse zaken
te demonstreren met een duidelijke eis: het ministerie van Binnenlandse zaken dient orde op zaken te
stellen en een oplossing te vinden voor het verregaande politiemisbruik in Egypte. “Opposition groups
called last week for collective action in front of the Ministry of Interior in downtown Cairo to protest
violations committed by the police” (Al masr Alyoum, 23 januari 2011).
Een dag later komt in dezelfde krant naar voren dat herdefiniëring van het probleem heeft
plaatsgevonden. Het probleem wordt nu breder getrokken en men ziet nu ook de noodtoestand, de
onbeperkte ambtstermijnen van de president en de economische situatie van het land als een probleem.
Herdefiniëring van het probleem neemt met zich mee dat er ook een behoorlijke verschuiving is te
zien in de oplossingen die men voor ogen heeft. Organisatoren van de protesten in Egypte eisen op 24
januari het ontslag van de minister van Binnenlandse zaken, het instellen van een minimumloon, het
einde van de noodtoestand en het beperken van de ambtstermijn van de president. Wat echter niet
43