finalVersion - Erasmus University Thesis Repository - Erasmus ...

De geur van Jasmijn Cross-over effecten en politieke mobilisatie
rapport dat begin 2011 werd uitgebracht, vooral haar bezorgdheid over de afnemende politieke
vrijheid in 2010. In het rapport wordt een situatie geschetst waarin de nationale democratische partij
met een ruime meerderheid wint tijdens de verkiezingen in 2010. Dit gebeurde te midden van
beschuldigingen van fraude en gewelddadige repressie. Verder meldt Freedom House dat de
Egyptische autoriteiten rondom deze verkiezingsperiode hardhandig begonnen op te treden tegen
media. Onafhankelijke verkoopspunten werden gesloten en journalisten en bloggers werden
onderworpen aan fysieke aanvallen en willekeurige arrestaties. Het groeiende politiegeweld lijkt
volgens Freedom House het gevolg van een groeiende minachting voor de rechtsstaat door de
Egyptische veiligheidsdiensten. Maar staatsgeweld was voor deze periode geen onbekend fenomeen.
Sinds 1985 documenteerde de Egyptische Organisatie voor Mensenrechten (EOHR) 701 gevallen van
mishandeling op Egyptische politiebureaus; 204 stierven door marteling en slechte behandeling. In een
verklaring zegt de organisatie nog vele andere – ongedocumenteerde - signalen te hebben opgevangen.
“The organization also received information about torturing many others but the field representatives
could not reach them,” the organization said in a statement. The mentioned statistics can be taken
only as an indicator to the prevalence and frequency of this crime at Egyptian detention centers” (Al-
A’sar, 2011).
De dood van blogger Khaled Said, een jonge Egyptenaar die werd doodgefolterd door de politie in
Alexandrië, werd in Egypte het symbool van het wangedrag van de politie. De gruwelijke foto’s van
zijn mishandelde lichaam werden later op de website Facebook gepubliceerd en zorgen voor een schok
van verontwaardiging (Human Rights watch, 2010). De onbeperkte machtsuitoefening van de
nationale democratische partij blijkt ook uit het politieke systeem in Egypte. Dit politieke systeem
werd zo ingericht dat de nationale democratische partij de meerderheid bleef behouden op alle
overheidniveaus. Zo werd in 2007 een constitutioneel amendement aangenomen waarin alle politieke
partijen met een religieuze grondslag werden verboden (Freedom House, 2011). Dit amendement
maakte onderdrukking van de Moslim Broederschap mogelijk, een geweldloze Islamitische groep die
de best georganiseerde oppositie van het regime vormde. Dit - zelf gevormde - politieke systeem
maakte het mogelijk dat president Hosni Moubarek de macht stevig in handen bleef houden tot zijn
afgedwongen vertrek in 2011. Pas in een latere fase van het revolutionaire proces spreken burgers hun
onvrede uit over de onbeperkte macht en het daaruit voorvloeiende machtsmisbruik van het regime
van Hosni Moubarek.
Ter illustratie worden hieronder enkele uitspraken van Egyptische burgers gepresenteerd waarin zij
spreken over hun latente onvrede in de eerste fase. Deze uitspraken worden hier aangereikt om inzicht
te bieden in de wijze waarop burgers de individuele onvrede hebben beleefd.
“Ook hadden we veel problemen met politie. Ze waren wetteloos en gemeen. Je weet wat er is
gebeurd met Khalid Said? Niemand had een goed woord over voor ze”, (Mohamed Magdy, 2011).
“Ons kerk werd door veiligheidsdiensten geïntimideerd en alles werd ons moeilijk gemaakt.
Procedures die voor een moskee niet nodig waren moesten wij als christenen wel aanvragen. Ik ben
daarom ook rechten gaan studeren”, (Sukaina el Danar, 2011).
“Het feit dat we niet altijd konden zeggen wat we wilden is nog het ergste voor mij geweest. Je moest
altijd oppassen als je iets over Moubarek of het regime wou zeggen. Maar ook onze economische
situatie was frustrerend voor mij. Egypte heeft veel kansen en ik had het gevoel dat we met Moubarek
nooit beter zouden worden”, (Abdullah Dan Mawar, 2011).
“De intentie van Moubarek om zijn zoon tot de nieuwe president te benoemen en het politiemisbruik
heeft mij gedreven tot woede. Het bracht mij in een uitzichtloze situatie. Zijn zoon president? Zou dat
weer tot 30 jaar onderdrukking leiden? Onze kinderen zouden dan nooit iets anders kennen dan de
Moubarek familie. Dat kon ik niet accepteren”, (Abdellatif, 2011).
Uit de - in het kader gepresenteerde - uitspraken kan gesteld worden dat de om zich heen grijpende
opstandigheid gaat om sociale en politieke spanningen die zich langdurig hebben opgehoopt. Zoals
eerder is aangegeven is er in de eerste fase nauwelijks sprake van collectief gedrag. Het zien en
35