Nederland met hoenders - Nederlandse Hoender Club
Nederland met hoenders - Nederlandse Hoender Club
Nederland met hoenders - Nederlandse Hoender Club
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
ne<br />
<strong>Nederland</strong> <strong>met</strong> <strong>hoenders</strong><br />
15<br />
10<br />
9<br />
16<br />
4<br />
11<br />
19<br />
8<br />
1 Groninger Meeuw 7 Twentse Hoen 14 Ned. Sabelpoot kriel<br />
2 Friese Hoen 8 Assendelfter Hoen 15 Hollandse kriel<br />
3 Drentse Hoen 9 Lakenvelder 16 Schijndelaar<br />
3a Drentse Hoen (Bolstaart) 10 Hollands Hoen 17 Kraaikop<br />
4 Noord-Hollandse Hoen 11 Hollandse Kuifhoen 18 Eikenburger kriel<br />
5 <strong>Nederland</strong>se Uilebaard 12 Ned. Baardkuifhoen 19 Chaamse Hoen<br />
6 Welsumer 13 Barnevelder 20 Brabanter<br />
5<br />
2<br />
12 13<br />
17<br />
20<br />
18<br />
6<br />
14<br />
3<br />
1<br />
7<br />
3a
Ons <strong>Hoender</strong>blad<br />
Misschien . . . wel het leukste blad van <strong>Nederland</strong>!<br />
Per jaar4 informatie boekjes voor maar € 13.—.<br />
41 ste jaargang nummer 3<br />
September 2011<br />
<strong>Nederland</strong>sche <strong>Hoender</strong>club<br />
111 jaar<br />
Dit is het 159 ste verenigingsblad van de N.H.C.<br />
Ons <strong>Hoender</strong>blad verschijnt 4 x per jaar<br />
Opgericht: Den Haag 11 februari 1900<br />
Ons <strong>Hoender</strong>blad geeft informatie aan fokkers en<br />
liefhebbers, over alles wat te maken heeft <strong>met</strong> de<br />
<strong>Nederland</strong>se hoenderrassen.<br />
Speciaalclubs en Kleindierenverenigingen mogen<br />
artikelen uit “Ons <strong>Hoender</strong>blad” overnemen, mits als<br />
bron Ons <strong>Hoender</strong>blad, de auteur en de<br />
<strong>Nederland</strong>sche <strong>Hoender</strong>club wordt genoemd.<br />
1
BESTUUR EN REDACTIE<br />
Ereleden: J.Th. Beumer Otterlo<br />
Dr. Ir. A. Boks Lieren<br />
B.G. Schurink Almelo<br />
Voorzitter: P.A. Kroon Maanderweg 25 Ede<br />
0318 - 615 312 6711 NC<br />
Secretaris: W. Bleijenberg Vossestaart 5 Wilnis<br />
0297 - 281 896 3648 HP<br />
Penningm.ster:H. de Boer De Wezeboom 4 Brummen<br />
0575 - 563 927 6971 HP<br />
Bestuursleden:Mw. J. v.d. berg Walstein 77 Harderwijk<br />
den Besten 0341 – 267 647 3848 AP<br />
L. Hans Edeseweg 40 Bennekom<br />
0318 - 419 032 6721 JX<br />
A.C.J.M. Taks Rucphenseweg 33 Zundert<br />
076 – 597 17 87 4882 KB<br />
C. van der Wel Breeuwerstraat 15 Dronten<br />
0321 - 318 093 8251 HB<br />
****************************************************<br />
Redaktieleden: P.A. Kroon - W. Bleijenberg - L. Hans<br />
Redaktieadres:Maanderweg 25, 6711 NC Ede. Tel.:0318 615 312<br />
Secretariaat: E-mail adres: ned.hoenderclub@kpnmail.nl<br />
Webmaster: A.C.J.M. Taks www.nederlandsehoenderclub.eu<br />
*****************************************************<br />
Contributie:t.n.v. Penningmeester <strong>Nederland</strong>sche <strong>Hoender</strong>club.<br />
De Wezeboom 4 6971 HP Brummen. Giro nr. 532 934.<br />
Contributie slechts € 15.-- voor het jaar 2011.<br />
Automatische afschrijving € 13.—<br />
Betaling contributie vóór 1 april van het jaar.<br />
Nieuwe leden betalen binnen één maand na aanmelding van het<br />
lidmaatschap. Leden die de contributie niet hebben voldaan komen<br />
niet in aanmerking voor ereprijzen.<br />
2
VOORWOORD<br />
Beste lezer….<br />
Ode aan het kippenhok<br />
Fijne vakantie gehad? De wereld over getrokken naar verre oorden<br />
om figuurlijk in de schaduw, in het Engels gezegd the shadow, van<br />
de dagelijkse beslommeringen te belanden en daarna ontspannen en<br />
gesterkt terug te keren, zodat u het leven weer tegemoet kunt<br />
treden of u twintig bent? Of bleef u thuis? Weet u, daar kan je<br />
hetzelfde gebeuren. Tijdens uw bezigheden rond uw hobby<br />
bijvoorbeeld.<br />
Sheddism is een Engelse uitdrukking. Het woord is verwant aan:<br />
shadow, in het <strong>Nederland</strong>s gezegd schaduw. Sheddism, een<br />
<strong>Nederland</strong>s woord bestaat er niet voor, staat voor de behoefte om<br />
zich terug te trekken uit de alledaagse beslommeringen in de<br />
schaduw van het bestaan in een eigen ruimte als een schuurtje. Of<br />
bijvoorbeeld een kippenhok. Uw kippenhok. Een eigen plek om alles<br />
even de rug toe te keren en te vergeten. Een persoonlijk territorium.<br />
Met eigen bezigheden en eigen dieren en spulletjes. Een<br />
rustgevende en overzichtelijke omgeving. Om ongestoord rond te<br />
rommelen in een zelf ontwikkelde overzichtelijke eigen veilige<br />
wereld. Een wereld waarin wijzelf scheppen. De plek waaruit je<br />
gesterkt terug komt.<br />
Herkent u zich in het bovenstaande?<br />
Veel plezier aan uw ‘schaduwplekje’.<br />
Piet Kroon<br />
SPECIAALCLUBS<br />
Friese <strong>Hoender</strong> <strong>Club</strong><br />
Ids Willemsma moet een kleurrijke Fries zijn. Dat blijkt uit zijn erg<br />
leuke artikel, in het Fries en <strong>Nederland</strong>s, over blauwe Friese<br />
<strong>Hoender</strong>s. Ongeveer 1969 kocht hij voor tien gulden van een boer bij<br />
Vrouwenparochie een blauwachtige en een vuilwitte kip. Rond de<br />
boerderij liepen ook goud- en roodpellen. Hij kocht er een zwarte<br />
haan bij. Hij leende broedse Wyandottes om te broeden en binnen<br />
een paar jaar had hij een mooi toompje blauwe en zwarte kippen op<br />
het erf lopen.<br />
3
Van fiets- en schaatsmaat Jan kreeg hij een broedmachine. Dat<br />
werkte nog beter. Eens kwam er een schoolmeester uit Franeker <strong>met</strong><br />
ene Walsma langs om kippen te kopen. Later zorgde deze Walsma<br />
ervoor dat de kleurslag blauw bij de Friese <strong>Hoender</strong>s erkend werd.<br />
Ids Willemsma gaat zelf nauwelijks naar tentoonstellingen: “Al dat<br />
gezeur over een zwart vlekje of een zoompje” ligt hem niet zo.<br />
Blijkens zijn tekst is Ids niet enthousiast over schoolmeesterdominee-keurmeester:<br />
“die weer jankt over het feit dat blauw een<br />
‘toestand’ is”.<br />
Drentse Hoen <strong>Club</strong><br />
De Groninger Meeuwen <strong>Club</strong> en de Drentse Hoen <strong>Club</strong> deelden een<br />
kraam in de Kleindierenboulevard tijdens de Noordshow. Daar<br />
ontdekten secretaris Wim Diemer ,van de eerstgenoemde club, en<br />
Jan Willem Diemer, penningmeester van de daarna genoemde club,<br />
dat ze familie zijn. Het werd er erg gezellig. Zie:<br />
www.drentsehoenclub.nl.<br />
Barnevelderclub<br />
Als u dit leest is Dick de Boer geen voorzitter meer van de<br />
Barnevelderclub. Gijs Donkersteeg volgde hem op. Theo van Aken<br />
zette tegelijkertijd een punt achter zijn penningmeesterschap. Hans<br />
Stil volgde hem op. Op 23 april hield de club een foktechnische dag.<br />
De foktechnische commissie vroeg daarbij middels een<br />
fotopresentatie aandacht voor een aantal aspecten van het ras.<br />
Daarna werd het <strong>met</strong> gebruikmaking van levende dieren het een en<br />
ander nog eens nader toegelicht. De keurmeesters Aad Rijs en<br />
Hendrik Timmer hadden hiervoor gezorgd.<br />
De foktechnische commissie van de Barnevelderclub draait op volle<br />
toeren. De commissie heeft als doel:<br />
De ontwikkelingen van het ras en de kleurslagen te volgen en<br />
bewaken.<br />
Het signaleren van aandachts- en verbeterpunten.<br />
Het bevorderen van het verwerven en vastleggen van foktechnische<br />
kennis.<br />
Het ondersteunen van fokkers door middel van bijvoorbeeld<br />
adviezen.<br />
Het adviseren van het bestuur in geval val mogelijke wijzigingen in<br />
de standaard.<br />
4
In april werd er een technische dag gehouden waarbij er een tiental<br />
aandachtspunten aan de orde kwamen. Er bloeit iets moois om het<br />
ras.<br />
De foktechnische commissie organiseerde in augustus een<br />
hokbezoek. Het doel is meer inzicht te krijgen in de vererving aan de<br />
hand van de praktijk van een fokker. De dieren werden er besproken<br />
in volgorde van hun afstamming. Een bijzonder en leerzaam<br />
initiatief. Ter navolging. Deze keer was men bij Cor Tensen.<br />
BKU-club<br />
De BKUclub hield een fokkersdag in Brabant. De<br />
foktechnischecommis-sies verzorgden er een dierbespreking <strong>met</strong><br />
dieren. Eind oktober in de eerste clubshow bij de Kernhemshow in<br />
Ede.<br />
Zie ook : www.bku-club.nl.<br />
<strong>Nederland</strong>se Kuif- en Baardkuifhoender <strong>Club</strong><br />
De clubshow zal de komende jaren rouleren tussen Gallinova, Oneto<br />
en Noordshow. Dit jaar is Oneto aan de beurt. Er zal iedere vijf jaar<br />
een eigen clubshow gehouden worden. Luuk Hans nam afscheid als<br />
penningmeester van de club. Hij werd bij die gelegenheid tot erelid<br />
benoemd. Felicitaties ook van ons Luuk. Jammer dat de<br />
georganiseerde ‘zomerdag’ wegens gebrek aan belangstelling<br />
geannuleerd moest worden. De website, www.kuifhoenderclub.nl,<br />
heeft een nieuwe webmaster in de persoon van Johan Albada. De<br />
club is er terecht blij mee.<br />
Hollandse Krielenfokkers <strong>Club</strong><br />
In april verscheen het honderdste nummer van het clubblad van<br />
deze speciaalclub. Er werd goed uitgepakt: 86 pagina’s! Zie ook :<br />
www.hollandsekriel.nl. Er werd in dit nummer uitvoerig stilgestaan<br />
bij personen die veel voor het ras betekenden. Er passeerden namen<br />
als de heren: Van Gink, Donk, Korte, Deelder, Van der Sande, Otten,<br />
Schendstok, Borst, Vingerhoets en anderen. Een goed idee.<br />
<strong>Nederland</strong>se Sabelpootclub<br />
De Sabelpootclub heeft besloten weer mee te doen aan de Dag van<br />
het Levend Erfgoed van de stichting Zeldzame Huisdierrassen in<br />
Liempde op 28 augustus aanstaande. Omdat de Winschoter Pluimvee<br />
en Konijnenclub dit jaar honderd jaar bestaat heeft de club er een<br />
extra districtsshow ondergebracht. Datum: 24-26 november. Ronnie<br />
Siemes schreef een verslag over de clubshow bij Gallinova in 2010.<br />
5
Hij schreef dat er daarbij extra aandacht was voor kopversierselen,<br />
stelling, grondkleur en tekening. Naar aanleiding hiervan vraagt hij<br />
aandacht voor onder andere: de kinlellen, voldoende hoogte van de<br />
stelling en de juiste grondkleur bij de kleur porselein(niet te donker).<br />
Kijkt u ook eens naar: www.sabelpootclub.nl. De invloed van Duits<br />
bloed heeft invloed op de <strong>Nederland</strong>se Sabelpoot. Voorzitter Joop<br />
Hageman vraagt daarom aandacht voor het gewicht. Hij stelt voor<br />
om de dieren te wegen om zo een zuiverder beeld te krijgen.<br />
Assendelfter en Noord-Hollandse Blauwen<br />
<strong>Club</strong><br />
Het dertig jarig bestaan van de club wordt gevierd <strong>met</strong> een<br />
eendaagse Jubileumshow op zaterdag 15 oktober bij AKV in<br />
Amersfoort. Na de keuring volgt een feestrede waarvoor een<br />
bekende persoonlijkheid uit onze liefhebberij wordt uitgenodigd. We<br />
zijn benieuwd.<br />
CLUBSHOWS<br />
<strong>Nederland</strong>sche <strong>Hoender</strong><br />
<strong>Club</strong>;www.nederlandsehoenderclub.eu.<br />
<strong>Club</strong>show; Oneto 9-12/11-12 Twentehallen Enschede<br />
Winter clubshow; Noordshow 5-1/7-1, Prins Bernardhoeve Zuid laren<br />
Districtshows; Peelhorstshow, Championsshow, Bollenstreekshow<br />
Kernhemshow en Martinishow.<br />
<strong>Nederland</strong>se Kuif-en<br />
Baardkuifhoenderclub;www.kuifhoenderclub.nl<br />
<strong>Club</strong>show; Oneto 9-12/11-12<br />
Districtshows; Noordshow en Gallinova<br />
Brabanter, Kraaikop en Ned. Uilebaard<br />
<strong>Club</strong>;www.bkuclub.nl<br />
<strong>Club</strong>show; Kernhemshow 20-10/22-10 Peppelhal Ede<br />
Winter clubshow; Noordshow<br />
Districtshows; Oneto, Gelderlandshow, Championshow.<br />
Groninger Meeuwen club;www.groningermeeuwenclub.nl<br />
<strong>Club</strong>show; Noordshow<br />
Friese <strong>Hoender</strong> <strong>Club</strong>;www.friesehoenderclub.nl<br />
6
<strong>Club</strong>show; Waterpoortshow 24-11/26-11 Sneek<br />
Alternatieve clubshow; Noordshow<br />
Districtshows; Peelhorstshow, Kernhemshow, Gallinova, Martinishow,<br />
Zuiderzeeshow, Spilbroekshow, Championsshow.<br />
Drentse Hoen <strong>Club</strong>;www.drentsehoenclub.nl<br />
<strong>Club</strong>show; Poort van Drenthe Show 14-10/15-10 Meppel<br />
Twentse <strong>Hoender</strong>club;www.twentse<strong>hoenders</strong>.nl<br />
<strong>Club</strong>show; Oneto<br />
Winterclubshow Noordshow<br />
Districtshows; BKPV Borne, Spilbroekshow<br />
Welsumerclub;www.welsumerclub<br />
<strong>Club</strong>show; Noordshow<br />
Districtshows; BKPV Borne, Midden-Veluwe Show, Peelhorstshow,<br />
Gelderlandshow, Nut en Sport Haaksbergen, Fivelshow, Oneto<br />
Barnevelderclub;www.barnevelderclub.nl<br />
<strong>Club</strong>show; Gallinova 11-11/12-11 Mercuriushal Barneveld<br />
2 e <strong>Club</strong>show; Noordshow<br />
Districtshows; Peelhorstshow, Martinishow, Oneto, Bollenstreekshow<br />
Hollandse Hoenfokkersclub;www.hollandsehoenclub.nl<br />
<strong>Club</strong>show; Kernhemshow<br />
Winterclubshow; Noordshow<br />
Districtshows; Waterpoortshow, Oneto, Prov Bondstent.<br />
Assendelfter en Noord-Hollandse Blauwen<br />
<strong>Club</strong>;www.anhbc.nl<br />
<strong>Club</strong>show; Noordshow<br />
Lakenvelder Speciaalclub; www.lakenvelder-vorwerkclub.nl<br />
<strong>Club</strong>show; Oneto<br />
Districtshows; Peelhorstshow, Waterpoortshow, AKPV Aalsmeer,<br />
Noordshow, Van Pallandtshow, Championshow<br />
Chaamse <strong>Hoender</strong> <strong>Club</strong>;www.chaamsehoen.nl<br />
<strong>Club</strong>show Oud Gastel<br />
Hollandse Krielenfokkers <strong>Club</strong>;www.hollandsekriel.nl<br />
<strong>Club</strong>show; Oneto.<br />
7
Districtshows; Championshow, Gallinova, Noordshow, Peelhorstshow,<br />
Bollenstreekshow, Boskoop, Martini, Midden Veluweshow, Hof van<br />
Twente, Muntendam, Valleishow, Deltashow Gieten e.o., Heerde e.o.<br />
<strong>Nederland</strong>se Sabelpootclub;www.sabelpootclub.nl<br />
<strong>Club</strong>show; Kernhenshow Ede<br />
Districtshows; Peelhorstshow, Jeugdshow Laren, Liemersshow,<br />
Midden-Drenteshow, Midden-Veluweshow, Van Pallandtshow, Oneto,<br />
Noordshow, Gallinova, Championshow, Winschoten.<br />
WET DIERENWELZIJN AANGE-<br />
NOMEN IN DE TWEEDE KAMER<br />
Op 17 mei jongstleden is in de tweede kamer de Wet Dieren<br />
aangenomen. De Wet Dieren is een Kaderwet, dit betekent dat alleen<br />
de globale lijnen zijn aangegeven en verder uitgewerkt zal moeten<br />
worden. Naar aanleiding van de aanname van de wet is zijn<br />
berichten in de media verschenen die niet helemaal kloppen.<br />
De kaderwet richt zich vooral op personen en bedrijven die dieren<br />
onder zich houden of in eigendom hebben voor:<br />
• Het bedrijfsmatig verkopen, voor verkoop in voorraad hebben, of<br />
dieren afleveren.<br />
• Het bedrijfsmatig in bewaring nemen van gezelschapsdieren<br />
(bijvoorbeeld kennels en pensions)<br />
• Het fokken van gezelschapdieren <strong>met</strong> het oogpunt de<br />
nakomelingen bedrijfsmatig te verkopen of af te leveren.<br />
Onder dit besluit vallen o.a. dierenwinkels, handelsondernemingen,<br />
fokkerijen , asiels, kennels en opvangcentra.<br />
Volgens sommige media (o.a. dagbladen) betekent dit de doodsteek<br />
voor de kleindiertentoonstellingen. Dit is niet waar. De kleindiertentoonstellingen<br />
worden georganiseerd volgens de regels van KLN<br />
en staan onder toezicht van de nieuwe Voedsel en Waren Autoriteit<br />
(nVWA). Immers elke tentoonstelling die georganiseerd wordt moet<br />
aangegeven worden bij de nVWA. Tentoonstellingen zijn ook geen<br />
markt of verkoopcentra’s. De keurmeesters die de dieren beoordelen<br />
op de tentoonstellingen letten naast de uiterlijke kenmerken ook op<br />
gezondheid en welzijnsaspecten. Keurmeesters kunnen dieren<br />
uitsluiten die niet gezond zijn of niet welzijnsvriendelijk aangeboden<br />
worden. Ook letten zij erop dat de dieren in de juiste maat kooien<br />
zijn gehuisvest. Natuurlijk blijft elke liefhebber voldoen aan een goed<br />
8
dierwelzijn, dat was al zo en daar hebben we geen nieuwe<br />
dierwelzijnswet voor nodig.<br />
Henk de Boer.<br />
EEN BESCHEIDEN EN EENVOUDIGE<br />
AUGUSTIJNER PATER MET EEN<br />
ENORME INVLOED OP ONZE<br />
LIEFHEBBERIJ……<br />
Johann Mendel is op 22 juli 1822 geboren. Moeder Mendel is een<br />
bescheiden maar erg intelligente vrouw. Zijn vader is een pachtboer. Het<br />
gezin telt drie kinderen. Vader Mendel kweekt <strong>met</strong> veel<br />
uithoudingsvermogen en plezier fruitbomen. Hij wordt om zijn prestaties<br />
op dat terrein zelfs erg geprezen. De dorpspastoor is door veel studie een<br />
expert in fruitkweken. Vader Mendel en de pastoor hebben veel contact<br />
<strong>met</strong> elkaar over hun gezamenlijke belangstelling. Uren praten zij over hun<br />
kweek<strong>met</strong>hoden. De jonge Johann zit er vaak aandachtig bij. Zijn<br />
belangstelling voor erfelijkheidsvraagstukken wordt hier gewekt.<br />
Als Johann 11 jaar oud is volgt hij een voorbereidende cursus om naar het<br />
gymnasium in Troppau te kunnen. Zijn vader krijgt een ongeluk en kan<br />
daardoor de studie niet meer betalen. Johann verdient zelf geld door bijles<br />
te geven. Zo kan hij verder leren. Op advies van een leraar gaat hij in<br />
1843 in het Augustijnerklooster in Brunn. Hij krijgt er de naam Gregorius.<br />
Hij krijgt er veel gelegenheid te studeren. In 1847 wordt hij tot zielzorger<br />
aangesteld. Hij trekt zich de zorgen van de mensen te erg aan. De abt<br />
benoemt hem daarom tot leraar aan het gymnasium te Znaim. Hij geeft in<br />
de lagere klassen o.a. Grieks en Latijn. Hij studeerde ook nog drie jaar in<br />
Wenen . In 1854 wordt hij overgeplaatst naar Brunn. Hij wordt er leraar<br />
aan de Realschule, ongeveer onze Mavo, in de stad.<br />
Niet allen denken maar ook doen<br />
Tussen 1856 en 1865 doet hij in de stilte van de binnentuin van het<br />
klooster de onderzoekingen die hem later wereldnaam bezorgden.<br />
Veel deskundigen zijn het er over eens dat Mendel al een duidelijk idee in<br />
zijn hoofd heeft hoe eigenschappen vererven. Men weet in die tijd al wel<br />
dat er sprake is van twee geslachtscellen. Hij gaat dan ook uit van de<br />
stelling dat bij ieder levend wezen een dubbele aanleg voor ieder kenmerk<br />
in de lichaamscellen aanwezig is. In de geslachtscellen/ga<strong>met</strong>en is de<br />
aanleg enkelvoudig. Een mannelijke geslachtscel en een vrouwelijke<br />
geslachtscel vormen gezamenlijk weer een geheel en de mogelijkheid uit<br />
te groeien tot een nieuw levend wezen.<br />
9
Mendel besteedt er twee jaar aan om een groot aantal soorten en<br />
variëteiten van erwten uit te zoeken voor zijn onderzoek. Daarna zaait hij<br />
een paar honderd erwten uit. Telkens een van zeven verschillende<br />
duidelijk te onderscheiden kenmerken aan de afzonderlijke planten wil<br />
nagaan in opeenvolgende generaties.<br />
Hij onderneemt er honderden kruisingen mee. Uit sommige nog niet<br />
helemaal ontloken bloempjes peutert hij <strong>met</strong> een pincet de niet rijpe<br />
meeldraden los.. en brengt daarna het stuifmeel van andere rijpe<br />
meeldraden van andere bloemen, van een vaderplant, op de stempel van<br />
de bloemen, van een moederplant, waarvan hij de niet rijpe meeldraden<br />
verwijderde. De eigenschappen van de vaderplant en de moederplant<br />
schrijft hij steeds precies op. De erwten die van iedere plant komen<br />
worden apart gehouden en van de nodige informatie voorzien. Het<br />
volgende jaar worden de erwten weer gezaaid. Enzovoort. Enzovoort.<br />
Zeven jaren monnikenwerk. Steeds weer moest hij van vijf duizend<br />
planten precies weten welke eigenschappen iedere ouderplant had en hoe<br />
die werden overgedragen. Hij deed om zijn resultaten te testen dezelfde<br />
proef <strong>met</strong> ongeveer twintig andere soorten planten.<br />
Mendel vindt door deze uitgebreide proeven en een scherpzinnige<br />
analyse het algemeen geldende principe van de overdracht van erfelijke<br />
kenmerken. Ook ziet hij de verhoudingen waarin de verschillende<br />
kenmerken zich bij de volgende generaties laten zien.<br />
In die tijd bestaat in Brunn een vereniging die zich bezig houdt <strong>met</strong><br />
natuurwetenschappen. Er worden lezingen gehouden. Op 8 februari 1865<br />
houdt Mendel er zijn lezing. De lezingen worden vervolgens naar<br />
honderdtwintig wetenschappelijke instellingen in Europa verstuurd. Een<br />
grote stilte volgt.<br />
Nergens valt iemand op dat er iets bijzonders is ontdekt. Mendel een<br />
bescheiden man, denkt dat het aan hem ligt.<br />
In 1868 wordt hij abt van het klooster. Deze taak valt hem zwaar. Vooral<br />
de verplichte aanwezigheid bij plechtigheden en feesten en de vele<br />
tijdrovende visites hebben niet zijn belangstelling. In 1884 overlijdt hij.<br />
Zijn ontdekkingen worden herontdekt door professor Hugo de Vries. Hij<br />
schrijft hierover in maart 1900. De Duitser Correns doet hetzelfde een<br />
maand later. In juni van hetzelfde jaar beschrijft de Oostenrijker Von<br />
Tjermack hetzelfde. In 1910 wordt in Brunn een standbeeld van Mendel<br />
onthuld.<br />
Piet Kroon<br />
BOERENKIPPEN<br />
Honderd jaren geleden was er een stevige spraakverwarring over<br />
‘boerenkippen’ en ‘inlandse kippen’. Inlandse kippen staat voor de<br />
10
kippen die al erg veel jaren in het land van oorsprong leefden. Het<br />
waren voornamelijk de kippen die men al eeuwen op het platteland<br />
hield.<br />
Het zijn de voorouders van een deel van onze oudste rassen. Denk<br />
bijvoorbeeld aan: het Friese Hoen, het Drentse Hoen, de<br />
Assendelfter.<br />
Honderd jaren geleden stonden er in tijdschriften als Avicultura veel<br />
advertenties waarin ‘boerenkippen’ werden aangeboden. De<br />
suggestie werd gewekt dat het daarmee om de van oorsprong in ons<br />
land levende inlandse kippen ging. Dat was echter niet het geval.<br />
Leest u maar wat een pluimveedeskundige uit die tijd de heer H.<br />
van den Berg hierover op 19 augustus 1904 schrijft in Avicultura: ‘De<br />
van buiten ingevoerde rassen waren natuurlijk in het eerst erg duur<br />
en als zoodanig slechts door rijke mensen te bekomen. Daar rijke<br />
menschen vroeger evengoed als thans door den boerenstand heeren<br />
genoemd worden, ligt het voor de hand, dat zij, prat op hun titel,<br />
alles wat beneden hen stond, kortweg tot den boerenstand<br />
rekenden. Zoo werd door hen ook alles, wat zij niet gebruikten naar<br />
den minderen stand, de boeren, verwezen en ontstonden de woorden<br />
boerenpaard, boerenkip en veel andere. Ze vroegen er niet naar, of<br />
die zaken wel door de boeren gebruikt werden; het was voldoende<br />
als zij ze niet gebruikten. Zoo wordt dan ook door velen onder<br />
boerenkippen verstaan: alle kippen, die niet raszuiver zijn.’<br />
Vervolgens legt H. v.d. Berg uit dat onze oude inlandse rassen<br />
letterlijk genomen inderdaad ook boerenkippen waren, maar daarom<br />
niet automatisch geen rassen zijn. Dat zijn ze terdege is de conclusie<br />
van zijn betoog. H. v.d. Berg legt ook uit dat de spraakverwarring<br />
mede komt doordat de heren <strong>met</strong> hun dure buitenlandse raskippen<br />
hun uitgeselecteerde dieren nogal eens als ‘boerenkippen’( begrijp:<br />
niet raszuivere kippen) te koop zetten in bladen als Avicultura. Hij<br />
vraagt in zijn artikel dan ook in het vervolg ‘niet raszuivere kippen<br />
aan te bieden i.p.v. boerenkippen.<br />
Wat was het belang van deze stellingname van de heer H. v.d. Berg,<br />
zoals we die ook van de hand van de heer Houwink rond 1900<br />
regelmatig tegenkomen?<br />
Het zet de oorspronkelijke <strong>Nederland</strong>se rassen op de kaart. Het zorgt<br />
uiteindelijk voor de acceptatie van ons nationaal levend erfgoed. Dat<br />
was zeker nodig. De liefhebberij werd in die jaren nog sterk<br />
overheerst door de bovenklasse van onze maatschappij. De<br />
stellingname van H. v.d. Berg en Houwink zorgden er mede voor dat<br />
11
zij in die tijd bij een deel van de liefhebberij aanvankelijk wat<br />
moeizaam geaccepteerd werden.<br />
Piet Kroon<br />
PLAATS EEN<br />
ADVERTENTIEIN ONS<br />
HOENDERBLAD<br />
Om onze inkomsten te verhogen gaan we advertentieruimte<br />
verkopen in Ons <strong>Hoender</strong>blad. Advertenties kunnen worden geplaatst<br />
door leden van de NHC en door commerciële bedrijven gelieerd aan<br />
onze sport.<br />
Inkomsten uit lidmaatschappen lopen langzaam terug. Om te zorgen<br />
dat we Ons <strong>Hoender</strong>blad kunnen blijven uitgeven zonder de<br />
contributie behoorlijk te moeten verhogen willen we enkele pagina’s<br />
advertentieruimte verkopen.<br />
Voor commerciële bedrijven zoals voerleveranciers, hokkenbouwers<br />
etc. gelden de volgende tarieven voor een jaargang:<br />
• een hele pagina € 100,-<br />
• een halve pagina € 60,-<br />
• een kwart pagina € 40,-<br />
Advertenties worden uitgevoerd in zwart wit. In kleur kan ook maar<br />
dan komt er per tarief € 10,- per jaargang bij.<br />
Ook leden van de NHC die willen laten weten welk ras ze fokken<br />
kunnen een advertentie plaatsten. Dit kunnen alleen advertenties<br />
zijn ter grote van een kwart pagina. De kosten hiervoor bedragen<br />
€ 15,- per jaargang. Ledenadvertenties kunnen alleen in zwart wit<br />
worden geplaatst.<br />
Wilt u een advertentie plaatsen of weet u een commercieel bedrijf<br />
welke advertentieruimte wil kopen geef dit dan door aan de<br />
penningmeester of secretaris van de NHC. Nog mooier is het<br />
natuurlijk wanneer u een advertentie aan een commercieel bedrijf<br />
kunt verkopen waar u op een of andere manier een relatie mee<br />
heeft.<br />
12
Henk de Boer.<br />
VREEMDE KIPPEN<br />
13
Wie verre reizen doet kan veel verhalen.<br />
Als oud zeeman heb ik vele verre reizen gemaakt. Maar het lijkt me<br />
niet verstandig om die belevenissen op papier te zetten. Ons<br />
<strong>Hoender</strong>blad is tenslotte een keurig tijdschrift.<br />
Ik zal mij dus maar beperken tot mijn favoriete vakantie land.<br />
Spanje.Niet zover van huis, slechts twee uur vliegen. Een heerlijk<br />
land. Vriendelijke mensen, een rijke cultuur, afwisselende landschappen.<br />
Moeders en ik mijden het toeristengebeuren. Boeken busreizen naar<br />
het binnenland. Overnachten in witte dorpjes <strong>met</strong> kleine hotelletjes<br />
waar de eigenaar doet alsof hij je al jaren kent. Reizen <strong>met</strong> veel tijd<br />
om zelf in te vullen. Dwalen door nauwe straatjes. En dan ja, je bent<br />
kippenfokker of niet : “hee, hoor ik daar een haan”? Even stiekem<br />
kijken. Soms word ik daarbij wel eens betrapt door de bewoner.<br />
Maar dan is een praatje gauw gemaakt. Dezelfde interesses.<br />
Padrezza, Een dorpje boven op een berg. Daar waar de tijd lijkt te<br />
hebben stilgestaan. Ze hebben er gelukkig het stierengevecht<br />
afgeschaft. Maar de oorspronkelijke arena omgetoverd tot een knus<br />
marktplein. En zie, als de stier van huis is dansen de kuif<strong>hoenders</strong> op<br />
de markt.<br />
14
Barcelona heeft een permanente markt. De Ramblas. Een lange<br />
straat <strong>met</strong> vele kraampjes waar van alles te koop is. Ook dieren. En<br />
daar zaten ze. Hollandse witkuiven. Ze zouden bij ons nooit geen F<br />
halen, hooguit een M. Maar toch. Het gaf iets vertrouwds. Want hoe<br />
graag ik ook <strong>met</strong> vakantie ga, na een paar dagen mis ik toch wel<br />
mijn dieren.<br />
15
Kippen zijn er over de hele wereld. En als je er oog voor hebt kun je<br />
ze wel vinden. Soms op de vreemdste plaatsen.<br />
Onderweg naar Santiago stopten we in Santo Domingo. Voor een<br />
hapje en een drankje. We maakten van de gelegenheid gebruik om<br />
de prachtige kathedraal te bezichtigen. Mijn mond viel open. Binnen<br />
was er het meest luxueuze kippenhok dat je je kunt voorstellen. Met<br />
in het midden echt levende kippen. Het bleek om een legende te<br />
gaan van een pelgrim die van diefstal beschuldigd was maar door<br />
een haan gered werd.<br />
Maar het aller vreemdste heb ik meegemaakt tijdens een<br />
overnachting ergens op de hoogvlakte.<br />
Spanjaarden zijn van nature levensgenieters. Lekker eten, een goed<br />
glas wijn en een feestje op zijn tijd.<br />
We troffen het. ’s Avonds fiesta. Op het dorpspleintje een podium .<br />
Een paar fraai uitgedoste danseressen en een gitarist <strong>met</strong> een<br />
sombrero.<br />
Maar wat er na de pauze gebeurde tartte alle beschrijvingen. Ik<br />
geloofde mijn ogen niet. Het is dat ik er een afbeelding van heb<br />
anders zou U denken dat ik zit te fantaseren. Flamenco dansende<br />
kuif<strong>hoenders</strong>. In de veertig jaar dat ik mijn geliefde ras fok ben ik<br />
zoiets op onze tentoonstellingen nog nooit tegengekomen.<br />
Fantasie en werkelijkheid vloeien wel vaker samen uit mijn pen. Het<br />
is aan de lezer om beiden van elkaar te onderscheiden.<br />
We zijn de reisgidsen alweer aan het nasnuffelen. Wie weet wat we<br />
dit jaar weer ontdekken.<br />
Chris Veneman<br />
P.s. Met dank aan Mandy Nellestein die de bijpassende illustraties<br />
verzorgde. U kent Mandy vast van de Kernhemshow waar ze kunst<br />
exposeert en verkoopt ten bate van de Manege zonder Drempels in<br />
Bennekom.<br />
SCHARRELEN<br />
Kleindier Magazines<br />
Alle Kleindier Magazines, de meest actuele uitgezonderd, staan sinds<br />
kort op: www.KleindierPlaza.nl. Leuk voor als u wat uurtjes te<br />
besteden heeft.<br />
17
Warm weer?<br />
Zorg voor minimaal dagelijks voor vers en koel water.<br />
Voorkom bederf van voer.<br />
Het is goed te weten dat de dieren bij warm weer minder eten.<br />
Zorg voor schaduw voor uw dieren.<br />
Veeg het strooisel weg zodat de dieren op de koelere bodem kunnen<br />
liggen.<br />
Voorkom ziekten en handel <strong>met</strong>een als u iets vaststelt. Hoe?<br />
Observeer uw dieren minimaal een keer per dag op ander gedrag,<br />
een veranderde houding enz.<br />
Ent bij voorkeur niet bij warm weer.<br />
Raap de eieren vaker.<br />
Vitamine C<br />
Wist u dat vitamine c effect heeft op de grootte van het ei? Het<br />
verschil kan oplopen tot 5%. Het geven van wat extra sla, andijvie of<br />
ander vitamine-C-rijk voer kan dus een groter ei tot gevolg hebben.<br />
Diarree? Zuurkool<br />
Tip. Uw kippen hebben diarree? Er zijn liefhebbers die hun dieren<br />
<strong>met</strong> succes rauwe zuurkool te eten geven. Als u er snel bij bent kan<br />
het probleem zelfs binnen enkele dagen opgelost zijn.<br />
Reclame<br />
In Landleven van april stond een artikel over Friese <strong>Hoender</strong>s.<br />
Mooie reclame.<br />
Noordshow<br />
De grootste kleindiershow van <strong>Nederland</strong>. Van 5 tot en <strong>met</strong> 7 januari<br />
in de Pr. Bernhardhallen in Zuidlaren. Diverse speciaalclubs van<br />
<strong>Nederland</strong>se hoenderrassen houden er een clubshow. Een goede<br />
reden voor een bezoek.<br />
Oproep<br />
Een van onze lezers vroeg naar een gedicht je dat al eerste regel<br />
ongeveer zo is:<br />
‘Een haan op ’t hek..’ . Ik heb gezocht maar niet gevonden. Kunt u<br />
hem verder helpen?<br />
18
Tentoonstellinshal<br />
De voormalige koepel van het luchtvaartmuseum Aviodome verhuist<br />
naar Barneveld. Het was een expositieruimte <strong>met</strong> een straal van 34<br />
<strong>met</strong>er zonder kolommen om het dak te dragen. In 2003 werd de<br />
koepel zorgvuldig gedemonteerd en opgeslagen in 29 grote<br />
zeecontainers. Het wordt binnen afzienbare tijd een evenementenhal<br />
bij Barneveld waar beurzen, congressen e.d. gehouden zullen gaan<br />
worden. Het komt bij de kruising A1 en A 30. Zie ook:<br />
www.middennederlandhallen.nl. De toekomstige tentoonstellingshal<br />
van Gallinova?<br />
Web<br />
Belangstellend naar boerenbeelden van vroeger? Zie:<br />
www.boerderij.nl. U kunt foto’s insturen voor de rubriek ‘foto’s van<br />
boeren’. Het adres: www.boerderij.nl/Foto-opsturen.htm.<br />
Mooi systeem<br />
Zeventig procent van de tijd om een ei te maken zit in de vorming<br />
van de verpakking. De schaal bestaat voornamelijk uit calcium. Dat<br />
zit in de voeding van de kip. De vorming van de schaal is vijftien<br />
uren lang honderd milliliter calcium per uur nodig. Het lukt de kip<br />
niet om dat zo snel uit het voedsel te halen. Hoe lost de kip dit op?<br />
De kip heeft bot waarin voortdurend calcium opgeslagen kan worden.<br />
Dat gebeurt dus ook als er geen eischaal gevormd hoeft te worden.<br />
Zo vormt zich steeds een reservevoorraadje calcium. Dit<br />
reservevoorraadje wordt gebruikt als er een eischaal vormt. Mooi<br />
systeem vindt u ook niet?<br />
Onze Sabelpoot aan de wieg van…<br />
De heer Entwisle was ruim honderd jaren geleden een beroemde<br />
Engelse fokker. Hij wist bijvoorbeeld van meerdere hoenderrassen<br />
dwergvormen te maken. Daarvoor gebruikte hij vaak al bestaande<br />
dwergrassen. Zo werd de <strong>Nederland</strong>se Sabelpootkriel ingezet om<br />
Brahmakrielen op de kaart te zetten.<br />
Websites<br />
Een paar adressen die leuk zijn om eens een bezoek te brengen:<br />
www.blij<strong>met</strong>eenei, www.eilovejou.nl, www.kiplekker.nl, www.noviei.nl,<br />
www.stigas.nl, www.pluimveemuseum.nl.<br />
19
Vakantie<br />
Wij waren in Tsjechië. In de 14 e eeuw werd er in Praag een nieuwe<br />
brug over de Moldau gemaakt. Een sterke stenen brug. Om de brug<br />
super sterk te kunnen maken besloot men om eieren, meel en<br />
honinglikeur aan de mortel toe te voegen. De brug staat er nog<br />
steeds..<br />
Explosie 1<br />
Een jonge vrouw stopte een ei in de magnetron. Na korte tijd haalde<br />
ze het ei uit het apparaat. Het ei ontplofte. Stukjes hete schaal<br />
kwamen in haar oog. Haar netvlies verbrandde. Conclusie: Stop nooit<br />
een ei in de magnetron. Het vocht in het ei wordt vlug omgezet in<br />
damp. Er ontstaat daardoor erg snel overdruk in het ei. Bron:<br />
BritischMedical Journal.<br />
Explosie 2<br />
‘Als er in een hok twee bloedluizen over zijn, zijn dit er theoretisch<br />
na 61 dagen 225 duizend. Als er twee duizend luizen in het voorjaar<br />
zijn hebt u er na 61 dagen 22,5 miljoen’. Bron: De Barnevelder,<br />
clubblad van De Barnevelder <strong>Club</strong>.<br />
Onvruchtbare hen<br />
Dit voorjaar werd ik te hulp geroepen. Een hen legde keurig en veel<br />
eieren, maar ha het broeden bleek er nooit een kuiken te<br />
bewonderen. De eigenaar verzamelde op mijn verzoek een aantal<br />
eieren waarvan we vervolgens de inhoud samen bekeken. Wat<br />
bleek? Op geen enkele dooier zat een kiemschijf. Dat is het kleine<br />
witte plekje op de dooier. Conclusie: deze hen is onvruchtbaar. Ik<br />
heb er bij gezegd dat dit soms tijdelijk is en in andere gevallen<br />
blijvend.<br />
Gedicht<br />
Joost van den Vondel schreef in onze Gouden Eeuw Hekeldichten.<br />
Hieronder leest enkele regels uit zo’n gedicht.<br />
De vrye Amstelboeren<br />
Die hadden ienne hen,<br />
Daersysoo wel by voeren,<br />
Als ik geen ander ken,<br />
Met ien kakelbonte pen.<br />
20
Eiereters<br />
<strong>Nederland</strong>ers eten gemiddeld 182 eieren per jaar. Meestal<br />
ongemerkt verwerkt in allerlei producten. In eidooier zit de stof<br />
lecithine. Deze stof maakt het mogelijk dat vet in hele kleine<br />
bolletjes kan worden verdeeld en vermengd <strong>met</strong> water. Daarom zit<br />
er ei in bijvoorbeeld mayonaise. Vooral de dooier is ook nog eens een<br />
prima bindmiddel van vocht. Reden te meer om eieren in veel<br />
voedsel te verwerken.<br />
Groninger Uilebaarden<br />
Het <strong>Nederland</strong>s Pluimveemuseum heeft een mooie folder voor het<br />
unieke museum. U vindt er bijvoorbeeld het jaarprogramma in. De<br />
uitgestrekte hoendertuin wordt er natuurlijk ook in genoemd.<br />
Volgens de folder zijn er onder andere Groninger Uilebaarden in te<br />
bewonderen. Toch eens gaan kijken! We vergeven het museum de<br />
fout, maar hebben er wel op gewezen.<br />
Biologisch ei<br />
Rikilt, onderdeel van Wageningen UR, bedacht een manier om<br />
biologische eieren te kunnen onderscheiden van de overige. Aan de<br />
buitenkant is het verschil niet te zien. Aan de binnenkant dus wel. Er<br />
wordt daarbij vooral gekeken naar de geelpigmenten. De manier<br />
werkt. Fraude kan er goed mee opgespoord worden. Biologische<br />
eieren zijn dus echt anders dan andere eieren. Zie ook: www.wur.nl<br />
Paasei<br />
De Stichting Buurtlink deed een onderzoek. Wat blijkt? Huisvrouwen zijn<br />
verantwoordelijk voor het verstoppen van de paaseieren. Huisvaders<br />
blijken ‘niet te beroerd te zijn’ ze te willen opeten. Mooi onderzoek.<br />
Verrassend resultaat.<br />
Vierkante Ei<br />
De prijs voor amateur kunstenaars het Vierkante Ei 2011, de Volkskrant<br />
Beeldende Kunst Prijs voor Amateurs, is gewonnen door Mattijn Franssen.<br />
Er waren honderden deelnemers.<br />
Ruif<br />
Weet u dat in de bedrijfsmatige pluimveehouderij de legkippen wel extra<br />
ruwe celstof wordt aangeboden? Het heeft een positief effect op de<br />
darmgezondheid. Bovendien houdt het de hennen bezig. Men verstrekt<br />
gras of luzerne. Een idee om een net in de ren te hangen?<br />
21
Een proef <strong>met</strong> een klok<br />
Meestal komen alle eieren in een nest ongeveer gelijktijdig uit. Hoe<br />
kan dat vroeg een Engelse onderzoeker zich af. Het blijkt niet alleen<br />
te komen doordat het broedproces nu eenmaal voltooid is. Het komt<br />
ook door het volgende feit. Als een kuiken in een ei 24 uren voor het<br />
uitkomt tegen de schaal begint te tikken horen de overige kuikens in<br />
de dop dat. Er gaat zelfs een stimulans vanuit waardoor de andere<br />
kuikens in de dop ook tegen de schaal gaan tikken. Het stimulerende<br />
effect ontstaat ook door een tikkende klok bij de eieren te zetten.<br />
Het onderzoek wees ook uit dat onbevruchte eieren, die dus niet<br />
tikken, een negatieve invloed hebben op het uitkomstpercentage.<br />
Een goede reden om de eieren op of voor de 18 e dag van het<br />
broedproces te schouwen en de onbevruchte te verwijderen.<br />
Makandra<br />
Ik ben er eens gaan kijken. Bij de zorgboerderij/biologische tuinderij<br />
Ma-kandra bij Huize Kernhem vlakbij Ede lopen ongeveer vijftig<br />
Barnevelders. De eieren die ze leggen worden in de eigen winkel<br />
verkocht. Kijk, dat is een mooi initiatief. En een prachtig gezicht!<br />
Piet Kroon<br />
EEN BIJZONDER TRANSPORT<br />
Het is 1968. In Vinkeveen woont Piet van Zijl. Hij fokt Hollandse<br />
Kuif<strong>hoenders</strong> witkuif van topkwaliteit. In Oost-Duitsland is er<br />
belangstelling voor. Maar ja…het IJZEREN GORDIJN. De oplossing?<br />
Alleen het vervoer van gesneuvelde soldaten wordt nooit<br />
gecontroleerd. Tijdens een van die transporten van gesneuvelde<br />
Duitse militairen die in ons land begaven liggen naar Oost-Duitsland<br />
wordt ervoor gezorgd dat Hollandse Kuif<strong>hoenders</strong> witkuif van Piet<br />
van Zijl meereizen. Als tegen prestatie worden op de reis naar<br />
<strong>Nederland</strong> een aantal uit oorspronkelijk ons land afkomstige<br />
Sachsengolds, de voorlopers van de huidige Thriantakonijnen,<br />
meegenomen. De heer Coen Gelein haalde ze vervolgens in<br />
IJsselstein in de Peel op. De dieren gingen naar de nu nog topfokker<br />
van Thrianta’s Wil Plasmeijer.<br />
Piet Kroon<br />
22
Ik houdt, zodat men zegt: “da’s kras”’,<br />
een prachtig Hollands hoenderras,<br />
want daarin is veel onderscheid<br />
in vorm en kleur en kwaliteit.<br />
Piet Kroon<br />
WIJZE RAAD<br />
Als ’t haantje, pas den dop ontkropen,<br />
Wil kraaien evenals zijn pa,<br />
Dan doet het wel zijn bekje open,<br />
Maar ’t kraaien doet ’t hem niet na.<br />
’t Is piepen, sissen, hijgen, blazen<br />
Of schreeuwen <strong>met</strong> eens kuikens kracht,<br />
Dat zelf kippenkoppen kan verbazen,<br />
Maar waar elke wijze haan om lacht.<br />
Och, meisjes-allerbeste knapen:<br />
Ik bid je, hou toch je fatsoen,<br />
Wilt ge u aan ’t kraaien niet vergapen,<br />
Wacht tot ge ‘t zelf <strong>met</strong> glans kunt doen!<br />
Anoniem rijm uit het weekblad Buiten; 1909.<br />
HAANTJE OP DE TOREN<br />
Moet je horen op de toren,<br />
Op de toren staat een haan<br />
Staat een haan <strong>met</strong> gouden veren<br />
Dag en nacht te koketteren.<br />
En de dorpse kippenschaar<br />
Wel zo’n duizend bij elkaar,<br />
Keek vol eerbied naar den top,<br />
Van den hanentoren op.<br />
“Kukuleku”, zei een patrijsje,<br />
En een Barnevelder zei:<br />
“Wat een stoere slag zijn wij.”<br />
Maar die haan staat bovenaan,<br />
Zo heel hoog en zo heel vrijdag Aan hem hoort de heerschappij.<br />
23
Alles is niet wat het lijkt,<br />
Schijn bedriegt de werkelijkheid.<br />
Zodat je ’t verschil haast niet meer ziet,<br />
Tussen wat echt is en wat niet.<br />
Jan de wind die hoorde dit,<br />
Jan die stijf vol grappen zit.<br />
En hij sprak tot storm en Hein:<br />
“Hoor het zou zo aardig zijn,<br />
Blaas jij die gouden haan,<br />
Tegen het Kerkpleintje aan.”<br />
“Dat is goed”, zei Hein<br />
En Hein woei de wereld in<br />
Alles is niet wat het lijkt,<br />
Schijn bedriegt de werkelijkheid.<br />
Zodat je ’t verschil haast niet meer ziet,<br />
Tussen wat echt is en wat niet.<br />
Anoniem, oud opzegversje<br />
OVERTOLLIGE DIEREN IN<br />
ONZELIEFHEBBERIJ<br />
Een menselijke beperking<br />
Het beeld dat wij hebben over dieren wordt in meerdere of mindere<br />
mate bepaald door onze menselijke beperking om anders dan vanuit<br />
onszelf onze omgeving te beschouwen. Met een deftig woord heet<br />
dat antropocentrisch. Wij gaan er daarbij vanuit dat dieren dezelfde<br />
gevoelens voor vriendschap, liefde en bijvoorbeeld pijn hebben als<br />
wij. Waslijsten vol zijn hierover op te hangen. Het is op zich geen<br />
nieuw verschijnsel. Het ligt zelfs mede aan de bron van onze<br />
‘kleindierenliefhebberij’.<br />
Verschillen in houding<br />
Onder andere vanwege het genoemde ‘meerdere of mindere mate’<br />
zijn er verschillende groepen mensen te onderscheiden wat betreft<br />
hun houding en opzichte van dieren.<br />
24
Enkele voorbeelden:.<br />
Een deel van de huidige <strong>Nederland</strong>se samenleving kenmerkt zich<br />
door een buitengewone gevoelsmatige en liefdevolle benadering van<br />
vooral de ‘eigen’ dieren, maar aan de andere kant een totale<br />
onverschilligheid naar het welzijn van andere dieren buiten het eigen<br />
gezichtsveld. De historicus Mirjam Janssen schreef hierover op 14 juli<br />
2011 in Trouw: “Ze worden bedolven onder liefde. Ze hebben eigen<br />
speelgoed, eigen dieetvoeding, eigen crèches, en eigen kleding. Als<br />
toppunt van decadentie hebben ze ook een eigen partij en als het<br />
even meezit zelfs eigen politieagenten. Ze gelden steeds vaker als<br />
volwaardige gezinsleden…..”.<br />
Een ander deel van onze samenleving laat zich minder horen en<br />
heeft een andere beleving van het huisdier. Zij behandelen hun<br />
dieren <strong>met</strong> respect voor hun aard en zijn, maar laten hun huisdier bij<br />
een ziekte zonder uitzicht op herstel, bijvoorbeeld niet onnodig lang,<br />
en voor veel geld, kwakkelen en helpen hen aan een snel einde.<br />
Diergedragsonderzoek<br />
De laatste jaren zijn er veel nieuwe onderzoeksresultaten betreffende<br />
diergedrag. Toch blijft het brein van het dier vrijwel geheel<br />
ontoegankelijk.<br />
Er is bijvoorbeeld wel vastgesteld dat het dier pijn kan lijden. Maar<br />
het is nog steeds onduidelijk welke betekenis deze pijn voor het dier<br />
heeft. Het is een valkuil ervan uit te gaan dat het is als bij ons. Toch<br />
moeten wij ons inzetten pijn zoveel mogelijk te beperken.<br />
De natuurlijke voortplantingsbehoefte<br />
In de natuur en in onze liefhebberij verschijnt er tijdens het voorjaar<br />
een enorme voortplantingsbehoefte. In de natuur gaat dat een eigen<br />
weg. Er worden enorme aantallen dieren geboren. Maar een heel<br />
klein percentage van de jonge dieren wordt een jaar oud. Verreweg<br />
het grootste deel wordt opgegeten door andere dieren, die zichzelf<br />
ermee voeden en hun jongen moeten grootbrengen. Het is al<br />
toereikend voor het in stand houden van de soort als er het volgende<br />
voorjaar hetzelfde aantal dieren is. Vrijwel alle jonge dieren en een<br />
deel van de oude dieren overleefd de periode tot die tijd niet. De<br />
manier waarop deze dieren dood gaan onttrekt zich bijna helemaal<br />
25
aan ons gezichtsveld. Uitgaande van de idee dat dieren dezelfde of<br />
zelfs vergelijkbare gevoelens voor vriendschap, liefde en pijn hebben<br />
als wij betekent dit jaarlijks een niet te bevatten drama in de<br />
dierenwereld. Een uitdaging voor de Dierenpartij!<br />
In onze kleindierenliefhebberij ontstaat er jaarlijks bij de dieren een<br />
vergelijkbare drang tot voortplanten. Niets aan te doen. Dat is de<br />
natuur. Niet helemaal. Het belangrijkste verschil <strong>met</strong> de natuur is dat<br />
in dit geval mensen de voortplantingsdrang regelen. Dat houdt in de<br />
praktijk, vergeleken <strong>met</strong> de natuur, een enorme beperking in. De<br />
meeste eieren die onze dieren leggen worden niet uitgebroed. Wij<br />
maken hier doelgerichte keuzes in. Uitgaande van de situatie dat<br />
voor ons, net als in de natuur, ook geldt dat we het volgende<br />
voorjaar weer een zelfde aantal dieren willen hebben om mee te<br />
fokken, stellen we vast dat wij jaarlijks in een bepaalde periode<br />
dieren teveel hebben. Dat betekent dat wij in actie moeten komen<br />
om net als in de natuur overtollige dieren te verwijderen. Wat<br />
overblijf zijn de dieren die zich het vitaalst hebben getoond en het<br />
meest passen in onze fokdoelen.<br />
Wat doen wij <strong>met</strong> onze overtollige dieren?<br />
Voor een deel verkopen we onze overtollige dieren aan nieuwe<br />
liefhebbers of fokkers, maar ook wel aan mensen die hun lege<br />
hokken om andere redenen weer willen vullen. Zelfs als dat gunstig<br />
verloopt blijft er toch nog een deel over. Bijvoorbeeld de meeste<br />
hanen.<br />
Respectvol<br />
Dierenliefhebberij en dierenliefde betekent dat het dier <strong>met</strong> respect<br />
behandeld wordt. Dat betekent veel voor verzorging, huisvesting,<br />
voeding, voederwijze, ons gedrag ten opzichte van het dier en<br />
bijvoorbeeld de wijze van doden en slachten. Ook dat dient<br />
respectvol te gebeuren. Het moet duidelijk zijn dat wij hier een<br />
adviserende en voorlichtende rol hebben.<br />
26
Handreikingen<br />
Er zijn door ons handreikingen te geven aan liefhebbers en fokkers<br />
om de overtollige dieren op een verantwoorde manier te<br />
verwijderen?<br />
1. Publiceer een lijst <strong>met</strong> handelaren die graag dieren opkopen.<br />
2. Biedt ruimte aan in de bladen om dieren aan te bieden. Denk<br />
bijvoorbeeld aan advertenties in de clubbladen.<br />
3. Zorg per vereniging/club voor een persoon die kan bemiddelen.<br />
4. Per vereniging/ club is er een adres waar dieren (tegen<br />
vergoeding) verantwoord geslacht of op een verantwoorde<br />
manier gedood kunnen worden.<br />
5. Waar mogelijk worden er afspraken <strong>met</strong> een poelier gemaakt<br />
over het slachten van dieren.<br />
6. Gebruik een website om dieren aan te bieden. Bijvoorbeeld: de<br />
website van de speciaalclub of een commerciële website.<br />
7. Promoot <strong>hoenders</strong> als opruimers van insecten, tuinafval,<br />
onkruid, etensresten enzovoort. Een andere bestemming om ze<br />
te houden geeft mogelijk een impuls aan het houden van<br />
<strong>hoenders</strong>.<br />
Piet Kroon<br />
ARCHIEF<br />
Over de geschiedenis van het Noord-Hollands Hoen is al vaak<br />
geschreven. Het is een gegeven dat het ras het Mechels Hoen aan de<br />
wieg van onze ‘blauwe’ stond. In een Avicultura uit september 1904<br />
zag ik een pagina advertenties die erg duidelijk maakt dat het<br />
Mechels Hoen in die tijd voor lezers van Avicultura erg bereikbaar<br />
was. Het ras werd te koop aangeboden en gevraagd.<br />
AFBEELDING Deel advertentie pagina Avi.<br />
Piet Kroon<br />
27
DUITSE KASTANJES DON-<br />
KERDER DAN DE ONZE<br />
Geri Glastra, schrijver van het artikel, en Henk Bakker trokken begin<br />
oktober nieuwsgierig naar de landelijke clubshow van de Duitse<br />
Barnevelderclub bij Hamburg. Hierna volgen enkele bijzonderheden<br />
uit het interessante verslag.<br />
Hoe is het type van de Duitse Barnevelders? Hoe is de<br />
staartontwikkeling? Hoe staat het <strong>met</strong> de afwijkende tekening, <strong>met</strong><br />
het doel een betere tekening bij de hennen mogelijk te maken, bij de<br />
Duitse hanen?<br />
Geri stelt vast dat de beoordeling niet steeds overeenkomt <strong>met</strong> wat<br />
wij in ons land zien.<br />
In Duitsland kent men meerdere kleuren bij de Barnevelders die wij<br />
niet erkennen.<br />
Begin oktober waren al veel hanen bijna of helemaal klaar <strong>met</strong> de<br />
vorming van hun staarten. Bij ons laat dit nogal eens te wensen<br />
over. In Duitsland kende men dit probleem ook. Het werd<br />
voortvarend aangepakt. Met resultaat. Geri Glastra vindt dat het hier<br />
bovengenoemde invloed heeft op het type van de hennen. De<br />
staarten van de hennen worden langer. Een interessante<br />
constatering.<br />
Het viel hem ook op dat onze oosterburen veel belang hechten aan<br />
voldoende borstdiepte.<br />
Wat betreft de dubbelgezoomde tekening stelt de schrijver<br />
verschillen in inzicht tussen ons en onze oosterburen vast. Die<br />
verschillen vallen voor ons relatief gunstig uit. Onze dieren hebben<br />
een strakkere en verder uitstrekkende bevedering. De Duitsers<br />
vragen een volledig getekende borst bij de hanen. Dat achten wij<br />
niet gewenst. Geri suggereert: ’Alleen iets zoomtekening in de borst<br />
zou zinvol kunnen zijn, maar onze ervaring heeft geleerd dat je daar<br />
ook niet mee moet overdrijven’.<br />
Wat de kleur betreft richten onze oosterburen zich op de kleur van<br />
verse kastanjes Geri constateert dat de kastanjes bij onze<br />
oosterburen kennelijk wat donkerder zijn. Maar dat zien we bij meer<br />
rassen.<br />
Er zat een groepje zilver dubbelgezoomde krielen ter erkenning. Het<br />
zou leuk zijn als erkenning ook in Duitsland een feit werd.<br />
Piet Kroon<br />
29