WATERPLAN WESTERWOLDE - Hunze en Aa's
WATERPLAN WESTERWOLDE - Hunze en Aa's WATERPLAN WESTERWOLDE - Hunze en Aa's
2. Westerwolde nu en in de toekomst 2.1 Gebiedsbegrenzing Het gebied van het Regionaal Waterplan Westerwolde strekt zich uit van Ter Apel in het zuiden tot de monding van de Westerwoldse Aa in de Dollard in het noorden en van de schans Bourtange in het oosten tot Stadskanaal in het westen (kaart 1). De oostgrens valt samen met de landsgrens tussen Nederland en Duitsland. Het gebied is circa 41.000 ha groot. Het plangebied omvat het grondgebied van de vier gemeenten Reiderland, Bellingwedde, Vlagtwedde en Stadskanaal. Deze vier gemeenten vallen voor het grootste deel in het watersysteem Westerwolde. Dit stelsel van onderling verbonden watergangen watert uit bij Nieuwe Statenzijl in de Dollard. Een deel van de gemeente Reiderland valt in het watersysteem Fiemel dat uitwatert bij gemaal Fiemel in de Dollard. Delen van Bellingwedde en Stadskanaal vallen binnen het watersysteem Veenkoloniën, dat afwatert op het Winschoterdiep. 2.2 Karakter van het gebied Het stroomgebied Westerwolde is van oorsprong een bekenstelsel dat uitmondt in de Dollard. Binnen het stroomgebied worden grote hoogteverschillen en verschil in bodemsamenstelling aangetroffen. Het zuidelijkste punt, Ter Apel, ligt op 12 m. + NAP en in het noorden ligt Nieuweschans op 1 m. – NAP (kaart 2). Naast het hoogteverschil varieert ook het bodemtype over het gebied. In het noorden komen overwegend kleigronden voor, die in het verleden zijn ontstaan door invloed van de zee. Karakteristiek voor de kustzone is het dijkenlandschap van de eeuwenlange inpolderingen. Naar het zuiden toe liggen de zand- en veengronden. Het veen is op veel plaatsen afgegraven tot de zandbodem door grootschalige ontginning van het veengebied in 19e en 20e eeuw. Het oorspronkelijke beekkarakter is door kanalisatie van de beken sterk aangetast. Het grondgebruik in het gebied is overwegend agrarisch. De gemeente Reiderland is een kleigebied waar met name grote akkerbouwbedrijven zijn gevestigd en de laatste jaren steeds meer veehouderijen. In het bovenstroomse zand- en veengebied van Westerwolde is de landbouw kleinschaliger. In dit deel van het stroomgebied komt verbreding van landbouwactiviteiten steeds meer voor in de vorm van recreatie, natuurbeheer of verkoop van eigen producten. In Westerwolde komt veel natuur voor, langs de beekdalen en in de buurt van de Blauwestad. Het huidige peilbeheer en waterhuishoudkundige inrichting van watersysteem Westerwolde is nu nog vooral gericht op de landbouw (snel afvoeren van water bij regenval en aanvoer van water bij droogte), maar er is steeds meer aandacht voor de wensen vanuit de natuur (natuurlijke fluctuatie: nat in herfst en winter en droog in zomer). 2.3 Autonome ontwikkelingen/r.o.-ontwikkelingen 2.3.1 Regionaal Het watersysteem Westerwolde is een gebied waar veel ontwikkelingen spelen. Zeer actueel is de inrichting van de Ecologische Hoofdstructuur van de Ruiten Aa door de Dienst Landelijk Gebied, de provincie Groningen, het waterschap en natuurbeschermingsorganisaties. De Ruiten Aa wordt anders ingericht en omliggende landbouwgronden worden omgezet in natuur. 10
Daarnaast zijn binnen het project Westerwolde Schoon! overstorten gesaneerd, IBA´s geplaatst en is verhard oppervlak afgekoppeld, waardoor de nutriëntenbelasting op de Ruiten Aa is afgenomen. De RWZI’s van Vriescheloo, Vlagtwedde en Bourtange zijn samengevoegd tot één nieuwe RWZI in Vriescheloo. De nieuwe RWZI in Vriescheloo voldoet aan de nieuwste wettelijke eisen. In het meer noordelijke gedeelte (Reiderland en Bellingwedde) wordt door het waterschap gewerkt aan verhoging van de veiligheid van de boezem door de inrichting van (nood)bergingsgebieden en de verhoging/aanpassing van de boezemkaden. Daarnaast wordt in het hele gebied door het waterschap een andere manier van onderhoud en beheer toegepast, waarbij de maaipaden en watergangen (mits de functie het toelaat) minder worden gemaaid. 2.3.2 Lokaal In de vier gemeenten staan de komende jaren een aantal ruimtelijke ordenings (RO)-plannen op stapel om te worden uitgevoerd. Hieronder volgt een kort overzicht van de RO-plannen voor de komende jaren. Een volledig overzicht van de ontwikkelingen is opgenomen in bijlage 3 Bellingwedde In Bellingwedde zijn voorlopig geen plannen voor nieuwbouw of inbreiding. De bestaande dorpen worden wel versterkt. In Bellingwolde zijn plannen voor een herstructurering. Tevens zijn binnen de gemeente een drietal locaties aangewezen voor landschapswonen, waarvoor een ontwikkelingsvisie is opgesteld. Daarnaast zijn er plannen voor een versterking van het Grensland/Schansenland door de aanleg van een nieuwe schans in de noordoost punt van de gemeente en een nieuw dorp op de grens tussen Nederland en Duitsland. Voorts zijn er wensen zoals een vaarverbinding tussen Nederland en Duitsland en het hermeanderen van de Westerwoldse Aa Noord. Reiderland Herstructureringen vinden plaats in Finsterwolde (Verzetsstrijdersbuurt) en de Rozenstraat in Beerta. Nieuwbouw wordt gepleegd in Ganzedijk, Hardenberg Finsterwolde, Julianastraat in Beerta, Topelenstraat in Drieborg en de Achterweg en de Molenbuurt in Nieuweschans. Verder is er een bedrijventerrein gepland in Nieuweschans. De gemeente heeft ook plannen voor een vaarverbinding Blauwestad-Beersterdiep-Dollard en een jachthaven in Beerta. Daarnaast is meer natuurontwikkeling gewenst, hetgeen deels zal plaatsvinden binnen het project Binnen Aa, waar ook aandacht voor versterking van recreatieve voorzieningen zal zijn. Tevens wordt in het kader van het TEN-III-project (Transnational Ecological Network) geprobeerd een hydrologische verbinding te bewerkstelligen tussen Nederland en Duitsland. Deze verbinding loopt van de Blauwestad naar de Brualer Schloot in Duitsland. Verder is er een wens voor een nieuwe vaarverbinding vanuit Duitsland. Stadskanaal In de gemeente Stadskanaal spelen de komende jaren veel herstructureringen, inbreidingen en nieuwbouwprojecten. Een volledige lijst is opgenomen in bijlage 3. Verder zijn er binnen de gemeente veel wensen op het gebied van recreatie en toerisme. Voorbeelden zijn het stimuleren van meer gebruik van de Passantenhaven, het Spoordok de Watertoren in Stadskanaal en de recreatieplas in het Pagedal. Ook bestaat de wens om het Pagecentrum verder te ontwikkelen. Vlagtwedde De komende 12 jaar zal de aanleg van de Ecologische Hoofdstructuur rondom de Ruiten Aa de beleving van water en de waterrecreatie in de dorpen doen toenemen. Nieuwbouw zal de komende jaren vooral worden gepleegd via in- en uitbreiding in Vlagtwedde en Ter Apel. Water vormt een belangrijk element bij de uitbreiding van het villapark Rundehaven in Ter Apel. In Ter Apel wordt de 11
- Page 1 and 2: WATERPLAN WESTERWOLDE Eindconcept,
- Page 3 and 4: 13. Consequenties voor de betrokken
- Page 5 and 6: zijn. Een duidelijke opgave voor de
- Page 7 and 8: 1.3 Aanpak Dit waterplan is een bij
- Page 9: gemaakt tussen het op orde krijgen
- Page 13 and 14: Gemeente Bellingwedde In de concept
- Page 15 and 16: De Runde, het Pagediep en de Mussel
- Page 17 and 18: Aanvullende maatregelen moeten word
- Page 19 and 20: 5. Wateroverlast 5.1 Regionale wate
- Page 21 and 22: gebied is landelijk als richtlijn e
- Page 23 and 24: Conclusie o In de huidige situatie
- Page 25 and 26: Acties & maatregelen 5.23 Uitvoerin
- Page 27 and 28: 5.2.3 Grondwateroverlast Op orde kr
- Page 29 and 30: 6.2 Droogte(schade) Op orde krijgen
- Page 31 and 32: In Westerwolde worden voor de Europ
- Page 33 and 34: 7.2 Grondwater Op orde krijgen tot
- Page 35 and 36: De gemeente Reiderland heeft in 200
- Page 37 and 38: Recreatie en beleving worden in dit
- Page 39 and 40: Daarnaast zijn er nog een aantal mo
- Page 41 and 42: houdbaarheid van deze kaarten snel
- Page 43 and 44: 11. Monitoring en evaluatie Op orde
- Page 45 and 46: o Er loopt een pilot in Stadskanaal
- Page 47 and 48: o Een analyse van oorzaken van gron
- Page 49 and 50: 14 Kosten van het waterplan In dit
- Page 51 and 52: Bijlagen Aan dit rapport zijn de vo
- Page 53 and 54: Bijlage 2 Betrokken bij het waterpl
- Page 55 and 56: Bewonersorganisaties Dhr. Dijker Do
- Page 57 and 58: Gemeente Stadskanaal Project Kern H
- Page 59 and 60: Bijlage 4 Toelichting stedelijke wa
2. Westerwolde nu <strong>en</strong> in de toekomst<br />
2.1 Gebiedsbegr<strong>en</strong>zing<br />
Het gebied van het Regionaal Waterplan Westerwolde strekt zich uit van Ter Apel in het zuid<strong>en</strong> tot de<br />
monding van de Westerwoldse Aa in de Dollard in het noord<strong>en</strong> <strong>en</strong> van de schans Bourtange in het<br />
oost<strong>en</strong> tot Stadskanaal in het west<strong>en</strong> (kaart 1). De oostgr<strong>en</strong>s valt sam<strong>en</strong> met de landsgr<strong>en</strong>s tuss<strong>en</strong><br />
Nederland <strong>en</strong> Duitsland. Het gebied is circa 41.000 ha groot. Het plangebied omvat het grondgebied<br />
van de vier geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> Reiderland, Bellingwedde, Vlagtwedde <strong>en</strong> Stadskanaal. Deze vier geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
vall<strong>en</strong> voor het grootste deel in het watersysteem Westerwolde. Dit stelsel van onderling verbond<strong>en</strong><br />
watergang<strong>en</strong> watert uit bij Nieuwe Stat<strong>en</strong>zijl in de Dollard. E<strong>en</strong> deel van de geme<strong>en</strong>te Reiderland valt<br />
in het watersysteem Fiemel dat uitwatert bij gemaal Fiemel in de Dollard. Del<strong>en</strong> van Bellingwedde <strong>en</strong><br />
Stadskanaal vall<strong>en</strong> binn<strong>en</strong> het watersysteem Ve<strong>en</strong>koloniën, dat afwatert op het Winschoterdiep.<br />
2.2 Karakter van het gebied<br />
Het stroomgebied Westerwolde is van oorsprong e<strong>en</strong> bek<strong>en</strong>stelsel dat uitmondt in de Dollard. Binn<strong>en</strong><br />
het stroomgebied word<strong>en</strong> grote hoogteverschill<strong>en</strong> <strong>en</strong> verschil in bodemsam<strong>en</strong>stelling aangetroff<strong>en</strong>.<br />
Het zuidelijkste punt, Ter Apel, ligt op 12 m. + NAP <strong>en</strong> in het noord<strong>en</strong> ligt Nieuweschans op 1 m. –<br />
NAP (kaart 2). Naast het hoogteverschil varieert ook het bodemtype over het gebied. In het noord<strong>en</strong><br />
kom<strong>en</strong> overweg<strong>en</strong>d kleigrond<strong>en</strong> voor, die in het verled<strong>en</strong> zijn ontstaan door invloed van de zee.<br />
Karakteristiek voor de kustzone is het dijk<strong>en</strong>landschap van de eeuw<strong>en</strong>lange inpoldering<strong>en</strong>. Naar het<br />
zuid<strong>en</strong> toe ligg<strong>en</strong> de zand- <strong>en</strong> ve<strong>en</strong>grond<strong>en</strong>. Het ve<strong>en</strong> is op veel plaats<strong>en</strong> afgegrav<strong>en</strong> tot de<br />
zandbodem door grootschalige ontginning van het ve<strong>en</strong>gebied in 19e <strong>en</strong> 20e eeuw. Het<br />
oorspronkelijke beekkarakter is door kanalisatie van de bek<strong>en</strong> sterk aangetast.<br />
Het grondgebruik in het gebied is overweg<strong>en</strong>d agrarisch. De geme<strong>en</strong>te Reiderland is e<strong>en</strong> kleigebied<br />
waar met name grote akkerbouwbedrijv<strong>en</strong> zijn gevestigd <strong>en</strong> de laatste jar<strong>en</strong> steeds meer<br />
veehouderij<strong>en</strong>. In het bov<strong>en</strong>stroomse zand- <strong>en</strong> ve<strong>en</strong>gebied van Westerwolde is de landbouw<br />
kleinschaliger. In dit deel van het stroomgebied komt verbreding van landbouwactiviteit<strong>en</strong> steeds meer<br />
voor in de vorm van recreatie, natuurbeheer of verkoop van eig<strong>en</strong> product<strong>en</strong>.<br />
In Westerwolde komt veel natuur voor, langs de beekdal<strong>en</strong> <strong>en</strong> in de buurt van de Blauwestad. Het<br />
huidige peilbeheer <strong>en</strong> waterhuishoudkundige inrichting van watersysteem Westerwolde is nu nog<br />
vooral gericht op de landbouw (snel afvoer<strong>en</strong> van water bij reg<strong>en</strong>val <strong>en</strong> aanvoer van water bij<br />
droogte), maar er is steeds meer aandacht voor de w<strong>en</strong>s<strong>en</strong> vanuit de natuur (natuurlijke fluctuatie: nat<br />
in herfst <strong>en</strong> winter <strong>en</strong> droog in zomer).<br />
2.3 Autonome ontwikkeling<strong>en</strong>/r.o.-ontwikkeling<strong>en</strong><br />
2.3.1 Regionaal<br />
Het watersysteem Westerwolde is e<strong>en</strong> gebied waar veel ontwikkeling<strong>en</strong> spel<strong>en</strong>. Zeer actueel is de<br />
inrichting van de Ecologische Hoofdstructuur van de Ruit<strong>en</strong> Aa door de Di<strong>en</strong>st Landelijk Gebied, de<br />
provincie Groning<strong>en</strong>, het waterschap <strong>en</strong> natuurbeschermingsorganisaties. De Ruit<strong>en</strong> Aa wordt anders<br />
ingericht <strong>en</strong> omligg<strong>en</strong>de landbouwgrond<strong>en</strong> word<strong>en</strong> omgezet in natuur.<br />
10
Change language