nr. 2 (juni) - bpfBOUW

genieten van je
pensioen in het
buitenland
Magazine voor deelnemers en gepensioneerden van BPF Bouw. Verschijnt vier keer per jaar.
Bouwpensioen is een uitgave van BPF Bouw. Vierde jaargang nummer 2, 30 juni 2008.
Janneke Schopman:
werkvoorbereider gaat
voor olympiSch goud
Wisselende economische omstandigheden.
Wat betekent dat voor de indexatie?
We beleggen om te
kunnen indexeren
hoe ziet uw
droompensioen
eruit?

Inhoudsopgave
Vaste rubrieken
2 Voorwoord
4 Keetdame Cora
5 Hoe heette dit gereedschap?
5 Vraag & antwoord
8 Adressenboekje
3Wisselende economische omstandigheden ...
Wat betekent dat voor de indexatie?
4Hoe ziet uw droompensioen eruit?
6-7
Gepensioneerde metselaar emigreert met vriendin.
Herman en Trudy voelen zich thuis in Duitsland.
8-9
We beleggen om te kunnen indexeren. Belangrijke
opgave in moeilijk beursklimaat.
10
BPF Bouw demonstreert pensioensimulator op
Afbouwexpo.
10 Eethoek
10 Colofon
12 Jan Visser
veel aandacht voor
indexatie
In dit nummer van Bouwpensioen besteden
we veel aandacht aan het indexatiebeleid van
BPF Bouw. Op pagina 3 leest u wat u op dit
punt mag verwachten.
Wij betalen de indexatie met de opbrengst van
onze beleggingen. Ons beleggingsrendement
is dus belangrijk. Hoe gaat het daarmee nu
de economische omstandig heden wereldwijd
verslechteren? Wij vertellen het u op pagina
8 en 9.
2 - bouwpenSioen 2
11
Hockeyster Janneke schopman naar olympische
spelen. Werkvoorbereider gaat voor goud.
12 Zweedse puzzel
12 Zet in uw agenda
voorwoord
Toezichthouders
bewaken uw pensioen
BPF Bouw keert pensioen uit aan ruim 200.000 gepensioneerden.
Daarnaast bouwen ruim 200.000 werknemers pensioen bij ons op.
Zij ontvangen straks ook pensioen van ons. Hetzelfde geldt voor
de 500.000 werknemers die in het verleden in onze sectoren
hebben gewerkt en pensioen bij ons hebben opgebouwd.
In totaal rekenen dus ruim 900.000 mensen op een pensioen van
BPF Bouw. Nu en in de toekomst. U kunt hier nog een aantal bij
optellen, want velen hebben een partner die van hun pensioen
leven. Er rust dus een grote verantwoordelijkheid op onze schouders.
Wij zijn ons daarvan bewust. Ons beleid is er daarom op gericht
het pensioen van deze mensen veilig te stellen.
Toezichthouder
De overheid vindt het pensioen zo belangrijk
dat ze externe toezichthouders heeft aangesteld.
Eén van de toezichthouders is de Nederlandsche
Bank (DNB). Deze instantie controleert alle
Nederlandse pensioenfondsen, dus ook BPF
Bouw. Ze ziet erop toe dat wij een beleid voeren
dat ons in staat stelt de huidige en toekomstige
pensioenen uit te keren.
Indexatiebeleid
DNB controleerde tot en met vorig jaar ook
ons indexatiebeleid. Sinds 1 januari voert de
Autoriteit Financiële Markten (AFM) deze taak
uit. Zoals u weet, streeft BPF Bouw ernaar om de
pensioenaanspraken even sterk te laten stijgen
als de loontrend in de bouwnijverheid. We
noemen dit volledige indexatie. U heeft hier
overigens niet automatisch recht op. We indexeren
alleen als we voldoende middelen hebben.
Dick van Haaster
Erik Gelderloos
Maar wanneer is dat het geval? Om die vraag
te beantwoorden, hebben we richtlijnen voor
onszelf opgesteld. Deze moeten ervoor zorgen dat wij in de
toekomst kunnen blijven voldoen aan onze pensioenverplichtingen.
Dat moet u een goed gevoel geven. Zeker als u bedenkt dat de
AFM ons op dit punt controleert.
Vertrouwde handen
De AFM en DNB zijn externe toezichthouders. Wij hebben vorig
jaar echter ook een interne toezichthouder aangesteld. Dat is de
Raad van Toezicht. Hierin zitten deskundigen die gevraagd en
ongevraagd advies geven. Deze raad is een extra waarborg voor
een goed bestuur van ons fonds.
BPF Bouw moet zich dus verantwoorden tegenover interne én
externe toezichthouders. Wij doen dat graag. Niet in het minst om
u te verzekeren dat uw pensioen bij ons in goede handen is.
dick van haaster en erik gelderloos,
bestuursvoorzitters bpF bouw
FoTo’s: BErT sTrooTMAn

FoTo’s: BErT sTrooTMAn
wisselende economische omstandigheden
Wat betekent dat voor de indexatie?
BPF Bouw wil altijd de pensioenen kunnen uitbetalen. We zijn
dat verplicht aan de huidige en toekomstige gepensioneerden.
Dat is onze allerbelangrijkste doelstelling.
BPF Bouw streeft er bovendien naar om de pensioenaanspraken van
de huidige en toekomstige gepensioneerden volledig te indexeren.
Dat betekent dat we deze elk jaar de loontrend in de bouwnijverheid
willen laten volgen.
Geen garantie
We kunnen dit echter nooit garanderen. We indexeren alleen volledig
als we voldoende middelen hebben. Is dat niet het geval? Dan kunnen
we besluiten tot gedeeltelijke indexatie of zelfs helemaal geen indexatie.
U heeft dus geen automatisch recht op indexatie. Laat staan op volledige
indexatie.
De vraag luidt nu: wanneer hebben we voldoende middelen om volledig
te kunnen indexeren? We beginnen het antwoord met een korte inleiding.
We betalen de indexatie met het geld dat we verdienen door de premies
te beleggen. ons beleggingsrendement wordt bepaald door de wereldwijde
economische omstandigheden. Halen we een gunstig rendement?
Dan stijgt de kans dat we volledig kunnen indexeren. Is het rendement
minder gunstig? Dan daalt de kans dat we dit kunnen doen.
Verwachting
BPF Bouw heeft laten onderzoeken hoe waarschijnlijk indexatie is
onder normale en slechte economische omstandigheden in de wereld.
Deze omstandigheden worden onder meer bepaald door de rentestand,
de inflatie en de ontwikkelingen op de beurs. We spreken van slechte
economische omstandigheden als we te maken hebben met hoge
inflatie, een lage rentestand en dalende beurskoersen.
Een hoge inflatie is niet alleen slecht voor ons beleggingsrendement.
Indexatie is onder andere bedoeld als compensatie voor gestegen prijzen.
Het heeft ook invloed op de lonen. De inflatie wordt namelijk vaak
gecompenseerd in de lonen. Als de loontrend daardoor sterker stijgt,
heeft BPF Bouw nog meer geld nodig om de pensioenen volledig te
kunnen indexeren.
U ziet in het schema wat u op grond van het onderzoek mag verwachten
als het om indexatie van de pensioenaanspraken gaat.
Hoe zijn de economische Wat betekent dit voor de indexatie
omstandigheden in de wereld? van de pensioenaanspraken?
normaal naar verwachting zal de indexatie
de loontrend in de bouwnijverheid
grotendeels volgen.*
slecht naar verwachting zal de indexatie
gemiddeld meer dan helft van de
loontrend in de bouwnijverheid
bedragen.*
* De indexatie kan van jaar tot jaar afwijken van de verwachting. Dit is afhankelijk van de
middelen van BPF Bouw en de wereldwijde economische omstandigheden.
Wat doen we als we niet volledig kunnen indexeren?
Dan repareren we de opgelopen achterstand in de daaropvolgende 5 jaar.
Let op:
• Dit geldt voor reparatie-achterstanden die zijn ontstaan na 2005.
• We doen dit alleen als de middelen het toelaten.
Meer weten over het beleggingsrendement van BPF Bouw?
Lees dan pagina 8 en 9.
bouwpenSioen 2 - 3

keetdame cora
Vader en grote
broer bieden
bescherming
Cora van Ark is keetdame bij BAM Woningbouw in
Houten. In elk nummer haalt ze de bezem door de keet.
Het is best leuk hoor, om vrouw te zijn in een
mannenwereld. Maar vaak ben je ook het mikpunt.
Vooral in het begin was dat zo. Het leek me daarom
handig om er wat familie bij te halen. Dus ben ik
gewoon ‘pap’ gaan zeggen tegen de uitvoerder.
En die boom van een kerel die bij ons rondloopt,
noem ik ‘mijn grote broer.’ De anderen weten wel
dat het geen echte familie is, maar het geeft toch
een soort bescherming.
Veel mensen van buiten geloven het echt. En dat
werkt goed. Als ze een beetje kortaf tegen me doen,
roep ik even naar de uitvoerder: ‘Hé pap, moet je ook
koffie?’ Daar worden ze meestal een stuk vriendelijker
van. ‘Is dat je dochter?’ vragen ze dan verrast. ‘Jazeker’,
zegt pap dan, ‘het is één grote familie hier.’
Sommigen zullen het misschien wel een beetje
vreemd vinden dat mijn grote broer plat Brabants
praat en ik Utrechts. Maar dat zeggen ze niet. Iemand
met zo’n grote broer spreek je namelijk niet graag
tegen.
4 - bouwpenSioen 2
FoTo BErT sTrooTMAn
Hoe ziet uw
droompensioen
eruit?
Wat gaat u doen als u straks met pensioen bent? Heeft u grootse plannen, zoals
een wereldreis met een camper of vrijwilligerswerk in een ontwikkelingsland?
of gaat u gewoon genieten van de kleine geneugten van het leven? Vertel ons hoe
uw droompensioen eruitziet! Als u al met pensioen bent, horen we ook graag of
uw droom is uitgekomen.
stuur uw reactie voor 30 juli naar: redactie Bouwpensioen, Postbus 637, 1000 EE
Amsterdam. U kunt ook een e-mail sturen naar redactie@bouwpensioen.nl. Vergeet
niet uw naam, adres en telefoonnummer te vermelden!
In het volgende nummer komen we met inspirerende voorbeelden over de wijze
waarop Bouwpensioen-lezers invulling geven aan hun pensioen. Misschien staat
u er dan ook in!

FoTo: BErT sTrooTMAn
vraag & antwoord
Hoe heette dit gereedschap?
In het Gereedschap Museum Mensert ziet u
historische handgereedschappen, machines
en gebruiksvoorwerpen uit de
bouw. Bijvoorbeeld deze houten
klos die tot in de jaren ’50 werd
gebruikt om steigerpalen op te
toppen.
In die tijd hadden we nog geen
systeemsteigers met vaste kliken
spiesverbindingen. Als we
een paal wilde optoppen, bonden
we er met staaldraad een houten
klos aan. We gebruikten dan
altijd een mastworp; dan zat hij
stevig vast. Vervolgens zetten we
een paal op de klos, zodat de
steiger hoger werd. Die paal
bonden we vast met touw.
Zo’n klos heette een steigerklos. Maar hij
had nóg een naam … Weet u hoe hij ook werd
genoemd? stuur uw antwoord vóór 30 juli
naar: redactie Bouwpensioen, Postbus 637,
1000 EE Amsterdam. Wij verloten twee
geschenkbonnen van 50 euro onder de
inzenders van het juiste antwoord. In de
volgende Bouwpensioen vermelden wij de
oplossing en de namen van de winnaars.
Gereedschap Museum Mensert is elke eerste
zaterdag van de maand geopend. 11-17 uur.
Groepen op afspraak. Drie Akersstraat 9,
Delft. Tel. 015 – 219 00 92 / 06 – 515 084 68.
www.delftmusea.nl/ned/musea/mensert.
Oplossing vorige nummer
Het juiste antwoord was: grondschaaf.
We hebben 2 prijswinnaars getrokken:
P. in ’t Veld uit oud-Beijerland en
D. smit uit Hardenberg. Zij krijgen een
geschenkbon van 50 euro toegestuurd.
Twee vragen over de vakantietoeslag
De medewerkers van de Pensioen Informatielijn
beantwoorden in Bouwpensioen telkens een veelgestelde
vraag. Deze keer: bouw ik pensioen op over mijn
vakantietoeslag? En krijg ik tijdens mijn pensioen ook
vakantietoeslag?
Uw vakantietoeslag behoort samen met uw overeengekomen
vaste loon tot uw pensioenloon. Dit betekent
dat u ook over dit deel van uw inkomen pensioen
opbouwt. De opbouw bedraagt 2,25% per jaar.
Uw pensioenopbouw stopt als u met pensioen gaat.
Vanaf dat moment keert BPF Bouw u elke maand
pensioen uit. We keren uw vakantietoeslag echter één
keer per jaar uit. We doen dat in de maand mei. Heeft u
ook een vraag? Bel dan de Pensioen Informatielijn,
tel. 020 ­ 583 40 40. Onze medewerkers helpen u graag!
FoTo’s: rEné BLAnsJAAr
bouwpenSioen 2 - 5

6 - bouwpenSioen 2
gepensioneerde metselaar emigreert met vriendin
Het klinkt heel romantisch. Zij zocht een metselaar voor
de verbouwing van haar badkamer, hij kwam de klus
klaren en belde haar twee weken later voor een date.
Dat was in 1999. Inmiddels wonen Herman Kosters (66) en
Trudy Lubbers (56) al bijna zes jaar in hun ruime bungalow
in het Duitse Neuenhaus Dinkel, net over de grens bij
Ootmarsum, Hermans voormalige woonplaats.
Herman kan nu bijen houden.
469
België
380
69
29
83
20
10
Herman en
Trudy voelen
zich thuis
in Duitsland
Een belangrijke reden om te emigreren was de huizenprijs in
Duitsland. Herman: ‘Hier krijg je meer woning voor je geld.
We hadden hier wel eens vaker rondgekeken. De buurt stond
ons aan. Het is rustig, we zitten aan de rand van het dorp en we
hebben leuke buren.’
Supermooi
Hermans dochter reageerde emotioneel op het nieuws dat haar
vader in Duitsland ging wonen. Maar dat had vooral te maken
met het feit dat hij pas anderhalf jaar weduwnaar was. Trudy’s
kinderen vonden het daarentegen ‘supermooi’ dat hun moeder
ging samenwonen. Trudy die in oldenzaal woonde: ‘Ik ben in
1991 gescheiden en was dus al best lang alleen.’ Trudy’s broer
vroeg alleen vol verbazing: ‘Ga jij naar Duitsland?’ Hij sprak het
uit alsof het een heel vies woord is.
neuenhaus Dinkel heeft 9500 inwoners, onder wie zo’n
600 nederlanders. Trudy en Herman voelen zich helemaal thuis.
‘We doen gewoon mee met de feestjes in de buurt. Het bevalt ons
prima’, verklaart Herman. Voor Trudy geldt hetzelfde, maar ze
moest er wel aan wennen dat je hier niet zomaar bij iemand op
Ongeveer 1 procent van onze ruim 200.000
gepensioneerden woont in het buitenland.
U ziet de aantallen per land.
Gegevens 2006.
15
285
57
191
18
10
119
3
19
36
Duitsland
Frankrijk
Groot-Brittanië
Italië
Macedonië
Oostenrijk
Portugal
Spanje
Overig Europa
Marokko
Zuid-Afrika
Overig Afrika
Turkije
Midden-Oosten
Antillen
VS
Canada
Caraïben
Zuid-Amerika
Australië
Nieuw-Zeeland
Azië
53
2
16
59
23 22

Tekst: Ellen Leijser
de koffie gaat. ‘Herman hoefde helemaal nergens aan te wennen’,
lacht ze. ‘Vanaf dag 1 was hij hier thuis.’
Papierwinkel
Bij de verhuizing kwam een flinke papierwinkel kijken. Want al
is het om de hoek, het is toch een emigratie. Herman: ‘Ja, je hebt
wel wat te regelen. Maar je moet het ook niet overdrijven, hoor!
De Duitse gemeente is bovendien heel efficiënt. We hebben ons daar
ingeschreven en een Duits banknummer aangevraagd. Mijn pensioen
en mijn AoW worden nu op mijn Duitse bankrekening gestort.’
De regelgeving is de laatste tijd vereenvoudigd, hebben ze
gemerkt. Zo is hun verblijfspas, die eerst vijf jaar geldig was,
nu voor onbepaalde tijd verlengd. Voor zijn pensioen en zijn
AoW moet Herman wel elk jaar bewijzen dat hij nog leeft.
‘Dan ga ik naar het gemeentehuis, laat ik even mijn hoofd zien
en onderteken ik een formulier.’
Duits kenteken
Voor Trudy was het even schrikken toen ze haar rijbewijs ging
verlengen. Ze moest haar oude vertrouwde roze papiertje inruilen
voor een ‘simpel Duits kaartje’. Hermans auto heeft inmiddels
een Duits kenteken. ‘Ik vind het helemaal niet raar om daarmee
rond te rijden’, zegt hij nuchter. ‘Het leuke is dat je zelf je
nummerbord mag kiezen. Ik heb gekozen voor TH. Dat staat voor
Trudy en Herman’, glundert hij. Trudy kijkt hem liefdevol aan.
Koninginnedag
Hun leven speelt zich grotendeels in Duitsland af. Hoewel het
prijspeil vergelijkbaar is, doet Trudy af en toe boodschappen in
nederland. Ze missen nederland alleen op 30 april. Dan zitten ze
de hele dag voor de televisie. Trudy verzucht: ‘Ik ben nu eenmaal
koningsgezind.’
Herman, die in 2000 met de VUT is gegaan, zou niet meer terug
willen. Hij heeft hier meer ruimte en kan daardoor bijen houden.
sinds de verhuizing naar Duitsland is hij imker. ‘Ik vind bijen
nuttige en prachtige dieren’, zegt hij. Bovendien ben ik gek op
honing.’ Herman geeft regelmatig honing weg en soms verkoopt
hij wel eens een potje. ‘Maar ik loop er niet mee te leuren, hoor!’
Kleinkinderen
Emigeren naar een verafgelegen land als spanje en Frankrijk
kunnen zij zich niet voorstellen. Vanwege hun tien kleinkinderen.
De jongste is een jaar, de oudste negen. ‘Ze zijn allemaal dol op
Herman’, vertelt Trudy. ‘Als ze op bezoek zijn, pakt hij zijn gitaar,
doet een hoed op en gaat cowboytje met ze spelen. Het is altijd
gekkigheid.’ Ze wijst naar het zwembad in de achtertuin. ‘Maar
dat vinden ze natuurlijk ook geweldig.’
Wat betekent emigratie voor uw
pensioen van BPF Bouw?
Heeft u recht op een pensioen van BPF Bouw? Dan krijgt u dat ook
uitgekeerd als u in het buitenland woont. Toch moet u met een aantal
dingen rekening houden:
• Zorg dat BPF Bouw uw nieuwe adres kent. Gemeenten geven geen
verhuizingen naar het buitenland aan ons door. Dat moet u zelf doen.
Stuur uw adreswijziging naar: BPF Bouw, Postbus 637, 1000 EE
Amsterdam. Vergeet niet uw registratienummer te vermelden.
• Heeft u een Nederlands bankrekeningnummer? Dan krijgt u uw
pensioen uitgekeerd in maandelijkse bedragen. Heeft u een buitenlands
bankrekeningnummer? Dan krijgt u het doorgaans uitgekeerd in één
jaarlijks bedrag. Op verzoek kunnen we dit in sommige gevallen
omzetten in maandelijkse uitkeringen.
• Wij keren uw pensioen alleen uit als we uw Burgerservicenummer (BSN)
hebben. Heeft u geen BSN? Dan hebben wij een kopie van een geldig
reisdocument nodig. Dan vragen wij een BSN­nummer op bij de
Belastingdienst.
• U moet elk jaar een levensbewijs (laten) opsturen. Dat is een officieel
document van een officiële functionaris, voorzien van een handtekening
en een stempel.
Meer weten? Raadpleeg dan uw vakbondsconsulent of bel de Pensioen
Informatielijn, tel. 020 – 583 40 40. U kunt ook kijken op www.bouwpensioen.nl.
Waar moet u nog meer aan denken
als u emigreert?
U moet een aantal zaken regelen. U vindt een handige checklist op
www.vertreknaarhetbuitenland.overheid.nl. U krijgt hier informatie over
de meest uiteenlopende onderwerpen zoals:
­ Verblijfsvergunning ­ Verhuizen
­ Uitschrijven bij de gemeente ­ Aangifte inkomstenbelasting
­ AOW­uitkering ­ Huurtoeslag
­ Zorgtoeslag ­ Ziektekosten
­ Rijbewijs ­ Uitvoeren van uw auto
­ Woning kopen ­ Woning huren
bouwpenSioen 2 - 7
FoTo’s: BErT sTrooTMAn

Adressenboekje belangrijke opgave in moeilijk beursklimaat
BPF Bouw
Postbus 637, 1000 EE Amsterdam
Basisweg 10, 1043 AP Amsterdam
Tel. 020 – 583 40 40
Fax 020 – 583 87 10
info@bouwpensioen.nl
www.bouwpensioen.nl
De volgende organisaties zijn vertegenwoordigd
in het bestuur van BPF Bouw:
FNV Bouw
Postbus 520, 3440 AM Woerden
Houttuinlaan 3, 3447 GM Woerden
Tel. 0900 FnV BoUW
of 0900 – 368 26 89
info@fnvbouw.nl
www.fnvbouw.nl
CNV Hout en Bouw
Postbus 38, 3984 ZG odijk
oude Haven 1, 3984 KT odijk
Tel. 0900 – 422 26 84
Fax 030 – 657 1101
info@cnvhb.nl
www.cnvhb.nl
Bouwend Nederland
Postbus 340, 2700 AH Zoetermeer
Zilverstraat 69, 2718 rP Zoetermeer
Tel. 079 – 325 22 52
Fax 079 – 325 22 90
info@bouwendnederland.nl
www.bouwendnederland.nl
Nederlandse Bond van
Timmerfabrikanten
Postbus 24, 1400 AA Bussum
nieuwe ’s-Gravelandseweg 16,
1405 HM Bussum
Tel. 035 - 694 70 14
Fax 035 – 694 49 10
info@nbvt.nl
www.nbvt.nl
Federatie van Ondernemersorganisaties
in de Afbouw (FOA)
Postbus 30, 2740 AA Waddinxveen
Tel. 0182 – 572 166
Fax 0182 – 572 083
federatie@afbouwnederland.org
8 - bouwpenSioen 2
We beleggen om te
kunnen indexeren
BPF Bouw belegt onder meer in aandelen, (staats)obligaties en vastgoed.
We willen een rendement halen dat ons in staat stelt de pensioenaan­
spraken volledig te indexeren. Maar het beursklimaat en de economische
omstandigheden zijn slecht. Moeten we ons zorgen maken? We vragen
het aan Freek Vergunst, vermogensbeheerder van BPF Bouw. Hij is nauw
betrokken bij het beleggingsbeleid.
Kan BPF Bouw de pensioenaanspraken volgend jaar weer volledig
indexeren?
Dat kan ik nu nog niet zeggen. De volgende indexatieronde vindt pas plaats
op 1 januari 2009. Onderzoek heeft echter uitgewezen dat we onder normale
omstandigheden een indexatie mogen verwachten die de loontrend in de
bouwnijverheid grotendeels volgt (zie pagina 3, red.). Dat is de theorie. Maar
laten we eens naar de praktijk kijken. BPF Bouw streeft sinds 1987 naar volledige
indexatie. We doen dat dus al twintig jaar. We hebben in 18 van die 20 jaar volledig
kunnen indexeren. Dat is behoorlijk goed.
Kunt u aangeven wat BPF Bouw nodig heeft om volledig te kunnen
indexeren?
Dat is lastig. Maar ik kan wel één van de belangrijkste voorwaarden noemen:
we moeten ongeveer 2,8% van de rente op onze (staats)obligaties overhouden.
Anders gezegd: als we het inflatiepercentage van het rentepercentage aftrekken,
moet er 2,8% overblijven. We noemen dat verschil de reële rente.
Waarom willen we dat percentage
overhouden?
Ten eerste omdat we de huidige en
toekomstige gepensioneerden dan kunnen
compenseren voor de gestegen prijzen. Hun
pensioenen worden daardoor waardevast.
Ten tweede omdat we hen dan kunnen
laten meedelen in de stijgende welvaart,
net als de werknemers in de bouwnijverheid.
Hun pensioenen worden daardoor ook
welvaartsvast.
Hoeveel reële rente houden we
momenteel over?
De rente bedraagt op dit moment ongeveer
4,6% en de inflatie ongeveer 2,8%. De reële
rente is dus 4,6 min 2,8 = 1,8%. Dat is te
weinig. We hebben 2,4% nodig om de
Freek Vergunst: ‘We hebben in 18 van de laatste 20 jaar
volledig kunnen indexeren. Dat is behoorlijk goed.’
FoTo: BErT sTrooTMAn

pensioenen waardevast te maken. En nog eens 0,4% om ze
welvaartsvast te maken. Dat is bij elkaar 2,8%.
De reële rente is nu dus te laag. Hoe komt dat?
De grootste boosdoeners zijn de lage rentestand en de
oplopende inflatie. Jammer genoeg kunnen we deze niet
beïnvloeden. Maar we kunnen er wel voor zorgen dat we
minder last hebben van de inflatie. Dan houden we een
hogere reële rente over.
Hoe doen we dat?
Door te beleggen in inflatiebestendige staatsobligaties. Dat
zijn staatsobligaties die niet alleen een vaste rente opleveren,
maar bovendien de inflatie volgen. Anders gezegd: we krijgen
de inflatie vergoed, waardoor de reële waarde gelijk blijft.
Dat is belangrijk in een periode met een stijgende inflatie.
Hoeveel hebben we belegd in dergelijke
staatsobligaties?
Op dit moment ongeveer 5% van het vermogen. We denken er
sterk over dit percentage te verhogen, zodat de beleggingen
beter bestand zijn tegen inflatie.
Zijn er meer manieren om de beleggingen
inflatiebestendig te maken?
Ja, maar die zijn te ingewikkeld om in een paar regels
uit te leggen. De essentie is dat we er voortdurend naar
op zoek zijn. Dat is belangrijk, want dat helpt ons om de
pensioenaanspraken volledig te kunnen indexeren.
We hebben het tot nu toe gehad over staatsobligaties.
Maar we beleggen ook in aandelen
en vastgoed. In hoeverre zijn deze beleggingen
gevoelig voor inflatie?
Die hebben daar minder last van. De huuropbrengsten
van ons vastgoed volgen de inflatie doorgaans. Hetzelfde
geldt voor de koersen van onze aandelen, tenzij de inflatie
extreem hoog is.
Beleggingen BPF Bouw op 31 maart 2008
Beleggingsportefeuille BPF Bouw
C
A= Vastgoed (23%), B= Aandelen (32%) C= (Staats)obligaties (37%)
D= Inflatiebestendige staatsobligaties (5%) E= Overige (3%)
De aandelenkoersen zijn overigens wel fors gedaald.
Dat klopt. Onze aandelen hebben een tik gehad. Dat is
vervelend, maar daar hebben we minder last van.
Hoe komt dat?
Een daling van aandelenkoersen is tot nu toe altijd tijdelijk
geweest. Vroeg of laat treedt er herstel op. En misschien
kunnen we dan op een laag niveau bijkopen. Daar komt
nog bij dat slechts een derde deel van onze portefeuille uit
aandelen bestaat.
Inflatie hakt er harder in. Als we de huidige en toekomstige
pensioenaanspraken indexeren voor inflatie gaat het over veel
meer geld dan we in aandelen hebben belegd. Ga maar na:
onze pensioenaanspraken bedragen zo’n 18 miljard en onze
aandelen zijn ongeveer 8 miljard waard. Maar wat nog veel
belangrijker is: prijsstijgingen verdwijnen zelden. We zitten
er jaren aan vast. Dus ook aan de inflatie en indexatie die er
eventueel uit voortkomen.
Het beleggingsrendement over het eerste kwartaal
van dit jaar viel tegen. Komt de volledige indexatie
hierdoor in gevaar?
BPF Bouw heeft een behoorlijke financiële buffer om tegenvallers
op te vangen. We hebben hierdoor bijna altijd volledig
kunnen indexeren, ook in slechte jaren. Ik wijs er nogmaals op:
we streven al 20 jaar naar volledige indexatie en het is slechts
twee keer voorgekomen dat we dat niet hebben gehaald.
Meer weten over het indexatiebeleid van BPF Bouw?
Lees dan pagina 3.
D E
A
B
bouwpenSioen 2 - 9

eethoek
Maak bacteriën
het leven zuur!
Lekker, vakantie! Maar niet als je voortdurend
naar een zekere plaats moet, omdat bacteriën je
ingewanden terroriseren.
Bacteriën zijn net als wij. Ze houden van warm, maar
niet té. En ze houden van water in de buurt. Daarom
vergezellen ze ons graag naar zonnige oorden. Met
de bekende gevolgen, zoals overgeven en diarree.
Wat kun je daartegen doen? Maak die vervelende
bacteriën het leven zuur! Maak alles héél heet, héél
koud of héél droog. En geef die irritante beestjes
geen tijd om zich te installeren. Vergeet bewaren,
tenzij je een koel­ en vrieskast mee hebt. Eet alles
meteen op!
Lauw is het ideale vakantieklimaat voor lieverdjes
als de bacillus cereus en de campylobacter. Bakken?
Prima, maar dan héét en gáár! En tja, sla is lekker als
het warm is. Maar dat vinden de listeriabacteriën ook.
Kook je groenten daarom!
Staphylococcen nestelen zich graag in vochtige
doeken. Maar ze zitten ook op je handen en op
borden die in koud vakantiewater zijn afgewassen.
De oplossing: was je handen met desinfecterende
zeep als je gaat koken of eten. En maak snijplanken,
borden en bestek schoon met kokendheet water.
Kook de theedoeken uit en gebruik ze dróóg!
Ten slotte: bacteriën zijn net mannen. Ze zijn dol op
barbecuen! Dus vergeet rauwe biefstukken, gewoon
stoer doorbakken!
Loethe Olthuis, culinair journalist
10 - bouwpenSioen 2
FoTo: BErT sTrooTMAn
BPF Bouw demonstreert
pensioensimulator op
Afbouwexpo
BPF Bouw heeft de Afbouwexpo, die
van 23 tot en met 26 april plaatsvond
in de Brabanthallen, benut om de
Pensioensimulator extra onder de
aandacht te brengen. Bezoekers die
pensioen opbouwen bij BPF Bouw
konden de simulator binnen een paar
minuten laten uitrekenen hoeveel
pensioen ze later zouden krijgen.
Maar ook hoe hoog het nabestaandenpensioen
voor hun partner zou zijn als
ze komen te overlijden.
Bezoekers konden zich bovendien laten
fotograferen tijdens een welverdiend
weekendje Parijs. Als voorbeeld van
één van de leuke uitstapjes, waarvoor
ze tijdens hun pensioen eindelijk tijd
zullen hebben. Zo kreeg hun pensioen
een gezicht.
Colofon
Bouwpensioen is een uitgave van BPF Bouw.
Bouwpensioen ver schijnt vier keer per jaar en
wordt toegestuurd aan alle deel nemers en
gepensioneerden van BPF Bouw.
Redactieraad BPF Bouw
Joyce van Dongen (Technisch Bureau
Bouwnijverheid), Hans Prins (Cordares),
Kees scheepens (Bouwend nederland),
John Kerstens (FnV Bouw), Gerard van santen
(CnV Hout en Bouw), Anton van Kruistum
(Afbouwsector), Lydia reinewald (stifa),
saskia Kok (Pensioen Informatielijn),
Wim stoeltie (Deelnemersraad BPF Bouw *) en
Job Ligteringen (BarcC).
Aan dit nummer werkten mee
rené Blansjaar, Ellen Leijser, Loethe olthuis,
Jan-Dirk onrust en Bert strootman.
Adres redactie
Bouwpensioen
Postbus 637
1000 EE AMsT ErDAM
redactie@bouwpensioen.nl
Concept en realisatie
BarcC, obdam
www.barcc.nl
Issn: 1871-9465
Meer weten over de Pensioensimulator?
Ga naar www.bouwpensioen.nl. Heeft
u geen internet? Informeer dan bij uw
vakbondsconsulent.
FoTo’s: BErT sTrooTMAn
* De Deelnemersraad vertegenwoordigt de deelnemers
en gepensioneerden van BPF Bouw. De raad is actief
betrokken bij de besluitvorming.
Bouwpensioen is bedoeld om u een beknopte
en vereenvoudigde indruk te geven van
zaken die zich voordoen op pensioengebied.
U kunt geen rechten ontlenen aan de
artikelen in dit magazine. Voor een uitputtende
beschrijving van de rechten en verplichtingen
verwijzen wij u naar de reglementen van de
pensioen regelingen. U kunt deze aanvragen
bij de Pensioen Informatielijn. U vindt ze
echter ook op www.bouwpensioen.nl.

Een hockeymeisje in de bouw. Het klinkt als
de titel van een meisjesroman, maar voor
Janneke Schopman is het werkelijkheid.
Drie dagen per week is ze coördinerend
werkvoorbereider aanbestedingen bij
Heijmans Beton­ en Waterbouw in
Rosmalen. Daarnaast is ze één van de
steunpilaren van het Nederlands
hockeyteam dat goud wil halen tijdens
de Olympische Spelen in Peking.
Werkvoorbereider gaat
voor Olympisch goud
hockeyster Janneke
Schopman naar peking
Naam: Janneke Schopman
Geboortedatum: 26 april 1977
Woonplaats: Den Bosch
Burgerlijke staat: single
Studie: Civiele Techniek, TU Delft
Nederlands Elftal: sinds 2001
Wie voor de hoogste podiumplaats gaat, moet
zich goed voorbereiden. Daarom hebben alle
geselecteerde hockeysters hun werkzaamheden
op 1 maart stopgezet. Het aantal trainingsuren
werd op hetzelfde moment verdubbeld. Janneke
is sinds die dag met onbetaald verlof en krijgt
een vergoeding van het noC/nsF op basis van
het minimumloon. ‘Het is bijna professioneel’,
zegt ze. ‘Ik ben Heijmans overigens dankbaar
dat ze zich flexibel opstellen en hieraan willen
meewerken.’
Karakter
Janneke is wel vaker met onbetaald hockeyverlof
gegaan. Levert dat geen scheve gezichten op bij
haar collega’s? of doet ze juist extra haar best
om dat te voorkomen? ‘Ja, maar dat zit al in
mijn karakter. Ik wil gewoon goed werk leveren.
Als ik voor een langere periode wegga, zorg ik
dat de dingen zijn afgerond. Ik heb absoluut de
ambitie om het goed te doen. Het gaat overigens
prima. Als ik niets wezenlijks zou kunnen
bijdragen, zou Heijmans mijn contract echt niet
hebben verlengd.’
Stoer
Haar hockeycollega’s vinden het wel stoer dat
zij in zo’n mannenwereld werkt. Janneke: ‘Ja,
maar ze vinden het ook leuk, omdat het anders
dan anders is. De meeste meiden studeren nog.’
Janneke zal in China weinig gelegenheid hebben
om bij de talrijke bouwprojecten te gaan kijken.
‘Daar is nauwelijks ruimte voor, ook niet op
dagen dat we geen wedstrijd spelen. We zitten
dan in een ritme van trainen, eten, rusten en
slapen. Dan heb je geen behoefte om op pad te
gaan. Je bent dan in een bepaalde mind set die
je vooral moet vasthouden.’
Heijmans­collega’s
Waagt Janneke zich aan een voorspelling?
‘Tja, nederland staat altijd in de top drie.
Maar China is niet te onderschatten en dan
heb je nog Australië, Argentinië en Duitsland.
Verder is er ongetwijfeld nog een land dat
verrast. Dat is altijd zo bij de spelen. Het wordt
dus lastig, maar we maken zeker kans.’
Denkt ze dat haar Heijmans-collega’s haar
verrichtingen zullen volgen? ‘Ze kijken in
ieder geval met meer belangstelling naar de
wedstrijden van het nederlands damesteam.
Ik heb het idee dat ze het wel grappig vinden.’
Tekst: Ellen Leijser
Gezocht:
bekende Nederlanders in de bouw
Kent u een bekende nederlander die in de
bouw werkt of heeft gewerkt? stuur uw tip
naar: redactie Bouwpensioen, Postbus 637,
1000 EE Amsterdam. U kunt ook mailen:
redactie@bouwpensioen.nl.
Leidt uw tip tot een interview? En was u de
eerste lezer die deze tip stuurde? Dan ontvangt
u een geschenkbon van 50 euro.
FoTo: BErT sTrooTMAn
bouwpenSioen 2 - 11

FoTo: BErT sTrooTMAn
Zweedse puzzel
Jan viSSer ZweedSe puZZel
Respect moet je
verdienen
Vutter Jan Visser (62) werkte als lasser in de
grond­, weg­ en waterbouw bij De Klerk in
Werkendam.
‘Werkendam is een dorp van bouwvakkers en kerken.
Geloof en werk gaan bij ons goed samen, maar
daarbuiten niet altijd. Om het zacht te zeggen: niet
elke collega die ik in het land tegenkwam, was erelid
van de Bond tegen Vloeken. Bouwvakkers staan er
een beetje om bekend.
Als gelovig mens had ik wel eens moeite met dat
gevloek. In het begin vroeg ik of het niet wat minder
kon. Sommigen lieten dan direct horen dat het ook
wel wat meer kon. Dus dat werkte niet. Ik leerde
ervan dat je eigenlijk niet kunt vragen om respect.
Je krijgt het pas als je zelf respect voor anderen toont.
Met de vaste groep van collega’s ging het uiteindelijk
altijd goed. Maar met onbekenden en uitzendkrachten
was het lastiger. Daarom vond ik het wel prettig om
in het land met mijn vertrouwde collega’s te kunnen
samenwerken. Die riepen tenminste gewoon ‘auw’ als
ze zichzelf met een hamer op de vinger sloegen.’
12 - bouwpenSioen 2
Als u de puzzel helemaal hebt opgelost, kunt u de oplossingsbalk invullen.
grondstof
apen-
numero
voor turf
staartje
gestold
huivering
storing onwinter-
vleesnat
≥*≥*≥*≥≥
_K_K_K__
* * 4 niet even
dervindendsport
*
********
L_X_X_XX
********
5
maanstand
oude
lengte-
ingenieur
gewricht
maat ≥**≥*≥**
_7____Z_
** * ** 3
sprookjes
figuur
in goede ****≥***
L__X_7__
**** conditie***
2
sprookjes
Spaanse figuur
ijzerwind-
edelman
houdenrichting
handvat
de grond
≥≥***≥≥*
__7_X___
*** * 7
geladen
deeltje
rund
muziek- ***≥***≥
LX__7XX_
*** noot ***
kort-
groente
schrift ≥*≥*****
___C___X
* ***** 6
Rijkswater
****≥***
**** L____Z__
1
staat ***
1 2 3 4 5 6 7
^^^^^^^
15 t/m 18 juli: nijmeegse Vierdaagse. In het
kader van dit wandelevenement zijn er van
12 t/m 18 juli festiviteiten in de stad.
www.vierdaagsenijmegen.com.
Sept/okt: u ontvangt uw pensioenoverzicht
van BPF Bouw.
9 t/m 11 sept: Bouwrelatiedagen.
Evenementenhal Gorinchem,
Franklinweg 2. Gorinchem.
www.evenementenhalgorinchem.nl.
17 t/m 19 sept: APEX 2008. Vakbeurs en
congres over hoogwerkers.
MECC Maastricht, Forum 100. Maastricht.
www.apexshow.com.
Heeft u de puzzel opgelost?
Vul dan de oplossingsbalk in.
Wilt u weten of u het goed
heeft? Kijk dan op
www.bouwpensioen.nl.
© DENKSPORT PUZZELBLADEN
Zet in
uw agenda!
18 t/m 20 sept: Euroskills 2008. Wedstrijden
in meer dan 50 beroepen, waaronder metselaar,
timmerman, stukadoor, tegelzetter
en voorman. Deelnemers uit 27 landen.
ook demonstraties en optredens.
Ahoy, Ahoyweg 10, rotterdam.
www.euroskills2008.nl.
25 sept: nationale Dubodag 2008. Congres
en informatiemarkt over duurzame
woningrenovatie en binnenstedelijke herontwikkeling.
WTC rotterdam, Beursplein
37, rotterdam. www.dubodag.nl.
29 sept t/m 1 okt: Vakbeurs Vloeren. Zachte
en harde vloerbedekking en aanverwante
artikelen. Evenementenhal Gorinchem,
Franklinweg 2. Gorinchem.
Tel. 0183 – 680680.
www.evenementenhalgorinchem.nl.
29 sept t/m 3 okt: Hout 2008. Vakbeurs
voor hout en plaatmateriaalbewerking.
Ahoy, Ahoyweg 10, rotterdam. www.hout.nl.