zelfvertrouwen in de lespraktijk - Netty Gelijsteen

3.9.2 Pygmalioneffect
De leraar heeft positieve verwachtingen van een
leerling
De leraar gedraagt zich alsof de leerling beter is
Zegt dat de
ll beter is
Ll gelooft
de leraar
Moedigt de
ll aan
Ll voelt zich
aangemoedigd
docent kan de neerwaartse spiraal ombuigen
naar een opwaarts gedrag.
Onderwijst
de ll beter
Ll leert
beter
+ + =
Leerling past eigen verwachting aan
Leerling verbetert
Ll gelooft is
aangemoedigd
en leert
Dit schema van Good en Bronphy (1973) zien we het Pygmalioneffect uitgelegd.
Het is de vooringenomen mening van de docent die van invloed is op het leren van
de leerling. Als die mening positief is en de docent kan hem geloofwaardig
overbrengen, de leerling voelt zich aangemoedigd en de docent onderwijst alsof de
leerling beter is dan hij is, dan zal de leerling zijn eigen verwachtingen aanpassen
en zal de leerling zijn leerhouding verbeteren. Dit effect is succesvol aangetoond
door Rosenthal & Jacobsen (1971) die de invloed van de docent en de mate van
de verwachting van de docent ten opzichte van de uiteindelijke leerprestaties van
de leerling hebben onderzocht.
3.9.3 Verbaal geweld en vooringenomenheid.
Voor het effect op de leerprestaties maakt het niet veel uit of de docent
democratisch of autoritaire is, aldus Anderson (1959). Flexibel, democratisch en
autoritair is het meest gewenst voor positieve leeraffectie volgens Morrison en Mc
Intyre (1975)
Uit het onderzoek van Flanders (1970) blijkt dat docenten achtenzestig procent van
de tijd aan het woord zijn en de leerlingen twintig procent. De overgebleven twaalf
procent van de tijd is er chaos of wanorde in de klas. Uit onderzoek van Tausch is
bekend dat de hoeveelheid vragen van de docent ten opzichte van de leerling in
een verhouding van tweehonderdzestig tegen een is.
De docent is belangrijk en bepalend bij het zelfbeeld van de leerling. De leerling
maakt de verwachtingen van de leraar waar, wat die verwachtingen ook zijn.
Volgens Adams en Cohen (1974) worden de verwachtingen die de leraar heeft van
een leerling beïnvloed door de uiterlijke kenmerken van de leerling. Leerlingen met
19