Profielwerkstuk “ Poollicht”

Op tijdstippen in de zonnecyclus met een verhoogde activiteit kan de corona wegvallen en ontstaan
er coronale gaten in de atmosfeer. Dit zijn gebieden rond de polen van de zon waar de magnetische
veldlijnen van de zon niet terugkeren naar de zon. Door de vrijheid om rechtstreeks het heelal in te
kunnen kan een zonnewind flink versterken en een snelheid bereiken van 700 km/s. Deze snelheid
wordt behouden doordat er geen remmende werking van de magnetosfeer is.
Andere oorzaken voor het versterken van
zonnewind zijn Flares (zonnevlammen 19 ) en
CME’s 2 (plasmawolken).
Flares zijn kernexplosies als gevolg van het
ineens begeven van de magnetosfeer van de
zon door vervormingskrachten op een bepaald
punt (afbeelding 3.3). De energie die
opgeslagen zit in de magnetosfeer komt dan
plotseling vrij. Dit vindt meestal plaats boven
zonnevlekken 20 . Bij zonnevlekken daalt de
temperatuur op een bepaald punt en dat zorgt
voor een verstoring van de magnetosfeer. Aan
de hand van de activiteit van de zon ontstaan
er protuberansen in de chromosfeer. Dit is
een grote streng van plasma-achtige materie
buiten de atmosfeer van de zon.
Profielwerkstuk Poollicht
25
Hierbij wordt zonnematerie (plasma) met een
snelheid van 400 tot 1000 km/s het heelal
ingeslingerd. Flares hebben drie verschillende
logaritmische sterkten. De C-,M-, en X-Flares.
De X-flares komen qua sterkte het meest in de
buurt van een CME.
CME’s zijn de sterkste plasma-explosies van de
zon. Meestal vormt een CME bellen van
plasma die worden uitgestoten. Soms kan een
explosie een gehele halovorm aannemen
waarbij het plasma in alle richtingen wordt
uitgestoten. Door het uitgestoten plasma
kunnen de geïoniseerde deeltjes versneld
worden en een snelheid bereiken oplopend
tot 2120 km/s.
Zonnewinden zijn te verdelen in twee verschillende soorten. Het soort is afhankelijk van de snelheid
die de geïoniseerde deeltjes hebben na het ontrekken aan de aantrekkingskracht van de zon.
Trage zonnewind ontstaan rond de evenaar van de zon met een afwijking van 15° graden richting de
polen. Rond de evenaar bevinden de magnetische veldlijnen zich het verst van de zon af en worden
de deeltjes het meest afgeremd door de magnetosfeer van de zon.
Vanaf de polen worden snelle zonnewind gecreëerd. Hoe dichter een foton zich bij de polen bevindt
en in botsing komt met geïoniseerde deeltjes, hoe meer bewegingsenergie de deeltjes buiten de
magnetosfeer krijgen. Ze hoeven minder afstand af te leggen om buiten de magnetosfeer te komen
en verliezen dus minder snelheid aan de aantrekkingskracht van de zon.
Als bij de polen een magnetische verstoring plaats vindt, geeft die een grotere snelheid mee aan de
geïoniseerde deeltjes bij de ontsnapping aan de aantrekkingskracht van de zon.
Afb 3.4 Drie atmosferische lagen van de zon.