nummer - Lbc Nvk - ACV

Dit septembernummer zal bij de lezers toekomen
als voor de meesten van hen ‘vakantie’ moet worden
aangevuld met ‘-herinnering’. Ik mag hopen
als een goede herinnering. De Belgische vakantiewetgeving
behoort tot het betere werk op internationaal
niveau. Ze is het resultaat van vakbondswerk,
zoals dat voor de meeste sociale voorzieningen
in ons land – en elders – het geval is.
Vakbondsmilitanten en -leden hebben in een ver en
een recent verleden gezorgd voor de voorzieningen
die we nu kennen. Het is goed om bij de start van een
nieuw syndicaal werkjaar die geleverde inspanningen
niet uit het oog te verliezen. Het valt niet te ontkennen
dat op vele vlakken getracht wordt om verworvenheden,
oudere en recentere, terug te schroeven.
Een beperking in duur van de werkloosheidsuitkeringen
is daar een spraakmakend voorbeeld van. Het staat nog
steeds op de politieke agenda. Vakbonden en werkgevers
wordt gevraagd om voorstellen te formuleren. Wij
willen geen beperking in duur, dus we hebben ook geen
voorstellen te doen om wat bestaat af te bouwen. Ja, wij
pleiten voor sociaal overleg, maar niet op bevel van regeringsverklaringen.
Zowel in werkgeverskringen als in politieke middens
blijft de idee leven om met de arbeidstijden te knoeien.
Dat levert voorstellen op om de arbeidsduur niet per
week, zelfs niet per maand maar meteen op jaarbasis te
berekenen. Die mogelijkheid bestaat al, maar men wil
af van de optie om dit in overleg met de werknemers te
doen. Alleen de werkgever zou dan beslissen. Economische
belangen worden zo van veel grotere waarde geacht
dan sociale belangen. Laten we niet vergeten dat de 38uren
week en de 8-urendag verworvenheden zijn die we
als werknemers niet zonder slag of stoot bekomen hebben.
Wat moeizaam werd opgebouwd, mag niet zomaar
opzij worden gezet.
De voorstellen om de automatische koppeling van lonen
en uitkeringen aan de index ‘bij te sturen’, blijven met
een vervelende hardnekkigheid geformuleerd worden.
Dat daarmee de koopkracht van de werknemers en sociaal
verzekerden wordt aangetast, deert sommigen blijkbaar
niet. Het lijstje van “bedreigingen” is pijnlijk lang.
Dat moet en zal ons alert houden de komende periode.
De energie die nodig zal zijn om te behouden wat we hebben,
dreigt te vreten aan de energie die we ook moeten
opbrengen om progressie te maken en nieuwe, betere beschermingsregels
voor de werknemers te bekomen. Daar
is maar één oplossing voor: we zullen onze inspanningen
moeten opdrijven. Het gekende “tandje bijsteken”
zal eens te meer nodig zijn. We zijn er ondertussen in
getraind, in zoverre zelfs dat we op souplesse die extra’s
zullen kunnen leveren.
Dit alles komt niet zomaar op ons bord. Als tegen half
september een advies moet geleverd worden aan de regering
over wijze waarop de sociale uitkeringen welvaartsvast
moeten worden gemaakt en welke uitkeringen dus
met hoeveel zouden moeten stijgen, dan zullen we de
werkgevers en de regering moeten overtuigen met onze
argumenten en voorstellen. Dat dossier werd ondertussen
goed voorbereid. Het kan, wat ons betreft, als volgt
worden samengevat: een extra verhoging van de laagste
uitkeringen, een basisverhoging voor alle uitkeringen.
En als we zeggen alle, dan bedoelen we dus ook de werkloosheidsuitkeringen.
Tegen eind november zal een advies moeten worden geleverd
(werkgevers en werknemers samen) over de loonmarge
die bij de volgende cao-ronde voor 2009 en 2010
wordt gehanteerd. Dat zal een nog hachelijker klus zijn
dan we, sinds de wet in 1996 op de loonnorm deze vermaledijde
principes vastlegde, gewoon zijn. De prijsstijgingen
zijn voor ons het argument bij uitstek om loonsverhogingen
te eisen, de werkgevers menen dat juist de
prijsstijgingen geen verhoging mogelijk maken. En dan
dient zich het echte grote werk aan: de onderhandelingen
voor nieuwe cao’s. De LBC-NVK heeft samen met en in
het ACV gepleit om eerst en vooral alles te zetten op zo’n
interprofessioneel akkoord. Zo kunnen de werknemers
uit alle privésectoren mee genieten van te maken afspraken.
Wij willen daarbij vooral aandacht voor een nieuwe
verhoging van de minimumlonen. In 2007 en 2008 (eind
oktober) zijn we erin geslaagd om die met telkens 2 procent
te verhogen. Uitgerekend nu de koopkracht onder
druk staat, willen we die kaart opnieuw trekken.
Ondertussen hebben een aantal politici het debat over
het statuut arbeiders en bedienden offi cieel tot politiek
voorwerp verklaard. In heel veel van wat we gelezen en gehoord
hebben, gaat het over een harmonisering, die voor
de bedienden een harmonisering naar beneden dreigt te
worden. Er worden ook systematisch voorstellen gelanceerd
om de opzeggingsvergoedingen ‘aantrekkelijker’
te maken. Dat zou dan gebeuren door er geen sociale
zekerheidsbijdragen en een lagere fi scale heffi ng dan op
loon voor te voorzien. Ontslagen werknemers-bedienden
zouden dan ‘beter af zijn’. Werkgevers zouden er echter
vooral minder kost aan hebben – het effect daarvan is vrij
voorspelbaar – en de sociale zekerheid zou minder innen.
Dit is niet de harmonisering waar wij op mikken. Overigens
is het verwijt van niet actieve bonden een absoluut
foute voorstelling. Het ACV lanceerde eind juni, dus voor
de gazettenpraat van sommigen, de consultatiecampagne
over de concretisering van dat debat. De LBC-NVK
werkt daar actief aan mee. Op 18 november zal de ACVraad
en niet Jean-Marie Dedecker, niet het Vlaams Belang
of de Open-VLD en niet professor Blanpain de keuzes
vastleggen. Geen van de genoemden moet ons iets leren
over democratie.
U ziet het er wacht ons vanaf de start van het syndicaal
werkjaar weer een hele reeks aan opdrachten. Een organisatie
met meer dan 300.000 leden als de LBC-NVK is
daar niet vies van, integendeel… we beschouwen het als
een uitdaging. Laten we er allen samen onze schouders
onder zetten.

In een vorig nummer van Ons Recht
berichtten we over de bedoeling van Carrefour
om in het najaar een nieuwe hypermarkt
te openen in het voor het personeel
nadelige paritair comité 202.01. Dat is het
paritair comité van de middelgrote levensmiddelenbedrijven.
Carrefour behoort tot
het paritair comité van de warenhuizen
(PC 312),waar de loon- en arbeidsvoorwaarden
gunstiger zijn. Maar Carrefour
wil weg uit dit paritair comité. Met sociale
afbraak voor het personeel tot gevolg.
Amper was Ons Recht van de drukpersen
gerold, of ook Delhaize maakte bekend
een supermarkt te openen binnen datzelfde
paritair comité 202.01. Tijdens de
zomermaanden pakte Unizo uit met het
nieuws dat het aantal winkels uitgebaat
door zelfstandigen opnieuw stijgt. De
voorbode van harde tijden voor het winkelpersoneel?
Het is bekend dat de loon- en arbeidsvoorwaarden
voor het winkelpersoneel bij
zelfstandige winkeliers minder goed geregeld
zijn dan die van het personeel in de grote winkelketens
(waar de firma zelf het filiaal uitbaat).
Zo werkt een voltijdse winkelbediende
bij de zelfstandige zaakvoerder nog 36,5 of
38 uur per week terwijl in de grootdistributie
de arbeidsduur al sinds januari 2001 35 uur
is. De baremalonen van het personeel liggen
er ook gemiddeld 30 procent lager dan in de
grootdistributie. En wie bij een zelfstandige
werkt, heeft ook niet al de extra’s, zoals toeslag
voor late uren, een aanvullend vakantiegeld,
een aanvullende eindejaarspremie,… die men
in de grootdistributie wel heeft.
Bovendien werden in heel wat bedrijven de sectorale
afspraken nog verbeterd en aangevuld
met ondernemingsafspraken. Zo hanteren een
aantal ondernemingen een eigen huisbarema
of werden afspraken gemaakt over maaltijdcheques
of een hospitalisatie- en groepsverzekering.
Niets van dat alles vind je ook maar
terug in de zelfstandige kleinhandel.
Niet alleen blijven de sectorale afspraken ver
onder die van de grootdistributie, ook van
ondernemingsoverleg is bij gebrek aan syndicale
werkingsmogelijkheden al helemaal geen
sprake. Dergelijke ondernemingen halen immers
niet de drempel van 50 werknemers zodat
er geen comité voor veiligheid en preventie
of ondernemingsraad moet worden opgericht.
En van vakbondsvertegenwoordiging in die
bedrijven is al helemaal geen sprake, aangezien
de werkgevers angstvallig de deur dicht
houden. Er bestaat gewoon geen sectorale
overeenkomst over de vakbondsvertegenwoordiging
in de bedrijven. En dit terwijl toch meer
dan de helft van het winkelpersoneel bij die
zelfstandige ondernemers werkt.
De jarenlange traditie van sociaal overleg
heeft het winkelpersoneel in de grootdistributie
inderdaad geen windeieren gelegd. In de
grootdistributie werd de afgelopen jaren heel
stevig vakbondswerk geleverd. Daardoor werd
er gebouwd aan een degelijke sociale omkadering
van de tewerkstelling in de sector. Maar
het gemis aan dergelijk afsprakenkader in de
zelfstandige kleinhandel, samen met de toegenomen
concurrentie op het terrein, bedreigen
de sociale verworvenheden van het winkelpersoneel
in de grootdistributie.
In het straatbeeld is het lang niet altijd meer
mogelijk nog het onderscheid te maken tussen
een winkel die in handen is van een zelfstandige
ondernemer en een winkel die door
de distributiefirma zelf wordt uitgebaat. Vele,
vaak echt kleine zelfstandigen hebben de deuren
dicht gedaan. De zelfstandigen die niet
verdwenen zijn, zijn - vooral in de voedingshandel
- uitgegroeid tot grote winkels die zich
zowel qua productgamma als qua verkoopsoppervlakte
kunnen meten met de echte supermarkten
van de distributiereuzen.
Ook in de niet-voeding bestaan er een aantal
typische franchiseketens, waar het personeel
werkt tegen de loon- en arbeidsvoorwaarden

van die minder goede paritaire comités voor de
zelfstandige kleinhandelszaken. De bekendste
zijn de JBC en de GAMMA, maar ook bij onder
meer VERITAS, HUBO of DI weet je, enkel afgaand
op het winkellogo, niet meer of je in een
franchisezaak bent dan wel in de eigen winkel.
Zo zouden in België in 2004 al naar schatting
meer dan 30.000 werknemers werken voor
170 franchiseketens.
Het hedendaagse winkelbeeld is het resultaat
van een strategie die de grootdistributeurs al
jarenlang volhouden. Eerst hebben ze hun
aandeel zo groot mogelijk gemaakt, door het
uitbouwen van de grote verkoopsoppervlaktes.
Profiterend van de lagere kostenstructuur
én van de toegenomen mobiliteit, hebben ze
heel wat kleine zelfstandigen uit de markt geconcurreerd
om vervolgens weer de ontstane
gaten in het winkelnetwerk op te vullen.
De franchise blijkt daarbij een zeer geschikt
instrument, want biedt de grootdistributeur
de mogelijkheid de markt te bezetten tot in de
kleinste dorpen. Door de toenemende vergrijzing
en ten gevolge van het nakende verkeersinfarct,
zal deze trend zich nog verder doorzetten
in de komende jaren. Iedereen heeft
de mond vol van de ‘revival’ van de buurt- en
stadswinkel. Deze evolutie is het gevolg van
een evolutie in de maatschappij. Maar het
winkelpersoneel betaalt wel de rekening. Maar
ook de zelfstandige ondernemer, die toch
op zijn vrijheid en zelfstandigheid is gesteld,
wordt mee aan handen en voeten gebonden.
De distributiereus, en nog het meest diens
aandeelhouders, wint erbij.
In de Belgische voedingshandel halen de vier
grootste samen een marktaandeel van 56 pro-
cent (resultaat inclusief het marktaandeel van
de franchisezaken). De 10 grootste hebben
samen driekwart van de markt in handen. De
sector wordt niet alleen gedomineerd door de
allergrootsten. Tegelijkertijd speelt er ook een
zware concurrentie. Producten worden vaak
verkocht met extreem lage verkoopsmarges
en de bedrijfsresultaten kreunen nu onder de
koopkrachtcrisis.
De franchisenemer geniet van de winkelformule
en van het concept dat door de grootdistributeur
is ontwikkeld. Hierdoor rendeert
zijn investering onmiddellijk en hoeft hij zelf
geen onderzoeks- en ontwikkelingskosten
te maken. De franchisenemer geniet van de
naambekendheid van de formule, terwijl de
franchisegever zo de markt bezet met de eigen
formule. De franchisegever maakt de winkel
voor de franchisenemer verkoopsklaar. Deze
laatste is in ruil daarvoor verplicht producten
af te nemen in exclusiviteit bij de franchisegever.
Voor de grootdistributeur is de omzet
gegarandeerd, en toch hoeft hij niet zelf in te
staan voor het dagelijks beheer van het winkelpunt.
De franchisenemer draagt de volle
verantwoordelijkheid voor personeel, goederen
en gebouwen. De inkomsten zijn gegarandeerd,
de kosten worden afgeschoven op de
franchisenemer.
Waar franchise in het verleden nog de formule
was om zelfstandigen onder het uithangbord
van de grote distributeur te laten werken, veranderde
Carrefour vorig jaar het geweer van
schouder. Onder de druk van de Europese directie,
die geen geduld meer heeft met de Belgische
afdeling en die nu
eindelijk eens resultaat
wil zien van haar investering
in België, werden
in december 2007 voor
het eerst 16 winkels behorend
tot het eigen
winkelpark gesloten om
luttele dagen later opnieuw
open te gaan als
franchisezaak. Het personeel
werd ontslagen,
nieuw personeel werd
aangeworven. Onder de voorwaarden van het
paritair comité 201 (zelfstandige kleinhandel)
of het paritair comité 202.01 (middelgrote
levensmiddelenbedrijven) uiteraard. Zo
hard wordt het gespeeld… en juridisch is het
allemaal nog sluitend ook. Dat de loon- en
arbeidsvoorwaarden van de grootdistributie
nog meer onder druk komen te staan, kan je
wel raden.
In het sectoroverleg was het de afgelopen jaren
al bijzonder moeilijk om nog vooruitgang
te boeken. En die patronale eisenbundel is
steeds meer en duidelijker geïnspireerd op de
bestaande kloof tussen de grootdistributie en
de zelfstandige kleinhandelszaken.
En nu lijkt het erop dat Carrefour en Delhaize
met de aankondiging hun nieuwe winkels te
zullen openen in de goedkopere paritaire comités,
in naam van alle distributieketens het
voortouw nemen om de totale afbouw van de
grootdistributie in te zetten.
De nieuwe winkels zullen worden geopend onder
een aparte juridische entiteit, voor de volle
100 procent eigendom van de distributiereus.
Vermits die winkel niet rechtstreeks opengaat
als een filiaal van de NV waartoe ook de andere
winkels behoren, komt die bij het andere,
goedkopere paritaire comité terecht. Met alle
gevolgen vandien.
Dit laten gebeuren, betekent op termijn de
volledige ontmanteling van alle sociale verworvenheden
van het personeel in de winkels.
Op de korte termijn moet het opengaan van
deze winkels tegen de voorwaarden van de
minder gunstige paritaire comités worden
tegengehouden, en dit met alle middelen, zowel
juridische als syndicale. Maar als we ook
op lange termijn de sociale verworvenheden
van alle winkelpersoneel willen redden, moet
de kloof tussen zelfstandige kleinhandel én
grootdistributie worden gedicht.
En de actuele indeling in paritaire comités is
hierbij veeleer een rem dan een hulp.
De afgelopen 10 jaar onderhandelden de vakbonden
voor de drie paritaire comités van de
grootdistributie al samen. De van oudsher
bestaande verschillen worden zo niet weggewerkt,
maar de nieuwe afspraken gelden dan
wel voor iedereen. Alleen, binnen de nieuwe
context voldoet deze strategie niet meer.
De realiteit bewijst dat
de kloof tussen grootdistributie
en kleinhandel
groot genoeg is om
werkgevers aan te zetten
de overstap te overwegen.
En wat meer is,
de schroom van werkgeverszijde
om over te
stappen, is helemaal
weg.
Weg dus met die archaïsche
indeling van
paritaire comités waarbij het aantal tewerkgestelde
koppen gaat beslissen over het niveau
van sociale bescherming dat je als werknemer
geniet.
Een sectoroverleg voor de hele distributiesector
samen lijkt een te overwegen stap op weg
naar een betere en meer op de realiteit geënte
herverkaveling van de paritaire comités. De
sectorverantwoordelijken van de distributie
hebben hiertoe samen met de LBC-NVK-studiedienst
reeds voorbereidend denkwerk geleverd.
Op basis daarvan zullen we in de komende
dagen met de andere vakbonden een gezamenlijke
strategie trachten uit te werken.

Na het boek en de legendarische film
wordt in oktober de musical Daens opgevoerd.
Maar schrijnende arbeidsomstandigheden
en uitbuiting bestaan ook
vandaag nog. Wereldsolidariteit grijpt de
musical aan om de werkomstandigheden
in de kledingindustrie in het Zuiden onder
de aandacht te brengen.
In de film ‘Daens’ is er sprake van een loon
van 1,60 frank per dag voor 14 uur werken.
Vandaag verdienen kledingarbeidsters in Indonesië,
China of Honduras evenmin meer
dan een hongerloon voor lange uren werken,
zeven dagen op zeven. Het grootste deel van de
kledingstukken wordt gefabriceerd en geëxporteerd
op bestelling van grote merken. In Indonesië
bijvoorbeeld moeten kledingarbeidsters
het stellen met slechts 85 euro per maand. Dat
betekent dat je na een maand keihard werken,
amper een jeans kan kopen die je zelf op een
kwartier in elkaar hebt gestikt. In landen als
Bangladesh is de toestand nog schrijnender.
Het minimumloon in de kledingindustrie is er
de jongste 12 jaar niet veranderd: 10,75 euro
per maand. Dat is niet eens voldoende voor de
voeding van één persoon per maand. Om de
productiviteit op te voeren, hanteren sommige
kledingfabrieken een drastisch boetesysteem.
Zo zijn er boetes voor praten onder het werk,
voor het niet overhandigen van de dienstkaart
bij toiletbezoek. Boetes voor fouten tijdens het
productieproces, zoals fouten bij het stikken
van een knoopsgat, zijn draconisch. Ze zijn
namelijk gebaseerd op de kostprijs van het afgewerkte
kledingstuk. Het gebeurt dan ook dat
arbeidsters een negatief loon verdienen en dus
geld verschuldigd zijn
aan de fabriek.
De meeste meisjes en
vrouwen in de kledingindustrie
komen van
het platteland. Ze zoeken
werk in de stad om
te ontsnappen aan de
armoede. Als ze thuisblijven
is hun enige vooruitzicht,
werken in het
huishouden. Veel meisjes
hebben een diploma van lager en hoger secundair
onderwijs. De vereisten qua opleidingsniveau
zijn nl. strenger geworden. Want bedrijven
willen hun productieproces verbeteren en de
opleidingsperiode kort houden. Maar een hogere
opleiding staat in de kledingindustrie niet
gelijk met een hoger loon.
De meeste arbeidsters zijn ongehuwd en tussen
de 16 en 25 jaar en allen zijn jonger dan
veertig. Veel bedrijven opteren voor ongehuwde
vrouwen, omdat ze denken dat die minder
vrije dagen zullen nemen dan arbeidsters met
kinderen. Arbeidsters die toch kinderen hebben,
vragen ouders of schoonouders om voor
de kinderen te zorgen. Geregeld sturen ze geld
voor de zorg van hun kinderen en gaan twee-
tot viermaal per jaar naar huis.
Specifieke vrouwenrechten
worden dikwijls geschonden.
Menstruatieverlof wordt
vaak geweigerd. Als het dan
toch wordt toegestaan, moeten
vrouwen daarvan soms
het fysieke bewijs leveren.
Bij aanwervingsprocedures
moeten vrouwen zich soms
uitkleden of een geneeskundig
onderzoek ondergaan
om het bewijs te leveren dat
ze niet gehuwd zijn.
Ongewenste seksuele intimiteiten vormen niet
zelden een probleem. In de film Daens roept
de opzichter ‘hoerenjong’ naar één van de arbeidsters
en hij verkracht Nette. Gelijkaardige
toestanden spelen zich vandaag af in het Verre
Oosten. Elly Rosita Sillaban van de Indonesi-

sche vakbond Garteks: “Drie leden van onze
vakbond zijn zwanger. Maar niemand weet van
wie. Opzichters en managers zijn bekend om
hun losse handjes. Maar uit schaamte en angst
wordt er niet over gesproken. Wanneer arbeidsters
stoppen met werken rond 22-23 uur, is er
geen transport meer en worden veel meisjes verkracht.
Wanneer ze dan teruggaan naar het bedrijf
om dat te melden, krijgen ze daar te horen
dat het hun verantwoordelijkheid niet is en worden
de meisjes in het ergste geval ontslagen.”
Ook op het vlak van veiligheid en gezondheid
heersen in de kledingbedrijven schrijnende toestanden.
Volgens de Schone Kleren Campagne
(SKC) die ter plaatse onderzoek deed, is er
dringend nood aan een breed langetermijnprogramma
om de gezondheid en veiligheid in de
hele kleding- en textielsector aan te pakken. Het
uitblijven van veiligheidsmaatregelen in landen
als Bangladesh, resulteert in arbeidsomstandigheden
waarin de dood of verwonding van arbeiders
op alarmerende wijze routine is geworden,
aldus de SKC.
Protesteren of staken is geen sinecure. In de film
‘Daens’ slaan gendarmen te paard een betoging
neer. Ook in Indonesië bijvoorbeeld wordt een
beroep gedaan op politie, leger of knokploegen
bij arbeidsconflicten. In het algemeen is
de macht van de arbeiders beperkt door hoge
werkloosheid, de dreiging met verhuis van het
bedrijf, het gebrek aan steun van de overheid
en de brute repressie als ze hun rechten opeisen.
Toch organiseren de werknemers zich op
vele manieren en gaan ze in staking. Maar soms
leidt dat tot massale ontslagen, sluiting van de
fabriek en verhuis en heropening ervan op een
andere plaats. Zonder de steun van onafhankelijke
vakbonden en andere organisaties zijn de
werknemers veelal niet in staat zich te verweren
tegen massaal ontslag of lock-out. Tijdens stakingen
hebben de werknemers overigens geen
inkomen meer.
Wereldsolidariteit, de derdewereldorganisatie
van het ACW, voert al jaren actie voor menswaardig
werk wereldwijd. Om de arbeidsomstandigheden
in de kledingindustrie te verbeteren,
werkt Wereldsolidariteit nauw samen
met de Schone Kleren Campagne. Het gaat om
een ruim internationaal netwerk met vakbonden
en andere organisaties, ook in de landen
waar kleding wordt gemaakt. De musical Daens
is voor Wereldsolidariteit een concreet aanknopingspunt
om de arbeidsomstandigheden
in de kledingindustrie in de derde wereld onder
de aandacht te brengen. De musical gaat in
première op 4 oktober in het voormalige postsorteercentrum
Antwerpen X in Berchem.
Meer info: www.wereldsoldariteit.be
Musical: www.daens.be of via 070/344.555.
Meer dan 200.000 Vlaamse werknemers
zijn dagelijks meer dan twee uur
onderweg van en naar hun werk. Lange
verplaatsingstijden maken het moeilijk
om het werk in evenwicht te houden met
het privéleven en verhogen het risico op
werkstress. Dat blijkt uit de resultaten
van de “werkbaarheidsenquête” die de
Stichting Technologie Vlaanderen (STV)
vorig jaar uitvoerde.
In de enquête werd aan de werknemers gevraagd
hoelang ze normaal onderweg zijn
van thuis naar het werk en terug. Uit de antwoorden
blijkt dat 40 procent van de werknemers
een reistijd heeft van minder dan een
half uur. Bijna één op vier heeft een verplaatsingstijd
tussen het uur en de twee uur. Eén op
tien is dagelijks meer dan twee uur onderweg.
Wie zijn de werknemers die zo lang onderweg
zijn? Een typisch voorbeeld is de ambtenaar
die dagelijks naar Brussel pendelt. Maar ook
bank- en verzekeringsbedienden en werknemers
uit de communicatiesector en de bouw
hebben gemiddeld erg lange reistijden. Werknemers
die lang onderweg zijn, werken meestal
in grote organisaties en zijn voltijds aan de
slag. 40 procent van hen behoort tot het kader
of het middenkader. Daarnaast blijkt dat 55-
plussers minder dan andere leeftijdscategorieën
behoren tot de groep met zeer korte verplaatsingen.
Bij werknemers die lang onderweg zijn, is het
grotste aantal te vinden met werkstress. Terwijl
het aandeel werknemers met werkstress 25
procent bedraagt voor diegenen met een reistijd
van minder dan een half uur per dag, loopt
dit op tot 40 procent wanneer de dagelijkse
reistijd groter is dan twee uur. De verplaatsingstijd
van en naar het werk verhoogt m.a.w.
het risico op stress. Toch blijft het aandeel van
de werknemers met een hoge werkstress opvallend
kleiner als de werkdruk onder controle
blijft. Ook al lopen de reistijden op tot twee
uur of meer per dag. Anderzijds stellen de onderzoekers
vast, dat het aandeel werkstress het
hoogst is voor werknemers die lange dagen
presteren. Zowel het aantal gepresteerde uren
als de reistijd hangen samen met werkstress.
De verplaatsingstijd heeft ten slotte ook een
invloed op de combinatie van werk en privéleven.
Bij werknemers die dagelijks minder
dan een uur moeten pendelen, heeft “slechts”
9 procent het moeilijk de balans tussen werk
en privé in evenwicht te houden. Bij degenen
die langer onderweg zijn, ligt het aantal haast
dubbel zo hoog. Dat is allicht één van de redenen
waarom werknemers een job dicht bij
huis meer en meer naar waarde schatten. Acht
op tien van alle loontrekkenden vinden werk
dicht bij huis (zeer) belangrijk.

Werknemers hebben het recht om met behoud van hun normale loon bepaalde
opleidingen te volgen. Dat heet betaald educatief verlof (BEV). Het recht op
educatief verlof wordt per schooljaar bepaald. Het begin van het nieuwe schooljaar
2008-2009 is dus een goede aanleiding om nog eens stil te staan bij de regels
terzake. Wie meer wil weten kan overigens ook terecht op onze website
http://lbc-nvk.acv-online.be/.
Alle werknemers uit de privé-sector die, ongeacht
hun leeftijd, voltijds werken en een
algemene of beroepsopleiding volgen, komen
in aanmerking. Wie verschillende deeltijdse
banen combineert (eventueel bij verschillende
werkgevers) en hierdoor voltijds werkt, komt
eveneens in aanmerking. Het volstaat dat de
werknemer voltijds werkt. Er wordt bijvoorbeeld
geen onderscheid gemaakt tussen overeenkomsten
van onbepaalde of bepaalde duur.
Deeltijdse werknemers kunnen niet altijd gebruik
maken van het recht op BEV. Dit recht
wordt immers toegekend in verhouding tot de
breuk van hun tewerkstelling. Enkel volgende
deeltijdsen hebben recht op BEV:
- werknemers die minstens vier vijfde werken
en die een algemene of een beroepsopleiding
volgen;
- werknemers die minder dan vier vijfde deeltijds
werken met een variabel werkrooster en
een algemene of een beroepsopleiding volgen;
- werknemers die minstens halftime werken
met een vast werkrooster en die tijdens de
werkuren een beroepsopleiding volgen;
- werknemers die in een zogenaamde overbruggingsploeg
werken en tweemaal 12 uur
werken in het weekend, worden vanaf het
schooljaar 2007-2008 niet langer beschouwd
als deeltijdse werknemers, maar gelijkgesteld
met voltijdse werknemers (zoals dit in de
RSZ-regelingen al veel langer het geval was).
Werknemers uit de openbare sector, onderwijzend
personeel, leerlingen met een leerovereenkomst
enz. zijn bovendien uitgesloten.
Enkel de opleidingen die door de wet zijn
opgesomd of voor het BEV door een paritair
samengestelde erkenningscommissie bij de
FOD WASO (Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid,
Arbeid en Sociaal Overleg) erkend
worden en die minstens 32 uur per jaar
duren, komen in aanmerking. Er wordt verder
een onderscheid gemaakt tussen cursussen in
het kader van een beroepsopleiding of algemene
vorming. De inrichters van de cursussen
weten of zij erkend zijn als beroeps- of algemene
opleiding.
Cursussen voor beroepsopleiding worden in
de wetgeving nauwkeurig omschreven.
Algemene opleidingen zijn cursussen die georganiseerd
worden door de erkende vakbewegingen,
jeugd- en volwassenenorganisaties
en instellingen voor werknemersvorming opgericht
door de vakbonden, of als dusdanig
erkend worden door de Erkenningscommissie.
Deze opleidingen kunnen zowel tijdens
als buiten de werkuren gegeven worden. De
algemene opleidingen moeten een minimum
van 32 uren omvatten om recht te geven op
BEV en de programma’s moeten vooraf ingediend
worden bij de FOD WASO (Federale
overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en
Sociaal overleg).

Een voltijdse werknemer die een opleiding
volgt, heeft recht op een aantal uren BEV dat
gelijk is aan het aantal uren dat hij de lessen
effectief heeft bijgewoond met een maximum
per schooljaar (van september tot augustus),
naargelang de aard van de opleiding die hij
volgt. Met ingang van 1 september 2006 werd
het aantal uren aanzienlijk verminderd, maar
vanaf 1 september 2007
werd het aantal uren
voor beroepsopleidingen
of combinaties van
beroepsopleiding met
algemene opleidingen
die samenvallen met
arbeidstijd, terug opgetrokken
naar 120 uur.
In de tabel onderaan geven
we het maximaal aantal uren BEV aan per
soort van opleiding.
Voor meer inlichtingen hierover neem je best
contact op met je LBC-NVK-secretariaat. Voor
deeltijdse werknemers gelden dezelfde regels,
maar het aldus bekomen aantal uren BEV
moet herleid worden in verhouding tot hun
wekelijkse arbeidsduur.
Het BEV is een gewaarborgd recht. Het moet
dus aan de werknemer die aan de voorwaarden
voldoet, worden toegekend. Nochtans
voorziet de wetgeving enkele regels over het
nemen en de planning van het verlof. Het
BEV voor opleidingen die per schooljaar zijn
georganiseerd, moet genomen worden tussen
het begin van het schooljaar en het einde van
de eerste examenzittijd van elk schooljaar. In
geval van een tweede zittijd wordt die periode
verlengd tot het einde daarvan, op voorwaarde
dat de werknemer effectief deelneemt aan de
examens. Het verlof voor opleidingen die niet
per schooljaar zijn georganiseerd, moet genomen
worden tussen het begin en het einde van
die opleidingen.
Wanneer het educatief verlof echter op willekeurige
wijze wordt genomen, kan dat nadelige
gevolgen hebben voor de arbeidsorganisatie
in het bedrijf. Een goede werking van
de onderneming vereist een planning van het
verlof, zowel individueel als collectief.
De collectieve planning van het educatief verlof
wordt opgemaakt door de ondernemingsraad.
Voor ondernemingen zonder ondernemingsraad
wordt de planning opgemaakt in
overleg tussen de werkgever en de vakbondsafvaardiging.
Ontbreekt ook een vakbondsafvaardiging,
dan stelt de werkgever de planning
op in gemeen overleg met de werknemers.
Bij de planning van het verlof moet rekening
worden gehouden met
zowel de vereisten inzake
de arbeidsorganisatie in
de onderneming als de
belangen en specifieke
situatie van elke werknemer.
Om daaraan zoveel
mogelijk te beantwoorden,
worden in de wetgeving
regels vooropgesteld
die variëren naargelang de grootte van de
onderneming.
De collectieve planning vormt het kader waarbinnen
de verschillende aanvragen tot educatief
verlof worden behandeld. De collectieve
planning heeft voorrang op de individuele
planning. Hierdoor kunnen er soms individuele
problemen ontstaan, zeker als de cursussen
gevolgd worden tijdens de arbeidstijd. Rekening
houdend met de collectieve planning
die in de onderneming gemaakt is, moet men
er van uitgaan dat het verder de werknemer is
die beslist hoe hij zijn educatief verlof wil opnemen:
om zich te verplaatsen naar en van de
cursus, voor het bijwonen van de lessen of de
voorbereiding op en het afleggen van examens,
werkcolleges enz.
De werknemer die gebruik wenst te maken
van het educatief verlof, moet zijn werkgever
op de hoogte brengen door afgifte van het inschrijvingsbewijs
dat afgeleverd wordt door de
school of de organisatie waar hij de opleiding
volgt. Deze kennisgeving gebeurt door gewone
overhandiging van het inschrijvingsattest. De
handtekening van de werkgever op het duplicaat
geldt als ontvangstbewijs. De kennisgeving
kan ook gebeuren per aangetekende brief.
Een andere manier om het attest te bezorgen
is wel toegelaten, maar de werknemer zal die
kennisgeving bij betwisting dan wel moeten
kunnen bewijzen. Het attest moet normaal
ten laatste op 31 oktober van elk schooljaar
worden ingediend. In geval van laattijdige
inschrijving of een opleiding die later begint,
moet het attest binnen de vijftien dagen na de
inschrijving worden bezorgd. Bij laattijdige inschrijving
wordt het aantal verlofuren echter
verhoudingsgewijs verminderd. De werknemer
zal bovendien ook attesten moeten voorleggen
aan de werkgever waaruit blijkt dat hij
de lessen regelmatig volgt. Zo’n attest moet
driemaandelijks worden ingediend.
De werknemer kan in bepaalde situaties zijn
recht op BEV verliezen:
- gedurende 6 maanden, indien hij gedurende
meer dan 10 procent van de lestijd ongerechtvaardigd
afwezig bleef;
- gedurende 12 maanden indien hij tijdens het
nemen van het BEV een winstgevende bezigheid
als zelfstandige of loontrekkende uitoefende;
- voor dezelfde cursus of hetzelfde cursusjaar
als hij voor de tweede keer niet slaagt (tenzij
door omstandigheden buiten zijn wil);
- vanaf het moment dat hij aan zijn werkgever
kennis geeft dat hij zijn opleiding onderbreekt
of opgeeft. Deze kennisgeving moet
binnen de vijf dagen gebeuren.
Wanneer een werknemer BEV neemt, moet de
werkgever zijn loon doorbetalen, echter beperkt
tot een loongrens. Voor het schooljaar
2008-2009 (dus vanaf 1 september 2008) blijft
deze loongrens 2.100 euro. Sedert 1 mei 2003
is er overigens ook een hogere loongrens van
2.500 euro voor werknemers van 45 jaar of
ouder, evenals de werknemers die betrokken
zijn bij een sluiting van onderneming waarbij
er door een cao een sociaal plan voorzien is
waarin een beroep gedaan wordt op BEV. Deze
hogere loongrens geldt echter enkel voor het
volgen van beroepsopleidingen.
De werkgevers kunnen het door hen betaalde
loon en de daarop betrekking hebbende sociale
bijdragen terugvorderen van het ministerie
van Tewerkstelling en Arbeid. Alleen de werkelijk
opgenomen uren worden terugbetaald.
Een werknemer die BEV opneemt, is beschermd
tegen ontslag door de werkgever, tenzij
deze kan aantonen dat de redenen voor het
ontslag vreemd zijn aan het educatief verlof.
De beschermingsperiode begint op de dag
waarop het inschrijvingsbewijs aan de werkgever
werd overhandigd en eindigt bij het einde
van de vorming op vormingscyclus. Bij overtreding
van het ontslagverbod moet een bijkomende
schadevergoeding van drie maanden
loon worden betaald.

Het werd akelig stil op de speciale
ondernemingsraad bij
Bekaert in Lanklaar op donderdag
26 juni 2008. De alom
bekende Belgische staalkoordproducent
kondigde er aan dat
hij zijn 37 jaar oude vestiging
in Lanklaar wenst te sluiten.
Hierdoor verliezen 136 werknemers
(114 arbeiders en 22
bedienden) hun job. Ook de
vestiging in Waregem gaat
dicht, de werknemers daar
zullen geïntegreerd worden in
andere Bekaert-vestigingen.
De opgegeven redenen voor
de ‘herschikking’ van de
productie van staalkoord klinken
niet onbekend in de oren.
De klanten van Bekaert bevinden
zich vooral in de automobielindustrie
en zij verhuizen systematisch
naar Centraal-en Oost-Europa en
vragen hun leveranciers te volgen
om zo de kosten (zowel productie
als transport) laag te houden.
Als de concurrentie dit doet, kan
Bekaert niet anders dan volgen,
klinkt het.
Nochtans werd Lanklaar twee jaar
geleden al eens zwaar geherstructureerd.
In september 2005 werd
aangekondigd dat 125 van de 250
werknemers moesten afvloeien.
De werkdruk werd opgevoerd:
meer productie met minder mensen.
De productiemedewerkers
werden verplicht hun familiale
en sociale leven aan te passen om
mee te draaien in het nieuwe arbeidssysteem
(volcontinu, zeven
dagen op zeven), dat o zo nodig
was.
Na maanden van onderhandelingen
startte een afgeslankt
Lanklaar met het nieuwe volcontinu-systeem.
Er werd Lanklaar
nog een mooie toekomst (ook op
lange termijn!) beloofd als ze hun
rol konden waarmaken. Werkelijk
bewonderenswaardig was het om
te zien hoe de Lanklaar-medewerkers
na deze zware mokerslag
in 2005 hun schouders opnieuw
onder de fabriek hebben gezet. Ze
behaalden inderdaad goede cijfers
én een goed rapport. De werknemers
geloofden erin en maakten
de vooropgestelde doelstellingen
waar. Tegen vele verwachtingen
in, ook die van de Bekaert-top!?
Had men verwacht dat Lanklaar
zou falen en zelf kopje onder
zou gaan? Daar lijkt het sterk op
vermits nog geen twee jaar na de
afvloeiingen en de start van het
nieuwe productiesysteem de sluiting
wordt aangekondigd. De ontgoocheling
bij de werknemers is
bijzonder groot. Ooit telde de fabriek
zevenhonderd werknemers.
Een sluiting brengt steeds sociale
drama’s met zich mee en bij
Bekaert is dat zeker niet minder
waar. De meeste werknemers zijn
hun carrière begonnen bij Bekaert
en hebben nooit elders gewerkt.
Op het moment dat ze startten,
kende Bekaert gouden tijden en
het stond toen nog bekend als
een sociaal bedrijf. De loon- en arbeidsvoorwaarden
lagen goed en
de jobzekerheid was er erg groot.
Het fabriek was ook verankerd
in de streek en trok in de eerste
plaats mensen aan uit Lanklaar
en omstreken.
Bovendien zijn er bij de werknemers
in de productie heel wat
kostwinners. Omwille van de
specifieke situatie met het zware
ploegensysteem, beslisten veel
echtgenotes/partners om thuis te
blijven om voor het huishouden
en de kinderen te zorgen.
Heel wat gezinnen zullen dus hun
sociale en familiale leven moeten
omgooien. Ze zullen wellicht
hun mobiliteit moeten vergroten,
eventueel opnieuw overschakelen
naar andere ploegensystemen
en bekijken of het financieel nog
haalbaar blijft om te leven van één
inkomen. De drempel naar ander
werk is niet echt laag. Een goede
begeleiding naar ander werk is
dus een must.
Maar ook Bekaert moet zijn verantwoordelijkheid
nemen. Dat
kan het doen door een degelijk
sociaal plan te voorzien voor de
werknemers. Veel alternatieven
voor naakte ontslagen zijn er echter
niet. Bij de vorige herstructurering
in 2005 gingen immers al
heel wat werknemers met brugpensioen
en werden er arbeidsherverdelende
maatregelen genomen.
Bekaert heeft de intentie om de
sleutel in Lanklaar om te draaien
in oktober. Deze snelle timing
duidt er op dat alles goed voorbereid
is en de productie van
Lanklaar in andere vestigingen
opgevangen kan worden.
De vakbonden zijn echter niet
zinnens zich dit strakke keurslijf
te laten aanmeten. Onderhandelingen
over het sociaal plan starten
ten vroegste vanaf september
en zullen zoveel tijd vergen als
nodig is.
Ook in de andere Belgische vestigingen
(Zwevegem, Aalter, Ingelmunster,
Hemiksem) is er ongerustheid
over de toekomst. Wie
garandeert dat hun staalkoordproductie
in België blijft? In Hemiksem
werd twee jaar geleden
ook al zwaar geherstructureerd.
Om hun ongerustheid te uiten en
hun solidariteit te betonen met
de collega’s uit Lanklaar, werd op
2 juli jl. reeds een 24-urenstaking
georganiseerd in alle Bekaert-vestigingen.
Deze actie werd goed
opgevolgd. LBC-NVK-delegaties
uit de verschillende vestigingen
kwamen hun collega’s in Lanklaar
steun betuigen onder het motto
‘Better together’… of was dat de
slogan van Bekaert?

Iedereen heeft wel eens een
mindere dag op het werk.
Maar wat als je het écht niet
meer ziet zitten, omwille van
de moeilijke uren, de werkdruk,
de collega’s of de routine?
Of je job wordt bedreigd
door een komende herstructurering
en je wil voorbereid
zijn op het ergste? Dan kan je
bij de LBC-NVK aankloppen
voor loopbaanbegeleiding.
Op eigen initiatief, los van de
werkgever en volledig vertrouwelijk.
Voor Annie was de loopbaanbegeleiding
alvast een succes.
Tot voor kort werkte ze als
bediende voor de schoonmaakafdeling
in het ziekenhuis. “Op die
job was ik uitgekeken. Het was
tijd voor iets nieuws. Ik ben naar
de LBC-NVK toegestapt. Met
weinig verwachtingen, zeker niet
met de idee: ‘Hier zal ik de oplossing
vinden.’ Maar het is reuze
meegevallen. Je maakt een balans
op van wat je gedaan hebt en waar
je naartoe wil. Het is intensief en
confronterend. Vanuit de zelfkennis
die ik heb opgedaan, heb ik
gesolliciteerd voor een vacature
bij de spoedgevallendienst. De
loopbaanbegeleidster heeft me
ook begeleid bij die sollicitatie. Ze
heeft me goede tips gegeven. En
het is me gelukt. Ik werd gekozen
uit 210 kandidaten! Niet slecht
toch voor iemand die geen hogere
studies heeft gedaan. Ik heb enkel
een diploma beroepsonderwijs
kantoor. Loopbaanbegeleiding
is een verrijkende ervaring, ook
voor mensen die er helemaal niet
over denken om van job te veranderen.”
Sommigen komen met een acuut
probleem, anderen hebben te
maken met een aanslepend gevoel
van onvrede. Daarom zijn de
duur, het tempo en de inhoud van
loopbaanbegeleiding nooit gelijk.
De begeleiders werken individueel
en op maat. Zij beschikken
over een waaier van instrumenten
en gesprekstechnieken om samen
te zoeken naar antwoorden op
ieders persoonlijke vraag of probleem.
Er wordt steeds gewerkt
aan een concreet en realistisch
actieplan. Dit kan gaan van een
heroriëntering binnen het bedrijf,
een andere aanpak van collega’s,
tot solliciteren voor een totaal ander
soort werk.
“Voor de eerste keer in mijn leven
zie ik waar mijn kwaliteiten
liggen”, zegt Tamara. “Ik ben het
anders gewoon. Meestal krijg ik te
horen waarin ik tekort schiet.”
In loopbaanbegeleiding wordt
gekeken naar je sterktes. En deze
positieve aanpak werkt. Zo is Karin
doorgegroeid van verkoopster
tot filiaalhoudster. Sergio wacht
voorlopig af of het bedrijf zich
overeind kan houden, maar
heeft een bijgewerkt CV
op zak en kan zich weren
op de arbeidsmarkt.
Isabella
heeft, na een reseminterimopdrachten,
eindelijk
een vast
contract op zak. En Dirk heeft
opnieuw prioriteiten kunnen
aanbrengen in zijn takenpakket
en kan zo weer verder.
Dat het loopbaancentrum van
de LBC-NVK ingebed is in een
vakbond, heeft alleen maar voordelen.
Zo word je begeleid door
mensen die aan jouw kant staan
en door jouw ogen meekijken
naar je job. Zij hebben een expertise
opgebouwd en reeds honderden
werknemers ondersteund.
Indien nodig, halen ze er andere
collega’s bij, specialisten inzake
loonadvies, tijdskrediet, contracten,
werknemersrechten of andere
sociaal-juridische kwesties.
En als je lid van het ACV bent of
wordt, is de dienstverlening gratis.
Niet-leden betalen een kleine
bijdrage. Opkomen voor mensen
die een kwetsbare positie hebben
op de arbeidsmarkt, is één van
de prioriteiten van de vakbond.
Daarom krijgen mensen zonder
hoger diploma, 50-plussers, allochtonen
en mensen met een arbeidshandicap
extra opvolging.
Om in aanmerking te komen voor
loopbaanbegeleiding moet je wel
aan het werk zijn (als werknemer
of zelfstandige) en minstens 12
maanden werkervaring hebben.
Wie op zoek gaat naar meer info,
surft naar www.loopbaanontwikkeling.be
of belt even naar
03/220.89.50 (Centrum voor
Loopbaanontwikkeling).

Voor de vakantie voerde de regering nog een aantal
wijzigingen in de belastingwetgeving door. Voor
mensen met een laag inkomen wordt het deel van
hun inkomen waarop geen belastingen moeten
worden betaald, vanaf volgend jaar verhoogd.
De regering heeft belastingplichtigen met een
laag inkomen nog met een tweede maatregel
bedacht. Vanaf volgend jaar zullen ook zij
kunnen genieten van een fiscaal voordeel
op dienstencheques. Ten derde besliste
de regering de belastingvermindering
voor de beveiliging van woningen fors
op te trekken. Die maatregelen staan
in de zgn. programmawet (wet van 8
juni 2008, Staatsblad van 16 juni 2008).
Vooreerst is er de verhoging van de belastingvrije
som voor de belastingplichtigen
met een laag inkomen uit een effectieve
beroepsactiviteit. De belastingvrije som is de
eerste schijf van het belastbaar jaarinkomen
die vrijgesteld is van belasting. Zij bedraagt
in principe voor elke belastingplichtige, om
het even of die gehuwd is, wettelijk of feitelijk
samenwoont of alleenstaande is, 6.150
euro (geïndexeerd bedrag voor aanslagjaar
2009, inkomsten 2008). De programmawet
verhoogt vanaf aanslagjaar 2009, inkomsten
2008, het bedrag van de belastingvrije som
voor de belastingplichtigen met een laag inkomen
uit arbeid: van 6.150 euro tot 6.400 euro
wanneer het belastbaar inkomen niet hoger
is dan 22.870 euro.Deze groep van belastingplichtigen
krijgt dus een extra belastingvrijstelling
van het inkomen van 250 euro. Dit zal
een effectief belastingvoordeel opleveren van
62,50 euro per jaar. De belastingvrije som valt
immers in de eerste inkomstenschijf van 0 tot
7.560 euro, waarvoor een belastingtarief geldt
van 25 procent, 25 procent van 250 euro geeft
62,50 euro. Als rekening gehouden wordt met
de uitgespaarde gemeentebelasting, bedraagt
het effectief belastingvoordeel 66,88 euro.
In een gezin (gehuwden en wettelijk samenwonenden)
wordt aan elke echtgenoot een belastingvrije
som toegekend. Als zowel partner 1
als partner 2 een belastbaar inkomen heeft dat
niet hoger is dan 22.870 euro, zal elke partner
recht hebben op het belastingvoordeel van
62,50 euro.
Dit voordeel zal doorgerekend worden in de
bedrijfsvoorheffing vanaf 1 juli 2008.De bedrijfsvoorheffing
voor belastingplichtigen
met een belastbare maandbezoldiging (bruto
min RSZ-bijdragen) niet hoger dan 1.947,37
euro moet vanaf 1 juli 2008 extra verminderd
worden met 5,57 euro.
Om een bruuske sprong in het bedrag van de
verschuldigde belasting te vermijden bij een
minimale overschrijding van het grensbedrag
van 22.870 euro, is er een afbouwregeling
voorzien. De afbouwregeling zal van toepassing
zijn als het belastbaar inkomen ligt tussen
22.870 euro en 23.120 euro. De belastingvrije
som bedraagt dan 6.400 euro verminderd met
het verschil tussen het belastbaar inkomen en
22.870 euro.
Voorbeeld: het belastbaar inkomen bedraagt
23.000 euro. De belastingvrije som bedraagt:
6.400 – (23.000 – 22.870) = 6.270 euro. Dit
komt neer op 120 euro meer vrijstelling dan
de gewone belastingvrije som van 6.150 euro
of toch nog een effectief belastingvoordeel van
30 euro (25% van 120 euro).
Is het belastbaar inkomen hoger dan 23.120
euro dan is de gewone belastingvrije som van
6.150 euro van toepassing.

Deze verhoging van de belastingvrije som is
bedoeld om de fi scale lasten op een laag inkomen
uit arbeid te drukken. Belastingplichtigen
met een laag inkomen dat bestaat uit
vervangingsinkomsten, komen er dus niet
voor in aanmerking. Na het belastingkrediet
voor de lage activiteitsinkomsten (voor
de loontrekkenden vanaf aanslagjaar 2005
vervangen door de werkbonus die neerkomt
op een vermindering van de werknemersbijdrage
voor de RSZ), de jobkorting (een verhoging
van de forfaitaire beroepskosten) is
dit een derde piste waarmee de fiscale druk
op een laag inkomen uit arbeid wordt verminderd.
Voor aanslagjaar 2009, inkomsten
2008, blijft de belastingverlaging via de verhoging
van de belastingvrije som erg gering
maar de regering is van
plan om de volgende
jaren de belastingvrije
som nog verder te verhogen.
Belastingplichtigen met
een laag inkomen uit arbeid
die in het Vlaamse
Gewest wonen, krijgen van de Vlaamse overheid
nog een extra belastingvermindering.
Het gaat om een korting die maximum 200
euro bedraagt voor aanslagjaar 2009. Vanaf
aanslagjaar 2010, inkomsten 2009, wordt
die Vlaamse korting van 200 euro uitgebreid
naar alle inwoners van het Vlaamse Gewest
met een activiteitsinkomen van minimum
5.500 euro.
Wie geregeld dienstencheques koopt, kan
dat bedrag inbrengen voor belastingvermindering.
Voor lage inkomens kan die belastingvermindering
echter vaak niet toegepast
worden, omdat er onvoldoende belasting
overblijft om daarvan de vermindering af te
trekken. Voor de bescheiden inkomens zal
daarom de belastingvermindering voor dienstencheques
(die 30 procent van de uitgaven
voor de dienstencheques bedraagt) worden
omgezet in een terugbetaalbaar belastingkrediet,
een bedrag dat gelijk is aan de belastingvermindering
voor dienstencheques.
Dat bedrag krijgt de belastingplichtige dus
terugbetaald van de belastingadministratie,
wanneer de belastingvermindering niet kan
verrekend worden met de personenbelasting.
De omzetting van het voordeel in een terugbetaalbaar
belastingkrediet zal maar mogelijk
zijn wanneer het belastbaar inkomen niet
hoger is dan 22.870 euro. Van deze maatregel
kunnen de belastingplichtigen met een vervangingsinkomen
wél genieten.
Deze omzetting van de belastingvermindering
wordt mogelijk vanaf aanslagjaar 2009,
inkomsten 2008. Aangezien vanaf 1 mei
2008 de kostprijs van een dienstencheque
7 euro bedraagt, zal de nettokostprijs van
een dienstencheque (dus na aftrek van de belastingvermindering
of het terugbetaalbaar
belastingkrediet) 4,90 euro bedragen, nl. 7
euro min 30 procent.
Vanaf aanslagjaar 2008, inkomsten 2007,
hebben belastingplichtigen recht op een
belastingvermindering als zij uitgaven gedaan
hebben voor de beveiliging van een
privé-woning tegen inbraak of brand. Ook
huurders kunnen van deze belastingvermindering
genieten als zij dergelijke uitgaven
hebben gedaan voor de gehuurde woning.
De belastingvermindering bedraagt in principe
50 procent van de uitgaven, maar is wel
begrensd. Het maximumbedrag van de vermindering
bedraagt
voor aanslagjaar 2008,
inkomsten 2007, 170
euro per woning. Het
basisbedrag vóór indexatie
bedraagt 130
euro.
Het gaat hier om
uitgaven zoals de levering en plaatsing van
veiligheidssloten, alarmsystemen, waterblussers…
Meer uitgebreide informatie over
de uitgaven die in aanmerking komen voor
de vermindering, zijn terug te vinden in de
LBC-NVK-belastinggids 2008 onder het trefwoord
“vermindering voor de uitgaven ter
beveiliging van woningen tegen inbraak of
brand”.
Belastingplichtigen die dergelijke uitgaven
plannen, kunnen best nog even wachten om
ze effectief te doen. Door de programmawet
wordt vanaf aanslagjaar 2010, inkomsten 2009,
het maximumbedrag van de belastingvermindering
fors opgetrokken. Het bedrag
vóór indexatie wordt verhoogd van 130 euro
naar 500 euro. Hoe hoog het geïndexeerde
bedrag van de maximumbelastingvermindering
zal zijn voor aanslagjaar 2010, inkomsten
2009, kan nu nog niet precies berekend
worden. Waarschijnlijk zal het rond de 680
euro schommelen.
Van deze vermindering en ook de vermindering
voor energiebesparende uitgaven in een
woning waarvan men eigenaar of huurder is,
kan vooralsnog niet genoten worden door
belastingplichtigen met een gering inkomen
voor wie er onvoldoende belasting overblijft
om de belastingvermindering mee te verrekenen.
Wat de vermindering voor energiebesparende
uitgaven betreft, die vermoedelijk voor
de volgende jaren nog zal worden opgetrokken,
werkt de regering aan een methode om
ook de lagere inkomens van de fi scale voordelen
te laten genieten. De regering heeft beloofd
om ook op dit vlak haar concrete plannen
op tafel te leggen.

De verplaatsingsvergoedingen
van een handelsvertegenwoordiger
werden altijd netjes betaald
op basis van een kilometervergoeding.
Op een bepaalde dag weigert
de werkgever die vergoeding
nog te indexeren – wat in het verleden
altijd gebeurde – en bovendien
past hij kostenafrekening
van de werknemer aan, zodat de
indruk wordt gewekt dat die niet
helemaal meer betrouwbaar is.
De werknemer van zijn kant is
“ongehoorzaam” en neemt het
deel van de kostenvergoeding dat
hij niet kreeg dan maar zelf. Hij
weigert het terug in de kassa te
leggen. Daarop wordt hij ontslagen
wegens dringende reden.
Het arbeidshof te Brussels oordeelde
op 13 juni 2006 dat het in
dit geval niet om een dringende
reden ging. De weigering van een
werknemer om gevolg te geven
aan een geoorloofd bevel
van zijn werkgever, kan een
dringende reden vormen,
maar in dit geval werd de
fout van de werknemer “verschoond”,
omdat hij reageerde
om een machtsmisbruik
van zijn werkgever.
Een winkelbedrijf probeert
aan klantenbinding te doen
door bij elke aankoop punten
toe te kennen. Als voldoende
punten gespaard worden,
kunnen ze omgezet worden
in een korting. Niet alle klanten
verzamelen die punten
en een werknemer “recupe-
reerde” voor zichzelf dan maar
de punten die door de klanten
achteloos werden achtergelaten.
Voor de werkgever was dat echter
onaanvaardbaar en er volgde een
ontslag wegens dringende reden.
Het geschil leidde tot een procedure
tot bij het hof van cassatie.
Dat besliste op 26 juni 2006 dat er
wel degelijk een dringende reden
in het spel was. De werknemer
pleegde weliswaar geen diefstal en
overtrad geen enkele reglementaire
bepaling, maar hij beging wel
degelijk een gedragsfout die een
normaal voorzichtig en bedachtzaam
werknemer niet zou begaan.
Ook zo’n gedragsfout kan een
dringende reden zijn.
Bij deze uitspraak hoort toch
wel een opmerking. Ongetwijfeld
kunnen “gedragsfouten” een
dringende reden uitmaken, maar
daarbij mag niet uit het oog worden
verloren dat het om een ernstige
tekortkoming moet gaan die
van aard is om elke professionele
samenwerking onmiddellijk en
definitief onmogelijk te maken.
Een werknemer sluit een contract
voor deeltijdse arbeid als verpleger
in een ziekenhuis. Korte tijd
nadien sluit hij een tweede deeltijds
contract met hetzelfde ziekenhuis.
Beide contracten samen
vormen een voltijdse tewerkstelling.
Elk contract bepaalt heel
nadrukkelijk dat de werknemer
geen enkele andere activiteit mag
uitoefenen zonder de toestemming
van de werkgever vooraf.
Dat geldt ook voor activiteiten die
helemaal niet concurrentieel zijn
en zelfs voor niet-betaalde arbeid.
Toch begint de werknemer ook
nog elders te werken. De werkgever
komt dat te weten en ontslaat
de werknemer wegens dringende
reden.
Het arbeidshof veegde die dringende
reden op 29 januari 2008
van de tafel. Een absoluut verbod
tot het uitoefenen van een andere
activiteit botst met het decreet
d’Allarde van 1791, de Belgische
grondwet, met de fundamentele
rechten en vrijheden en ook nog
met de Arbeidsovereenkomstenwet.
De werkgever en de werknemer
kunnen afspraken maken
over de beperking van andere activiteiten
buiten de arbeidsovereenkomst,
maar die beperkingen
moeten gerechtvaardigd zijn en
geenszins absoluut. Wanneer de
werkgever een einde stelt aan een
van de twee deeltijdse contracten,
zou de werknemer in de onmogelijkheid
verkeren nog een andere
arbeidsovereenkomst aan te gaan.
Die beperking gaat dan ook veel
te ver.
Een werkneemster werkt als vertegenwoordigster,
maar het wordt
haar soms te veel en ze wordt ziek,
kapot van de stress. De – soms
handtastelijke – rol van haar baas
speelt daar zeker ook in mee. De
werkneemster woont samen
met een vriend die een eigen
meubelzaak heeft. Af en toe
steekt de werkneemster in
die winkel wel eens een handje
toe; ook tijdens haar ziekteverlof.
De werkgever achterhaalt die
feiten – hij laat ze zelfs door
een deurwaarder vaststellen
– en ontslaat de werkneemster
om dringende reden.
Het arbeidshof te Antwerpen
fluit de werkgever op 17
maart terug. Het loutere feit
dat de werkneemster hielp
in de zaak van haar vriend,
bewijst niet dat haar ziekte
geveinsd was. De aard van de
ziekte maakt dat ze wel degelijk
arbeidsongeschikt kon
zijn voor het werk bij haar
werkgever, maar dat ze wel
goed in staat was om andere
activiteiten uit te voeren.

Surfend doorheen de internationale
vakbondsberichten van
de voorbije twee maanden is er
één constante: overal voeren vakbondsmilitanten,
werklozen,
kleine boeren, armen, acties tegen
het koopkrachtverlies. Twee
voorbeelden uit een lange lijst.
In India hebben miljoenen werknemers
uit de banksector, de
telecomsector, het spoor en de
luchthavens gestaakt en betoogd
tegen de stijgende levensduurte.
De inflatie loopt er momenteel
op tot 12,5 procent. Ze klagen aan
dat de regering de bedrijven in de
watten legt, terwijl ze de prijsstijging
van voedsel en energie onverkort
doorrekent aan de werkende
bevolking, waardoor de armoede
snel toeneemt.
In Zuid-Afrika heeft de vakbond
COSATU op 6 augustus een nationale
stakingsdag georganiseerd
voor het herstel van de koopkracht.
Brandstofprijzen stegen
in de voorbije maanden met 35
procent, voeding met 17 procent,
elektriciteit met 27 procent. Ruim
1,8 miljoen werknemers beantwoordden
de stakingsoproep.
Bijna alle grote mijnen lagen plat.
De mijnwerkers die vaak ver van
huis werken, kunnen door de fel
gestegen transportkosten de reis
naar huis niet meer betalen wanneer
ze vakantie hebben.
Van 17 tot 21 september wordt
weer een Europees Sociaal Forum
georganiseerd, dit keer in
het Zweedse Malmö. Er worden
20.000 deelnemers verwacht. De
LBC-NVK trekt er naartoe met
een delegatie van 15 personen. We
willen er actief bouwen aan internationale
netwerken met andere
vakbonden en sociale organisaties
die onze bekommernissen en
interesses delen. Rond heel wat
thema’s worden ervaringen uitgewisseld.
Zelf hebben we het initiatief
genomen om een seminarie te
organiseren in het kader van fl exicurity
over de onzekere tewerkstelling
van jongeren en wat we er
kunnen aan doen. En aan het atelier
tegen de commercialisering
van de zorg zullen we eveneens
een bijdrage leveren, samen met
onze Waalse zusterorganisatie
CNE. Volgende maand vertellen
we er meer over. Wie zo lang niet
wil wachten, kan al eens een kijkje
nemen op www.esf2008.org.
Groenten of rijst geteeld met onbehandeld
afvalwater? In heel wat
steden in Afrika, Latijns-Amerika
en Azië is het geen fi ctie. Veel boeren
in en rond de steden zien zich
verplicht hun akkers te bevloeien
met rioolwater of bevuild rivierwater.
Dat blijkt uit een rondvraag
van het Water Management
Institute in Sri-Lanka. De studie,
die recent werd toegelicht op een
internationale waterconferentie
in Stockholm, toont aan dat 20
miljoen hectaren landbouwgrond
bevloeid wordt met ongezuiverd
afvalwater. Een onmiddellijk verbod
op het gebruik van rioolwater
in de landbouw is geen optie,
want dat zou de voedselbevoorrading
van heel wat grote steden
in het gedrang brengen en de prijs
van groenten en rijst drastisch de
hoogte injagen.
Op dezelfde conferentie lanceerde
de Britse professor Allan het begrip
‘virtueel water’. We consumeren
niet enkel water als we het
drinken of een douche nemen.
Ook de voedselproductie gebruikt
veel water. Een kopje koffi e
vergt 140 liter water, één sneetje
witbrood 40 liter en voor een kilo
rundvlees is 15.000 liter nodig. In
de VS wordt jaarlijks 30 procent
van het voedsel weggegooid. Dat
staat omgerekend voor 40 biljoen
liter water. Het onderzoek stelt
dat verspild voedsel, verspild water
is. Waterbeleid moet dringend
hoog op de politieke agenda komen,
zo besloot de internationale
waterconferentie.
Bron: www.ipsnews.be
De internationale metaalbond
roept wereldwijd de aangesloten
bonden op om de eerste week van
oktober deel te nemen aan een
mobilisatieweek tegen precair
werk. De term wordt gebruikt
om onzekere jobs te omschrijven
die slecht betaald zijn, tijdelijk
of deeltijds, met weinig sociale
bescherming, niet of nauwelijks
voldoende om een gezin te onderhouden.
De metaalvakbonden
constateren wereldwijd een toename
van die onzekere tewerkstelling.
De mondiale wedren naar
winstmaximalisatie ontketent een
scherpe concurrentiestrijd tussen
de bedrijven. Dat heeft een neerwaartse
spiraal in gang gezet, met
flexibilisering en sociale afbraak
tot gevolg. Vrouwen, jongeren en
migranten zijn de eerste slachtoffers
van die tendens. We hoeven
dat niet als een onontkoombaar
noodlot over ons heen te laten razen,
zo stelt de internationale metaalbond.
Vakbonden over heel de
wereld moeten zich sterk maken
om beter en zekerder werk af te
dwingen. Meer info over de actieweek
lees je op www.imfmetal.org/
precariouswork.

De kans om op een iets of wat genuanceerde
wijze iets over Vlamingen of Franstaligen
te zeggen, is het afgelopen jaar flink
verbeurd verklaard. Onbegrip is troef.
Simplistische beeldvorming over elkaar is
aan beide zijden van de taalgrens de norm
geworden. Tegenstellingen worden verscherpt
en uitvergroot. Taal wordt voorgesteld
als een scheidingselement dat samenleven
onmogelijk maakt, maar geen
ouder of hij/zij zegt met grote fierheid dat
zoon of dochter ‘zo goed is in talen’.
“Er moet een Grote Staatshervorming
(mét hoofdletter) komen” is een stelling
die een wetenschappelijke waarde heeft
gekregen. Die staatshervorming zou goed
zijn voor de economie en voor het bedrijfsleven.
Een bewijs wordt daartoe niet
geleverd en moet ook niet meer worden
geleverd, die stellingen hebben immers het
statuut van een axioma verworven. Solidaire
samenwerking heeft de werknemers
altijd al een grotere dienst bewezen dan
scheidende verdeling.
We vertrekken van een voor ons cruciale
vraag: worden de werknemers en sociaal
uitkeringstrekkers er beter van? Dat is
een beperking qua beoordelingscriteria,
maar er wordt ten minste al vertrokken
van een beoordeling. En het is in ieder
geval een ander criterium dan “de bittere
noodzaak van een bedrijfsvriendelijker
klimaat”, waarover Unizo het heeft. We
bekijken het arbeidsrecht, de sociale zekerheid
en het arbeidsmarktbeleid. In een volgend
nummer belichten we de fiscaliteit.
Laten we beginnen met het arbeidsrecht. Als
het arbeidsrecht een Vlaamse, Brusselse en
Waalse variant krijgt, rijst dé vraag of daar ook
maar iemand beter van wordt. Er is geen argument
te bedenken om verschillende soorten
arbeidsovereenkomsten te aanvaarden afhankelijk
van de tewerkstellingsplaats. Werkgevers
met vestigingen over het hele land (banken,
distributiebedrijven…) zouden er een helse
klus aan hebben. Werknemers zouden in een
toenemende onzekerheid terechtkomen en ze
zouden er qua contractbescherming niet beter
van worden. Werknemers in diverse gewesten
zouden tegen elkaar worden uitgespeeld, en
de contractflexibiliteit zou nog toenemen. Dat
geldt voor zowel het individuele als het collectieve
arbeidsrecht.
Het Vlaams Parlement heeft ooit een decreet
goedgekeurd voor Vlaamse cao’s. Wij zijn er
vanaf dag 1 vierkant tegen geweest. Gelukkig
oordeelde het Arbitragehof er ook zo over op
15 september 2004. Vlaamse onderwerpen
in Vlaamse cao’s “zou de samenhang van het
conventionele arbeidsrecht in het gedrang
kunnen brengen en de door het sociaal overleg
beoogde evenwichten verstoren”, zo klonk het
toen wijs. Ook hier geldt immers dat het bijzonder
complex wordt voor ondernemingen
met vestigingen in de verschillende gewesten.
Dat zou betekenen dat een onderneming verschillende
regels moet toepassen naargelang
de werknemer in een Vlaamse, Brusselse of
Waalse vestiging van het bedrijf werkt.

Als bepaalde voordelen wel of niet in Vlaanderen
gelden en niet of wel in Brussel, zijn de effecten
daarvan voor werknemers onoverzichtelijk,
onduidelijk en daarom niet wenselijk.
Het is op dit moment perfect mogelijk in paritaire
comités afspraken te maken die rekening
houden met gewestelijke of gemeenschapsbevoegdheden.
Dat gebeurt nu al in een aantal
paritaire comités van de non-profitsectoren,
omdat bijvoorbeeld de subsidieregels anders
werken in de diverse gemeenschappen. Er is
dus geen grote en zelfs geen kleine staatshervorming
nodig om loepzuivere afspraken te
maken.
Wat we willen vermijden is dat loon- en arbeidsvoorwaarden
leiden tot concurrentie
tussen tussen taalgebieden. Een dergelijke
concurrentie is altijd in het nadeel van werknemers.
Daar waar ‘het goed gaat’ zal het argument
van de lage loon- en arbeidsvoorwaarden
worden gehanteerd om de voorsprong te
behouden. Waar ‘het slecht gaat’ zal hetzelfde
argument worden gehanteerd om beter te
kunnen concurreren. Wat zich momenteel in
Europa én op wereldniveau afspeelt, nl. lage
lonen als argument van de werkgevers om bestaande
voordelen af te bouwen, zal dan tussen
Vlamingen, Walen en Brusselaars worden
uitgespeeld.
Laten we een volgende flinke brok van mogelijk
communautair getwist bekijken: de sociale
zekerheid. De bijdragen én de uitkeringen zijn
op dit moment zonder enige nuance hetzelfde
in de drie gewesten. Is er iemand gebaat bij
het creëren van verschillen? Ja, de werkgevers
indien ze daardoor minder zouden moeten
bijdragen. Maar minder bijdragen betekent
minder middelen voor uitkeringen.
Wie meent dat een Vlaamse sociale zekerheid
goedkoper zou zijn, vergeet dat lagere uitkeringen
gaan volgen. Of willen de Vlaamse
werkgevers echt de bijdragen verlagen en
de uitkeringen verhogen? Het beeld dat een
Vlaamse sociale zekerheid minder duur is dan
de verondersteld verkwistende Waalse
sociale zekerheid, zal zeer snel moeten
worden bijgesteld. Werkloosheid is een
hardnekkiger probleem in Wallonië en
Brussel dan in Vlaanderen, maar qua
bruggepensioneerden en qua tijdskrediet
haalt Vlaanderen veel meer uit de
federale pot. Dat geldt ook voor de pensioenen,
zeker de komende jaren. En de
pensioenen zijn op dit moment bedroevend
laag, een besparing in deze sector
kan niet zonder drama’s.
En worden morgen de regio’s in Vlaanderen
met hogere werkloosheid op hun
beurt ook uit de Vlaamse sociale zekerheid
gewipt? En wat met een sociale
zekerheid die gefinancierd zou worden
met bijdragen op basis van tewerkstelling
in Brussel, maar waarvan de uitke-
ring dient te gebeuren op basis van bijvoorbeeld
een Vlaamse woonplaats? Vlaanderen
zou moeten gaan bedelen in Brussel. Ook hier
geldt dat werkgevers met meerdere vestigingen
niet tuk zullen zijn op een gediversifieerde administratie
in de betaling van bijdragen naargelang
de werknemer in
Vlaanderen, Brussel of
Wallonië werkt.
Kortom, het simplistische
verhaal van een op
te splitsen sociale zekerheid
biedt geen concreet antwoord op uitvoering
en de gevolgen. We willen wijzen op één
eigen Vlaamse voorziening die nauw bij de
sociale zekerheid aansluit: de Vlaamse zorgverzekering.
In tegenstelling tot de federale
sociale zekerheidsbijdragen waarvan de bijdrage
gerelateerd is aan de inkomenshoogte,
heeft Vlaanderen het principe gehanteerd van
een gelijke bijdrage voor iedereen. Hoge inkomens
en lage inkomens betalen evenveel. Niks
dat overblijft van het solidariteitsprincipe.
Overigens is er van enig paritair beheer in die
Vlaamse variant niets merkbaar. Het is meer
dan een waarschuwing aan sociaal verzekerden,
aan ons allemaal dus. Vlaanderen doet
het niet socialer dan het federale stelsel en
hanteert andere principes dan deze die aan de
grondslag liggen van ons sociaal zekerheidsstelsel.
Nieuw is hier niet per definitie beter.
Zo komen we bij een terrein waar er een zogenaamde
consensus aan het ontstaan is: de
regionalisering van het arbeidsmarktbeleid.
Het is goed om te weten dat op het gebied van
arbeidsbemiddeling de regio’s al de volle bevoegdheid
hebben. Ook vorming en opleiding
zijn geregionaliseerd. Waarover gaat het dan
nog? Hier duikt de term ‘activeringsbeleid’
op.
De gewestelijke bemiddelingsdiensten (VDAB
in Vlaanderen) kunnen werklozen begeleiden,
aansporen enz. in hun zoektocht naar werk.
Zij hebben evenwel niet de bevoegdheid om te
sanctioneren. Die bevoegdheid ligt bij de nationale
RVA (Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening).
In Vlaanderen wil men maar wat graag
die sanctionerende activering in handen krijgen.
De Vlaamse regering wil het allemaal wat
flinker doen.
Het feit dat op dit mo-
ment 50-plussers niet
verplicht geactiveerd
kunnen worden, is haar
al langer een doorn in
het oog. De omschrijving
van wat een passende dienstbetrekking
is zou wat soepeler moeten. Selectiviteit in het
aanvaarden van een job moet voor werkloze
Vlamingen minder makkelijk worden. Daar
draait het discours van de Vlaamse werkgevers
eigenlijk om. De bestaande regelgeving maakt
sanctioneren van werkweigering perfect mogelijk.
Er is geen reden te bedenken waarom we in
Vlaanderen strengere regels moeten hanteren
dan elders. Uitgerekend op het moment dat
met mobiliteitspremies werklozen uit regio’s
met hoge werkloosheid (Wallonië) zouden
worden aangemoedigd om in een regio met
lagere werkloosheid (delen van Vlaanderen)
te gaan werken, wordt het bewijs geleverd dat
niet het verder opsplitsen van dit beleid maar
meer samenwerking juist nodig is.
De sp.a lanceerde in juni haar voorstellen voor
een sociale staatshervorming. Daarin wordt
gepleit voor een regionale bevoegdheid bij het
toestaan van brugpensioen bij een herstructurering,
voor het bepalen van de gevallen
waarin uitzendarbeid kan worden toegelaten,
voor het toekennen van bijkomende loonlastverminderingen
voor specifieke doelgroepen.
Ook arbeidsmigratie zou een gewestelijke bevoegdheid
moeten worden, en het stelsel betaald
educatief verlof moet gemeenschapsbevoegdheid
worden.
De basisgedachte achter deze redenering is dat
Vlaamse werknemers en Vlaamse werklozen
anders zijn dan hun Waalse of Brusselse lotgenoten
en dus andere rechten en plichten behoeven.
Dat is nu juist een indeling die
ons niet terecht lijkt en niet zint. Taal
maakt iemand niet tot een ander mens.
Kortom we zijn op onze hoede bij elke
lokroep van staatshervormers die menen
dat dit ‘beter is voor de mensen’.
Een staat is een levend geheel en zal ontegensprekelijk
in zijn besluitvormingsstructuur
blijven en moeten evolueren.
Het democratische einddoel is zeker
nog niet in zicht, het kan dus allemaal
beter. Maar de vraag op welke manier
de burger dichter betrokken kan worden
bij de Europese besluitvorming, die
sluipend enorm aan invloed wint, lijkt
me vanuit werknemersstandpunt een
meer pertinente vraag dan de zoektocht
naar hier of daar een regionale bevoegdheid
meer of minder.

Ben je tussen 16 en … jaar
oud, gedreven om te weten en
gebeten om te kunnen? Dan
heb je de ideale maten van een
typische LBC-NVK-cursist.
Al decennialang koppelt het
LBC-volwassenenonderwijs
kwaliteitsvol onderwijs aan een
ruime keuze en betaalbare prijzen.
De cursussen richten zich tot
iedereen vanaf 16 jaar. Opleiding,
vorming en training worden aangeboden
op het niveau van secundair
of hoger onderwijs en worden
gesitueerd in het kader van levenslang
en levensbreed leren. De
opgedane kennis en vaardigheden
kan je gebruiken in alle levensdomeinen:
arbeid, gezin, vrije tijd,
verenigingsleven…
Het aanbod van LBC-NVK-volwassenenonderwijs
is flexibel
georganiseerd: van afgeronde
pakketten – beperkt in de tijd
– tot meerjarige opleidingen. Er is
keuze tussen dag- of avondonderwijs.
Uniek voor het volwassenenonderwijs
zijn de officieel erkende
studiebewijzen op het einde van
elke opleiding. Het gaat immers
om onderwijs erkend door de
Vlaamse Gemeenschap. Als werknemer
heb je recht op betaald
educatief verlof.
Het LBC-NVK-volwassenenonderwijs
bewijst dat studeren niet
duur hoeft te zijn: slechts één euro
per lesuur. In de praktijk betekent
dit 60 euro voor een computercursus
van een half jaar of 120 euro
voor een intensieve taalopleiding
van een jaar. In sommige gevallen
kan je ook een vrijstelling van
betaling van het inschrijvingsgeld
bekomen.
Het LBC-NVK-volwassenenonderwijs
biedt een enorme waaier
aan cursussen aan: tien vreemde
talen, Nederlands tweede taal,
koken, kleding maken, kantklossen,
bloemschikken, handel, polyvalent
verzorgende, kinderzorg,
informatica…
Deze informaticacursussen richten
zich niet alleen tot beginners,
maar ook tot hen die zich verder
willen specialiseren. Je kan kiezen
uit een breed en praktisch aanbod
informaticaopleidingen met telkens
één les per week: pc-gewenning,
tekstverwerking, rekenblad,
databank, digitaal fotoboek of
presentatie, fotobewerking, multimedia,
internet, …
Op het vlak van talen is er keuze
tussen Engels, Frans, Spaans, Italiaans,
Duits, Grieks, Portugees,
Japans, Chinees en Russisch. In
ons taalonderwijs staat communicatie
centraal. Het hele curriculum
bestaat uit vier richtgraden,
die elk zijn opgesplitst in modules
van 120 lesuren.
Bij het LBC-NVK-volwassenenonderwijs
kan je niet alleen lessen
volgen op het niveau van het secundair
onderwijs. Je kan er ook

je graduaatsdiploma boekhouden
behalen. Deze opleiding is modulair
opgevat en wordt heel het jaar
aangeboden. Dit heeft als voordeel
dat de cursist grotendeels
zelf zijn studiepakket en studieritme
bepaalt. Na het behalen
van je graduaatsdiploma boekhouden
in het LBC-volwassenenonderwijs
kan je aan de Karel de
Grote-Hogeschool een speciaal
ontwikkeld verkort traject volgen
voor het behalen van een bachelor
accoutnancy-fiscaliteit. Er zijn tevens
graduaatsopleidingen fiscale
wetenschappen en bedrijfsorganisatie.
Wie bij het LBC-NVK-volwassenenonderwijs
studeert, kiest
voor kwaliteit. Je krijgt les in een
beperkte groep, waarbij er genoeg
tijd is voor oefeningen en vragen.
Alle cursussen gaan uit van een
praktische benadering en zo leer
je het snelste bij. De centra beschikken
over moderne didactische
middelen en de leerkrachten
stimuleren en begeleiden de cursisten
perfect.
De cursussen, opleidingen en trainingen
van LBC-volwassenenonderwijs
kan je volgen in verschillende
centra. Het volledige aanbod
van dit alles vind je op www.
lbconderwijs.be.
Gezinnen met leerplichtige
kinderen ontvingen in 2006
en 2007 een schoolpremie.
Deze premie was een toeslag
bij de kinderbijslag die een
keer per jaar apart betaald
werd. Vanaf dit jaar wordt
deze premie vervangen door
een jaarlijkse toeslag die
aan alle kinderen tot 25 jaar
toegekend zal worden.
In de programmawet van 8 juni
2008 (Belgisch Staatsblad van 16
juni 2008-editie 2) wordt onder
het luik “koopkrachtverhoging”
een jaarlijkse leeftijdstoeslag
voorzien voor alle kinderen voor
wie kinderbijslag betaald wordt.
Deze toeslag komt in de plaats
van de vroegere schoolpremie,
en is niet meer gekoppeld aan de
leerplicht. Hij wordt betaald samen
met de kinderbijslag van juli,
die in de loop van augustus uitgekeerd
wordt. De bedragen hangen
af van de leeftijd van de kinderen
en evolueren de volgende jaren
nog.
Om welke bedragen gaat het dan?
- Kinderen van 0 tot 5 jaar krijgen
vanaf 2009 (dus nog niet
dit jaar!) 25 euro.
- Kinderen van 6 tot 11 jaar krijgen
vanaf dit jaar 53,06 euro.
- Kinderen van 12 tot 17 jaar
hebben vanaf dit jaar recht op
74,29 euro.
- Kinderen van 18 tot 25 jaar krijgen
vanaf dit jaar 25 euro, maar
dit bedrag wordt vanaf 2010
opgetrokken naar 50 euro, vanaf
2011 naar 75 euro en vanaf
2012 naar 100 euro.

Sinds Al Gore met zijn ‘ongemakkelijke
waarheid’ op de proppen kwam, weten we
dat het met ons milieu en de klimaatopwarming
zo niet verder kan. Burgers,
consumenten, werkgevers, overheden:
allemaal hebben we een gedeelde verantwoordelijkheid
om het CO -gehalte terug
2
te dringen en werk te maken van een gezonder
milieu. Als burger kan je een flink
steentje bijdragen door minder energie
te verbruiken. De Bond Beter Leefmilieu
bedacht daar een aardig project voor: de
klimaatwijken. Laagdrempelig, gezellig
én goed voor je portefeuille.
en klimaatwijk is een groep van onge-
“Eveer 10 à 15 gezinnen die de uitdaging
aangaan om gedurende zes maanden 8 procent
energie te besparen in huis, bij voorkeur
tijdens het stookseizoen”, zo vertelde Bernard
Govaert van de Bond Beter Leefmilieu tijdens
een LBC-NVK-studiedag rond klimaatverandering.
De gezinnen wonen in dezelfde wijk
of straat of kennen elkaar via een vereniging,
club, school of werk. Je kunt natuurlijk in je
eentje thuis energie besparen, maar het is leuker
en leerrijker om het in groep te doen. Je
kan je energieverbruik vergelijken met anderen
en tips en ervaringen uitwisselen.
“De ervaring leert ons dat
het voor veel mensen een stuk plezanter en
motiverender is om samen energie te besparen.
Het sociale aspect is erg belangrijk in dit
project, naast het feit dat je energiefactuur in
de meeste gevallen flink daalt”.
Uitgangspunt vormt een weddenschap die de
bewoners van een klimaatwijk aangaan met
het gemeentebestuur. Doel van de weddenschap
is 8 procent besparen op de energiefactuur
in zes maanden tijd. Dit in vergelijking
met het stookseizoen van het jaar voordien.
Deze energiebesparing is voornamelijk het resultaat
van gedragsverandering.
Het is niet de bedoeling dat je je huis moet
renoveren om die 8 procent te halen. De gezinnen
in zo’n klimaatwijk onderhouden regelmatig
contact en er worden regelmatig metingen
gedaan door een ‘energiemeester’. De
energiemeester (zie verder) is de spil van zo’n
klimaatwijk. Om de sfeer én de motivatie erin
te houden, worden tussentijdse energieborrels
georganiseerd. Na zes maanden worden de resultaten
bekendgemaakt op een feestelijk slotmoment.
Met de klimaatwijken breng je het Kyoto-protocol
bij je in de huiskamer. In 1997 werd in
het Japanse Kyoto een internationale afspraak
gemaakt om de uitstoot van broeikasgassen te
verminderen. De Europese Unie wil haar uitstoot
met 8 procent verminderen tussen 2008-
2012 (t.o.v. 1990). De klimaatwijken doen een
stevige duit in het zakje en streven ook naar
een besparing van 8 procent in een beperkte
tijdsspanne. Het afgelopen jaar deden al 346
klimaatwijken mee in ruim 100 gemeenten!
Wat zijn de gevolgen van die verhoogde uitstoot
van broeikasgassen? De verbranding van
gas, steenkool en olie om warmte en elektriciteit
te produceren stoot CO 2 (koolstofdioxide)
uit. CO 2 is daarmee één van de zgn. broeikasgassen.
En teveel uitstoot van broeikasgassen
leidt tot klimaatveranderingen zoals verhoogde
temperaturen, het smelten van gletsjers en
een toename van ernstige weersomstandigheden
en natuurrampen zoals overvloedige
regens en orkanen… Ook het smog-alarm is
een direct gevolg van de klimaatverandering.
Door minder energie te verbruiken, zorgen we
ervoor dat er minder CO 2 -uitstoot is en helpen
we de klimaatveranderingen tegen te gaan.
Huishoudens staan op het vlak van verwarming,
verlichting en vervoer in voor zo’n 40
procent van het energieverbruik in Vlaanderen.
Gezinnen maken dus een belangrijk verschil
als het gaat om energiebesparing.
“Aanpassing van ons gedrag
levert direct een flinke energiebesparing op.
Het is niet de bedoeling dat mensen putje winter
met drie truien rond een brandend kaarsje
moeten zitten. Het blijkt dat je met behoud
van het huidige comfort en minimale investeringen
en gedragsaanpassingen een stuk energiezuiniger
kunt leven”.

- Surf naar www.klimaatwijken.be voor
meer info. Vanaf oktober 2008 starten
de nieuwe projecten.
- Je kan je on line inschrijven als gezin of
energiemeester.
- Je kunt ook met collega’s de handen
ineenslaan zolang het bedrijf waar je
werkt maar in een gemeente ligt die
deelneemt aan het project.
- Vzw Dialoog en Ecolife staan in voor de
opleidingen van de energiemeesters en
de inhoudelijke ondersteuning: www.
dialoog.be en www.ecolife.be
Niet alleen met bewoners uit je straat of
vrienden van de sportclub kun je een
klimaatwijk opstarten. Je kunt evengoed met
collega’s op je werk een klimaatwijk beginnen.
De gemeente Tienen deed dit afgelopen jaar.
Acht collega’s met hun gezinnen participeerden.
Riet, werkzaam op de dienst ruimtelijke
ordening en leefmilieu, was de energiemeester
van deze groep.
“Het is het eerste jaar dat de gemeente
meedoet. Er waren ook nog drie andere klimaatwijken
in de stad. 29 gezinnen in Tienen
noteerden zes maanden lang de tellerstand
van gas en elektriciteit. Drie van de vier klimaatwijken
behaalden gemakkelijk het beoogde
resultaat. In totaal bespaarde Tienen
12,30 procent, goed voor 33.533,56 kilo minder
CO -uitstoot. En behaalden we de derde
2
plaats in de provincie Vlaams-Brabant.”
“Enerzijds vanwege het werk, we werken
hier ook rond duurzaamheid en de Kyotonorm.
Anderzijds vanuit privé-overwegingen,
de schrik voor de achteruitgang van ons milieu.
We moeten echt de toekomst van onze
kinderen beschermen. En door mee te doen
aan zo’n project, stimuleer je meteen ook je
huisgenoten om na te denken over het milieu.
“Ik beloofde de actieve leden een spaarlamp
en een spaardoucheknop als ze tijdens de
eerste maand netjes hun basisinfo en drie keer
de meterstanden opschreven. De meesten deden
dat gelukkig. Het is belangrijk om wekelijks
de meterstanden bij te houden. Zo zie je direct
of je gedragsveranderingen effect hebben. Als
je daar pas na twee maanden mee begint, is het
kalf verdronken en wordt het lastig om nog een
goed resultaat te halen. Verder speel ik tips door
- www.energiesparen.be : tik je postcode
in en check welke premies en subsidies
je gemeente of provincie verstrekt als
het om energiesparen gaat.
- www.energievreters.be : schat je jaarlijkse
energieverbruik en CO 2 -uitstoot en
bereken hoe je dit kunt verlagen…
- www.vreg.be : vergelijk de leveranciers
van elektriciteit en gas en lees meer over
de voordelen van groene stroom.
die ik tijdens mijn opleiding vergaar. En vorige
week organiseerde ik een energieborrel waar de
eerste resultaten werden bekend gemaakt.
“Ik vind het opmerkelijk hoe tijdens
schoolvakanties het energieverbruik van gezinnen
met kinderen de hoogte in schiet: meer
tv, computer(spelletjes), verlichting… Het is
dan extra belangrijk om aandacht te besteden
aan het uitzetten van de stand-by lichtjes en
het gebruik van spaarlampen.”
Een energiemeester doet rond energie wat een
compostmeester doet rond compost. Hij of zij
adviseert hoe je thuis energie kan besparen en
waar je best op let bij het checken van het gebruik.
Energiemeesters krijgen hierbij ondersteuning
en volgen (gratis) een opleiding.
“In totaal zijn er vier opleidingen (vier
avonden). Tijdens de eerste avond worden
vooral de basisprincipes uitgelegd. De volgende
opleidingen stellen thema’s als verwarming
en verlichting centraal. Tips en weetjes stuur
je dan weer door naar de andere deelnemers
van de klimaatwijk. Ik heb ook een goed contact
opgebouwd met andere energiemeesters.
Ik stelde voor om met de drie andere energiemeesters
uit Tienen te carpoolen toen we
opleiding volgden. Deze avonden worden
immers provinciaal georganiseerd, niet altijd
dichtbij huis. Er samen naar toe rijden is ecologisch
verantwoord. Tijdens de autoritten
leerden we elkaar beter kennen en wisselden
we ervaringen en tips uit. Nuttig en gezellig.”
“Zet de verwarming alvast
één graadje lager. Dat kost je niets, je voelt het
niet zo hard, maar het levert je direct een grote
besparing op.” Meer info op www.klimaatwijken.be

De volgehouden inspanningen
en acties van het ACV voor het
behoud van de koopkracht en
welvaartsvastheid van de sociale
uitkeringen leidden ook
tot resultaat in de sector werkloosheid.
Josly Piette, de vorige
minister van Werk, gaf de
aanzet zodat Joëlle Milquet de
besprekingen kon afronden.
Zij kreeg van de regering een
budget van 18 miljoen euro
voor het wegwerken van enkele
werkloosheidsvallen vanaf
1 juli 2008. Er is sprake van
een werkloosheidsval als een
uitkeringstrekker geen hoger
of zelfs een lager inkomen zou
hebben door te gaan werken.
Met die 18 miljoen worden
drie maatregelen betaald.
Vanaf 1 juli 2008 wordt de berekening
van de inkomensgarantie-uitkering
voor sommige
deeltijdse werknemers gewijzigd.
Vanaf dezelfde datum wordt ook
het toegelaten inkomen voor een
beroepsactieve gezinspartner
verhoogd. Een derde en laatste
maatregel heeft betrekking op
de wachttijd die schoolverlaters
moeten doorlopen voor ze wachtuitkeringen
krijgen van de RVA.
Voortaan zullen ook periodes van
zelfstandige activiteit in hoofdberoep
meetellen voor de wachttijd.
Volledige werklozen die, om aan
de werkloosheid te ontsnappen,
deeltijds werk aanvaarden, kunnen
onder bepaalde voorwaarden
bovenop hun (deeltijdse) loon
nog een uitkering krijgen van de
RVA. Deze inkomensgarantie-uitkering
(IGU) wil deze werknemers
een hoger inkomen garanderen.
Dit te garanderen inkomen wordt
berekend op basis van de vroegere
volledige werkloosheidsuitkering,
het nieuwe deeltijdse nettoloon

en de nieuwe deeltijdse uurregeling.
Het is een behoorlijk ingewikkelde
berekening…
Men vertrekt van het maandinkomen
dat men wil garanderen.
Dit is de volledige werkloosheidsuitkering
(26 daguitkeringen per
maand) die de werknemer zou
krijgen als hij werkloos zou blijven,
vermeerderd met een ‘uurtoeslag’.
Wanneer men het aldus
berekend “te garanderen maandinkomen”
kent en dit vermindert
met het deeltijdse netto-inkomen,
heeft men de IGU.
De uurtoeslag wordt toegekend
voor elk uur van de deeltijdse ar-
beidsregeling van de werknemer
boven een derde van een voltijdse
regeling. Deze uurtoeslag is een
forfaitair bedrag dat bepaald
wordt in functie van de gezinstoestand
van de werknemer:
- 2,76 euro per uur voor een
werknemer met enig inkomen
én gezinslast;
- 1,94 euro per uur voor een alleenwonende
werknemer;
- 1,10 euro per uur voor een samenwonende
werknemer.
Werkt men bijvoorbeeld in een
uurregeling van 20 uur op 36 per
week, dan is er een uurtoeslag verschuldigd
vanaf het 13de uur, of
8 uur per week. In een bepaalde
maand zouden zo bijvoorbeeld 28
uurtoeslagen toegevoegd kunnen
worden aan het te garanderen inkomen.
Dit aantal kan uiteraard
van maand tot maand variëren…
Het nettoloon werd tot 1 juli 2008
zo berekend: brutoloon - 13,07%
RSZ-bijdrage + werkbonus - bedrijfsvoorheffing.
Het nettoloon
mocht ook niet meer bedragen
dan 1.335,75 euro.
Op deze laatste bepalingen hebben
de nieuwe regels vanaf 1 juli
2008 nu betrekking. Vooreerst
wordt het maximum loon dat
kan worden gecumuleerd met een
IGU, verhoogd van 1.335,78 naar
1.387,92 euro per maand. Ten
tweede wordt de werkbonus (die
een korting is op het werknemersgedeelte
van de RSZ-bijdragen)
niet langer in mindering gebracht
van het deel IGU. Dit voordeel
kan oplopen tot meer dan 100
euro per maand. Ten slotte wordt
ook de uurtoeslag van alleenstaanden
en samenwonenden opgetrokken
naar het niveau van de
gezinshoofden, of 2,76 euro per
uur.
Deze maatregelen zouden dus als
gevolg kunnen hebben dat werknemers
die eerder, door een combinatie
van een lage uitkering en
een relatief hoger loon, geen IGU
meer ontvingen, er nu misschien
wel van kunnen genieten. Men
kan hiervoor steeds het plaatselijke
ACV-dienstencentrum contacteren
(breng dan wel het recentste
loonstrookje mee).
Een werkloze behoudt de hogere
uitkering als gezinshoofd als zijn
partner slechts minimale inkomsten
als loontrekkende heeft.
Deze toegelaten loongrens wordt
vanaf 1 juli 2008 opgetrokken van
414,44 euro netto naar 600 euro
bruto per maand.
Een schoolverlater dient eerst
een wachttijd van doorgaans 9
maanden te doorlopen vooraleer
hij aanspraak kan maken op
wachtuitkeringen. Schoolverlaters
die met een zelfstandige
activiteit starten kunnen deze
periode voortaan ook laten meetellen
voor hun wachttijd. Maar
enkel een zelfstandige activiteit in
hoofdberoep komt in aanmerking
voor de wachttijd. De eventuele
zelfstandige activiteit in bijberoep
(bijvoorbeeld tijdens halftijdse tewerkstelling)
wordt op zich niet
in rekening gebracht. Behoud inschrijving
als werkzoekende blijft
in deze situatie dus aangewezen.
Elke zelfstandige kan tot de vooravond
van zijn 30ste verjaardag het
recht op wachtuitkeringen openen,
mits hij voldoet aan de toelatingsvoorwaarden(rechtopenende
studies en wachttijd). De
wijziging geldt voor uitkeringsaanvragen
vanaf 1 juli 2008. Ook
periodes zelfstandige activiteit
vóór juli 2008 kunnen in rekening
worden gebracht.
Voor sommige artikels in Ons
Recht is het op de redactievergaderingen
zoeken naar een
bereidwillige auteur. Artikels
over een verhoging van de ledenbijdrage
staan op dat weinig
enthousiasmerend lijstje.
Zoals iedereen van ons wel weet,
is het leven er niet goedkoper op
geworden. Dat geldt ook voor de
vakbond, die niet ontsnapt aan
wat zich in de gewone wereld afspeelt.
Het was niet met applaus
dat de beleidsinstanties van de
LBC-NVK en het ACV beslisten
om per 1 oktober 2008 de ledenbijdragen
te verhogen. De laatste
bijdrageaanpassing dateert van 1
juli 2006. Die van daarvoor van 1
april 2004. Er zijn weinig diensten
of producten die 27 maanden
tegen dezelfde prijs worden geleverd,
en nog uitzonderlijker zijn
de leveranciers die op 52 maanden
slechts twee keer de prijs aanpassen.
Meer dan 75 procent van onze
“productiekost” valt onder de rubriek
lonen. Ook die overige 25
procent is er de afgelopen jaren
niet goedkoper op geworden. “Allemaal
wel waar”, horen we u zuchten
“maar het is er voor ons ook
niet eenvoudiger op geworden.”
We weten bijzonder goed welke
financiële inspanning we met die
verhoogde bijdrage aan onze leden
vragen. Maar die bijkomende
middelen zijn loeiend hard nodig
om ons werk en onze dienstverlening
te kunnen blijven doen.
We leveren niet in op omvang en
kwaliteit van ons werk. Dat werk
wordt ook geapprecieerd. Onze
afgevaardigden hebben dat recent
bij de sociale verkiezingen
ondervonden. En ons ledenaantal
blijft ook (licht) groeien. We zijn
met andere woorden vertrouwenwekkend.
Wij willen dat vertrouwen
niet beschamen en durven
daarom de prijsaanpassing als
absoluut noodzakelijk verantwoorden.
Met minder inkomsten
dreigt onze dienstverlening echt
in het gedrang te komen. Dat willen
wij niet, en naar we aannemen
onze leden ook niet. Daarom wilt
u er hopelijk ook begrip voor opbrengen.

Het was opvallend hoe drastisch en vooral
hoe snel Europa in de jaren negentig
eensgezind reageerde op de gekke koeienziekte.
Hoewel de gevallen van BSE zich
bijna uitsluitend in Groot- Brittannië
voordeden, werden er meteen paneuropese
maatregelen afgesproken. Dit staat
in schril contrast met de daadkracht die
Europa aan de dag legt in de strijd tegen
sociale dumping. Met sociale dumping bedoelen
we de grensoverschrijdende arbeid
tegen lagere loon- en arbeidsvoorwaarden
en/of de niet-betaling van sociale
bijdragen. Het feit dat werknemers in een
ander land van Europa gaan werken,
noemen we detachering. Sociale dumping
zorgt voor oneerlijke concurrentie op de
arbeidsmarkt. Het niet-betalen van sociale
bijdragen tast onze sociale welvaartstaat
aan.
Sociale dumping tast onze welvaart aan.
Het is dus normaal dat de West-Europese
vakbonden zich verweren om hun sociaal model
te vrijwaren. Maar blijkbaar staan de landen
alleen in deze strijd. Europa is veel minder
eensgezind wanneer het gaat over de vrijwaring
van sociale rechten. Laat staan dat Europa
een gecoördineerde controle op sociale
dumpingpraktijken zou organiseren.
De Europese beleidsmakers hebben geen duidelijke
visie op het sociale model dat ze willen.
De Europese Unie is vooral een economisch
project, en sociale rechten dreigen hieraan ondergeschikt
te worden. De Europese Unie is in
de eerste plaats gebouwd op de regel van het
vrij verkeer en de vrijheid van vestiging. Het
vrije verkeer van werknemers leidt volgens de
Europese Commissie niet tot verdringing op
de arbeidsmarkt, omdat Europa tegelijkertijd
de regel van de gelijkberechtiging propageert.
Daarom moeten het vrije verkeer van goederen
en diensten en de detachering van werknemers
die daarmee verband houdt, zo weinig mogelijk
belemmerd worden.
Jazeker, de Europese Unie heeft enkele spelregels
uitgewerkt. De zogenaamde detacheringsrichtlijn
legt aan elke lidstaat de verplichting
op om de dwingende minimumregels vast te
leggen die gelden voor buitenlandse werknemers.
België heeft deze richtlijn omgezet door
een wet die verplicht om alle sectorale loon- en
arbeidsvoorwaarden toe te passen op buitenlandse
werknemers die hier arbeidsprestaties
komen leveren. De enige voorwaarde is dat het

moet gaan over loon- en arbeidsvoorwaarden
die vastliggen in algemeen verbindend verklaarde
cao’s.
Bij het tot stand komen van deze richtlijn,
twintig jaar geleden, was de Europese context
totaal anders. Het ging toen over de opbouw
en uitbreiding van de Europese Unie. De harmoniseringsgedachte
was nog levendig. De
dwingende minima werden beschouwd als de
essentie die elke lidstaat nog zelf moest regelen.
De rest zou overgedragen worden aan de
Europese regelgever.
De Europese context en bijgevolg de draagwijdte
van deze richtlijn is nu totaal anders.
De detacheringsrichtlijn is een instrument
geworden in de strijd tegen sociale dumping.
De richtlijn bepaalt de grens tussen het vrij
verkeer en de bescherming van gedetacheerde
werknemers.
De Zweedse overheid en vakbonden mochten
dit pijnlijk ervaren in de zogenaamde Lavalzaak.
In het Zweeds sociaal model neemt het
collectief overleg tussen werkgevers en vakbonden
een prominente plaats in. De Zweden
vonden het dus niet nodig om veel zorgvuldigheid
aan de dag te leggen bij de omzetting
van de detacheringsrichtlijn. De autonomie
en het zelfregulerend karakter van het Zweeds
sociaal overleg zou de beste waarborg bieden
tegen sociale dumping.
Helaas was het Europese Hof van Justitie het
daar niet mee eens. Het Hof stelde dat een lidstaat
arbeidsvoorwaarden kan opleggen aan
gedetacheerde werknemers, op voorwaarde
dat die vastliggen in wettelijke of reglementaire
bepalingen van openbare orde of in algemeen
verbindend verklaarde collectieve
arbeidsovereenkomsten. Zweden had dit niet
gedaan voor wat de minimumlonen betreft.
De loonvorming in Zweden behoort tot de
vrijheid van de sociale partners via lokale cao’s
afgesloten tussen werkgever en vakbonden.
Dit systeem werkte perfect in de context van
het Zweeds overlegmodel dat gekenmerkt
wordt door een hoge organisatiegraad, zowel
bij werkgevers als bij vakbonden.
Het Europees Hof van Justitie stelde dat de
Zweedse vakbond het minimumloon niet kon
afdwingen ten aanzien van een buitenlandse
werkgever. Enkel minimumlonen die vastgelegd
worden in algemeen bindend verklaarde
cao’s zijn afdwingbaar. Het Europees Hof van
Justitie hanteert dus een zeer strikte interpretatie
van de detacheringsrichtlijn. De minimale
bescherming ten aanzien van werknemers,
zoals die voortspruit uit de omzetting van de
richtlijn, geeft meteen ook de maximale grens
aan die gesteld kan worden aan het vrij verkeer.
Met andere woorden, een bescherming die
verder gaat dan de minimumnormen volgens
de detacheringsrichtlijn, wordt beschouwd
als afscherming van de vrije markt. Meer zelfs,
de Zweedse vakbond kon het geldende minimumloon
dus ook niet afdwingen door een
collectieve actie.
In een andere zaak, de Rüffert- case, heeft het
Europese Hof duidelijk gemaakt dat de regels
die gelden ten aanzien van buitenlandse werknemers
aan voorwaarden moeten voldoen. De
loon- en arbeidsvoorwaarden die verplicht opgelegd
worden aan buitenlandse werknemers
die op het grondgebied van een andere lidstaat
komen werken, moeten aan een aantal voorwaarden
voldoen:
- De norm moet voldoende duidelijk en specifiek
zijn. Deze duidelijkheid kan blijken
uit de wet, een reglement of een algemeen
bindend verklaarde cao.
- De norm moet voldoen aan een dwingende
reden van algemeen belang.
- De norm die het gastland oplegt mag niet al
in het land van herkomst opgelegd zijn.
- De norm kan beoordeeld worden in functie
van het beoogde doel (sociale bescherming),
en de nationale rechter kan toetsen of de
norm noodzakelijk en evenredig (proportioneel)
is om dat doel te bereiken.
Een recente illustratie van deze principes vinden
we in de zaak die de Europese Commissie
ingesteld heeft tegen het Groothertogdom
Luxemburg. De Commissie is van oordeel dat
de manier waarop het Groothertogdom de
detacheringsrichtlijn omgezet heeft, veel te
vergaand is. In het bijzonder waar Luxemburg
gezegd heeft dat de volledige regelgeving in
verband met arbeid en tewerkstelling behoort
tot de openbare orde en bijgevolg dwingend
toegepast moeten worden op elke buitenlandse
werknemer.
Deze omzetting is niet specifiek genoeg, zo
stelt de Commissie. Een buitenlandse werkgever
kan immers niet weten welke Luxemburgse
loon- en arbeidsvoorwaarden hij moet res-
pecteren. De norm die een lidstaat oplegt aan
buitenlandse werknemers, moet voldoende
concreet en controleerbaar zijn.
Het Luxemburgs sociaal model komt natuurlijk
al dichter bij het Belgische. België heeft,
zoals gezegd, de detacheringsrichtlijn omgezet
door alle loon- en arbeidsvoorwaarden voortspruitend
uit algemeen bindend verklaarde
cao’s verplicht te maken voor buitenlandse
werknemers die in ons land komen werken.
In het licht van de Europese rechtspraak kan
men zich afvragen of deze omzetting voldoet
aan de voorwaarde van algemeen belang.
Maar meer nog dan maatregelen ter bescherming
tegen sociale dumping op onze arbeidsmarkt,
stelt zich het probleem van de controle.
En die is volstrekt ontoereikend. Zo weten we
onvoldoende welke buitenlandse werknemers
op ons grondgebied werken. En dit ondanks
de verplichte aanmelding. Sinds 1 april 2007
moeten alle buitenlandse werknemers én zelfstandigen
verplicht elektronisch aangemeld
worden (Limosa verklaring). Het systeem vertoont
nog veel gaten. En zelfs diegenen waarvan
we weten dat ze hier werken, kunnen we
onvoldoende controleren. Je kunt nu eenmaal
geen inspectiediensten permanent op pad sturen.
Inbreuken in verband met loonclassificatie,
arbeidsduur en allerhande kostenregelingen
(transport, woning,…) zijn zeer moeilijk te
ontdekken.
Daarom hadden de vakbonden in 2006 de
hoofdelijke aansprakelijkheid van de opdrachtgever
geëist. De opdrachtgever zou
hoofdelijk aansprakelijk zijn voor de naleving
van de loon- en arbeidsvoorwaarden ten aanzien
van ter beschikking gestelde buitenlandse
arbeidskrachten. De vakbonden waren bereid
de openstelling van de grenzen voor Oost Europese
werknemers te aanvaarden, op voorwaarde
dat er een sluitende controle zou zijn.
De maatregel werd ingeschreven in de wet (KB
24 april 2006) maar werd tot op vandaag nog
steeds niet uitgevoerd. De werkgevers willen er
niet van weten en vinden hiervoor een bondgenoot
bij bepaalde politieke partijen die er in
slagen het dossier nu al maandenlang te blokkeren.
De lankmoedigheid die Europa aan de
dag legt moeten we helaas ook op binnenlands
vlak vaststellen.

“Nog een geluk dat je geen
paard bent, anders hadden ze
je al lang afgemaakt.” Dixit
een olijk kwetterende Wendy
na het werkongeval van haar
echtgenoot in Life is Sweet
(1991), de “aardigste” fi lm in
Mike Leigh’s meer dan drie decennia
bestrijkende carrière.
Anno 2008 moet Wendy qua
geinige dooddoeners haar
meerdere bekennen in Poppy,
een dertigjarige schooljuf
met kleurrijke fl odderkleren,
mucho bling bling en
een smile ter breedte van de
Theems.
Poppy smeert de onbesuisde
levenslust zo driftig uit over
haar Londense biotoop dat je tanden
er bijna zeer van doen. Het
onvermoeibaar dollende wapperkind
is met voorsprong een
antipode van de in somberheid
laverende fi guren uit het gros van
Leigh’s andere werk (Naked, Secrets
& Lies, All or Nothing, Vera Drake…).
Het lijkt er een beetje op dat
Mike Leigh, nu hij de pensioengerechtigde
leeftijd heeft bereikt,
de tijd rijp acht om onze woelige
planeet van een zonniger kant te
bekijken. Maar Leigh zou uiteraard
Leigh niet zijn, mocht hij
zijn heldin niet op zijn minst een
aantal padden in de korf zetten.
De lelijkste daarvan is Scott, een
foute etterbak die rijlessen geeft
en ondertussen zijn gal uitspuwt
over het moreel zwalpende mensdom…
Leigh trekt in Happy-Go-
Lucky alle registers open en laat
zijn personages breed uithalen.
Op een heerlijk neergeschreven
en uitgesproken manier dan wel,
zoals we van hem en zijn immer
Ik geef eerlijk toe dat ik mij
slechts schoorvoetend naar
tekenfi lms begeef. Maar
vooroordelen zijn er om aan
de kant geveegd te worden.
Amper een jaar na Marjane
Satrapi’s pittige Persepolis
fi lmt Ari Folman zich in de
kijker met het beklijvende
Waltz with Bashir. Net
zoals Satrapi gebruikt de Israeliër
animatie als uitgelezen
medium om een persoonlijk
verhaal uit de doeken te doen.
Folman speelt zijn getekende
zelve in een dramatische ontdekkingstocht
naar zijn eigen
verleden als soldaat in West-
Beiroet.
Folman laat er als regisseur
geen gras over groeien: Waltz
with Bashir opent wervelend met
een meute razende honden die
dreigend door de straten van een
onbekende stad jagen. De scène
blijkt een terugkerende nachtmerrie
van een maat van Folman,
stammend uit diens soldatentijd.
De regisseur zelf herinnert zich
geen tel meer uit zijn eigen dienstperiode.
Via gesprekken met medesoldaten
en kennissen pulkt
hij vervolgens lang verdrongen
oorlogsfl arden van onder het stof.
De ijzingwekkende reconstructie
leidt ons naar september 1982.
Naar de moord op Libanons
geadoreerde president Bashir
Gemayel en de daaropvolgende
wraakactie door christelijke falangisten
– onder het toekijkend
oog van het Israëlisch leger – op
honderden burgers in de Palestijnse
vluchtelingenkampen van
Sabra en Shatyla.
De rotoscopie-figuurtjes (in ani-
bijzonder deugdelijke gezelschappen
gewend zijn.
Een overdrijvinkje meer of minder,
daar draait de meester van de
aperte maatschappelijke miniatuur
zijn hand niet voor om. Als je
niet oppast kan het bestaan je leven
vergallen, of omgekeerd. Kijk
maar naar die schuimbekkende
Scott, of naar de geëmotioneerde
fl amencolerares. Of naar Poppy’s
gehuwde zus, die in een Londense
buitenwijk conventioneel en
neurotisch zit te wezen. Happy-
Go-Lucky mag dan al een beetje
matie omgezette live-actie personages)
in Waltz with Bashir zijn
soms bedroevend stroef, maar
Folman imponeert ronduit met
de camera, doet wondere dingen
met ambiance en muziek op de
soundtrack en drenkt zijn beelden
in een apocalyptisch licht-
en kleurenpalet. Waltz with Bashir
bevreemdt en rijgt de ene hallucinante
scène aan de andere. Het
is daarom nog maar de vraag of
de échte gruwelbeelden aan het
slot uiteindelijk meer onthutsing
sorteren dan Folmans machtige
geanimeerde drama. Als puntje
een dramatisch centrum missen,
het blijft een innemend en vooral
benieuwend kijkstukje dat op
aandoenlijke manier naar een bezadigder
ijkpunt drijft. Een ontwapenende
krachtmeting zowat,
die toont dat optimisme zwoegen
is. Beter groen lachen dan niet lachen
is hier de boodschap. Zullen
we daar maar onze zegen over geven?
Happy-Go-lucky is sinds 27 augustus
2008 te zien in de Belgische zalen.
bij paaltje komt, profileert dit
meeslepende bravourestukje zich
meer als een persoonlijk gevecht
tegen selectief geheugenverlies
dan als een pertinent anti-oorlogspamflet.
Hoe oorlog zich
haast banaal en voor de buitenwereld
onzichtbaar in een mensenleven
kan nestelen – de soldaten
gaan tussendoor gewoon naar
huis – is echter ook al een gegeven
om U tegen te zeggen.
Waltz with Bashir is vanaf 10 september
2008 te zien in de Belgische
bioscopen.

Komt er in de wereld een Global
Governance of niet? Als
de EU zich erachter zet, zegt
professor Rik Coolsaet in zijn
jongste boek, De geschiedenis
van de Wereld van morgen,
zou het kunnen. Laten
we hopen dat hij het met zijn
positieve, hoopvolle benadering
van de toekomst bij het
rechte eind heeft.
Coolsaet vat de evolutie van de
wereld in de jongste dertig
jaar uitstekend samen. In de jaren
‘70 maakte een economische crisis
een einde aan de Golden Sixties.
De groeiende welvaart van na de
Tweede Wereldoorlog stokte, de
verzekerde werkgelegenheid werd
(in het Westen) onderuit gehaald.
Tegelijk verscheen de computer
in ons leven, waardoor na de industriële
revolutie uit de 18de
en 19de eeuw nu ook een technologische
revolutie ontstond.
De werkdruk nam toe, de kloof
tussen hoog- en laaggeschoolden
werd wijder.
Dan, in 1990, eindigde de Koude
Oorlog. Het communistische wereldrijk
was voor het Westen geen
bedreiging meer, maar de Nieuwe
Wereldorde die ons euforisch
werd voorgespiegeld, ontaarde al
gauw in een nieuwe wereldwanorde,
waardoor ons gevoel van orde
en voorspelbaarheid verdween.
Ten slotte groeide de mondialisering
(Coolsaet verkiest het woord
boven globalisering) en kregen veel
mensen het gevoel dat ze de controle
kwijtwaren over het dagelijks
leven.
Tegelijk wisten onze regeringen
zich geen raad meer. Immobilisme,
machteloosheid, stuurloosheid
kenmerkten het politieke
en sociaal-economische systeem.
Thatcher en Reagan ijverden
opnieuw voor liberalisering en
privatisering van overheidsbedrijven.
De staat verbrak zijn belofte
om zijn burgers bij te staan in tijden
van onzekerheid en de burger
nam wraak. Hij keerde zich af van
de klassieke partijen en en gaf zijn
steun aan protestbewegingen, aan
Van Rossem, aan Pim Fortuyn,
aan het Vlaams Blok. Waarnemers
spraken van de kloof tussen
burger en politiek. De burger was
bang.
Als professor Coolsaet al een
boodschap meegeeft in zijn boek,
is het deze: angst is een slechte
raadgever. In verhelderende uitstapjes
in de geschiedenis citeert
hij o.a. de legendarische Amerikaanse
president F. Roosevelt,
toen die in de jaren ‘30 met zijn
New Deal maatregelen nam om de
gevolgen van de Depressie op te
vangen : “The only thing we have
to fear is fear itself.” Als jarenlange
observator van de buitenlandse
politiek ziet Coolsaet natuurlijk
maar al te goed de knelpunten
waar het definitief zou kunnen
mislopen met de wereld, maar
tegelijk wijst hij op de heldere
randjes aan de onweerswolken en
rekent hij op het gezond verstand
en de solidariteit die eerder al de
cfk’s en het groeiende gat in de
ozonlaag hebben afgeremd.
Enkele voorbeelden. Een wereldwijde
stijging van de temperatuur
met één graad Celsius kan de hele
wereldeconomie nekken en in
Afrika 300.000 doden per jaar veroorzaken,
maar als we tijdig één
procent uitgeven van het wereldbnp,
kan de opwarming worden
gestabiliseerd.
Eén procent van de wereldbevolking
bezit vandaag 40 procent
van alle rijkdom in de wereld.
Jacques Delors waarschuwde voor
een Europese samenleving met 20
procent uitgestotenen, 70 procent
middenklasse
en 10 procent
geprivilegieerden.
“Indien
de wereld een
land was,”
zegt professorCoolsaet,
“zou
de revolutie
al lang zijn
uitgebroken.”
Maar
er zijn ook
signalen
dat zelfs
het rijke
Westen zich over zulk een
groeiende ongelijkheid ongerust
begint te maken. In de USA
vecht de overheid stilaan serieuzer
tegen de armoede. Af en toe
nodigen de G7/G8 hun collega’s
uit China, India, Brazilië, Zuid-
Afrika en Mexico uit. In het Internationaal
Muntfonds groeit het
stemgewicht van China, Turkije,
Zuid-Korea en Mexico... zij het
met 1,62 procent. De topprioriteit
in China is het verkleinen van
de inkomenskloof.
Nog een voorbeeld. De Europese
Unie zal steeds meer migranten
toelaten binnen haar grenzen,
misschien wel 20 miljoen in de
komende 20 jaar. Maar professor
Coolsaet wijst erop dat Europa
zonder migratie geen toekomst
heeft.
Om de pensioenen van de Europese
senioren te kunnen blijven
betalen, moeten migranten extra
inkomsten binnenbrengen.
En, om de alarmisten terecht te
wijzen: cijfers wijzen uit dat het
kinderaantal van vreemde gezinnen
daalt en stilaan dat van de
autochtonen benadert: in 2050
wordt dat nog amper 2 tegen 1,8.
Ook het “gevaar van de oprukkende
Islam” is volgens professor
Coolsaet overdreven. Het is
waar dat Islamieten in de hele wereld
zich uitgesloten, vernederd
en zwak voelen tegenover een dominerend
Westen. Extremisten
hebben gebruik gemaakt van de
situatie, verschraalden de islam
tot in het extreme en maakten er
een wapen van tegen de ongelijkheid.
Net als bij het scheldwoord
“Geuzen” in de zestiende eeuw,
gingen gestigmatiseerde Islamieten
zich als moslims gedragen,
ook al zetten ze vaak geen voet
meer in een moskee. En ook hier
plaatst Coolsaet een hoopvolle
kanttekening bij: het terrorisme
neemt af, er komen in verhouding
bijna geen Westerlingen om het
leven en de populariteit van de
Jihadi-terroristen daalt met elke
nieuwe aanslag die ze plegen.
De geschiedenis van de Wereld van
morgen doet niet aan doemdenken
en is een heldere samenvatting
van de toestand van de wereld,
voor wie zijn abonnement op de
krant niet heeft vernieuwd of een
paar duidingsmagazines heeft
durven overslaan.
DE GESCHIEDENIS
VAN DE WERELD VAN MORGEN
Rik Coolsaet
Uitgeverij Van Halewyck
320 blz.

De LBC-NVK rijdt al een
fl ink aantal jaren mee op de
digitale snelweg. De snelle ontwikkelingen
op het vlak van
internet en internetgebruik
noodzaken ons om regelmatig
stil te staan bij de inhoud en
vorm van onze eigen website
www.lbc-nvk.be
Recent rondden we een herschikking
van onze navigatiestructuur
af. Minder rubrieken,
meer overzicht vormde de belangrijke
uitdaging. Verder wilden
we de ontsluiting naar specifi eke
leden- en militanteninfo verbeteren.
Neem eens een kijkje en laat
ons weten of we in onze missie geslaagd
zijn.
Hieronder een overzicht van de
belangrijkste aanpassingen...
www.lbc-nvk.be is vanaf nu ingedeeld
in zes hoofdrubrieken:
actualiteit, wie zijn wij, publicaties
en documentatie, sectoren,
sociaal overleg en last but
not least sociale wetgeving. De
informatie die achter deze rubrieken
steekt, kan voor nietleden,
leden en/of militanten
zijn. Een symbolisch ‘sleuteltje’
geeft aan of de inhoud vergrendeld
is of niet.
In deze rubriek ruim baan voor
actueel vakbondsnieuws: LBC-
NVK-persberichten, ACV-persberichten…
Daarnaast veel aandacht
voor campagnes en acties.
Vermeldenswaard in dit verband:
de campagne rond koopkracht,
het flexicuritydebat, de Schone
Kleren Campagne (die door de
LBC-NVK expliciet ondersteund
wordt) en de vakbondsaanwezigheid
op Second Life. Ook over
ACV-campagnes als ‘Hoe gezinsvriendelijk
is uw bedrijf’ of ‘Een
juiste belasting’ lees je meer in
‘Actualiteit’.
In deze rubriek stelt de LBC-
NVK zich kort en bondig voor
door een aantal doelgroepen en
initiatieven in de kijker te zet-
ten. Je leest meer over onze speciale
kaderwerking (het NVK), het
volwassenenonderwijs en onze
internationale werking. Het LBC-
NVK-loopbaancentrum wordt
uitgebreid voorgesteld evenals de
ACV-jongerenwerking ENTER
en de ACV-werkzoekendenwerking.
Ook vind je hier alles over
de vakbond en diversiteit en het
levenslang lerenconcept ofwel
de ACV-Bijblijf-actie. En natuurlijk
veel praktische info rond het
LBC-NVK-lidmaatschap.
Via ‘publicaties en documentatie’
kun je alle LBC-NVK-publicaties
bestellen en downloaden. Ook
kun je je inschrijven op digitale
nieuwsbrieven en vind je er een
overzicht van de LBC-NVK-ondernemingssites.
Er is ook een
link voorzien naar de ACV-publicaties.
Tot slot uitgebreide overzichten
van interessante weblinks
op het gebied van arbeid, economie,
vorming en sociale zekerheid.
De 40 (!) paritaire comités waarin
de LBC-NVK actief is, vind je hier
terug, gerangschikt per verzamelsector:
‘diensten’,’ distributie’, ‘financiën’,’
industrie’ en ‘non-profit’.
Iedere sector kent een rubriek ‘sectorafspraken’
(alleen toegankelijk
voor vakbondsleden die zich hebben
geregistreerd op de site) met
specifi eke sectorinformatie rond
loon, index, vakbondspremie,
tijdskrediet, brugpensioen...
Slechts een paar rubrieken binnen
‘sociaal overleg’ zijn voor iedereen
toegankelijk. Je leest hier
meer over de werking van het sociaal
overleg in België. Met extra
nadruk op de werking van de officiële
overlegorganen: ondernemingsraad,
comité preventie en
bescherming op het werk en de
vakbondsafvaardiging.
Voor militanten is dit een zeer
belangrijke rubriek. Deze rubriek
herbergt immers een flink
aantal rubrieken specifiek voor
vakbondsafgevaardigden (registreren/inloggen
is de boodschap).
In ‘Opleiding en documentatie’
lezen militanten alles over het
LBC-NVK-vormingsprogramma,
er worden on line talencursussen
aangeboden, een snelcursus
‘vakbondsjargon’ en eventuele
studiedagen worden hier bekendgemaakt.
‘Beeldvorming’ is een
praktische rubriek: downloads
van logo’s, cartoons en affiches
die vakbondsafgevaardigden in
hun communicatie met collega’s
kunnen gebruiken. Verder een
zeer uitgebreide rubriek rond ‘Europa’,
met veel informatie over de
Europese ondernemingsraad. En
tot slot, een waaier aan documentatie
in ‘Thema’s’: sociaal overleg,
personeelsbeleid, milieu, welzijn
en economische en fi nanciële informatie...
Het symbolische ‘sleuteltje’ vertelt
je direct wat specifieke militanteninformatie
is.
Via een thematische indeling die
begint bij ‘Werken’, ‘Niet kunnen
werken’, ‘Minder werken’, ‘Ontslag
en faillissement’ en ‘Stoppen met werken’
wordt de levensloop van een
gemiddelde loopbaan toegelicht.
Per rubriek vind je algemene informatie
die voor iedereen toegankelijk
is.
LBC-NVK-leden kunnen echter
een schat aan extra informatie
over de genoemde thema’s vinden
als ze zich registreren/inloggen
op de site. Leden kunnen bovendien
alle delen van de ACV-publicatie
‘Sociale Wegwijzer’ downloaden.
Ook hier wijst het ‘sleuteltje’
je de weg naar de ledencontent.
Verder vind je in deze rubriek algemene
informatie over lonen,
index en de sociale uitkeringen.
Het uitgebreide aanbod aan ‘berekeningsmodules’
maakt deze rubriek
compleet. Niet ingelogd?
Dan kan je toch nog een brutonettoberekening
van je loon maken,
een on line simulatie van
je klein verlet of desgewenst een
berekening van je ontslagvergoeding
simuleren met de formule
Claeys. Registreer je je op de site,
dan krijg je toegang tot een fl ink
pak meer modules: on line vakantieberekening,
berekening uitkering
tijdskrediet en een simulatie
brugpensioen. De moeite!
Bezoek www.lbc-nvk.be en
vooral, vergeet niet om je eenmalig
te registreren zodat je nadien
slechts hoeft in te loggen
om alle leden- en/of militantencontent
te raadplegen.
Omdat www.lbc-nvk.be nog altijd
veel pagina’s bevat, is het
ondanks de verbeterde structuur
soms nog even zoeken
naar de juiste inhoud. Een
aantal verkorte url’s helpen je
sneller je weg te vinden:
- Militantensite:
http://militanten.lbc-nvk.be
- NVK, het Nationaal Verbond
voor Kaderpersoneel :
www.nvk.be
- LBC-NVK Centrum voor
Loopbaanontwikkeling:
www.loopbaanontwikkeling.be
- Sectoren Diensten:
http://diensten.lbc-nvk.be
- Sectoren Distributie:
http://distributie.lbc-nvk.be
- Sectoren Financiën :
http://fi nanciën.lbc-nvk.be
- Sectoren Industrie:
http://industrie.lbc-nvk.be
- Sectoren Non-profi t:
http://non-profi t.lbc-nvk.be

De mogelijkheid voor het
uitbouwen van een boeiende
loopbaan wordt voor een
groot deel bepaald door de
onderwijskansen en vormingsmogelijkheden
die de
werknemer heeft gekregen.
Ook de verdere vorming tijdens
de loopbaan wordt steeds
belangrijker. Gelijke onderwijskansen
voor alle kinderen
in de samenleving is reeds
decennia een strijdpunt van
de Christelijke Arbeidersbeweging.
In de jaren ‘70 voerde
de Christelijke Arbeidersbeweging
strijd voor het recht
op “kredieturen” voor jonge
werknemers. Later werden de
kredieturen omgevormd tot
het betaald educatief verlof,
wat nog steeds een belangrijk
recht is voor werknemers (zie
ook blz. 8).
Toch zijn de vormingskansen
van werknemers nog steeds
ongelijk verdeeld. Hoe hoger de
onderwijsopleiding hoe meer mogelijkheden
de werknemer heeft
om ook in de onderneming bijscholing
en vorming te volgen. De
uitbreiding van de vormingsmogelijkheden
voor alle bedienden
is dan ook een terugkerend aandachtspunt
in het tweejaarlijkse
cao-overleg.
Met de nationale cao 2007 – 2008
werd in de metaalsector een verdere
stap gezet naar meer vormingskansen
voor bedienden en
kaderleden. Hieronder de belangrijkste
punten eruit.
Zowel voor de vorming van de
werknemers die minder mogelijkheden
hebben op de arbeidsmarkt
als van de werknemers die sneller
slachtoffer dreigen te worden van
ontslag bij herstructureringen, is
de financiële bijdrage van de ondernemingen
verhoogd (de zogenaamde
risicogroepen). Ook de
algemene bijdrage voor opleiding
is verhoogd.
De ondernemingen moeten vanaf
januari 2008 minstens 1,2 procent
van alle door de bedienden
gepresteerde uren aan vorming
besteden. In de ondernemingsraad
moet elk jaar geëvalueerd
worden of de werkgever dit opleidingsengagement
nakomt. In
ondernemingen zonder ondernemingsraad
moet de werkgever
dit bespreken met de vakbondsafvaardiging.
In ondernemingen vanaf 50
werknemers moet de werkgever
elke jaar voor 31 maart een opleidingsplan
opstellen. Hierbij
moet hij een overzicht geven van
alle opleidingsbehoeften in de onderneming
en de vorming die zal
georganiseerd worden. Dit plan
moet hij voorleggen op de ondernemingsraad
(ondernemingen
met meer dan 100 werknemers)
of aan de vakbondsafvaardiging
(ondernemingen met minder
dan 100 werknemers). Ook over
de uitvoering van het plan moet
jaarlijks gerapporteerd worden
aan de ondernemingsraad of de
vakbondsafvaardiging.
Als voorlopig laatste sluitstuk in
de uitbouw van vorming in de metaalsector
wordt vanaf 1 januari
2008 een opleidingsCV ingevoerd
voor elke werknemer in de sector.
Elke werkgever moet voortaan
voor elke bediende een overzicht
bijhouden van de uitgeoefende
functies en de gevolgde opleidingen
in de onderneming.
Jaarlijks moet de werknemer automatisch
(bijvoorbeeld samen
met de overhandiging van zijn
loonoverzicht of zijn fiscale fiche)
een kopie van zijn opleidingsCV
krijgen. Bij die gelegenheid kan
de werknemer binnen de drie
maanden eventuele correcties laten
aanbrengen met betrekking
tot de voorbije periode. Ook bij
uitdiensttreding uit de onderneming
moet de werknemer een kopie
krijgen.
Het opleidingsCV is een persoonlijk
document. Enkel de betrokken
werkgever en de werknemer
hebben er inzage in. Het wordt
niet aan derden overgemaakt
(tenzij eventueel door de werknemer
zelf). Het kan evenmin onder
werkgevers doorgegeven worden.
Het mag ook geen testresultaten
bevatten.
Werkgevers die geen eigen formulier
(willen) opmaken voor het inventariseren
van de opleidingen,
kunnen gebruik maken van een
modelformulier dat in het paritair
comité is uitgewerkt en dat
vanaf 1 juli ter beschikking is van
de ondernemingen.
Naast het eigenlijke opleidingsCV
is er ook een tweede document
waarop de werknemer zelf zijn
opleidingen en functies van in het
verleden (bij een vroegere werkge-
ver of zijn schoolse opleiding) en
de opleidingen die hij op eigen
initiatief of zonder tussenkomst
van zijn werkgever volgt, kan bijhouden.
Met het opleidingsCV kan de
werknemer zijn positie op de arbeidsmarkt
versterken.
De ondernemingsraad en de vakbondsafvaardiging
zijn bevoegd
om na te gaan of de werkgever dit
CV voor alle werknemers correct
opstelt.
Ook dit jaar wordt in de metaalsector
een vakbondspremie
uitbetaald. Die bedraagt
80 euro. De premie wordt
betaald aan de gesyndiceerde
bedienden en kaderleden die
in 2007 tewerkgesteld waren
in de metaalsector (paritair
comité 209). De rechthebbenden
ontvingen enige tijd geleden
een formulier en hebben
normaliter de premie intussen
ontvangen. Is dat niet het
geval, gelieve dan contact op
te nemen met het gewestelijk
LBC-NVK-secretariaat.

Na een loopbaan van 40 jaar ben ik
nu bruggepensioeneerd en ontving ik
van mijn werkgever maandelijks het
“riante” bedrag van 173 euro bijpassing
op mijn werkloosheidsvergoeding.
Sinds eind vorig jaar kenden wij twee
indexaanpassingen van 2 procent elk.
Nu ontvang ik nog 161 euro aanpassing
per maand en dus een daling van
mijn vergoeding met 7 procent. Onder
deze omstandigheden wordt het
wel moeilijk de stijging van de levensduurte
op te vangen. Het is dan ook hilarisch
te weten dat de voorzitter van
onze Nationale Bank, de heer Quaden
_ zoals reeds vermeld in Ons Recht,
met voorsprong de best betaalde ambtenaar
_ begin dit jaar verklaarde
dat de index de lonen voldoende deed
stijgen om de hogere levensduurte op
te vangen. Ik zou graag aan deze heer
eens vragen of hij mij kon uitleggen hoe
ik, in mijn geval, dit moet doen met 12
euro netto minder en of hij mij misschien
eens kon tonen wat voor zijn
loon tweemaal 2 procent betekend.
Een loon dat ten slotte door ons, belastingsbetalers,
moet opgehoest worden
en dat voor een instelling waarvan ik
mij afvraag of die, nu we geen nationale
munt maar de euro hebben, nog
enig nut heeft (buiten, misschien het
creëren van goedbetaalde postjes).
Ten slotte nog dit , het laatste voorstel
van de heer Quaden om nog enkel de
laagste lonen te indexeren, oogt mooi
maar heeft eigenlijk toch enkel maar de
bedoeling onenigheid te zaaien onder
de werknemers. De oude Romeinen
wisten het reeds: “Verdeel en Heers.”
In het vorig nummer levert Ons Recht
in zijn standpunt kritiek op het voorstel
van de gouverneur van de Nationale
Bank Quaden om de automatische
indexering van lonen en uitkeringen
nog slechts voor de lage lonen te
laten gelden. Het artikel overtuigt mij
helemaal niet.
Het Nationaal Verbond voor
Kaderpersoneel en het Centrum
voor Loopbaanontwikkeling van
de LBC-NVK organiseren op 3 oktober
e.k. een interactieve workshop
rond loopbaanontwikkeling
voor 50-plussers. Bedoeling
van dit initiatief is, de ervaringen
met het ouder worden op het werk
in een ruimer kader te plaatsen en
samen met andere leidinggevenden
en professionals, nieuwe perspectieven
te verkennen.
ontvangst met koffie en
broodjes;
‘50+ als nieuwe levensfase’
door Mit Van den Bergh
(Centrum voor Loopbaanontwikkeling);
‘De vijftig voorbij.. een heroriëntering’
door Bie Schoeters (zelfstandig
trainer persoonlijk functioneren
en loopbaancoach);
‘Recht op loopbaanbegeleiding
in Vlaanderen: een
unicum’ door Mit Van den Bergh
(Centrum voor Loopbaanontwikkeling)
De workshop heeft plaats op
vrijdag 3 oktober 2008 om 12.30
u. in Elewijt Center, Tervuursesteenweg
564, 1982 Zemst-Elewijt.
Kaderleden die lid zijn van
de LBC-NVK kunnen het initiatief
gratis volgen.
Het aantal inschrijvingen is beperkt
tot 20. Inschrijven kan online
via www.nvk.be of via www.
loopbaanontwikkeling.be (tot 25
september).
1. Die grens tussen hoog en laag uitbouwen
kan toch geen echt probleem
zijn. Men zou bijvoorbeeld
kunnen uitgaan van het gemiddelde,
of de mediaan en eventueel
aanpassen achteraf.
2. ‘Geen enkele lage-loonverdiener
heeft via dit voorstel één eurocent
voordeel’, schrijft Ons Recht. Als
de lage lonen (alleen) geïndexeerd
worden, hebben betrokken lage
lonen toch een voordeel. Dat kan
men toch niet zomaar loochenen?
3. ‘Niet-geïndexeerde lonen betekenen
minder inkomsten voor de
overheid die dus op sociaal gebied
zal moeten inboeten’, aldus Ons
Recht. Dat klopt niet: de overheid
krijgt niet minder inkomsten
daardoor, maar ‘minder méér’ om
het paradoxaal uit te drukken. Ze
krijgt wel méér, maar ze zou nóg
meer krijgen mochten ook de hogere
lonen geïndexeerd worden.
4. ‘De band tussen lonen en solidaire
stelsels worden doorgeknipt’, volgens
Ons Recht. Daar kan inderdaad
een gevaar in schuilen, maar
het betreft in dit geval alleen de solidariteit
van onder naar boven. ?
In de periode van 1 september
tot 15 december wordt aan de
gesyndiceerde bedienden in
de openbare kredietinstellingen
(OKI’s) de vakbondspremie
uitbetaald. Die bedraagt
25 euro. Om recht te hebben
op de premie dient men ten
minste sinds 1 december 2007
vakbondslid te zijn en dat nog
steeds te zijn op het ogenblik
van de uitbetaling. Ook moet
men vorig jaar minstens zes
maand gewerkt hebben in de
5. ‘Zo’n maatregel betekent niet minder
dan meteen lagere uitkeringen
van sociaal verzekerden’, zo betoogd
u.
Waarom zouden die niet verhogen
samen met de verhoging van
de lage lonen ? Ze zouden wellicht
‘minder verhogen’ dan in het ander
geval. Zelfde fout als in 3.
6. All-in akkoorden, dat is inderdaad
een blanco cheque ondertekenen
en dus af te raden.
N.v.d.r.
We willen nog even duidelijk maken
wat onze punten zijn en dus
de lezer alsnog trachten te overtuigen.
Het vastleggen van een grens van
loon dat wel en loon dat niet geindexeerd
wordt, is misschien
technisch geen probleem, het
is een principiële keuze die ons
verkeerd lijkt. Als alleen de lage
lonen worden geïndexeerd, levert
dat geen enkel bijkomend
voordeel op voor de betrokken
(lageloon)werknemers en wel
nadelen voor diegenen wier loon
niet meer geïndexeerd wordt. Als
momenteel alle lonen volledig
geïndexeerd worden, ontvangt
de overheid én de SZ op al deze
verhogingen inkomsten. Als er
nog slechts een beperkt deel van
het loon wordt geïndexeerd, zal
de eindsom van inkomsten voor
overheid en sociale zekerheid altijd
lager zijn dan voorheen. En
minder inkomsten voor sociale
zekerheid en overheid betekent
minder ruimte voor meer sociaal
beleid.
sector van de OKI’s (paritair
comité 325). Wie vorig jaar
met pensioen of brugpensioen
ging, heeft eveneens recht
op de premie indien hij/zij dat
jaar nog minstens een maand
in de sector gewerkt heeft.
De attesten voor het bekomen
van de premie werden inmiddels
bezorgd. Ze dienen ingevuld
en ondertekend te worden
terugbezorgd aan de LBC-
NVK-Brussel, ter attentie van
Vera Janssens, Pletinckxstraat
19, 1000 Brussel.

Voor geletterde mensen als u en ik
moet het geruststellend zijn om
voor eeuwig voort te mogen leven
in een woord. De Zweedse botanicus
Dahl heeft het nog meegemaakt
dat in de 18de eeuw de
dahlia naar hem werd genoemd.
De schrijver Franz Kafka zit voor
altijd veilig in het begrip kafkaësk,
omdat hij zo mooi beschreven
had hoe iemand ‘s morgens bij
het opstaan in een kever was veranderd,
of voor een rechtbank
moest verschijnen zonder te weten
waarom. Ook de heren Volt,
Ampère, Watt, Ohm en Newton
zijn onsterfelijk, wegens hun ijver
op het terrein van de wetenschap.
Ik zwijg dan nog over Dokter
Guillotin, meneer Chauvin, de
markies de Sade en Adolphe Sax.
Een trapje lager, al wat minder
van alle tijden, zijn de meneren
die weliswaar een woord hebben
uitgevonden, maar daar hun eigen
naam niet hebben ingesmokkeld.
De Nederlandse schrijver
S. Carmiggelt bedacht in 1954 het
woord epibreren, voor “het verrichten
van werkzaamheden waarvan
men de indruk wil geven dat ze
belangrijk zijn, ook al stellen ze
helemaal niets voor”, zo staat het
voor altijd in de dikke van Dale.
Kees Van Kooten en Wim De Bie
hebben tijdens hun 33 jaar televisiewerk
minstens achttien nieuwe
woorden aan het Nederlands toegevoegd.
De bekendste zijn doemdenken,
regelneef, oudere jongeren en krasse
knarren.
Marten Toonder, de tekenaar van
Tom Poes, bedacht kommer en
kwel, een zielknijper (= psychiater),
minkukel en een eenvoudige doch
voedzame maaltijd.
Zelf heb ik – hoewel het me niet
aan ambitie ontbreekt – nog geen
enkel nieuw Nederlands begrip
gesmeed, behalve dan misschien
per ongeluk, toen ik een vrouw
ooit eens buitenaardse schoonheid
toeschreef, in plaats van bovenaardse
en haar man een stel grijnzende
slapen.
Het wordt dus tijd. Talent voor
cijfers en getallen heb ik niet, dus
een walter of een centi-walter lanceren
om het aantal olympische medailles
aan te duiden dat een land
kan behalen in verhouding tot
zijn bevolkingsdichtheid zou belachelijk
zijn. Nee, ik denk dat ik
me maar eens onsterfelijk zal maken
in de medische sector, en een
woord zal uitvinden op het vlak
van de zielknijperij (zie hoger).
Het moet ook een positief begrip
zijn, geen ziekte, want zo zijn we
niet, en iets dat er wat antiek uitziet,
alsof het al lang bestaat, zoals
al die eeuwenoude Chinese therapieën
van tegenwoordig.
De goede Dr. Freud, die ook wel
wat van nieuwe woorden afwist,
verdiepte zich in het begin van
zijn carrière in het begrip trauma,
een geestelijke kwetsuur die voor
onbeperkte tijd lijden kan veroorzaken
in de geest van de patiënt.
Trauma is Grieks en wil zeggen:
wonde. Een verkeersongeval kan
een trauma zijn, of een knauw
van een kwaaie hond. Maar, zo bedacht
ik onlangs, terugkerend uit
vakantie, misschien zijn er ook
wel heilzame gebeurtenissen in
een mensenleven, die voor altijd
een gunstige invloed op ons hebben,
herinneringen die je blij maken,
zolang je verderleeft. Natuurlijk
zijn die er, en zo’n gebeurtenis
heet vanaf nu dus officieel een
fili, naar het Griekse woord voor
zoen. (Een ksadi, Grieks voor streling,
zou ook kunnen, maar fili
békt beter.)
Wat kunnen zoal fili’s zijn? De
eerste uitzinnig blauwe hemel
in je eerste zomer in het zuiden,
meteen de norm voor al je verdere
vakanties. De blik van dat ene
meisje dat vol verwachting naar
je opkeek, toen je je voor de eerste
keer in haar armen liet zakken.
Je eerste P.G. Wodehouseroman
in het Engels. De glasramen van
Chartres. De twee gulzig uitgedronken
glazen water in een trattoria
na een wandeling over de
heuvels van Siena. Die avond met
zijn vieren, luchttrombone spelend
bij In the mood van Glen Miller.
Dikke asperges à la fl amande.
Fili’s hebben we nooit genoeg en
met al dat hysterische gedaas over
Hier en Nu, is het slim er een eigen
voorraadje van aan te leggen.
Denk even aan mij als het woord
binnen tien jaar in het woordenboek
staat.