finalVersion - Erasmus University Thesis Repository - Erasmus ...

De geur van Jasmijn Cross-over effecten en politieke mobilisatie
proces volgt een continuering van de in-group-out-group conflict, intensivering van klasse vijandschap
en wordt een conditie beschreven waarin de gematigde groep controle verwerft op de begeleiding van
‘typische’ gebeurtenissen zoals het vrijlaten van gevangenen, en zichtbare samenwerking tussen
hervormers en revolutionairen. Ook benoemt Hopper hier mislukte pogingen van radicalen om de
macht te grijpen en een radicale conservatieve coalitie die de hervormers aanvalt. Ten slotte heeft
Hopper het hier over een ontwikkeling waarin een organisatiestructuur met leiders, een programma,
doctrines en tradities ontwikkelt. Dit manifesteert zich in een toenemende erkenning van
gouvernementele organisatieafbraak en de gouvernementele inefficiëntie, in de ontwikkeling van een
dubbele soevereiniteit en in de formulering van een voorlopige regering.
Het gedrag van participanten in deze fase is in drie onderdelen op te delen: 1) discussie en
beraadslaging, 2) formulering, en 3) formaliseren. De termen discussie en beraadslaging spreken voor
zich. Het proces van formulering kan gekenschetst worden als een verlenging van het eerste onderdeel.
Tijdens het uitwisselen van argumenten over mogelijke acties begint beleid vorm te krijgen en worden
programma’s geformuleerd. In de derde fase krijgt men ook te maken met formaliseren. Wensen die
besproken en geherformuleerd zijn, doelen die naar voren zijn gekomen en beleid dat vorm heeft
gekregen worden uitgewerkt in de gewoonten van de deelnemers tijdens de voorbereiding van een
latere institutionalisering. Het hebben van een groepsmoraal en ideologie is zeer belangrijk in deze
fase. Het Moraal is een hulpmiddel dat een ontwikkelende beweging cohesie, solidariteit en eenheid
biedt. De ideologie van een beweging bestaat uit de samenstelling van leer, geloof en mythen. Deze
samenstelling helpt de in-groep om de out-groep (oppositie) te weerstaan (Hopper, 1950:276). Deze
samenstelling heeft de beweging in de eerdere fase gefaciliteerd in het kiezen van een richting en heeft
gezorgd voor een zekere eensgezindheid. Een ideologie bestaat doorgaans uit de volgende elementen:
a) een verklaring met gestelde doeleinden b) kritiek en veroordeling van de bestaande sociale orde. De
beweging valt deze aan en is op zoek naar verandering. c) een defensiedoctrine die de beweging
rechtvaardigt d) mythen van de beweging. Volgens Hopper geeft een ideologie het antwoord op de
onrust en ontevredenheid van de mensen (idem, p 276). Zonder dit antwoord zal de sociale beweging
niet vooruit komen. De rol van propaganda in deze fase wordt als volgt geillustreerd door Blumer
(1939): “the deliberately evoked and guided campaign to induce people to accept a given view”
(Blumer, 1939:550-252). Verschillende mechanismen - zoals media – kunnen dus in deze fase worden
ingezet om het proces van formaliseren te faciliteren.
Deze processen kunnen niet functioneren in een massa of menigte. Vanwege het karakter van een
revolutionaire beweging, dat een wederzijdse afhankelijkheid kent, kunnen de verschillende elementen
van de revolutionaire beweging, discussie en beraadslaging, formulering, en formaliseren alleen
plaatsvinden in een publiek (Hopper, 1950:277).
3.5 The institutional stage
In de laatste fase van het revolutionaire proces vindt institutionalisering plaats. Als de revolutionairen
van het stigma ‘rebellen’ af willen komen dient dit proces voltooid te worden. Dit houdt in dat de uitgroep
in staat moet zijn om hun macht en kracht te organiseren en te legaliseren. Zij dienen de ingroep
te worden binnen de nieuwe politieke structuur. Wanneer de waarden en opvattingen van de
revolutionairen gelegaliseerd worden en zij een politieke fundering vormen van een nieuwe sociale
organisatie is er een nieuwe samenleving gevormd en heeft de revolutie zich voltrokken (Hopper,
1950:277). Collectief gedrag – in de vorm van een burgeropstand - begint buiten formele bureaus en
zonder formele regels en leidt in de formele fase tot de ontwikkeling van formele bureaus,
georganiseerde groepen, definieerbare situaties en nieuwe gebruiken en gewoonten.
In de formele fase vindt voltrekking plaats van het revolutionaire proces. In de eerste en tweede fase
van het proces worden conflicten kenbaar maar in de formele fase worden conflicten pas echt
gewelddadig, georganiseerd en gericht op de realisatie van de gestelde doeleinden. Het bewijs dat een
revolutionaire beweging zich in de laatste fase bevindt is te vinden in de afzwakking van conflict en de
opkomst van assimilerende en/of accommoderende processen. Hopper zegt hier het volgende over: the
people involved in the movement are becoming reconciled to changed condition of life (..) and accept
27