finalVersion - Erasmus University Thesis Repository - Erasmus ...

De geur van Jasmijn Cross-over effecten en politieke mobilisatie
2.4.1 Discursieve macht
Volgens Street (2001) toont de populaire claim ‘kennis is macht’ de meest aangehaalde connectie
tussen massamedia en macht. Het idee dat kennis een bron van macht is, en dat massa media het
centrum van deze macht innemen is gebaseerd op een aantal eenvoudige, zo niet onomstreden, claims.
Volgens Street is denken in termen van mediamacht, kennis en informatie, belangrijk, maar te grof en
beperkt. Deze claim gaat uit van een objectieve werkelijkheid, terwijl veel onderzoek naar de invloed
van de media juist voortbouwt op de veronderstelling dat we leven in een geconstrueerde wereld.
“What if reality is itself a artifice (Street, 2001:233)?” Onderzoek toont aan dat opvattingen van
mensen, over bijvoorbeeld de samenleving, worden bepaald door hun eigen gehanteerde ‘frames’. Dit
zijn onder andere interpretaties en opvattingen die ze al hadden van de wereld. ‘Media Power operates
through the way it privileges particular discourses and constructs particular forms of reality (Street,
2001:233).’ Massa media helpen mensen om bepaalde opvattingen te selecteren en zo een bepaalde
vorm van realiteit te construeren. Volgens Street helpen media individuen om een bepaalde versie van
realiteit op te pakken. Zij helpen de identiteit en interesse van mensen te construeren en dus ook hun
relatie met de realiteit. ‘Hence, the power of the media is primarily perceived as discursive power, in
the power to create specific frames and to create the alignment between frame’ (Idem, p. 234). De
wijze waarop deze frames (identiteiten en beelden) worden overgenomen, is ook afhankelijk van de
bronnen en vaardigheden van mensen, hun eigen cultuur en de praktijken waarin zij betrokken zijn
(Idem, p 234).
2.4.2 Toegangsmacht van de media
Zoals eerder is aangegeven neemt de macht van media geen enkelvoudige vorm aan. De macht van
media kan ten tweede worden beschreven in termen van toegangsmacht (Street, 2001: 234-235).
Volgens Street refereert toegangsmacht naar de wijze waarop massamedia de omvang van stemmen en
interesses controleert en daarvoor verschillende formats gebruikt. ‘The kind of media that is being
used, creates specific barriers to actors who want to push forward their ideas and frames, thereby
influencing the access of the ideas to a larger public’ (Street, 2001). Dit kan in de Egyptische casus
inhouden dat de werkwijze van, bijvoorbeeld, (satelliet) televisie bepaalde hindernissen vormt voor
protesterende jongeren die hun stem willen laten horen. Deze hindernissen kunnen inhouden dat het
voor deze groep moeilijker wordt om hun stem te laten horen via televisie dan via bijvoorbeeld
internet. Deze hindernissen worden gevormd door een variëteit aan factoren. Dit kunnen bijvoorbeeld
routine gebruiken zijn van journalisten, zelfcensuur en/of commerciële belangen. Door het controleren
van de toegang tot een bepaald medium kan een bepaalde actor invloed uitoefenen op de wijze en
inhoud van bepaalde boodschappen en daarmee ook op de frames 1 die naar buiten worden gebracht.
2.4.3 De macht van de media als reservoir van hulpbronnen
De derde vorm van mediamacht kan worden omschreven als ‘resource power’ (Street, 2001: 236).
Resource power heeft betrekking op de economische en politieke macht die ontstaat omdat de media
bepaalde middelen/hulbronnen controleren, zoals de infrastructuur, de specifieke kennis die nodig is
om die infrastructuur te bedienen, en het kunnen bereiken van het publiek of bepaalde doelgroepen.
Hierdoor ontstaan wederzijdse afhankelijkheden die strategisch kunnen worden gebruikt. Door de
groei van de media, ook in relatie tot de groei van de amusements- en reclame-industrie, zijn zij een
1 ‘To frame is to select some aspects of a perceived reality and make them more salient in a communication
text, in such a way as to promote a particular definition of a problem, causal interpretation, moral evaluation
and/or treatment recommendation for the item described’ (Bennett, 2009: 37-38).
19