Nieuwsbrief 13 – Anders omgaan met boosheid, irritatie en woede

C C OO O A A C C H H I I N N G G F F O O R
R
C C OO O O N N N N E E C C T T I I OO O O NN
N N
S S A A M M EE E E N N W W EE E E RR R R K K EE E E N N M ÉÉ É T D D EE
E
Nieuwsbrief
V V E E R R S S C C HH H H I I L L L L EE E NN
N N
AGENDA
2 & 3 juli 2009:
eerste Open Space
in de Baak, Ant-
werpen (kijk op
mijn blog)
September 2009:
start opleiding
‘Sociale
bemiddeling’ KUL/
KHL
Oktober 2009:
start specialisatie
‘Bemiddeling in
sociale zaken’ Me-
div
I N D I T
N U M M E R :
Anders om-
gaan met
irritatie,
boosheid en
woede
Nieuwe pu-
blicatie over
MVO
Leren via de
zintuigen
Ingenieurs
en samen-
werking
Boek van het
seizoen
Kritische blik
op bemidde-
ling
‘Cycloop’:
eerste wa-
penfeit
2
4
4
4
5
5
6
4 E J A A R G A N G , N R 2
Een editoriaaltje
Ik kan het bijna niet geloven, maar dit is ondertussen al de 13e nieuwsbrief
die ik elk seizoen naar ongeveer 350 mensen stuur!
Door de jaren heen is deze nieuwsbrief een visitekaartje én een creatieve
uitlaatklep geworden. De foto’s die ik gebruik zijn meestal van eigen hand,
ik kan iets met mijn voorliefde voor citaten en boeken doen en het schrijven
op zich is een plezier voor mij.
Uiteraard is de nieuwsbrief vooral voor jou bedoeld: om te informeren en
te inspireren via korte, leesbare stukjes met verwijzingen voor wie meer wil
weten. Ook dit keer weer een aantal thema’s die cirkelen rond het ‘leitmotiv’:
samenwerken mét de verschillen.
Dit seizoen gaat het over: constructief omgaan met woede; een koppeling van
de stakeholder theorie aan Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO); het ‘demonisch denken’
en anders kijken naar verschillen en conflicten; een kritische blik op bemiddeling in organisaties; een
unieke leerervaring in het gezelschap van paarden; de nieuwe ingenieur en het belang van samenwerkingscompetenties;
en nieuws over het reilen en zeilen van ons netwerk Cycloop. Ook vind je hier en
daar aankondigingen van interessante bijeenkomsten of opleidingen.
Als opener een gedicht van de Vietnamese monnik Thich Nhat Hanh. Het is een ‘holistische’ versie van
het gedicht ‘I am I, and you are you’ uit de ‘ik-periode’ die we hopelijk meer en meer achter ons laten…
You are me
And I am you.
It is obvious that we inter-are.
You cultivate the flower in yourself
So that I will be beautiful
I transform the garbage in myself
So that you do not have to suffer.
I support you.
You support me.
I am here to bring you peace.
You are here to bring me joy.
Thich Nhat Hanh
Z O M E R 2 0 0 9
Zomer: tijd om extra be-
wust te genieten en de
batterij weer op te laden

P A G I N A 2
“Naarmate we onze
weerstand tegen
’onprettige’ gevoelens en
’onzalige’ gedachten
opgeven en deze bewust
aanvaarden als een deel
van onszelf, zullen we
steeds minder geïrriteerd
raken als we ze bij
anderen tegenkomen.”
(Anita Herbig)
Twee figuurtjes die
zitten te
‘mokken’ (of zo zie
ik het toch…)
(Musée du Quai Branly,
Parijs)
“Telkens wanneer woede
de kop opsteekt, neem
dan een spiegel en kijk
naar jezelf. (…) Woede
is als een krijsende baby
die om aandacht vraagt.
(…) Als je kwaad wordt,
keer dan terug tot jezelf
en zorg heel goed voor
die woede.” (Thich
Nhat Hanh)
N I E U W S B R I E F
Anders omgaan met irritatie,
boosheid en woede
Waar komt woede toch vandaan? En waarom
overvalt het ons zo? Waarom zijn ruzies zo
moeilijk te stoppen, is de kringloop van woede
eindeloos en escaleren conflicten zo gemakkelijk?
Hoe kan je op een constructieve
manier omgaan met kwaadheid bij jezelf en
bij anderen?
Dit zijn vragen waar ik al een tijdje mee bezig
ben. Inzicht in het ‘mechanisme’ van oplopende
irritaties is belangrijk voor mensen die
met mensen werken, vooral ook voor bemiddelaars.
In dit artikel doe ik een poging om
helderheid te creëren.
Een beter begrip van boosheid en woede
De woedereactie is vaak een vorm van conditionering,
een overlevingsreflex. Bij moeilijke
situaties hebben we de keuze. We kunnen
onze woede inslikken of opkroppen. Dit
gebeurt vaak uit angst (bv erbij willen horen,
geliefd willen zijn, angst voor eigen destructiviteit).
“(…) we kiezen om aardig te zijn in
plaats van authentiek” (Herbig) Dit zijn mensen
die in de slachtofferrol terecht kunnen
komen, vooral het verdriet voelen, de kwaadheid
op zichzelf richten en nog nauwelijks
contact hebben met hun boosheid .
Woede is de weg van de expressie: de keuze
om de energie die uitgelokt is door de
situatie naar buiten te brengen. We geven
onze kwaadheid de vrije loop, reageren ons
af en geven de ander de schuld. Vaak zoeken
we een zondebok om onze kwaadheid op te
richten en komen vervolgens in een slachtoffer-dader
dynamiek terecht. Dikwijl gaat het
om projectie: we zien onze schaduw in een
ander en gaan vervolgens tekeer tegen de
ander zodat we onze ongewenste aspecten
buiten onszelf kunnen leggen. Gevolg is dat
we de wereld in termen van zwart-wit zien
(splitsingsmechanisme). Woede kan een patroon
worden als we met situaties geconfronteerd
worden die niet verlopen zoals wij
dat zouden willen.
Er zijn twee belangrijke redenen waarom
we zo boos worden. Ten eerste willen we de
onaangename stuwing aan energie in onszelf
kwijtraken. Ten tweede is boos worden een
manier om onze eigen pijn niet te hoeven
voelen.
Woede en pijn gaan samen; woede is vaak
een bescherming tegen onze pijn. De pijn kan
te maken hebben met teleurstelling, frustratie,
verdriet, angst of gebrek aan erkenning.
Woede heeft dus een signaalfunctie: het
betekent dat je naar binnen moet kijken.
Waar gaat de pijn over? Welke behoefte ligt
er aan de grondslag van mijn kwaadheid?
Omdat we pijn willen vermijden, vluchten
we - zonder dit bewust te doen - in ons
hoofd. We gaan dan oordelen, verwijten
formuleren, aanvallen, ruziemaken en lopen
daarmee weg van onszelf. De ander is niet de
oorzaak van onze kwaadheid; hij is hoogstens
de aanleiding van onze hevige emoties. Boosheid
is heel ‘ikkig’, zoals Riekje Boswijk zegt,
en dat is heel verleidelijk.
Het effect van woede, verwijten uiten en
ruzie maken is dat het contact verbroken
wordt. Je gaat je pantseren tegen de ander.
Maar ook bij het inslikken van woede sluit je
je af (dichtklappen) en verbreek je het contact
met de ander.
Anders omgaan met boosheid en woede
Hoe kun je nu iets constructiefs met woede
doen? Vroeger dachten therapeuten dat het
uiten van woede ervoor zorgde dat de
kwaadheid verdween (catharsis). Ondertussen
hebben we geleerd dat schreeuwen, op
kussens kloppen en expressie van boosheid
alleen maar leidt tot meer boosheid en escalatie.
Het uiten van woede veroorzaakt altijd
schade die terugbetaald moet worden . Noch
inslikken, noch uiten werken dus.
Maar er is een derde weg: met aandacht
naar je woede kijken en ze onderzoeken.
Boosheid is een natuurlijke en logische emotie
wanneer we ons gedwarsboomd voelen.
De kunst is om woede als signaal te beschouwen
en te transformeren door aandacht te
geven aan de pijn die erachter schuilt. Aandacht
en erkenning zijn het ‘blusmiddel’ voor
woede.

4 E J A A R G A N G , N R 2
Voor veel mensen is het heel moeilijk om voeling te
hebben met hun behoeften. Dikwijls verwarren we
onze behoefte met onze oplossing of strategie om die
behoefte te bevredigen. Ik wil bijvoorbeeld absoluut
80% gaan werken (strategie) omdat ik mijn werk en
privéleven beter op elkaar wil afstemmen (behoeften)
zodat ik me niet meer zo moe en opgejaagd voel. In
plaats van me eisend op te stellen waardoor ik de relatie
onder druk zet, kan ik een verzoek doen vanuit
mijn behoefte. Dit creëert meer ruimte en mogelijkheden.
Misschien komt er een totaal andere oplossing uit
de bus.
Het gaat dus over verantwoordelijkheid nemen
voor en authentiek communiceren over je eigen wensen
en behoeften. Dus niet “Jij gunt me ook niks; ik heb
hier recht op!”, maar “Ik heb behoefte aan meer ruimte
voor mijn gezin op momenten dat ik mijn kinderen naar
school moet brengen en afhalen”.
Een stappenplan
Anita Herbig beschrijft een tiental stappen om boosheid
te transformeren. Voor haar gaat het niet om een
‘techniekje’, maar om een innerlijke houding en een
persoonlijk proces. Ik ga kort in op de eerste stappen,
omdat ze het verschil maken tussen handelen vanuit de
‘automatische piloot’ (actie-reactie), en de kans om
niet (opnieuw!) in de valkuil van boosheid te tuimelen.
Hoe kan je tot rust komen bij acute woede? De eerste
stap is op de ‘stopknop’ drukken. Vroeger leerden
we dat je ‘tot 10 moesten tellen’ voor je iets zei. Dit
geeft je de kans om te kalmeren, je fysieke reacties
waar te nemen en je op je adem te concentreren.
Bewust ademen is vaak al voldoende om een agressieve
reflex tegen te houden. Sterke emoties en stress
leiden er toe dat ons ‘instinct’ geactiveerd wordt. Het
meest ontwikkelde deel van onze hersenen (de neocortex)
wordt buiten spel gezet en onze ‘innerlijke
krokodillen’ nemen het stuur over (primitieve hersenen).
Dit leidt tot een versmalling van ons bewustzijn.
Daarna speel je de film nog eens af in je hoofd en kijk
je naar je ‘innerlijke toneel’. Dan zie je welke vijandsbeelden
je parten spelen en welke oordelen je
woede opwekten. Belangrijk hier is dat je jezelf toestaat
om emoties te voelen, maar dat je ze niet moet
koppelen aan oordelen en beschuldigingen. J
Op dat moment wordt het iets gemakkelijker om op
zoek te gaan naar je behoeften: waar gaat het me nu
écht om? Wat wil ik eigenlijk? Wat zou ik duidelijk
willen maken aan de ander? Dit verwoorden is een
eerste stap naar contact met jezelf en met de ander.
Wanneer je de ander duidelijk kunt maken waar het
je echt om gaat, krijgt hij of zij de kans om begrip
voor je te tonen. Als twee mensen dit voor elkaar
kunnen doen, ontstaat er ruimte voor een andere
werkelijkheid. Dan kunnen we de welles-nietes
spelletjes en het gelijk willen hebben loslaten en
vermijden dat relaties verzuren. Misschien ben je er
dan in geslaagd om een hoog oplopend conflict te
vermijden, waar niemand echt wint.
De sleutel ligt dus in jezelf. Je moet de illusie opgeven
dat iets buiten jezelf de situatie kan oplossen.
Als dit je lukt of als je een ander kunt helpen om dit
proces door te gaan, dan kan boosheid een leermeester
worden!
Meer lezen?
- Boswijk-Hummel, Riekje. (2005). Ruzie.
- Thich Nhat Hahn. (2003). Omarm je woede.
- Herbig, Anita. (2008). Constructief omgaan met
irritatie en boosheid.
- Von Hertel, Anita. (2007). Grrr! Hoe je van conflicten
kunt profiteren
P A G I N A 3
“Het absurde van
de machtstrijd is het
feit dat je je eigen
pijn probeert te
ontlopen door de
ander met een
heleboel pijn op te
zadelen. (…) In veel
gevallen wordt de
eigen behoefte
opgeofferd aan de
behoefte om te
winnen.” (Riekje
Boswijk)

P A G I N A 4
Neem ook een kijkje op de
site van het kenniscentrum
MVO Vlaanderen:
www.mvovlaanderen.be/
Leuk neveneffect: ik heb
mijn paardenvrees
overwonnen dankzij Ziggy,
het mooie Pinto paard...
“We don’t need engineers. We
need engineers driven by passion
and eager to contribute to a
sustainable future. People who
believe in the power of new
ideas, sharing, teamwork and
relationships. Engineers who are
more than engineers.”
(een vacature in een Vlaamse
krant, mei 2009)
N I E U W S B R I E F
Nieuwe publicatie: MVO en stakeholder benadering
In juni komt er een Vlaams
boek over Maatschappelijk
Verantwoord Ondernemen
op de markt. Het richt zich
tot (toekomstige) bedrijfsleiders
en managers en is vooral
bedoeld als handboek voor
het hoger onderwijs.
Het thema MVO wordt bekeken
vanuit verschillende perspectieven:
strategisch management,
personeelsbeleid, accounting,
marketing, aankoopbeleid
en innovatie.
Marc Craps (HUB & Cycloop)
Leren via de zintuigen
In april ging de jaarlijkse alumni
meeting van het International
Professional Development
Program (IPDP)
door in Geetbets. Thema van
het weekend was ‘senses’: of
leren via zintuiglijke ervaringen.
Ik nam - met knikkende knieen
- deel aan een workshop
’Silent Leadership’: leiding
geven aan een paard zonder
bevelen, dominantie, zweepje
of aan halsters trekken. Door
gebruik te maken van
en ik schreven een hoofdstuk
over: ‘Stakeholdermanagement
als afstemming tussen multipele
actoren’.
We koppelen de know-how
van multipartij samenwerking
aan de manier waarop bedrijven
met MVO bezig (kunnen)
zijn.
Voor ons is het werken met
bedrijven een nieuwe uitdaging!
De laatste 10 jaar hebben
we ons vooral gericht op
overheden, experts (vooral
ingenieurs) en stakeholder-
groepen.
Werken aan een duurzame
toekomst betekent vooral dat
ook de ‘harde’ business mee
aan boord stapt.
De Prins, M., K. Devooght, G.
Janssens & I. Molderez.
(2009). Maatschappelijk verantwoord
ondernemen. Van strategische
visie tot operationele
aanpak. Brussel: De Boeck
MOPAN: competenties van de toekomstige ingenieur
Voor het 16e MOPAN congres
(Multi-Organizational
Partnerships, Alliances and
Networks) in Dublin heb ik
een paper geschreven over de
competenties van de toekomstige
ingenieur en de
manier waarop we dit in
Groep T in leeractiviteiten
proberen te vertalen: o.a. via
team en problem based leren
in projectteams, ervaringsleren
tijdens seminaries, en
‘paardentaal’ volgde het paard
ons inderdaad! Het geheim: in
contact zijn met jezelf en met
het paard. Het paard geeft je
onmiddellijk feedback als je
onduidelijk communiceert,
twijfelt of te controlerend
bent. Een heldere spiegel!
Originele activiteit in het
kader van een leiderschapsprogramma!
Houd zeker de ‘kalender’ van
de Heerlijckyt in de gaten
voor inspirerende leerevenementen:
aandacht voor ‘holistische
engineering’.
Wetenschappers en sociale
wetenschappers kijken anders
naar ‘duurzame
ontwikkeling’: het expert
denken (“kennis zit tussen de
oren”) vs het relationele denken
(“kennis zit tussen de neuzen”).
Ingenieurs in het werkveld
geven aan dat samenwerkingscompetenties
juist van doorslaggevend be-
www.heerlijkheid.org/
In september 2010 (!) start de
volgende groep van het
IPDP, een boeiend programma
voor consultants,
trainers, managers en actieonderzoekers.
Wil je hier
meer over weten? Stuur een
mailtje naar:
schruijer@yahoo.com of
neem een kijkje op de nieuwe
website (vanaf de zomer):
www.pro-dev.eu.
lang zijn; helaas komen ze
nauwelijks aan bod in opleidingen.
Een belangrijke uitdaging
is dus: hoe kunnen we
bruggen slaan tussen technologie
en ‘sociale
technologie’?
De paper gaat dieper in op
een multi-actor simulatie
die we speelden met de studenten
in het eerste jaar.
Interesse? Ik stuur je de paper
graag door.

4 E J A A R G A N G , N R 2
P A G I N A 5
Boek van het seizoen: The Psychology of Demonization
Dit werk over de psychologie
van demonisering handelt
over de ondermijning
van relaties tussen personen
en groepen wanneer we
destructieve kwaliteiten
toeschrijven aan ‘de ander’
of wanneer we een ‘demon’ in
onszelf vermoeden.
De auteurs maken een vergelijking
tussen de demonische visie in
religie en in de psychologie. Ze
halen een hele lijst kenmerken aan
van het ‘demonische denken’: o.a.
de ander is fundamenteel ànders
dan ik (disidentificatie), lijden komt
voor uit een ‘trauma’, het kwaad
huist in onszelf en verschuilt zich
diep in ons (het ‘id’), het opsporen
van deze demonische krachten
vereist een ‘speciale’ kennis, confessie
en inzicht zijn de voorlopers
van genezing, het is noodzakelijk
het ‘werkelijke’ probleem dat aan
de oorzaak van de symptomen ligt
uit te roeien. Een ‘cosmetische
behandeling’ is dus niet voldoende!
Hiertegenover stellen de schrijvers
de ‘tragische visie’. Deze
wordt gekenmerkt door o.a.:
lijden hoort bij het leven
(‘constructief fatalisme’), slechte
handelingen komen vaak voort uit
goede intenties, de ander is zoals
ik (identificatie), een buitenstaander
kan niet beter weten wat ik
ervaar dan ik zelf, het alomtegenwoordige
lijden vereist aanvaarding
en compassie.
De auteurs stellen een aantal interventies
voor om antidemonisch
te werken. Een voorbeeld
is ‘herkaderen’ zoals in be-
misch perspectief. Ik bespreek een
reeks van ‘containende’ interventies
en praktijken die een bemiddelaar
(en iedereen die met conflicten
te maken heeft!) kan inzetten
om de veiligheid van de
‘bemiddelingsruimte’ te vergroten.
Ik maak enkele kritische kanttekeningen.
Bemiddeling betekent
misschien een bedreiging voor de
status quo van een organisatie; de
bemiddelingslogica vertrekt vanuit
belangen en empowerment en niet
- zoals gebruikelijk - vanuit macht
en rechten.
Mediation kan
‘symptoombestrijding’ worden
wanneer conflicten gereduceerd
worden tot interpersoonlijke
geschillen en wanneer het systeem
buiten beschouwing gelaten wordt.
Bemiddeling is ontstaan in de familiale
context; organisaties zijn veel
middeling gebeurt: van splitsing en
zwart-wit denken naar en-en denken
en zowel de positieve als de
negatieve kanten kunnen zien.
Om niet-gewelddadig te kunnen
vechten (!) moet je heel wat
los kunnen laten: denken in termen
van asymmetrie in relaties, de
noodzaak om te winnen, wraak als
juiste en noodzakelijke reactie, de
nood aan totale controle over de
situatie, wantrouwen en geheimzinnigheid,
en het geloof dat er ‘nu
of nooit’ een oplossing moet komen.
Dit boek legt onze onderliggende
veronderstellingen over verschillen
bloot en stimuleert om er
anders naar te kijken.
Alon, N. & H. Omer (2006). The Psychology
of Demonization. London: Lawrence
Erlbaum Associates,
Een kritische blik op bemiddeling in organisaties
Eind juni gaat het 26e symposium van
ISPSO (www.ispso.org) door in Toledo.
Het thema dit jaar sprak me erg
aan: ‘Differences at Work: Towards Integration
and Containment’.
Ik presenteer een paper over bemiddeling:
‘Being in good hands: providing
containment in organizational mediation’.
Vanuit de vaststelling dat bemiddeling
minder is ingeburgerd in Vlaanderen
dan in Nederland, vergelijk ik de cultuur
met betrekking tot conflicten
tussen beide landen, zonder in stereotypes
te willen vervallen. Er zijn ook
enkele onderzoeksgegevens die België
met andere landen vergelijken.
Daarna ga ik in op het organisatiekader
waarmee je naar verschillen,
spanningen en conflicten in organisaties
kunt kijken: het systeem psychodyna-
complexer. Hoe meer bemiddelaars
begrijpen van de complexiteit
van een organisatie en de dynamieken
die er spelen, hoe effectiever
een interventie kan zijn. En… het
hoeft niet per se bemiddeling te
zijn!!
Hopelijk wordt bemiddeling niet
het nieuwe panacea…
De paper zal op de website van
ISPSO staan maar ik kan hem ook
opsturen.
‘In safe hands’ (Lake
District)
“It is an “either-
or” mode of
thinking in which
everything that
exists must be
categorized as
light or dark, good
or bad, us or them,
friend or foe.
Many sidedness
and complexity
are viewed as the
signs of a weak
mind.” (p 15)
20 & 21 november
2009:
Bemiddeling
voor niet bemiddelaars
de Heerlijckyt
www.mediv.be

Coaching for Connection
Samenwerken mét de verschillen
+32-(0)486/14.86.33
info@coachingforconnection.be
Blog: www.coachingforconnection.be
Na een jaar zoeken en overleggen
begint het netwerk ’Cycloop’ vorm
te krijgen. Waar zijn we mee bezig,
wat hebben we te bieden en wie zijn
we?
‘Multi-actor’ samenwerking gaat
over vormen van samenwerken
tussen diverse actoren zoals overheden,
bedrijven, NGO’s, experts,
burgers en belangengroepen. Deze
vorm van samenwerking is aangewezen
wanneer diverse ‘actoren’ van
elkaar afhankelijk zijn om complexe
situaties samen aan te pakken en te
zoeken naar duurzame oplossingen.
Centrale thematieken in het werk
van Cycloop zijn duurzaamheid,
diversiteit, netwerkorganisaties,
sociaal leren, sturing, innovatie en
systeeminterventies.
Vanuit een actie onderzoek benadering
analyseren we de ervaringen,
samen met de betrokken actoren,
om tot nieuwe theoretische inzichten
en praktisch toepasbare kennis
over effectieve samenwerking te
komen.
De leden van Cycloop hebben elk
hun specialisatie en interesses:
afstemming tussen verschillende
perspectieven en de (zelf)
sturingsvraag (Art Dewulf), groepsdynamische
en relationele processen
(Johan Hovelynck), lokale gemeenschappen
en Noord-Zuid samenwerking
(Marc Craps), zelfsturing en
participatieve processen (Koen Sips)
en omgaan met de dynamieken van
diversiteit (ik).
Cycloop biedt
workshops en
opleidingen aan
(o.a. facilitatie- en
bemiddelingstech-
Met ‘Coaching for Connection’ ondersteun ik organisaties
bij het samenwerken mét de verschillen: verschillen in
(organisatie)cultuur, tussen mensen of groepen, tussen
actoren met verschillende belangen en perspectieven.
Thema’s die me boeien zijn: (interculturele) diversiteit en
samenwerking, groepsdynamieken en teamontwikkeling,
constructief omgaan met conflicten, persoonlijke en organisatieontwikkeling.
Vanuit een ruime praktijkervaring en met een academische
achtergrond, werk ik als procesbegeleider, coach, bemiddelaar,
en actieonderzoeker. Ook geef ik presentaties en
publiceer regelmatig in academische en vaktijdschriften.
De organisaties waarvoor en waarmee ik werk zijn: profit
en social profit organisaties, onderwijs, ziekenhuizen, postacademische
vorming en samenwerkingsverbanden.
Bij grotere opdrachten kan ik beroep doen op een ruim
netwerk van collega’s en verschillende samenwerkingsverbanden
(o.a. Cycloop, Mediation Instituut Vlaanderen).
Ik werk in het Nederlands, Engels en Frans.
Cycloop: netwerk voor facilitatie en actie-onderzoek in multipartij
samenwerking
“Ik ben, omdat wij
zijn”
(Klaus Elle)
Cycloop: met het oog op verschil-
lende perspectieven!
nieken, Appreciative Inquiry, stakeholder
management) en coaching
van projectleiders bij het opzetten
en begeleiden van multi-actor projecten.
We kunnen een rol spelen in projecten,
bijvoorbeeld bij stakeholder
analyses, procesbegeleiding en evaluatie
van projecten.
Op 19 juni pleegde Cycloop in Dublin
haar eerst wapenfeit : we verzorgden
een symposium van een
dag onder de titel “Competing claims
on space - Framing interests in multiactor
collaboration”
MOPAN site: http://www.nuim.ie/
nirsa/news/mopan_conference/
index.shtml
Bezoek onze kersverse blog:
http://netwerkcycloop.blogspot.com/