finalVersion - Erasmus University Thesis Repository - Erasmus ...

De geur van Jasmijn Cross-over effecten en politieke mobilisatie
verspreiden van kennis en informatie om bijvoorbeeld steun te verkrijgen voor bepaalde standpunten.
Een ander middel is het rekruteren van zoveel mogelijk sympathisanten die bereid zijn om
bijvoorbeeld actie te voeren. Kortom overtuigen en activeren. In de bestaande literatuur wordt dit
aangeduid als consensusmobilisatie en actiemobilisatie (Klandermans, 2000:95). Omdat activeren
moeilijk denkbaar is zonder overtuigen zijn beide componenten van concrete meerwaarde voor dit
onderzoek. Klandermans spreekt hierbij over ‘de vorming van mobilisatiepotentiëlen’. Het
mobilisatiepotentieel van een sociale beweging heeft betrekking op het potentieel van mensen in een
samenleving dat in theorie gemobiliseerd kan worden. Bij het opwekken van de motivatie om te
participeren gaat het erom mensen die met een mobilisatiepoging bereikt worden tot participatie te
bewegen (Klandermans, 1984). Hierbij dient in het oog gehouden te worden dat maatschappelijke
ontwikkelingen, ingrijpende gebeurtenissen, inspanningen van tegenstanders of concurrerende
organisaties eveneens invloed kunnen uitoefenen.
Voordat verder zal worden ingegaan op het mobilisatieproces moet eerst worden onderkend dat
mobilisatie vaak een conflictueus karakter heeft. Ten eerste blijft het een feit dat
mobilisatiecampagnes overbodig zouden zijn als de doelen, waarop ze zich richtten, onomstreden
waren. En ten tweede is politieke aandacht een schaars goed. Verschillende partijen strijden met elkaar
om politieke maar ook publieke aandacht te verwerven. Dit wordt het beste geillustreerd door het
volgende citaat van Schattschneider: ‘all forms of political organizations have a bias in favour of the
exploitation of some conflicts and the supressions of others because organization is the mobilisation
of bias. Some issues are organized into politics and other organized out’ (Schattschneider, 1960:71).
2.2 Het model van participatie
Eerder in dit hoofdstuk is gesproken over de ‘de vorming van mobilisatiepotentiëlen’. Het gaat daarbij
om het potentieel om mensen in een samenleving te mobiliseren. Om meer grip te krijgen op dit
proces zal worden ingegaan op het model van participatie in een sociale beweging, the model of social
movement participation (Klandermans, 1984) . Volgens dit model verloopt de participatie in een
sociale beweging als een proces met vier belangrijke stappen. Het is van belang om te benoemen dat
het mobilisatieproces vanuit twee perspectieven kan worden benaderd, te weten vanuit de organisatie
en vanuit het individu, die de organisatie probeert te benaderen. Vanuit de organisatie gezien zijn de
vier stappen: het creëren van een mobilisatiepotentieel (1), het vormen en activeren van
wervingsnetwerken (2), het stimuleren van motivatie om mee te doen (3) en het wegnemen van
barrières om te participeren (4). Vanuit het perspectief van het individu zijn de volgende vier stappen
te onderscheiden: iemand maakt deel uit van het mobilisatiepotentieel (1), degene wordt doel van
mobilisatie activiteiten (2), raakt gemotiveerd om te participeren (3) en overwint ten slotte barrières
om mee te doen (4). Het model wordt hieronder schematisch weergegeven.
13