Het IPCC rapport en de betekenis voor Nederland (pdf) - Marcel Stive
Het IPCC rapport en de betekenis voor Nederland (pdf) - Marcel Stive
Het IPCC rapport en de betekenis voor Nederland (pdf) - Marcel Stive
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
HET <strong>IPCC</strong>-RAPPORT EN DE BETEKENIS VOOR NEDERLAND<br />
- 18 -<br />
Figuur 2.1 Locaties van waarg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> veran<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> in fysische system<strong>en</strong> (cryosfeer, hydrologie <strong>en</strong> kust)<br />
<strong>en</strong> biologische system<strong>en</strong> (terrestrisch, mari<strong>en</strong>, zoetwater), <strong>voor</strong> studies eindig<strong>en</strong>d in 1990 of later met<br />
minst<strong>en</strong>s twintig jaar resultat<strong>en</strong>, <strong>en</strong> temperatuurveran<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> in <strong>de</strong> perio<strong>de</strong> 1970-2004. Resultat<strong>en</strong> uit<br />
75 studies (waarvan zev<strong>en</strong>tig nieuwe studies sinds TAR) met meer dan 29.000 gegev<strong>en</strong>sbestand<strong>en</strong> zijn<br />
verwerkt. Witte gridcell<strong>en</strong>: onvoldo<strong>en</strong><strong>de</strong> waarneming<strong>en</strong>. De vierkant<strong>en</strong> bevatt<strong>en</strong> gegev<strong>en</strong>s <strong>voor</strong> i) regio’s:<br />
NAM Noord-Amerika, SAM Zuid-Amerika, EUR Europa, AFR Afrika, AS Azië, AUS Australië, PR Polaire<br />
gebied<strong>en</strong>, <strong>en</strong> ii) TER terrestrische, mari<strong>en</strong>e <strong>en</strong> zoetwater system<strong>en</strong> (MFW), mondiale veran<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> in<br />
fysische <strong>en</strong> biologische system<strong>en</strong>.<br />
Voor e<strong>en</strong> grote groep van soort<strong>en</strong> <strong>en</strong> lev<strong>en</strong>sgeme<strong>en</strong>schapp<strong>en</strong> in terrestrische ecosystem<strong>en</strong> is aangetoond<br />
dat <strong>de</strong> opwarming gedur<strong>en</strong><strong>de</strong> <strong>de</strong> laatste <strong>de</strong>c<strong>en</strong>nia al tot effect<strong>en</strong> heeft geleid. Op het noor<strong>de</strong>lijk<br />
halfrond word<strong>en</strong> op noor<strong>de</strong>lijke plekk<strong>en</strong> steeds meer soort<strong>en</strong> aangetroff<strong>en</strong> die van nature in meer<br />
zui<strong>de</strong>lijke, warmere gebied<strong>en</strong> <strong>voor</strong>kom<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> <strong>de</strong>rgelijke verschuiving vindt ook in <strong>de</strong> berggebied<strong>en</strong><br />
plaats. Soort<strong>en</strong> die van nature in lager geleg<strong>en</strong> gebied<strong>en</strong> <strong>voor</strong>kom<strong>en</strong>, word<strong>en</strong> nu ook in hoger geleg<strong>en</strong><br />
gebied<strong>en</strong> waarg<strong>en</strong>om<strong>en</strong>. In <strong>de</strong> noor<strong>de</strong>lijke gebied<strong>en</strong> van het noor<strong>de</strong>lijk halfrond begint het <strong>voor</strong>jaar<br />
<strong>voor</strong> veel plant<strong>en</strong> <strong>en</strong> dier<strong>en</strong> ook eer<strong>de</strong>r dan vroeger. Dit is bij<strong>voor</strong>beeld het geval bij <strong>de</strong> vogeltrek,<br />
het mom<strong>en</strong>t waarop vogels eier<strong>en</strong> legg<strong>en</strong> <strong>en</strong> het mom<strong>en</strong>t waarop plant<strong>en</strong> <strong>en</strong> bom<strong>en</strong> in blad kom<strong>en</strong>.<br />
Daarnaast begint <strong>de</strong> winter steeds later waardoor <strong>de</strong> l<strong>en</strong>gte van het groeiseizo<strong>en</strong> langer wordt.<br />
Satellietwaarneming<strong>en</strong> die sinds het begin van <strong>de</strong> jar<strong>en</strong> ’80 word<strong>en</strong> gedaan, lat<strong>en</strong> dit ook dui<strong>de</strong>lijk zi<strong>en</strong>.