finalVersion - Erasmus University Thesis Repository - Erasmus ...

De geur van Jasmijn Cross-over effecten en politieke mobilisatie
stappen, bleven de protesten zich massaal aanhouden. Hopper heeft het in zijn benadering over het
verlies van vertrouwen in zichzelf aan de kant van de leiders. De aankondiging van Moubarek lijkt het
begin van het verlies van vertrouwen in zijn regime. Toch weigert Moubarek na aanhoudende onrust
en onvrede af te treden. De overheid probeerde op diverse manieren tegenwicht te bieden. Door
bijvoorbeeld het treinverkeer stil te leggen en internettoegang te bemoeilijken probeerde Moubarek de
demonstraties de kop in te drukken. De Egyptische demonstranten waren echter eveneens volhardend
en bleven de ingestelde avondklok negeren. Deze volhardendheid bleek ook uit het aantal
demonstranten dat zich op 30 januari 2011 verzamelde op het Tahrirplein. Aljazeera meldde dat
250.000 demonstranten op de been waren in de hoofdstad. De toename van het aantal participerende
burgers kan onder andere betekenen dat steeds meer burgers zijn gaan geloven in een nieuwe orde.
Verder toont de volhardendheid van burgers aan dat er sprake is van een groepsmoraal. De groep
demonstranten werd steeds groter en deze vele duizenden burgers streefden maar naar één doel, het
vertrek van hun president. Rob Vreeken, een journalist die ten tijde van de demonstraties in Cairo was,
berichtte over straten rondom het Tahrirplein die druk bezet waren. Volgens de journalist was er
ondanks deze drukte nog voldoende ruimte voor feestelijkheid. Zo sprak hij over de winkelstraat
Talaat Hakb waar speakers op een balkon werden geïnstalleerd. Populaire Egyptische liedjes zoals
‘Waarom is de zee gelukkig’ en ‘Ik zweer bij de hemel dat dit mijn land is’ werden beluisterd en
betogers klapten, zongen en dansten mee (Volkskrant, 1 februari 2011). Ook uit beelden en foto’s van
Aljazeera lijkt er een saamhorigheid te heersen onder de menigte. Zo doken er beelden op van burgers
die elkaar in de strijd met de politie verdedigden, burgers die gezamenlijk op het Tahrirplein sliepen en
vrijwilligers die dekens en voedsel uitdeelden.
5.2.1 Mobilisatie
Alvorens er zal worden ingegaan op de berichtgeving van nieuwe en traditionele media in de populaire
fase zal deze subparagraaf gewijd worden aan de politieke mobilisatie van burgers. Mobilisatie vormt
immers een van de bouwstenen van het mobilisatiemodel. Allereerst zal in kaart worden gebracht
welke mobiliserende actoren en mobilisatieprocessen in de empirie zijn waar te nemen. Vervolgens zal
aan de orde komen onder welke omstandigheden zij hun zienswijze hebben proberen te propageren.
Ten slotte zal bondig worden in gegaan op wijze waarop het probleem is geherdefinieerd in de
populaire fase.
Mobiliserende actoren
De Egyptische revolutie kent een non-lineair en chaotisch karakter. De populaire fase van massa
opwinding is een tijd waarin sprake is van de popularisatie van onrust en ontevredenheid en een tijd
waarin de ontevredenheid van de mensen resulteert in de ontwikkeling van collectieve actie. Maar een
interessante vraag blijft natuurlijk: waar is het begonnen? En hoe heeft dit proces zich voltrokken? Een
literaire zoektocht leidt naar Ahmed Maher, volgens vele ‘de echte vader van de revolutie’. 'The
Egyptian revolt was years in the making. Ahmed Maher, a 30-year-old civil engineer and a leading
organizer of the April 6 Youth Movement, first became engaged in a political movement known as
Kefaya', schrijven David Sanger en David Kirkpatrick in The New York Times. De 6 april beweging
van Ahmed Maher komt voort uit de groep Youth for Change, de jeugdafdeling van Kefaya. De
beweging werd in maart 2008 opgezet na een staking op 6 april bij de textielfabrieken in Mehalla al-
Kubbra. Ahmed, die begon met een blog, startte een Facebook-pagina en deed oproepen om de stakers
bij te staan met dekens, tenten en juridische hulp. Volgens Ahmed had de pagina in zeer korte tijd
70.000 leden. Ondanks voortdurende repressie en intimidatie door de Egyptische overheid bleef de
beweging acties aankondigen. Een voorbeeld hiervan is een conferentie tegen de regeringspartij in
2008 tijdens een Iftar 3 in de Ramadanmaand. Ook riep de beweging in 2009 op tot een herhaling van
de staking in 2008 en het dragen van zwarte kleding, deze oproep resulteerde echter in een
uitgestorven Cairo (Heijmans, 2011). Wat duidt op een zeer belangrijke rol van Ahmed - en zijn
beweging – zijn verschillende oproepen van deze beweging om te demonstreren op de Nationale
Politiedag. Volgens Ahmed was het inderdaad de 6 april beweging, die in 2009 en 2010 voor het eerst
demonstreerde op de Nationale Politiedag – in 2009 waren er volgens hem 500 deelnemers, in 2010
3 Iftar is de maaltijd die gedurende de vastenmaand ramadan door moslims genuttigd wordt na zonsondergang
39