Praktijkgids 220607 - Medisch Centrum Haaglanden

Praktijkgids
Praktijkgids
Landsteiner Instituut
Afdeling Praktijkopleiding
Informatie over het leren
in de praktijk.
Medisch Centrum Haaglanden Pagina 1 van 51
Landsteiner Instituut

Inhoudsopgave
Inhoudsopgave................................................................................................... 2
Inleiding ............................................................................................................ 3
Theorie- en praktijkbegeleiding ............................................................................ 4
Missie en visie van de afdeling Praktijkopleiding................................................ 5
Missie................................................................................................................ 5
Visie.................................................................................................................. 5
Lerende centraal................................................................................................. 5
Leerbevorderend klimaat ..................................................................................... 5
Methodische begeleiding...................................................................................... 5
De rollen van ... .................................................................................................. 6
De werkbegeleider .............................................................................................. 6
De opleidingsfunctionaris ..................................................................................... 6
De zorgmanager ................................................................................................. 7
Medeleerlingen ................................................................................................... 7
De trajectbegeleider............................................................................................ 8
Het secretariaat van afdeling Praktijkopleiding. ...................................................... 9
Leren in de praktijk .......................................................................................... 10
Boeken, andere leermiddelen en vergoedingsregelingen .........................................10
Werken met de praktijkmodulen van het Mondriaan...............................................12
Leerroutes van leerlingen ...................................................................................16
Procedure planning van leerroutes. ......................................................................17
Strippenkaart ....................................................................................................19
Klachtenprocedure .............................................................................................20
Loopbaangesprekken .........................................................................................20
Afspraken differentiatiefase BBL ..........................................................................20
Begeleiding van het leren in de praktijk ........................................................... 23
Verwachtingen ..................................................................................................23
Begeleidinggesprekken .......................................................................................24
1. Introductiegesprek (ig) ...............................................................................25
2. Studiebegeleidinggesprekken .......................................................................25
3. Planningsgesprek .......................................................................................25
4. Voortgangsgesprekken ................................................................................25
5. Afrondingsgesprekken.................................................................................26
6. De procedure bij de verschillende gesprekken ................................................26
Overlegvormen..................................................................................................27
Follow-up gesprekken voor werkbegeleiders..........................................................28
Werken in de praktijk ....................................................................................... 30
CAO .................................................................................................................30
Dienstrooster ....................................................................................................30
Vakantie en vrije dagen ......................................................................................30
In geval van ziekte en verzuim............................................................................31
Belofte van geheimhouding.................................................................................32
Kledingsvoorschriften .........................................................................................32
Voorwerken ......................................................................................................33
Tot slot ............................................................................................................. 36
Bijlagen ............................................................................................................ 37
Bereikbaarheid van de praktijkbegeleiding ............................................................38
Links ................................................................................................................39
Hulp bij het maken van een praktijkleerplan. ........................................................40
Richtlijnen voor het leerprocesverslag ..................................................................45
Leidraad voor het leren reflecteren ......................................................................47
Voorbehouden handelingen .................................................................................49
Medisch Centrum Haaglanden Pagina 2 van 51
Landsteiner Instituut

Inleiding
Beste leerling, stagiaire en betrokken begeleiders,
Dit is de praktijkgids voor deelnemers van de opleiding tot MBO- en HBOverpleegkundige
(niveaus 4 en 5). Hierin vind je informatie over het praktijkleren binnen
Medisch Centrum Haaglanden (MCH).
Het doel van deze praktijkgids is dat je goed geïnformeerd bent over de inhoud en
afspraken ten aanzien van het praktische deel van je opleiding binnen MCH. Voor
informatie over het theoretische deel van de opleiding verwijzen wij naar de studiegids,
modules en blokboeken van de scholen. Daarin vind je ook algemene afspraken,
bijvoorbeeld over onderwijs-, en examenreglementen.
Wij gaan ervan uit dat je je goed op de hoogte stelt van de inhoud van deze gids.
Wanneer je na het lezen nog vragen hebt, kun je te allen tijde contact opnemen met de
afdeling Praktijkopleiding.
Aan de inhoud van deze praktijkgids kunnen géén rechten worden ontleend. Bij twijfel
over mogelijke wijzigingen / aanvullingen, b.v. door veranderingen in het onderwijs, kan
de opleidingsfunctionaris je verder informeren. Ook het geregeld bezoeken van de
websites van de scholen en van het MCH is daarbij een hulpmiddel.
Waar je in deze gids 'hij' leest, kun je ook 'zij' lezen. Bij de term 'leerling' kan meestal
ook 'stagiaire' gelezen worden. Wanneer dit afwijkt wordt dit vermeld. De term leerplaats
verwijst naar de plek waar geleerd wordt. Veelal is dit een verpleegafdeling
Wij wensen je veel succes met je opleiding.
Landsteiner Instituut
Afdeling Praktijkopleiding.
Juni 2007
De ladder op de voorpagina is
onderdeel van het kunstproject
“Burning man” in 2005
(www.burningman.com) en
symboliseert de groei van
leerlingen en stagiaires tot
beginnend beroepsbeoefenaar
in het MCH.
Medisch Centrum Haaglanden Pagina 3 van 51
Landsteiner Instituut

Theorie- en praktijkbegeleiding
De opleidingen tot MBO en HBO-verpleegkundige (niveau 4 en 5) staan onder toezicht
van het Ministerie van Cultuur, Onderwijs & Wetenschappen. De algemene doelstellingen
zoals deze in de wet zijn beschreven kun je lezen in de studiegids van school. Het
rapport ‘Gekwalificeerd voor de toekomst’ (1996) vormt het uitgangspunt voor de
theorie- en praktijkbegeleiding.
MCH stelt zich ten doel om leerlingen voor verpleging en verzorging op te leiden, en is
daarbij verantwoordelijk voor het praktische deel van de opleiding: de
beroepspraktijkvorming. Daarvoor heeft MCH een samenwerkingsverband met
onderwijsinstellingen die het theoretische gedeelte van de opleiding verzorgen.
• Voor niveau 4 (MBO) is dit de Mondriaan onderwijsgroep, locatie Den Haag
(Houtrustweg), locatie Delft (Antonia Veerstraat) en locatie Leiden (Vondellaan).
• Voor niveau 5 (HBO) is dit de Haagse Hogeschool
Deze scholen zijn verantwoordelijk voor het theoretische deel van je opleiding. Deze
scholen en o.a. het MCH overleggen regelmatig met elkaar om het onderwijs af te
stemmen en te optimaliseren.
Medisch Centrum Haaglanden Pagina 4 van 51
Landsteiner Instituut

Missie en visie van de afdeling Praktijkopleiding
Missie
De afdeling Praktijkopleiding schept voorwaarden voor het opleiden en begeleiden van
beroepsbeoefenaren die innovatieve en kwalitatief hoogwaardige zorg verlenen. Daarbij
streven we continue naar verbetering van het leerklimaat binnen het MCH.
Visie
In onze visie op onderwijs in de praktijk is het zelf ontdekken en probleemoplossend
leren belangrijk. We gaan uit van een leerproces waarbij de zelfontplooiing van de
leerling een belangrijke plaats inneemt. Hierbij sluiten we aan op recente ontwikkelingen
binnen het onderwijs en onze organisatie, zoals competentie gericht leren.
Voor de praktijkbegeleiding zijn de volgende kernbegrippen essentieel: lerende centraal,
een leerbevorderend klimaat en een methodische begeleiding.
Lerende centraal
De begeleiding tijdens de opleiding is gericht op de ontwikkeling van de lerende
tot een verantwoordelijke zelfstandige beroepsbeoefenaar én op de ontwikkeling
van de lerende als persoon. Verantwoordelijkheid, zelfstandigheid, samenwerken
en probleemoplossend denken worden gestimuleerd. Er wordt naar gestreefd om
theorie en praktijk te integreren.
Leerbevorderend klimaat
Praktijkbegeleiding is gericht op het creëren van een leerbevorderend klimaat
voor de lerende. Voorwaarde voor een leerbevorderend klimaat is een open leer-
en ontwikkelingsgerichte houding.
De volgende elementen spelen hierbij een bepalende rol: veiligheid, openheid, tijd
voor reflectie en zelfkritiek, beperkingen/ mogelijkheden leren inzien,
voorbeeldfunctie van de begeleider en open communicatie.
De opleidingsfunctionaris is verbonden aan een divisie en heeft de
verantwoordelijkheid om knelpunten te signaleren aangaande het leerklimaat en
hierin te adviseren.
De opleidingsfunctionaris ondersteunt en coacht de werkbegeleider waardoor deze
in staat is om de lerende te begeleiden.
Methodische begeleiding
Dit houdt in dat de opleidingsfunctionaris op een planmatige wijze ondersteuning
biedt bij het leerproces van de lerende met als doel het zelfstandig en
professioneel functioneren van de lerende.
Medisch Centrum Haaglanden Pagina 5 van 51
Landsteiner Instituut

De rollen van ...
In de opleiding word je begeleidt door diverse personen die nauw betrokken zijn bij jouw
opleiding. Dit zijn de trajectbegeleiders en docenten van school, werkbegeleiders en de
opleidingsfunctionarissen van het MCH.
De werkbegeleiding richt zich voornamelijk op de begeleiding in het lerend werken op de
afdeling. Werkbegeleiders en directe collega’s hebben als het ware een modelfunctie voor
jou. Ze hebben de taak jou te trainen, ondersteunen en beoordelen bij het leren van het
beroep, en zijn dus verantwoordelijk voor de “inhoud” van het leren op de afdeling. De
coördinatie van de dagelijkse begeleiding op de leerplaats is in handen van de
zorgmanager.
De opleidingsfunctionarissen maken geen deel uit van de personeelsbezetting van de
afdeling, maar zijn verbonden aan het Landsteiner Instituut. De opleidingsfunctionaris
richt zich vooral op de begeleiding van het “proces”. Daarnaast is de
opleidingsfunctionaris jouw aanspreekpunt voor alles dat met leren en opleiden te maken
heeft. Indien nodig heeft hij contact met de scholen.
Om een indruk te geven over de verschillende taken van de verschillende betrokkenen
volgt hieronder een taakomschrijving van de genoemde rollen.
De werkbegeleider
• introduceert de leerling op de afdeling en draagt zorg voor een inwerkprogramma;
• geeft de leerling informatie (bijvoorbeeld over verwachtingen en
leermogelijkheden van de afdeling) en begeleiding ten aanzien van zijn
leerproces;
• heeft wekelijks een begeleidingsgesprek met de leerling en maakt afspraken met
de leerling ten aanzien van zijn leerproces;
• begeleidt de leerling in concrete leersituaties en geeft feedback;
• bespreekt en beoordeeld de gemaakte opdrachten met de leerling;
• geeft feedback aan de leerling;
• informeert de opleidingsfunctionaris over het leerproces van de leerling;
• houdt zich op de hoogte van ontwikkelingen binnen de opleiding en de afdeling;
• schept voorwaarden ten aanzien van het leerproces van de leerling;
• informeert collega’s over de opleiding en leerpunten/opdrachten van de leerling;
• geeft feedback aan collega’s over de wijze waarop de leerling begeleidt wordt.
• beoordeelt samen met de opleidingsfunctionaris het functioneren van de leerling
in de praktijk aan de hand van opdrachten;
• verwoordt tijdens begeleidingsgesprekken de mening van het gehele team en
doet dus (mondeling of schriftelijk) navraag bij andere collega’s over het
leerproces van de leerling.
De opleidingsfunctionaris
• onderhoud contact met de leerling, werkbegeleiding en zorgmanager op de
afdeling;
• begeleidt en bewaakt het individuele leerproces van de leerling op de afdeling;
• geeft studiebegeleiding;
• bewaakt het opleidingsniveau en beoordeelt de planning van de
praktijkopdrachten;
• bewaakt of de theorie voldoende wordt toegepast in het praktijkfunctioneren en in
de praktijkopdrachten;
• beoordeelt samen met de werkbegeleider de vorderingen van het leerproces;
Medisch Centrum Haaglanden Pagina 6 van 51
Landsteiner Instituut

• heeft indien nodig contact met de groepsdocent/ trajectbegeleider van school;
• is gespreksleider bij formele gesprekken;
• bewaakt het leerklimaat op de afdeling en geeft de afdeling adviezen ter
verbetering van het leerklimaat;
• heeft een ondersteunende rol naar de werkbegeleiding en zorgmanager op de
afdeling, onder andere door informatieverstrekking over de opleiding;
De afdeling Praktijkopleiding werkt divisiegebonden, dat wil zeggen dat iedere
opleidingsfunctionaris verbonden is aan een aantal vaste afdelingen en alle leerlingen op
die afdelingen begeleidt.
De zorgmanager
Iedere verpleegafdeling heeft een zorgmanager, deze is eindverantwoordelijk voor het
scheppen van voorwaarden voor het verlenen van optimale patiëntenzorg, diagnostiek en
dienstverlening. Hij begeleidt en coacht medewerkers op de afdeling. Het voeren van
functioneringsgesprekken met de leerlingen valt hier ook onder voor zover dit
werknemers-aangelegenheden aangaat.
Proeftijd
De eerste twee maanden vanaf het aangaan van de leerarbeidsovereenkomst is je
proeftijd. Deze wordt beoordeeld door de zorgmanager van je afdeling. De zorgmanager
zal voor een volledig beeld van je functioneren in overleg gaan met je werkbegeleiders
en opleidingsfunctionaris.
Dienstrooster
De zorgmanager is verantwoordelijk voor het maken van een dienstrooster. Voor vragen
en opmerkingen t.a.v. je werk en vrije dagen kan je bij hem of haar terecht.
Samenwerken tijdens opdrachten
Bij bepaalde opdrachten, projecten of differentiatie, is het noodzakelijk om met de
zorgmanager en/of seniorverpleegkundige de keuze van onderwerp en voortgang van de
opdracht te bespreken. Ze kunnen je helpen met het maken van een keuze en je
ondersteunen door benodigde randvoorwaarden te scheppen. Frequent overleg is dus
belangrijk.
Ziekmelden
Als je als leerling of stagiaire ziek bent dien je dit te melden bij de zorgmanager, volgens
de procedure ziekmelding. Dit geldt ook tijdens je lesdagen op school.
Medeleerlingen
Ook medeleerlingen kunnen je helpen in jouw leerproces. Wij stimuleren op verschillende
wijzen de samenwerking tussen leerlingen en stagiaires. Het leerlingenoverleg is hier een
voorbeeld van. Ook het samen werken aan opdrachten is mogelijk zolang de eindtermen
en Studie Belasting Uren (SBU) maar behaald worden. Vaak worden hier dan individuele
afspraken over gemaakt tussen leerling, medeleerling, werkbegeleiders en
opleidingsfunctionaris.
Onderzoek heeft aangetoond dat het samen werken aan activiteiten het leerrendement
verhoogd. Het is daarom altijd goed om elkaar (op gepaste wijze) feedback en tips te
geven.
Medisch Centrum Haaglanden Pagina 7 van 51
Landsteiner Instituut

De trajectbegeleider
(bron: algemene informatie Mondriaan Onderwijsgroep)
De trajectbegeleiding vangt aan met de intake; op basis van de gegevens die
dan verzameld zijn, de opleidingswensen van deelnemer (en werkgever) en het aanbod
dat gerealiseerd kan worden, wordt de deelnemer begeleid bij het opstellen van het
eerste deel van het opleidingstraject.
De trajectbegeleider:
• maakt duidelijke en bindende afspraken over het te volgen traject voor een
afgesproken periode (contractvorm)
• plant samen met de deelnemer zijn traject: welke blokken gaat hij volgen,
wanneer welke BPV-plaats en overlegt welke onderwijsactiviteiten mogelijk of
wenselijk zijn.
• structureert samen met de deelnemer zijn opleiding, bespreekt de voortgang,
signaleert knelpunten en zoekt (altijd samen met de deelnemer) naar oplossingen
om de voortgang te verbeteren. Gedurende dit begeleidingsproces is er sprake
van reflectieve begeleiding.
• begeleidt op afstand, dat wil zeggen dat hij niet direct betrokken is bij en
aanwezig is als de deelnemer de competenties aan het verwerven is.
De trajectbegeleider begeleidt een deelnemer gedurende het gehele opleidingstraject.
Dit betekent;
• dat het in principe mogelijk is dat een trajectbegeleider 'mee' gaat met een
deelnemer van niveau 1 t/m niveau 4;
• de directe contactpersoon is voor de praktijk m.b.t. betreffende deelnemer;
• ook docent is en blijft lid van het 'eigen' team;
• voert met een nog nader vast te stellen frequentie met iedere deelnemer
voortgangsgesprekken, zowel m.b.t. de theorie als m.b.t. de BPV;
• heeft een vast spreekuur, tijdens dit spreekuur is de trajectbegeleider ook
telefonisch bereikbaar;
• is niet betrokken bij de beoordeling van de deelnemer in de BPV;
• verwijst de deelnemer indien noodzakelijk naar decanaat en/of onderwijshulp;
• brengt de deelnemer in contact met het EVC/EVK bureau indien daar aanleiding
toe is.
Medisch Centrum Haaglanden Pagina 8 van 51
Landsteiner Instituut

Het secretariaat van afdeling Praktijkopleiding.
Het secretariaat van de afdeling Praktijkopleiding wordt verzorgd door Saskia Wiersma.
Het secretariaat is / verzorgd met betrekking tot stagiaires en leerlingen o.a.;
• Centraal aanspreekpunt (telefonisch) voor vragen en doorverwijzingen.
• Correspondentie tussen de (startende) leerling of stagiair en het MCH.
• Relevante correspondentie en contacten met scholen en betrokkenen.
• Het verstrekken van MCH-specifieke portfolio inhoud (BBL en HBO-V leerlingen)
• Beheer van de agenda van de coördinator beroepsopleidingen. (bv. voor het maken
van een afspraak),
• Inzicht in de agenda’s van de opleidingsfunctionarissen.
• Inzicht in de opleiding- en stageplanningslijst.
• Updaten van adreswijzigingen van leerling en stagiair (wijzigingen zelf doorgeven).
• Contactpersoon voor de BPV-box (www.SBBL.nl)
• Inname van de studieboeken bij het stoppen van de opleiding. (BBL en HBO-V
leerlingen)
• Het beheer van de leerling- en stagiairdossiers. Hierin is o.a. terug te vinden:
o correspondentie, tussen leerling, stagiair en de afdeling Praktijkbegeleiding:
o correspondentie met scholen/trajectbegeleiders en de afdeling
Praktijkbegeleiding, met betrekking tot de voortgang van de opleiding v/d
leerling, stagiair:
o leerovereenkomsten en stageovereenkomsten:
o overzichten van behaalde studieresultaten.
Alle relevante stukken van jouw opleiding worden conform de Wet tot bescherming van
de persoonsgegevens, gearchiveerd en vijf jaar na beëindiging of afronding van de
opleiding bewaard.
Het secretariaat is bereikbaar:
• maandag t/m vrijdag
• van 08.30 - 17.00 uur
• telefonisch: 070 - 330 2842
• e-mail: WIESAS (intern), s.wiersma@mchaaglanden.nl (extern)
Bezoek Adres
MCH Westeinde
Landsteiner Instituut
H-gebouw, 4 e etage
Lange Lombardstraat 35
2512 VP Den Haag
Postadres
Medisch Centrum Haaglanden
t.a.v. afdeling Praktijkbegeleiding
H-Gebouw kamer H4-01
Postbus 432
2501 CK Den Haag
Medisch Centrum Haaglanden Pagina 9 van 51
Landsteiner Instituut

Leren in de praktijk
Boeken, andere leermiddelen en vergoedingsregelingen
Voor leerlingen die een leerarbeidsovereenkomst hebben afgesloten met het MCH geldt
dat het MCH de opleidingskosten (lesgeld en boeken) volledig vergoed. Als leerling krijg
je de beschikking over de benodigde boeken in bruikleen en zo nodig aanvullingen tijdens
de opleiding.
Aanschaf boeken HBO studenten
HBO studenten bestellen zelf hun boeken (volgens de vast gestelde boekenlijst van
school). Er zijn 2 mogelijkheden om dit te doen;
• Je betaalt de boeken zelf en levert een MCH declaratieformulier in (incl. nota’s,
pakbon) bij het secretariaat, deze gaat naar ondertekening naar de financiële
administratie, en wordt verrekend bij het eerstvolgende salaris.
• Of je vraagt via het secretariaat Praktijkopleiding om een brief “ Declaraties
boeken HBO”, deze kan je dan inleveren bij de boekhandel. In de brief wordt door
MCH akkoord gegeven voor het bestellen van de boeken, gedurende je opleiding.
Aanschaf boeken MBO leerlingen
De afdeling praktijkopleiding bestelt de benodigde boeken voor de MBO-leerlingen, bij
boekhandel Kettenis.
• De eerste bestelling wordt afgeleverd op je privé adres.
• De daarop volgende boekenlijst ontvang je van school, deze graag sturen naar het
secretariaat Praktijkopleiding. Het secretariaat bestelt de boeken en zijn op te
halen in de stand van Kettenis op school. (privé adres alleen nog in overleg). Je
ontvangt van Kettenis bericht dat je boeken klaar liggen op school, na het
ondertekenen van de pakbon ontvang je de boeken. Kettenis staat elke
maandag/woensdag en donderdag van 10.30-13.30 uur op Mondriaan
Houtrustweg.
Overige materialen, zoals stethoscopen ( te bestellen via tst. 2550), thermometers,
schoeisel, e.d. worden niet gerekend tot leermiddelen en in dat kader niet vergoed door
MCH.
Indien je voortijdig stopt met je opleiding kan je boeken overnemen ( wordt verrekend
met je laatste salaris) óf je levert de boeken in bij het secretariaat Praktijkopleiding. Bij
ontslag krijg je via HRM (secretariaat C14) een “retour-boeken-formulier”, dit formulier
wordt bij het inleveren van de boeken getekend, als bewijs van inlevering. Indien je de
boeken niet inlevert worden de kosten verrekend met je laatste salaris.
Informatie en bereikbaarheid.
Trudy Vermoen en Saskia Wiersma bestellen de boeken. Ze zijn bereikbaar;
• Trudy Vermoen, opleidingsfunctionaris tel: 070-3302191
t.vermoen@mchaaglanden.nl (intern VERTRU)
• Saskia Wiersma, management assistent tel: 070-3302842
s.wiersma@mchaaglanden.nl
(intern WIESAS)
Medisch Centrum Haaglanden Pagina 10 van 51
Landsteiner Instituut

Leerlingen krijgen de “Algemene regeling studiekosten en verlof” toegestuurd bij de
indiensttreding. Tevens is deze in te zien via het DKS 1 .
Vanaf september ’03 geldt een nawerkverplichting voor alle leerlingen. Dit staat
beschreven in de leerarbeidsovereenkomst. De leerling is gedurende deze periode tot
twee jaar na diplomering, verplicht te blijven werken in het MCH. Dit hoeft niet per
definitie de afdeling te zijn waar hij geplaatst is.
Wanneer een leerling voortijdig en op eigen verzoek stopt met de opleiding, dan dient hij
(volgens de regeling beschreven in artikel 12 van de algemene regeling studiekosten en
verlof) het bedrag aan studiekosten terug te betalen aan het MCH. Voor specifieke
vragen over arbeidsvoorwaarden kan je terecht bij de afdeling HRM van het MCH.
Voor stagiaires (die geen leerarbeidsovereenkomst hebben met het MCH) geldt dat zij
geen tegemoetkoming in de studiekosten kunnen krijgen.
Er zijn situaties waarin de stagiair recht heeft op een stagevergoeding. Deze regeling is
beschreven in DKS (niet van buiten het ziekenhuis toegankelijk). In het kort komt het op
het volgende neer:
“Om voor de vergoeding in aanmerking te komen moet, naast het verplichte karakter
van de stage, voldaan worden aan de eis dat de stagiair meer dan 144 uur per jaar stage
loopt.”
De stagiair is zelf verantwoordelijk voor de tijdige (twee weken voor aanvang van stage)
afhandeling van de inschrijfprocedure bij afdeling HRM. De voorlichting over deze
procedure wordt verzorgd door de afdeling HRM en wordt tijdig aan je toegezonden.
1 DKS staat voor Document Kwaliteit Systeem. In DKS staan alle bestaande procedures en protocollen per
afdeling en discipline MCH breed beschreven. DKS is niet toegankelijk van buitenaf het ziekenhuis.
Medisch Centrum Haaglanden Pagina 11 van 51
Landsteiner Instituut

Werken met de praktijkmodulen van het Mondriaan
Overzicht praktijkmodulen
In dit overzicht staan alle praktijkmodulen voor de opleiding niveau 4 (kolom 1).
Er is een berekening gemaakt van de omvang van iedere praktijkmodule (kolom 2)
vervolgens is berekend in hoeveel weken de praktijkmodule afgerond zou kunnen worden
(kolom 3). Tenslotte is er een advies geformuleerd m.b.t. de planning van de
praktijkmodule in de BPV. In dit advies is uitgegaan van BPV periodes van 5 weken
(conform het onderwijsprogramma op school).
Praktijkmodulen vanaf
september 2003
Aantal SBU
(= 20% van werktijd)
Aantal benodigde weken ADVIES aantal
(= SBU x 5 : 40)
Medisch Centrum Haaglanden Pagina 12 van 51
Landsteiner Instituut
BPV
periodes van 5
weken
302 90 11 2 (2 = 10 weken)
204 15 5,5 1 (1= 5 weken)
303 20 2,5 1
401 30 4 1
402 55 7 2
403 proeve v
bekwaamheid
20 2,5 1
404 20 2,5 1
405 55 7 2
406 55 7 2
407 55 7 2
408 55 7 2
409 85 10,5 2
410 55 7 2
411 55 7 2
AZ-uitstroom 20 2.5 1
N.B. Deelkwalificatie 204 krijgt in deze berekening meer SBU’s toegedeeld dan volgens
een officiële berekening (op basis van “gekwalificeerd voor de toekomst”)
gerechtvaardigd zou zijn. De keuze voor een grotere omvang wordt verklaard van uit het
belang dat gehecht wordt aan deze deelkwalificatie.
Praktijkmodulen
vanaf september
2003
DIFFERENTIATIES
Aantal SBU
(= 20% van
werktijd)
Aantal benodigde weken ADVIES aantal BPV
(= SBU x 5 : 40)
periodes van 5
weken
412 t/m 415 4 (=20 weken)
De afdeling waar je bent ingedeeld is de plaats waar de modulen/opdrachten behaald
kunnen worden.
Op deze afdeling krijg je een werkbegeleider toegewezen die jou begeleiding biedt bij het
afronden van de module. De werkbegeleiders zijn bevoegd tot het aftekenen van een
door jouw behaalde opdracht die beschreven staan in de module.

Werken met de praktijkmodulen van het Mondriaan
Deze informatie is aangepast vanuit de “Algemene informatie bij de Praktijkmodulen”
(2004, Mondriaan Onderwijsgroep). Voor de volledige tekst wordt dan ook hiernaar
verwezen.
Planning praktijkmodulen per stage-/werkperiode
Bij aanvang van iedere stage-/werkperiode maak je eerst een globaal plan voor alle
praktijkmodulen in die periode.
Dit heeft als doel dat je een totaaloverzicht krijgt van wat je in die stage-/werkperiode
moet doen.
Daarin komen de volgende punten aanbod:
• welke praktijkmodulen moet je doen in deze stage-/werkperiode;
• in welke volgorde wil je ze doen;
• welke praktijkmodulen wil/kun je tegelijkertijd doen;
• welke opdrachten uit welke praktijkmodulen kun je combineren; .
• welke sleepopdrachten ga je uitwerken;
• welke onderdelen uit 402 (verpleeg technische handelingen) kun je integreren en
waar;
• globale tijdsplanning; wanneer werk je aan welke praktijkmodule;
• persoonlijke leerdoelen.
De algemene oriëntatieopdracht en het opstellen van het werkplan
Start iedere praktijkmodule met een algemene oriëntatieopdracht en het maken van een
werkplan. Kijk ook bij de aanvullende informatie over het werkplan in de bijlagen.
Lees vooral ook voor je begint de specifieke beoordelingscriteria die steeds na de
activiteiten beschreven staan in de praktijkmodule. Daar lees je precies waar je aan moet
voldoen om de opdracht te behalen. Verder zijn er ook algemene beoordelingscriteria, die
bij iedere opdracht terugkomen.
Bij de generieke praktijkmodulen zijn de activiteiten al voorgestructureerd. Je werkt dan
alleen de planning qua tijd en begeleiding verder uit in het werkplan. Bij de
praktijkmodulen van de zorgcategorieën zijn de leeractiviteiten niet altijd volledig
voorgestructureerd, maar krijg je suggesties voor leeractiviteiten. Je maakt daaruit een
keuze en/of bedenkt zelf activiteiten. Deze gekozen activiteiten neem je op in je
werkplan. Afhankelijk van de door jou gekozen activiteiten vul je ook zelf je
beoordelingscriteria aan. Hiervoor is in de praktijkmodulen van de zorgcategorieën per
praktijkopdracht een z.g. werkblad opgenomen, waar de beoordelingscriteria al op
vermeld staan.
Uitvoeren van praktijkopdrachten
Als je werkplan klaar en goedgekeurd is, ga je aan de slag met de praktijkopdrachten.
Bij de zorgcategorieën heb je zelf activiteiten en aanvullende criteria beschreven om de
praktijkopdracht te behalen.
Houd tijdens de uitvoering goed je planning in de gaten en geef tijdig problemen aan in
de uitvoering van de praktijkopdrachten bij je begeleiders (werkbegeleider en
opleidingsfunctionaris).
Medisch Centrum Haaglanden Pagina 13 van 51
Landsteiner Instituut

De algemene beoordelingscriteria
Elke praktijkopdracht moet voldoen aan zowel algemene als specifieke
beoordelingscriteria. De specifieke criteria zijn bij iedere praktijkopdracht verschillend en
staan in de module vermeld.
De algemene beoordelingscriteria zijn elke keer hetzelfde. De beoordelingscriteria zijn
onderverdeeld in drie onderdelen:
1. het leerproces,
2. de beroepshouding
3. het professionele handelen.
Bij het onderdeel 'leerproces' worden nog aanvullende criteria gegeven voor de
praktijkmodulen van de zorgcategorieën. Voor het onderdeel beroepshouding is een
beroepshoudingenlijst beschikbaar, waar de beroepshouding in elementen is uitgewerkt.
Het werken met deze beroepshoudingenlijst komt in praktijkmodule 204 'Interactie in
beroepssituaties' aan de orde.
De reflectieopdracht bij de zorgcategorieën
Bij het werken met zorgvragers draag je verantwoording voor je eigen handelen in het
contact met die zorgvrager. Dat betekent dat je niet alleen zorgvuldig moet omgaan met
de zorgvrager maar ook met jezelf. Met je eigen gevoelens, onzekerheden en grenzen. Je
moet leren hoe je je eigen normen en waarden hanteert in je werk en hoe je omgaat met
het spanningsveld tussen afstand en betrokkenheid. Maar ook hoe je gebruik maakt van
je sterke kanten en hoe je leert omgaan met je zwakke kanten.
Een manier om deze persoonlijke ontwikkeling vorm te geven is regelmatig praten met
anderen over bovengenoemde aspecten. In die gesprekken kan dan op systematische
manier aandacht worden besteed aan jouw persoonlijk functioneren in de
beroepssituatie, zodanig dat je zelf leert reflecteren op je eigen functioneren. Bedoeling
is dat je regelmatig met je begeleider, eventueel samen met mede leerlingen-/stagiaires
deze gesprekken zult voeren. Belangrijk is wel dat je dit reflecteren op je eigen
functioneren, gaat toepassen bij al je verpleegkundig handelen. Daarom is bij de
praktijkmodulen van de zorgcategorieën de laatste opdracht steeds een zelfde
reflectieopdracht.
Bij de opdracht stel je eerst een situatiebeschrijving op, deze bespreek je met de
begeleider en vervolgens schrijf je een reflectieverslag over deze situatie. De
beoordelingscriteria staan in de praktijkmodulen zelf.
Praktijkmodule 402 Verpleegtechnische handelingen
Deze module bevat geen praktijkopdrachten, maar een overzicht- en registratielijst van
alle verpleegtechnische vaardigheden. De ervaring heeft geleerd dat het afsluiten van
deze praktijkmodule meestal pas aan het einde van de opleiding plaatsvindt. Dat komt
omdat het doorgaans ook veel langer duurt voordat je alle verplegende elementen en/of
verpleegtechnische handelingen in de praktijk hebt kunnen uitvoeren. Bij het plannen
van deze praktijkmodulen moet je hier dus rekening mee houden. Maak duidelijke
afspraken met de begeleider en leg deze afspraken vast in je portfolio.
Medisch Centrum Haaglanden Pagina 14 van 51
Landsteiner Instituut

MCH-afspraken m.b.t. het afsluiten van praktijkmodulen
Uitgangspunten:
• Werken aan de praktijkopdrachten (onder begeleiding van de werkbegeleider) kan
vanaf het moment dat de deelkwalificatie op school behandeld wordt.
• De praktijkopdrachten van de deelkwalificatie mogen pas in de praktijk afgerond
en afgetekend worden, nadat de betreffende deelkwalificatie in de theorie met een
voldoende is afgesloten.
• Individuele afspraken over de start- en afsluitdatum worden door de leerling in
overleg met de werkbegeleider en opleidingsfunctionaris gemaakt en vastgelegd
in het werkplan (en portfolio) van de leerling.
• De gemaakte afspraken over start-, en afsluitdatum zijn bindend en worden
vastgelegd op daartoe bestemde afsprakenformulieren. volledig ingevulde
formulieren zijn getekend door de leerling / stagiaire, de werkbegeleider én de
opleidingsfunctionaris.
• De leerling krijgt minimaal 5 maximaal 10 weken voor het afsluiten van elke
praktijkmodule. Een eventuele herkansing duurt maximaal de aangegeven
adviestijd voor deze module. Herkansing moet worden aangetekend op het
originele afsprakenformulier.
• Een herkansingsaanvraag volgt wanneer de deelkwalificatie niet op tijd wordt
afgerond (conform de afspraken vermeld in de algemene informatie bij de
praktijkmodulen) cq. ingeleverd.
• De leerling blijft verantwoordelijk voor het vaststellen van de periode van start-
en afsluitdatum van de praktijkmodulen.
• Indien de leerling meerdere praktijkmodulen tegelijk wil plannen (b.v. een
generieke module en een zorgcategorie) geldt eveneens een maximum aantal van
10 weken. Er kunnen hierop afwijkende afspraken gemaakt worden in overleg met
leerling, trajectbegeleider, werkbegeleider en opleidingsfunctionaris.
• Met betrekking tot module 403 is de afspraak dat binnen het MCH de “proeve van
bekwaamheid” wordt afgesloten. Leerlingen en stagiaires kunnen in het MCH niet
meer de “oude” module 403 behalen.
• Producten die voortkomen uit de differentiatiemodule worden geanonimiseerd,
d.w.z. zonder reflectieverslagen en logboeken opgenomen in digitale vorm
opgenomen in de bibliotheek van het Landsteiner Instituut. De leerling / stagiaire
levert daartoe zijn product digitaal en geanonimiseerd aan bij de betrokken
opleidingsfunctionaris.
Procedure:
• De leerling houdt het origineel van het werkplan in haar/ zijn portfolio.
• De opleidingsfunctionaris houdt een kopie in haar/ zijn bezit.
• De leerling stelt de trajectbegeleider op de hoogte van gemaakte afspraken
• Bij een herkansing moet een nieuw werkplan gemaakt worden.
Medisch Centrum Haaglanden Pagina 15 van 51
Landsteiner Instituut

Resultaten- en registratieoverzicht
Als een opdracht wordt afgetekend, dan moet dit door de werkbegeleider gebeuren met;
• Naam
• Handtekening
• Functie
• Datum
Alleen een paraaf wordt niet geaccepteerd.
Als alle praktijkopdrachten zijn afgesloten, moet het resultatenoverzicht, dat achter in
iedere praktijkmodule zit, ingevuld worden door de opleidingsfunctionaris. Een exemplaar
bewaar je in je portfolio; het origineel wordt naar de deelnemersadministratie op school
gestuurd ten behoeve van het dossier.
Leerroutes van leerlingen
Inleiding:
Wanneer leerlingen starten met de opleiding worden zij door afdeling Praktijkopleiding op
een verpleegafdeling / binnen een divisie geplaatst. Deze afdeling wordt in deze
praktijkgids verder aangemerkt als de “eigen” afdeling / divisie.
Het betreft hier de leerlingen in opleiding tot zowel MBO als HBO-verpleegkundige en
heeft specifiek betrekking op de BBL en duaal leerwegen. Stagiaires (BOL/Voltijd) vallen
buiten deze procedure. De plek waar een leerling aan het leren is wordt hier leerplaats
genoemd. Dit kunnen diverse plekken binnen de organisatie zijn zoals;
verpleegafdelingen, poliklinieken, operatieafdeling, IC, SEH, etc
Om te komen tot vakbekwame (competente) verpleegkundigen is het veelal noodzakelijk
om op diverse leerplaatsen competenties aan te leren. De opeenvolging van de
verschillende leerplaatsen wordt bepaald aan de hand van de leerrouteplanning die de
leerling in overleg met de opleidingsfunctionaris maakt.
Daarbij dienen de leerlingen in hun opleiding diverse deelkwalificaties 2 te behalen. Een
aantal van deze deelkwalificaties kan binnen de “eigen” divisie behaald worden. Anderen
zullen elders behaald moeten worden. Het aantal te behalen deelkwalificaties is
afhankelijk van de opleidingsvariant die de leerling volgt en de eerder verworven
competenties 3 en kwalificaties.
De leerwens van de leerling wordt bij het bepalen van de leerroute zoveel mogelijk
centraal gesteld. Daarnaast zijn de opleidingseisen en de formatie leerplaatsen op een
verpleegafdeling van invloed op de leerroute. De planners van de afdeling
praktijkbegeleiding streven naar een evenredige verdeling van leerlingen over de
verschillende leerplaatsen. Daarnaast kan de leerling gebruik te maken van de
strippenkaart die hem de mogelijkheid biedt op andere leerplaatsen een kijkje te nemen.
2 In de nabije toekomst zullen deelkwalificaties omgezet worden naar competentiegericht onderwijs.
3 Competenties: het geheel aan vaardigheden, kennis, inzichten en beroepshouding om een taak adequaat te kunnen
volbrengen.
Medisch Centrum Haaglanden Pagina 16 van 51
Landsteiner Instituut

De leerperiode op een leerplaats wordt in onderling overleg met de leerling, de
opleidingsfunctionaris en de zorgmanagers bepaald. Beïnvloedende factoren hierin zijn:
• de loopbaanwensen en opleiding van de leerling;
• de complexiteit/ specialiteit van de leerplaats;
• opbouw van de leerroute en te behalen deelkwalificatie(s);
• organisatorische omstandigheden (formatie).
Deelkwalificaties zijn opgebouwd uit twee soorten modules. De generieke modules en
zorgcategorieën. Hoofdzakelijk is het behalen van voldoende zorgcategorieën de
aanleiding om (tijdelijk) naar een andere leerplaats te gaan. De benodigde tijd om één
zorgcategorie te behalen is gemiddeld 10 weken.
Begeleiding:
De opleidingsfunctionarissen zijn verbonden aan de divisie. Indien een leerling een
deelkwalificatie of zorgcategorie buiten de “eigen” divisie gaat behalen, blijft de
betrokken opleidingsfunctionaris verantwoordelijk voor het begeleiden van het
leerproces. Bij langdurige / definitieve overplaatsing (>12 weken) wordt de leerling
overgedragen aan de opleidingsfunctionaris van de betreffende divisie.
Op de betreffende leerplaats wordt de leerling door de toegewezen werkbegeleiders
begeleidt, die de vakinhoudelijke ontwikkeling begeleiden, beoordelen en waarborgen.
De zorgmanager van de leerplaats is verantwoordelijk voor de arbeidsrechtelijke
(rand)voorwaarden. De zorgmanager, werkbegeleiders en opleidingsfunctionaris zijn
gezamenlijk verantwoordelijk voor een krachtig leerklimaat op de leerplaats.
Mochten er onoverkomelijke problemen ontstaan in het spanningsveld tussen de
opleidingswensen en organisatorische wensen dan is de coördinator beroepsopleidingen
eindverantwoordelijk om hierin een beslissing te nemen.
Procedure planning van leerroutes.
Werkwijze
De betrokken opleidingsfunctionaris:
Levert bij planners een voorstel in voor de leerroute die hij met de leerling heeft
afgesproken. Op dit “aanvraagformulier mutatie planningslijst” worden alle gevraagde
gegevens worden ingevuld met betrekking tot:
• De route die wenselijk is voor de leerling
• Eventueel een tweede voorkeur.
• Voorkeur voor divisie/ afdeling
• welke deelkwalificaties en zorgcategorieën behaald moeten worden (denk ook aan
afsluitdata / ruimte voor herkansing / loopbaanbeleid)
• De mededeling dat het mutatieverzoek is gecommuniceerd met de betrokken
zorgmanager van de eigen afdeling.
Medisch Centrum Haaglanden Pagina 17 van 51
Landsteiner Instituut

De planners:
• Zorgen ervoor dat de planning uiterlijk 13 weken van tevoren definitief is vastgesteld.
(verdeling over de afdelingen / lesdagen)
• Voeren ad hoc wijzigingen alleen door in nauw overleg en met instemming van de
betrokken leidinggevenden.
• Werken éénmaal per week de planning bij
• Behandelen de verzoeken in clusters, d.w.z. 4 maal per jaar.
Inleverdata: 1 januari, 1 april, 1 juli, 1 oktober:
op 1 januari levert de opleidingsfunctionaris: de route aan vanaf 1 okt t/m 1april
op 1 april levert de opleidingsfunctionaris: de route aan vanaf 1 jan t/m 1 juli
op 1 juli levert de opleidingsfunctionaris de route aan vanaf 1 april t/m 1 okt
op 1 oktober levert de opleidingsfunctionaris de route aan vanaf 1 juli t/m 1 jan.
Lesdagen en andere relevante informatie
• De planners vullen de lesdagen (voor zover bekend) minimaal 3 maanden van te
voren in op de planningslijst. Hierdoor wordt deze informatie inzichtelijk voor b.v.
zorgmanagers die hier rekening mee moeten houden in de dienstlijst.
• Indien de drie maanden te voren lesdagen nog niet bekend zijn wordt dit door de
Coördinator beroepsopleidingen met redenen gecommuniceerd met betrokken
Zorgmanager.
• De te verwachten datum van diplomering wordt op de planningslijst vermeld indien
deze bekend is.
Medisch Centrum Haaglanden Pagina 18 van 51
Landsteiner Instituut

Strippenkaart
De strippenkaart is ontwikkeld om leerlingen de gelegenheid te bieden op diverse
leerplaatsen binnen het ziekenhuis een kijkje te nemen. Het kan hierbij gaan om één of
meerdere dagen op een specialistische werkplek welk relevant is voor het leerproces van
de leerling.
Voor stagiaires is deze regeling niet van toepassing, wat niet wil zeggen dat een bezoek
aan deze leerplaatsen geen optie is.
Bij iedere praktijkmodule/praktijkleeropdracht bepaalt de leerling welke strip
(minimaal 1) hij/zij van de strippenkaart gaat gebruiken. Dit neemt de leerling op in het
(praktijk)leerwerkplan van de betreffende praktijkmodule/praktijkleeropdracht, middels
een beschrijving van beoordelingscriteria. Bijvoorbeeld:
- Na 5 weken kan ik benoemen welke route een patiënt doorloopt op de OK
- Actie: een dag meelopen op de OK/verkoever)
• Leerling kan maximaal 80 uur gebruiken voor zijn stage buiten de verpleegafdeling.
Het aantal uren wordt door de leerling op de strippenkaart genoteerd.
• De leerling moet zijn/ haar keuze kunnen motiveren. De opleidingsfunctionaris
parafeert indien akkoord op de strippenkaart alvorens de stage wordt gepland.
• Stage-uren dienen tijdig geplant te worden in overleg met de zorgmanager van de
afdeling waar de leerling op dat moment werkt en met de zorgmanager/
contactpersoon van de stageverlenende afdeling.
• Indien de leerling tijdens de 12-weekse interne stage gebruik wil maken van de
strippenkaart, dient dit ruim vóór de stage, in overleg met zorgmanager/
contactpersoon, gepland te worden.
• De stage dient afgetekend te worden met de datum, naam en handtekening van de
stageverlenende afdeling.
• De stage heeft een boventallig karakter.
• De leerling wordt geadviseerd zijn strippenkaart geregeld te kopiëren. Bij verlies van
de strippenkaart kan hij/zij dan aantonen welke stages zijn afgetekend.
Op elke afdeling staat een boek waarin de diverse leerplaatsen beschreven staan.
De volgende leerplaatsen zijn verwerkt op de strippenkaart;
• Afdeling(en) naar keuze
• Polikliniek(en) naar keuze
• Operatiekamer/anesthesie/
• Verkoeverkamer
• Spoedeisende hulp
• Intensive care unit
• Hartbewaking
• Verpleegkundig consulent(en)
• Fysiotherapie
• Diëtetiek
• Radiotherapie
• Haemodialyse
• Hartfunctie/longfunctie
• Spraak- en gehoorfunctie / audiologie
• Radiodiagnostiek
• Echografie/scan
• Endoscopie
• Slaapcentrum/klinische
• Neurofysiologie
• Dermatologisch dagbehandelingcentrum
• Centrale sterilisatie afdeling
• Ziekenhuishygiënist
• Maatschappelijk werk
• Dienst Geestelijke Verzorging
• Apotheek
• Transferpunt
• Patholoog anatoom
• Bedrijfshulpverlening
Medisch Centrum Haaglanden Pagina 19 van 51
Landsteiner Instituut

Klachtenprocedure
Het kan gebeuren dat je het niet eens bent met beslissingen die tijdens de opleiding
worden genomen, of met bestaande regels, of wanneer je van mening bent dat je
persoonlijk bent benadeeld.
We raden je aan om dit in eerste instantie te bespreken met de betrokken personen, om
zo te proberen tot een oplossing te komen. Daarna zou je contact kunnen zoeken met de
zorgmanager of opleidingsfunctionaris. Mocht dit niet lukken of ben je ontevreden over
het resultaat; dan kun je te rade gaan bij de coördinator beroepsopleidingen van de
praktijkbegeleiding. Deze kan je helpen bij het zoeken naar een oplossing.
De klachtenprocedure is opgenomen in het reglement van de school waarbij de leerling is
aangesloten. Ook kan de klachtenprocedure van MCH voor werknemers gevolgd worden.
De beschrijving van deze laatste procedure is te verkrijgen bij de zorgmanager.
Loopbaangesprekken
Voor leerlingen met een leerarbeidsovereenkomst met het MCH
In de visie van het MCH start jouw loopbaan op het moment dat jij start met de opleiding
tot verpleegkundige. Het MCH vindt het belangrijk om aan te sluiten op wat jij wilt, wat
jou bindt, wat jou motiveert en waarop jij hoopt. Daarom worden binnen het MCH
loopbaangesprekken gehouden met leerling-verpleegkundigen.
Het gesprek wordt gehouden met jouw opleidingsfunctionaris. De aanwezigheid van jouw
direct leidinggevende (zorgmanager) is hierbij gewenst.
Tijdens het gesprek staan jouw loopbaanwensen en jouw wensen qua persoonlijke
ontwikkeling (binnen de instelling), centraal. Vervolgens wordt getracht om jouw
leerroute zoveel mogelijk aan te sluiten op jouw wensen.
Het loopbaangesprek vindt één keer per jaar plaats.
Je ontvangt van tevoren, van jouw opleidingsfunctionaris, een uitnodiging voor het
gesprek met daarbij een formulier om in te vullen ter voorbereiding op het gesprek.
Afspraken differentiatiefase BBL
Inleiding
Naast de richtlijnen en afspraken die staan genoemd in differentiatiemodule van de
Mondriaan Onderwijsgroep, hanteren wij binnen het MCH aanvullende afspraken met
betrekking tot de differentiatie. Deze afspraken gelden alléén voor leerlingen in de BBL
opleiding tot verpleegkundig niveau 4.
Deze afspraken zijn als volgt:
Medisch Centrum Haaglanden Pagina 20 van 51
Landsteiner Instituut Afdeling Praktijkopleiding Versie: 271205

Aanvullende afspraken m.b.t. individueel differentiëren binnen het MCH
Het praktijkleerplan:
• De leerling beschrijft zijn/ haar persoonlijke leerdoelen ( leerdoel, leeractiviteiten,
criteria, tijdsplanning) in het werkplan.
• De leerling werkt de eindtermen die niet voldoende kunnen worden behaald
middels het werken aan het differentiatieonderwerp uit en beschrijft deze (
eindterm, leeractiviteiten, criteria en tijdsplanning)
Het eindproduct:
• De leerling maakt in overleg met zorgmanager en/of seniorverpleegkundige,
werkbegeleider en opleidingsfunctionaris een keuze voor de (het) eindproduct(en)
volgens de richtlijnen van de differentiatiemodule van de Mondriaan
Onderwijsgroep.
• De volgende specifieke criteria voor de (het) eindproduct(en) zijn van toepassing
binnen MCH:
o de formulieren/ folders die ontwikkeld worden hebben de lay-out die
gehanteerd wordt binnen MCH;
o de formulieren/ folders die ontwikkeld zijn moeten voorzien zijn van
“concept versie”;
o de eindproducten zijn in correct Nederlands.
De planning en presentatie:
• De leerling start pas met de uitvoering nadat het plan met een “voldoende” is
beoordeeld door de opleidingsfunctionaris en werkbegeleiders.
• De presentatie moet minimaal twee weken voor de diplomering plaats vinden in
verband met een eventuele herkansing
• Bij de presentatie en beoordeling dienen minimaal aanwezig te zijn: de
opleidingsfunctionaris, de werkbegeleider.
• De leerling levert één exemplaar van het differentiatiedocument in bij de
opleidingsfunctionaris.
• De leerling levert het product geanonimiseerd in ten behoeve van de medische
bibliotheek van het MCH, waarbij het reflectieverslag wordt weggelaten.
Medisch Centrum Haaglanden Pagina 21 van 51
Landsteiner Instituut

2. Afspraken m.b.t. groepsgewijs differentiëren
Naast de algemeen geldende afspraken (zie hierboven) gelden bij het groepsgewijs
differentiëren binnen MCH, de volgende afspraken:
Voorwaarden:
• Groepsgewijs betekent in deze situatie max. 2 personen.
• De twee leerlingen hoeven niet op een zelfde afdeling werkzaam te zijn.
• De leerlingen dienen één onderwerp te kiezen, dat leidt tot één eindproduct
• De opleidingsfunctionarissen van de leerlingen begeleiden het proces gezamenlijk.
Criteria:
• De leerlingen geven een motivatie waarom zij groepsgewijs willen differentiëren.
• De leerlingen leggen in het praktijkleerplan vast welke taken ieder op zich neemt.
• De leerlingen geven aan op welk tijdstip en met wie zij evalueren.
• De leerlingen hebben een zelfde aandeel in tijd en uitvoering betreffende de
presentatie.
• De leerlingen worden bij de presentatie afzonderlijk beoordeeld.
Medisch Centrum Haaglanden Pagina 22 van 51
Landsteiner Instituut

Begeleiding van het leren in de praktijk
Verwachtingen
Vanaf het moment dat je een leerarbeidsovereenkomst of stageovereenkomst aangaat is
er sprake van allerlei verwachtingen vanuit de organisatie naar jou als lerende toe. Deze
verwachtingen worden hieronder kort toegelicht.
Vanuit het MCH
In de beroepsopleiding tot verpleegkundige word je opgeleid tot een zelfstandig
beginnend beroepsbeoefenaar. Het MCH voorziet in allerlei voorwaarden zoals tijd en
geld om het leren mogelijk te maken. Er wordt dan ook van je verwacht dat je een
volledige inzet laat zien om die bekwaamheden te verwerven om uit te groeien tot een
volwaardig en professionele kracht. Een juiste beroepshouding hanteert en je houdt aan
de gedragscode/ verpleegkundig eisenkader van het MCH.
Vanuit de afdeling
Wordt er verwacht;
• dat elke leerling, stagiaire, werkbegeleider en opleidingsfunctionaris een kritische
houding heeft om uiteindelijk een hoogwaardige kwaliteit van zorg te bieden en
een krachtig leerklimaat te creëren;
• dat elke leerling, stagiaire en werkbegeleider zich verantwoordelijk gedraagt voor
de voor werkzaamheden, samenwerking en patiëntenzorg. Dit komt tot uiting
door het bespreken van situaties en oplossingen aan te dragen;
• dat de zorgmanager de arbeidsrechtelijke kant beoordeeld;
• dat alle betrokkenen open staan en initiatief nemen om feedback te ontvangen en
te geven. Feedback dient volgens de regels van feedback aangedragen te worden;
• dat alle betrokkenen een actieve inbreng hebben tijdens overlegsituaties;
• dat alle betrokkenen duidelijk de grenzen aan geven m.b.t. wat men (niet) mag,
kan en wilt;
• dat alle betrokkenen zelf de verantwoording nemen om gemaakte afspraken,
rechten en plichten (zoals gesteld in de CAO) na te komen.
De specifieke verwachtingen kunnen per afdeling verschillen en worden besproken in het
introductiegesprek op de afdeling.
Vanuit de praktijkbegeleiding
Wordt er van je verwacht dat je zelf de verantwoording over het eigen leerproces op je
neemt. Daarom verwachten we van iedere leerling of stagiaire dat hij;
• een actieve deelname aan de eigen opleiding laat zien;
• initiatieven neemt om te leren en zich verantwoordelijk toont voor het eigen
leerproces;
• zijn portfolio bij houdt conform de afspraken van het opleidingsinstituut en
afspraken van de afdeling Praktijkopleiding;
• werkt aan de praktijk(leer)opdrachten volgens de richtlijnen en afspraken;
• zelf aan geeft wanneer en waarbij hij begeleiding nodig heeft;
• zich houdt aan de gemaakte afspraken en de eisen die gesteld worden vanuit de
praktijkbegeleiding;
Medisch Centrum Haaglanden Pagina 23 van 51
Landsteiner Instituut

• het theorieonderwijs volgt en aanwezig is op schooldagen;
• contact onderhoud met zijn opleidingsfunctionaris en werkbegeleiders en
informeert deze over de voortgang m.b.t. het leerproces;
• zich voorbereid op gesprekken met werk-/ opleidingsfunctionaris conform de
richtlijnen.
Vanuit de werkbegeleiders
De werkbegeleiders zijn verantwoordelijk voor de directe en praktische begeleiding van
de leerling op de werkvloer. Van hieruit wordt dan ook verwacht dat de leerling;
• minstens één maal per week met de werkbegeleider het verloop van het
leerproces evalueert en eventuele aandachtspunten verwerkt in het handelen;
• voordat hij begint aan opdrachten een werkplan maakt. Deze wordt beoordeeld
door de werkbegeleiders en opleidingsfunctionaris. Hierbij zal het team
ondersteuning bieden door passende activiteiten te zoeken;
• voldoende tijd en ruimte plant in overleg met de collega’s om aan de opdrachten
te werken;
• zijn rol als leerling of stagiaire zijn goed bewaakt en dat grenzen worden
aangegeven;
• de opdrachten laat beoordelen door de werkbegeleiders;
• ter voorbereiding op elk formeel gesprek een leerproces verslag schrijft. Dit dient
te voldoen aan de richtlijnen voor het schrijven van een leerprocesverslag;
• ervoor zorgt dat iedereen voortdurend op de hoogte is van wat je aan het doen
bent voor je leerproces en wat je wilt leren. De meest gangbare manier om dit te
doen is bij aanvang van de dienst aangeven wat je wilt leren, welke begeleiding je
verwacht en waar men op moet letten, zodat hierop geëvalueerd kan worden.
In de kennismaking en introductiegesprekken zal er gevraagd worden naar jou
verwachtingen. Het is verstandig om hier van te voren al bij stil te staan.
Begeleidinggesprekken
Om het leerproces methodisch vorm te kunnen geven is het van belang dat er regelmatig
gesprekken plaats vinden tussen leerling, werkbegeleider en opleidingsfunctionaris. Om
deze reden is ervoor gekozen om minimaal iedere zes weken een gesprek te voeren. Dit
zorgt er ook voor dat er steeds overzicht blijft voor alle betrokkenen.
Nog voordat de leerling of stagiaire op de afdeling is begonnen wordt er een
kennismakingsgesprek gevoerd tussen de opleidingsfunctionaris en de nieuwe leerling
of stagiaire. In dit gesprek wordt er informeel kennisgemaakt en zaken als eerdere
leerervaringen, algemene verwachtingen en eerste vragen besproken. Ook wordt er een
korte rondleiding over de afdeling verzorgd en zo mogelijk een kennismaking met
collega’s.
Medisch Centrum Haaglanden Pagina 24 van 51
Landsteiner Instituut

1. Introductiegesprek (ig)
Dit gesprek vindt plaats bij aanvang van de praktijkleerperiode (plp) of start van nieuwe
module. Meestal is dit binnen één of twee weken nadat de leerling is begonnen.
Wat is het doel van dit gesprek?
1. Het uitspreken en afstemmen van verwachtingen van de leerling en de afdeling.
2. Het maken van concrete werkafspraken.
Wat staat er zoal op de agenda?
• Eerste indruk van de leerling over het team en de afdeling
• Eerste indruk over de afdeling van de leerling
• Wie zijn de werkbegeleiders?
• De wederzijdse verwachtingen
• Hoe ben je als leerling ingewerkt?
• Welke modules dien je te behalen en zijn de opdrachten duidelijk?
• De tijdsplanning en het werkplan
• Persoonlijke leerdoelen van de leerling
• Uitleg en planning volgende gesprekken
2. Studiebegeleidinggesprekken
Korte tijd na het introductiegesprek wordt er een eerste studiebegeleidinggesprek
gepland tussen de leerling en de opleidingsfunctionaris. Deze gesprekken vinden
gedurende de hele opleiding regelmatig plaats op initiatief van de leerling of op initiatief
van de opleidingsfunctionaris. Hierin kan op diverse gebieden ondersteuning en
begeleiding geboden worden in zaken die te maken hebben met het leerproces.
3. Planningsgesprek
Het planningsgesprek vindt in de eerste weken na aanvang van de praktijkperiode plaats.
Bij het planningsgesprek zijn de leerling, werkbegeleiders en opleidingsfunctionaris
aanwezig. Voor aanvang van het gesprek stelt de leerling een werkplan op en levert deze
in bij de aanwezigen. Het voornaamste doel van dit gesprek is het vastleggen van het
plan wat de leerling heeft om zijn leerproces vorm te geven. Dit wordt genoteerd in het
portfolio middels de afsprakenformulieren.
4. Voortgangsgesprekken
Het doel van dit gesprek is het evalueren van het product en het proces ten aanzien van
het leren van de leerling. De leerling bereidt het gesprek voor door middel van een
leerprocesverslag (zie hiervoor de richtlijnen). De werkbegeleider verwoordt de indruk
van het gehele team en doet dus navraag bij andere collega’s. Dit gesprek heeft als
inhoud: de uitvoering van zorg, het leerproces en de samenwerking. Vanuit dit gesprek
worden nieuwe afspraken gemaakt voor de komende periode.
Medisch Centrum Haaglanden Pagina 25 van 51
Landsteiner Instituut

5. Afrondingsgesprekken
Tijdens dit gesprek worden de deelkwalificaties (dk’s) officieel afgesloten. De
werkbegeleider spreekt in samenspraak met de opleidingsfunctionaris de beoordeling uit.
Uiteindelijk gaat het erom of de leerling bekwaam is in de te behalen eindtermen.
Bij het maken van een planning stelt de leerling de data voor het afsluiten van de dk’s en
legt deze vast. Dit is een bindende afspraak en wordt verwerkt op de
afsprakenformulieren in het portfolio. Wanneer een leerling meer tijd nodig heeft dan is
afgesproken dat krijgt hij in eerste instantie een onvoldoende en kan hij gebruik maken
van één herkansing.
6. De procedure bij de verschillende gesprekken
Het introductiegesprek
• De leerling plant een introductiegesprek in overleg met de opleidingsfunctionaris
tijdens het kennismakingsgesprek.
• Afspraken over de planning en het werkplan worden tijdens het gesprek gemaakt.
• De opleidingsfunctionaris fungeert als gespreksleider.
Planningsgesprek
• Dit gesprek wordt gepland tijdens het introductiegesprek.
• De leerling levert een aantal werkdagen voor dit gesprek een werkplan in bij de
werkbegeleiders en opleidingsfunctionaris.
Voortganggesprekken
• De leerling neemt het initiatief om een gesprek te plannen.
• Twee werkdagen voor het gesprek levert de leerling een leerprocesverslag en
agenda in bij de opleidingsfunctionaris en werkbegeleider.
• De opleidingsfunctionaris fungeert als gespreksleider.
Eindbeoordeling dk’s/module
• De leerling maakt een afspraak voor het gesprek.
• Indien de dk niet met een voldoende kan worden afgesloten moet de
werkbegeleider dit van te voren aangeven bij de opleidingsfunctionaris
• Twee werkdagen voor het gesprek levert de leerling een leerprocesverslag in bij
de opleidingsfunctionaris en werkbegeleider.
• De opleidingsfunctionaris leidt het gesprek.
• Het resultatenoverzicht wordt door de opleidingsfunctionaris naar school gestuurd.
De leerling ontvangt een kopie. Ook wordt een kopie in het leerlingendossier
bewaard.
Voor alle gesprekken geldt:
• De leerling maakt (binnen een week) een verslag van het gesprek en stuurt dit
ondertekend door de leerling en werkbegeleider naar de opleidingsfunctionaris
• De opleidingsfunctionaris leest het verslag en stuurt deze binnen één week (na
ontvangst) terug voorzien van handtekening of met feedback voor aanpassing van
de inhoud.
• De leerling bewaart alle gespreksverslagen in het portfolio. De
opleidingsfunctionaris bewaart een kopie in het leerlingendossier.
Medisch Centrum Haaglanden Pagina 26 van 51
Landsteiner Instituut

Overlegvormen
Omdat het leren in de praktijk en het begeleiden van leerlingen/ stagiaires inzicht,
vaardigheden, kennis en ook onderlinge afstemming van de betrokkenen vraagt, worden
er diverse overleggen gevoerd. Hierbij valt te denken aan;
• het leerlingenoverleg;
• het werkbegeleidersoverleg;
• individuele contacten werkbegeleiders – opleidingsfunctionarissen;
• zorgmanager - opleidingsfunctionaris overleg;
• opleidingsfunctionaris – trajectbegeleider.
Deze overlegvormen worden hier nader toegelicht.
Leerlingenoverleg
Het leerlingenoverleg is een groepsgebonden bijeenkomst waarin de leerlingen hun
mening kunnen uitwisselen over hun beeld over - en ervaringen met de werkbegeleiding
en leerklimaat op de werkvloer. Ook kunnen (persoonlijke) ervaringen in het leren met
elkaar gedeeld worden. Hierdoor kunnen de leerlingen gecoacht worden deze ervaringen
te analyseren en hoe vervolgacties vorm gegeven kunnen worden. Met name het van
elkaar leren is een belangrijk item in dit overleg.
Aanwezigen:
• Iedereen die werkbegeleiding ontvangt, de opleidingsfunctionaris en eventueel de
zorgmanager.
Frequentie:
• Eén maal per 4 - 6 weken
Werkwijze:
• De opleidingsfunctionaris bespreekt met de leerlingen de volgende punten:
1. Hoe wordt in het algemeen de werkbegeleiding op de werkvloer ervaren?
2. Heeft ieder het gevoel dat er voldoende aandacht is voor de leerlingen?
3. Welke zaken gaan goed en moeten worden gecontinueerd?
4. Welke zaken gaan niet goed en moeten worden verbeterd?
5. Wie maakt wat waar bespreekbaar?
• De leerlingen zullen zelf de gesignaleerde knelpunten en verbeteracties bespreekbaar
maken op de afdeling in het werkoverleg of in individuele gesprekken met
werkbegeleiders.
• Er wordt een kort algemeen verslag gemaakt door de opleidingsfunctionaris, zonder
namen.
• Er wordt afgesproken wie wat waar bespreekt en welke ondersteuning eventueel
nodig is.
• De opleidingsfunctionaris houdt dit verslag bij zich om in het volgende
leerlingenoverleg te bespreken welke afspraken zijn afgehandeld of nog open staan.
Medisch Centrum Haaglanden Pagina 27 van 51
Landsteiner Instituut

Werkbegeleidersoverleg
Het werkbegeleidersoverleg maakt het mogelijk om;
• relevante informatie over leerlingen, afdeling en praktijkbegeleiding tijdig uit te
wisselen;
• samenwerking en leerklimaat structureel te evalueren en zonodig te verbeteren;
• de leerlingbegeleiding vanuit de praktijkbegeleiding en de afdeling op elkaar af te
stemmen en
• de werkbegeleiders handvatten te geven met betrekking tot leerlingbegeleiding.
Aanwezigen:
Zorgmanager, werkbegeleiders en de opleidingsfunctionaris
Frequentie:
Eén maal per 4 – 6 weken.
Individuele contacten werkbegeleiders – opleidingsfunctionarissen
Naast het reguliere overleg tussen werkbegeleiders en de opleidingsfunctionaris vindt er
ook geregeld overleg plaats tussen de werkbegeleiders en opleidingsfunctionaris van de
leerling. Hierin gaat het voornamelijk om de individuele voortgang in het leerproces.
Eventuele vraagstukken, knelpunten of zaken aangaande de opdrachten worden
besproken en zonodig ook teruggekoppeld aan de leerling.
Zorgmanager - opleidingsfunctionaris overleg
De zorgmanager en opleidingsfunctionaris zullen frequent met elkaar contact hebben
aangaande het leerklimaat op de leerplaats. Hierin worden zaken als planning, leerlingen,
werkbegeleiders en randvoorwaarden om te kunnen leren besproken.
Opleidingsfunctionaris - trajectbegeleider
De opleidingsfunctionaris en trajectbegeleider of mentor van de onderwijsinstelling
kunnen contact met elkaar onderhouden over de organisatie en voortgang van
individuele leerprocessen. Het resultaat van dit contact zal altijd teruggekoppeld worden
naar de leerling. Het leerproces van de leerling blijft hierin altijd centraal staan.
Follow-up gesprekken voor werkbegeleiders.
Definitie:
Het follow-up gesprek is een gesprek tussen de werkbegeleider en opleidingsfunctionaris,
waarbij het geven van begeleiding van de werkbegeleider centraal staat.
Doelstelling:
De kwaliteit van de methodische werkbegeleiding waarborgen.
Medisch Centrum Haaglanden Pagina 28 van 51
Landsteiner Instituut

Werkwijze:
• het bepalen van de beginsituatie van de werkbegeleider t.a.v. begeleiden
• het inventariseren en bespreken van leerbehoefte die de werkbegeleider ervaart
m.b.t. begeleiden
• ervaringen t.a.v. het functioneren als werkbegeleider bespreekbaar maken
• knelpunten die de werkbegeleider ervaart tijdens het begeleiden bespreekbaar maken
• plan van aanpak maken (en/ of gemaakte plan bijstellen) op basis van de
leerbehoefte en/ of knelpunten
• vervolg afspraak maken
Duur en locatie:
• het follow-up gesprek duurt ongeveer 45 minuten en vindt plaats in de kamer van de
opleidingsfunctionaris.
Wie is verantwoordelijk voor wat:
• de opleidingsfunctionaris maakt een afspraak voor het eerste gesprek
• de werkbegeleider bereidt zich voor op het gesprek door vooraf nagedacht te hebben
over zijn persoonlijke leerbehoeften en knelpunten t.a.v. begeleiden
• de werkbegeleider maakt een verslag van het gesprek, dit wordt ondertekend door
werkbegeleider en opleidingsfunctionaris ( origineel blijft in beheer van
werkbegeleider, opleidingsfunctionaris bewaart een kopie)
Medisch Centrum Haaglanden Pagina 29 van 51
Landsteiner Instituut

Werken in de praktijk
CAO
De rechten en plichten van organisaties, hun werknemers en stagiaires staan beschreven
in de CAO. Je ontvangt bij het tekenen van de leerarbeidsovereenkomst een exemplaar
waarin alle rechten en plichten als werknemer en leerling beschreven staan.
Je kan ook op diverse plekken op het internet een CAO inzien en/of downloaden.
Bijvoorbeeld op: http://digitalecao.virtu.nl/
Als je verder vragen hebt over je positie als werknemer, kun je contact opnemen met je
zorgmanager of de personeelsadviseur van de divisie.
Dienstrooster
De zorgmanager is verantwoordelijk voor de totstandkoming van het dienstrooster.
Indien je voor een bepaalde gebeurtenis vrij wilt hebben, of juist een bepaalde dienst wilt
aanvragen kun je dit kenbaar maken bij de zorgmanager.
Vraag bij je toekomstige afdeling tijdig je dienstrooster aan. Ook wanneer je eventueel
wensen hebt ten aanzien van je dienstrooster, dien je dit vroegtijdig en volgens de regels
van de afdeling aan te vragen. Hiermee voorkom je teleurstellingen en onnodige
complicaties. Voor veel leerplaatsen geld: aanvragen is géén garantie!
Welke diensten wel of niet
Leerlingen met een leerarbeidsovereenkomst worden in principe aangenomen voor alle
diensten (dag, avond, nacht, weekend en feestdagen).
Of een leerling een dienst mag werken wordt bepaald door de te verrichten
werkzaamheden tijdens de diensten en of de leerling hiertoe bevoegd en bekwaam is.
Verantwoordelijkheden dienen voldoende gewaarborgd te zijn. Een leerling (en stagiaire)
mag nooit de eindverantwoording over de werkzaamheden dragen. Hij of zij dient altijd
directe hulp in te kunnen roepen van een ervaren en gediplomeerde verpleegkundige.
Vakantie en vrije dagen
Leerlingen met een leerarbeidsovereenkomst hebben per kalenderjaar recht op
vakantiedagen. In je leerarbeidsovereenkomst staat hoeveel uren je vakantie bedraagt.
Je wordt dringend verzocht om je vakantie-uren in overleg met de zorgmanager
evenredig te verdelen over het hele jaar en je vakantieaanvraag zo vroeg mogelijk in te
dienen. Houd hierbij rekening met de procedure op de afdeling waar je werkt (of gaat
werken).
Medisch Centrum Haaglanden Pagina 30 van 51
Landsteiner Instituut

Het is verstandig om in je werkplan rekening te houden met je vakantieperiodes en die
van je begeleiders. Ook schoolvakanties kunnen invloed hebben op de planning van je
leerproces.
Afspraken over het vakantie beleid zijn te vinden in de CAO en de richtlijnen van school.
Het aanvragen van vakantie gaat in overleg met de zorgmanager.
Voor stagiaires gelden veelal andere richtlijnen ten aanzien van vakantie en de te
werken diensten. Deze staan vermeld in de reglementen van de scholen. Over het
algemeen werken stagiaires voornamelijk dagdiensten. Wanneer het de opleidingsdoelen
dient kan er in overleg besloten worden om ook andere diensten te werken. Ook hierin
zijn de benodigde bekwaamheden tijdens de diensten bepalend en of de stagiaire hiertoe
bevoegd en bekwaam is. Net als bij de leerlingen geldt dat de begeleiding gegarandeerd
dient te zijn. Het aantal vastgestelde studiebelastingsuren voor de stage mag niet
worden overschreden.
Voor stagiaires geldt over het algemeen dat zij recht hebben op de volgende nationale en
christelijke vrije dagen: Koninginnedag, Bevrijdingsdag, Hemelvaart, Pasen, Pinksteren
en Kerst en de schoolvakanties.
In geval van ziekte en verzuim
Tijdens de beroepspraktijkvormende periode
Wanneer een leerling of stagiaire niet kan werken, moet dit voor aanvang van de dienst
(uiterlijk voor 09.30 uur) worden doorgegeven aan de zorgmanager. Wanneer deze niet
aanwezig is kan men zich ziek melden bij een directe collega (seniorverpleegkundige, of
oudste van dienst) en neemt men later die dag (zo spoedig mogelijk) alsnog contact op
met de zorgmanager.
Tijdens de beroepsvoorbereidende periode op school:
• Doorgeven aan het secretariaat van de afdeling Praktijkopleiding van MCH en de
school.
Tijdens de stage, uitstapje of gebruik van strippenkaart
• Doorgeven aan de stageafdeling, de zorgmanager op de eigen afdeling, de
afdeling Praktijkopleiding en de school.
• De ziekmelding wordt doorgegeven aan personeelszaken.
• Bij herstel dient de leerling of stagiaire dit zo spoedig mogelijk, telefonisch door te
geven aan eerder genoemde personen.
• Bovenstaande is van belang omdat het ziekenhuis en de afdeling hiervan directe
organisatorische en financiële gevolgen ondervinden.
Medisch Centrum Haaglanden Pagina 31 van 51
Landsteiner Instituut

Verzuimregeling
Als leerling met een leerarbeidsovereenkomst in het MCH vallen de leerwerkactiviteiten
die je verricht op school of binnen MCH, onder werktijd. Het is daarom niet toegestaan
om ongeoorloofd afwezig te zijn.
Er zijn situaties die je afwezigheid noodzakelijk maken. In overleg met de
opleidingsfunctionaris en zorgmanager kan besloten worden om je toestemming te geven
voor je afwezigheid.
Belofte van geheimhouding
De belofte van geheimhouding werd lange tijd verplicht afgelegd bij ontvangst van het
getuigschrift of diploma
De belofte luidt:
‘Ik beloof dat ik geheim zal houden al hetgeen mij in de uitoefening van het beroep als
verpleegkundige als geheim is toevertrouwd of wat hierbij als geheim te mijner kennis is
gekomen en waarvan ik het vertrouwelijk karakter moet begrijpen.’
Tegenwoordig wordt geheimhouding geregeld in de wet WGBO. Deze wet is ook van
toepassing bij het bespreken van de praktijkervaringen met medestudenten/ leerlingen,
opleidingsfunctionarissen of anderen buiten de directe beroepsuitoefening. Dit betekent
o.a. dat je ingebracht materiaal en persoonlijke gegevens onherkenbaar dient te maken.
Kledingsvoorschriften
Algemeen
De leerling of stagiaire die voorgeschreven dienstkleding verstrekt krijgt, is verplicht deze
tijdens de diensturen te dragen en is volledig aansprakelijk voor alle schade aan de
dienstkleding tengevolge van vermissing, beschadiging of vernieling door eigen schuld.
Het dragen van dienstkleding buiten het ziekenhuis is niet toegestaan.
Overige voorschriften m.b.t. kleding en uiterlijke verzorging:
Het beleid van het MCH ten aanzien van dienstkleding en uiterlijke verzorging is erop
gericht, dat personeelsleden zich zodanig kleden en verzorgen dat noch patiënten, noch
leidinggevenden aanstoot kunnen nemen aan kleding en/of uiterlijke verzorging van
medewerkers dan wel tijdelijk tot het ziekenhuis toegelaten personen.
Er worden uniformen van het MCH gedragen met daar onder een wit T-shirt.
Medisch Centrum Haaglanden Pagina 32 van 51
Landsteiner Instituut

Uiteraard beperkt het hier gestelde zich niet tot de medewerkers die dienstkleding
dragen. Niet toegestaan vanuit hygiënisch en esthetisch oogpunt;
• Loshangend haar wanneer het langer is dan halve schouderlengte gedurende het
werk bij en om de patiënt en tijdens voedselbereiding, -distributie of -uitgifte.
• Het dragen van horloge en andere sieraden aan handen of armen en lange
kettingen en oorbellen gedurende het werk bij en om de patiënt.
• Lange nagels en nagellak.
• Het dragen van gekleurde kleding onder de dienstkleding.
• Het dragen van luidruchtig schoeisel.
• Het dragen van een gekleurde hoofddoek.( een witte hoofddoek wordt
toegestaan)
• Op sommige werkplekken kunnen afwijkende hygiënevoorschriften gelden.
Door middel van de uniformenautomaat wordt een ieder in de gelegenheid gesteld om
ten alle tijden in het bezit te zijn van een schoon uniform.
Leerlingen met een leerarbeidsovereenkomst in het MCH
Leerlingen krijgen bij aanvang van hun dienstverband een uniform aangeboden. Schade
aan deze uniformen wordt verhaald via het salaris. Leerlingen hoeven daarom geen borg
te betalen.
Stagiaires
Voor stagiaires geldt dat zij €20 borg dienen te betalen, welke zij bij onbeschadigde
uniformen aan het eind van hun stage weer terugkrijgen.
Locatie Westeinde Kelder
Openingstijden linnenkamer: 07.30 – 09.30 en 11.45 – 14.00 uur.
Locatie Antoniushove Naast de polikliniek.
Voorwerken
Inleiding
De voorwerkperiode is een vooraf bepaalde tijd, waarin de aankomende leerling
verpleegkundige op de afdeling gelegenheid krijgt om kennis te maken met de
praktijkleerplaats. Gedurende deze voorwerkperiode is meestal ook sprake van een
proeftijd. De beoordeling van de proeftijd staat los van de voorwerkperiode.
Medisch Centrum Haaglanden Pagina 33 van 51
Landsteiner Instituut

Bij aanvang van de voorwerkperiode krijgt de leerling op een aantal afdelingen een
introductieboekje met een inwerkschema. Los van deze informatie of schema’s wordt er
door de leerling een inwerkplan opgesteld dat tenminste de volgende onderdelen zal
moeten bevatten;
• Checklist bij aanvang van voorwerkperiode.
• Algemene doelstellingen van de voorwerkperiode.
• Doelstellingen voor de leerling.
Procedure Voorwerken
• Vanaf het moment van indiensttreding geldt een leerlingenstatus
• De opleidingsfunctionaris begeleidt de voorwerker
• In de verlening van de dagelijkse zorg wordt uitgegaan van Eerder Verworven
Competenties ( EVC ) en Eerder Verworven Kwalificaties ( EVK )
• De werkbegeleider en opleidingsfunctionaris bepalen samen met de leerling onder
andere aan de hand van EVC / EVK welke zorg al dan niet verleend mag worden.
• Het portfolio wordt bij indiensttreding uitgereikt ( tijdens introductiegesprek )
• Doelen t.a.v. de voorwerkperiode komen op papier in het portfolio.
• De werkbegeleider is medeverantwoordelijk voor het creëren van een veilige
leeromgeving voor de leerling. Om dit zoveel mogelijk te kunnen waarborgen
dient de leerling nauw overleg te houden met de werkbegeleider. Het gaat hier
b.v. om grenzen bewaken in een drukke periode op de afdeling.
Verantwoordelijkheid.
• De leerling werkt gedurende de inwerkperiode onder begeleiding.
• De werkbegeleider zal samen met de leerling de zorg, die de leerling verleend,
controleren, beoordelen en evalueren.
• De leerling dient zelf zijn grenzen te bewaken.
• De leerling blijft verantwoordelijk voor alle handelingen die hij uitvoert.
Algemene doelstellingen voor de voorwerkperiode
• De inwerkperiode heeft tot doel de leerling bekend te maken met onder meer
werkwijze en verpleegkundige,- en medische organisatie op deze afdeling.
• Inzicht krijgen in de dagelijkse gang van zaken en procedures op de afdeling.
• Leren participeren ( o.a. op basis van EVC / EVK ) in de dagelijkse zorgverlening
op de afdeling.
• Leren zorgdragen voor de werkomgeving.
• Instaat te participeren in diverse overlegstructuren en een actieve bijdrage te
kunnen leveren aan ontwikkelingen en verbeteringen binnen de afdeling.
Doelstellingen voor de leerling
Om de inwerkperiode op de afdeling een structuur te geven is het belangrijk dat de
leerling 3 maanden voor hij of zij start met de opleiding begint met een aantal doelen die
de leerling kunnen helpen om zichzelf “klaar te stomen” voor de opleiding. De leerling
maakt afspraken met de opleidingsfunctionaris over de doelen die hij of zij zelf gaat
maken / behalen tijdens de inwerkperiode. Er zijn drie belangrijke thema’s die aan bod
moeten komen in deze inwerkdoelen;
Medisch Centrum Haaglanden Pagina 34 van 51
Landsteiner Instituut

• de organisatie van de afdeling;
• vaardigheden;
• kennis.
Aan het eind van de drie maanden inwerkperiode voor aanvang van de opleiding is de
verwachting vanuit de afdeling dat de leerling ten aanzien van deze onderwerpen
voldoende ervaring heeft opgedaan om aan de slag te kunnen gaan met de taken en
doelen die hij vanuit de opleiding meekrijgt en dat de leerling kennis heeft genomen van
alle specifieke werkwijzen en procedures van de afdeling.
Uitwerking:
• De leerling formuleert zelf (tenminste) 3 doelen die erop gericht zijn om zichzelf
te informeren over de drie genoemde onderwerpen, en levert deze in bij de
opleidingsfunctionaris.
• De doelen worden 2 maal geëvalueerd na anderhalve maand, en aan het eind van
de inwerkperiode.
Voorbeelden van thema’s die in de doelen kunnen worden verwerkt:
• Op methodische wijze oriënteren op de zorgverlening op de afdeling m.b.t. de
patiënten, het team, andere disciplines, verpleegkundige activiteiten en de
dagindeling.
• De voorkomende verpleegkundige kennis, vaardigheden en houding die nodig zijn
voor verpleegkundige zorgverlening in concrete verpleegsituaties inventariseren.
• Zich verdiepen in overlegvormen, besluitvorming, werkgroepen etc.
• Bij de belevingswereld van de zorgvrager aansluiten.
• Relevante vaardigheden EVC / EVK uit voorgaande scholing in de nieuwe setting
oefenen.
• Van het geleerde van de voorafgaande clusters EVC / EVK actief gebruik maken.
• Op systematische wijze zijn functioneren en ontwikkeling tijdens de inwerkperiode
schriftelijk en mondeling weergeven en beoordelen.
• Reflectieve vaardigheden ontwikkelen.
• Samenwerkingsvaardigheden oefenen.
• Bereidheid tonen om zich te laten begeleiden.
• Feedback geven/ontvangen en assertief reageren.
• Actief gebruik maken van begeleidingsmogelijkheden.
De leerling moet er bij het formuleren van de doelen rekening mee houden dat hij / zij
nog niet aan de opleiding is begonnen, en dat dus veel zaken nog niet beheerst hoeven
worden. De inwerkdoelen zijn dan ook vooral bedoeld als (hernieuwde) kennismaking
met de afdeling, en als middel om EVC / EVK in te oefenen in de nieuwe setting.
Samengevat:
De leerling maakt een inwerkplan waarin opgenomen is:
• De checklist voor aanvang van de voorwerkperiode
• De algemene doelstellingen van de voorwerkperiode
• De doelstellingen van de leerling zelf
• Eventuele voortgangsrapportage t.a.v. de doelen
• Opsomming van gemaakte afspraken b.v. ten aanzien van evaluatie.
Een en ander kan worden bijgehouden in het al uitgereikte portfolio
Medisch Centrum Haaglanden Pagina 35 van 51
Landsteiner Instituut

Tot slot
Hiermee zijn we aan het eind gekomen van de praktijkgids. In de bijlagen tref je nog
aanvullende informatie over een aantal belangrijke zaken. Mocht je na het lezen van de
praktijkgids nog iets gemist hebben, dan vragen we je vriendelijk om contact op te
nemen met het Landsteiner Instituut via de opleidingsfunctionaris, of via het secretariaat
van de praktijkopleiding.
We wensen je veel succes met je loopbaan of stage in het MCH.
Medisch Centrum Haaglanden Pagina 36 van 51
Landsteiner Instituut

Bijlagen
Medisch Centrum Haaglanden Pagina 37 van 51
Landsteiner Instituut

Bereikbaarheid van de praktijkbegeleiding
Naam Telefoon Contactpersoon Kamer Mailadres
OPLEIDINGSFUNCTIONARISSEN WESTEINDE
Sascha Jansen 2754 ICU WZ/AH C3-043 s.jansen@mchaaglanden.nl
Maaike Somers 2137dgs-/81.305 C5 C5-4 m.somers@mchaaglanden.nl
Lia Meerkerk 2159 C9A / C7B C9-54 l.meerkerk@mchaaglanden.nl
Saskia van Geen 3070/81.568 C6 H4-21 s.van.geen@mchaaglanden.nl
Trudy Vermoen 2191 C8 / C9B C8-4 t.vermoen@mchaaglanden.nl
Anne-Marie Meinders 2222 C10 C10-4 a.meinders@mchaaglanden.nl
Tim Lepelaar 3230 / 81.566 C11 H4-21 t.lepelaar@mchaaglanden.nl
Lidwien v/d Aardweg 2065 C12 /C13-A C12-16 l.vanden.aardweg@mchaaglanden.nl
Hans Ydema 2622/2213/ 81.567 C13A / C13B H4-21 h.ydema@mchaaglanden.nl
Mitra Ramtahalsing 2223 C7A C6-4 m.ramtahalsing@mchaaglanden.nl
OPLEIDINGSFUNCTIONARISSEN
ANTONIUSHOVE
Woonflat 1 e verdieping 070- 357.4444
Wilma Kemp 4541/88.831 2, 11, CCU A01-035 w.kemp@mchaaglanden.nl
Carola Zwagers 4544/88.830 9 A01-043 c.zwagers@mchaaglanden.nl
Bep van Vliet 4542/88.831 7 A01-035 b.v.vliet@mchaaglanden.nl
Ricky Mulder 4543/88.830 1, 6 A01-033 mulric@mchaaglanden.nl
Peter Guyt 4540/88.830 8,10 A01-045 p.guyt@mchaaglanden.nl
Coördinator beroepsopleidingen
Jeanien Versteegh 2075/81.210 H4-02 j.versteegh@mchaaglanden.nl
Secretariaat praktijkopleiding
Saskia Wiersma 2842 H4-01 s.wiersma@mchaaglanden.nl
Medisch Centrum Haaglanden Pagina 38 van 51
Landsteiner Instituut

Links
www.sbbl.nl Het SBBL bemiddelt in alle stages in de zorg.
Hier vind je alle relevante informatie (inclusief alle modules) betreffende de opleiding tot
MBO-Verpleegkundige
www.mon3aan.nl Mondriaan Onderwijsgroep.
www.hhs.nl Haagse hogeschool
www.szgo.nl De site van het samenwerkingsverband met de verschillende ziekenhuizen
in Den Haag, Leidschendam en Zoetermeer.
Samen vormen zij de Stichting Ziekenhuizen 's Gravenhage en Omstreken (SZGO).
www.mchaaglanden.nl De website van het Medisch Centrum Haaglanden.
www.werkenbijhetmch.nl De site van het MCH met huidige vacatures.
http://intranet.mchaaglanden.com kom je op de intranetpagina’s van het MCH.
Medisch Centrum Haaglanden Pagina 39 van 51
Landsteiner Instituut

Hulp bij het maken van een praktijkleerplan.
Met betrekking tot de lay-out:
• Getypt, bij voorkeur met een tekstverwerkingsprogramma als Word op de
computer.
• Ingebonden in map of hoes voor je werkbegeleiders en opnemen in je
opleidingsportfolio. In overleg met de opleidingsfunctionaris kan je het ook
mailen.
• Voorblad voorzien van naam/ groep deelnemer.
• Overzichtelijke indeling, nummering, paragrafen en correcte spelling.
Met betrekking tot de inhoud:
Persoonsgegevens / algemene gegevens:
• Naam, adres e-mail en telefoonnummer(s) van de deelnemer
• Opleiding, groep en opleidingslocatie
• Naam van de trajectbegeleider, telefoonnummer, e-mail en bereikbaarheid
• Naam en adres en telefoonnummer van de instelling en afdeling
• Naam werkbegeleider(s)
• Naam van de opleidingsfunctionaris met telefoonnummer/ e-mail en
bereikbaarheid
Persoonlijk profiel:
• Fase van opleiding, vooropleiding en relevante stage- en werkervaringen, welke
modules zijn behaald, in theorie en praktijk.
• Hoe kijk je tegen de komende praktijkleerperiode aan
• Wat lijkt je moeilijk en wat makkelijk in de komende praktijkleerperiode
Profiel van de praktijkleerplaats
• Afdeling (kijk hiervoor op de SBBL site BPV box www.sbbl.nl)
• Afdelingsvisie en -doelstelling
• Grootte van de afdeling en samenstelling van de groep zorgvragers
• Voorkomende zorgcategorie(en)
• Aard van de problematiek / ziektes / aandoeningen
• Veel voorkomende verpleegproblemen
Voor stagiaires geldt: Het concept praktijkleerplan is besproken en goedgekeurd door de
trajectbegeleider en van handtekening voorzien voordat je het meeneemt naar de
praktijk. Inleveren in de eerste week van de praktijkleerperiode.
Medisch Centrum Haaglanden Pagina 40 van 51
Landsteiner Instituut

“Hoe ga ik te werk?”
De oriëntatie
Iedere praktijkmodule start met een oriëntatieopdracht; voor deze opdracht ga je je
oriënteren op de afdeling. Met behulp van deze oriëntatie ga je een plan maken voor het
behalen van je praktijkmodules. Het resultaat van de oriëntatie lever je schriftelijk in bij
je werk- en opleidingsfunctionaris. Je levert dus een profiel schets en een praktijkleerplan
in. Je hebt ongeveer één a twee weken om aan de oriëntatie te werken, rond deze tijd
vindt ongeveer het introductiegesprek plaats.
Handvatten voor het praktijkleerplan.
Lees eerst de praktijkopdracht goed door.
De eindtermen bevatten de wettekst, de vaardigheden die iedere verpleegkundige moet
beheersen. Op basis van deze eindtermen zijn per opdracht specifieke
beoordelingscriteria geformuleerd, waaraan je minimaal aan moet voldoen.
N.a.v. het criterium stel je je activiteiten op die je gaat doen om dit te leren/ oefenen.
Je kunt hierbij gebruik maken van de (suggesties voor) activiteiten, maar je kunt ook
activiteiten kiezen die meer relevant zijn voor de afdeling of voor jou.
Per opdracht maak je dus een plan. Maar je kunt zo mogelijk ook eindtermen/
opdrachten/ activiteiten van verschillende modules samenvoegen in het plan, aangezien
onderdelen elkaar regelmatig overlappen.
In het praktijkleerplan beschrijf je ook wanneer je welke sleepopdrachten gaat uitvoeren.
Je betrekt zo mogelijk onderdelen van 402 (verpleegtechnische vaardigheden) in het
praktijkleerplan van de praktijkopdrachten. Vergeet ook niet je persoonlijke leerdoelen!
Het praktijkleerplan dient dus te bestaan uit de volgende onderdelen:
a. specifiek beoordelingscriterium/ eindterm en persoonlijk leerdoelen
b. activiteiten
c. begeleiding
d. tijdsplanning
Bij a. beoordelingscriteria:
Deze criteria zijn dus de uitgangspunten/ doelen voor je plan. Je maakt ze zo mogelijk
nog concreter, persoonlijk en vertaald naar de afdeling maken: b.v. ‘ik maak een
verpleegplan volgens de werkwijze van school/ van de afdeling voor twee zorgvragers
met een verschillend ziektebeeld…’
Schrijf altijd in de ik-vorm en beschrijf zo concreet mogelijk waar je voor het afsluiten
van de praktijkopdracht aan wil/ moet voldoen.
De beoordelingscriteria maak je specifiek, persoonlijk en concreet, passend bij jouw
persoon. Waar wil jij op beoordeeld worden?
Wat is leerzaam voor jou? Wat zijn jouw persoonlijke leerdoelen, wat is nieuwe theorie
die je wilt gaan toepassen? Schrijf ook zo dat het past bij de afdeling, de duur van de
stage en fase van de opleiding.
Medisch Centrum Haaglanden Pagina 41 van 51
Landsteiner Instituut

Bij b. activiteiten:
Onder ‘activiteiten’ verstaan we de leeractiviteiten die je gaat doen om uiteindelijk de
eindtermen/ criteria/ persoonlijke leerdoelen te gaan behalen (bijvoorbeeld: bespreken,
theorie opzoeken, oefenen, feedback vragen etc.).
De activiteiten die je gaat doen om de eindterm(en)/persoonlijk leerdoel te behalen zijn
concreet en duidelijk beschreven en altijd in de ik-vorm. (werkbegeleiders en collega’s
kunnen mij deze activiteiten zien doen).
Neem een praktijksituatie/ begeleiding van een zorgvrager zo mogelijk als uitgangspunt,
dit kan je helpen je leeractiviteiten zo concreet mogelijk te beschrijven en te plannen.
de activiteiten zijn afgestemd op jou als leerling/ stagiaire, passend bij leerstijl, fase
leerproces, persoonlijke leerdoelen: wat en hoe is leerzaam voor jou? Je kunt dus
gebruik maken van de activiteiten die (als suggesties) genoemd zijn in de module, maar
je kunt ook andere leeractiviteiten kiezen die meer relevant zijn voor jou en de afdeling.
Ga hierover in overleg met je werkbegeleider en opleidingsfunctionaris.
Maak bij de activiteiten gebruik van het VUT-model (Vooruitkijken- Uitvoeren-
Terugkijken): activiteiten ter voorbereiding/ planning, uitvoering en evaluatie .
De gekozen activiteiten moeten relevant voor en haalbaar zijn op deze afdeling
Controleer: “als ik als leerling deze activiteiten heb uitgevoerd, heb ik dan daarmee de
beoordelingscriteria/ eindterm behaald?”
Bij c. begeleiding:
Door de begeleiding wordt voor je collega’s inzichtelijk hoe je met de praktijkopdrachten
bezig bent, hierdoor kunnen ze jou begeleiden en beoordelen.
Per eindterm/ beoordelingscriterium geef je aan welke begeleiding je wil/ nodig hebt,
wanneer en van wie. Geef ook aan hoe vaak je evt. een begeleidingsgesprek wilt met je
werkbegeleider. Die begeleiding is haalbaar, duidelijk en relevant voor deze eindtermen
op deze afdeling. Je geeft zo mogelijk aan wanneer en hoe je beoordeeld/ getoetst wil
worden.
Bij d. tijd:
Per opdracht is de start- en einddatum aangegeven
De geplande tijd is haalbaar en logisch qua timing en opbouw.
Begin niet eerder aan een praktijkopdracht voordat je op school de theorie behandeld.
Je mag een praktijkmodule niet eerder afsluiten dan dat je een voldoende beoordeling
hebt behaald voor de theorietoets.
Verslaglegging in portfolio
Per praktijkmodule ontvangen werk- en opleidingsfunctionaris minimaal de volgende
documenten:
• De oriëntatieopdracht
• Het praktijkleerplan
• De leerprocesverslagen
• De schriftelijke producten die evt. per praktijkopdracht worden gevraagd,
bijvoorbeeld het verpleegplan, een kwaliteitsplan, het anamneseverslag etc.
Deze onderdelen verzamel je in je portfolio als bewijsmateriaal.
Medisch Centrum Haaglanden Pagina 42 van 51
Landsteiner Instituut

Voorbeeld voor een praktijkleerplan
uitgewerkt volgens het VUT-model (vooruitkijken, uitvoeren, terugkijken)
Doel:
Ik kan volgens de richtlijnen een anamnese afnemen bij een zorgvrager. Hierbij wordt
gebruik gemaakt van de 11 gezondheidsgebieden van Gordon.
Start datum: … - … 2007
Datum beoordeling van de opdracht: …- … 2007
Beoordelingscriteria: (Wat wil je leren?)
De criteria zijn beschreven in de “ik-vorm”
• Ik heb bij twee zorgvragers laten zien dat ik een anamnese volgens Gordon kan
afnemen. Hierbij heb ik de richtlijn van de afdeling gevolgd.
• Ik heb de gekregen feedback in mijn handelen aangepast.
• Ik heb de gegevens volgens de richtlijn van de afdeling verwerkt in het
verpleegkundig dossier
• (zie ook beoordelingscriteria in de modules van de opdracht)
• (zie ook de algemene beoordelingscriteria over b.v. beroepshouding)
• …
Vooruitkijken: (Hoe ga je je voorbereiden op wat je wilt leren?)
• opdracht voorbespreken met de werkbegeleider, welke begeleiding vraag je?
Welke patiënten kies je?
• Bestuderen van theorieën rond het afnemen van anamnesegesprekken.
• Doet de werkbegeleider het gesprek voor? Voer je zelf het gesprek onder
begeleiding?
• Doe je het gesprek zelfstandig en spreek je het na?
• het gesprek voorbereiden (info verzamelen, formulieren invullen, gespreksruimte
zoeken, e.d.)
• …….
Uitvoeren: (Wat ga je precies doen en hoe vaak?)
• De activiteiten zijn concreet en duidelijk beschreven in termen van gedrag.
• het gesprek voorbespreken met de werkbegeleider
• ik ga twee keer……
Terugkijken: (Hoe heb ik het gedaan?)
• nabespreken met de werkbegeleider, gericht vragen om feedback. Vond je dat ik
…. goed deed?
• is de anamnese afgenomen volgens de criteria van recente literatuur?
• heb ik alle gegevens verzameld die ik nodig heb voor de volgende fase in het
verpleegproces?
• opdracht er weer bij pakken en kijken of je aan de criteria voldaan hebt. Kan je
het nu goed genoeg?
Dit is slechts een voorbeeld en moet naar eigen situatie en inzicht aangepast en
uitgebreid worden.
Persoonlijke leerdoelen worden op dezelfde wijze uitgewerkt en geïntegreerd in de
opdrachten.
Zo mogelijk zijn opdrachten en activiteiten van andere modules gecombineerd.
Welke sleepopdrachten worden in deze module meegenomen?
Welke verpleegtechnische handelingen zijn er betrokken?
Medisch Centrum Haaglanden Pagina 43 van 51
Landsteiner Instituut

Gangbare methode om begeleiding te vragen:
• Meekijken hoe een collega/ werkbegeleider de handeling uitvoert en hierover
vragen stellen. Aantal = ... keer
• Onder begeleiding handeling uitvoeren en hierover feedback vragen. Aantal =
... keer
• Zelfstandig handeling uitvoeren en achteraf nabespreken. Aantal = ... keer
• Handeling uitvoeren en laten beoordelen (aftekenen).
Aantal = ... keer; is het aantal keren dat je mee wilt kijken, onderbegeleiding wilt doen
of nabespreken.
Checklist Praktijkleerplan
Het plan bevat;
specifiek beoordelingscriterium/eindtermen
persoonlijk leerdoelen
de te behalen sleepopdrachten
activiteiten toegespitst op de eindtermen
gewenste begeleiding
duidelijk tijdsplanning per opdracht
De beoordelingscriteria/ eindtermen;
zijn concreet, persoonlijk en vertaald naar de afdeling
zijn in de ‘ik-vorm’ geschreven
geven correcte minimumeisen aan bij de eindterm
De activiteiten;
zijn uitgewerkt a.d.h.v. het VUT-model
zijn concreet en duidelijk in de ‘ik-vorm’ beschreven
zijn afgestemd op de leerling/stagiaire, passend bij de leerstijl, fase in het
leerproces, persoonlijke leerdoelen
zijn relevant voor en haalbaar op deze afdeling
dragen bij aan het behalen van de eindtermen.
De begeleiding
per activiteit wordt aangegeven welke begeleiding wenselijk is
is haalbaar, duidelijk en relevant voor de eindtermen
er is aangegeven wanneer en hoe beoordeeld/getoetst moet worden
Tijdsplanning
per opdracht is de start en einddatum aangegeven
de geplande tijd is haalbaar en logisch qua timing en opbouw
Gebruik deze lijst om zelf je plan te beoordelen!!
Medisch Centrum Haaglanden Pagina 44 van 51
Landsteiner Instituut

Richtlijnen voor het leerprocesverslag
Het leerprocesverslag (lpv) is één van de leermiddelen die gehanteerd worden binnen het
Medisch Centrum Haaglanden. De leerling (of stagiaire) schrijft deze verslagen als
voorbereiding op de voortgang en beoordelingsgesprekken.
Het doel van het verslag kan als volgt omschreven worden:
• Door het schrijven van een leerprocesverslag (over de leerperiode na het laatste
begeleidinggesprek) ontwikkelt de leerling vaardigheden om kritisch naar zijn
leerproces te kijken en (persoonlijke) leerdoelen te formuleren (zelfreflectie).
Als inhoud van het verslag dienen de volgende punten aan de orde te komen:
a. het leerproces en de praktijkopdrachten
b. de zorgverlening aan zorgvragers
c. samenwerking en beroepshouding
Het verslag wordt minstens 2 werkdagen voor het gesprek aan de praktijk- en
werkbegeleiders gestuurd.
Vormgeving
Boven aan het verslag worden de volgende gegevens vermeld:
• Naam van de leerling of stagiaire
• Naam van de leerplaats (afdeling, poli, e.d).
• Naam van de werkbegeleiders.
• Naam van de opleidingsfunctionaris.
• Soort opleiding en leerjaar.
• Datum van het gesprek.
De onderstaande vragen kunnen gebruikt worden en naar eigen inzicht aangevuld
worden als hulpmiddel om het verslag vorm te geven. Het is echter niet de bedoeling dat
het verslag bestaat uit ‘het beantwoorden van de vragen’. Het verslag is getypt in correct
Nederlands.
A. Ten aanzien van het leerproces
1. Hoe ga je om met de planning en jouw werkplan van hetgeen je wilt en moet leren?
2. Aan welke praktijkopdracht(en) heb je de afgelopen periode gewerkt en hoe heb je
dat gedaan? Hoe verloopt dit?
3. In hoeverre weet je gebruik te maken van de leermomenten die zich voordoen op de
leerplaats?
4. In hoeverre kan je zelf leermomenten creëren?
5. Wat zijn je persoonlijke leerdoelen (leren, zorg en samenwerken) en hoe heb je
hieraan gewerkt? Wat is het resultaat hiervan?
6. Wat ga je de komende periode doen?
B. Ten aanzien van het werken en uitvoeren van de zorg op de leerplaats
1. Hoe ervaar je het contact met de zorgvragers?
2. Wat vind je goed gaan ten aanzien van het bieden van de zorg?
3. Wat vind je moeilijk ten aanzien van het bieden van de zorg?
4. Bij welke zorg heb je nog begeleiding nodig?
5. Hoe ga je om met de beroeps- en gedragscode in het dagelijks werk?
6. Welke theorie heb je kunnen gebruiken tijdens de zorgverlening? Welke theorie mis je
en hoe ga je hiermee om?
7. Hoe heb je je verdiept in de ziektebeelden die tijdens deze periode op de afdeling
voorgekomen zijn?
Medisch Centrum Haaglanden Pagina 45 van 51
Landsteiner Instituut

C. Ten aanzien van de samenwerking
1. Hoe is het om met collega’s en andere disciplines samen te werken?
2. Hoe is jouw inbreng tijdens overlegmomenten?
3. Hoe functioneer je in teamverband? Denk b.v. aan: het omgaan met wederzijdse
feedback, het maken en nakomen van afspraken, het initiatief nemen tot
samenwerking.
4. Hoe ga je om met de geschreven en ongeschreven regels?
5. Ken je je eigen grenzen en verantwoordelijkheden en hoe maak je deze duidelijk aan
b.v. de zorgvragers en collega’s?
6. Hoe ervaar je de werk- en praktijkbegeleiding?
Medisch Centrum Haaglanden Pagina 46 van 51
Landsteiner Instituut

Leidraad voor het leren reflecteren 4
Begripsomschrijving
De reflecterende handeling staat tegenover de routinehandeling.
Reflecteren heeft te maken met het nadenken over jezelf, over je handelen.
Doel van het reflecteren is te komen tot een ander handelen en kan als volgt omschreven
worden:
"reflecteren is een vorm van oriëntering achteraf, dat wil zeggen nadat een handeling (of
reeks van handelingen) voltrokken is, bezint de handelende persoon zich op die
handeling(en) en de resultaten daarvan, om daardoor in het vervolg beter beslagen ten
ijs te komen". De leerling moet geleerd worden bewust te reflecteren, zodat reflecteren
een attitude wordt om zonodig het eigen handelen bij te sturen. Deze attitude sluit aan
bij het beroepsprofiel.
Leerlingen die de opleiding verlaten dienen over vaardigheden en een grondhouding te
beschikken om het eigen handelen te analyseren en zelfstandig antwoorden te vinden op
nieuwe vragen die onvermijdelijk zullen opduiken in de toekomstige praktijk.
Fase 5 van de vorige keer en fase 1 van de nieuwe fase
• Wat wilde ik bereiken in deze situatie?
• Waar wilde ik op letten?
• Wat wilde ik uitproberen?
(vragen sluiten aan bij de voorbereiding op de situatie)
Fase 2. terugblikken op de praktijk en concretiseren
• Wat gebeurde er concreet?
• Wat wilde ik, wat deed ik, wat dacht ik, wat voelde ik?
• Wat deden de andere(n)? Denk aan zorgvrager, collega, familie.
• Wat denk ik dat ze wilden, dachten, voelden?
4 Aangepast vanuit de bron: Universiteit van Gent, Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen,
Leidraad voor reflecteren en naar het model van Korthagen.
Medisch Centrum Haaglanden Pagina 47 van 51
Landsteiner Instituut

Fase 3. bewustwording van essentiële aspecten
• Hoe hangen de antwoorden op de vorige vragen met elkaar samen?
• Wat is daarbij de invloed van de werkplek als geheel?
• Wat betekent dat nu voor mij?
• Wat is dus het probleem of de positieve ontdekking?
Fase 4. bijsturing of uitbreiding van het eigen repertoire
• Welke alternatieven voor een volgende situatie zie ik?
• Wat zijn de voor- en nadelen van deze alternatieven?
• Wat neem ik me voor de volgende keer in een vergelijkbare situatie?
Aanvullende vragen ter bevordering van de reflectie;
De voorbereiding
• Hoe keek je tegen deze situatie aan?
• Met welke aandachtspunten uit de evaluatie van vorige situaties hield je tijdens
de voorbereiding rekening?
• Welke specifieke problemen ondervond je tijdens de voorbereiding van de
situatie?
• Hoe stond je tegenover de inbreng van de mensen uit je omgeving?
• Welke problemen i.v.m. de situatie verwachtte je na de voorbereiding?
• Had je het gevoel daarop voldoende te zijn voorbereid?
• Welke problemen bij de realisatie van de situatie had je kunnen voorkomen door
een andere en/of betere voorbereiding?
Het verloop van de situatie
• Had je een goede start? Wat beïnvloedde deze start voordelig en nadelig?
• Heb je de doelstellingen die je vooropgesteld had, bereikt?
• Ben je tevreden over de keuze van je doelstellingen of had je beter andere
doelstellingen kunnen nastreven?
• Hield je steeds de doelstellingen voor ogen gedurende de situatie?
• Ben je tevreden over de keuzes die je maakte tijdens de situatie? Waarom
wel/niet?
• Zijn er factoren die, hoewel nadrukkelijk gepland, toch niet aan bod gekomen zijn
tijdens de situatie?
• Zijn er factoren aan bod gekomen die niet gepland waren?
• Had je zelf voldoende inzicht in de kennis, inzichten of vaardigheden die je nodig
had tijdens de situatie?
• Heb je moeilijkheden ondervonden bij het uitvoeren van handelingen?
• Was het handelingsschema voldoende duidelijk?
• Heb je voldoende feedback van je begeleiders gekregen?
• Heb je handelingen uitgevoerd die je niet gepland had?
• Had je een voldoende tijd om de situatie aan te gaan?
De evaluatie
• Ben je erin geslaagd de voorziene evaluatiemomenten uit te voeren?
• Hoe hebben de resultaten van de evaluatie je leerproces beïnvloed?
Medisch Centrum Haaglanden Pagina 48 van 51
Landsteiner Instituut

Voorbehouden handelingen
Algemeen kader voor de uitvoering van voorbehouden handelingen in Medisch
Centrum Haaglanden
Algemene opmerkingen
In de Wet Beroepen in de Individuele Gezondheidszorg (B.I.G.) is vastgesteld dat een
aantal handelingen is voorbehouden aan artsen, verloskundigen en/of tandartsen. Deze
handelingen mogen alleen door anderen verricht worden wanneer de opdracht daartoe
gegeven is door een arts (of verloskundige of tandarts) en wanneer aan de onderstaande
voorwaarden is voldaan.
Voorwaarden bij het geven van een opdracht:
1. de opdracht mag alleen gegeven worden aan iemand die bekwaam mag worden
geacht tot het verrichten van de handeling;
2. indien nodig moet de opdrachtgever nadere aanwijzingen geven;
3. de mogelijkheid van toezicht en tussenkomst moet door de opdrachtgever voldoende
verzekerd zijn.
Voorwaarden bij het aannemen van een opdracht:
4. de opdracht moet zijn gegeven door een daartoe zelfstandig bevoegde (arts,
verloskundige, tandarts);
5. de opdrachtnemer acht zichzelf bekwaam de handeling naar behoren te verrichten;
6. de opdrachtnemer volgt eventuele aanwijzingen van de opdrachtgever.
Voorbehouden handelingen mogen alleen door zelfstandig bevoegden (arts, verloskundige
en/of tandarts), dan wel in opdracht van een zelfstandig bevoegde, worden verricht. Het is
onbevoegden verboden deze handelingen beroepsmatig te verrichten. Het verbod geldt
niet als er sprake is van een noodsituatie.
Elk ziekenhuis moet afspreken op welke wijze bovenstaande voorwaarden verder worden
ingevuld.
Werkwijze in het Medisch Centrum Haaglanden
In het MCH geldt het volgende voor medewerkers die geen arts, verloskundige of
tandarts zijn:
- Bovenstaande wettelijke voorwaarden gelden als algemeen kader. De voorbehouden
handelingen volgens de wet B.I.G. staan vermeld in de bijlage.
- Dit document vormt het specifieke BIG-kader voor het MCH. De managementteams
van de divisies zijn verantwoordelijk voor een zorgvuldige naleving van de bedoeling
van de wet B.I.G.. Uitvoerende aspecten binnen deze verantwoordelijkheid kan de
betrokken medisch manager delegeren aan bijvoorbeeld de zorgmanager als het gaat
om het beoordelen van bekwaamheden van individuele medewerkers.
- Vóórdat tot delegatie aan een zorgmanager wordt overgegaan, zal door de medisch
manager moeten worden vastgesteld dat de zorgmanager voldoende in staat is
individuele medewerkers te kunnen beoordelen.
- Wanneer binnen een divisie aanpassingen nodig zijn van het algemeen kader voor de
uitvoering van voorbehouden handelingen, is toestemming van de Raad van Bestuur
Medisch Centrum Haaglanden Pagina 49 van 51
Landsteiner Instituut

nodig.
- Enkele voorbehouden handelingen mogen in het MCH worden aangeleerd door
medewerkers die géén arts, tandarts of verloskundige zijn. Die handelingen staan
vermeld op de MCH-kaart ‘Bekwaamheidsverklaringen voorbehouden handelingen’
(zie bijlage).
- De managementteams van de divisies zien er op toe dat iedere medewerker die
voorbehouden handelingen uitvoert, in het bezit is van een MCH-kaart
"Bekwaamheidsverklaringen voorbehouden handelingen".
- Vóórdat een voorbehouden handeling in de praktijk mag worden aangeleerd, moeten
de theoretische aspecten over die handeling door de medewerker worden gekend.
Voor een student of een stagiaire in een verplegende/verzorgende opleiding betekent
dit dat het leerdoel behaald moet zijn. Studenten mogen handelingen alleen oefenen
onder begeleiding en deze pas zelfstandig uitvoeren indien ze zowel aan de
theoretische als aan de praktische eisen hebben voldaan en ze de handeling
beheersen. Indien een student aan deze voorwaarden heeft voldaan (en dus
bekwaam is) en indien de desbetreffende voorbehouden handeling(en) is (zijn)
afgetekend, dan pas mag de student de betreffende handeling uitvoeren.
- Voor andere medewerkers bepalen de managementteams van de divisies (of
delegeren dit aan de zorgmanagers) of de gevolgde opleiding theoretisch voldoet of
dat theoretische aanvulling vereist is.
- Voorbehouden handelingen mogen alleen worden uitgevoerd door medewerkers met
een bekwaamheidsverklaring voor de betreffende handeling.
- Toetsing van de praktische vaardigheid: de handeling moet tenminste driemaal
zelfstandig en naar behoren worden uitgevoerd. Dit wordt door de zorgmanager
geobserveerd en afgetekend op de MCH-kaart "Bekwaamheidsverklaringen
voorbehouden handelingen".
- De artsen vormen in het MCH de grootste groep opdrachtgevers. De medisch manager
verklaart dan ook of de medewerker bekwaam is door als laatste te tekenen na
beoordeling van de uitvoering van de betreffende handeling.
- Het is mogelijk dat de medisch manager dit delegeert aan één arts binnen de divisie
c.q. het ziekenhuis.
- Voor medewerkers die door opleiding en ervaring reeds theoretisch en praktisch
geschoold zijn, is de verklaring van de arts voldoende.
- De managementteams van de divisies (of delegeren dit aan de zorgmanagers) bepalen
welke medewerkers voor welke handelingen worden geschoold en getoetst.
- Bekwaamheidsverklaringen uit andere instellingen mogen worden overgenomen; voor
medewerkers die door opleiding en ervaring voldoende theoretisch en praktisch
geschoold zijn, is de verklaring van de arts voldoende tenzij de medewerker en/of de
arts en/of de zorgmanagers aanleiding zien voor een herhaling van de scholing en
toetsing.
- Een voorbehouden handeling die niet op de MCH-kaart "Bekwaamheidsverklaringen
voorbehouden handelingen" staat mag alleen door medewerkers van een bepaalde
divisie worden aangeleerd wanneer de Raad van Bestuur (ná advies van de commissie
wet B.I.G.) het managementteam van de betreffende divisie daartoe toestemming
heeft verleend.
- Wanneer deze toestemming is verleend, wordt de betreffende handeling toegevoegd op
de MCH-kaart "Bekwaamheidsverklaringen voorbehouden handelingen" van de
medewerker(s) waar het om gaat. Vervolgens gelden dezelfde voorwaarden als
hierboven beschreven voor handelingen die standaard op de MCH-kaart
"Bekwaamheidsverklaringen voorbehouden handelingen" staan.
Medisch Centrum Haaglanden Pagina 50 van 51
Landsteiner Instituut

- Het managementteam van de divisie bewaart (een exemplaar van) de
bekwaamheidsverklaringen en de medisch manager of de arts aan wie dit is
gedelegeerd gaat periodiek (bijvoorbeeld in aansluiting op het jaargesprek) doch
minimaal éénmaal per twee jaar na:
- of de handelingen inderdaad worden uitgevoerd door de medewerker
- of daarmee de bewaamheidsverklaringen hun geldigheid behouden
- of aanvullende scholing en/of toetsing vereist is.
De Commissie wet B.I.G. kan om advies gevraagd worden bij de uitvoering van
bovenstaande afspraken.
Medisch Centrum Haaglanden Pagina 51 van 51
Landsteiner Instituut