Het IPCC rapport en de betekenis voor Nederland (pdf) - Marcel Stive
Het IPCC rapport en de betekenis voor Nederland (pdf) - Marcel Stive
Het IPCC rapport en de betekenis voor Nederland (pdf) - Marcel Stive
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
HET <strong>IPCC</strong>-RAPPORT EN DE BETEKENIS VOOR NEDERLAND<br />
Tabel 1.1 Beoor<strong>de</strong>lingsterminologie. De term<strong>en</strong> ‘laag’ <strong>en</strong> ‘zeer laag’ zijn alle<strong>en</strong> gebruikt <strong>voor</strong> relevante aandachtsgebied<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> daar waar e<strong>en</strong> risico-gebaseerd perspectief is gerechtvaardigd.<br />
- 6 -<br />
Beoor<strong>de</strong>lingsterminologie Kans op correct oor<strong>de</strong>el<br />
Zeer hoog Minst<strong>en</strong>s 9 van <strong>de</strong> 10 kans op correctheid<br />
Hoog Ongeveer 8 van <strong>de</strong> 10 kans<br />
Medium Ongeveer 5 op <strong>de</strong> 10 kans<br />
Laag Ongeveer 2 op <strong>de</strong> 10 kans<br />
Zeer laag Min<strong>de</strong>r dan 1 op <strong>de</strong> 10 kans<br />
Tabel 1.2 Waarschijnlijkheidsterminologie. De term<strong>en</strong> ‘hoogst (on)waarschijnlijk’ <strong>en</strong> ‘om het ev<strong>en</strong>’ zijn in het<br />
Fourth Assessm<strong>en</strong>t Report in gebruik om oorzaak-effectrelaties te duid<strong>en</strong>. Getall<strong>en</strong> <strong>en</strong> bandbreedtes hebb<strong>en</strong> in<br />
het <strong>rapport</strong> e<strong>en</strong> 90% waarschijnlijkheidsinterval, d.w.z. dat <strong>de</strong> bandbreedte is afgekapt op <strong>de</strong> 5- <strong>en</strong> 95-perc<strong>en</strong>tile.<br />
Waarschijnlijkheidsterminologie Waarschijnlijkheid van uitkomst<br />
Nag<strong>en</strong>oeg zeker > 99%<br />
Hoogstwaarschijnlijk > 95%<br />
Zeer waarschijnlijk > 90%<br />
Waarschijnlijk > 66%<br />
Meer waarschijnlijk dan niet > 50%<br />
Om het ev<strong>en</strong> 33-66%<br />
Onwaarschijnlijk < 33%<br />
Zeer onwaarschijnlijk < 10%<br />
Hoogst onwaarschijnlijk < 5%<br />
Bijzon<strong>de</strong>r onwaarschijnlijk < 1%<br />
1.2 Stijging broeikasgasconc<strong>en</strong>traties<br />
De wereldwij<strong>de</strong> atmosferische conc<strong>en</strong>traties van kooldioxi<strong>de</strong>, methaan <strong>en</strong> distikstofoxi<strong>de</strong> zijn dui<strong>de</strong>lijk<br />
toeg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> als e<strong>en</strong> gevolg van m<strong>en</strong>selijke activiteit<strong>en</strong> sinds 1750 <strong>en</strong> overtreff<strong>en</strong> in hoge mate <strong>de</strong> preindustriële<br />
waard<strong>en</strong> zoals bepaald uit ijsboring<strong>en</strong> van <strong>de</strong> laatste vele duiz<strong>en</strong>d<strong>en</strong> jar<strong>en</strong>. De wereldwij<strong>de</strong><br />
to<strong>en</strong>ame in <strong>de</strong> kooldioxi<strong>de</strong>conc<strong>en</strong>tratie is <strong>voor</strong>al het gevolg van het gebruik van fossiele brandstoff<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> veran<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> in landgebruik, terwijl die in methaan <strong>en</strong> distikstofoxi<strong>de</strong> <strong>voor</strong>al veroorzaakt is door<br />
<strong>de</strong> landbouw.<br />
Kooldioxi<strong>de</strong> is het belangrijkste broeikasgas waarvan <strong>de</strong> conc<strong>en</strong>tratie door m<strong>en</strong>selijk toedo<strong>en</strong> is<br />
toeg<strong>en</strong>om<strong>en</strong>. De conc<strong>en</strong>tratie hiervan in <strong>de</strong> atmosfeer is toeg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> van 280 <strong>de</strong>l<strong>en</strong> per miljo<strong>en</strong><br />
<strong>de</strong>l<strong>en</strong> lucht (ppm, parts per million) in 1750 tot 379 ppm in 2005. De stijging van <strong>de</strong> conc<strong>en</strong>tratie<br />
kooldioxi<strong>de</strong> in <strong>de</strong> atmosfeer was <strong>de</strong> afgelop<strong>en</strong> 10 jaar sneller dan ooit.<br />
De conc<strong>en</strong>tratie van methaan in <strong>de</strong> atmosfeer is toeg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> van ongeveer 715 <strong>de</strong>l<strong>en</strong> per miljard <strong>de</strong>l<strong>en</strong><br />
lucht (ppb, parts per billion) in 1750 tot 1774 ppb in 2005. De to<strong>en</strong>ame per jaar is sinds 1993 kleiner<br />
geword<strong>en</strong>. Uit on<strong>de</strong>rzoek blijkt dat natuurlijke bronn<strong>en</strong> van methaan in <strong>de</strong> trop<strong>en</strong> meer aan <strong>de</strong> wereldwij<strong>de</strong><br />
conc<strong>en</strong>tratie bijdrag<strong>en</strong> dan oorspronkelijk werd gedacht. De gezam<strong>en</strong>lijke natuurlijke bronn<strong>en</strong><br />
van methaan vorm<strong>en</strong> ongeveer e<strong>en</strong> <strong>de</strong>r<strong>de</strong> <strong>de</strong>el van <strong>de</strong> totale uitstoot.<br />
De conc<strong>en</strong>tratie van distikstofoxi<strong>de</strong>, ook wel lachgas g<strong>en</strong>oemd, is toeg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> van ongeveer 270 ppb in<br />
1750 tot 319 ppb in 2005. De snelheid van <strong>de</strong> to<strong>en</strong>ame is sinds 1980 nauwelijks veran<strong>de</strong>rd. Meer dan twee<br />
<strong>de</strong>r<strong>de</strong> van <strong>de</strong> uitstoot van distikstofoxi<strong>de</strong> is e<strong>en</strong> gevolg van m<strong>en</strong>selijke activiteit<strong>en</strong>, <strong>voor</strong>al in <strong>de</strong> landbouw.