Sportletsels knie ZWEMMEN - Orthopedie Pellenberg

ZWEMMEN
Sportblessures
Zwemmen combineert
uithoudingsvermogen, flexibiliteit en
spierkracht. In de zwemsport komen
relatief weinig blessures voor. De
draagkracht van het water zorgt voor
een reële gewichtsvermindering. Dit
maakt het mogelijk gekwetste
lichaamsdelen onbelast te bewegen, zoals
van belang is bij artrose en reuma.
Helaas is er ook bij zwemmen een risico
op blessures. De schouderspieren zijn
kwetsbaar, omdat de snelheid waarmee
wordt gezwommen voor het merendeel
vanuit de armen komt.
Bij de zwembeweging wordt er vooral
kracht geleverd tijdens de doorhaal. Hier
spelen de spieren, die de arm naar de
romp toe bewegen en naar binnen
draaien, een grote rol. Bij de overhaal zijn
de spieren, die de arm van de romp af
bewegen en naar buiten draaien, actief.
Omdat de weerstand van water groter is
dan van lucht, moeten de spieren voor de
doorhaalbeweging onder water meer
kracht leveren.
UZ Pellenberg | Weligerveld 1 | 3212 Pellenberg | 016-332211
Copyright © 2010 Prof Dr J Bellemans

VEEL VOORKOMENDE ZWEMBLESSURES
Zwemmersschouder
Dit is een term die gebruikt wordt
om schouderpijn bij een zwemmer te
beschrijven. In de meeste gevallen
berust dit op een overbelasting en
ontsteking van de pezen (tendinitis)
van de schouderspieren. De vier
spieren die rondom de schouder
verantwoordelijk zijn voor de
gewrichtsbewegingen en stabiliteit
worden ook de ‘rotator cuff spieren’
genoemd.
Deze spieren worden voornamelijk bij
de doorhaalbeweging onder water tot
het uiterste gedreven, tezamen met
de grotere spieren van de arm en
romp. De rotator cuff spieren zullen
hierbij als eerste vermoeid en
overbelast raken. Dit kan een
verminderde stabiliteit van het
schoudergewricht tot gevolg hebben,
waardoor de pezen beschadigd en
ingeklemd (impingement) kunnen
raken. Als gevolg hiervan ontstaat er
vaak een ontstoken bursa (bursitis).
Dit is een klein, met vocht gevuld
‘kussentje’ (slijmbeurs), dat de
wrijving tussen de verschillende
structuren in het gewricht
vermindert. De behandeling begint
met het vermijden van de
overbelasting en, zo nodig, het
innemen van ontstekingsremmende
medicatie. In samenwerking met een
kinesist kan getraind worden om de
kracht van de rotator cuff spieren te
herstellen. Bij aanhoudende klachten
kan een cortisone inspuiting in de
schouder verlichting geven.
Als laatste optie kan een operatie
aangewezen zijn om een ontstoken
bursa te verwijderen, de ruimte voor
een ontstoken pees te vergroten of
een scheur in een pees of spier te
herstellen.
Ter voorkoming van deze blessure is
een goede warming-up en
zwemtechniek van groot belang.
Schoolslagknie
Het krachtige sluiten van de benen bij
de schoolslag veroorzaakt een
spanning op de binnenkant van de
knie. Hierbij ontstaat er rek op de
binnenste knieband en een trekkracht
aan de knieschijf. Bij een onjuiste
zwemtechniek of een onvoldoende
tegenbalans van de bovenbeenspieren
(quadriceps) kan dit leiden tot een
overbelastingsblessure.
Voor de behandeling is vaak een tijdig
staken van de schoolslagbeweging
voldoende en kunnen andere
zwemslagen doorgetraind worden.
Met spierversterkende oefeningen
kunnen de quadriceps versterkt
worden. Ter voorkoming zal de
zwemtechniek kritisch bekeken
moeten worden.
Rugklachten
In het algemeen wordt zwemmen
aangeraden bij rugklachten om actief
te blijven en de gewrichten en
spieren soepel te houden. Helaas
betekent dit niet dat zwemmen geen
rugklachten kan veroorzaken.
Sommige zwemslagen kunnen
belastend zijn voor de rug.
De vlinder- en schoolslag kunnen,
voornamelijk bij een foute techniek,
rugpijn veroorzaken door het
overstrekken van de wervelkolom.
Rugslag daarentegen is het minst
belastend voor de rug en kan
therapeutisch werken bij chronische
rugklachten.
De behandeling omvat het staken van
rugbelastende activiteiten en, zo
nodig, het gebruik van pijnmedicatie.
Oefeningen gericht op het versterken
van de rug- en buikspieren en het
verbeteren van de flexibiliteit helpen
ter verlichting en voorkoming van de
pijn. Ook hier zijn een juiste
zwemtechniek en warming-up
onderdeel van de preventie.
Zwemtechniek
Preventie is alles in het kader van
sportblessures. Bij de zwemsport ligt
de oorzaak van blessures,
voornamelijk schouderblessures, vaak
bij een verkeerde zwemtechniek.
Omdat de arm en schouder de
meeste krachten leveren tijdens de
borstcrawl, zijn een aantal factoren
belangrijk om overbelasting van het
schoudergewricht te voorkomen.
Een goede lichaamsrotatie om de
lengteas in combinatie met een
ademhaling langs beide kanten
(bilateraal) zorgt voor een meer
gecontroleerde schouderbeweging.
Op het moment dat de hand in het
water wordt gebracht (de inzet),
raken de vingertoppen van de vlakke
hand als eerste het water, daarna
gevolgd door de elleboog.
De trek- en duwfase verlopen onder
water, waarbij het ellebooggewricht
nooit helemaal gestrekt wordt:
hierdoor kan er meer kracht gezet
worden. Tijdens de uithaal zal de
elleboog als eerste het water
verlaten. Een vloeiende beweging
tussen doorhaal en overhaal
voorkomt schokkende bewegingen.
Een algemene rechte houding in het
water (’borst naar voren, schouders
naar achteren’) leidt tot een betere
doorhaalbeweging en toegenomen
flexibiliteit van schouder- en
rompspieren.
UZ Pellenberg | Weligerveld 1 | 3212 Pellenberg | 016-332211
Copyright © 2010 Prof Dr J Bellemans