Het IPCC rapport en de betekenis voor Nederland (pdf) - Marcel Stive

Verantwoording
HET IPCC-RAPPORT EN DE BETEKENIS VOOR NEDERLAND
Het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC), het klimaatpanel van de Verenigde Naties,
brengt verspreid over 2007 in vier delen het vierde klimaatrapport uit (Fourth Assessment Report - AR4).
Dit rapport geeft de nieuwste inzichten op het gebied van klimaatverandering in de wereld.
Aan het AR4 hebben honderden gerenommeerde klimaatonderzoekers uit de hele wereld meegewerkt,
waaronder verschillende uit Nederland. Inmiddels zijn de samenvattingen voor beleidsmakers van de
rapportages van drie werkgroepen verschenen, de zogenoemde Summaries for Policymakers.
Werkgroep I over de veranderingen in het klimaatsysteem (2 februari 2007), Werkgroep II over de
mondiale en regionale gevolgen van klimaatverandering, de kwetsbaarheid van verschillende sectoren
en adaptatie (6 april 2007) en Werkgroep III over maatregelen om de uitstoot van broeikasgassen te
verminderen (4 mei 2007). De hoofdrapporten met de wetenschappelijke onderbouwing komen dit
jaar stapsgewijs beschikbaar. Eind november volgt het zogeheten ‘synthesis report’ van het IPCC.
In dit rapport zullen de bevindingen en conclusies van de drie werkgroeprapporten in samenhang
beschouwd worden om zo een integraal wetenschappelijk beeld te geven van ons huidige begrip van
klimaatverandering.
De Summaries for Policymakers zijn veel in het nieuws geweest, ook al vanwege de felle discussies
die voorafgingen aan de uiteindelijke goedkeuring door het IPCC. Zo is naar aanleiding van de samenvatting
van Werkgroep I een ‘Independent Summary for Policy Makers’ (ISPM) uitgebracht. Hierin wordt
vooral de nadruk gelegd op de modelbeperkingen. Verder wordt in dit alternatieve rapport de antropogene
invloed op het klimaat afgezwakt en krijgen natuurlijke invloeden een grotere waarschijnlijkheid.
Politieke belanghebbenden en onafhankelijke wetenschappers rolden vechtend over de conferentievloeren,
als we sommige media mogen geloven. Dat viel reuze mee, maar het is duidelijk dat de
Summaries mede het resultaat zijn van politieke en beleidsmatige onderhandelingen en dat niet
alle landen zich zonder slag of stoot schaarden achter alle wetenschappelijke conclusies. De definitieve
teksten echter zijn wetenschappelijk volledig verantwoord, en worden onderbouwd in de achterliggende
wetenschappelijke rapporten. Met de objectiviteit van het werk van het IPCC is dus niets mis, maar
de formuleringen zijn zeer zorgvuldig gekozen, waarbij ook maatschappelijke complicaties zijn meegewogen.
Ofwel, zoals een van de deelnemende wetenschappers het liet weten: ‘We lost some things,
but the main message was untouched, and that is uncompromising and as hard-hitting as you had
intended it to be.’
Bij het schrijven van deze brochure hebben wij ons de gevoeligheden goed gerealiseerd. De brochure is,
mede daarom, opgebouwd uit vier hoofdstukken. De eerste drie hoofdstukken geven een samenvatting
van het werk van de drie IPCC-werkgroepen, waarbij wij zo dicht mogelijk bij de oorspronkelijke
rapportages zijn gebleven. Deze hoofdstukken zijn tot stand gekomen onder de verantwoordelijkheid
van de wetenschappelijke instituten KNMI (Hoofdstuk 1), Wageningen UR (Hoofdstuk 2) en MNP
(Hoofdstuk 3), in samenwerking met UU, VU en ECN. Het vierde hoofdstuk is een interpretatie van
de conclusies uit de IPCC-rapportages, met name gericht op de Nederlandse situatie. Dit hoofdstuk is
geschreven onder verantwoordelijkheid van het Platform Communication on Climate Change, waarin
de bovengenoemde Nederlandse kennisinstellingen op het gebied van klimaatonderzoek samenwerken.
Rob van Dorland en Bert Jansen
- 3 -