full screen - Umicore
full screen - Umicore
full screen - Umicore
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Jaarverslag 2003<br />
Germaniumsubstraten van <strong>Umicore</strong><br />
werden gebruikt in de zonnecellen<br />
van beide robotwagentjes van de<br />
NASA op Mars
Jaarverslag 2003<br />
Inhoud<br />
Boodschap aan de aandeelhouders 02<br />
Kerncijfers 04<br />
De creatie van de nieuwe <strong>Umicore</strong> 06<br />
Nieuwe Materialen 12<br />
Edelmetaaldiensten 18<br />
Edelmetaalproducten en Katalysatoren 22<br />
Zink 26<br />
Koper 30<br />
Corporate en Deelnemingen 34<br />
Leefmilieu, Gezondheid en Veiligheid 39<br />
Enkele termen en definities uit de industriewereld 41<br />
Relaties met de investeerders 42<br />
Financieel overzicht 46<br />
Glossarium - Financiële definities 48<br />
Jaarrekening boekjaar 2003 - Inhoud 49<br />
Verslag van de commissaris 109<br />
Corporate governance 110<br />
Raad van bestuur en directie 114<br />
Belangrijkste producten en hun toepassingen 118<br />
Dividenden & financieel kalender Achterflap
<strong>Umicore</strong> is wereldleider op het vlak<br />
van kobalt- en germaniumproducten en<br />
levert een ruim gamma speciale<br />
materialen voor geavanceerde<br />
industrieën<br />
<strong>Umicore</strong> is het grootste en meest<br />
flexibele recyclagebedrijf van<br />
edelmetaalhoudende materialen<br />
ter wereld<br />
<strong>Umicore</strong> is één van de drie grootste<br />
producenten van autokatalysatoren<br />
ter wereld en bekleedt een leiderspositie<br />
als leverancier van edelmetaalhoudende<br />
producten<br />
<strong>Umicore</strong> is ’s werelds grootste producent<br />
van speciale zinkproducten en<br />
zinkrecyclagebedrijf<br />
<strong>Umicore</strong> is een belangrijke Europese<br />
producent van koperproducten,<br />
zoals walsdraad, knuppels en walsplaten<br />
Nieuwe Materialen<br />
Edelmetaaldiensten<br />
Edelmetaalproducten<br />
en Katalysatoren<br />
Zink<br />
Koper<br />
Germaniumsubstraten van <strong>Umicore</strong> werden<br />
gebruikt in beide robotwagentjes van de NASA<br />
op Mars, Spirit en Opportunity, als onderdeel van<br />
de zonnecellen en –panelen die door Spectrolab<br />
(een Boeing-onderneming) geleverd werden<br />
In 2003 heeft <strong>Umicore</strong> materialen op het<br />
einde van hun levensduur gerecycleerd,<br />
zoals elektronisch schroot afkomstig van<br />
de vijf werelddelen<br />
Van elke vijf nieuwe wagens die van de<br />
band rollen is er ééntje uitgerust met een<br />
<strong>Umicore</strong>-autokatalysator die het leefmilieu<br />
helpt beschermen<br />
In 2003 heeft <strong>Umicore</strong> 165.000 ton<br />
secundair zink verwerkt, d.i. 23% van<br />
haar totale bevoorrading<br />
De zuurstofvrije walsdraad Foxrod ® van<br />
<strong>Umicore</strong> wordt gebruikt in toepassingen<br />
waar de prestaties van alle onderdelen<br />
aan de hoogste vereisten moeten voldoen
Boodschap aan de aandeelhouders<br />
2003, een mijlpaal voor <strong>Umicore</strong><br />
De overname van PMG<br />
Het is niet overdreven te beweren dat 2003 voor iedereen bij De belangrijkste ontwikkeling van de voorbije twaalf maanden<br />
<strong>Umicore</strong> een bijzonder intens jaar was. Onze activiteit Nieuwe was ongetwijfeld de overname van PMG, die begin juni<br />
Materialen groeide aanzienlijk, de activiteiten edele metalen bekendgemaakt en tegen eind juli afgerond werd. Dit was een<br />
zetten sterke resultaten neer op een zeer concurrentiële markt, belangrijke stap in de versterking van de activiteit edele metalen.<br />
de zinkactiviteiten zijn doorgegaan met de ontwikkeling van producten Door deze overname werd <strong>Umicore</strong> zowel een toonaangevende<br />
met toegevoegde waarde, en er werden nieuwe kostenbesparende producent van edelmetaalhoudende producten, als één van de<br />
maatregelen getroffen voor de koper- en zinkraffinageactiviteiten wereldleiders in de sector van de autokatalysatoren.<br />
en diverse ondersteunende diensten van de Groep.<br />
De overname bracht niet alleen een serie waardevolle activiteiten<br />
Tegelijkertijd hebben we een aantal grote projecten aangepakt: mee, maar ook sterke managementteams en een uitbreiding van<br />
de afronding van de overname van PMG, de grootste die de onze geografische spreiding, met name in Noord- en Zuid-Amerika.<br />
onderneming ooit heeft ondernomen gevolgd door een doelgerichte De R&D-inspanningen van de onderneming zijn aanzienlijk versterkt<br />
integratie-inspanning; een internationale aandelenemissie; door de integratie van de brede wetenschappelijke en technologische<br />
vier nieuwe investeringen in China; de reorganisatie van de knowhow van PMG.<br />
koperactiviteiten in een zelfstandige business group en de overgang<br />
naar de IFRS-boekhoudnormen. Dit alles werd voltooid binnen een<br />
strak tijdschema en door een combinatie van professionalisme,<br />
uitstekend teamwerk en grote inzet.<br />
Bedrijfsresultaat gestegen met 50%<br />
<strong>Umicore</strong> heeft meerdere organisatorische veranderingen ondergaan<br />
als gevolg van de integratie van de vroegere PMG-activiteiten.<br />
De meeste hiervan werden op papier gezet zodra de overeenkomst<br />
was aangekondigd. Het integratieproces en de nieuwe <strong>Umicore</strong><br />
worden verder in dit verslag toegelicht.<br />
De recurrente EBIT, berekend volgens de IFRS-normen, bedroeg Investeren voor groei<br />
¤ 145,9 miljoen, of 50% meer dan in 2002. Dit cijfer bevat vijf<br />
maanden activiteit van de overgenomen PMG.<br />
Naast de overname van PMG werd veel aandacht besteed aan<br />
een aantal interne groei-initiatieven, aangevuld door diverse<br />
De verbeterde prestatie van de Groep komt na twee jaar van kleinere overnames. Sommige projecten, zoals de logings- en<br />
moeilijke economische voorwaarden waarin de onderneming electrowinninginstallatie in Hoboken en de capaciteitsuitbreiding<br />
bewezen heeft in staat te zijn haar inkomsten te beschermen en voor lithiumkobaltiet in Zuid-Korea, kwamen op kruissnelheid en<br />
haar marktaandelen te verhogen. De erkenning van deze prestatie hebben onmiddellijk bijgedragen tot de resultaten van de onderneming.<br />
en van de gunstige vooruitzichten van de Groep kwam tot uiting We versterkten onze leiderspositie voor germanium door de<br />
in de koers van het aandeel die in de loop van het jaar met overname van bepaalde activiteiten van EaglePicher Technologies.<br />
ongeveer 35% steeg en voor het vijfde achtereenvolgend jaar Hierdoor hebben we met name onze productiecapaciteiten kunnen<br />
de Belgische beursindex overtrof.<br />
verstevigen in de Verenigde Staten, de grootste markt voor<br />
elektro-optische materialen.<br />
In de loop van het jaar heeft <strong>Umicore</strong> ook verschillende<br />
nieuwe initiatieven aangekondigd in China. Deze overnames,<br />
partnerschappen en interne groeiprojecten lopen vooruit op een<br />
verdere groei van de Chinese vraag naar <strong>Umicore</strong>-producten en<br />
zijn ook tekenend voor het voornemen van de onderneming om<br />
haar productiecapaciteit in de nabijheid van haar voornaamste<br />
klanten in Azië te ontwikkelen.
Aanpassing van de structuur van de Groep Het hoofd bieden aan een zwakke dollar<br />
Parallel met de integratie van PMG heeft de onderneming ook de Een van de realiteiten waarmee vele Europese ondernemingen in 2003<br />
organisatie herzien van al haar ondersteunende functies op corporate- af te rekenen hadden, was de geleidelijke waardevermindering<br />
niveau. In dat verband zijn de verkoop- en marketingdiensten van de US-dollar tegenover de euro. Voor <strong>Umicore</strong> had dit vooral<br />
gestroomlijnd, waarbij de trading en marketing met derden werd een invloed op activiteiten waar de marges grotendeels in dollar<br />
ondergebracht in een joint venture met Arcelor, onder de naam Traxys. worden uitgedrukt en waar het een sterke Europese kostenbasis<br />
<strong>Umicore</strong> Marketing Services zag haar taken opnieuw toegespitst heeft, zoals voor koper en zinkraffinage. <strong>Umicore</strong> is voor deze<br />
op het verstrekken van verkoop- en marketingondersteuning ontwikkeling gevrijwaard door haar indekkingsprogramma tegen<br />
aan de business units van de Groep. We hebben ook de interne muntschommelingen dat bescherming verzekerde voor 2003<br />
engineeringactiviteiten van de Groep gedecentraliseerd en afgeslankt. en ook nog doorloopt in 2004 en tot in 2005. Intussen bereidt<br />
De koperactiviteit werd zodanig georganiseerd dat ze kon functioneren <strong>Umicore</strong> zich verder voor op de eventualiteit van een aanhoudend<br />
als een zelfstandige onderneming.<br />
zwakke dollar, zowel door verdere kostenverlagingen als door<br />
aanpassing van haar prijsbeleid waar mogelijk en de verdere<br />
Nieuwe boekhoudnormen<br />
internationalisering van haar activiteiten.<br />
In de loop van het jaar heeft het financiële en boekhouddepartement<br />
van de Groep veel tijd en energie besteed om de overgang naar<br />
De historische vervuiling aanpakken<br />
de nieuwe internationale boekhoudnormen (IFRS) vlot te laten In de loop van 2003 heeft <strong>Umicore</strong> grote vooruitgang geboekt in<br />
verlopen. Hoewel de invoering van deze normen pas in 2005 de remediëring van de overblijvende problemen inzake historische<br />
verplicht wordt voor in de EU geregistreerde ondernemingen, vervuiling rond haar fabrieken. In Bulgarije voltooiden wij de<br />
waren we overtuigd van de voordelen om deze stap zo snel sanering van de aanzienlijke vervuiling overgeërfd uit vroegere<br />
mogelijk te zetten. De omschakeling heeft natuurlijk veranderingen tijden. Dit gebeurde in samenwerking met de Wereldbank en de<br />
meegebracht voor bepaalde definities, cijfers en ratio’s. Meer details Bulgaarse overheid en het heeft ons bijzonder verheugd dat wij<br />
hierover vindt u verder in dit verslag.<br />
voor onze inspanningen beloond werden met de prestigieuze prijs<br />
voor duurzame ontwikkeling. In België werkten wij nauw samen<br />
Een bredere aandeelhoudersbasis<br />
met de overheid en staan we op het punt een globaal akkoord<br />
over een actieplan te bereiken. In Frankrijk hebben wij een grondige<br />
Naast de opmerkelijke veranderingen in de activiteitenportefeuille risico-evaluatie gestart.<br />
van <strong>Umicore</strong>, werd het voorbije jaar ook gekenmerkt door een<br />
opvallende wijziging van het aandeelhoudersprofiel. In augustus<br />
verkocht <strong>Umicore</strong> één miljoen eigen aandelen voor de gedeeltelijke<br />
herfinanciering van de PMG-transactie en in oktober volgde de<br />
plaatsing door Suez van twee miljoen <strong>Umicore</strong>-aandelen. De grote<br />
en gevarieerde belangstelling van de investeerders voor deze<br />
beleggingen was zeer bemoedigend. De echte test echter kwam<br />
Voor zover het op het huidig ogenblik ingeschat kan worden, zouden<br />
de voorzieningen geboekt in de balans per 31 december 2003<br />
voldoende moeten zijn om de remediëring van de belangrijkste<br />
risico’s veroorzaakt door de historische vervuiling op een gepaste<br />
manier aan te pakken.<br />
in november met de lancering van een aandelenemissie voor Gunstige vooruitzichten<br />
2,8 miljoen nieuwe aandelen. Hoewel we ervan overtuigd waren<br />
dat er grote interesse zou zijn, waren we toch verrast door de<br />
positieve respons, wat bleek uit het feit dat de aandelen meer<br />
Dit verslag kijkt terug op een jaar dat zeer uitdagend en intens<br />
was, maar uiteindelijk ook zeer lonend voor <strong>Umicore</strong>.<br />
dan viermaal werden overschreven. Tenslotte hebben de<br />
We zijn nu een andere en sterkere onderneming, met een aantal<br />
overblijvende bezitters van de inwisselbare Suez-obligaties in de toonaangevende materiaalactiviteiten op wereldschaal. We kijken<br />
eerste maanden van 2004 hun inwisseloptie uitgeoefend. Door al ernaar uit om in 2004 op deze basis verder te bouwen en onze<br />
deze transacties heeft <strong>Umicore</strong> nu een aandeelhoudersbasis die onderneming naar een nog hoger prestatieniveau te tillen, in het<br />
veel gedifferentieerder en internationaler is. Investeerders in het<br />
VK, Frankrijk en de VS toonden een bijzonder grote belangstelling<br />
tijdens het jaar. De toename in free float leidde eveneens tot een<br />
zeer welgekomen groei in de liquiditeit van de aandelen op Euronext.<br />
voordeel van alle belanghebbende partijen.<br />
Thomas LEYSEN Karel VINCK<br />
Gedelegeerd bestuurder Voorzitter<br />
02 | 03
Kerncijfers<br />
Belgische GAAP IFRS<br />
(miljoen €) 1999 2000 2001 2002 2003<br />
Omzet 3.180,2 3.834,7 3.511,2 3.160,6 4.677,1<br />
Opbrengsten (metaal niet inbegrepen) 865,3 1.035,7 1.058,3 1.036,0 1.358,0<br />
Recurrente EBIT 88,4 163,4 134,1 97,5 145,9<br />
Niet-recurrente EBIT - - - -24,8 -39,4<br />
EBIT-Totaal 88,4 163,4 134,1 72,7 106,5<br />
EBITDA 207,5 307,8 276,3 223,1 277,1<br />
Geconsolideerd nettoresultaat, aandeel van de Groep69,3 136,1 116,0 32,9 60,1<br />
Geconsolideerd nettoresultaat, vóór niet-recurrente 60,2 140,0 105,2 63,4 89,6<br />
elementen, aandeel van de Groep<br />
Geconsolideerd nettoresultaat, vóór niet-recurrente 69,7 152,8 117,3 69,3 97,7<br />
elementen en afschrijving van de goodwill,<br />
aandeel van de Groep<br />
Investeringen 80,4 111,0 178,1 152,7 148,3<br />
Toename/afname van de kasstromen 183,5 226,2 59,7 180,6 -527,8<br />
vóór financieringsoperaties<br />
Geconsolideerde netto financiële schulden 334,7 184,3 261,5 131,3 619,1<br />
Aangewend kapitaal (einde van de periode) 1.508,3 1.464,8 1.514,7 1.347,6 2.071,2<br />
Totaal aantal uitstaande aandelen 25.617.515 25.617.515 22.600.000 22.600.000 25.420.175<br />
(einde van de periode)<br />
Gemiddeld aantal aandelen n/a n/a n/a 22.600.000 22.865.537<br />
– winst per aandeel – basisberekening<br />
Personeelsbestand per 31/12 8.065 7.892 8.237 8.338 11.470<br />
Afgekondigde winst per aandeel 2,70 5,31 5,13 1,45 2,63<br />
(¤ per aandeel) - basisberekening<br />
Afgekondigde winst per aandeel - - - 1,45 2,62<br />
(¤ per aandeel) - na verwateringseffect<br />
Aangepaste winst per aandeel 2,72 5,96 5,19 3,07 4,27<br />
(¤ per aandeel) - basisberekening (1)<br />
Aangepaste winst per aandeel - - - 3,07 4,25<br />
(¤ per aandeel) - na verwateringseffect<br />
Nettoschuld/Nettoschuld + Eigen vermogen 24% 14% 19% 11% 34%<br />
(einde van de periode)<br />
Rendement op aangewend kapitaal (ROCE) 6,0% 11,7% 9,5% 6,5% 8,3%<br />
(1) In de periode 1999-2001 werd de “Aangepaste winst per aandeel” gerapporteerd als<br />
“Aangepaste winst per aandeel vóór waardeverminderingen van voorraden en afschrijving van de goodwill”.<br />
Bijdrage tot recurrente EBIT<br />
Nieuwe Materialen 22%<br />
Synthetisch Diamant 7%<br />
Koper 1%<br />
Edelmetaaldiensten 27%<br />
Edelmetaalproducten<br />
en Katalysatoren 26%<br />
Zink 17%<br />
(1)<br />
Corporate en Deelnemingen niet inbegrepen;<br />
de voormalige activiteiten van PMG enkel<br />
voor de laatste vijf maanden<br />
(1)
Bijdrage tot recurrente EBIT (1)<br />
Belgische GAAP IFRS<br />
(miljoen €) 1999 2000 2001 2002 2002 2003<br />
Nieuwe Materialen 11,0 25,4 31,5 20,9 17,6 37,3<br />
Synthetisch diamant 11,6 8,0 5,4 10,1 13,8 12,8<br />
Koper 1,7 25,0 13,0 9,7 8,7 0,9<br />
Edelmetaaldiensten -1,5 30,6 50,3 52,5 53,2 45,7<br />
Edelmetaalproducten en Katalysatoren (2)<br />
- - - - - 42,9<br />
Zink 84,0 85,8 50,7 16,5 17,8 28,4<br />
Corporate en Deelnemingen -18,4 -11,4 -16,8 -16,9 -13,6 -22,0<br />
EBIT-totaal 88,4 163,4 134,1 92,8 97,5 145,9<br />
Met inbegrip van aandeel van de Groep<br />
in het bedrijfsresultaat van geassocieerde<br />
ondernemingen 15,8 13,5 13,0 15,1 13,0 18,0<br />
(1)<br />
Nieuwe EBIT-definitie toepasselijk sinds 1999 - Zie Glossarium - financiële definities<br />
(2)<br />
Enkel voor de laatste vijf maanden van 2003 (behalve Thin Film Products voor het hele boekjaar)<br />
Koers van het <strong>Umicore</strong>-aandeel<br />
EUR Bel 20<br />
55<br />
45<br />
35<br />
25<br />
J F M A M J J A S O N D J F M A M J J A S O N D J F<br />
2002 2003 2004<br />
Koers op de Beurs van Brussel (weekgemiddelden)<br />
Bel 20-index (weekgemiddelden)<br />
3000<br />
2500<br />
2000<br />
1500<br />
04 | 05
De creatie van de nieuwe <strong>Umicore</strong><br />
Een jaar van grote veranderingen<br />
2003 bracht een aanzienlijke verandering mee in de omvang en de<br />
structuur van de <strong>Umicore</strong> Groep. Eerst en vooral was er de overname<br />
van PMG die de Groep een volledig nieuwe dimensie gaf. Tegelijkertijd<br />
bereidde <strong>Umicore</strong> de afsplitsing voor van de koperactiviteit zodat deze<br />
kon functioneren als een zelfstandige onderneming die eventueel<br />
een nieuw partnerschap kon aangaan. In de verkoop- en marketingdiensten<br />
werd de trading met derden en de agentschapsactiviteit<br />
overgebracht naar een nieuwe joint venture, Traxys genaamd. Ten<br />
slotte heeft <strong>Umicore</strong> al haar corporate- en ondersteuningsfuncties<br />
herzien met het oog op een maximale rentabiliteit en aanpassing<br />
aan de nieuwe algemene structuur van de Groep. Dit leidde onder<br />
meer tot de volledige decentralisering van de engineeringfunctie.<br />
Het nieuw organisatieschema toont de manier waarop de vroegere<br />
PMG-activiteiten en <strong>Umicore</strong> harmonisch zijn samengevoegd binnen<br />
de rapporteerstructuren van de nieuwe <strong>Umicore</strong>.<br />
Samenwerken voor een vlotte integratie<br />
Begin juli werd een integratiecomité opgericht om het integratieproces<br />
te begeleiden. Speciale projectgroepen werden in het leven geroepen<br />
om te werken aan alle belangrijke integratieaspecten, gaande van<br />
de harmonisatie van de boekhouding en de rapporteersystemen<br />
tot het op elkaar afstemmen van de informatica-infrastructuur.<br />
Hoewel er operationele en culturele verschillen bestonden tussen<br />
de oude <strong>Umicore</strong> en PMG, werd het snel duidelijk dat die verschillen<br />
niet opwogen tegen de vele punten van overeenstemming in<br />
aanpak en werkmethodes. Tegen het einde van het jaar waren<br />
Het samenbrengen van twee succesvolle organisaties<br />
de meeste projecten voltooid zoals verwacht.<br />
De relatieve groottes en respectieve sterktes van <strong>Umicore</strong> en PMG<br />
deden <strong>Umicore</strong> de integratie aanpakken als het samenbrengen van<br />
De eerste vruchten<br />
twee succesvolle organisaties, eerder dan als een loutere overname.<br />
Er werd een vastberaden inspanning geleverd om de beste praktijken Het hoofddoel in deze fase was ervoor te zorgen dat de operationele<br />
in een aantal domeinen te behouden en waar mogelijk de voordelen van de fusie zo snel mogelijk zichtbaar zouden worden.<br />
gedecentraliseerde besluitvorming te versterken. Tijdens de periode De vereiste om de behoefte aan bedrijfskapitaal met ongeveer<br />
waarin de overname werd afgerond, werd ruime aandacht besteed ¤ 80 miljoen te verminderen werd gerealiseerd tegen het einde van<br />
aan de voorbereiding van het integratieproces. Hierdoor was <strong>Umicore</strong> het jaar, wat overeenstemt met meer dan 10% van de aankoopprijs<br />
in staat om leden van de hogere directie hun rol binnen de nieuwe voor de PMG-activa. Een andere prioriteit was de integratie van de<br />
organisatie mee te delen op de dag dat de transactie werd voltooid. metaalbeheerdiensten en de vorm te bepalen van het gecombineerde<br />
De twee hoogste directieleden in rang bij PMG – Martin Hess en verkoop- en marketingnetwerk. Dit werd reeds in de eerste<br />
Pascal Reymondet – namen functies op in het Directieomité van maanden na het sluiten van de transactie tot stand gebracht.<br />
<strong>Umicore</strong>.<br />
><br />
><br />
><br />
Nieuwe<br />
Materialen<br />
Engineered<br />
Metal Powders<br />
Specialty<br />
Oxides &<br />
Chemicals<br />
Electro-Optic<br />
Materials<br />
*Een zelfstandige business group<br />
Edelmetaaldiensten<br />
><br />
><br />
Precious Metals<br />
Refining<br />
Precious Metals<br />
Management<br />
Edelmetaalproducten<br />
en Katalysatoren<br />
><br />
><br />
><br />
><br />
><br />
Automotive<br />
Catalysts<br />
Technical<br />
Materials<br />
Jewellery<br />
and Electroplating<br />
Precious Metals<br />
Chemistry<br />
Thin Film<br />
Products<br />
<strong>Umicore</strong><br />
><br />
><br />
><br />
><br />
Zink Koper*<br />
Building<br />
Products<br />
Zinc Alloys &<br />
Chemicals<br />
Zinc<br />
Smelting<br />
Padaeng 47%<br />
><br />
><br />
><br />
><br />
Corporate &<br />
Investeringen<br />
Vroegere <strong>Umicore</strong>-activiteiten<br />
Voorheen onderdeel van PMG<br />
Fusie van PMG en <strong>Umicore</strong><br />
Corporate & ondersteunende<br />
diensten<br />
Onderzoek<br />
Ontwikkeling<br />
& Innovatie<br />
(Brandstofcellen<br />
inbegrepen)<br />
Traxys<br />
Overige<br />
deelnemingen
De meest uitdagende taak echter was de herconfiguratie van de<br />
raffinageactiviteit voor edele metalen die grote overlappingen vertoonde<br />
tussen de bedrijfssites van Hoboken en Hanau. De nieuwe structuur<br />
van de gecombineerde raffinageactiviteit werd tegen het einde van<br />
het jaar vastgelegd. Hoewel hierdoor in Hanau 30 banen verloren<br />
gingen, biedt de nieuwe configuratie betere ontwikkelingsperspectieven<br />
voor de toekomst en zal <strong>Umicore</strong> kunnen bouwen op de respectieve<br />
sterke punten van beide vestigingen.<br />
Geografische spreiding van het<br />
personeel per business group<br />
Nieuwe Materialen 12%<br />
Edelmetaaldiensten 10%<br />
Edelmetaalproducten<br />
en Katalysatoren 28%<br />
Zink 25%<br />
Koper 15%<br />
Corporate en Deelnemingen 10%<br />
Geografische spreiding<br />
van het <strong>Umicore</strong>-personeel<br />
(Geassocieerde ondernemingen<br />
inbegrepen)<br />
België 28%<br />
Frankrijk 10%<br />
Duitsland 12%<br />
Overige landen Europa 17%<br />
Noord-Amerika 4%<br />
Latijns-Amerika 7%<br />
Azië (overige) 9%<br />
China 7%<br />
Zuid-Afrika 6%<br />
van de raffinage-installaties in Auby (Frankrijk) en Balen (België).<br />
Omdat de onderneming evenwichtige oplossingen wil vinden voor<br />
alle kwesties die samenhangen met de herstructurering en de<br />
personeelsafslanking, zijn al deze veranderingen bekendgemaakt<br />
na een proces van dialoog en onderhandeling met de respectieve<br />
afgevaardigden van de werknemers.<br />
Een bredere R&D-portefeuille<br />
Een nieuwe configuratie voor human resources<br />
De nieuwe <strong>Umicore</strong> heeft nu 11.470 werknemers in integraal<br />
geconsolideerde en ongeveer 3.618 in geassocieerde ondernemingen<br />
De integratie van PMG betekende ook een aanzienlijke versterking en joint ventures. De onderneming heeft een nog internationaler<br />
voor de onderzoeks- en ontwikkelingsorganisatie van de Groep. profiel gekregen. <strong>Umicore</strong> heeft haar aanwezigheid op het gebied<br />
<strong>Umicore</strong> beschikt nu over een R&D-team van meer dan 500 personen. van productie-installaties en personeel aanzienlijk versterkt in Duitsland,<br />
Een gecentraliseerde afdeling Onderzoek, Ontwikkeling en Innovatie, Latijns-Amerika en Noord-Amerika.<br />
gevestigd in Olen (België), beheert een uitgebreide portefeuille<br />
van onderzoeks- en ontwikkelingsprojecten op groepsniveau en<br />
in ondersteuning van talrijke business units. Deze gecentraliseerde<br />
afdeling bevat ook een Venture Unit, die als kweekkamer fungeert<br />
voor beloftevolle nieuwe initiatieven, en een innovatieprogramma,<br />
Umagine, dat tot doel heeft innoverende producten of processen<br />
en bedrijfsoplossingen binnen de onderneming te ontwikkelen.<br />
In september 2003 werd een nieuwe Human Resources<br />
Management (HRM) organisatie opgericht in overeenstemming<br />
met de operationele en culturele behoeften van de nieuwe Groep.<br />
De algemene HR-structuur omspant 35 landen en 105 verschillende<br />
locaties. Dit wettigde een meer gedecentraliseerde organisatie<br />
dan in het verleden. De verantwoordelijkheden berusten nu<br />
grotendeels bij de HR-afdelingen op nationaal en regionaal niveau,<br />
Hoewel de centrale R&D-afdeling actief is op het niveau van de terwijl de corporate HR instaat voor de formulering van het algemene<br />
business groups waar dit gevraagd wordt, leveren de business units<br />
zelf ook aanzienlijke onderzoeks- en ontwikkelingsdiensten. Dit is<br />
beleid, managementontwikkeling en HR-netwerking.<br />
met name het geval voor de autokatalysatoren waar samen met<br />
klanten verregaande ontwikkelingen en tests worden uitgevoerd<br />
om een optimale productspecificatie te garanderen in een sector<br />
die gedreven wordt door alsmaar nieuwe en strengere normen<br />
voor uitlaatgassen van auto’s.<br />
De totale R&D-uitgaven van de <strong>Umicore</strong>-Groep op jaarbasis zijn<br />
gepland om te stijgen van ¤ 30 miljoen vóór de overname tot<br />
ongeveer ¤ 75 miljoen erna.<br />
Een sterke inzet<br />
Verandering kan vaak een moeilijk proces blijken, vooral voor<br />
diegenen die rechtstreeks betrokken zijn bij verlies van banen en<br />
herstructureringsmaatregelen. De veranderingen die echter in de<br />
loop van 2003 bij <strong>Umicore</strong> zijn doorgevoerd, hebben in hoge mate<br />
kunnen rekenen op de steun van de mensen binnen de Groep.<br />
Het herconfiguratieproces tijdens de laatste zes maanden van het<br />
jaar ging gepaard met krappe termijnen en een hoge werklast voor<br />
velen binnen de nieuwe Groep. Dat de onderneming er reeds in<br />
Nadruk op concurrentievermogen<br />
slaagde de meeste van haar integratiedoelen te verwezenlijken<br />
Om de kostenstructuur van haar smelt- en raffinageactiviteiten<br />
concurrentieel te houden, werd in de loop van 2003 een aantal<br />
herstructureringsmaatregelen aangekondigd. Het personeelsbestand<br />
in Olen wordt afgeslankt met 127 voltijdequivalenten. Tegelijk worden<br />
de koperactiviteiten afgesplitst in een aparte onderneming. Dit is<br />
hoofdzakelijk het gevolg van de stroomlijning van de centrale<br />
tegen het jaareinde, was het resultaat van uitstekend teamwerk<br />
en ongebreidelde inzet van een groot aantal teams. Vele van deze<br />
teams bestonden uit mensen die aanvankelijk vreemden voor<br />
elkaar waren. Hieruit blijkt dat duidelijke doelstellingen, gekoppeld<br />
aan eerlijke communicatie, geholpen heeft om alle culturele barrières<br />
te slopen en de twee organisaties nader tot elkaar te brengen.<br />
ondersteuningsfuncties. De centrale engineeringafdeling van <strong>Umicore</strong> <strong>Umicore</strong> is over de voorbije twaalf maanden sterk veranderd met<br />
werd eveneens opgeheven, wat leidde tot de sluiting van het kantoor een veel groter productaanbod, een bredere geografische spreiding<br />
in Louvain-la-Neuve.<br />
en een personeelsbestand dat niet alleen in aantal is toegenomen<br />
Begin 2004 werd ook een plan ontvouwd om de kostenstructuur van<br />
de zinkraffinageactiviteiten te verbeteren. Het programma moet<br />
kostenbesparingen mogelijk maken van ongeveer ¤ 14 miljoen<br />
tegen 2006 en zal een personeelsvermindering meebrengen van<br />
zo’n 136 personen – in de eerste plaats in de ondersteuningsfuncties<br />
maar ook in de diversiteit van kennis, achtergronden en nationaliteiten.<br />
Op grond hiervan kijkt de nieuwe <strong>Umicore</strong> het jaar 2004 met<br />
vertrouwen tegemoet, gedragen door een sterke inzet en een<br />
gevoel van gemeenschappelijke identiteit en doelstellingen.<br />
06 | 07
Het integratieproces is onderweg sinds halfweg 2003. Het is een proces dat<br />
<strong>Umicore</strong> grondig veranderd heeft en waarbij tal van teams waren betrokken<br />
die uiteenlopende problemen hebben aangepakt in vestigingen gespreid van<br />
Burlington in Canada tot Peking in China. Verschillende mensen die hebben<br />
meegewerkt aan de integratie geven hieronder hun indrukken over het<br />
verloop van het proces en wat het betekend heeft voor hen, hun activiteit<br />
en hun werkomgeving.<br />
William STARON,<br />
Senior Vice President Automotive Catalysts North America<br />
Wat waren vanuit uw perceptie de voordelen om<br />
toe te treden tot <strong>Umicore</strong>?<br />
Het is duidelijk dat <strong>Umicore</strong> door haar financiële sterkte<br />
onmiddellijke waarde gecreëerd heeft door onze groei-initiatieven<br />
te ondersteunen en ook dat het een organisatie is die grondig<br />
vertrouwd is met edele metalen. Onze uitdaging zal erin bestaan<br />
om van onze leiderspositie in de recyclage van edele metalen<br />
een opportuniteit te maken voor de verdere ontwikkeling van<br />
het “gesloten kringloop”-model voor versleten autokatalysatoren<br />
in Noord-Amerika.<br />
Heeft het integratieproces grote veranderingen<br />
meegebracht voor de activiteit van Automotive<br />
Catalysts, specifiek in Noord-Amerika?<br />
Een goede teamgeest en een sterke business unit-identiteit<br />
hebben Automotive Catalysts geholpen om zich tijdens de recente<br />
veranderingen te blijven concentreren op zijn klanten en markten.<br />
De <strong>Umicore</strong>-filosofie van autonome business units die werken<br />
binnen een gedecentraliseerde structuur heeft het integratieproces<br />
transparant gemaakt.<br />
Hoe vindt u dat de verschillende managementteams<br />
in het nieuwe <strong>Umicore</strong> samenwerken?<br />
Twee vroegere directieleden van PMG vertegenwoordigen hun<br />
activiteiten in het directiecomité. Ze hebben dezelfde mogelijkheden<br />
om deel te nemen aan alle ondernemingszaken en zijn actief<br />
betrokken geworden bij het integratieproces en de ontwikkeling<br />
van de beleidslijnen en procedures op groepsniveau. Daarenboven<br />
is het management in Noord-Amerika actief geweest via bezoeken<br />
aan vestigingen en klanten. Persoonlijk geloof ik dat de teams<br />
een uitstekende start hebben genomen en daardoor nog grotere<br />
verwachtingen hebben gewekt voor de toekomst.<br />
Wat zijn de specifieke kansen voor de<br />
autokatalysatormarkt in de komende jaren en hoe<br />
is <strong>Umicore</strong> geplaatst om daarvan te profiteren?<br />
We zullen natuurlijk waarde blijven creëren voor onze klanten door<br />
de toepassing van onze katalysatortechnologie bij het ontwikkelen<br />
van de efficiëntste oplossing voor motoruitlaatgassen tegen de<br />
laagste kostprijs. We zijn ook actief geworden op de markt van<br />
zware dieselmotoren en zullen onze positie hier verder versterken.<br />
Tegelijkertijd zijn we onze middelen op een strategische manier aan<br />
het ontplooien om onze producten over de hele wereld te leveren,<br />
vanuit onze doelstelling om de wereldmarktleider in deze sector te<br />
worden. De steun van <strong>Umicore</strong> om deze doelstelling te realiseren<br />
blijkt onder meer uit de capaciteitsuitbreiding van de fabriek in Burlington,<br />
de investering in een nieuw technisch centrum in Duitsland en de<br />
recent aangekondigde uitbreiding van Automotive Catalysts in China.
Sigurd ADLER,<br />
Vice President & General Manager Refining Services (Hanau)*.<br />
Francis VANBELLEN,<br />
Site Manager Precious Metals Services, Hoboken.<br />
Wat zijn/waren de voornaamste uitdagingen<br />
voor de integratie van de raffinageactiviteiten<br />
in Hoboken & Hanau?<br />
Francis Vanbellen: De raffinage in Hoboken is volledig<br />
geautomatiseerd en gebruikt innoverende en geavanceerde processen<br />
en recyclagetechnologieën. De raffinage in Hanau is afgestemd op<br />
de bevoorrading van de “stroomafwaartse” productactiviteiten en<br />
op ontwikkelingsinitiatieven. Het resultaat van ons integratieproject<br />
moet in deze context worden geëvalueerd. Hoboken zal de meeste<br />
raffinageactiviteiten van Hanau overnemen, terwijl Hanau zich verder<br />
zal toeleggen op edelmetaalverbindingen.<br />
Vanuit menselijk oogpunt was de voornaamste uitdaging om een<br />
evenwicht te vinden tussen de bedrijfsaspecten en de menselijke<br />
en culturele factoren en te proberen het beste van deze twee werelden<br />
met elkaar te verzoenen. Dit in aanmerking genomen denk ik dat<br />
het integratieteam deze kwesties goed heeft aangepakt en zich<br />
volledig toegespitst heeft op de toekomst van de nieuwe <strong>Umicore</strong>.<br />
Waren er ook onmiddellijke voordelen?<br />
Francis Vanbellen: Jazeker. Ik denk daarbij vooral aan de verwerking<br />
van nevenproducten van Hanau in Hoboken. De smeltinstallatie in<br />
Hoboken werkt volgens een unieke technologie en kan daardoor<br />
bijna alle soorten materialen verwerken. Andere directe voordelen<br />
betroffen het leerproces dat tijdens de integratie op gang werd<br />
gebracht. Beide raffinaderijen hebben unieke raffinageprocessen van<br />
wereldniveau ontwikkeld. Hoboken en Hanau hebben al sommige<br />
van deze wederzijdse ervaringen toegepast in hun eigen omgeving.<br />
De integratie van de metaalbeheerdiensten is waarschijnlijk sneller<br />
gegaan dan de andere aspecten en de voordelen van dit proces<br />
zijn het eerst gerealiseerd.<br />
Wat was de rol van de ondernemingsraad van<br />
Hanau in het herstructureringsproces?<br />
Sigurd Adler: De ondernemingsraad heeft een cruciale rol gespeeld<br />
in de herstructurering van de fabriek van Hanau. De ondernemingsraad<br />
vertegenwoordigt de belangen van de werknemers, maar moest<br />
bij zijn overwegingen en beslissingen ook rekening houden met<br />
de belangen van de onderneming.<br />
Het project is met succes voltooid door het open, eerlijke en collectieve<br />
werk, vooral tijdens de moeilijkere fases van het proces. Het personeel<br />
dat door de herstructurering getroffen werd stond onmiskenbaar<br />
op de voorgrond in de discussies, samen met de huidige en<br />
toekomstige perspectieven voor de vestiging van Hanau in het<br />
algemeen en de raffinageactiviteiten in het bijzonder.<br />
* Thans belast met Production & Technology, Automotive Catalysts.<br />
Een essentieel onderdeel van het sociale compensatieplan was de<br />
oprichting van een tewerkstellingscel. Deze cel biedt de mensen<br />
die door het plan getroffen zijn, de best mogelijke kansen om een<br />
nieuwe job te vinden in de streek van Hanau, een arbeidsmarkt<br />
die momenteel uiterst moeilijk is. Ik denk dat we hier een voorbeeld<br />
gezien hebben waarbij de ondernemingsraad en de directie van<br />
<strong>Umicore</strong> op een zeer professionele manier hebben samengewerkt<br />
om een oplossing te vinden voor een moeilijk maar noodzakelijk<br />
onderdeel van het integratieproces.<br />
Op welke manier heeft de integratie de markt<br />
van <strong>Umicore</strong> voor de raffinage en recyclage van<br />
edele metalen beïnvloed?<br />
Francis Vanbellen: Onze markten waren redelijk complementair en<br />
<strong>Umicore</strong> kan nu een bredere dienstverlening aanbieden aan een<br />
bredere klantenbasis. We bieden nu een complete service aan een<br />
uitgebreide markt en zijn in staat om vrijwel elk verzoek te behandelen<br />
op het gebied van recyclage en raffinage van edele metalen en<br />
productontwikkeling. Een goed voorbeeld is de sector van de<br />
autokatalysatoren. De nieuwe <strong>Umicore</strong> heeft meer inzamelingsen<br />
voorverwerkingspunten, meer raffinagecapaciteit en beheert<br />
een geconsolideerd ontwikkelingsproces voor autokatalysatoren.<br />
Sigurd Adler: In geografische termen is een van de grote verschillen<br />
dat <strong>Umicore</strong> nu veel beter vertegenwoordigd is in regio’s zoals<br />
Azië en Zuid-Amerika. Dit is een aanvulling bij onze bestaande<br />
sterke positie op de Europese markt.<br />
Wat is de volgende stap voor Edelmetaaldiensten?<br />
Francis Vanbellen: We zullen onze strategische klemtoon op de<br />
complexe recyclage van edele metalen voortzetten ondersteund<br />
door een uitgebreid dienstenpakket voor metaalbeheer. Het<br />
integratieproces heeft een uniek platform voortgebracht voor<br />
productontwikkeling, geruggensteund door een van de best<br />
uitgeruste en meest flexibele raffinaderijen voor edele metalen in<br />
de wereld. Dit zou ons nieuwe mogelijkheden moeten opleveren.<br />
08 | 09
Teresa CHIN,<br />
<strong>Umicore</strong> Marketing Services on Hong Kong<br />
Hoe verliep de integratie van UMS in China?<br />
De verhuis van het verkoopteam van PMG in Beijing en Shanghai<br />
naar de kantoren van UMS is voltooid in februari 2004. In Hong Kong<br />
is het integratieproces van ons kantoor nog aan de gang, maar we<br />
zijn tevreden over de vooruitgang en zeer gelukkig om de nieuwe<br />
UMS-collega’s er als teamgenoten bij te hebben.<br />
Op welke manier is het productgamma voor China<br />
toegenomen?<br />
Nu de teams samengesmolten zijn, kunnen we een veel breder<br />
productgamma aanbieden. Het PMG-team verkocht technische<br />
edelmetaalproducten zoals juweellegeringen, chemicaliën voor<br />
electroplating, soldeerlegeringen, elektrische contactlegeringen,<br />
Ralf DRIESELMANN,<br />
Senior Vice-President Precious Metals Management<br />
Wat heeft PMG op het gebied van<br />
metaalbeheerexpertise bijgebracht voor <strong>Umicore</strong>?<br />
PMG was actief in de productie en de raffinage van edele metalen.<br />
Dat vereiste een metaalbeheerexpertise om zeer uiteenlopende<br />
uitdagingen aan te kunnen. Zowel de interne als externe klanten<br />
voor edelmetaalproducten hadden andere indekkingsbehoeften dan<br />
raffinageklanten. Wij waren in staat om onze klanten informatie te<br />
bezorgen over de evolutie van de markt op korte en middellange<br />
termijn en hen te adviseren over andere kwesties betreffende<br />
edelmetaalbeheer. De metaalbeheerfunctie van PMG heeft deze<br />
service gedurende vele tientallen jaren vervuld en deze sterkte<br />
toegevoegd aan de eigen ervaring van <strong>Umicore</strong> op dit terrein.<br />
Violetta KASABONEVA,<br />
Group Accounting Integration Manager<br />
Wat is Project Sunrise?<br />
Project Sunrise was de naam voor de integratie van de boekhoudregels<br />
van <strong>Umicore</strong> om de hele Groep in overeenstemming te brengen met<br />
de IFRS (International Financial Reporting Standards). De eindtermijn<br />
was ambitieus maar het enthousiasme en de toewijding van het<br />
centrale team en van al onze collega’s in het boekhoud- en<br />
controlenetwerk over de hele wereld hebben van dit project<br />
een succes gemaakt.<br />
Wat waren de moeilijkheden om de twee boekhouden<br />
rapporteersystemen op één lijn te brengen?<br />
De tijd was het grootste probleem. Elke dag telde en elke week<br />
was cruciaal. Er was letterlijk geen ruimte voor mislukkingen.<br />
Voeg daarbij de uitdagingen van een echt wereldomspannend<br />
initiatief – verschillende landen, culturen, business units
elektronische verpakkingsmaterialen, edelmetaalverbindingen en<br />
autokatalysatoren. Deze producten worden nu verkocht samen met<br />
het gamma geavanceerde basismetaalmaterialen dat voorheen door<br />
UMS op de markt werd gebracht zoals kobaltverbindingen en fijne<br />
zinkpoeders. Onze collectieve aanwezigheid is nu nog groter geworden.<br />
Wat zijn de vooruitzichten voor het nieuwe <strong>Umicore</strong><br />
in China?<br />
China is onmiskenbaar een van de topprioriteiten voor <strong>Umicore</strong>. Er zijn<br />
niet alleen reusachtige mogelijkheden voor autokatalysatoren en<br />
andere producten op basis van edele metalen, maar ook op andere<br />
terreinen waar <strong>Umicore</strong> de voorbije jaren actief is geworden. De<br />
verankering die we op deze reusachtige markt verworven hebben<br />
dankzij de goed ingeburgerde <strong>Umicore</strong>-vestigingen op verschillende<br />
plaatsen zal ons helpen ons sneller en verder te ontwikkelen door<br />
deze ervaring en de bestaande structuur te delen. Het is een<br />
opwindende uitdaging voor ons bij UMS om de groei van verschillende<br />
Welke zijn de voornaamste risico’s die <strong>Umicore</strong> loopt<br />
als gevolg van de tradingactiviteiten in edele metalen?<br />
<strong>Umicore</strong> loopt geen grote risico’s door haar tradingactiviteiten in<br />
edele metalen. Een van onze belangrijkste taken is het risico van<br />
prijsschommelingen weg te nemen en te beheersen voor de andere<br />
business units. Fundamenteel vrijwaren we <strong>Umicore</strong> voor het<br />
nemen van ongewenste risico’s. In onze eigen tradingactiviteiten<br />
wordt een aantal strikte tradinglimieten toegepast en bewaakt<br />
door een onafhankelijke controledienst. Deze limieten beschermen<br />
ons door onze open posities te beperken tot bepaalde verlieslimieten.<br />
Deze limieten dwingen ons een positie te sluiten als een<br />
waardering tegen marktwaarde een bepaalde dollarwaarde<br />
bereikt of overschrijdt.<br />
en tijdzones – en je krijgt een indruk van de omvang van<br />
het project.<br />
De interessantste maar ook meest uitdagende taak was echter<br />
om de verschillende ondernemingsculturen gekenmerkt door een<br />
ongelooflijke variatie van talen en mentaliteiten op één noemer<br />
te brengen. We waren aangenaam verrast dat we vaak dezelfde<br />
boekhoudtaal spraken. We ontdekten dat we dezelfde concepten<br />
hadden om boekhoudproblemen aan te pakken die specifiek waren<br />
voor onze sector. Je kunt de verschillen beklemtonen, maar ik denk<br />
dat het beter is naar de punten van overeenstemming te kijken.<br />
Dat was in het voordeel van iedereen.<br />
Wat betekende de invoering van IFRS voor het<br />
financiële departement van <strong>Umicore</strong>?<br />
Meer werk: gewoon raken aan een ander boekhoudkundig referentiekader,<br />
onze kennis doorgeven aan het boekhoudnetwerk, mensen laten<br />
participeren en hen overtuigen dat de invoering van IFRS niet alleen<br />
een technische boekhoudkwestie was maar ook een vooral een<br />
culturele verandering. Het was in alle opzichten een zware opdracht<br />
business units op de snelst groeiende markt ter wereld te ondersteunen.<br />
Met deze operatie anticipeert het UMS-marketingteam in de regio<br />
Greater China op de toegenomen verantwoordelijkheden voor de<br />
komende jaren.<br />
Beijing bereidt zich voor op de Olympische Spelen<br />
van 2008 – zal dit enige invloed hebben op de vraag<br />
naar <strong>Umicore</strong>-producten?<br />
Ongetwijfeld. De diverse bouw-, communicatie- en infrastructuurprojecten<br />
zullen het potentieel voor de <strong>Umicore</strong>-materialen alleen maar vergroten.<br />
De verwachte consumentenvraag van de lokale bevolking en toeristen<br />
zal ook extra mogelijkheden creëren, vooral in productsegmenten<br />
zoals juwelenfabricage en telecommunicatie. De Chinese regering<br />
is ook bezig met de invoering van nieuwe milieunormen. Dat is<br />
goed nieuws voor de verkoop van autokatalysatoren van <strong>Umicore</strong><br />
die de schadelijke uitstoot van uitlaatgassen beperken en bijdragen<br />
tot een schonere lucht voor iedereen.<br />
Waar is het gecombineerde metaalbeheer<br />
gevestigd?<br />
Wij zijn gevestigd in Hanau in Duitsland en in South Plainfield,<br />
in New Jersey, VS. Op deze twee plaatsen hebben we traders die<br />
instaan voor heel ons dienstenpakket. In alle andere vestigingen<br />
die edele metalen verwerken, beheerst een metaaldesk die gewoonlijk<br />
rapporteert aan het financieel departement, de prijsrisico’s van<br />
de business units in die vestiging. Vanuit Hanau en South Plainfield<br />
stellen we onze diensten ter beschikking van andere units en verkopen<br />
we ook aan derden. Op het vlak van integratie is er een project<br />
opgezet om de metaalbeheeractiviteiten van Hoboken te integreren<br />
in die van Hanau. Dit project is zeer vlot verlopen aangezien we<br />
velen van onze nieuwe collega’s kenden omdat we vroeger al zaken<br />
met hen hebben gedaan!<br />
die boven op het dagelijkse financiële werk en de verschillende<br />
verbeteringsprojecten kwam. Maar het was de moeite waard om het<br />
te doen en we zijn veel vroeger klaar dan de EU-eindtermijn van 2005.<br />
Wat zijn de voordelen van IFRS?<br />
We voelden reeds de voordelen tijdens het integratieproces. Het was<br />
gemakkelijker om de financiële staten te verzamelen volgens<br />
gemeenschappelijk gekende normen. Het blijvende voordeel op<br />
lange termijn is dat de financiële staten van de onderneming<br />
gepresenteerd worden volgens een aantal internationaal aanvaarde<br />
boekhoudnormen die de ondernemingsinformatie transparant,<br />
duidelijk, geloofwaardig en internationaal vergelijkbaar maken.<br />
Wat hebt u geleerd van uw nieuwe collega’s van PMG?<br />
Ze waren van bij het begin geëngageerd en gaven goede opbouwende<br />
kritiek waar nodig. Ik vond dat ze een goede mix van kwaliteiten<br />
bezaten die je nodig hebt in deze job – analytisch en systematisch<br />
denken maar ook een open geest en een flinke dosis enthousiasme.<br />
10 | 11
1| Germanium is doorzichtig<br />
voor infrarood-stralingen.<br />
Voortbouwend op deze<br />
eigenschap biedt <strong>Umicore</strong><br />
germaniumlenzen aan voor<br />
infrarood-visiesystemen in<br />
toepassingen als nachtvisie,<br />
brandbestrijding en beveiliging.<br />
Nieuwe Materialen<br />
Kerncijfers (miljoen €) Belgische GAAP IFRS<br />
1999 2000 2001 2002 2003<br />
EBIT – Recurrent 11,1 25,4 31,5 17,6 37,3<br />
EBIT – Niet-recurrent n/a n/a n/a -3,8 -2,7<br />
EBIT - Totaal 11,1 25,4 31,5 13,7 34,7<br />
EBITDA 28,1 46,7 56,8 39,4 53,6<br />
Omzet 358,3 434,5 364,8 354,1 354,9<br />
Opbrengsten (metaal niet inbegrepen) 158,4 202,0 216,0 213,2 221,2<br />
Gemiddeld aangewend kapitaal 212,2 226,9 232,6 239,5 203,0<br />
Recurrente ROCE 4,4% 10,0% 13,8% 7,1% 18,1%<br />
Investeringen 11,4 27,0 33,9 18,8 17,9<br />
Personeelsbestand 965 1.034 1.100 1.383 1.337<br />
De recurrente EBIT is meer dan verdubbeld in 2003 tot ¤ 37,3 miljoen. Deze verbetering is<br />
voornamelijk toe te wijzen aan de kobaltactiviteiten. Het rendement op aangewend kapitaal<br />
bedroeg 18%. De niet-recurrente EBIT was negatief ten belope van ¤ 2,7 miljoen, een<br />
bedrag dat zowel de waardeverminderingen met betrekking tot de sluiting van de fabriek<br />
voor nikkelhydroxide in Canada, een afschrijving van goodwill en een terugneming van<br />
waardeverminderingen op kobaltvoorraden omvat.<br />
Synthetisch Diamant<br />
Kerncijfers (miljoen €) Belgische GAAP IFRS<br />
1999 2000 2001 2002 2003<br />
Bijdrage tot <strong>Umicore</strong> EBIT<br />
Recurrent 11,6 8,0 5,4 13,8 12,8<br />
Niet-recurrent n/a n/a n/a - -11,1<br />
Total 11,6 8,0 5,4 13,8 1,7<br />
De bijdrage van de Megapode-activiteiten op het vlak van synthetisch diamant aan de recurrente<br />
EBIT daalde met 7% tot ¤ 12,8 miljoen. De nettobijdrage van deze activiteiten werd negatief<br />
beïnvloed door niet-recurrente kosten van ¤ 11,1 miljoen voor pensioenaanpassingen en<br />
herstructureringskosten.<br />
12 | 13
Omzet per Business Line<br />
Speciale poeders 33%<br />
Herlaadbare batterijen 34%<br />
Primaire batterijen 16%<br />
Keramiek en scheikundige<br />
producten 17%<br />
Profiel<br />
De business group Nieuwe Materialen produceert hoogzuivere metalen, legeringen,<br />
verbindingen en speciale producten voor een breed gamma toepassingen en is wereldleider<br />
op het gebied van fijne kobaltpoeders en kobaltverbindingen en germaniumproducten.<br />
Nieuwe materialen levert aan een brede waaier van marktsectoren, van meer traditionele<br />
sectoren – zoals hardmetaalwerktuigen – tot de meest geavanceerde hightechsectoren zoals<br />
herlaadbare batterijen, micro-elektronica en satellieten.<br />
De activiteiten van deze business group zijn gericht op de ontwikkeling van innoverende,<br />
toepassingsgerichte producten in nauwe samenwerking met zijn klanten. Doel daarbij is te<br />
anticiperen op ontwikkelingen in de technologie-intensieve sectoren die ze bedienen en hun<br />
kennis van speciale materialen te gebruiken om baanbekende nieuwe producten te ontwikkelen.<br />
R&D-programma’s ondernomen in overleg met klanten en partners staan eveneens centraal<br />
in de strategie van Nieuwe Materialen samen met de ontwikkeling van kringloopdiensten<br />
aan de klanten.<br />
De business group Nieuwe Materialen omvat drie business units: Engineered Metal Powders,<br />
Specialty Oxides & Chemicals en Electro-Optic Materials, evenals de belangen van <strong>Umicore</strong><br />
in de productie van synthetisch diamant (een joint venture met Element Six).<br />
Engineered Metal Powders<br />
Verbeterde vraag naar poeders voor hardmetalen<br />
De verkoop van materialen aan de hardmetalensector overtrof de volumes van het vorige<br />
recordjaar 2000 dankzij de toegenomen vraag vanwege de grote klanten. Deze toename<br />
werd aangewakkerd door de verbeterde voorwaarden in de elektronica-, olieboring- en<br />
houtvesterijsectoren. <strong>Umicore</strong> bouwde voort op haar sterke reputatie als betrouwbare<br />
leverancier van hoogstaande producten en dienstverlening aan de klanten met een groot<br />
aantal vestigingen. Deze sterkte, gekoppeld aan het vermogen om kobalthoudende residuen<br />
te recycleren voor een voorname klant, resulteerde in de winst van marktaandelen in de<br />
loop van het jaar, vooral in Azië en de VS.<br />
De verkoop van producten voor diamantwerktuigen was minder opvallend maar toch<br />
bevredigend. De bouwsector in Zuid-Korea was zeer actief terwijl de Europese markten<br />
stabiel bleven.<br />
Overname in China<br />
De verwerving van 40% van de activa van Guangzhou Hongsheng Metallurgical and Chemical<br />
Company, een kobaltverwerkend bedrijf gevestigd in Guangzhou (China), stelde <strong>Umicore</strong> in staat<br />
om haar wereldwijde positie op de markt van kobaltproducten te versterken en meer specifiek<br />
haar aanwezigheid op de Chinese markt te vergroten. Hongsheng heeft een capaciteit van<br />
1.000 ton kobalt per jaar en stelt ongeveer 600 mensen tewerk. De overname werd afgerond<br />
in oktober 2003.<br />
Prijzen van materialen voor primaire batterijen onder druk<br />
De verkoop van zinkpoeder voor primaire batterijen werd beïnvloed door een verhoogde<br />
concurrentiedruk op de Amerikaanse markt. Op de Chinese markt konden de lokale producenten<br />
op korte termijn profiteren van de beschikbaarheid van goedkoper zinkmateriaal in hun<br />
aanvoerlijnen waardoor een neerwaartse druk op de prijzen ontstond. <strong>Umicore</strong> blijft vertrouwen<br />
behouden in de groeivooruitzichten voor de Chinese markt en kondigde een verdubbeling<br />
aan van de capaciteit van haar fabriek in Shanghai tijdens de eerste helft van het jaar.
200<br />
150<br />
100<br />
50<br />
0<br />
200<br />
150<br />
100<br />
50<br />
0<br />
Geografische spreiding van de omzet<br />
(Engineered Metal Powders +<br />
Specialty Oxides and Chemicals)<br />
Afrika 1%<br />
Amerika 17%<br />
Europa 24%<br />
Japan 18%<br />
Overige landen Azië 40%<br />
Evolutie van de verkoop<br />
van zinkpoeder<br />
(Totale hoeveelheid verkocht in 1999 = 100)<br />
1999 2000 2001 2002 2003<br />
Evolutie van de verkoop<br />
van kobaltproducten<br />
(Totale hoeveelheid verkocht in 1999 = 100)<br />
1999 2000 2001 2002 2003<br />
Raffinage – lagere productie<br />
De kobaltraffinageactiviteiten werden beïnvloed door de lage activiteitsniveaus in de fabriek<br />
van Olen die in hoofdzaak te wijten waren aan de lage kobaltprijs. Als gevolg evenwel van<br />
de scherpe stijging van de kobaltprijs tegen eind 2003 besloot <strong>Umicore</strong> gebruik te maken<br />
van de flexibiliteit van haar installaties door de productie in de raffinage-eenheid in 2004<br />
op te trekken. <strong>Umicore</strong> sloot in 2003 contracten die moeten zorgen voor voldoende<br />
grondstoffenaanvoer om een aanzienlijk hogere productie te realiseren van ongeveer 3.000 ton.<br />
Specialty Oxides and Chemicals<br />
Materialen voor herlaadbare batterijen beleven hoogdagen<br />
<strong>Umicore</strong> beleefde met haar materialen voor herlaadbare batterijen een uitstekend jaar<br />
met volumes die 50% hoger waren dan vorig jaar. De verkoop werd aangedreven door de<br />
grote vraag naar lithiumkobaltiet – het kernmateriaal in lithium-ionbatterijen, die het meest<br />
gevraagd worden door de producenten van mobiele telefoons en laptopcomputers. De verkoop<br />
van deze producten bleef in 2003 expansief stijgen. De verkoop van mobiele telefoons werd<br />
opgedreven door de introductie van nieuwe technologieën (zoals kleurenschermen en<br />
camera’s), terwijl de verkoop van batterijen op zijn beurt geprofiteerd heeft van de grotere<br />
afzet van batterijen aan telefoongebruikers (meer en meer worden per gsm twee batterijen<br />
gekocht). In de pc-branche is er een toenemende trend om desktop-computers te vervangen<br />
door notebook-computers die batterijen bevatten. De aanwezigheid op de Chinese markt<br />
werd versterkt.<br />
<strong>Umicore</strong> besloot de capaciteit van haar fabriek voor lithiumkobaltiet in Cheonan (Zuid-Korea)<br />
te verdubbelen tot 2.000 ton. Deze uitbreiding werd eind 2003 operationeel. Gelet op de<br />
toenemende vraag van de klanten heeft <strong>Umicore</strong> besloten een verdere uitbreiding door te<br />
voeren die de capaciteit van de fabriek van Cheonan zal opdrijven tot meer dan 3.000 ton.<br />
Deze uitbreiding zal ook de noodzakelijke flexibiliteit verschaffen om te voldoen aan de<br />
potentiële vraag van de klanten naar nieuwe generaties batterijmaterialen die minder kobalt<br />
bevatten.<br />
Met het oog op de groei op de Chinese markt besloot <strong>Umicore</strong> Shanghai (waarin <strong>Umicore</strong> een<br />
aandeel heeft van 94%) een nieuwe fabriek te bouwen voor de productie van kobaltoxide.<br />
De fabriek zal een jaarlijkse capaciteit hebben van 1.500 ton kobaltoxide en Chinese<br />
batterijproducenten bevoorraden die in toenemende mate hun materialen betrekken bij<br />
binnenlandse leveranciers.<br />
<strong>Umicore</strong> heeft ook een joint venture opgezet met Jiangmen Chancsun Chemical Company<br />
(waarin <strong>Umicore</strong> een aandeel heeft van 40%) voor de productie van sferisch nikkelhydroxide<br />
dat gebruikt wordt voor de fabricage van herlaadbare nikkelcadmium- (Ni-Cd) en<br />
nikkelmetaalhydride- (Ni-MH) batterijen. Deze batterijen worden hoofdzakelijk gebruikt in<br />
huishoudelijke apparaten zoals elektrische werktuigen, draadloze telefoons en speelgoed<br />
maar ook in nieuwe toepassingen zoals elektrische fietsen. Deze operatie heeft <strong>Umicore</strong><br />
dichter bij haar voornaamste klanten gebracht op de snelst groeiende markt ter wereld.<br />
In deze context besloot <strong>Umicore</strong> om haar nikkelhydroxide-activiteiten in Canada stop te zetten.<br />
Keramiek en Scheikundige Producten – groeiend marktaandeel<br />
In de sector keramiek en scheikundige producten leverde <strong>Umicore</strong> ongeveer 25% meer<br />
kobalthoudende materialen dan in 2002. Dit is in hoofdzaak het resultaat van toegenomen<br />
marktaandelen, een betere geografische positionering en een grotere productdiversiteit die<br />
grotendeels te danken zijn aan de omzet van de recent overgenomen installaties in de VS<br />
en de Filippijnen. De verkoop van nikkelsulfaat was bevredigend hoewel de premies onder<br />
druk bleven staan.<br />
14 | 15
200<br />
150<br />
100<br />
50<br />
0<br />
Evolutie van de verkoop<br />
van germaniumproducten<br />
(Totale hoeveelheid verkocht in 1999 = 100)<br />
1999 2000 2001 2002 2003<br />
Omzet per business line<br />
(Electro-Optic Materials)<br />
Hoogzuivere chemicaliën 22%<br />
Optiek 44%<br />
Substraten 34%<br />
Geografische spreiding van de omzet<br />
(Electro-Optic Materials)<br />
Afrika/Midden-Oosten 2%<br />
Azië/Australië 14%<br />
Europa 40%<br />
Noord-Amerika 44%<br />
Electro-Optic Materials<br />
Substraten – toespitsing op ontwikkelingsprojecten<br />
De verkoopvolumes van germaniumsubstraten voor ruimtezonnecellen waren 30% lager<br />
dan in 2002 als gevolg van een zwakkere activiteit in de satellietprogramma’s wereldwijd.<br />
De vraag van de klanten verbeterde echter aanzienlijk tijdens de tweede helft van het jaar.<br />
Er werden <strong>Umicore</strong>-substraten gebruikt voor de beide Mars Explorer Rovers – Spirit en<br />
Opportunity – van de NASA, als onderdeel van de zonnecellen en -panelen gebouwd door<br />
Spectrolab (een onderneming van Boeing).<br />
Het ritme waarmee nieuwe producten werden ontwikkeld voor germaniumsubstraten<br />
bleef in 2003 toenemen. De eerste commerciële leveringen vonden plaats voor gebruik<br />
in getransistoriseerde verlichting (LED’s). Het ontwikkelingswerk in speciale substraten voor<br />
micro-elektronica schakelde ook naar een hogere versnelling met de ontwikkeling van<br />
substraten van 300 mm (12”) en de aankondiging van een belangrijk partnerschap met<br />
het onderzoeksinstituut IMEC en een van de toonaangevende producenten van silicium-opisolatoren<br />
(SOITEC) in de wereld. Een andere belangrijke stap in deze ontwikkeling is de<br />
opname van germanium in het IMEC-programma “45 nanometer CMOS” waaraan vijf van ’s<br />
werelds toptien ondernemingen uit de micro-elektronica deelnemen. In de <strong>Umicore</strong>-vestiging<br />
in Boston is ook voortgewerkt aan de ontwikkeling van speciale substraten zoals dik siliciumop-isolator<br />
en germanium-op-isolator.<br />
Lichte verbeteringen van optische-vezelproducten<br />
De leveringen van germaniumtetrachloride aan de sector van de optische vezels lagen 50%<br />
hoger dan de zeer lage niveaus van 2002. Dit is het resultaat van een beperkte fundamentele<br />
verbetering in de sector van de optische vezels waar nieuwe zogenaamde “last mile”aansluitingen<br />
naar woningen en bedrijven frequenter worden. Voor dergelijke aansluitingen<br />
worden gewoonlijk multimode-vezels gebruikt, die veel germanium bevatten. <strong>Umicore</strong> is<br />
begonnen met haar productie- en verkoopactiviteiten in de VS te integreren in haar fabriek<br />
in Quapaw, die in 2003 is overgenomen van EaglePicher Technologies. De volledige integratie<br />
van de fabriek van Quapaw, die voor de sectoren optiek en hoogzuivere chemicaliën produceert,<br />
boekte goede vooruitgang. Er zijn synergieën geïdentificeerd voor implementatie in 2004.<br />
Optiek – een breder productaanbod<br />
De verkoopvolumes van optische materialen voor thermische beeldvorming verbeterden<br />
hoewel de prijzen als gevolg van verscherpte concurrentie het hele jaar onder druk stonden.<br />
De vraag naar <strong>Umicore</strong>-infraroodglas, en met name naar nachtzichtsystemen voor auto’s,<br />
bleef toenemen. Eind 2003 sloot <strong>Umicore</strong> een vierjarige overeenkomst met Autoliv voor de<br />
levering van optische assemblages – een kerncomponent van nachtzichtsystemen voor auto’s<br />
– aan de autosector. Een specifieke fabriek voor de bouw van deze optische assemblages zal<br />
worden gebouwd in Quapaw. De productie moet tegen half 2005 op kruissnelheid komen.<br />
Dit project is een wereldprimeur wat betreft grootschalige productie van infraroodoptiekcomponenten<br />
voor een commerciële toepassing en zal nieuwe afzetmogelijkheden voor<br />
dit materiaal ondersteunen op verschillende massamarkten voor infraroodapparatuur.<br />
Verder heeft <strong>Umicore</strong> meerdere nieuwe producten ontwikkeld waarvoor de kwalificatie<br />
verkregen werd. Deze producten worden gebruikt in een aantal materialen bestemd voor<br />
fabrikanten van laseroptiekinstrumenten. Het toegenomen productgamma in optiek werd<br />
verder aangevuld door de introductie van silicium- en koperspiegels.
200<br />
150<br />
100<br />
50<br />
0<br />
Evolutie van de verkoop<br />
van synthetisch diamant<br />
(Totale hoeveelheid verkocht in 1999 = 100)<br />
1999 2000 2001 2002 2003<br />
Synthetisch Diamant<br />
Verbeterde verkoop en bedrijfsresultaten<br />
De verkoopvolumes van synthetisch diamant namen in 2003 toe met 18%. Dit is te danken<br />
aan de bestendige combinatie van verhoogde marktaandelen op traditionele markten, de<br />
succesvolle intrede op nieuwe markten en de toegenomen vervanging van conventionele<br />
abrasiva. Ondanks een prijserosie van zo’n 20% voor abrasiva slaagde Megapode erin haar<br />
inkomsten met 6% te verhogen. De polykristallijne producten gaven een zeer gunstige<br />
inkomensstijging te zien van 28% met als voornaamste motoren de sectoren machinebouw<br />
en olie- en gasboring.<br />
<strong>Umicore</strong> heeft niet-recurrente kosten van ¤ 11 miljoen geboekt als gevolg van pensioenaanpassingen<br />
en herstructureringskosten bij Megapode.<br />
16 |17
1| Edelmetaaldiensten is ’s werelds<br />
belangrijkste en meest flexibel<br />
bedrijf op het vlak van recyclage<br />
van complexe edelmetaalhoudende<br />
materialen. Het biedt ook een ruime<br />
waaier metaalbeheerdiensten,<br />
met inbegrip van indekking,<br />
leasing en fysieke levering van<br />
metalen, zowel voor interne als<br />
externe klanten.<br />
Edelmetaaldiensten<br />
Kerncijfers (miljoen €) Belgische GAAP IFRS<br />
1999 2000 2001 2002 2003<br />
EBIT - Recurrent -1,5 30,6 50,3 53,2 45,7<br />
EBIT - Niet-recurrent n/a n/a n/a 0,0 0,0<br />
EBIT - Totaal -1,5 30,6 50,3 53,2 45,7<br />
EBITDA 20,8 50,9 71,4 78,2 71,3<br />
Omzet 777,8 739,7 764,3 768,8 1.717,0<br />
Opbrengsten (metaal niet inbegrepen) 147,7 189,2 199,3 201,0 214,7<br />
Gemiddeld aangewend kapitaal 1<br />
221,0 176,5 176,0 166,6 240,6<br />
Recurrente ROCE -0,7% 17,4% 28,6% 32,0% 19,0%<br />
Investeringen 10,4 14,6 17,9 36,3 23,2<br />
Personeelsbestand 1.215 1.226 1.179 1.160 1.180<br />
1 Gemiddelde van de PMG-activiteiten berekend over 5 maanden<br />
Profiel<br />
Edelmetaaldiensten is wereldleider in de recyclage van complexe materialen die edele<br />
metalen bevatten. Zijn kernactiviteit is het verlenen van allesomvattende raffinageen<br />
recyclagediensten aan een internationale klantenbasis. Edelmetaaldiensten recycleert<br />
en raffineert edele metalen en andere non-ferrometalen uit een brede waaier complexe<br />
industriële tussenproducten (nevenproducten van het smelten en raffineren van andere<br />
non-ferrometalen) en edelmetaalhoudend schroot van elektronische, fotografische en<br />
katalytische toepassingen. Edelmetaaldiensten is uniek door het brede spectrum van<br />
materialen die het in staat is te recycleren en door de flexibiliteit van zijn activiteiten.<br />
De recyclage van edele metalen gebeurt in de <strong>Umicore</strong>-fabrieken gelegen in Hoboken (België),<br />
Hanau (Duitsland) en Guarulhos (Brazilië). <strong>Umicore</strong> heeft ook een netwerk van bedrijven voor<br />
het verzamelen en voorbehandelen van oude autokatalysatoren, onder meer in Alzenau (Duitsland),<br />
Covington (USA), Guarulhos (Brazilië), een joint venture met Rhodia onder de naam Cycleon<br />
in Frankrijk en een edelmetaalbeheereenheid, gevestigd in Duitsland en de Verenigde Staten.<br />
18 | 19
Geografische oorsprong<br />
van de grondstoffen in 2003<br />
(in functie van de raffinagelonen)<br />
Europa 60%<br />
Noord-Amerika 16%<br />
Afrika/Midden-Oosten 15%<br />
Australië/Oceanië 4%<br />
Centraal- and Zuid-Amerika 3%<br />
Azië 2%<br />
Resultaten<br />
De recurrente EBIT bedroeg in 2003 ¤ 45,7 miljoen, wat een rendement op aangewend<br />
kapitaal van 19% vertegenwoordigt. Dit weerspiegelt de integratie van de verlieslatende<br />
raffinageactiviteiten in Hanau evenals de toegenomen schaarste van de aanvoer van<br />
industriële bijproducten en materialen op het einde van hun levensduur. De resultaten<br />
van 2003 bevatten ook een positieve bijdrage, voor de laatste vijf maanden, van de<br />
metaalbeheeractiviteit van PMG.<br />
Beperkte beschikbaarheid van grondstoffen<br />
De activiteiten in Hoboken werden beïnvloed door de beperkte beschikbaarheid van grondstoffen.<br />
Vooral industriële residuen zoals elektrolyseslib uit de koperindustrie en residuen van looden<br />
zinksmelterijen waren schaarser, hetgeen leidde tot een verscherpte concurrentie voor<br />
deze grondstoffen. <strong>Umicore</strong> slaagde er echter in haar bevoorrading met zinkmaterialen op<br />
te voeren, voornamelijk door haar capaciteit om zinkflotatieresiduen van de zinkraffinage<br />
te verwerken. De beperkte beschikbaarheid van materialen op het einde van hun levensduur<br />
was gedeeltelijk het gevolg van de lagere prijs voor sommige essentiële metalen zoals<br />
palladium en rhodium. Ook de algemene economische toestand van de laatste jaren wereldwijd<br />
heeft ervoor gezorgd dat de vraag naar nieuwe elektronische apparatuur – en dus de<br />
beschikbaarheid van oude elektronische apparatuur – geleidelijk gedaald is. De aanvoer<br />
van oude katalysatoren zowel uit de autosector als uit de andere industriële toepassingen<br />
was stabiel ten opzichte van 2002.<br />
In het algemeen was <strong>Umicore</strong> dankzij haar flexibele flowsheet in staat proactief de<br />
veranderende bevoorradingssituatie te beheersen. Het vermogen om een brede waaier<br />
van verschillende materialen te verwerken betekent een uniek concurrentievoordeel op<br />
een markt met schaarser wordende materialen waar het erop aankomt een voldoende<br />
bevoorrading te garanderen.<br />
Uitbreiding van de recyclage van autokatalysatoren<br />
In het kader van de verdere groei van haar activiteit Edelmetaaldiensten heeft <strong>Umicore</strong><br />
de activa voor de recyclage van autokatalysatoren overgenomen van de Demet-groep.<br />
Deze activa omvatten de efficiëntste geïntegreerde lijn voor het ontmantelen en bemonsteren<br />
van keramische katalysatoren van Europa evenals een unieke, gebrevetteerde shredder voor<br />
metallische katalysatoren.<br />
Aanhoudende verbeteringen in productiviteit en procesefficiëntie (dit laatste leidt tot lagere<br />
behoeftes aan bedrijfskapitaal) vormden opnieuw een positief tegenwicht voor de heersende<br />
marktvoorwaarden. De nieuwe koperlogings- en electrowinninginstallatie werd eerder dan<br />
gepland opgestart en presteerde volgens de verwachtingen.
Aard van de grondstoffen in 2003<br />
(in functie van de raffinagelonen)<br />
Bijproducten van de zink-<br />
en loodindustrie 45%<br />
Elektronisch schroot 14%<br />
Bijproducten van de<br />
edelmetaalindustrie 12%<br />
Bijproducten van de<br />
koperindustrie 10%<br />
Katalysatoren 7%<br />
Voorverwerkingsindustrie 6%<br />
Overige 6%<br />
Integratie van raffinageactiviteiten verloopt vlot<br />
De integratie van de raffinageactiviteiten in Hanau, die enige jaren verlieslatend waren,<br />
heeft het mogelijk gemaakt om binnen de business unit een aantal synergieën te<br />
identificeren en door te voeren. Het integratieproces heeft goede vorderingen gemaakt<br />
en een herstructureringsplan werd meegedeeld aan het personeel in de fabriek van Hanau.<br />
Sommige activiteiten zullen worden gesloten, andere zullen ondersteuning bieden aan<br />
de ontwikkeling van producten met toegevoegde waarde in Hanau, zoals organische<br />
edelmetaalverbindingen en katalysatoren. De integratie van de activiteiten in Hanau<br />
zou toegang moeten geven tot nieuwe materialen op de recyclagemarkt.<br />
Metaalbeheer<br />
De nieuw geconfigureerde activiteiten inzake metaalbeheer geven nu effectieve ondersteuning<br />
aan alle activiteiten van <strong>Umicore</strong> die te maken hebben met edele metalen. Hun bijdrage aan<br />
de resultaten van de activiteit Edelmetaaldiensten verliep in 2003 volledig volgens plan.<br />
20 | 21
1| De technologie van <strong>Umicore</strong> op het<br />
vlak van autokatalysatoren draagt bij<br />
tot een beter leefmilieu. Onlangs<br />
kondigde het bedrijf de ontwikkeling<br />
en serieproductie van ‘s werelds eerste<br />
dieselpartikelfilter met katalysator<br />
aan waarmee in een eerste stap<br />
sommige Mercedes-modellen uit<br />
de C – en E – klasse worden uitgerust.<br />
Edelmetaalproducten<br />
en Katalysatoren<br />
Kerncijfers (miljoen €) IFRS<br />
2003 1<br />
EBIT - Recurrent 42,9<br />
EBIT - Niet-recurrent 0,0<br />
EBIT - Totaal 42,9<br />
EBITDA 62,7<br />
Omzet 646,0<br />
Opbrengsten (metaal niet inbegrepen) 286,9<br />
Gemiddeld aangewend kapitaal 538,3<br />
Recurrente ROCE 17,5%<br />
Investeringen 13,7<br />
Personeelsbestand 3.156<br />
1<br />
enkel de laatste vijf maanden voor de activiteiten van de voormalige PMG en twaalf maanden voor Thin Film Products<br />
(voorheen opgenomen in Nieuwe Materialen)<br />
Profiel<br />
Edelmetaalproducten en Katalysatoren produceert een gamma complexe functionele materialen<br />
die een grote deskundigheid op het gebied van scheikunde, metallurgie en materialenkennis<br />
vereisen en waarbij vooral edele metalen worden gebruikt. Deze materialen worden geleverd<br />
aan diverse industriële sectoren, zoals autofabricage, juwelenfabricage, elektronica, farmaceutica<br />
en optiek.<br />
Edelmetaalproducten en Katalysatoren richt zich op klanten van wie de activiteiten worden<br />
gegangmaakt door technologische en wetswijzigingen en die op maat gemaakte innoverende<br />
materialen nodig hebben om hun producten aan de beoogde functies te laten voldoen. Deze<br />
business group streeft naar marktleiderschap op basis van zijn knowhow in complementaire<br />
technologische gebieden zoals katalyse, “solid state” scheikunde en oppervlaktetechnologie.<br />
Recyclage en een kringloop-bedrijfsmodel zijn kernelementen in de strategie van<br />
Edelmetaalproducten en Katalysatoren.<br />
Het hoofdkantoor van Edelmetaalproducten en Katalysatoren is gevestigd in Hanau (Duitsland).<br />
De activiteiten zijn gestructureerd in vijf business units: Automotive Catalysts; Jewellery and<br />
Electroplating; Precious Metals Chemistry; Technical Materials en Thin Film Products. Er zijn<br />
in totaal meer dan 20 productievestigingen verspreid over 15 landen in de wereld.<br />
Resultaten<br />
De recurrente EBIT van deze activiteiten (die hoofdzakelijk bestonden uit de voormalige PMG)<br />
bedroeg ¤ 42,9 miljoen, wat overeenstemt met een rendement op aangewend kapitaal van 17,5%.<br />
22 | 23
Geografische spreiding van de<br />
totale omzet (Edelmetaalproducten<br />
en Katalysatoren)<br />
Europa 56%<br />
Afrika 15%<br />
Amerika 19%<br />
Azië 10%<br />
Verkoop van<br />
Technical Materials-producten<br />
Speciale<br />
platinamaterialen 28%<br />
Elektronische<br />
verpakkingsmaterialen 10%<br />
Contactmaterialen 32%<br />
BrazeTec 30%<br />
Automotive Catalysts<br />
Aanhoudende groei<br />
De afzet voor personenauto’s in Europa en Noord-Amerika was iets lager dan in 2002, maar toch<br />
hoger dan verwacht als gevolg van agressieve verkooppromotiecampagnes gevoerd door<br />
autofabrikanten en dealers. De autofabrikanten bleven druk uitoefenen op de toeleveringssector<br />
om hun kosten te drukken. <strong>Umicore</strong> was in staat aan deze behoefte te voldoen door haar<br />
technologische knowhow te gebruiken om de hoeveelheid platinagroep-metalen in haar producten<br />
te verlagen en haar aanbod van producten met toegevoegde waarde te verbeteren. De algemene<br />
evolutie naar een strengere wetgeving op het gebied van uitlaatnormen voor auto’s zal ook<br />
in de toekomst de belangrijkste beïnvloedende factor blijven voor deze activiteit.<br />
De autokatalysatoractiviteit van <strong>Umicore</strong> bleef het afgelopen jaar groeien en overtrof de<br />
geplande volumes en prestatieniveaus op jaarbasis. Een belangrijke factor in deze groei was<br />
het succes van de ontwikkelingsplannen op de Amerikaanse markt. In dit verband heeft de<br />
fabriek in Burlington (Canada) geleidelijk haar productie en leveringen verhoogd. De snel<br />
groeiende Chinese markt kende een sterke verkoop waarbij de Zuid-Koreaanse joint venture<br />
van <strong>Umicore</strong> in staat was aan de vraag te voldoen.<br />
In de loop van het jaar heeft de onderneming ook haar eerste stappen gezet op de beloftevolle<br />
markt van katalysatoren voor zware dieselmotoren. <strong>Umicore</strong> benut haar leiderschap in<br />
katalysatortechnologie voor dieselmotoren om een plaats te veroveren in het marktsegment<br />
voor de aanpassing van bestaande vrachtwagens en andere zware voertuigen, terwijl het bedrijf<br />
zichzelf ook positioneert in het opkomende segment van originele uitrustingsgoederen voor zware<br />
dieselmotoren. In vele landen moeten deze voertuigen worden uitgerust met een katalysator<br />
om in regel te zijn met de bestaande of geplande wetgeving op de uitstoot van uitlaatgassen.<br />
Na de overname van PMG te hebben afgerond, besloot <strong>Umicore</strong> om verder te gaan met drie<br />
projecten die essentieel zijn voor blijvende groei en succes in de autokatalysatorbranche.<br />
De introductie van nieuwe katalysatortechnologie voor dieselpartikelfilters (DPF’s) werd aangekondigd<br />
in augustus. Dit product, dat werd geïntroduceerd in de viercilinderdieselmotoren van de<br />
DaimlerChrysler-modellen uit de C- en E-klasse, maakt verdere verlagingen van schadelijke<br />
uitstoot door dieselmotoren mogelijk, in vergelijking met conventionele filters zonder katalysator.<br />
Het resultaat is dat voor de eerste maal een dieselmodel van DaimlerChrysler in staat was<br />
te voldoen aan de strikte EU-wetgeving (EU IV) die in 2005 van kracht wordt. De bouw van<br />
een nieuwe fabriek in Rheinfelden (Duitsland) voor de massaproductie van deze DPF’s zal<br />
halverwege 2004 voltooid zijn.<br />
In december heeft <strong>Umicore</strong> ook plannen bekendgemaakt voor een nieuw testcentrum voor<br />
autokatalysatoren in Hanau (Duitsland) en een nieuwe productiefabriek in Suzhou (China).<br />
De investering in het testcentrum betekent dat de huidige geavanceerde testapparatuur in Hanau<br />
zal worden overgebracht van de huidige locatie naar een speciaal aangepast gebouw op hetzelfde<br />
fabrieksterrein. Het nieuwe centrum zal ruimer zijn, efficiëntere testmethodes mogelijk maken<br />
en meer testcapaciteit bieden. De inbedrijfneming is gepland voor januari 2005.<br />
De Chinese productiefabriek zal operationeel zijn in de tweede helft van 2005 en de leveringscapaciteit<br />
van <strong>Umicore</strong> op de Chinese markt sterk vergroten. China heeft een strengere regelgeving<br />
op uitlaatgassen ingevoerd en produceert ook steeds meer personenauto’s voor zijn groeiende<br />
thuismarkt.<br />
Technical Materials<br />
Toename van de verkoop door opleving in de elektronische sector<br />
Ondanks zwakke economische voorwaarden heeft de technische sterkte van de activiteit<br />
geholpen om de totale verkoopvolumes te doen toenemen tegenover vorig jaar. De totale<br />
prestatie was beter en de concurrentiepositie werd versterkt dankzij een verbeterde kostenbasis.<br />
De verkoop van speciale platinamaterialen werd aangewakkerd door de toegenomen vraag<br />
van LCD-glasproducenten aan wie <strong>Umicore</strong> essentiële uitrusting levert. De verkoop van katalysatoren<br />
uit platinahoudend gaas verbeterde, vooral in Azië, ook al waren de eindgebruikermarkten
Omzet per toepassing<br />
(Thin Film Products)<br />
Elektronica 35%<br />
Optische gegevensopslag 28%<br />
Optiek 19%<br />
Schermen 13%<br />
Overige 5%<br />
eerder bedrukt. De vraag naar elektronische verpakkingsmaterialen verbeterde in Azië tijdens<br />
het vierde kwartaal dankzij de opleving van de elektronicamarkt. De verkoop van elektrische<br />
contactmaterialen profiteerde indirect van de positieve evolutie op de Chinese markt terwijl<br />
een constante prestatie van braseerlegeringen op een moeilijke markt dankzij de invoering<br />
van efficiëntieverhogende maatregelen een positief effect had.<br />
Jewellery and Electroplating<br />
Sterk klantenprofiel op een moeilijke markt<br />
De verkoopvolumes voor juwelenfabricage en industriële metalen stegen met zo’n 7%<br />
tegenover 2002. De algemene vraag naar juwelen daalde in Europa maar de sector van de<br />
juwelenfabricage (die beheerd wordt door de Allgemeine-groep met thuisbasis in Pforzheim<br />
in Duitsland) profiteerde van een verhoogde vraag van zijn klanten – voornamelijk grote<br />
fabrikanten van merkjuwelen – naar materialen van hogere kwaliteit. <strong>Umicore</strong> verbeterde<br />
haar concurrentiepositie voor ongeslagen zilveren medailles en ook de verkoop van andere<br />
zilverhoudende producten steeg in Europa. De verkoop- en prestatieniveaus voor electroplating<br />
vertoonden een lichte verbetering tegenover 2002 en de sterke positie in Azië werd nog uitgebreid.<br />
Precious Metals Chemistry<br />
Verkoopdaling – klemtoon op producten en kringloopdiensten<br />
De totale verkoopvolumes in het segment Precious Metals Chemistry daalden in vergelijking<br />
met 2002. De verkoop van organische edelmetaalverbindingen en katalysatoren steeg echter.<br />
Een aanzienlijke capaciteitsuitbreiding voor deze producten werd voltooid in Hanau en werd<br />
in het vierde kwartaal operationeel. Deze uitbreiding zal <strong>Umicore</strong> de nodige armslag geven<br />
om beter te voldoen aan de vraag van de chemische en farmaceutische marktsegmenten.<br />
De dienstverlening door Precious Metals Chemistry omvat de mogelijkheid om producten in<br />
een kringloopproces te recycleren. De verkoop van precursors voor heterogene katalysatoren,<br />
in hoofdzaak voor milieutoepassingen, daalde in 2003 doordat de klanten de inhoud aan<br />
edele metalen in hun producten blijven verlagen.<br />
Thin Film Products<br />
Krachtenbundeling met Allgemeine<br />
2003 werd gekenmerkt door de sterke verkoop aan de optische en elektronische sectoren.<br />
Dit compenseerde de lagere verkoop aan de sector optische gegevensopslag. In optiek verhoogde<br />
<strong>Umicore</strong> haar marktaandeel in Europa en Zuidoost-Azië en sloot ze een overeenkomst met<br />
een fabrikant in Duitsland voor de marketing en verkoop van <strong>Umicore</strong>-producten. De verkoop<br />
in elektronica werd bevorderd door de opmerkelijke herleving van de elektronicasector, met<br />
name in het laatste kwartaal. De activiteit optische gegevensopslag werd beïnvloed door<br />
aanhoudende prijsuitholling, productvervanging en agressieve concurrentie.<br />
De verkoop van materiaal voor beeldschermen werd aangedreven door de sterke verkoop van<br />
chroomtargets in Taiwan terwijl er in het vierde kwartaal een opmerkelijke toename was voor<br />
indiumtinoxide en er in Azië en Europa nieuwe zakenstroom tot stand gebracht werd.<br />
In het kader van het integratieproces met de vroegere PMG-activiteiten werd een partnerschap<br />
opgezet met de <strong>Umicore</strong>-dochteronderneming in Pforzheim – Allgemeine Gold- und<br />
Silberscheideanstalt AG. De zilvertargetactiviteiten van Allgemeine zullen worden geïntegreerd<br />
in Thin Film Products en er zullen nieuwe, gezamenlijke verkoop- en marketinginitiatieven<br />
worden genomen.<br />
24 | 25
1| De eigenschappen van zink maken<br />
hiervan het ideale materiaal om<br />
duurzaamheid en esthetisch uitzicht<br />
in bouwtoepassingen te combineren.<br />
De business unit Building Products<br />
benut jarenlange traditie en ervaring<br />
om een reeks producten te ontwikkelen<br />
die bestemd zijn om alle soorten<br />
gebouwen te beschermen en<br />
aantrekkelijk te maken.<br />
Zink<br />
Kerncijfers (miljoen €) Belgische GAAP IFRS<br />
1999 2000 2001 2002 2003<br />
EBIT - Recurrent 84,0 85,8 50,7 17,8 28,4<br />
EBIT - Niet-recurrent n/a n/a n/a -16,7 -9,0<br />
EBIT - Totaal 84,0 85,8 50,7 1,1 19,3<br />
EBITDA 121,1 128,2 86,6 52,7 64,2<br />
Omzet 841,5 971,8 817,9 754,0 803,6<br />
Opbrengsten (metaal niet inbegrepen) 399,4 439,1 443,5 425,0 440,6<br />
Gemiddeld aangewend kapitaal 347,1 333,2 290,5 236,2 264,5<br />
Recurrente ROCE 24,2% 26,7% 17,0% 6,5% 10,0%<br />
Investeringen 17,9 25,3 41,6 43,4 45,0<br />
Personeelsbestand 2.440 2.448 2.691 2.860 2.863<br />
Profiel<br />
<strong>Umicore</strong> heeft een uniek profiel binnen de zinksector. Het is stroomafwaarts geïntegreerd en<br />
bestrijkt de volledige waardeketen vanaf de raffinage tot de productie van halffabrikaten en<br />
afgewerkte producten zoals zinklegeringen, zinkchemicaliën en bouwmaterialen – dat alles<br />
voor zeer uiteenlopende toepassingen. De totale productiecapaciteit bedraagt meer dan<br />
600.000 ton zink.<br />
De business group Zink gebruikt zijn smelt- en recyclageactiviteiten om grondstoffen te leveren<br />
voor producten met toegevoegde waarde. Bij het smelten wordt gestreefd naar operationele<br />
uitmuntendheid wat betreft kosten en efficiëntie, maximalisatie van de productie en het<br />
optimaliseren van het aandeel van recyclagemateriaal in de bevoorrading. Op het gebied<br />
van producten met toegevoegde waarde ambieert <strong>Umicore</strong> de leiderspositie op elke markt<br />
en probeert het bedrijf zijn klanten waar mogelijk een kringloopdienst aan te bieden.<br />
Groei-initiatieven zijn gericht op de verdere ontwikkeling van de activiteiten rond producten<br />
met toegevoegde waarde. De business group Zink is gestructureerd in vier business units :<br />
Zinc Smelting, Zinc Alloys & Chemicals, Building Products en een participatie van 47% in<br />
Padaeng Industry (PDI), de enige zinkproducent van betekenis in Zuidoost-Azië, gevestigd<br />
in Thailand.<br />
Resultaten<br />
De recurrente EBIT nam toe met 60% in 2003 tot ¤ 28,4 miljoen. Deze stijging is vooral<br />
toe te schrijven aan een hogere zinkprijs in 2003, vergeleken met 2002. Het rendement<br />
op aangewend kapitaal steeg tot 10%. De niet-recurrente EBIT was negatief ten belope van<br />
¤ 9 miljoen, voornamelijk ten gevolge van het herstructuringsprogramma in de zinkraffinage.<br />
26 |27
800<br />
700<br />
600<br />
500<br />
400<br />
300<br />
200<br />
100<br />
0<br />
% toegevoegde<br />
waarde<br />
700<br />
600<br />
500<br />
400<br />
300<br />
200<br />
100<br />
0<br />
Afzet van geraffineerd zink<br />
(1)<br />
en speciale producten<br />
('000 ton)<br />
1999 2000 2001 2002 2003<br />
73% 78% 75% 73% 73%<br />
Zinkoxide, poeder en halffabrikaten<br />
Bouwproducten<br />
Speciale legeringen (spuitgieten)<br />
Speciale legeringen (verzinken)<br />
Primair zink<br />
(1)<br />
Geassocieerde ondernemingen inbegrepen<br />
Totale zinkproductie<br />
(´000 ton)<br />
1999 2000 2001 2002 2003<br />
% Recyclage 23% 23% 23% 26% 24%<br />
Productie vanaf secundaire materialen<br />
Thermisch zink Overpelt<br />
Zinkingots Auby + Balen + Padaeng<br />
(1)<br />
Geassocieerde ondernemingen inbegrepen<br />
(1)<br />
Marktstructuur (legeringen)<br />
Spuitgieten 46%<br />
Continu-verzinken 26%<br />
Loonverzinken 26%<br />
Overige 2%<br />
(1)<br />
(1)<br />
Geassocieerde ondernemingen<br />
niet inbegrepen<br />
Zinc Smelting<br />
Marktvoorwaarden beginnen te verbeteren<br />
De zinksector profiteerde in 2003 van de sluiting van drie raffinaderijen. Deze rationalisering<br />
hielp om een deel van het onevenwicht in vraag en aanbod op de markt weg te werken.<br />
De gemiddelde zinkprijs verbeterde in 2003 tot USD 828 per ton, tegenover USD 778 per ton in 2002.<br />
De verbetering was het opvallendst in het vierde kwartaal met een prijs van USD 1.008 per ton<br />
op het einde van het jaar, wat ongeveer 35% hoger was dan eind vorig jaar. Er dient echter<br />
opgemerkt dat, in euro uitgedrukt, deze verbetering slechts 12% bedroeg.<br />
De productie van zinkingots bij <strong>Umicore</strong> bereikte een recordniveau in 2003, met meer dan<br />
500.000 ton op jaarbasis, een resultaat dat voor de eerste maal werd bereikt. De markt<br />
voor concentraten bleef krap en hoewel de markt in Europa een zeker evenwicht hervond,<br />
bleven de verwerkingslonen aan de lage kant. <strong>Umicore</strong> kon echter voordeel halen uit haar<br />
langetermijncontracten. Dankzij de stijging van de prijzen voor zwavelzuur in 2003 verhoogde<br />
de winst uit de verkoop van dit nevenproduct.<br />
De energiekosten in de fabriek van Balen stegen door de hogere elektriciteitsprijzen en de<br />
hogere heffingen op energieverbruik. In de loop van het jaar ondernam <strong>Umicore</strong>, samen met<br />
andere industriële ondernemingen in België, een dynamische informatiecampagne om haar<br />
bezorgdheid over het beleid inzake energieheffingen en de mogelijke gevolgen daarvan op<br />
de concurrentiepositie van de Belgische industrie kenbaar te maken. De lagere elektriciteitsheffingen<br />
in Frankrijk hadden een positief effect op de fabriek van Auby en compenseerde enigszins<br />
de situatie in Balen.<br />
In de loop van het jaar werd een opmerkelijke doorbraak aangekondigd in de behandeling van<br />
zinkflotatieresiduen afkomstig van de fabriek in Balen. Het proces werd op het einde van het<br />
jaar uitgebreid tot de installaties van Auby. <strong>Umicore</strong> heeft hierdoor haar totale residuenafvalstroom<br />
kunnen terugdringen met 25.000 ton per jaar. De zilverbevattende residuen worden verwerkt<br />
in de installaties van Edelmetaaldiensten in Hoboken (België). Een andere doorbraak werd<br />
gerealiseerd in de technologie voor de opslag van goethietresiduen. Deze ontwikkeling biedt<br />
perspectieven om de levensduur van de opslagbekkens aanzienlijk te verlengen.<br />
De stijging van de zinkprijs (uitgedrukt in USD) tijdens het jaar was minder groot in euro als gevolg<br />
van de verzwakkende dollar. <strong>Umicore</strong> kon echter profiteren van haar indekkingsprogramma<br />
tegen koersschommelingen van de dollar, waardoor het de volle waarde van de stijgende<br />
zinkprijs kon realiseren, iets waar veel van haar concurrenten niet in slaagden.<br />
Om haar concurrentievermogen te handhaven kondigde <strong>Umicore</strong> in januari 2004 een<br />
herstructurering aan van haar Europese zinkraffinageactiviteiten. Deze herstructurering behelst de<br />
afslanking van het gezamenlijk personeelsbestand in Auby en Balen met 136 personen. De geplande<br />
kostenbesparingen van EUR 14 miljoen per jaar zullen volledig effect sorteren vanaf 2006.<br />
Padaeng<br />
Prestaties beïnvloed door lage verwerkingslonen<br />
De productie van Padaeng Industry bedroeg 113.700 ton per jaar, of 8% meer dan in 2002.<br />
De resultaten ondervonden de negatieve weerslag van de lage verwerkingslonen, een lagere<br />
US dollar en hogere elektriciteitskosten. Desondanks kon de onderneming een lichte winst<br />
boeken in 2003, terwijl ze in 2002 nog een verlies leed. Er werden gezamenlijke inspanningen<br />
ondernomen om het aandeel van goedkoper silicaaterts in de grondstoffenmix te verhogen<br />
en zo de kostenstructuur te verbeteren. In dat verband werd eind 2003 een nieuwe flotatieinstallatie<br />
in gebruik genomen.<br />
De geleidelijke verlaging van de invoertarieven voor zink in Thailand beïnvloedden de marges<br />
op de thuismarkt van Padaeng Industry. Het bedrijf probeert dit echter tegen te gaan door<br />
zich sterker te concentreren op de verdere ontwikkeling van zijn markten voor speciale<br />
zinkproducten in andere Aziatische landen.
120<br />
116<br />
112<br />
108<br />
104<br />
100<br />
96<br />
Aandeel van de<br />
geprepatineerde<br />
producten %<br />
Marktstructuur<br />
(zinkoxide + fijn zinkpoeder) (1)<br />
Banden 11%<br />
Keramiek 17%<br />
Chemische producten 24%<br />
Landbouw 22%<br />
Rubber 10%<br />
Verf 14%<br />
Overige 2%<br />
(1)<br />
Geassocieerde ondernemingen<br />
niet inbegrepen<br />
Geografische spreiding van de<br />
omzet (Zinc Alloys & Chemicals)<br />
Afrika/Midden-Oosten 6%<br />
Azië/Oceanië 12%<br />
Europese Unie 73%<br />
Overige landen Europa 5%<br />
Amerika 4%<br />
(1)<br />
Geassocieerde ondernemingen<br />
niet inbegrepen<br />
Totale omzet van bouwproducten<br />
(1)<br />
in zink<br />
(1999=100)<br />
1999 2000 2001 2002 2003<br />
13% 15% 17% 20% 17%<br />
(1)<br />
Geassocieerde ondernemingen inbegrepen<br />
(1)<br />
Zinc Alloys & Chemicals<br />
Legeringen – verkoop voor speciale producten stijgt<br />
De verzinkingsactiviteit profiteerde van de verbeterde verkoopvolumes, een gevolg van de sluiting<br />
van twee Europese concurrenten. De gecombineerde verkoop steeg met ongeveer 15% op<br />
jaarbasis voor alle producten samen. De verkoop van speciale producten steeg daarentegen<br />
minder opvallend. Ook de premies veerden op, vooral in de basisproducten voor de staalindustrie.<br />
De <strong>Umicore</strong>-dochteronderneming Galva 45, gevestigd in Frankrijk, heeft met succes een<br />
nieuwe lijn opgestart voor de verzinking van onderdelen voor de Franse autosector.<br />
De verkoop van spuitgietlegeringen op de Europese markt bleef stabiel in 2003, een bemoedigend<br />
teken gelet op de sombere economische toestand die tijdens een groot deel van het jaar<br />
overheerste. De verkoop aan Oost-Europa nam toe terwijl de Aziatische markt gekenmerkt<br />
werd door een felle concurrentie en verlaagde premies.<br />
Chemikaliën – betere structuur, verbeterde prestaties<br />
In fijne zinkpoeders kon <strong>Umicore</strong> profiteren van haar wereldwijd netwerk van productie-installaties.<br />
De vraag op de Aziatische markt, en vooral in China, bleef gedurende het hele jaar op hoog<br />
niveau. Als gevolg hiervan is in de Chinese vestigingen een eerste capaciteitsuitbreiding<br />
doorgevoerd die operationeel zal worden in het eerste kwartaal van 2004. De Europese markt<br />
bleef ongeveer op hetzelfde peil als in 2002.<br />
De zinkoxideactiviteiten presteerden goed. Ondanks het lage niveau van de gemiddelde<br />
zinkprijs in 2003, voldeden de recyclageactiviteiten bij Rezinal aan de verwachtingen en<br />
stegen de volumes zinkas die geleverd werden aan de <strong>Umicore</strong>-fabrieken in Zolder en Eijsden.<br />
Building Products<br />
Nieuwe markten en nieuwe producten<br />
De activiteiten in deze sector bleven op hoog niveau presteren. De totale verkoopvolumes<br />
daalden lichtjes tegenover 2002 hoewel de business unit haar concurrentiepositie behield<br />
en profiteerde van verbeterde marges.<br />
De verkoop op de Franse markt was bevredigend, maar lag onder het niveau van 2002. Elders<br />
in Europa bleef de toestand even moeilijk als het jaar voordien hoewel er naar het einde van<br />
2003 toe bemoedigende tekenen waren die erop wijzen dat de terugval op de Duitse markt<br />
tot staan is gebracht.<br />
De overnames die in het begin van het jaar werden afgerond - Strub (Zwitserland en Slowakije)<br />
en het aandeel van 40% in IEQSA (Peru) - werden geïntegreerd en leverden een positieve<br />
bijdrage aan de prestaties. De ontwikkeling van nieuwe geografische markten in 2003 gaf<br />
gemengde resultaten. Het totaalbeeld beantwoordt evenwel aan de verwachtingen.<br />
Wat nieuwe marktsegmenten betreft, betekende de groeiende aanwezigheid van <strong>Umicore</strong><br />
in multimetaalverwerking een aanwinst voor de activiteiten.<br />
In 2003 werd ook ANTHRA-ZINC NG gelanceerd op de grootste bouwbeurs ter wereld, Batimat<br />
in Parijs. ANTHRA-ZINC NG voegt een dunne organische coating toe aan het bestaande leisteengrijze,<br />
geprepatineerd product, wat de duurzaamheid en het esthetisch uitzicht verbetert. Dit nieuwe<br />
product werd positief ontvangen.<br />
28 | 29
1| Sommige toepassingen vereisen het<br />
gebruik van koper waarvan de fysische<br />
eigenschappen ruim de grenzen van<br />
de standaardproducten overschrijden.<br />
Foxrod, de zuurstofvrije draad van<br />
<strong>Umicore</strong>, werd speciaal ontwikkeld<br />
om langdurig gebruik en constante<br />
bewegingen mogelijk te maken,<br />
zoals bijvoorbeeld in de robotica.<br />
Koper<br />
Kerncijfers (miljoen €) Belgische GAAP IFRS<br />
1999 2000 2001 2002 2003<br />
EBIT - Recurrent 1,7 25,0 13,0 8,7 0,9<br />
EBIT - Niet-recurrent n/a n/a n/a -1,4 -5,9<br />
EBIT - Totaal 1,7 25,0 13,0 7,3 -5,0<br />
EBITDA 25,2 54,4 43,5 39,5 28,1<br />
Omzet 791,7 1.154,5 1.036,2 926,5 928,1<br />
Opbrengsten (metaal niet inbegrepen) 159,8 205,3 199,4 196,8 194,5<br />
Gemiddeld aangewend kapitaal 366,9 399,7 417,3 422,8 427,7<br />
Recurrente ROCE 0,5% 6,2% 2,9% 1,8% 0,0%<br />
Investeringen 24,0 38,1 77,3 43,3 34,5<br />
Personeelsbestand 2.282 2.087 2.120 1.809 1.734<br />
Profiel<br />
<strong>Umicore</strong> Copper is een geïntegreerde Europese koperproducent met activiteiten die het smelten,<br />
raffineren, recycleren en verwerken tot halffabrikaten omvatten. De activiteiten hebben een<br />
gecombineerde capaciteit van meer dan 500.000 ton per jaar aan koperproducten gaande<br />
van walsdraad (waarin <strong>Umicore</strong> de grootste niet-geïntegreerde producent van Europa is)<br />
tot knuppels, walsplaten en meer gespecialiseerde producten zoals zuurstofvrije draad.<br />
<strong>Umicore</strong> Copper heeft vier industriële vestigingen: Pirdop in Bulgarije (smelten en raffinage),<br />
Olen in België (raffinage en koperproducten), Avellino in Italië (koperproducten) en Blodelsheim<br />
in Frankrijk (koperproducten).<br />
In 2003 werden de koperactiviteiten van <strong>Umicore</strong> afgesplitst in een zelfstandige business group.<br />
30 | 31
400<br />
350<br />
300<br />
250<br />
200<br />
150<br />
100<br />
50<br />
(‘000 ton)<br />
Geografische spreiding van de omzet<br />
Benelux 15%<br />
Duitsland 15%<br />
Frankrijk 7%<br />
Italië 41%<br />
Spanje 4%<br />
Overige landen Europa 11%<br />
Overige landen 7%<br />
Productie van koperanodes<br />
en geraffineerd koper<br />
1999 2000 2001 2002 2003<br />
Geraffineerd koper<br />
Koperanodes<br />
Resultaten<br />
De recurrente EBIT daalde tot ¤ 0,9 miljoen. De oorzaak hiervan was de verdere verslechtering<br />
van de verwerkings- en raffinagelonen in 2003. De niet-recurrente EBIT was negatief ten belope<br />
van ¤ 5,9 miljoen, wat te wijten was aan de herstructurering van de Olense vestiging in België.<br />
Smelting en raffinage – verhoogde productie<br />
De gemiddelde koperprijs in 2003 bedroeg USD 1.775 per ton, met een sterke stijging in<br />
de tweede helft van het jaar. Van meer direct belang voor de koperactiviteiten van <strong>Umicore</strong><br />
was echter de aanhoudende schaarste van concentraten op de wereldmarkt. Dit resulteerde<br />
in verwerkings- en raffinagelonen die een nieuw historisch laagterecord bereikten in 2003.<br />
Deze lonen blijven ontwricht door diverse mechanismen van overheidssteun in een aantal<br />
Aziatische landen. Ook schrootmateriaal was onvoldoende beschikbaar, hoewel de situatie<br />
naar het einde van het jaar toe verbeterde.<br />
De <strong>Umicore</strong>-kopersmelterij in Pirdop (Bulgarije) produceerde 213.000 ton anodes en overtrof<br />
daarmee het geplande jaartotaal met 3.000 ton. Het was het eerste jaar dat de productie<br />
volop kon profiteren van de capaciteitsverhoging die eind 2002 werd voltooid. Dankzij deze<br />
prestatieverbetering kon de fabriek voor een groot deel de daling van de verwerkings- en<br />
raffinagelonen voor concentraten compenseren in vergelijking met 2002.<br />
Het milieuproject voor de sanering van de historische vervuiling van het fabrieksterrein in Pirdop,<br />
dat eind 2002 werd beëindigd, kreeg in december 2003 de Belgische Milieuprijs in de<br />
categorie “internationaal partnerschap voor duurzame ontwikkeling”. <strong>Umicore</strong> realiseerde dit<br />
project in nauwe samenwerking met de Wereldbank en de Bulgaarse overheid. Het wordt<br />
gebruikt als case study voor Oost-Europese landen die gelijkaardige saneringsprojecten willen<br />
uitvoeren.<br />
De productie van geraffineerd koper in de fabriek van Olen (België) bedroeg 325.000 ton,<br />
wat 2% meer is dan in 2002. Dit was het resultaat van een verbeterde efficiëntie in de<br />
elektrolyse van Olen, niettegenstaande de moeilijkheden met de grondstoffenbevoorrading,<br />
vooral van schroot.
600<br />
500<br />
400<br />
300<br />
200<br />
100<br />
0<br />
(‘000 ton)<br />
Verkoop van halffabrikaten<br />
1999 2000 2001 2002 2003<br />
Knuppels en walsplaten<br />
Contirod walsdraad<br />
(1)<br />
Nuggets inbegrepen in walsdraad vanaf 2003<br />
(1)<br />
Zwakke vraag beïnvloedt productverkoop<br />
De marktsituatie voor de <strong>Umicore</strong>-koperproducten bleef somber in 2003. De verkoop van<br />
walsdraad was stabiel ten opzichte van 2002 hoewel de marges te lijden hadden onder een<br />
combinatie van overcapaciteit in Europa en zwakke vraag vanwege de belangrijke sectoren<br />
autofabricage en bouwnijverheid. Dit was vooral het geval op de Duitse markt. De marktaandelen<br />
van <strong>Umicore</strong> bleven stabiel. Een lichtpunt was de toenemende afzet van speciale producten<br />
zoals zuurstofvrije walsdraad (Foxrod ® ). Dankzij recente investeringen is Foxrod ® nu beschikbaar<br />
voor een reeks nieuwe toepassingen en ook in dikkere diameters. Daarnaast heeft de overname<br />
van Climeta door <strong>Umicore</strong> in Frankrijk gezorgd voor een verbeterde toegang tot de<br />
electroplatingmarkt.<br />
Voor verticaal gegoten producten (knuppels en walsplaten) kende <strong>Umicore</strong> een lichte toename<br />
van haar afzet in moeilijke marktvoorwaarden; de marges en het marktaandeel werden met<br />
succes verdedigd tijdens het jaar.<br />
32 | 33
1| Door de overname van PMG is<br />
<strong>Umicore</strong> nu één van ‘s werelds<br />
toonaangevende ontwikkelaars<br />
van de milieuvriendelijke<br />
brandstofcellentechnologie.<br />
Corporate en<br />
Deelnemingen<br />
Kerncijfers (miljoen €) Belgische GAAP IFRS<br />
1999 2000 2001 2002 2003<br />
EBIT - Recurrent -18,4 -11,4 -16,8 -13,6 -22,0<br />
EBIT - Niet-recurrent n/a n/a n/a -2,9 -10,7<br />
EBIT - Totaal -18,4 -11,4 -16,8 -16,5 -32,7<br />
EBITDA -0,9 -1,7 -4,5 -0,5 -4,5<br />
Gemiddeld aangewend kapitaal 184,0 153,0 207,2 250,9 214,6<br />
Investeringen 16,6 6,0 7,4 10,8 14,1<br />
Personeelsbestand 1.163 1.097 1.147 1.126 1.200<br />
Profiel<br />
Dit segment omvat <strong>Umicore</strong> Marketing Services (UMS) en de andere gedeelde operationele<br />
functies en corporate-activiteiten, evenals de functie Onderzoek Ontwikkeling & Innovatie<br />
en de venture unit brandstofcellen. In dit segment zijn ook de financiële deelnemingen van<br />
de onderneming opgenomen die niet rechtstreeks tot een van de business groups behoren.<br />
34 | 35
Resultaten<br />
De reikwijdte van Corporate & Deelnemingen verruimde in 2003 met de opname van de<br />
activiteit brandstofcellen, de corporatefunctie van PMG en de venture unit. Bovendien werd de<br />
marketingstructuur van <strong>Umicore</strong> gereorganiseerd. De recurrente EBIT die in 2002 negatief was<br />
ten belope van ¤ 13,6 miljoen, is in 2003 negatief ten belope van ¤ 22 miljoen hoofdzakelijk<br />
ten gevolge van deze verruimde reikwijdte. De niet-recurrente EBIT was negatief ten belope<br />
van ¤ 10,7 miljoen voornamelijk wegens de herstructureringskosten bij <strong>Umicore</strong> Engineering,<br />
de corporatefunctie, de waardeverminderingen bij de venture unit en leefmilieuvoorzieningen.<br />
Reorganisatie van UMS<br />
De verkoopnetwerken van UMS en het vroegere PMG werden samengevoegd. In sommige<br />
steden en landen leidde dit tot de fysieke relocatie van twee of meer kantoren die werden<br />
gefuseerd tot een gecombineerd team. Het verkoopnetwerk van <strong>Umicore</strong> breidde als gevolg<br />
van dit integratieproces aanzienlijk uit en bestrijkt nu 19 landen waar 24 kantoren actief zijn.<br />
In China werd het personeelsbestand verdubbeld tot meer dan 80 marketingspecialisten.<br />
De algemene reorganisatie van UMS, die buiten het bestek valt van het PMG-integratieproces,<br />
legde onder meer de nadruk op het verlenen van verkoop- en marketingondersteuning voor<br />
de <strong>Umicore</strong>-business units.<br />
Traxys – een goede start<br />
<strong>Umicore</strong> Marketing Services en Arcelor International zijn overeengekomen om hun commerciële<br />
activiteiten voor derden op het vlak van non-ferroactiviteiten en ferrolegeringen te bundelen<br />
in een joint venture voor trading en distributie onder de naam Traxys. Voor <strong>Umicore</strong> betrof dit<br />
alle activiteiten die voorheen in hoofdzaak door Sogem werden uitgeoefend. De controle en<br />
de eigendom van Traxys is gelijk verdeeld tussen <strong>Umicore</strong> en Arcelor International. De resultaten<br />
van Traxys werden geconsolideerd volgens de vermogensmutatiemethode vanaf het begin<br />
van mei.<br />
Traxys profiteerde in haar startjaar van verbeterende voorwaarden op de markten van ferrolegeringen<br />
en nevenmetalen. De Amerikaanse markt bleek de voornaamste groeias. De kruisbestuiving van<br />
de commerciële teams heeft reeds enkele interessante synergie-ideeën opgeleverd. Ook de<br />
aanwezigheid in China werd versterkt. De joint venture kwam in zijn tweede ontwikkelingsfase met<br />
de overname van het overblijvende aandeel van Hochschild Partners in New York en de oprichting<br />
van zijn eigen financieringsbron.<br />
De nieuwe onderneming kon een goed rendement opbrengen tijdens haar eerste bestaansjaar.
50<br />
40<br />
30<br />
20<br />
10<br />
0<br />
miljoen €<br />
R&D-uitgaven<br />
1999 2000 2001 2002 2003<br />
R&D-uitgaven<br />
Een nieuwe dimensie voor Onderzoek Ontwikkeling & Innovatie<br />
In de loop van 2003 is de omvang en reikwijdte van de R&D-activiteiten aanzienlijk toegenomen.<br />
De overname van Precious Metals Group heeft het bereik vergroot van zowel de inherente<br />
bekwaamheden van <strong>Umicore</strong> als van haar technologische ontwikkelingsplatforms. Het aantal<br />
medewerkers is gestegen tot meer dan 500 en de jaarlijkse investeringen in R&D zullen<br />
stijgen tot ongeveer ¤ 75 miljoen. In geografisch opzicht heeft <strong>Umicore</strong> een centrale R&Dafdeling<br />
in België en regionale onderzoekscentra in Duitsland, Japan, Canada, Frankrijk en<br />
Liechtenstein die elk werken voor specifieke business units.<br />
De centrale R&D-afdeling ondersteunt een aantal business units om ervoor te zorgen dat hun<br />
kernactiviteiten aan de spits van de technologische vooruitgang blijven. Naast onmiddellijke<br />
research is een groot deel van de inspanningen gewijd aan processen en producten van de<br />
volgende generatie. Verder is er een technologische portefeuille op corporateniveau samengesteld<br />
om materialen te ontwikkelen die verder reiken dan de horizon van de dagelijkse activiteiten.<br />
Een aantal veelbelovende ideeën wordt momenteel onderzocht, onder meer op het gebied<br />
van nanomaterialen, functionele materialen en hoogzuivere metalen.<br />
De belangrijkste projecten die in 2003 werden ondernomen, omvatten de ontwikkeling van<br />
producten en oplossingen van de volgende generatie in domeinen zoals poedermetallurgie,<br />
scheikunde van edele metalen, batterijmaterialen, autokatalysatoren en diverse legeringen,<br />
en verbeteringsprocessen op het gebied van verzinking, spuitgieten, contactmaterialen en<br />
targetmaterialen. Ook werden er studies ondernomen voor de verdere vermindering van residuen<br />
van het zinkraffinageproces, en verdere verbeteringen in de recyclage van edele metalen.<br />
Umagine – innovatie bevorderen<br />
Het Umagine-programma loopt nu al meer dan twee jaar. Het is een praktijkgericht<br />
innovatieproces bedoeld om creativiteit te stimuleren en nieuwe mogelijkheden voor<br />
activiteitsontwikkeling door <strong>Umicore</strong> te bevorderen die buiten de opdrachten van de<br />
respectieve business units liggen. Daarnaast biedt Umagine ook aan de R&D-portefeuille<br />
op corporateniveau een infrastructuur voor activiteitsontwikkeling.<br />
Potentieel interessante ideeën worden opgespoord, hetzij binnen de onderneming of daarbuiten.<br />
Een ervaren multidisciplinair team begeleidt, onderzoekt en broedt de projecten uit tot het<br />
mogelijk is zowel hun technische als in het bijzonder hun economische haalbaarheid aan te<br />
tonen. Umagine is altijd geïnteresseerd om voorstellen uit externe bronnen te onderzoeken<br />
die zich kunnen inpassen in de eigen technologische basisknowhow van <strong>Umicore</strong>.<br />
Succesvolle Umagine-projecten “promoveren” en worden geïntegreerd in een bestaande business<br />
unit waar dit kan, of verder ontwikkeld binnen een start-up omgeving van het venture-type.<br />
36 |37
Venture unit – een kweekkamer voor nieuwe bedrijfsconcepten<br />
Interne “venturing” is een instrument voor de creatie en het bevorderen van nieuwe<br />
activiteiten binnen <strong>Umicore</strong>. Het is het ultieme testterrein voor projecten die met succes<br />
door de selectieprocedures van R&D of Umagine zijn geraakt. In 2003 zijn twee venture<br />
unit-projecten voortgezet : elektronische poeders (een platform voor de ontwikkeling<br />
van basismetaalpoeders voor de elektronische sector) en samengestelde halfgeleiders<br />
(indiumfosfide- en siliciumcarbidesubstraten). Het project van de elektronische poeders<br />
was rijp genoeg om in 2003 te worden overgeheveld naar de business unit Engineered<br />
Metal Powders. Hoewel er veel technologische vooruitgang werd geboekt in samengestelde<br />
halfgeleiders, is de markt voor deze materialen in 2003 verzwakt. Daarom werd begin 2004<br />
besloten dat <strong>Umicore</strong> andere ontwikkelingswegen zal inslaan zoals speciale substraten<br />
en dat voor dit project een uitdoofscenario zal worden uitgewerkt.<br />
Brandstofcellen<br />
Een belangrijk ontwikkelingsplatform op lange termijn voor <strong>Umicore</strong> is de unit brandstofcellen,<br />
gevestigd in Hanau. Deze unit ontwikkelt en commercialiseert materialen voor “proton exchange<br />
membrane fuel cell”-systemen (PEMFC). <strong>Umicore</strong> is een van de belangrijkste ontwikkelaars van<br />
de materialen die de kern vormen van brandstofcellen. Het levert elektrokatalysatoren (elyst)<br />
die geassembleerd worden met een membraan tot een membraan en elektrodensamenstel<br />
(MEA, pMembrain), de “reactor” waar waterstof reageert met zuurstof om elektriciteit te<br />
produceren. Er is ook een reeks brandstofomzettingskatalysatoren (protonics) ontwikkeld<br />
om waterstof te onttrekken aan koolwaterstoffen. De activiteit brandstofcellen steunt op<br />
kerncompetenties van <strong>Umicore</strong> zoals scheikunde van edele metalen en katalyse. Het feit dat<br />
<strong>Umicore</strong> in staat is om edelmetaalbeheer en recyclagediensten aan te bieden, vergroot nog<br />
de waarde van haar aanbod op dit gebied.<br />
Brandstofcellen zullen naar verwachting in belang toenemen als een duurzamere energiebron<br />
voor draagbare toepassingen (zoals laptopcomputers en draagbare elektronische apparaten)<br />
en stationaire toepassingen (o.a. kleine units die elektriciteit en warmte opwekken voor gebruik<br />
op de gedistribueerde energiemarkt). De invoering van brandstofceltechnologie in de autosector,<br />
als vervanging voor inwendige verbrandingsmotoren, is mogelijk de markt met het grootste<br />
potentieel op langere termijn. Hoewel brandstofcellen veelbelovend zijn, moeten nog heel<br />
wat obstakels op technologisch en infrastructureel gebied worden overwonnen alvorens de<br />
ruime verspreiding van brandstofcellen als energiebron van start kan gaan.<br />
In 2003 heeft <strong>Umicore</strong> samen met haar ontwikkelingspartners voortgewerkt aan het verfijnen<br />
van haar technologie en het verkennen van commerciële mogelijkheden. In 2004 zal<br />
verder werk worden gemaakt van het analyseren van het marktpotentieel en toekomstige<br />
ontwikkelingswegen.
Leefmilieu, Gezondheid en Veiligheid<br />
30<br />
25<br />
20<br />
15<br />
10<br />
5<br />
0<br />
0,8<br />
0,7<br />
0,6<br />
0,5<br />
0,4<br />
0,3<br />
0,2<br />
0,1<br />
0,0<br />
Frequentiegraad<br />
Aantal ongevallen (met minstens één dag verlet)<br />
per miljoen werkuren<br />
1999 2000 2001 2002 2003<br />
Ernstgraad<br />
Aantal verloren dagen<br />
per duizend werkuren<br />
1999 2000 2001 2002<br />
2003<br />
<strong>Umicore</strong> streeft naar uitmuntendheid in haar prestaties op het gebied van leefmilieu,<br />
gezondheid en veiligheid (EHS). Dit maakt deel uit van het algemene engagement van de<br />
Groep ten opzichte van de principes van duurzame ontwikkeling. Dit betekent dat er geen<br />
enkel compromis wordt gesloten over gezondheid en veiligheid op het werk en dat de Groep<br />
ernaar streeft het leefmilieu zo weinig mogelijk te belasten en zijn gebruik van natuurlijke<br />
rijkdommen, zoals water en energie, tot een minimum te beperken. Even belangrijk is dat<br />
voortdurende inspanningen worden geleverd om de weerslag van de producten, diensten en<br />
historische vervuiling van de onderneming op het milieu te verminderen. <strong>Umicore</strong> engageert<br />
zich om deze problemen op een transparante, verantwoordelijke, toerekenbare en proactieve<br />
manier aan te pakken.<br />
De overname van PMG<br />
Het overnameproces van PMG omvatte een grootschalige milieu-effectenstudie en de<br />
koopovereenkomst die met OMG werd gesloten voorziet in een passende schadeloosstelling<br />
voor milieu-aansprakelijkheden met betrekking tot de voorwaarden zoals die bestonden op<br />
de datum van de aankoop.<br />
Als gevolg van de gerichtheid op edelmetaalproducten en -diensten, leveren vele van<br />
de activiteiten van PMG andere milieu-, gezondheids- en veiligheidsproblemen op dan voor<br />
de meeste andere activiteiten van <strong>Umicore</strong>. Het was van meet af aan de bedoeling om de<br />
activiteiten van PMG zo snel en efficiënt als mogelijk op te nemen in de EHS-rapporteerstructuur<br />
van <strong>Umicore</strong>. Dit proces verloopt naar wens. De EHS-organisatie van <strong>Umicore</strong> is versterkt door<br />
de bijkomende EHS-middelen en -capaciteiten die samen met de overname van PMG zijn<br />
verworven.<br />
Gezondheid en Veiligheid<br />
<strong>Umicore</strong> heeft opnieuw goede vorderingen gemaakt in het verbeteren van de gezondheidsen<br />
veiligheidsprestaties binnen de Groep. In 2003 lag de frequentiegraad van 7,6 een flink<br />
stuk lager dan het cijfer 11,7 van het jaar voordien. Dit is al het zevende jaar op rij dat dit<br />
cijfer gedaald is. Ook de ernstgraad daalde van 0,41 naar 0,24, wat een verbetering is met<br />
74% sinds 1997. Deze verbeteringen zijn het resultaat van aanzienlijke en gestructureerde<br />
inspanningen in alle vestigingen. De volgende uitdaging bestaat erin om deze waarden in<br />
de komende jaren nog te verlagen.<br />
Milieuprestaties<br />
<strong>Umicore</strong> gebruikt milieuprestatie-indicatoren om alle relevante milieugegevens te toetsen en<br />
de vorderingen af te meten aan de 8 milieudoelstellingen van de Groep. De vijf voornaamste<br />
groepen milieuprestatie-indicatoren (bevoorrading, productie, milieubeheer, maatschappelijke<br />
en financiële prestaties) die de basis vormen van het rapporteersysteem, worden voor alle sites<br />
verzameld in een gestandaardiseerd en kwantificeerbaar formaat. Specifieke gegevens over<br />
de milieuprestaties van de onderneming worden gepubliceerd in het Milieu- en Veiligheidsverslag<br />
van <strong>Umicore</strong> voor 2003. Het verzamelen, verwerken en analyseren van de gegevens en<br />
informatie in dit verslag wordt geauditeerd en gecontroleerd door een externe consultant.<br />
<strong>Umicore</strong> heeft in 2003 een algemeen beheersysteem ingevoerd om wereldwijd dezelfde<br />
risicocommunicatie te voeren voor al haar producten. Deze geïntegreerde productgegevensdienst<br />
vervangt het vroegere lokale beheer van steekkaarten met veiligheidsgegevens over de materialen<br />
en labelinhoud. Dit zal resulteren in een consistente conformiteit voor de hele Groep, ook voor<br />
nieuw overgenomen ondernemingen en vestigingen.<br />
38 |39
<strong>Umicore</strong> heeft deelgenomen aan de Belgische klimaatveranderingsinitiatieven door zich<br />
aan te sluiten bij de vrijwillige overeenkomsten met de gewestregeringen van Vlaanderen<br />
en Wallonië. Projecten voor de verbetering van de energie-efficiëntie zijn ontwikkeld in de<br />
vestigingen waar dit aangewezen was.<br />
Verslag over de vorderingen in de sanering van bedrijfssites<br />
<strong>Umicore</strong> produceert al meer dan honderd jaar non-ferrometalen in haar fabrieken in België,<br />
Frankrijk en Nederland. Vele van de productietechnieken die toen werden gebruikt en niet<br />
meer aan de huidige normen zouden voldoen, hebben geleid tot vervuiling van de bodem<br />
en het grondwater. <strong>Umicore</strong> heeft reeds aanzienlijke inspanningen ondernomen om de historische<br />
vervuiling op een aantal van haar bedrijfssites op te ruimen. Zo is het onlangs voltooide<br />
saneringsproject in de koperfabriek van <strong>Umicore</strong> in Pirdop (Bulgarije) onderscheiden met de<br />
Belgische Milieuprijs 2003-2004 in de categorie “internationaal partnerschap voor duurzame<br />
ontwikkeling”.<br />
In Vlaanderen zet <strong>Umicore</strong> haar besprekingen met de bevoegde overheden voort. Er is<br />
momenteel een consensus over de risico’s in verband met de vervuiling op de bedrijfssites<br />
en <strong>Umicore</strong> en de overheid staan dicht bij een gezamenlijk standpunt over het soort<br />
saneringsacties dat moet worden ondernomen. De onderneming staat in de laatste<br />
onderhandelingsronde met het Vlaamse ministerie van Leefmilieu en de Openbare Vlaamse<br />
Afvalstoffenmaatschappij (OVAM), in aanvulling op het bestaande convenant van 1997.<br />
In Frankrijk is <strong>Umicore</strong> begonnen met een grondige risicoanalyse onder leiding van de<br />
bevoegde overheden. In Viviez voert <strong>Umicore</strong> echter een vrijwillige risicoanalyse uit,<br />
die in nauwe samenwerking met de overheid verloopt.<br />
Met het oog op al deze ontwikkelingen en rekening houdend met de vermindering van<br />
de voorzieningen voor de overkapping van de goethietresidubekkens, heeft <strong>Umicore</strong> een<br />
nettobedrag van ¤ 3,7 miljoen toegevoegd aan haar leefmilieuvoorzieningen. Voor zover het<br />
op het huidig ogenblik kan ingeschat worden, zouden de voorzieningen geboekt in de balans<br />
per 31 december 2003, met inbegrip van de voorzieningen met betrekking tot de feitelijke<br />
verplichtingen, opgenomen in de openingsbalans van IFRS, voldoende moeten zijn om de<br />
remediëring van de belangrijkste risico’s veroorzaakt door de historische vervuiling op een<br />
gepaste manier aan te pakken.<br />
Duurzame ontwikkeling en overheidscommunicatie<br />
<strong>Umicore</strong> neemt actief deel aan de regelgevende werkzaamheden binnen de Europese<br />
vereniging van non-ferrometalen (Eurometaux).<br />
<strong>Umicore</strong> heeft het voorstel van de Europese Commissie geanalyseerd voor een nieuwe<br />
wetgeving op scheikundige stoffen, de zogenaamde REACH-regulering. Op basis van deze<br />
analyse werden eind 2003 de eerste beoordelingen uitgewerkt over de potentiële weerslag<br />
van deze regulering op de individuele business units.<br />
<strong>Umicore</strong> is een van de ondertekenaars van het handvest voor duurzame ontwikkeling van<br />
het International Council on Mining and Metals.
Enkele termen en definities uit de industriewereld<br />
Concentraat Product van de aanrijking van waardevolle metalen<br />
aanwezig in ertsen, dat als grondstof dient voor de<br />
smelterijen of logerijen<br />
Halfafgewerkte producten Omschrijving voor koperproducten, zoals walsdraad,<br />
walsplaat en knuppels<br />
Kathode Metaal neergezet als gevolg van een elektrolytisch<br />
raffinageproces. Kathodes zijn het eindproduct van het<br />
zink- en koperraffinageproces; hun zuiverheidsgraad<br />
bedraagt meer dan 99,99%<br />
Koperanode Koperanodes hebben een typische zuiverheidsgraad<br />
van 99% en worden gebruikt als positief element<br />
in het elektrolytisch raffinageproces<br />
LCD Schermen met vloeibare kristallen (gebruikt in de<br />
technologie van vlakke schermen)<br />
LED Elektroluminescerende diodes<br />
Legering Vermenging door smelting van een metaal met een of<br />
meer andere, of met een ander materiaal tot een geheel<br />
LME London Metal Exchange<br />
Loging en electrowinning Elektrolytisch raffinageproces dat gebruik maakt van<br />
chemische oplossingen en elektrische stroom om koper<br />
en zink te raffineren tot de hoogste zuiverheidsgraad<br />
Ontmanteling Operatie die erin bestaat de katalysator uit zijn metalen<br />
omhulsel te verwijderen<br />
PGM Platinagroep-metalen: platina, palladium, rhodium,<br />
iridium, ruthenium (osmium is eveneens een<br />
platinagroep-metaal, maar maakt geen deel uit<br />
van de flowsheet van <strong>Umicore</strong>)<br />
Slib en drossen Bijproducten die ontstaan bij het raffinageproces<br />
van koper en andere metalen<br />
Spuitgieten Het gieten of spuiten van een vloeibaar metaal<br />
of materiaal in een gietvorm<br />
Substraat Laag waarop organisch materiaal wordt aangebracht.<br />
Vaak ook schijven genoemd. De germaniumsubstraten<br />
van <strong>Umicore</strong> worden voornamelijk gebruikt als<br />
kernmateriaal bij de productie van zonnecellen<br />
Verwerkings- en raffinagelonen Lonen betaald door de mijnuitbater aan de<br />
smelter/raffinagebedrijven om concentraat om<br />
te zetten tot geraffineerd metaal<br />
Verzinken Het bekleden van staal met een laagje zink om<br />
de corrosiebestendigheid te vergroten<br />
40 |41
Relaties met de investeerders<br />
In 2003 steeg de prijs van het <strong>Umicore</strong>-aandeel met 35%, van<br />
¤ 41,13 naar ¤ 55,65. Dit betekent dat de onderneming voor het<br />
vijfde jaar op rij beter presteerde dan de Belgische aandelenindex,<br />
de Bel 20. De onderneming deed ook beter dan de HSBC Smaller<br />
European Companies Index. In vergelijking met de Dow Jones<br />
Non-Ferrous Index (DJNF) was de prestatie minder gunstig.<br />
De meeste componenten van de DJNF zijn echter ondernemingen<br />
die meer direct zijn blootgesteld aan schommelingen in de<br />
grondstoffencycli.<br />
Aandeelhouderschap<br />
In 2003 vond een belangrijke verandering plaats in het<br />
aandeelhouderschap. Als gevolg van een aantal operaties<br />
tijdens het jaar werd een reeks nieuwe beleggers eigenaars<br />
van <strong>Umicore</strong>-aandelen. In juli verkocht <strong>Umicore</strong> één miljoen eigen<br />
aandelen om een deel van de lening te herfinancieren die werd<br />
afgesloten voor de overname van PMG. In oktober verkocht Suez<br />
twee miljoen aandelen waarvan een groot aantal geplaatst werd<br />
bij investeerders in de Verenigde Staten. In november lanceerde<br />
<strong>Umicore</strong> een aandelenuitgifte voor 2.800.000 aandelen om een<br />
verder deel van de PMG-overname te herfinancieren. De operatie<br />
werd een succes, aangezien de vraag van de investeerders meer<br />
dan viermaal het aantal beschikbare aandelen overtrof. Zeer<br />
opmerkelijk was dat met name investeerders uit het VK, Frankrijk<br />
en Canada grote belangstelling toonden. Als resultaat van de<br />
aandelenuitgifte voerde <strong>Umicore</strong> een kapitaalverhoging door die<br />
het aantal <strong>Umicore</strong>-aandelen in omloop op 25.420.175 bracht.<br />
250<br />
200<br />
150<br />
100<br />
50<br />
0<br />
Duizend<br />
aandelen<br />
Suez-Tractebel – een gestructureerde terugtrekking<br />
Suez-Tractebel, een dochteronderneming van Suez, maakte verder<br />
werk in 2003 haar geplande uitstap als <strong>Umicore</strong>-aandeelhouder.<br />
Na de verkoop van <strong>Umicore</strong>-aandelen in oktober culmineerde dit<br />
proces in januari 2004 met de aankondiging van de vroegtijdige<br />
uitbetaling van de Suez-obligaties die inwisselbaar waren tegen<br />
<strong>Umicore</strong>-aandelen. Deze inwisselbare obligaties waren door Suez<br />
in december 2000 uitgegeven in voorbereiding op het beëindigen<br />
van haar aandeelhouderschap in <strong>Umicore</strong> tegen januari 2005. De optie<br />
van vroegtijdige uitbetaling was bedoeld om de desinvestering<br />
van Suez te versnellen, op voorwaarde dat het <strong>Umicore</strong>-aandeel<br />
tegen gemiddeld meer dan 120% van de inwisselprijs van de<br />
obligaties zou worden verhandeld gedurende een periode van<br />
ongeveer een maand. De aanhoudend sterke prestatie van het<br />
<strong>Umicore</strong>-aandeel, vooral tijdens de laatste maanden van 2003,<br />
maakte het mogelijk om deze optie in werking te stellen.<br />
Suez bezat eind 2003 ongeveer 4 miljoen <strong>Umicore</strong>-aandelen, goed<br />
voor net geen 16% van de uitstaande aandelen. Op 20 februari 2004<br />
bevestigde Suez-Tractebel de voltooiing van het uitstapproces,<br />
met behoud evenwel van 668.603 aandelen die konden dienen<br />
als dekking voor de opties die waren toegestaan aan de<br />
directieleden van <strong>Umicore</strong> op het ogenblik dat de obligaties<br />
in 2000 werden uitgegeven.<br />
Toegenomen free float<br />
Het netto-effect van de uitstap van Suez was een verdere toename<br />
van de free float tot 97% - het hoogste cijfer van alle ondernemingen<br />
die deel uitmaken van de Bel 20. Dit gegeven, gekoppeld aan het<br />
toegenomen aantal aandelen ten gevolge van de verkoop van eigen<br />
aandelen door <strong>Umicore</strong> en de uitgifte van nieuwe aandelen, heeft<br />
bijgedragen tot een verruiming van het aandeelhouderschap van<br />
<strong>Umicore</strong> en een aanzienlijke verbetering van de aandelenliquiditeit.<br />
Dagelijkse aandelenomzet (maandgemiddelde)<br />
Houdt geen rekening met de verkoop van 1 miljoen eigen aandelen<br />
in juli 2003 noch de verkoop van 2 miljoen aandelen door Suez in oktober 2003.<br />
34<br />
39<br />
45<br />
59<br />
J F M A M<br />
41<br />
52<br />
56<br />
31<br />
37<br />
32<br />
23<br />
37<br />
29<br />
25<br />
43<br />
31<br />
J J A S O N D J F M A M J J A S O N D J F<br />
2002 2003 2004<br />
22<br />
67<br />
61<br />
73<br />
90<br />
99<br />
125<br />
70<br />
240<br />
115
Eigen aandelen en aandelenoptieplannen<br />
Na haar beslissing om de activiteiten van PMG over te nemen,<br />
schorste <strong>Umicore</strong> haar programma voor de wederinkoop van aandelen.<br />
De onderneming behoudt de toestemming van de aandeelhouders<br />
om maximaal 10% van haar aandelenkapitaal terug te kopen.<br />
Op 31 december 2003 bezat <strong>Umicore</strong> 710.339 aandelen, die 2,8%<br />
van de uitstaande aandelen vertegenwoordigden. Deze aandelen<br />
werden aangehouden om elke potentiële kapitaalverwatering<br />
te beperken ten gevolge van de uitoefening van opties toegestaan<br />
aan de directie en de werknemers van <strong>Umicore</strong> in het kader van<br />
de aandelenoptieplannen van de onderneming. Op 31 december 2003<br />
waren en 1.641.160 opties in omloop, die elk overeenstemmen<br />
met één <strong>Umicore</strong>-aandeel.<br />
Dividend<br />
<strong>Umicore</strong> streeft naar de uitbetaling van een stabiel of geleidelijk<br />
toenemend jaarlijks dividend.<br />
De raad van bestuur stelde voor om het dividend voor 2003 te<br />
verhogen met 14% tot ¤ 1,60 (bruto) per aandeel.<br />
Financiële communicatie – een breder publiek<br />
bereiken<br />
Het jaar was bijzonder druk voor de financiële communicatie.<br />
Met de overname van PMG zette <strong>Umicore</strong> een verdere stap in haar<br />
ontwikkeling als onderneming actief in de sector van de speciale<br />
materialen. Veel tijd gedurende het middelste gedeelte van het<br />
jaar ging naar het uitleggen van de transactie en de gevolgen<br />
ervan voor de hefbomen van de activiteiten, het productgamma<br />
en de organisatie van <strong>Umicore</strong>. Deze informatie richtte zich niet<br />
alleen tot de traditionele investeerders en financiële analisten.<br />
Er werd ook gemikt op nieuwe beleggers en analisten met<br />
specifieke deskundigheid in de technologie-intensieve business groups<br />
van de onderneming die, na de overname van PMG, een groot<br />
deel uitmaken van de totale activiteitenportefeuille van <strong>Umicore</strong>.<br />
De aandelenuitgifte in november 2003 bood het senior management<br />
ook de gelegenheid om nieuwe investeerders te bereiken in<br />
uiteenlopende sectoren. Gedurende twee weken in november<br />
bezochten drie teams tien landen en hielden ze bijeenkomsten<br />
met meer dan 135 institutionele investeerders tijdens dit proces.<br />
Met een free float van 97% en een veel gevarieerder<br />
aandeelhouderschap is de behoefte aan duidelijke en consistente<br />
communicatie nog nooit zo belangrijk geweest. Een uitgebreid<br />
programma van roadshows en meetings loopt het hele jaar door<br />
om investeerders en financiële analisten zowel te informeren<br />
als terugkoppeling van hen te ontvangen. De onderneming<br />
organiseert ook bedrijfsbezoeken om het globaal inzicht in haar<br />
activiteiten te verbeteren. De rubriek “investor relations” op de<br />
website van <strong>Umicore</strong> verschaft bovendien heel wat gegevens<br />
en informatie aan aandeelhouders en potentiële beleggers.<br />
In de loop van 2003 voerden de volgende instellingen een analyse<br />
uit naar <strong>Umicore</strong> (in alfabetische volgorde) :<br />
Internationaal België<br />
BNP Paribas Bank Degroof<br />
HSBC Delta Lloyd Securities<br />
ING Barings Fortis<br />
Merrill Lynch KBC Securities<br />
Royal Bank of Canada Petercam<br />
UBS Warburg Puilaetco<br />
SG Bank De Maertelaere<br />
Duurzame investering<br />
<strong>Umicore</strong> maakt deel uit van de FTSE4Good Index. In 2003 werd<br />
de onderneming onderscheiden met een “best in class”-rating door<br />
Storebrand Socially Responsible Investments en ook geselecteerd<br />
voor lidmaatschap van de nieuwe Kempen/SNS Smaller Europe<br />
SRI Index.<br />
42 |43
Gegevens per aandeel<br />
Belgische GAAP IFRS<br />
(in €) 1999 2000 2001 2002 2003<br />
Eigen vermogen van de Groep38,63 42,95 47,50 45,32 49,39<br />
Geconsolideerd nettoresultaat, aandeel van de Groep<br />
Afgekondigde winst per aandeel<br />
(EPS) - basisberekening 2,70 5,31 5,13 1,45 2,63<br />
Geconsolideerd nettoresultaat vóór<br />
niet-recurrente elementen en afschrijving<br />
van de goodwill, aandeel van de Groep<br />
Afgekondigde winst per aandeel<br />
(EPS) - basisberekening 2,72 5,96 5,19 3,07 4,27<br />
Toename/Afname van de kasstromen<br />
vóór financieringsoperaties 7,16 8,83 2,64 7,99 -23,08<br />
Brutodividend 1,25 1,40 1,40 1,40 1,60<br />
Nettodividend 0,94 1,05 1,05 1,05 1,20<br />
Nettodividend per aandeel aangeboden met VVPR-strip 1,06 1,19 1,19 1,19 1,36<br />
Koers van het aandeel<br />
hoogste 46,50 42,00 50,40 51,65 56,95<br />
laagste 26,30 29,85 37,00 32,60 33,25<br />
slotkoers 38,60 40,00 44,25 41,13 55,65<br />
gemiddelde 35,97 37,94 43,97 43,44 45,61<br />
Ratio koers/winst op 31.12 (PER) 14,2 6,7 8,5 13,4 13,0<br />
Totaal aantal uitgegeven aandelen<br />
(einde van de periode) 25.617.515 25.617.515 22.600.000 22.600.000 25.420.175<br />
Gemiddeld aantal aandelen -<br />
gegevens per aandeel -basisberekening n.b. n.b. n.b. 22.600.000 22.865.537<br />
Beurskapitalisatie (EUR miljoen) 989 1.025 1.000 930 1.415<br />
Evolutie van de aandelennotering<br />
175<br />
150<br />
125<br />
100<br />
75<br />
(Basis 28/12/2001 = 100)<br />
J F M A M J J A S O N D J F M A M J J A S O N D J F<br />
2002 2003 2004<br />
<strong>Umicore</strong>-prestatie tegenover Bel 20<br />
<strong>Umicore</strong>-prestatie tegenover Dow Jones Non-Ferrous Metals Index (valuta aangepast)
Belgische GAAP IFRS<br />
1999 2000 2001 2002 2003<br />
Maatschappelijk kapitaal per 31.12 (1)<br />
(in duizendtallen)<br />
BEF BEF € € €<br />
Geplaatst kapitaal 15.529.240 15.529.240 500.000 500.000 561.947<br />
Aandelenoptieplannen - - - - 446<br />
Totaal 15.529.240 15.529.240 500.000 500.000 562.393<br />
Aantal aandelen per 31.12<br />
Soorten aandelen<br />
Gewone aandelen 25.617.515 25.617.515 22.600.000 22.600.000 25.420.175<br />
Types aandelen<br />
Aandelen op naam 4.995.310 4.810.969 3.887 4.158 4.834<br />
Aandelen aan toonder 20.622.205 20.806.546 22.596.113 22.595.842 25.415.341<br />
Totaal 25.617.515 25.617.515 22.600.000 (2) 22.600.000 25.420.175<br />
Aandeelhouderschap per 31.12 (%)<br />
Suez-Tractebel groep25,25% 25,25% 28,62% 28,56% 15,68%<br />
Eigen aandelen in het bezit van <strong>Umicore</strong> 0,94% 8,00% 4,07% 8,04% 2,79%<br />
Free float 73,81% 66,75% 67,31% 63,40% 81,53%<br />
Totaal 100,00% 100,00% 100,00% 100,00% 100,00%<br />
(1) In de loop van boekjaar 2003 heeft de onderneming drie kapitaalverhogingen verricht<br />
Duizend EUR Aantal aandelen<br />
25 november 2003<br />
Omzetting van 20.175 opties (ESOP 1999-plan)<br />
in 20.175 aandelen met VVPR-strip446 20.175<br />
Kapitaalverhoging: 2.400.000 aandelen met VVPR-strip<br />
4 december 2003<br />
53.097 2.400.000<br />
Kapitaalverhoging: 400.000 aandelen met VVPR-strip 8.850 400<br />
(2) In de loop van boekjaar 2001 hebben de buitengewone algemene vergaderingen van 30.03.2001 en 21.12.2001<br />
besloten over te gaan tot de schrapping van respectievelijk 1.617.515 en 1.400.000 aandelen<br />
44 |45
Financieel overzicht<br />
Winst<br />
De winst vóór financiële kosten en belastingen (EBIT) van ¤ 145,9 miljoen<br />
(vóór niet-recurrente elementen) lag 50% boven die van 2002.<br />
Ook de winst per aandeel vóór niet-recurrente elementen lag<br />
ongeveer 40% hoger op jaarbasis voor een gemiddeld aantal aandelen<br />
van 22,9 miljoen tijdens het jaar. Dit weerspiegelt de bijdrage van<br />
de activiteiten van PMG die op 1 augustus 2003 werden overgenomen,<br />
evenals de verbeterde rentabiliteit in Nieuwe Materialen en Zink.<br />
De voornaamste verbetering in Nieuwe Materialen kwam tot uiting<br />
in de materialen voor herlaadbare batterijen, terwijl voor Zink de<br />
stijging van de zinkprijs, die zich vooral tijdens het vierde kwartaal<br />
van het jaar manifesteerde, de drijvende factor was achter de<br />
verbeterde resultaten.<br />
De resultaten van de overgenomen PMG-activiteiten lagen lichtjes<br />
boven de verwachtingen, waardoor hun bijdrage aan de EBIT van<br />
<strong>Umicore</strong> iets hoger uitviel dan de prognose van ¤ 30 miljoen die<br />
tijdens de tweede helft van 2003 was gegeven. De meeste PMGactiviteiten<br />
werden gegroepeerd in het segment Edelmetaalproducten<br />
en Katalysatoren. De overige (de venture Brandstofcellen, de dienst<br />
Metaalbeheer en de Raffinageactiviteiten) werden ondergebracht<br />
in andere business groups terwijl de business unit Thin Film Products,<br />
die voorheen deel uitmaakte van Nieuwe Materialen, bij<br />
Edelmetaalproducten en Katalysatoren werd gevoegd.<br />
De niet-recurrente resultaten van de Groep bedroegen ¤ -29,3 miljoen.<br />
De belangrijkste factor hierin waren de herstructureringskosten<br />
van ¤ -24,7 miljoen die vooral te maken hadden met de afsplitsing<br />
van de koperactiviteit, het kostenverlagingsprogramma voor de<br />
zinksmeltactiviteit, de afbouw van de centrale engineeringfunctie<br />
en de overdracht van de nikkelhydroxideactiviteiten van <strong>Umicore</strong><br />
in China. Daarbij kwamen nog diverse waardeverminderingen van<br />
activa voor in totaal ¤ -5,7 miljoen die verband hielden met de<br />
laseroptiekactiviteiten in het VK en de ventureprojecten voor<br />
siliciumcarbide en indiumfosfide. Andere niet-recurrente elementen<br />
omvatten bijkomende milieuvoorzieningen van ¤ -3,7 miljoen en kosten<br />
voor pensioenaanpassingen en herstructureringen van ¤ -11,1 miljoen<br />
bij de <strong>Umicore</strong> dochteronderneming voor synthetisch diamant, Megapode.<br />
Deze niet-recurrente kosten werden gedeeltelijk gecompenseerd<br />
door een positief effect van latente belastingen voor ¤ 10,1 miljoen.<br />
De impact van de herstructurering van de raffinageactiviteiten in<br />
Hanau werd geboekt als goodwill in de openingsbalans van PMG.<br />
<strong>Umicore</strong> volgde ook de richtlijnen van IFRS 1 voor de eerste toepassing.<br />
De elementen waarvoor geen internationale normen waren<br />
goedgekeurd op de balansdatum, zoals financiële instrumenten,<br />
zijn verwerkt in overeenstemming met de Belgische boekhoudregels,<br />
zoals in vorige jaren.<br />
De toepassing van de IFRS-normen noopte ook tot de herwerking<br />
van de jaarrekeningen voor 2002 volgens de nieuwe boekhoudregels,<br />
om deze informatie volledig vergelijkbaar te maken met die<br />
van 2003. In het kader daarvan werd een IFRS-openingsbalans<br />
opgesteld op 1 januari 2002, die via overgedragen winst het effect<br />
laat zien van de waarderingsverschillen door de toepassing van de<br />
IFRS-normen op die datum. De voornaamste waarderingsverschillen<br />
hebben betrekking op de boeking van latente belastingen en<br />
immateriële vaste activa, voorzieningen voor onderhoud en<br />
herstellingen, personeelsbeloningen en bepaalde andere feitelijke<br />
verplichtingen. Deze verschillen worden in toelichting 2 bij de<br />
jaarrekening besproken. Als resultaat van deze herwerking<br />
nam het eigen vermogen van de Groep toe met ¤ 20 miljoen.<br />
IFRS heeft ook een aantal veranderingen meegebracht voor de<br />
resultatenrekening en de presentatie ervan. De meest opvallende<br />
verandering betreft die elementen die voorheen gerapporteerd<br />
werden als uitzonderlijk maar die voortaan worden behandeld<br />
als bedrijfselementen. Om evenwel de leesbaarheid van de<br />
resultatenrekening te verbeteren, worden bedrijfsresultaten die van<br />
niet-recurrente aard zijn afzonderlijk opgenomen. Zulke elementen<br />
zijn doorgaans van niet liquide aard en hebben voornamelijk<br />
betrekking op herstructureringskosten en waardeverminderingen<br />
van activa. De toepassing van IFRS 12 resulteert dus in een<br />
toename van niet liquide latente belastingen.<br />
Alle cijfers voorgesteld in dit jaarverslag voor de jaren 2002 en<br />
2003 werden opgesteld conform de IFRS-normen zoals hierboven<br />
beschreven, terwijl gegevens die betrekking hebben op vroegere<br />
periodes niet zijn herwerkt.<br />
Metaalprijzen en markten<br />
De metaalprijzen en de marktomstandigheden kenden een<br />
gecontrasteerd verloop in 2003. De prijzen voor de meeste metalen<br />
stegen in de tweede helft van 2003, maar op enkele uitzonderingen<br />
na was dit niet voldoende om het effect van de verzwakkende<br />
US dollar te compenseren. De verbeterde basisvoorwaarden voor<br />
kobalt, koper en platina bevorderden een prijsverhoging voor deze<br />
International Financial Reporting Standards (IFRS) metalen uitgedrukt in zowel US dollar als in euro.<br />
<strong>Umicore</strong> heeft de internationale IFRS-normen toegepast voor de De zinkprijs bedroeg gemiddeld USD 828 per ton, een bescheiden<br />
voorbereiding en rapportering van haar geconsolideerde jaarrekening. verbetering met 6% tegenover de gemiddelde prijs van 2002,<br />
Hiermee anticipeert de onderneming op de richtlijn die aan maar kende een herstel, uitgedrukt in US dollar, tijdens het vierde<br />
beursgenoteerde ondernemingen oplegt om de IFRS-normen toe kwartaal van 2003. De opleving van de koperprijs was spectaculairder.<br />
te passen tegen eind 2005, en in overeenstemming met het Belgische Dit metaal steeg met 14% op jaarbasis, maar de prijs was eind 2003<br />
koninklijk besluit van 4 december 2003, dat de voorwaarden voor meer dan 50% hoger dan twaalf maanden eerder. In tegenstelling<br />
vroegtijdige toepassing vastlegt. De bepalingen van dit koninklijk tot zink hebben schommelingen van de koperprijs echter weinig<br />
besluit zijn in lijn met de beslissing van de Europese Commissie invloed op de resultaten.<br />
om alle normen goed te keuren zoals voorgelegd door de IAS<br />
Board op 14 september 2002, met uitzondering van IAS 32 en 39.
De platinaprijs bleef het hele jaar door stijgen. De verhoging<br />
werd aangewakkerd door de grotere vraag naar dit metaal voor<br />
katalysatortoepassingen, terwijl de primaire productie achter bleef,<br />
wat voor een deel te wijten was aan de sterkte van de Zuid-Afrikaanse<br />
rand ten opzichte van de US dollar. De prijzen voor palladium<br />
en rhodium daarentegen bleven verder dalen tegenover de<br />
recordhoogtes van 2001. De prijsschommelingen voor de metalen<br />
van de platinagroep hadden slechts een beperkte weerslag op de<br />
marges van <strong>Umicore</strong> in 2003 omdat de onderneming zich tegen<br />
deze effecten had beschermd door in 2001 langetermijncontracten<br />
te sluiten voor bevoorrading tegen vaste prijzen.<br />
De scherpe prijsstijging van kobalt leidde tot de beslissing om de<br />
productie van geraffineerd metaal te verhogen. <strong>Umicore</strong> boekte<br />
ook een terugneming van waardeverminderingen op voorraden,<br />
verricht in eerdere jaren voor kobalt en zink, voor een totaal bedrag<br />
van ¤ 6 miljoen. Dit werd gerapporteerd als niet-recurrente<br />
bedrijfsopbrengsten.<br />
Financiële resultaten<br />
De financiële kosten namen toe van ¤ -22,9 miljoen in 2002 tot<br />
¤ -33,6 miljoen in 2003. Dit was voornamelijk te wijten aan de<br />
hogere schuldenlast als resultaat van de overname van PMG en<br />
een nettowaardevermindering van ¤ -2,4 miljoen op financiële<br />
activa. De weerslag van een hogere schuldenlast werd gedeeltelijk<br />
goedgemaakt door lagere rentevoeten.<br />
Kasstromen en schuldenlast<br />
<strong>Umicore</strong> genereerde in 2003 kasstromen uit bedrijfsactiviteiten<br />
van ¤ 190,6 miljoen, een stijging met bijna 10% tegenover 2002.<br />
Evolutie van de netto<br />
financiële schuld<br />
700<br />
40<br />
600<br />
500<br />
30<br />
400<br />
20<br />
300<br />
200<br />
10<br />
100<br />
0<br />
0<br />
miljoen € %<br />
1999 2000 2001 2002 2003<br />
Nettoschuld<br />
Nettoschuld/Nettoschuld +<br />
Eigen vermogen<br />
Een toename van de behoefte aan bedrijfskapitaal in de eerste<br />
helft van het jaar werd in de tweede helft van het jaar ruimschoots<br />
gecompenseerd, waardoor over het volledige jaar de behoefte aan<br />
bedrijfskapitaal met ¤ 50,6 miljoen daalde.<br />
De netto financiële schuld van <strong>Umicore</strong> steeg in 2003 als gevolg<br />
van de overname van PMG. Eind juli bedroeg de netto financiële<br />
schuld ¤ 907 miljoen. Door een combinatie evenwel van sterke<br />
kasstroomgeneratie, de opbrengst van de verkoop van eigen aandelen<br />
in juli en de uitgifte van aandelen in november (zie verder) en de<br />
vermindering van het bedrijfskapitaal door synergieën tussen de<br />
raffinagefabrieken van Hoboken en Hanau, werd dit cijfer tegen<br />
het einde van het jaar teruggebracht tot ¤ 619 miljoen. Dit cijfer<br />
stemde overeen met een verhouding schuld/schuld + eigen vermogen<br />
van 34%. De balans blijft sterk en verschaft <strong>Umicore</strong> de flexibiliteit<br />
om verdere groeiprojecten door te voeren en open te staan voor<br />
middelgrote overnames met behoud van een eersterangskredietstatuut<br />
bij de financiële instellingen en beleggers in obligaties. De rest<br />
van de schuld met betrekking tot de overname van PMG zal worden<br />
geherfinancierd via schulden op middellange en lange termijn,<br />
met inbegrip van de opbrengst van een obligatie van ¤ 150 miljoen<br />
met een looptijd van acht jaar die begin 2004 werd uitgegeven.<br />
Ondanks de inbreng van de PMG-activiteiten in de <strong>Umicore</strong> Groep,<br />
daalden de investeringen voor 2003 lichtjes, van ¤ 152,7 miljoen<br />
in 2002 naar ¤ 148,3 miljoen in 2003. Dit was grotendeels het gevolg<br />
van verminderde investeringen in Edelmetaaldiensten en ook in Koper,<br />
aangezien zowel de logings- en electrowinninginstallatie als de<br />
capaciteitsuitbreiding in Pirdop werden voltooid.<br />
Belastingen<br />
De belastingen op het geconsolideerd resultaat voor 2003 bedroegen Overnames<br />
¤ -2,5 miljoen tegenover ¤ -11,4 miljoen in 2002. Deze daling was<br />
De overname van PMG werd afgerond op 31 juli 2003 en de<br />
in hoofdzaak te wijten aan de opbrengsten van niet-recurrente latente<br />
verworven activiteiten werden geconsolideerd vanaf 1 augustus.<br />
belastingen van ¤ 10,1 miljoen die in 2003 werden geboekt,<br />
Het bedrijf droeg al bij tot de resultaten in 2003. De balans van<br />
terwijl de cijfers voor 2002 niet-recurrente latente belastingen<br />
<strong>Umicore</strong> op 31 december 2003 bevatte ongeveer ¤ 54 miljoen<br />
van ¤ 9,3 miljoen omvatten, wat overeenstemde met de weerslag<br />
goodwill met betrekking tot de overname van PMG. In de<br />
op actieve belastinglatenties van de verlaging van de Belgische<br />
loop van 2003 voltooide <strong>Umicore</strong> ook drie kleinere overnames<br />
aanslagvoeten op bedrijfsopbrengsten. De belastingen op het<br />
(Climeta, EaglePicher Technologies en Strub) en sloot vier<br />
resultaat stegen met ¤ 12,6 miljoen op jaarbasis als gevolg van<br />
joint-ventureakkoorden (Hongsheng, IEQSA, Rezinal en Traxys).<br />
de gestegen bedrijfsresultaten.<br />
Deze entiteiten droegen samen voor ongeveer ¤ 28 miljoen<br />
bij aan de bedrijfsresultaten van de Groep en ¤ 5,0 miljoen aan<br />
Indekking<br />
de opbrengsten van geassocieerde ondernemingen waarvan<br />
PMG het grootste deel van de bijdrage voor haar rekening nam.<br />
<strong>Umicore</strong> haalde in 2003 voordeel uit een gemiddelde wisselkoers<br />
van ongeveer USD 0,93 per euro, hoofdzakelijk als resultaat van<br />
het indekkingsbeleid van de onderneming tegen het dollarrisico. Uitgifte van aandelen<br />
Deze wisselverhouding was gunstiger dan de gemiddelde wisselkoers<br />
Met het oog op de gedeeltelijke herfinanciering van de overname<br />
van USD 1,13 per euro tijdens het jaar.<br />
van PMG, gaf <strong>Umicore</strong> in november 2003 nieuwe aandelen uit.<br />
Voor 2004 is ongeveer 85% van het dollarrisico ingedekt tegen een De operatie was een succes, want het aantal beschikbare<br />
gemiddelde koers van USD 0,91 per euro en voor 2005 is ongeveer aandelen werd meer dan vier maal overingetekend door een<br />
25% van het dollarrisico ingedekt tegen een gemiddelde koers brede waaier van beleggers. Als resultaat van deze uitgifte<br />
van USD 0,98 per euro.<br />
verhoogde <strong>Umicore</strong> haar kapitaal met ¤ 147 miljoen. Dit bedrag<br />
vertegenwoordigt 2.800.000 aandelen tegen een uitgifteprijs van<br />
¤ 52,6 per aandeel, plus 20.175 aandelen uit de omzetting van<br />
inschrijvingsrechten. In total waren 25.420.175 <strong>Umicore</strong>-aandelen<br />
in omloop eind 2003.<br />
46 |47
Glossarium -<br />
Financiële definities<br />
EBIT: (nieuwe definitie geldig voor de hele periode 1999-2003)<br />
Bedrijfsresultaat van integraal geconsolideerde ondernemingen + aandeel van de Groep in het nettoresultaat van de<br />
ondernemingen opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode<br />
Vanaf 2002 worden de niet-recurrente elementen apart vermeld.<br />
Niet-recurrente EBIT:<br />
Bevat niet-recurrente elementen met betrekking tot herstructureringsmaatregelen, waardeverminderingen van activa<br />
en andere opbrengsten of kosten resulterend uit feiten of transacties die duidelijk verschillen van de courante activiteiten<br />
van de onderneming. Waardeverminderingen op metaalvoorraden maken deel uit van de niet-recurrente EBIT van de<br />
business groups<br />
EBITDA (definitie enkel geldig voor 2002 en 2003):<br />
EBIT + (afschrijvingen + toevoegingen aan de voorzieningen – terugneming van voorzieningen + waardeverminderingen<br />
op voorraden – terugneming van waardeverminderingen op voorraden) van integraal geconsolideerde ondernemingen<br />
Opbrengsten (metaal niet inbegrepen):<br />
Alle opbrengsten min de waarde van de aangekochte metalen<br />
ROCE (Rendement op aangewend kapitaal):<br />
Recurrente EBIT/gemiddeld aangewend kapitaal van de periode, waarbij EBIT aangepast is in functie van sommige<br />
financiële elementen zoals effectiseringskosten<br />
Aangewend kapitaal:<br />
Totaal vermogen + netto financiële schuld<br />
Investeringen:<br />
Investeringen in immateriële en materiële vaste activa<br />
Kasstromen vóór financieringsoperaties:<br />
Toename/afname van de bedrijfsthesaurie + toename/afname van de investeringsthesaurie<br />
Netto financiële schuld:<br />
Financiële schulden op meer dan één jaar + financiële schulden op ten hoogste één jaar – kas en kasequivalenten<br />
– beleggingen<br />
Winst per aandeel (EPS):<br />
Voor de periode 1999-2001, wordt de winst per aandeel berekend op het totaal aantal uitstaande aandelen op het<br />
einde van de periode. De gegevens over de winst per aandeel voor 2002 en 2003 worden hierna beschreven.<br />
De eigen aandelen zijn begrepen in het totaal aantal uitstaande aandelen<br />
Afgekondigde winst per aandeel (EPS) – basisberekening:<br />
Nettoresultaat, aandeel van de Groep/gemiddeld aantal uitstaande aandelen<br />
Afgekondigde winst per aandeel (EPS) – na verwateringseffect:<br />
Nettoresultaat, aandeel van de Groep/(gemiddeld aantal uitstaande aandelen + aantal mogelijke nieuwe aandelen<br />
die uitgegeven moeten worden in het kader van de bestaande aandelenoptieplannen)<br />
Aangepaste winst per aandeel (EPS) – basisberekening:<br />
Nettoresultaat vóór niet-recurrente elementen en afschrijving van de goodwill, aandeel van de Groep/totaal aantal<br />
uitstaande aandelen<br />
Aangepaste winst per aandeel (EPS) – na verwateringseffect:<br />
Nettoresultaat vóór niet-recurrente elementen en afschrijving van de goodwill, aandeel van de Groep/(gemiddeld<br />
aantal uitstaande aandelen + aantal mogelijke aandelen die uitgegeven moeten worden in het kader van de bestaande<br />
aandelenoptieplannen)<br />
Ratio koers/winst (PER):<br />
Slotkoers/aangepaste winst per aandeel (EPS) – basisberekening<br />
Beurskapitalisatie:<br />
Slotkoers x totaal aantal uitstaande aandelen<br />
VVPR-strips:<br />
Er werd een stripping uitgevoerd op de VVPR-aandelen op 26 maart 1999. Hierbij gaf coupon nr. 5 van de VVPRaandelen<br />
recht op een stripblad en werd coupon nr. 5, aangehecht aan de gewone aandelen, geschrapt. In België<br />
geeft elke VVPR-strip, die aangeboden wordt samen met het coupon van het gewoon aandeel dat hetzelfde nummer<br />
draagt (vóór 30 november van het jaar van de dividenduitkering), de toonder recht op een verminderde roerende<br />
voorheffing die thans 15% bedraagt in plaats van 25%.
<strong>Umicore</strong> Groep<br />
Jaarrekening 2003<br />
Inhoud<br />
Geconsolideerde resultatenrekening 50<br />
Geconsolideerde balans 51<br />
Geconsolideerde kasstromentabel 52<br />
Geconsolideerde staat van de mutaties in het eigen vermogen van de Groep 53<br />
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekening 54<br />
1. Waarderingsregels en voorstellingsbasis 54<br />
2. Impact van de overgang naar de nieuwe waarderingsregels op de jaarrekening 62<br />
3. Groepsondernemingen 67<br />
4. Waardering vreemde deviezen 69<br />
5. Segmentinformatie 70<br />
6. Bedrijfsacquisities 73<br />
7. Bedrijfsresultaat 76<br />
8. Bezoldigingen en aanverwante voordelen 77<br />
9. Netto financiële kost 78<br />
10. Opbrengsten van andere financiële participaties 78<br />
11. Belastingen 79<br />
12. Immateriële vaste activa (uitgezonderd goodwill) en kapitaaltransactiekosten 80<br />
13. Goodwill 81<br />
14. Materiële vaste activa 82<br />
15. Deelnemingen opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode 83<br />
16. Financiële vaste activa 85<br />
17. Eigen aandelen 86<br />
18. Voorraden 87<br />
19. Handels- en overige vorderingen 88<br />
20. Latente belastingactiva en -passiva 89<br />
21. Kas en kasequivalenten 90<br />
22. Minderheidsbelangen 91<br />
23. Financiële schulden 92<br />
24. Handels- en overige schulden 93<br />
25. Voorzieningen voor personeelsvoordelen 94<br />
26. Aandelenoptieplannen toegestaan door de onderneming 96<br />
27. Voorzieningen voor leefmilieu 97<br />
28. Voorzieningen voor overige risico's en kosten 98<br />
29. Toelichting bij de kasstromentabel 99<br />
30. Financiële instrumenten 100<br />
31. Niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen 102<br />
32. Voorwaardelijke vorderingen en verplichtingen 102<br />
33. Verbonden partijen 104<br />
34. Gebeurtenissen na balansdatum 104<br />
35. Winst per aandeel 105<br />
Beknopte jaarrekening van de moederonderneming 106<br />
Verslag van de commissaris over de geconsolideerde<br />
jaarrekening afgesloten per 31 december 2003 109<br />
48 | 49
Geconsolideerde resultatenrekening<br />
(duizend ¤)<br />
Toelichting 2003 2002<br />
Omzet 7 4.677.082 3.160.591<br />
Andere bedrijfsopbrengsten 7 64.115 48.353<br />
Bedrijfsopbrengsten 4.741.197 3.208.944<br />
Verbruikte handelsgoederen, grond- en hulpstoffen 3.652.385 2.303.588<br />
Bezoldigingen en personeelsvoordelen 8 484.120 400.154<br />
Afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen 138.148 127.708<br />
Toevoegingen aan voorzieningen 56.398 25.502<br />
Andere bedrijfskosten 7 310.474 292.295<br />
Bedrijfskosten 4.641.525 3.149.247<br />
BEDRIJFSRESULTAAT 99.67259.697<br />
Netto financiële kosten 9 -33.599 -22.883<br />
Opbrengsten van andere financiële activa 10 -2.426 -308<br />
Aandeel in het resultaat van de ondernemingen<br />
opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode 15 6.856 13.039<br />
RESULTAAT UIT DE GEWONE BEDRIJFSUITOEFENING VOOR BELASTING 70.503 49.545<br />
Belastingen op het resultaat 11 -2.530 -11.365<br />
RESULTAAT NA BELASTING 67.973 38.180<br />
Minderheidsbelangen 22 -7.851 -5.297<br />
AANDEEL VAN DE GROEP IN HET RESULTAAT 60.122 32.883<br />
Winst per aandeel - basisberekening 2,63 1,45<br />
Winst per aandeel - na verwatering 2,62 1,45<br />
Voorgesteld dividend per aandeel 1,60 1,40
Geconsolideerde balans<br />
(duizend ¤)<br />
Toelichting 31/12/03 31/12/02<br />
VASTE ACTIVA 1.412.478 1.107.078<br />
Immateriële vaste activa en kapitaaltransactiekosten 12 28.687 15.754<br />
Goodwill 13 91.320 36.757<br />
Materiële vaste activa 14 950.770 774.515<br />
Deelnemingen opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode 15 194.466 162.268<br />
Financiële vaste activa 16 56.234 53.192<br />
Handels- en overige vorderingen 19 8.555 5.035<br />
Latente belastingactiva 20 81.974 59.557<br />
Personeelsvoordelen 472<br />
VLOTTENDE ACTIVA 1.696.184 1.152.924<br />
Toegekende leningen 131 15.284<br />
Voorraden 18 905.558 650.329<br />
Handels- en overige vorderingen 19 631.446 307.084<br />
Terug te vorderen belastingen 5.990 1.714<br />
Eigen aandelen 17 23.405 70.884<br />
Beleggingen 16 561 1.598<br />
Kas en kasequivalenten 21 129.093 106.031<br />
TOTAAL DER ACTIVA 3.108.662 2.260.002<br />
EIGEN VERMOGEN VAN DE GROEP 1.129.365 1.024.305<br />
Kapitaal 562.393 500.000<br />
Uitgiftepremies 96.764 11.139<br />
Overgedragen resultaten en reserves 582.902 551.986<br />
Omrekeningsverschillen -112.694 -38.820<br />
MINDERHEIDSBELANGEN 22 62.594 64.797<br />
SCHULDEN OP MEER DAN EEN JAAR 462.925 380.058<br />
Voorzieningen voor personeelsvoordelen 25 201.561 135.262<br />
Financiële schulden 23 35.501 87.782<br />
Handels- en overige schulden 24 4.983 5.506<br />
Latente belastingpassiva 20 39.882 12.680<br />
Voorzieningen voor leefmilieu 27 112.102 116.088<br />
Voorzieningen voor overige risico's en kosten 28 68.896 22.740<br />
SCHULDEN OP TEN HOOGSTE EEN JAAR 1.453.778 790.842<br />
Financiële schulden 23 736.706 222.005<br />
Handels- en overige schulden 24 657.418 543.121<br />
Te betalen belastingen 30.991 13.262<br />
Voorzieningen voor leefmilieu 27 18.583 10.871<br />
Voorzieningen voor overige risico's en kosten 28 10.080 1.583<br />
TOTAAL DER PASSIVA 3.108.662 2.260.002<br />
Op 3 maart 2004 werd deze jaarrekening door de raad van bestuur van <strong>Umicore</strong> goedgekeurd voor publicatie.<br />
50 | 51
Geconsolideerde kasstromentabel<br />
(duizend ¤)<br />
Toelichting 2003 2002<br />
Geconsolideerd resultaat (Aandeel van de Groep) 60.122 32.883<br />
Minderheidsbelangen in het geconsolideerd resultaat 22 7.851 5.297<br />
Resultaat van ondernemingen opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode -6.856 -13.039<br />
Aanpassing voor niet-kastransacties 29 133.881 118.980<br />
Aanpassing voor elementen die afzonderlijk vermeld of geklasseerd<br />
moeten worden onder de investerings- of financieringskasstromen 29 18.731 27.672<br />
Wijziging in de behoefte aan bedrijfskapitaal 50.555 179.301<br />
Kasstromen uit bedrijfsactiviteiten 264.284 351.093<br />
Ontvangen dividenden 147 6.545<br />
Belastingen betaald in de loop van het boekjaar -23.324 -4.926<br />
Toename/ Afname van de bedrijfsthesaurie 29 241.107 352.713<br />
Verwerving van materiële vaste activa -136.256 -145.007<br />
Verwerving van immateriële vaste activa -5.747 -6.317<br />
Verwerving van nieuwe dochterondernemingen<br />
(na aftrek van hun liquide middelen) 6 -641.330 -33.872<br />
Verwerving van bijkomende deelnemingen in ondernemingen van de Groep -389 -357<br />
Verwerving van financiële vaste activa -2.527 -9.234<br />
Nieuwe toegekende leningen -10.498 -16.191<br />
Subtotaal van de verwervingen -796.747 -210.978<br />
Afstand van materiële vaste activa 342 5.947<br />
Afstand van dochterondernemingen (na aftrek van liquide middelen) 3.006 383<br />
Afstand van financiële vaste activa 3.689 1.411<br />
Aflossing van leningen 20.796 35.925<br />
Subtotaal van de overdrachten 27.833 43.666<br />
Toename/ Afname van de investeringsthesaurie 29 -768.914 -167.312<br />
Kapitaalverhoging (na aftrek van de kapitaaltransactiekosten) 143.235 0<br />
Ontvangen subsidies 1.523 605<br />
Verkoop (Aankoop) van eigen aandelen 44.720 -40.148<br />
Ontvangen (betaalde) interesten -18.647 -17.392<br />
Nieuwe leningen 558.768 7.059<br />
Aflossing van leningen -97.460 -80.278<br />
Dividenden uitgekeerd aan <strong>Umicore</strong>-aandeelhouders -28.569 -30.198<br />
Dividenden uitgekeerd aan de minderheidsaandeelhouders -39.683 -1.572<br />
Toename/ Afname van de financieringsthesaurie 29 563.887 -161.924<br />
Invloed van de wisselkoers op de aangehouden liquide middelen -8.805 -10.816<br />
Toename/ Afname van de kas en kasequivalenten 27.275 12.661<br />
Nettokas en -kasequivalenten bij het begin van het boekjaar 97.002 84.341<br />
Nettokas en -kasequivalenten op het einde van het boekjaar 21 124.277 97.002
Geconsolideerde staat van de mutaties<br />
in het eigen vermogen van de Groep<br />
(duizend ¤)<br />
Overgedragen Omrekenings-<br />
Kapitaal Uitgiftepremies resultaten verschillen Totaal<br />
Stand op 1 januari 2002 500.000 11.139 549.304 33.333 1.093.776<br />
Dividenden -30.200 -30.200<br />
Resultaat van het boekjaar 32.882 32.882<br />
Omrekeningsverschillen -72.153 -72.153<br />
Stand op 31 december 2002 500.000 11.139 551.986 -38.820 1.024.305<br />
Stand op 1 januari 2003 500.000 11.139 551.986 -38.820 1.024.305<br />
Kapitaalverhoging 62.393 85.625 148.018<br />
Dividenden -29.206 -29.206<br />
Resultaat van het boekjaar 60.122 60.122<br />
Omrekeningsverschillen -73.874 -73.874<br />
Stand op 31 december 2003 562.393 96.764 582.902 -112.694 1.129.365<br />
52 | 53
TOELICHTING BIJ DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING<br />
1. Waarderingsregels en voorstellingsbasis<br />
De geconsolideerde jaarrekening per 31 december 2003 waarvan de publicatie goedgekeurd werd door de raad van bestuur<br />
van 3 maart 2004 werd voorbereid overeenkomstig de wettelijke en reglementaire bepalingen voor het opmaken<br />
van geconsolideerde jaarrekeningen van Belgische bedrijven. Ze bevat de rekeningen van de onderneming, haar<br />
dochterondernemingen en de belangen die ze aanhoudt in ondernemingen waarop vermogensmutatie is toegepast.<br />
1.1. VOORSTELLINGSBASIS<br />
De onderneming heeft ervoor gekozen de IFRS* (International Financial Reporting Standards) toe te passen, overeenkomstig<br />
het Belgisch Koninklijk Besluit van 4 december 2003, dat de voorwaarden bepaalt voor een vervroegde toepassing<br />
van deze normen. De betrokken normen en interpretaties zijn degene die van kracht waren op 14 september 2002,<br />
volgens de regelgeving van de Europese Commissie overeenkomstig de EU-richtlijn Nr. 1725/2003 inzake toepassing<br />
van IAS (International Accounting Standards) met uitzondering van IAS 32 en IAS 39 en de daarop betrekking hebbende<br />
interpretaties van het IAS Board Standing Interpretation Committee (SIC).<br />
De Belgische Commissie voor het Bank- en Financiewezen heeft bovendien de onderneming de toestemming gegeven<br />
om IFRS 1 “Eerste toepassing van IFRS” toe te passen voor haar geconsolideerde jaarrekening over 2003, en dit vooraleer<br />
deze norm door de Europese Commissie is aangenomen.<br />
Voor de posten waarvoor de internationale normen niet goedgekeurd waren op balansdatum, is de onderneming<br />
de Belgische boekhoudprincipes, zoals aangewend voor het opmaken van haar vorige geconsolideerde jaarrekeningen,<br />
verder blijven toepassen. Dit omvat de financiële instrumenten, de presentatie van de eigen aandelen op de balans<br />
en kapitaaltransactiekosten.<br />
De vergelijkende cijfers van 2002 zijn herberekend op basis van de nieuwe regels om alle aanpassingen correct weer te<br />
geven. Reconciliaties en toelichtingen over de gevolgen van de overstap naar de nieuwe regels op het eigen vermogen<br />
van de Groep en op haar nettoresultaat zijn opgenomen in de toelichtingen bij de financiële staten.<br />
De geconsolideerde jaarrekening wordt uitgedrukt in duizenden euro, afgerond op het dichtste duizendtal en werd opgemaakt<br />
op basis van het principe van de historische kost, met uitzondering van de transactionele indekkingsinstrumenten,<br />
zoals verderop beschreven.<br />
1.2. CONSOLIDATIEPRINCIPES<br />
<strong>Umicore</strong> past de integrale consolidatie toe voor haar dochterondernemingen, bedrijven die de onderneming controleert,<br />
en waarvoor ze in staat is om het financiële en operationele beleid te sturen en de voordelen ervan te verwerven.<br />
Men vermoedt dat er controle is wanneer <strong>Umicore</strong> rechtstreeks of onrechtstreeks via andere dochterondernemingen<br />
meer dan 50% van de stemrechten bezit.<br />
Dochterondernemingen worden geconsolideerd vanaf de datum waarop de controle overgedragen wordt aan de Groep<br />
en worden niet langer geconsolideerd vanaf de datum waarop deze controle ophoudt te bestaan.<br />
Toelichting 3 geeft een overzicht van de belangrijkste dochterondernemingen van de Groep op balansdatum.<br />
Een overname wordt geboekt volgens de overnamemethode. De activa en verplichtingen van het overgenomen bedrijf<br />
worden gewaardeerd tegen hun reële waarde op de overnamedatum. De kost van een overname wordt gewaardeerd<br />
tegen de reële waarde van de afgestane activa, de uitgegeven aandelen of de aangegane verplichtingen op de<br />
overnamedatum, vermeerderd met kosten die direct toerekenbaar zijn aan de overname. Het bedrag waarmee de kost van<br />
een overname het belang van de Groep in de reële waarde van de nettoactiva van de dochteronderneming overschrijdt,<br />
wordt geboekt als goodwill (zie verder punt 1.7. Immateriële activa en Kapitaaltransactiekosten).<br />
Alle intragroepsverrichtingen, intragroepssaldi en niet-gerealiseerde winsten op intra-groepsverrichtingen worden<br />
geëlimineerd. Niet-gerealiseerde verliezen worden eveneens geëlimineerd, behalve als een verlies een indicatie is tot<br />
een bijzondere waardevermindering. Indien noodzakelijk werden de waarderingsregels van de dochterondernemingen<br />
aangepast om de samenhang te garanderen met de principes aangenomen door de <strong>Umicore</strong> Groep.<br />
* Ingevolge de normen en interpretaties, gepubliceerd door respectievelijk het IASB (International Accounting Standards Board) en het Standing<br />
Interpretation Committee (SIC) van het IASB.
In een geassocieerde onderneming oefent de onderneming een betekenisvolle invloed op het financiële en operationele<br />
beleid, maar geen controle. Dit wordt in het algemeen aangetoond door het bezit van 20 tot 50% van de stemgerechtigde<br />
aandelen. Een joint venture is een contractuele overeenkomst waarbij de onderneming en andere partijen rechtstreeks<br />
of onrechtstreeks een economische activiteit opzetten die zij gezamenlijk controleren.<br />
Zowel geassocieerde ondernemingen als joint ventures worden in de consolidatie opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode.<br />
Volgens deze methode wordt het aandeel van de Groep in de winsten of verliezen na de overname opgenomen in<br />
de resultatenrekening en wordt het aandeel in de bewegingen van de reserves na de overname opgenomen in de reserves.<br />
Niet-gerealiseerde winsten uit transacties tussen de onderneming en haar geassocieerde deelnemingen of joint ventures<br />
worden geëlimineerd ten belope van het belang van de onderneming in de geassocieerde deelnemingen en joint ventures.<br />
Niet-gerealiseerde verliezen worden eveneens geëlimineerd, tenzij de transactie een indicatie levert voor een bijzondere<br />
waardevermindering.<br />
De participaties van de onderneming in geassocieerde ondernemingen en joint ventures omvatten ook de goodwill op hun<br />
overnames, verminderd met de gecumuleerde afschrijvingen.<br />
Toelichting 15 bevat een lijst van alle belangrijke geassocieerde ondernemingen en joint ventures van de onderneming op<br />
de balansdatum.<br />
1.3. INFLATIEBOEKHOUDING<br />
Per 31 december 2003 is er binnen de <strong>Umicore</strong> Groep geen enkel bedrijf dat zijn financiële verslaggeving opstelt in de<br />
valuta van een economie met hyperinflatie.<br />
1.4. OMREKENING VAN VREEMDE VALUTA<br />
De Groep stelt haar financiële verslaggeving op in euro. Voor de consolidatie van de Groep en al haar dochterondernemingen<br />
worden de jaarrekeningen van de individuele ondernemingen als volgt omgerekend:<br />
• activa en passiva tegen de koers op het einde van het jaar, zoals die gepubliceerd wordt door de Europese Centrale Bank;<br />
• resultatenrekening aan de gemiddelde wisselkoers van het boekjaar;<br />
• het eigen vermogen tegen de historische wisselkoers.<br />
Wisselkoersverschillen die ontstaan bij de omrekening van de netto-investering in buitenlandse dochterondernemingen,<br />
joint ventures en geassocieerde deelnemingen tegen de wisselkoers op het einde van het jaar, worden geboekt als deel<br />
van het eigen vermogen onder “Omrekeningsverschillen”.<br />
1.5. TRANSACTIES IN VREEMDE VALUTA<br />
Transacties in vreemde valuta worden initieel geboekt tegen de wisselkoersen die van kracht zijn op de datum van de<br />
afsluiting van de transacties. Bij de jaarafsluiting, worden alle monetaire activa en passiva gebaseerd op deze transacties<br />
in vreemde valuta, omgerekend aan de wisselkoers gebruikt voor het opmaken van de balans. Winsten en verliezen die<br />
voortvloeien uit transacties in vreemde valuta en uit de omrekening van monetaire activa en passiva in vreemde valuta,<br />
worden in de resultatenrekening opgenomen als een financieel resultaat.<br />
Om zich tegen bepaalde valutarisico’s in te dekken, heeft de onderneming een aantal termijn-en/of optiecontracten<br />
afgesloten (zie verder punt 1.22. Indekkingsinstrumenten).<br />
1.6. MATERIELE VASTE ACTIVA<br />
Materiële vaste activa worden geboekt tegen historische kost, verminderd met gecumuleerde afschrijvingen en bijzondere<br />
waardeverminderingen. De kostprijs omvat alle directe kosten en het toewijsbare gedeelte van de indirecte kosten die nodig<br />
waren om de activa bedrijfsklaar te maken.<br />
Intercalaire interesten worden niet geactiveerd. Ze worden ten laste genomen van het resultaat in de periode waarin ze ontstaan.<br />
Herstellings- en onderhoudskosten worden ten laste genomen in de periode waarin ze werden uitgevoerd, indien ze niet bijdragen<br />
tot een verhoging van het toekomstige economische rendement van de activa. Zoniet worden ze beschouwd als een afzonderlijke<br />
component van de materiële vaste activa. Componenten van de materiële vaste activa zijn elementen die op regelmatige<br />
basis worden vervangen. Zij worden beschouwd als afzonderlijke activa, omdat hun economische levensduur verschilt van<br />
de andere categorieën van materiële vaste activa waartoe zij behoren, terwijl de vervangen activa afgeschreven worden.<br />
54 | 55
De lineaire afschrijvingsmethode wordt toegepast over de geschatte economische levensduur van de activa. De geschatte<br />
economische levensduur van de respectievelijke materiële activa is als volgt:<br />
Terreinen Niet afschrijfbaar<br />
Gebouwen :<br />
• Industriële gebouwen 20 jaar<br />
• Aanpassingen aan gebouwen 10 jaar<br />
• Andere gebouwen, zoals kantoren en laboratoria 40 jaar<br />
• Onroerend goed 40 jaar<br />
Installaties, machines en uitrustingen : 10 jaar<br />
• Ovens 7 jaar<br />
• Kleinere uitrustingen 5 jaar<br />
Meubilair en materieel :<br />
• Rollend materieel 5 jaar<br />
• Mobiel materieel voor intern transport 7 jaar<br />
• Informaticamaterieel 3 tot 5 jaar<br />
• Meubilair en kantoormaterieel 5 tot 10 jaar<br />
Activa worden op elke balansdatum nagekeken of er een indicatie bestaat van de noodzaak tot boeking van een bijzondere<br />
waardevermindering en dit aan de hand van een evaluatie naar het potentieel van voldoende toekomstige winsten. Als de<br />
geschatte recupereerbare waarde lager is dan de boekwaarde, wordt een bijzondere waardevermindering geboekt onder<br />
de bedrijfskosten. Om bijzondere waardeverminderingen te evalueren, worden activa gegroepeerd in kasstroomgenererende<br />
eenheden op het laagste niveau waarvoor er afzonderlijk identificeerbare kasstromen bestaan (zie punt 1.13. Bijzondere<br />
waardevermindering van activa).<br />
Een kasstroomgenererende eenheid is de kleinste identificeerbare groep activa die kasstromen genereren uit voortgezet<br />
gebruik onafhankelijk van die voortkomend uit andere activa of groepen van activa.<br />
1.7. IMMATERIELE ACTIVA EN KAPITAALTRANSACTIEKOSTEN<br />
1.7.1. Kapitaaltransactiekosten<br />
Uitgaven voor oprichting en kapitaalverhoging worden geactiveerd voor zover ze niet in het resultaat werden genomen<br />
tijdens de periode waarin ze werden gemaakt. Ze worden afgeschreven over een periode van 5 jaar wanneer deze kosten<br />
geactiveerd werden.<br />
1.7.2. Goodwill<br />
Goodwill is het positieve verschil tussen de overnameprijs van een dochteronderneming, geassocieerde onderneming of<br />
joint venture en het aandeel van de Groep in de reële waarde van de identificeerbare activa en passiva van het overgenomen<br />
bedrijf op de datum van de overname. Deze goodwill wordt lineair afgeschreven over de geschatte economische levensduur<br />
met een maximum van 20 jaar.<br />
Goodwill van geassocieerde ondernemingen en joint ventures wordt in de balans opgenomen onder “Deelnemingen opgenomen<br />
volgens de vermogensmutatiemethode”, samen met de investering zelf.<br />
Om de noodzaak tot een bijzondere waardevermindering te kunnen beoordelen, wordt de goodwill toegewezen aan een<br />
kasstroomgenererende eenheid. Op elke balansdatum worden kasstroomgenererende eenheden geëvalueerd op indicaties<br />
voor een bijzondere waardevermindering. Als een dergelijke aanwijzing bestaat, wordt een analyse uitgevoerd om te bepalen<br />
of de boekwaarde van de goodwill volledig recupereerbaar is (zie punt 1.13. Bijzondere waardevermindering van activa).<br />
Negatieve goodwill is het excedent van de reële waarde van het aandeel van de Groep in de verworven identificeerbare<br />
nettoactiva op het ogenblik van de overname tegenover de betaalde overnameprijs.<br />
Voor zover negatieve goodwill betrekking heeft op verwachte toekomstige verliezen en kosten die geïdentificeerd zijn in<br />
het overnameplan van de onderneming en voor zover zij op een betrouwbare manier kunnen gewaardeerd worden, wordt<br />
dat deel van de negatieve goodwill opgenomen in de resultatenrekening naarmate de toekomstige verliezen en lasten zich<br />
voordoen. Overblijvende negatieve goodwill die de reële waarde van de verworven niet-monetaire activa niet overschrijdt,<br />
wordt mee afgeschreven in de resultatenrekening over de resterende levensduur van die activa. Negatieve goodwill die de<br />
reële waarde van de verworven niet-monetaire activa overschrijdt, wordt onmiddellijk in resultaat opgenomen.
1.7.3. Andere immateriële activa<br />
Er moet een onderscheid worden gemaakt volgens het type van immateriële activa :<br />
• octrooien, licenties: worden afgeschreven over de periode van hun juridische bescherming;<br />
• software en aanverwante interne ontwikkelingskosten: worden afgeschreven over een periode van 5 jaar;<br />
• gebruiksrecht van terreinen: wordt lineair afgeschreven over de contractuele periode.<br />
Marktaandelen en handelsmerken worden niet geactiveerd.<br />
1.7.4. Onderzoek en ontwikkeling<br />
Onderzoekskosten met betrekking tot het verwerven van nieuwe wetenschappelijke of technologische kennis en inzichten,<br />
worden ten laste van het resultaat genomen van de periode waarin ze werden gemaakt.<br />
Ontwikkelingskosten worden gedefinieerd als kosten voor het ontwerpen van nieuwe of aanzienlijk verbeterde producten<br />
en procédés voorafgaand aan de commerciële productie of het gebruik. Ze worden geactiveerd als, onder andere,<br />
aan de volgende voorwaarden voldaan is:<br />
• de immateriële activa zullen aanleiding geven tot toekomstige economische voordelen, of met andere woorden,<br />
het marktpotentieel is duidelijk aangetoond;<br />
• de kosten met betrekking tot het procédé of product kunnen duidelijk geïdentificeerd en betrouwbaar gewaardeerd<br />
worden.<br />
Indien het moeilijk is om een duidelijk onderscheid te maken tussen onderzoeks- of ontwikkelingskosten, worden de kosten<br />
beschouwd als onderzoekskosten. Als ontwikkelingskosten geactiveerd worden, worden ze lineair afgeschreven over de<br />
periode van het verwachte voordeel maar zeker niet meer dan 5 jaar.<br />
1.8. LEASING<br />
Leasingovereenkomsten kunnen opgesplitst worden in twee soorten:<br />
1.8.1. Financiële leasing<br />
Leasing waarbij de onderneming vrijwel alle voordelen en risico's verbonden aan de eigendom van de betrokken activa<br />
overneemt, wordt beschouwd als financiële leasing. Financiële leasingcontracten worden in de balans opgenomen aan de<br />
reële waarde op het moment van het aangaan van de leasingovereenkomst of, indien deze lager is, tegen de geschatte<br />
geactualiseerde waarde van de minimale leasingbetalingen, min gecumuleerde afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen.<br />
Elke aflossing wordt deels beschouwd als terugbetaling van de leasingschuld, deels als interestbetaling in een verhouding<br />
die maakt dat er over de volledige looptijd een constante interestlast ontstaat in vergelijking met het openstaand kapitaal.<br />
De overeenkomstige huurschulden, exclusief de financiële lasten, worden geboekt in de rubriek “Overige langetermijnschulden”.<br />
Het interestgedeelte wordt over de termijn van de leasingperiode in de resultatenrekening opgenomen. Activa die het<br />
voorwerp uitmaken van financiële leasing worden afgeschreven over een termijn die overeenstemt met de verwachte<br />
economische levensduur van deze activa volgens de regels opgesteld door de onderneming.<br />
1.8.2. Operationele leasing<br />
Leasingovereenkomsten waarbij vrijwel alle wezenlijke voordelen en risico's verbonden aan de eigendom van de activa bij<br />
de verhuurder berusten, worden als operationele leasing beschouwd. Operationele leasingbetalingen worden als een kost<br />
geboekt in de resultatenrekening.<br />
1.9. FINANCIELE VASTE ACTIVA<br />
Financiële vaste activa omvatten beleggingen in aandelen, beleggingen in obligaties en leningen. Ze worden in de balans<br />
opgesplitst in vaste en vlottende financiële activa, op basis van de intentie of de mogelijkheid om ze binnen twaalf maanden<br />
na de balansdatum te realiseren.<br />
Beleggingen in obligaties en leningen worden opgenomen tegen nettowaarde na afschrijving, beleggingen in aandelen<br />
tegen kostprijs. Bijzondere waardeverminderingen worden geboekt als de nettoboekwaarde het realiseerbaar bedrag<br />
van de activa overschrijdt. Een terugneming van een bijzondere waardevermindering zal enkel worden verricht op structurele<br />
gronden, maar zal de historische kostprijs niet overschrijden.<br />
Eigen aandelen, opgenomen als vlottende activa, worden tegen kostprijs geboekt.<br />
56 | 57
1.10. VOORRADEN<br />
Voorraden worden geboekt tegen kostprijs of, indien die lager is, de netto realiseerbare waarde. De kostprijs omvat directe<br />
aankoop- of productiekosten en een toewijsbaar deel van de algemene kosten.<br />
Voorraden worden opgesplitst in :<br />
1. Basisproducten met metaaldekking<br />
2. Basisproducten zonder metaaldekking<br />
3. Verbruiksgoederen<br />
4. Betaalde voorschotten<br />
5. Bestellingen in uitvoering<br />
Basisproducten met metaaldekking zijn metaalhoudende producten waarbij <strong>Umicore</strong> blootgesteld is aan metaalprijsschommelingen<br />
en waarvoor <strong>Umicore</strong> een actief en structureel risicobeheer toepast teneinde de mogelijke negatieve<br />
effecten op de financiële performantie van de Groep tot een minimum te beperken. De metaalinhoud wordt gegroepeerd<br />
in categorieën die hun specifieke aard en operationele toepassing weerspiegelen. De voorraden worden gewaardeerd aan<br />
de methode van het gewogen gemiddelde, toegepast per voorraadcategorie. Naar gelang van de voorraadcategorie,<br />
worden gepaste indekkingsmechanismen toegepast (zie punt 1.22. over Indekkingstechnieken).<br />
Basisproducten zonder metaaldekking en verbruiksgoederen worden gewaardeerd volgens de methode van het gewogen<br />
gemiddelde.<br />
Bijzondere waardeverminderingen op voorraden worden geboekt in geval van lage voorraadrotatie en wanneer<br />
de nettoboekwaarde de marktwaarde overschrijdt. Waardeverminderingen worden afzonderlijk voorgesteld<br />
Betaalde voorschotten zijn voorafbetalingen op contracten met leveranciers, waarbij de fysieke levering van het onderliggende<br />
goed nog niet heeft plaatsgevonden. Zij worden geboekt tegen nominale waarde.<br />
Bestellingen in uitvoering worden gewaardeerd volgens de methode van de “winstname volgens de vordering van de werken”.<br />
1.11. HANDELSVORDERINGEN<br />
Handelsvorderingen worden opgenomen tegen hun nominale waarde, min de nodige voorziening voor oninvorderbaarheid.<br />
1.12. KAS EN KASEQUIVALENTEN<br />
Kasmiddelen omvatten de beschikbare geldmiddelen in contanten en uitstaande bedragen bij banken. Kasequivalenten zijn<br />
uiterst liquide kortetermijnbeleggingen die op elk ogenblik kunnen worden omgezet in een voorafbepaald bedrag, een looptijd<br />
hebben van maximum drie maanden en niet onderhevig zijn aan een materieel risico op waardeschommelingen.<br />
Deze elementen worden in de balans opgenomen tegen nominale waarde of kostprijs. Bankleningen worden in de balans<br />
opgenomen als schulden op korte termijn.<br />
1.13. BIJZONDERE WAARDEVERMINDERING VAN ACTIVA<br />
Materiële vaste activa en andere vaste activa, met inbegrip van goodwill en immateriële activa, worden geëvalueerd op<br />
de noodzaak tot boeking van bijzondere waardeverminderingen indien bepaalde gebeurtenissen of veranderde omstandigheden<br />
erop wijzen dat de boekwaarde mogelijkerwijs niet kan gerealiseerd worden. Indien dergelijke indicaties aanwezig zijn,<br />
moet de realiseerbare waarde van de activa geschat worden.<br />
De realiseerbare waarde is de nettoverkoopprijs van de activa of, wanneer ze hoger is, de gebruikswaarde van de activa.<br />
Om de realiseerbare waarde van individuele activa te kunnen schatten, bepaalt de onderneming vaak de realiseerbare<br />
waarde van de kasstroomgenererende eenheid waartoe de activa behoren.<br />
Als de boekwaarde van de activa de realiseerbare waarde overschrijdt, dan wordt onmiddellijk een bijzondere<br />
waardevermindering als kost geboekt.<br />
Bijzondere waardeverminderingen worden teruggenomen als er een aanwijzing is dat de reden voor de bijzondere<br />
waardeverminderingen die geboekt zijn voor de activa of voor de kasstroomgenererende eenheid, niet langer bestaan<br />
of verminderd zijn. Een bijzondere waardevermindering wordt echter alleen teruggenomen in zoverre de boekwaarde<br />
van de activa niet groter is dan de nettoboekwaarde na afschrijving alsof er in de voorgaande jaren geen bijzondere<br />
waardevermindering zou zijn opgenomen.
1.14. KAPITAAL EN OVERGEDRAGEN RESULTATEN EN RESERVES<br />
Overgedragen resultaten en reserves zijn niet beschikbaar voor uitkering ten belope van het bedrag, geïnvesteerd<br />
in eigen aandelen.<br />
Dividenden van de moederonderneming uitkeerbaar aan de gewone uitstaande aandelen worden pas opgenomen<br />
op de passiva van zodra ze goedgekeurd zijn door de aandeelhouders.<br />
1.15. MINDERHEIDSBELANGEN<br />
Minderheidsbelangen omvatten het deel, toebehorend aan de minderheidsaandeelhouders, van de reële waarde<br />
van identificeerbare activa en passiva die geboekt worden bij de overname van een dochteronderneming,<br />
samen met het overeenkomstige deel van de gerealiseerde winsten en verliezen voor de daaropvolgende periodes.<br />
In de resultatenrekening wordt het minderheidsaandeel in het verlies of de winst van de onderneming apart getoond<br />
van het geconsolideerd resultaat van de onderneming.<br />
1.16. VOORZIENINGEN<br />
Voorzieningen worden aangelegd in de balans als:<br />
• er een huidige (wettelijke of feitelijke) verplichting bestaat ten gevolge van een gebeurtenis uit het verleden;<br />
• het waarschijnlijk is dat er kasuitgaven vereist zijn om de verplichting af te wikkelen;<br />
• er een betrouwbare schatting van het bedrag van deze uitgave kan gemaakt worden.<br />
Een feitelijke verplichting is een verplichting die ontstaat uit de handelingen van een onderneming, waarbij deze, door<br />
een consistent gedrag of door bepaalde gepubliceerde beleidsregels te kennen geeft dat zij bepaalde verantwoordelijkheden<br />
aanvaardt, en de onderneming als gevolg daarvan een terecht verwachtingspatroon gecreëerd heeft dat zij die<br />
verantwoordelijkheden daadwerkelijk zal opnemen.<br />
Het bedrag opgenomen als voorziening is de best mogelijke schatting op de balansdatum van de uitgaven die vereist zijn<br />
om aan de bestaande verplichting te voldoen, rekening houdend met de waarschijnlijkheid van het mogelijke resultaat<br />
van de gebeurtenis. Indien de tijdswaarde van het geld belangrijk is, wordt als voorziening de huidige waarde genomen van<br />
de verwachte toekomstige vereiste uitgaven om aan de verplichting te voldoen. Het resultaat van de jaarlijkse heractualisatie<br />
van de voorzieningen, als ze verricht wordt, wordt opgenomen in de financiële resultaten.<br />
De belangrijkste types van voorzieningen zijn de volgende:<br />
1. Voorzieningen voor personeelsvoordelen (zie punt 1.17. Personeelsvoordelen).<br />
2. Voorzieningen voor milieuverplichtingen<br />
Milieuvoorzieningen zijn gebaseerd op wettelijke en feitelijke verplichtingen ten gevolge van gebeurtenissen uit het verleden,<br />
in overeenstemming met het gepubliceerde milieubeleid van de onderneming en de geldende wettelijke verplichtingen.<br />
Het volledige bedrag van de geschatte verplichting wordt onmiddellijk opgenomen, met uitzondering van de voorziening<br />
voor de overdekking van opslagbekkens en het daaraan gekoppeld landschapsherstel. Voor die specifieke voorzieningen<br />
wordt de verplichting stapsgewijs opgenomen naarmate de opslagbekkens werkelijk gebruikt worden.<br />
3. Overige voorzieningen<br />
Omvat voorzieningen voor geschillen, verlieslatende contracten, garanties, risico's op financiële deelnemingen en<br />
herstructureringen. Een voorziening voor herstructurering wordt opgenomen als de onderneming een gedetailleerd<br />
en formeel herstructureringsplan heeft goedgekeurd, en als de herstructurering al gestart of publiek aangekondigd<br />
is vóór de balansdatum. Elke herstructureringsvoorziening omvat enkel de directe uitgaven die voortvloeien<br />
uit de herstructurering, die duidelijk afgebakend zijn en die geen verband houden met de lopende activiteiten<br />
van de onderneming.<br />
1.17. PERSONEELSVOORDELEN<br />
1.17.1. Personeelsvoordelen op korte termijn<br />
Ze omvatten lonen, salarissen en sociale-zekerheidsbijdragen, vakantiegeld, doorbetaling van loon bij ziekte, bonussen<br />
en beloningen in natura. Deze worden als kost geboekt in de betreffende periode. Alle kaderleden van de onderneming<br />
ontvangen bonussen, op basis van te bereiken financiële doelstellingen. Het bedrag van de bonus wordt ten laste genomen,<br />
op basis van een raming op de balansdatum.<br />
58 | 59
1.17.2. Vergoedingen na uitdiensttreding (pensioenen, medische zorgverlening)<br />
De onderneming heeft verschillende pensioenprogramma’s en programma’s voor medische zorgverlening in overeenstemming<br />
met de voorwaarden en de praktijken in de landen waar ze actief is. De programma’s worden in principe gefinancierd<br />
via betalingen aan verzekeringsmaatschappijen of apart beheerde fondsen.<br />
1.17.2.1. “Te bereiken doel”-plannen<br />
De onderneming neemt alle wettelijke en feitelijke verplichtingen in de boeken op, zowel op basis van de formele<br />
bepalingen van de “te bereiken doel”-plannen als van de eerder informele gewoonten van de onderneming.<br />
Het bedrag dat opgenomen wordt in de balans, is gebaseerd op actuariële berekeningen (op basis van de “projected unit<br />
credit method”) en vertegenwoordigt de actuele waarde van de toekomstige uitkeringsverplichtingen. De voorzieningen<br />
worden aangepast voor de nog niet afgeschreven actuariële winsten en verliezen en de pensioenkosten van verleden<br />
diensttijd en verminderd met de reële waarde van de eventuele activa van het pensioenplan.<br />
Niet-opgenomen actuariële winsten en verliezen resulteren uit verschillen tussen werkelijke en geschatte actuariële<br />
parameters zoals weerspiegeld in de jaarlijkse bijwerking van de actuariële berekeningen. Dat deel van de actuariële<br />
winsten en verliezen, dat meer bedraagt dan 10% van de actuele waarde van de verplichtingen (de “te bereiken doel”verplichting)<br />
of - als dit hoger is - van de waarde van de eventuele activa van het plan, wordt volledig opgenomen in<br />
de resultatenrekening van de eerste daarop volgende periode.<br />
Niet-opgenomen pensioenkosten van verleden diensttijd resulteren uit de invoering van nieuwe toekomstige<br />
uitkeringsverplichtingen of wijzigingen aan de voordelen die betaalbaar zijn volgens het bestaande plan.<br />
De pensioenkosten van verleden diensttijd waarvoor de uitkeringen nog niet verworven zijn (de werknemers moeten<br />
eerst nog de arbeidsprestaties verlenen vooraleer de uitkeringen toegekend worden), worden lineair afgeschreven<br />
over de gemiddelde periode tot de nieuwe of gewijzigde uitkeringen verworven zijn.<br />
1.17.2.2. Plannen met “vaste bijdrage”<br />
De onderneming betaalt vaste bijdragen aan openbare of privé-verzekeringsplannen. De betalingen worden ten laste<br />
genomen op het moment dat ze verschuldigd zijn, en zijn als dusdanig opgenomen in de personeelskosten.<br />
1.17.3. Andere personeelsvoordelen op lange termijn (anciënniteitspremies)<br />
Deze vergoedingen worden geboekt ten belope van hun verwachte kostprijs over de tewerkstellingsperiode, op basis<br />
van een boekhoudmethode, vergelijkbaar met die van de “te bereiken doel”-plannen. Deze verplichtingen worden over<br />
het algemeen jaarlijks gewaardeerd door onafhankelijke erkende actuarissen. Alle actuariële verliezen of winsten worden<br />
onmiddellijk opgenomen in de resultatenrekening.<br />
1.17.4. Loopbaanbeëindigingsvoordelen (brugpensioenplannen, andere gelijkaardige verplichtingen)<br />
Deze vergoedingen zijn verschuldigd als gevolg van de beslissing van de onderneming om het dienstverband van<br />
een werknemer te beëindigen vóór de normale pensioendatum of van een beslissing van een werknemer om in ruil voor<br />
deze vergoeding vrijwillig ontslag te nemen. Als ze redelijkerwijs voorspelbaar zijn, overeenkomstig de voorwaarden<br />
en praktijken in de landen waar de onderneming actief is, worden ook potentieel toekomstige verplichtingen opgenomen.<br />
Deze vergoedingen worden geboekt ten belope van hun verwachte kostprijs over de tewerkstellingsperiode, op basis<br />
van een boekhoudmethode, vergelijkbaar met die van de “te bereiken doel”-plannen. Deze verplichtingen worden over<br />
het algemeen jaarlijks gewaardeerd door onafhankelijke erkende actuarissen. Alle actuariële verliezen of winsten worden<br />
onmiddellijk opgenomen in de resultatenrekening.<br />
1.17.5. Vergoedingen in aandelen en aanverwante voordelen<br />
Dankzij verschillende aandelenoptieprogramma’s kunnen zowel de werknemers als het senior management van de onderneming<br />
aandelen van <strong>Umicore</strong> verwerven. De uitoefeningsprijs van de optie is gelijk aan de marktprijs van de onderliggende aandelen<br />
op de datum van de toekenning, en er worden geen vergoedingskosten of verplichtingen geboekt. Als de opties uitgeoefend<br />
worden, worden ofwel de eigen aandelen aangewend of wordt het kapitaal verhoogd met het bedrag van de ontvangen sommen.<br />
De personeelsvoordelen worden geboekt als bedrijfsresultaat in de resultatenrekening, met uitzondering van interestkosten<br />
en het rendement op de activa van de “te bereiken doel”-plannen, die opgenomen worden in de financiële resultaten.<br />
1.18. FINANCIELE SCHULDEN<br />
Voor leningen worden de initieel ontvangen bedragen geboekt, verminderd met transactiekosten. Daarna worden<br />
ze gewaardeerd tegen nettowaarde na afschrijving, op basis van de effectieve interestmethode. De nettowaarde<br />
na afschrijving wordt berekend rekening houdend met alle uitgiftekosten en elke korting of premie bij de vereffening.<br />
Alle verschillen tussen het geleende bedrag en de terugbetalingswaarde worden opgenomen in de resultatenrekening.<br />
1.19. HANDELSSCHULDEN<br />
Handelsschulden worden geboekt tegen nominale waarde.
1.20. BELASTINGEN OP HET RESULTAAT<br />
De belastingen op het resultaat van het boekjaar betreffen de effectieve belastingen alsook de latente belastingen.<br />
Deze belastingen worden berekend in overeenstemming met de belastingwetgeving die van toepassing is in elk land<br />
waar de onderneming actief is.<br />
De effectieve belastingen omvatten deze die verschuldigd zijn op het belastbaar inkomen van het jaar, op basis van<br />
de belastingpercentages die gelden op de balansdatum, evenals elke herziening van de belastingen die verschuldigd<br />
(of terugbetaalbaar) zijn voor voorgaande jaren.<br />
Latente belastingen worden berekend volgens de “liability method”, op tijdelijke verschillen die voortkomen tussen<br />
enerzijds de fiscale waarde van de activa en passiva en anderzijds hun boekwaarde in de jaarrekening. Deze belastingen<br />
worden gewaardeerd op basis van de belastingpercentages van het volgende jaar.<br />
Latente belastingactiva worden enkel geboekt wanneer het waarschijnlijk is dat er voldoende toekomstige belastbare<br />
winst zal zijn waarmee de tijdelijke verschillen kunnen worden verrekend.<br />
Latente belastingactiva en -passiva worden gecompenseerd en netto voorgesteld enkel en alleen als ze betrekking<br />
hebben op belastingen geheven door dezelfde belastinginstantie op dezelfde belastbare entiteit.<br />
1.21. BOEKING VAN OPBRENGSTEN<br />
1.21.1. Verkoop van goederen en verlening van diensten<br />
De opbrengsten uit de verkoop van goederen uit de verwerkingsactiviteiten worden opgenomen wanneer de belangrijkste<br />
voordelen en risico's inzake eigendom ten laste vallen van de koper en er niet langer onzekerheid bestaat over de ontvangst<br />
van de overeengekomen vergoeding, en de daaraan verbonden transactiekosten of de mogelijke teruggave van de goederen.<br />
Opbrengsten uit raffinageactiviteiten worden opgenomen van zodra de metaalreferentie bereikt is. De metaalreferentie is<br />
een algemeen erkende standaardvorm van metaal met gedefinieerde metaalinhoud, verhandeld op gevestigde actieve<br />
markten voor basismaterialen (“commodities”).<br />
Opbrengsten uit de levering van diensten worden opgenomen in verhouding tot het niveau van afwerking van de transactie<br />
als dit op een betrouwbare manier gewaardeerd kan worden.<br />
1.21.2. Overheidssubsidies<br />
Overheidssubsidies worden aanvankelijk geboekt in de balans als over te dragen opbrengsten indien er een redelijke<br />
garantie is dat de subsidies ontvangen zullen worden en dat de onderneming zal voldoen aan de voorwaarden die<br />
eraan verbonden zijn. Subsidies worden vervolgens in de resultatenrekening opgenomen over de periode die nodig<br />
is om in verband gebracht te worden met de kosten die ze moeten compenseren.<br />
1.22. INDEKKINGSINSTRUMENTEN<br />
De onderneming gebruikt afgeleide financiële instrumenten en instrumenten met betrekking tot basismaterialen voornamelijk<br />
om de blootstelling aan negatieve schommelingen van wisselkoersen, metaalprijzen, rentevoeten en andere marktrisico’s<br />
te beperken. De onderneming gebruikt voornamelijk contant- en termijncontracten om het metaal- en valutarisico in te dekken,<br />
en swapcontracten om het renterisico in te dekken. De transacties die verricht worden op de termijnmarkt zijn niet<br />
speculatief van aard.<br />
1.22.1. Transactionele risico’s<br />
De afgeleide financiële instrumenten en instrumenten met betrekking tot basismaterialen die tot doel hebben de reële<br />
waarde van de onderliggende ingedekte elementen te beschermen, worden initieel opgenomen tegen transactiekoers.<br />
Zowel de instrumenten als de ingedekte elementen worden nadien gewaardeerd aan de reële waarde op de balansdatum,<br />
volgens het marktwaarde-vergelijkingsmechanisme (“mark-to-market”). Alle winsten en verliezen op de ingedekte posities<br />
worden onmiddellijk opgenomen in de resultatenrekening, als bedrijfsresultaat als ze betrekking hebben op basismaterialen<br />
en als financiële resultaten als ze betrekking hebben op valuta’s en rente (zie ook punt 1.10. Voorraden). Op de nietingedekte<br />
posities worden enkel de verliezen opgenomen. Het principe van de marktwaardevergelijking is het berekenen<br />
van het verschil tussen de transactiekoers en de slotkoers, contant ten opzichte van contant of termijn ten opzichte van<br />
termijn, afhankelijk van de gebruikte transactiekoers.<br />
1.22.2. Structurele risico’s<br />
Afgeleide financiële instrumenten en instrumenten met betrekking tot basismaterialen die tot doel hebben toekomstige<br />
kasstromen te beschermen, worden niet opgenomen in het bedrijfsresultaat zolang de onderliggende kasstroom niet<br />
erkend is. Er worden geen marktwaarde-vergelijkingsmechanismen toegepast.<br />
60 | 61
2. Impact van de overgang naar de nieuwe waarderingsregels<br />
op de jaarrekening<br />
Geconsolideerde staat van de mutaties in het eigen vermogen van de Groep<br />
(duizend ¤)<br />
Uitgifte- Overgedragen Consolidatie- Omrekenings-<br />
Kapitaal premies resultaten verschillen verschillen TOTAAL<br />
Balans per 1 januari 2002<br />
onder vroegere boekhoudregels 500.000 11.139 537.374 963 24.170 1.073.646<br />
Wijzigingen in boekhoudregels<br />
(a) Latente belastingen IAS 12 69.522 69.522<br />
(b) Personeelsvoordelen IAS 19 -28.261 -28.261<br />
(c) Voorzieningen IAS 37 -1.103 -1.103<br />
(d) Intercalaire interesten IAS 23 -4.921 -4.921<br />
(e) Bedrijfsacquisities IAS 22 -29.557 -963 -30.520<br />
(f) Voorraden IAS 2 -8.352 -8.352<br />
(g) IFRS-impact op geassocieerde ondernemingen -6.762 -6.762<br />
(h) Immateriële vaste activa IAS 38 2.165 2.165<br />
(i) Omrekeningsverschillen IAS 21 -9.540 9.163 -377<br />
Overige aanpassingen -1.462 -1.462<br />
(j) Te betalen dividenden 30.200 30.200<br />
Herwerkte balans per 1 januari 2002 500.000 11.139 549.303 33.333 1.093.775<br />
2.1. Toelichting bij de reconciliatie van het eigen vermogen op 1 januari 2002<br />
Deze toelichting beschrijft de gevolgen van de overgang van de vroegere waarderingsregels van de Groep naar IFRS,<br />
zoals goedgekeurd door de Europese Commissie en overeenkomstig het koninklijk besluit van 4 december 2003<br />
op de openingsbalans, meer in het bijzonder het eigen vermogen per 1 januari 2002 en per 31 december 2002.<br />
Voor meer details verwijzen we eveneens naar toelichting 1 tot de belangrijkste waarderingsregels.<br />
Herberekening van het eigen vermogen<br />
a) Latente belastingen IAS 12 (¤ +69.522 duizend)<br />
Onder de vroegere waarderingsregels werden actieve belastinglatenties uitsluitend geboekt voor zover ze werden<br />
gecompenseerd door passieve belastinglatenties. Als gevolg van de nieuwe regels waardeert en boekt de onderneming<br />
op elke balansdatum de actieve belastinglatenties waarvoor waarschijnlijk voldoende belastbare winst zal ontstaan om<br />
de actieve belastinglatenties te kunnen realiseren. Het bedrag van de actieve belastinglatenties dat volgens IAS12 als<br />
realiseerbaar wordt beschouwd en als een stijging van het eigen vermogen op de openingsbalans wordt geboekt,<br />
bedraagt ¤ 56.189 duizend. Het resterende bedrag van ¤ 13.333 duizend betreft latente belastingen die werden berekend<br />
op de aanpassingen als gevolg van de overgang naar nieuwe waarderingsregels.
) Personeelsvoordelen IAS 19 (¤ -28.261 duizend)<br />
Alle niet-geboekte actuariële winsten en verliezen en pensioenkosten van verleden diensttijd werden geboekt voor een<br />
totaal bedrag van ¤ -4.711 duizend. De uitgebreidere verplichtingen van IFRS hebben geleid tot de inboeking van nieuwe<br />
voorzieningen voor een bedrag van ¤ -23.554 duizend, voornamelijk met betrekking tot gezondheidszorgprogramma's<br />
en anciënniteitspremies in België en Frankrijk.<br />
c) Voorzieningen IAS 37 (¤ -1.103 duizend)<br />
Voorzieningen voor grote herstellingswerken worden niet langer geboekt, maar de belangrijkste herstellingskosten worden<br />
geactiveerd en afgeschreven over een periode tussen twee grote herstellingen in, op basis van de componentenbenadering.<br />
De terugneming van bestaande voorzieningen had een positieve impact op het eigen vermogen ten bedrage van ¤ 32.953 duizend.<br />
De criteria voor het boeken van voorzieningen zijn in het algemeen strikter geworden en bovendien erkent IAS 37<br />
het principe van de feitelijke verplichting naast het principe van de wettelijke verplichting. Langetermijnvoorzieningen<br />
worden daarenboven geactualiseerd indien deze belangrijk zijn. Al deze wijzigingen hebben geresulteerd in de inboeking<br />
van bijkomende voorzieningen ten bedrage van ¤ -34.055 duizend, voornamelijk met betrekking tot het leefmilieu<br />
en in mindere mate voor financiële participaties.<br />
d) Intercalaire interesten IAS 23 (¤ -4.921 duizend)<br />
Intercalaire interesten worden niet langer geactiveerd en bijgevolg werden deze, opgenomen in de balans per 1 januari 2002,<br />
afgeboekt.<br />
e) Bedrijfsacquisities IAS 22 (¤ -29.557 duizend)<br />
Onder IAS 22 geldt de verplichting goodwill toe te wijzen aan kasstroomgenererende eenheden en deze op de datum<br />
van eerste implementatie te onderwerpen aan een test op bijzondere waardevermindering. <strong>Umicore</strong> heeft dan ook de<br />
goodwill die een gevolg was van de fusie in 1989 van Vieille Montagne, Metallurgie Hoboken - Overpelt, Mechim en<br />
ACEC Union Minière, alsook een deel van de goodwill op de synthetische diamantactiviteiten afgeboekt.<br />
f) Voorraden IAS 2 (¤ -8.352 duizend)<br />
Voorraden werden ondergebracht in verschillende categorieën volgens hun aard en operationeel gebruik. De LIFO-methode<br />
werd voor elke voorraadcategorie vervangen door de methode van het gewogen gemiddelde. Voorraden worden gewaardeerd<br />
tegen kostprijs of tegen nettorealisatiewaarde, indien deze lager is. Kosten omvatten identificeerbare directe aankoop- of<br />
productiekosten en een gepaste toewijzing van indirecte kosten, aankoop- en productiekosten, inclusief algemene kosten.<br />
De toepassing van deze principes had een negatieve impact op het eigen vermogen van ¤ -8.352 duizend.<br />
g) IFRS-impact op geassocieerde ondernemingen (¤ -6.762 duizend)<br />
De jaarrekeningen van de geassocieerde ondernemingen werden herwerkt in functie van de nieuwe waarderingsregels<br />
van <strong>Umicore</strong>. Het grootste verschil komt voort uit voorzieningen voor personeelsvoordelen met een overeenkomstig<br />
effect op belastinglatenties.<br />
h) Immateriële vaste activa IAS 38 (¤ +2.165 duizend)<br />
De nuttige levensduur van software werd herzien naar 5 jaar in plaats van 3 jaar. Deze aanpassing had een positieve<br />
impact van ¤ 2.165 duizend.<br />
i) Omrekeningsverschillen IAS 21 (¤ -9.540 duizend)<br />
Twee entiteiten in Megapode, een subgroep die werd opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode, werden<br />
geïdentificeerd als buitenlandse activiteiten en hebben als gevolg hiervan hun respectievelijke functionele valuta<br />
aangepast, overeenkomstig SIC19. Dit heeft geleid tot een aanpassing van de overgedragen resultaten voor een bedrag<br />
van ¤ -8.870 duizend.<br />
j) Te betalen dividenden<br />
Te betalen dividenden met betrekking tot de afgesloten periode worden op het einde van het boekjaar in het eigen<br />
vermogen opgenomen in plaats van als een kortetermijnschuld in de balans. De invloed van deze herklassering<br />
op de overgedragen resultaten bedraagt ¤ 30.200 duizend.<br />
62 | 63
Geconsolideerde staten van de mutaties in het eigen vermogen van de Groep en het resultaat 2002<br />
2.2. Toelichting bij de reconciliatie van de resultatenrekening 2002<br />
(duizend ¤)<br />
Uitgifte- Overgedragen Resultaat van Consolidatie- Omrekenings-<br />
Kapitaal premies resultaten het boekjaar verschillen verschillen TOTAAL<br />
Balans per 31 december 2002<br />
onder vroegere boekhoudregels 500.000 11.139 508.168 48.3921.036 -45.709 1.023.026<br />
Wijzigingen in boekhoudregels<br />
(a) Latente belastingen IAS 12 69.522 -8.187 64 61.399<br />
Personeelsvoordelen IAS 19 -28.261 -623 283 -28.601<br />
Voorzieningen IAS 37 -1.103 -1.877 -438 -3.418<br />
Intercalaire interesten IAS 23 -4.921 36 -4.885<br />
(b) Bedrijfsacquisities IAS 22 -29.557 3.568 -1.036 1.928 -25.097<br />
(c) Voorraden IAS 2 -8.352 -8.373 -23 -16.748<br />
IFRS-impact op verbonden<br />
ondernemingen -6.762 799 984 -4.979<br />
Immateriële vaste activa IAS 38 2.165 -519 1.646<br />
Omrekeningsverschillen IAS 21 -9.540 45 3.964 -5.531<br />
Overige aanpassingen -1.462 -379 127 -1.714<br />
Te betalen dividenden 29.207 29.207<br />
Herwerkte balans<br />
per 31 december 2002 500.000 11.139 519.104 32.882 -38.820 1.024.305<br />
De belangrijkste invloed op de herwerkte resultatenrekening voor het boekjaar komt voort uit de wijzigingen<br />
in de waarderingsregels voor voorraden, latente belastingen en immateriële vaste activa.<br />
a) De latente belastingkosten stegen met ¤ 8.187 duizend, inclusief het verlies van ¤ 9.913 duizend van actieve belastinglatenties<br />
door de wijziging van het belastingpercentage van 40,17% naar 33,99% voor bedrijfswinsten in België einde 2002.<br />
b) De afschrijving van afgeboekte goodwill, op de openingsbalans op 1 januari 2002, werd teruggenomen en resulteerde<br />
in een lagere kost ten bedrage van ¤ 3.568 duizend.<br />
c) Het onderbrengen van voorraden in verschillende categorieën volgens hun aard en operationeel gebruik, de mogelijkheid<br />
om identificeerbare directe fabricagekosten af te zonderen, de impact van een nieuw waarderingssysteem voor de<br />
zinkactiviteiten en de omschakeling van LIFO naar het principe van het gewogen gemiddelde hebben een negatieve<br />
impact gehad op de resultatenrekening van ¤ 8.373 duizend, waarvan het grootste deel niet-recurrent is.<br />
2.3. Toelichting bij de reconciliatie van het eigen vermogen per 31 december 2002<br />
De impact op het herwerkt eigen vermogen per 31 december 2002 wordt volledig uitgelegd door de aanpassingen<br />
op het eigen vermogen per 1 januari 2002, en de aanpassingen aan de resultatenrekening 2002 (zie hoger), en hun<br />
impact op de omrekeningsverschillen.<br />
Net als bij de herwerking van het eigen vermogen bij de opening stijgen de overgedragen resultaten met het voorgestelde<br />
dividend ten bedrage van ¤ 29.207 duizend, dat onder de vroegere boekhoudregels vervat zat in schulden op korte termijn.
Herwerkte geconsolideerde kasstromentabel 2002<br />
(duizend ¤)<br />
Toelichting<br />
Vorige<br />
waarderingsregels<br />
Herwerkt<br />
Geconsolideerd resultaat (aandeel van de Groep) 48.392 32.883<br />
Minderheidsbelangen in het geconsolideerd resultaat 4.887 5.297<br />
Resultaat van ondernemingen opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode -8.793 -13.039<br />
Aanpassing voor niet-kastransacties 115.382 118.980<br />
Aanpassing voor elementen die afzonderlijk vermeld of geklasseerd moeten<br />
worden onder de investerings- of financieringskasstromen -815 27.672<br />
Wijziging in de behoefte aan bedrijfskapitaal 169.141 179.301<br />
Kasstromen uit bedrijfsactiviteiten 328.194 351.093<br />
Ontvangen dividenden 6.545<br />
Belastingen betaald in de loop van het boekjaar -4.926<br />
Toename/ Afname van de bedrijfsthesaurie (b) 328.194 352.713<br />
Verwerving van materiële vaste activa -144.334 -145.007<br />
Verwerving van immateriële vaste activa -6.327 -6.317<br />
Verwerving van nieuwe dochterondernemingen<br />
(na aftrek van hun liquide middelen) -37.019 -33.872<br />
Verwerving van bijkomende deelnemingen in ondernemingen van de Groep -357 -357<br />
Verwerving van financiële vaste activa (a)(c) -7.693 -9.234<br />
Nieuwe toegekende leningen -16.199 -16.191<br />
Subtotaal van de verwervingen -211.929 -210.978<br />
Afstand van materiële vaste activa 5.983 5.947<br />
Afstand van dochterondernemingen (na aftrek van hun liquide middelen) 383 383<br />
Afstand van financiële vaste activa 1.411 1.411<br />
Aflossing van leningen (c) 35.920 35.925<br />
Subtotaal van de overdrachten 43.697 43.666<br />
Toename/ Afname van de investeringsthesaurie -168.232 -167.312<br />
Ontvangen subsidies 294 605<br />
Eigen aandelen -40.148 -40.148<br />
Ontvangen (betaalde) interesten (b) 0 -17.392<br />
Nieuwe leningen (a)(b)(c) 43.435 7.059<br />
Aflossing van leningen -72.633 -80.278<br />
Dividenden uitgekeerd aan <strong>Umicore</strong>-aandeelhouders -30.198 -30.198<br />
Dividenden uitgekeerd aan de minderheidsaandeelhouders -1.572 -1.572<br />
Toename/ Afname van de financieringsthesaurie -100.822 -161.924<br />
Invloed van de wisselkoers op de aangehouden liquide middelen (b) -10.816<br />
Toename/ Afname van de kas en kasequivalenten 59.140 12.661<br />
Nettokas en -kasequivalenten bij het begin van het boekjaar -89.807 84.341<br />
Nettokas en -kasequivalenten op het einde van het boekjaar -30.667 97.002<br />
64 | 65
Componenten van nettokas en kasequivalenten<br />
2.4. Toelichting bij de reconciliatie van de herwerkte kasstromentabel 2002<br />
(duizend ¤)<br />
Vorige<br />
waarderingsregels<br />
Herwerkt<br />
Wijziging Wijziging<br />
Toelichting Nettokas Nettokas<br />
Beleggingen of korte termijn bij banken 18.790 18.936<br />
Beleggingen of korte termijn (andere) -5.596 -5.469<br />
Financiële instellingen -4.165 -3.802<br />
Liquide middelen en andere kasequivalenten -4.783 -5.090<br />
Kortlopende financiële investeringen (a) -2.468<br />
1.778 4.574<br />
Kaskrediet 8.087 8.087<br />
Kortetermijnschulden (a) 49.275<br />
Nettokas zoals in de kasstromentabel 59.140 12.661<br />
a) De belangrijkste wijziging in de presentatie komt voort uit de definitie van nettokas en kasequivalenten die onder<br />
de vroegere waarderingsregels en presentatie de kortlopende financiële schulden en lopende financiële investeringen<br />
omvatten.<br />
De wijziging in de kortlopende financiële schulden (¤ -49.275 duizend) wordt nu gerapporteerd als kasstromen uit<br />
financieringsactiviteiten.<br />
De wijziging in kortlopende financiële investeringen (¤ -2.468 duizend) maakt nu deel uit van de kasstroom uit<br />
investeringsactiviteiten.<br />
Aangezien overnames en afstanden van dochterondernemingen worden gerapporteerd na aftrek van de verworven<br />
of verkochte nettokas en kasequivalenten, werden deze kasstromen eveneens herwerkt met als gevolg een impact<br />
op de kasstroom uit financieringsactiviteiten van ¤ 3.147 duizend.<br />
b) Het verschil in nettokas uit bedrijfsactiviteiten bedraagt ¤ 24.519 duizend en is voornamelijk het gevolg van :<br />
• de overboeking van liquide middelen die verband houden met interesten toegewezen aan de kasstromen uit financieringsactiviteiten<br />
(¤ 17.392 duizend);<br />
• de wijziging in het toewijzen van de omrekeningsverschillen aan de drie hoofdcategorieën van kasstromen.<br />
In de vroegere presentatie werden omrekeningsverschillen op vlottende activa en schulden op korte termijn volledig<br />
toegewezen aan de kasstroom uit bedrijfsactiviteiten.<br />
c) De gewijzigde presentatie wordt ook beïnvloed door de wijzigingen in de consolidatiekring en de consolidatiemethode<br />
voor joint ventures.
3. Groepsondernemingen<br />
Hierna volgt de lijst van de belangrijkste ondernemingen die in de geconsolideerde jaarrekening opgenomen zijn:<br />
% deelneming 2003<br />
Argentinië <strong>Umicore</strong> Argentina 100,00<br />
Australië <strong>Umicore</strong> Australia Ltd. 100,00<br />
België Sibeka (BE 403.202.373) 80,44<br />
<strong>Umicore</strong> Financial Services (BE 428.179.081) 99,67<br />
<strong>Umicore</strong> Oxyde Belgium (BE 438.933.809) 100,00<br />
UMCI (BE 466.261.083) 100,00<br />
<strong>Umicore</strong> Marketing Services Belgium (BE 402.964.625) 100,00<br />
Brazilië Coimpa Industrial Ltda 100,00<br />
<strong>Umicore</strong> Brazil 100,00<br />
Bulgarije <strong>Umicore</strong> Med JSCO 99,77<br />
Canada <strong>Umicore</strong> Canada Inc. 100,00<br />
<strong>Umicore</strong> Autocat Canada 100,00<br />
China Hunan Fuhong Zinc Industrial 100,00<br />
<strong>Umicore</strong> Marketing Services Shanghai 100,00<br />
<strong>Umicore</strong> Marketing Services Far East 100,00<br />
<strong>Umicore</strong> Marketing Services Hong Kong 100,00<br />
Duitsland <strong>Umicore</strong> Bausysteme GmbH 100,00<br />
<strong>Umicore</strong> Marketing Services Deutschland 100,00<br />
Allgemeine Gold- und Silberscheideanstalt AG 90,80<br />
BrazeTec GmbH 100,00<br />
<strong>Umicore</strong> AG & Co KG 100,00<br />
<strong>Umicore</strong> Galvanotechnik 90,80<br />
Filippijnen <strong>Umicore</strong> Specialty Materials Subic 78,20<br />
Frankrijk <strong>Umicore</strong> France 100,00<br />
<strong>Umicore</strong> Climeta 100,00<br />
Allgemeine France 90,80<br />
Italië <strong>Umicore</strong> Italia 100,00<br />
<strong>Umicore</strong> Marketing Services Italia 100,00<br />
Italbras 100,00<br />
Japan <strong>Umicore</strong> Marketing Services Japan 100,00<br />
<strong>Umicore</strong> Precious Metals Japan 100,00<br />
Liechtenstein <strong>Umicore</strong> Materials AG 100,00<br />
Maleisië <strong>Umicore</strong> Malaysia Sdn Bhd 100,00<br />
Nederland Schöne Edelmetaal 90,80<br />
<strong>Umicore</strong> Nederland 100,00<br />
66 | 67
Noorwegen <strong>Umicore</strong> Norway 100,00<br />
Oostenrijk Oegussa 90,89<br />
Portugal <strong>Umicore</strong> Portugal 100,00<br />
<strong>Umicore</strong> Marketing Services Lusitana 100,00<br />
Singapore <strong>Umicore</strong> Precious Metals Singapore 100,00<br />
Taiwan <strong>Umicore</strong> Materials Taiwan 100,00<br />
Thailand <strong>Umicore</strong> Marketing Services Thailand 100,00<br />
<strong>Umicore</strong> Precious Metals Thailand 68,10<br />
Verenigd Koninkrijk <strong>Umicore</strong> Coating Services 100,00<br />
<strong>Umicore</strong> Laser Optics 100,00<br />
<strong>Umicore</strong> Marketing Services UK Ltd 100,00<br />
<strong>Umicore</strong> Precious Metals UK 100,00<br />
VS <strong>Umicore</strong> USA Inc. 100,00<br />
Bowden 100,00<br />
<strong>Umicore</strong> Semiconductor Processing 100,00<br />
<strong>Umicore</strong> Autocat USA 100,00<br />
<strong>Umicore</strong> Building Products USA 100,00<br />
<strong>Umicore</strong> Precious Metals NJ LLC 100,00<br />
<strong>Umicore</strong> R&D 100,00<br />
<strong>Umicore</strong> Thin Film Products USA 100,00<br />
<strong>Umicore</strong> Marketing Services USA Inc. 100,00<br />
Zuid-Afrika <strong>Umicore</strong> South Africa 100,00<br />
<strong>Umicore</strong> Autocat Pty, Zuid-Afrika 55,00<br />
Zuid-Korea <strong>Umicore</strong> Korea 100,00<br />
<strong>Umicore</strong> Marketing Services Korea 100,00<br />
Zweden <strong>Umicore</strong> Autocat Sweden 100,00<br />
Zwitserland <strong>Umicore</strong> Strub sa 100,00
4. Waardering vreemde deviezen<br />
Met betrekking tot de belangrijkste gangbare deviezen gebruikt door de geconsolideerde entiteiten en participaties van de Groep<br />
zijn de gebruikte koersen voor de omzetting naar de munt waarin de Groep haar financieel verslag opstelt (euro) de volgende:<br />
Slotkoers Gemiddelde koers<br />
2003 (¤) 2002 (¤) 2003 (¤) 2002 (¤)<br />
Amerikaanse dollar USD 1,26300 1,04870 1,13116 0,94520<br />
Brits pond GBP 0,70480 0,65050 0,69199 0,62873<br />
Canadese dollar CAD 1,62340 1,65500 1,58168 1,48339<br />
Zwitserse frank CHF 1,55790 1,45239 1,52120 1,46701<br />
Japanse yen JPY 135,05000 124,39000 130,97121 118,06900<br />
Braziliaanse real BRL 3,62797 3,70225 3,48361 2,79182<br />
Zuid-Afrikaanse rand ZAR 8,39495 9,00901 8,54364 9,90001<br />
Chinese Yuan CNY 10,37863 8,68583 9,37025 7,82840<br />
Thaise baht THB 49,68612 45,22840 47,02052 40,65041<br />
Zuid-Koreaanse won (100) KRW 15,06320 12,43781 13,46904 11,80638<br />
Alle dochterondernemingen, geassocieerde ondernemingen en joint ventures hebben als functionele waarderingsmunt,<br />
de munt van het land waarin zij actief zijn, uitgezonderd voor <strong>Umicore</strong> Med (Bulgarije), Megapode (Ierland) en Traxys (Luxemburg)<br />
die de Amerikaanse dollar gebruiken.<br />
68 | 69
5. Segmentinformatie<br />
PRIMAIRE SEGMENTINFORMATIE 2003 (per business group)<br />
(duizend ¤)<br />
Nieuwe<br />
Edelmetaalproducten<br />
en Edelmetaal- Corporate & Niet<br />
Materialen Koper Katalysatoren diensten Zink Deelnemingen toegewezen Totaal<br />
Totale omzet per segment 354.874 1.009.861 656.822 1.838.039 810.522 227.520 -220.556 4.677.082<br />
waarvan externe omzet 354.874 928.126 645.981 1.717.015 803.566 227.520 4.677.082<br />
waarvan omzet tussen segmenten 81.735 10.841 121.024 6.957 -220.556<br />
Bedrijfsresultaat 33.933 -5.039 39.786 45.769 19.191 -33.966 99.674<br />
Recurrent 36.597 864 39.786 45.769 28.237 -23.275 127.977<br />
Niet-recurrent -2.664 -5.903 -9.046 -10.691 -28.304<br />
Ondernemingen opgenomen volgens<br />
de vermogensmutatiemethode 2.397 3.078 -60 142 1.300 6.856<br />
Recurrent 13.497 3.078 -60 142 1.300 17.956<br />
Niet-recurrent -11.100 -11.100<br />
Netto financiële kosten -33.598 -33.598<br />
Resultaten andere financiële participaties -2.428 -2.428<br />
Belasting op het resultaat -2.530 -2.530<br />
Minderheidsbelangen -7.852 -7.852<br />
Nettoresultaat van het jaar 60.122<br />
Geconsolideerd totaal der activa 381.075 576.125 696.575 474.222 560.912 128.013 291.740 3.108.661<br />
Segmentactiva 267.567 576.125 680.346 474.081 518.419 105.917 2.622.455<br />
Investeringen<br />
in geassocieerde ondernemingen 113.508 16.229 141 42.492 22.096 194.466<br />
Niet toegewezen activa 291.740 291.740<br />
Geconsolideerd totaal der passiva 62.652 195.134 152.316 160.738 284.311 56.825 1.004.816 1.916.703<br />
Segmentpassiva 62.562 195.134 152.316 160.738 284.311 56.825 911.887<br />
Niet toegewezen passiva 1.004.816 1.004.816<br />
Investeringen 17.896 34.469 13.678 23.201 44.951 14.125 148.320<br />
Afschrijvingen 14.865 20.733 12.739 23.833 18.501 28.836 119.507<br />
Niet-kasuitgaven<br />
(andere dan afschrijvingen) -1.4 26.677 6.4421.669 11.548 15.513 40.427<br />
Bijzondere waardeverminderingen<br />
(Terugneming van bijzondere<br />
waardeverminderingen) 5.499 4 18 0 2.765 642 8.928<br />
SECUNDAIRE SEGMENTINFORMATIE 2003 (per geografisch gebied)<br />
Europa Azië-Stille Oceaan Noord-Amerika Zuid-Amerika Afrika<br />
(duizend ¤)<br />
Totaal<br />
Totale omzet per segment 3.568.832 422.265 444.820 55.577 185.588 4.677.082<br />
Totaal der activa 2.707.523 145.299 123.065 61.684 71.091 3.108.661<br />
Investeringen 132.567 7.042 5.252 1.903 1.556 148.320
PRIMAIRE SEGMENTINFORMATIE 2002 (per business group)<br />
(duizend ¤)<br />
Nieuwe<br />
Edelmetaalproducten<br />
en Edelmetaal- Corporate & Niet<br />
Materialen Koper Katalysatoren diensten Zink Deelnemingen toegewezen Totaal<br />
Totale omzet per segment 354.055 945.548 784.278 763.712 357.237 -44.240 3.160.591<br />
waarvan externe omzet 354.055 926.494 768.773 754.031 357.237 3.160.591<br />
waarvan omzet tussen segmenten 19.054 15.505 9.681 -44.240<br />
Bedrijfsresultaat 13.788 7.329 53.245 2.231 -16.897 59.696<br />
Recurrent 17.597 8.694 53.245 18.958 -13.994 84.500<br />
Niet-recurrent -3.809 -1.365 -16.727 -2.903 -24.804<br />
Ondernemingen opgenomen volgens<br />
de vermogensmutatiemethode 13.780 -1.154 413 13.039<br />
Recurrent 13.780 -1.154 413 13.039<br />
Niet-recurrent<br />
Netto financiële kosten -22.883 -22.883<br />
Resultaten andere financiële participaties -309 -309<br />
Belasting op het resultaat -11.363 -11.363<br />
Minderheidsbelangen -5.297 -5.297<br />
Nettoresultaat van het jaar 32.883<br />
Geconsolideerd totaal der activa 408.106 528.527 304.415 471.016 256.676 291.262 2.260.002<br />
Segmentactiva 284.411 528.527 304.415 437.697 251.422 1.806.472<br />
Investeringen<br />
in geassocieerde ondernemingen 123.695 33.318 5.254 162.268<br />
Niet toegewezen activa 291.262 291.262<br />
Geconsolideerd totaal der passiva 69.538 136.424 139.229 258.179 109.801 457.730 1.170.901<br />
Segmentpassiva 69.538 136.424 139.229 258.179 109.801 713.171<br />
Niet toegewezen passiva 457.730 457.730<br />
Investeringen 18.836 43.308 36.340 43.389 10.845 152.718<br />
Afschrijvingen 23.420 33.705 18.202 39.996 9.036 124.359<br />
Niet-kasuitgaven<br />
(andere dan afschrijvingen) 2.989 -1.543 6.720 9.692 6.947 24.806<br />
Bijzondere waardeverminderingen<br />
(Terugneming van bijzondere<br />
waardeverminderingen) -766 1.955 1.189<br />
SECUNDAIRE SEGMENTINFORMATIE 2002 (per geografisch gebied)<br />
Europa Azië-Stille Oceaan Noord-Amerika Zuid-Amerika Afrika<br />
(duizend ¤)<br />
Totaal<br />
Totale omzet per segment 2.458.413 299.318 276.528 11.757 114.575 3.160.591<br />
Totaal der activa 2.060.094 95.112 102.651 2.145 2.260.002<br />
Investeringen 146.761 1.556 4.084 317 152.718<br />
70 | 71
De segmentinformatie wordt gepresenteerd volgens de industriële activiteiten en geografische gebieden waarin de Groep<br />
actief is.<br />
Het primaire segment is gekozen op basis van de activiteitscriteria en is gebaseerd op de managementstructuur van de Groep<br />
en op de interne managementrapportering. De geselecteerde segmenten stemmen overeen met de business groups, zoals<br />
hieronder gedefinieerd, en voldoen aan de segmentcriteria bepaald door IFRS. <strong>Umicore</strong> heeft echter, om concurrentieredenen,<br />
en in overeenstemming met de industriële praktijk, geopteerd om geen aparte financiële informatie bekend te maken over<br />
de activiteit Automotive Catalysts, zoals volgens IFRS zou zijn vereist. Deze business unit is daarom, segmentsgewijs,<br />
opgenomen in het segment Edelmetaalproducten en Katalysatoren.<br />
Het secundaire segment is de geografische benadering waarbij de omzet wordt gepresenteerd volgens de geografische<br />
locatie van de klanten. De activa en investeringen zijn daarentegen gebaseerd op de geografische locatie van de activa<br />
en investeringen.<br />
De resultaten, activa en passiva van de segmenten omvatten elementen die direct toewijsbaar zijn evenals elementen<br />
die redelijkerwijs aan een segment kunnen worden toegewezen.<br />
De prijszetting van verkopen tussen segmenten is gebaseerd op een transferprijs volgens het 'arm's length'-principe.<br />
Bij gebrek aan relevante marktprijsreferenties worden 'cost plus'-mechanismen gebruikt.<br />
Activiteitssegmenten<br />
Na de overname van PMG is de Groep georganiseerd in zes business groups :<br />
Nieuwe Materialen omvat de business units Electro-Optic Materials, Engineered Metal Powders en Specialty Oxides &<br />
Chemicals. Deze twee laatste zijn ontstaan uit de vroegere business unit Cobalt & Energy Products. De business group<br />
omvat ook het aandeel van <strong>Umicore</strong> in Megapode.<br />
Zink omvat de business units Zinc Smelting, Zinc Alloys & Chemicals en Building Products, evenals het aandeel van <strong>Umicore</strong><br />
in Padaeng Industries Ltd. (Thailand).<br />
Edelmetaalproducten en Katalysatoren omvat de business units Automotive Catalysts, Thin Film Products, Jewellery &<br />
Electroplating, Precious Metals Chemistry en Technical Materials. Met uitzondering van Thin Film Products dat tot 2002 deel<br />
uitmaakte van Nieuwe Materialen, bestaat deze business group uit stroomafwaartse edelmetaalactiviteiten die deel uitmaakten<br />
van PMG.<br />
Edelmetaaldiensten omvat de business unit Precious Metals Refining (inclusief de voormalige raffinageactiviteiten van PMG)<br />
en de unit Metals Management.<br />
Koper betreft de activiteit van <strong>Umicore</strong> Copper.<br />
Corporate & Deelnemingen omvat de corporateactiviteiten evenals sommige gedeelde diensten, zoals deze die verleend<br />
worden door <strong>Umicore</strong> Marketing Services of door Onderzoek Ontwikkeling & Innovatie. Deze laatste omvat de activiteit<br />
Brandstofcellen die deel uitmaakte van PMG. In 2002 werden de cijfers voor de activiteiten van de venture unit gerapporteerd<br />
in het segment Nieuwe Materialen.<br />
Het segment omvat ook het 50%-aandeel van <strong>Umicore</strong> in Traxys, evenals niet-geconsolideerde financiële participaties.<br />
Omzetcijfers die in 2002 en 2003 in dit segment werden bekendgemaakt, stemmen in hoofdzaak overeen met de<br />
tradingactiviteiten van Sogem alvorens deze activiteiten werden ingebracht in de Traxys joint venture, alsook de externe<br />
engineeringactiviteiten die momenteel geleidelijk worden stopgezet.
6. Bedrijfsacquisities<br />
De overname van PMG werd afgerond op 31 juli 2003 en de overgenomen entiteiten werden geconsolideerd vanaf<br />
1 augustus 2003. Door deze transactie verwierf <strong>Umicore</strong> de aandelen van de 100% aangehouden entiteiten en joint ventures<br />
die respectievelijk integraal geconsolideerd worden of opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode, in functie<br />
van de verworven controle. Bij de overname ontstond een goodwill ten belope van ¤ 54.417 duizend en dit na inboeking<br />
van voorzieningen en bijzondere waardeverminderingen in verband met de herstructurering van de raffinageactiviteiten.<br />
Het bedrag van de geboekte goodwill kan nog wijzigen in functie van de uiteindelijke aanpassingen aan de aankoopprijs<br />
voor de overname van PMG. Naar verwachting zullen deze aanpassingen echter niet van wezenlijk belang zijn. De overgenomen<br />
activiteiten werden geïntegreerd in de segmenten Edelmetaaldiensten, Edelmetaalproducten en Katalysatoren en Corporate<br />
& Deelnemingen.<br />
De overige overnames in 2003 betreffen:<br />
• De overname van een aantal germaniumactiva van EaglePicher Technologies, VS, met als begindatum 1 juli 2003.<br />
De overgenomen activiteit is opgenomen in de Electro-Optic Materials business unit.<br />
• Een 40%-deelname in Guangzhou Hongsheng Metallurgical and Chemical Industries, China, door de Engineered Metal<br />
Powders business unit. Deze deelname is opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode vanaf 18 oktober 2003.<br />
• Een 40%-deelname in IEQSA, Peru, een onderneming actief in de zinkverwerking. Deze deelname is opgenomen<br />
volgens de vermogensmutatiemethode vanaf 1 april 2003 en is een onderdeel van de Building Products business unit.<br />
• De overname van de activa van Climeta, een Frans bedrijf actief in de productie van kopernuggets and nikkelkorrels.<br />
Climeta wordt volledig geconsolideerd vanaf 1 april 2003 en is onderdeel van de business group Koper.<br />
Bedrijfsacquisities waarbij de afsluiting van de transactie plaatsvond in de laatste weken van 2002 zijn<br />
geïntegreerd per 1 januari 2003. Dit geldt voor:<br />
• de 50%-deelname in Rezinal, België, opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode en onderdeel van de Zinc<br />
Alloys & Chemicals business unit;<br />
• de activa gekocht van het Zwitserse bedrijf Strub werden ondergebracht in een nieuwe entiteit en integraal geconsolideerd<br />
binnen de Building Products business unit.<br />
72 | 73
Overnames<br />
(duizend ¤)<br />
Toelichting 2003 2002<br />
Immateriële vaste activa en kapitaaltransactiekosten 12 5.450 277<br />
Materiële vaste activa 14 211.920 9.358<br />
Deelnemingen opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode 15 23.759<br />
Langetermijninvesteringen 16 4.782 388<br />
Langetermijnvorderingen 16.330<br />
Latente belastingactiva 10.909 27<br />
Personeelsvoordelen 298<br />
VASTE ACTIVA 273.448 10.050<br />
Toegekende leningen 23.839<br />
Voorraden 426.316 9.417<br />
Handels- en overige vorderingen 308.815 11.310<br />
Terug te vorderen belastingen 1.230<br />
Kas en kasequivalenten 87.794 4.465<br />
VLOTTENDE ACTIVA 847.994 25.192<br />
TOTAAL DER ACTIVA 1.121.442 35.242<br />
Minderheidsbelangen 22 34.047<br />
Voorzieningen voor personeelsvoordelen 83.000<br />
Financiële schulden 23 19.392<br />
Latente belastingpassiva 35.973 2.097<br />
Voorzieningen voor leefmilieu 27 5.787<br />
Voorzieningen voor overige risico's en kosten 28 42.007 665<br />
SCHULDEN OP MEER DAN EEN JAAR 186.159 2.762<br />
Financiële schulden 65.897 3.147<br />
Kaskrediet 6.050<br />
Te betalen belastingen 21.491<br />
Handels- en overige schulden 168.237 7.607<br />
Voorzieningen voor overige risico's en kosten 28 4.480<br />
SCHULDEN OP TEN HOOGSTE EEN JAAR 266.155 10.754<br />
TOTAAL DER PASSIVA EN MINDERHEIDSBELANGEN 486.361 13.516<br />
Aandeel van de Groep in de netto verworven activa 635.081 21.726<br />
Goodwill (*) 75.939 16.330<br />
Aankoopprijs 711.020 38.055<br />
Niet-kaselementen -11.306 0<br />
Aankoopprijs in cash 722.326 38.055<br />
Netto verworven kas en kasequivalenten 80.996 4.184<br />
Netto bestede kasmiddelen 641.330 33.872<br />
(*) waarvan : - Goodwill op dochterondernemingen 13 63.709 16.330<br />
- Goodwill op verbonden ondernemingen en joint ventures 15 12.230
De makelaarsactiviteiten van Sogem en Arcelor International werden gefusioneerd in de joint venture Traxys,<br />
via een niet-kasafstand van 50% van de Sogem-aandelen en een niet-kasaankoop van een 50%-deelneming in Traxys.<br />
De deelneming van <strong>Umicore</strong> in Traxys wordt opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode vanaf 1 mei 2003.<br />
Effect op de balans van de Traxys-bedrijfsacquisitie<br />
(duizend ¤)<br />
Afstand door inbreng Aankoop Traxys<br />
Investering in joint ventures 22.796<br />
Vaste activa 1.135<br />
Vlottende activa -37.032<br />
TOTAAL DER ACTIVA -35.897 22.796<br />
Overgedragen resultaten en reserves -23.099 22.612<br />
Omrekeningsverschillen 539 185<br />
Schulden op meer dan een jaar -665<br />
Schulden op ten hoogste een jaar -12.672<br />
TOTAAL DER PASSIVA -35.897 22.796<br />
Impact van de overnames van 2003 op de financiële staten<br />
De overgenomen activiteiten in 2003 droegen bij voor ¤ 28.070 duizend tot het bedrijfsresultaat van de Groep en voor<br />
¤ 5.028 duizend tot de opbrengst uit geassocieerde ondernemingen waarvan het grootste deel afkomstig is van PMG.<br />
De totale overgenomen activa en passiva bedragen per 31 december 2003 ¤ 1.086.125 duizend en ¤ 371.700 duizend<br />
respectievelijk, het merendeel afkomstig van de consolidatie van PMG. De minderheidsbelangen zijn gestegen met<br />
¤ 35.254 duizend ten gevolge van deze overnames.<br />
74 | 75
7. Bedrijfsresultaat<br />
(duizend ¤)<br />
2003 2002<br />
Omzet (1)<br />
Omzet 4.608.083 3.082.266<br />
Diensten 68.999 78.325<br />
Andere bedrijfsopbrengsten (2)<br />
4.677.0823.160.591<br />
64.115 48.353<br />
Andere bedrijfskosten (3)<br />
Belastingen andere dan die op het resultaat 22.271 25.324<br />
Huur en aanverwante kosten 20.700 16.070<br />
Grote herstellings- en onderhoudskosten uitgegeven aan onderaannemers 55.513 53.054<br />
Honoraria, commissies en verzekeringen 36.629 34.243<br />
Transport in onderaanneming 67.938 62.204<br />
Andere diensten in onderaanneming en hulpstoffen 109.417 94.255<br />
Andere bedrijfskosten 21.029 29.203<br />
Uitgaven gekapitaliseerd als vaste activa -8.430 -6.799<br />
Besteding van voorzieningen -16.839 -18.486<br />
Minwaarden bij de realisatie van activa 2.247 3.227<br />
310.474 292.295<br />
1. Diensten betreft voornamelijk de opbrengsten van maaklooncontracten.<br />
2. Andere bedrijfsopbrengsten omvat de terugneming van ongebruikte voorzieningen met betrekking tot leefmilieu-aangelegenheden<br />
(zie toelichting 27) en voorzieningen voor overige risico's en kosten (zie toelichting 28). Andere bedrijfsopbrengsten<br />
omvatten eveneens royalties ten belope van ¤ 1.329 duizend in 2003 (tegenover ¤ 384 duizend in 2002).<br />
3. De R&D-uitgaven voor de Groep bedroegen in 2003 ¤ 42 miljoen vergeleken met ¤ 29 miljoen in 2002. De stijging is<br />
voor het grootste deel te wijten aan de overname van PMG.
Niet-recurrente resultaten opgenomen in het bedrijfsresultaat<br />
(duizend ¤)<br />
2003 2002<br />
Totaal Niet-recurrent Recurrent Totaal Niet-recurrent Recurrent<br />
Omzet 4.677.082 4.677.082 3.160.591 3.160.591<br />
Andere bedrijfsopbrengsten 64.115 17.751 46.364 48.353 48.353<br />
Bedrijfsopbrengsten 4.741.197 17.751 4.723.446 3.208.944 3.208.944<br />
Handelsgoederen, grond- en hulpstoffen 3.652.385 3.652.385 2.303.588 5.484 2.298.104<br />
Bezoldigingen en personeelsvoordelen 484.120 1.251 482.869 400.154 400.154<br />
Afschrijvingen en bijzondere<br />
waardeverminderingen 138.148 3.242 134.906 127.708 7.424 120.284<br />
Toevoeging aan de voorzieningen 56.398 41.322 15.076 25.502 8.883 16.619<br />
Andere bedrijfskosten 310.474 240 310.234 292.295 3.013 289.282<br />
Bedrijfskosten 4.641.525 46.055 4.595.470 3.149.247 24.804 3.124.443<br />
BEDRIJFSRESULTAAT 99.672 -28.304 127.976 59.697 -24.804 84.501<br />
8. Bezoldigingen en aanverwante voordelen<br />
Bezoldigingen en personeelsvoordelen<br />
(duizend ¤)<br />
Toelichting 2003 2002<br />
Bezoldigingen en directe personeelsvoordelen 335.034 274.468<br />
Werknemersbijdragen en bijdragen aan “te bereiken doel”-plannen 117.903 110.646<br />
Overige personeelskosten 15.653 13.110<br />
Tijdelijk personeel 10.791 12.953<br />
Bijdragen tot pensioenplannen met een vaste bijdrage 21.231 5.143<br />
Vrijwillige bijdragen van de werkgever - andere 2.609 2.310<br />
Pensioenen rechtstreeks uitgekeerd aan begunstigden 9.688 1.071<br />
Voorzieningen voor personeelsvoordelen<br />
(+ toevoegingen / - bestedingen en terugnemingen) 25 -28.789 -19.547<br />
Gemiddeld personeelsbestand in de integraal geconsolideerde dochterondernemingen<br />
484.120 400.154<br />
2003 2002<br />
Directie en kaderleden 1.126 1.000<br />
Bedienden 3.755 3.120<br />
Arbeiders 4.759 4.218<br />
TOTAAL 9.640 8.338<br />
76 | 77
9. Netto financiële kost<br />
(duizend ¤)<br />
2003 2002<br />
Netto interestkosten -18.758 -14.397<br />
Actualisatie van voorzieningen -5.974 -5.808<br />
Wisselkoersverliezen en -winsten -4.023 -283<br />
Overige financiële opbrengsten en kosten -4.844 -2.395<br />
-33.599 -22.883<br />
De netto-interestlasten zijn gestegen in 2003 vergeleken met 2002 als gevolg van de hogere schulden, door de overname<br />
van PMG. Dit werd deels gecompenseerd door lagere interestvoeten.<br />
De actualisatie van de langetermijnvoorzieningen heeft voornamelijk betrekking op personeelsbeloningen.<br />
Wisselkoersresultaten omvatten de gerealiseerde wisselkoersresultaten en de ongerealiseerde omrekeningsverschillen<br />
op monetaire activa en passiva ten opzichte van de slotkoers van het boekjaar.<br />
10. Opbrengsten van andere financiële activa<br />
(duizend ¤)<br />
2003 2002<br />
Meerwaarden en minwaarden op de verkoop van financiële participaties 2.881 278<br />
Ontvangen dividenden 147 198<br />
Interesten van financiële activa 923 1.840<br />
Bijzondere waardeverminderingen op financiële participaties -6.377 -2.624<br />
-2.426 -308<br />
De meerwaarde op de verkoop van financiële participaties in 2003 is het resultaat van de verkoop van eigen aandelen<br />
in juli 2003.<br />
Bijzondere waardeverminderingen werden geboekt op financiële participaties waarvan de boekwaarde lager was dan<br />
de realisatiewaarde of de marktwaarde. Een deel van de bijzondere waardeverminderingen zijn het gevolg van de lage<br />
Amerikaanse dollar op afsluitdatum.
11. Belastingen<br />
(duizend ¤)<br />
I. Inkomstenbelasting 2003 2002<br />
Opgenomen in de resultatenrekening<br />
Belastingen op het resultaat 16.944 4.369<br />
Uitgestelde belastingkost (opbrengst) -14.414 6.996<br />
Totale belastingen 2.530 11.365<br />
a)Belangrijkste onderdeel van de belastingkost (opbrengst)<br />
Effectieve belastingen<br />
Huidig boekjaar 16.807 4.470<br />
Belastingkost (opbrengst) met betrekking tot vorige boekjaren 137 -101<br />
Effectieve belastingen 16.944 4.369<br />
Uitgestelde belastingkost (opbrengst)<br />
Verbonden aan de terugneming van tijdelijke verschillen -23.991 2.480<br />
Verbonden aan de inboeking (ontstaan) van tijdelijke verschillen (actieve uitgestelde belastingen) -14.693 -8.584<br />
Uitgestelde belastingkost (opbrengst) verbonden aan de wijziging<br />
in belastingtarieven of het gebruik van buitenlandse belastingtarieven 19.871 13.066<br />
Uitgestelde belastingkost (opbrengst) resulterend uit de waardevermindering<br />
of de terugneming van waardeverminderingen van een actieve uitgestelde belasting 4.399 34<br />
Uitgestelde belastingkost (opbrengst) -14.414 6.996<br />
Belasting op de gewone bedrijfsuitoefening 2.530 11.365<br />
b)Verband tussen de belastingkost (opbrengst) en het boekhoudkundig resultaat<br />
De belastingkost (opbrengst) van het jaar wordt als volgt in overeenstemming<br />
gebracht met de winst zoals vermeld in de resultatenrekening :<br />
Winst vóór belastingen 70.504 49.545<br />
Aftrek van het resultaat van ondernemingen opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode -6.856 -13.039<br />
Winst vóór belastingen van de integraal geconsolideerde ondernemingen 63.648 36.506<br />
Belasting op het resultaat aan het belastingtarief van de moedervennootschap 33,99% 21.634 40,17% 14.664<br />
Aanpassingen aan de belastingkost<br />
- Andere inkomsten belast aan afzonderlijke tarieven -3.049 -1.179<br />
- Andere vrijgestelde inkomsten -2.262<br />
- Niet belastbare dividenden van investeringen in niet-Groep ondernemingen -165 -1.524<br />
- Diverse fiscale aftrekken -13.288<br />
- Diverse verworpen uitgaven 2.923<br />
- Invloed van tariefwijzigingen met betrekking tot latente belastingen 9.913<br />
- Invloed van buitenlandse belastingtarieven 18.644 -6.166<br />
- Forfaitaire belastingen 36<br />
- Belastingen berekend op andere heffingsgrondslagen -19.921 -16.699<br />
- Invloed van fiscale verliezen van het boekjaar 3.381 7.592<br />
- Invloed van fiscale eenheden -1.005 -509<br />
- Correcties met betrekking tot het voorgaand boekjaar 949 4.618<br />
- Aanwending van overgedragen belastingverliezen -2.401 -2.241<br />
- Investeringsaftrek -23<br />
- Belastingkredieten -27<br />
Belastingkost voor het jaar aan het werkelijke belastingtarief 2.530 11.365<br />
Het werkelijke belastingtarief in 2003 is lager dan in 2002 als gevolg van niet-recurrente actieve belastinglatenties opgenomen<br />
in resultaat bij <strong>Umicore</strong> Med (Bulgarije). Daarnaast werden de bedragen van het vorig jaar ook beïnvloed door de wijzigingen in<br />
het tarief van de vennootschapsbelasting in België.<br />
78 | 79
12. Immateriële vaste activa (uitgezonderd goodwill)<br />
en kapitaaltransactiekosten<br />
(duizend ¤)<br />
Concessies, Overige<br />
patenten, immateriële<br />
licenties, enz. Software vaste activa Totaal<br />
NETTOBOEKWAARDE<br />
Per einde van het vorig boekjaar 4.184 6.716 4.854 15.754<br />
• Aankoop door bedrijfsacquisities 2.002 3.351 97 5.450<br />
• Eigen productie 627 627<br />
• Toevoegingen<br />
• Afschrijvingen (opgenomen in “Afschrijvingen<br />
340 667 9.072 10.079<br />
en bijzondere waardeverminderingen”) -841 -3.658 -196 -4.695<br />
• Omrekeningsverschillen -35 -109 -5 -149<br />
• Andere wijzigingen 204 6.289 -4.872 1.621<br />
Per einde van het boekjaar 5.854 13.256 9.577 28.687<br />
Brutowaarde 11.624 45.676 19.232 76.531<br />
Gecumuleerde afschrijvingen -5.770 -32.420 -9.655 -47.844<br />
NETTOBOEKWAARDE 5.854 13.256 9.577 28.687<br />
De overige immateriële vaste activa omvatten eind 2003 enerzijds een bedrag van ¤ 4.784 duizend voor geactiveerde kosten<br />
met betrekking tot de kapitaalverhoging en anderzijds omvatten tevens ontwikkelingskosten van software in aanbouw die<br />
zullen geklasseerd worden onder software van zodra zij opgeleverd worden.
13. Goodwill<br />
(duizend ¤)<br />
Goodwill<br />
NETTOBOEKWAARDE<br />
Per einde van het vorig boekjaar 36.951<br />
• Wijziging in consolidatiekring -514<br />
• Toevoegingen 63.709<br />
• Afschrijvingen (opgenomen in “Afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen”) -3.395<br />
• Bijzondere waardeverminderingen (opgenomen in “Afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen”) -2.367<br />
• Verkopen -515<br />
• Omrekeningsverschillen -2.424<br />
Per einde van het boekjaar 91.445<br />
Brutowaarde 103.841<br />
Gecumuleerde afschrijvingen -12.396<br />
NETTOBOEKWAARDE 91.445<br />
De stijging van de goodwill is hoofdzakelijk het gevolg van de overname van PMG (¤ 54.417 duizend), inclusief inboeking<br />
van voorzieningen en bijzondere waardeverminderingen met betrekking tot de herstructurering van de raffinageactiviteiten.<br />
De overige toevoegingen betreffen hoofdzakelijk de overgenomen germaniumactiva van EaglePicher Technologies, VS, en<br />
in mindere mate de activa van Climeta (Frankrijk) en Strub (Zwitserland).<br />
De inbreng van de makelaarsactiviteiten van Sogem in Traxys, de joint venture met Arcelor International actief in trading<br />
en distributie, is opgenomen als een niet-kasverkoop van 50% van Sogem. Bijgevolg is de helft van de bestaande goodwill<br />
van Sogem opgenomen als een minwaarde in “Overige bedrijfskosten”. De resterende helft is toegewezen aan de deelneming<br />
in Traxys en overgeboekt op de balans naar “Deelnemingen opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode”.<br />
De bijzondere waardevermindering heeft betrekking op de activiteiten van de Finished Optics business line binnen<br />
de business group Nieuwe Materialen.<br />
(duizend ¤)<br />
Negatieve goodwill<br />
NETTOBOEKWAARDE<br />
Per einde van het vorig boekjaar -194<br />
• Negatieve goodwill opgenomen in resultaat (onder “Overige bedrijfsopbrengsten”) 41<br />
• Omrekeningsverschillen 28<br />
Per einde van het boekjaar -125<br />
Brutowaarde -717<br />
Gecumuleerde negatieve goodwill opgenomen in het resultaat 592<br />
NETTOBOEKWAARDE -125<br />
De resterende negatieve goodwill heeft betrekking op de overname van Fuhong (China) in 2002 en zal opgenomen worden<br />
in het resultaat gespreid over de gemiddelde nuttige levensduur van de onderliggende afschrijfbare activa.<br />
80 | 81
14. Materiële vaste activa<br />
(duizend ¤)<br />
Terreinen Installaties, Meubilair Overige Activa in<br />
en machines en en rollend materiële aanbouw en<br />
gebouwen uitrusting materieel vaste activa vooruitbetalingen Totaal<br />
NETTOBOEKWAARDE<br />
Per einde van het vorig boekjaar<br />
• Aankoop door bedrijfsacquisities<br />
213.940 461.697 23.808 1.951 73.119 774.515<br />
(toelichting 6) 75.087 80.225 21.490 35.118 211.920<br />
• Toevoegingen 5.356 43.754 7.028 423 81.040 137.601<br />
• Verkopen<br />
• Afschrijvingen (begrepen in “Afschrijvingen<br />
-297 -227 -528 -4 -1.056<br />
en bijzondere waardeverminderingen”)<br />
• Geboekte bijzondere waardeverminderingen<br />
(begrepen in “Afschrijvingen<br />
-21.317 -84.681 -11.189 -2.026 -119.213<br />
en bijzondere waardeverminderingen”)<br />
• Terugneming van bijzondere<br />
waardeverminderingen<br />
-2.880 -3.571 -22 -88 -6.561<br />
(begrepen in “Andere bedrijfsopbrengsten”) 71 297 368<br />
• Omrekeningsverschillen -8.379 -29.163 -688 -27 -3.813 -42.069<br />
• Overige bewegingen 18.433 81.782 4.098 1.690 -110.737 -4.737<br />
Per einde van het boekjaar 280.014 550.113 43.997 1.923 74.723 950.770<br />
waarvan leasing : 151 95 124 370<br />
Brutowaarde 613.334 1.720.330 180.137 93.295 74.723 2.681.820<br />
Gecumuleerde afschrijvingen -333.320 -1.170.217 -136.140 -91.373 -1.731.050<br />
NETTOBOEKWAARDE 280.014 550.113 43.997 1.923 74.723 950.770<br />
Leasing<br />
Brutowaarde 831 1.764 144 2.739<br />
Gecumuleerde afschrijvingen -680 -1.669 -20 -2.369<br />
NETTOBOEKWAARDE 151 95 124 370<br />
De brutoboekwaarde van de materiële vaste activa is gestegen van ¤ 2.206.831 duizend naar ¤ 2.681.820 duizend.<br />
De PMG-overname is verantwoordelijk voor het grootste deel van de stijging (zie “Aankoop door bedrijfsacquisities”).<br />
Andere belangrijke investeringen betreffen de voltooiing van de logings- en electrowinninginstallatie in Hoboken<br />
(Precious Metals Refining), de bouw van een nieuw waterzuiveringsstation en de uitbreiding van de zwavelzuurproductieeenheid<br />
in Pirdop, Bulgarije (Koper), en de eerste fase van de capaciteitsuitbreiding van de lithiumkobaltietproductie in<br />
Zuid-Korea (Specialty Oxides and Chemicals)<br />
Er rusten geen noemenswaardige hypotheken of beperkingen op de eigendom van materiële vaste activa, uitgezonderd<br />
diegene vermeld in toelichting 31.
15. Deelnemingen opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode<br />
Geassocieerde ondernemingen<br />
Functionele waarderingsmunt Deelnemingspercentage<br />
2003 2002<br />
Battery Materials Corporation JPY 35,00% 35,00%<br />
Guangzhou Hongsheng Metallurgical & Chemical Industries CNY 40,00% -<br />
IEQSA PEN 40,00% -<br />
Megapode USD 40,22% 40,22%<br />
Natexis Metals Ltd GBP - 20,00%<br />
Padaeng Industry Public Cy Ltd THB 47,27% 46,55%<br />
Joint ventures<br />
Cycleon SA EUR 50,00% -<br />
ICT Japan JPY 50,00% -<br />
ICT USA USD 50,00% -<br />
Norgem EUR - 49,00%<br />
Ordeg KRW 50,00% -<br />
Rezinal EUR 50,00% -<br />
Traxys USD 50,00% -<br />
(duizend ¤)<br />
Nettoboekwaarde Goodwill Totaal<br />
Per einde van het vorig boekjaar 113.681 48.587 162.268<br />
• Aankoop door bedrijfsacquisities (toelichting 6) 23.759 12.230 35.989<br />
• Overige bewegingen (a) 20.147 515 20.662<br />
• Resultaat van het boekjaar (b) (d) 11.638 11.638<br />
• Verkopen -3.771 -3.771<br />
• Kost in resultaat genomen tijdens het boekjaar (d) -4.782 -4.782<br />
• Omrekeningsverschillen (c) -25.789 -1.749 -27.538<br />
Per einde van het boekjaar 139.665 54.801 194.466<br />
(a) Betreft voornamelijk de opstart van de Traxys joint venture (zie toelichting 6).<br />
(b) Het resultaat van ondernemingen opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode omvat ¤ 11,1 miljoen niet-recurrente kosten voor aanpassing<br />
van de pensioenlasten en de herstructureringskosten van Megapode.<br />
(c) Impact van de lagere Amerikaanse dollar op afsluitdatum.<br />
(d) Opgenomen in “Aandeel in het resultaat van ondernemingen opgenomen volgens de vermogensmutatiemethode”.<br />
82 | 83
Het aandeel van <strong>Umicore</strong> in de samengestelde balans van de joint ventures zou als volgt zijn :<br />
31/12/03<br />
(duizend ¤)<br />
31/12/02<br />
Vlottende activa 184.323 12.379<br />
Activa op meer dan één jaar 17.740<br />
Schulden op ten hoogste één jaar 152.418 11.761<br />
Schulden op meer dan één jaar 8.966<br />
Het aandeel van <strong>Umicore</strong> in de samengestelde resultatenrekening van de joint ventures zou als volgt zijn :<br />
2003<br />
(duizend ¤)<br />
2002<br />
Bedrijfsopbrengsten 366.036 26.313<br />
Bedrijfskosten -357.233 -25.716<br />
Bedrijfsresultaat 8.803 597<br />
Financiële resultaten -2.543 -405<br />
Belastingen -2.394 -77<br />
Nettoresultaat van de Groep 3.866 115
16. Financiële vaste activa<br />
(duizend ¤)<br />
FINANCIELE VASTE ACTIVA 31/12/03<br />
Per einde van het vorig boekjaar 53.192<br />
• Aankoop door bedrijfsacquisities 4.782<br />
• Toename (a) 8.322<br />
• Verkopen (b) -3.327<br />
• Bijzondere waardeverminderingen (c) -4.239<br />
• Terugneming van bijzondere waardeverminderingen (c) 2.276<br />
• Overboekingen (d) -3.488<br />
• Omrekeningsverschillen -1.284<br />
Per einde van het boekjaar 56.234<br />
BELEGGINGEN<br />
Per einde van het vorig boekjaar 1.598<br />
• Toename/Afname aan historische kost -279<br />
• Waardeverminderingen -758<br />
Per einde van het boekjaar 561<br />
(a) Heeft betrekking op verschillende kleinere investeringen, onder meer een kapitaalverhoging in het Canadese durfkapitaalfonds Pangaea.<br />
Nieuwe leningen omvatten een lening aan I.C.T. USA, een joint venture verworven in het kader van de PMG-overname, en een lening aan <strong>Umicore</strong> Polska.<br />
(b) Betreft in hoofdzaak Sofia Med AD.<br />
(c) Zie toelichting 10.<br />
(d) Vanaf 1 januari 2003 werden Strub en Rezinal (beide overgenomen eind 2002) effectief geconsolideerd en bijgevolg niet langer opgenomen onder<br />
de financiële vaste activa.<br />
84 | 85
17. Eigen aandelen<br />
In 1999 begon <strong>Umicore</strong> haar eigen aandelen in te kopen binnen de limieten en voorwaarden, zoals opgenomen in de statuten.<br />
De machtiging om de inkoop van eigen aandelen verder te zetten werd hernieuwd tijdens de Buitengewone Algemene<br />
Vergadering van 9 april 2003. Hierna een overzicht van de beslissingen van <strong>Umicore</strong> inzake haar eigen aandelen :<br />
Aantal aandelen Duizend ¤<br />
Situatie op 31/12/2002 1.816.695 70.884<br />
Aankopen 132.774 4.979<br />
Verkopen eigen aandelen/Uitoefening van opties -1.239.070 -52.458<br />
Situatie op 31/12/2003 710.399 23.405<br />
De eigen aandelen geven geen recht tot dividenduitkering en de bijbehorende coupon is dan ook geannuleerd.<br />
Een onbeschikbare reserve voor de boekwaarde van de eigen aandelen is onder het eigen vermogen van de Groep<br />
opgenomen.<br />
Een lening van 65.000 eigen aandelen aan Dexia Bank, zijnde een onderdeel van de beheersovereenkomsten met<br />
betrekking tot de aandelenoptieplannen, staat ook geboekt onder “Eigen aandelen”.<br />
Einde juli 2003 heeft <strong>Umicore</strong> één miljoen eigen aandelen verkocht als deel van de financiering van de PMG-overname.<br />
Daarnaast werden er ook eigen aandelen gebruikt als gedeeltelijke betaling voor de 40% deelname in IEQSA, Peru.<br />
Het saldo van de eigen aandelen op het einde van december 2003 wordt in principe behouden als indekking voor<br />
de bestaande aandelenoptieplannen.
18. Voorraden<br />
(duizend ¤)<br />
Analyse van de voorraden 31/12/03 31/12/02<br />
Basisproducten met metaaldekking - aan kost 748.997 490.404<br />
Basisproducten zonder metaaldekking - aan kost 94.103 89.300<br />
Verbruiksgoederen - aan kost 86.743 71.226<br />
Waardeverminderingen -39.721 -45.674<br />
Betaalde voorschotten 11.857 2.707<br />
Bestellingen in uitvoering 3.578 42.366<br />
Totaal voorraden 905.558 650.329<br />
De voorraden zijn toegenomen met ¤ 255.229 duizend. De consolidatie van PMG bracht een verhoging met zich mee op<br />
jaareinde van ¤ 347.138 duizend, na voorraadafbouw ter waarde van ¤ 76.979 duizend sinds de datum van de overname.<br />
De inbreng van de makelaarsactiviteiten van Sogem in Traxys resulteerde in een voorraadafname van ¤ 29.270 duizend.<br />
Andere voorraadafnames komen voort uit procesoptimalisaties in de afdelingen Precious Metals Refining, Copper en Zinc<br />
Smelting.<br />
Op basis van de metaalprijzen en wisselkoersen per balansdatum, zou de waarde van de metaalvoorraden ongeveer<br />
¤ 265 miljoen hoger zijn dan de huidige boekwaarde. De meeste van deze voorraden kunnen echter niet gerealiseerd<br />
worden, omdat ze vastzitten in productie- en commerciële cycli.<br />
Waardeverminderingen op voorraden die in vorige periodes werden geboekt, werden teruggenomen ten belope van<br />
¤ 8.821 duizend en dit voornamelijk ten gevolge van een herstel van de zink- en kobaltmetaalprijzen. Dit werd echter<br />
gedeeltelijk gecompenseerd door bijkomende waardeverminderingen ten bedrage van ¤ 2.868 duizend voor traag<br />
roterende of niet meer bruikbare basisproducten en verbruiksgoederen.<br />
De bestellingen in uitvoering zijn gedaald ingevolge de geleidelijke afbouw van de externe engineeringactiviteiten.<br />
86 | 87
19. Handels- en overige vorderingen<br />
Op meer dan één jaar<br />
(duizend ¤)<br />
31/12/03 31/12/02<br />
Garanties en deposito's 8.244 3.070<br />
Handelsvorderingen op meer dan 1 jaar 1.371<br />
Overige vorderingen op meer dan 1 jaar 311 594<br />
Totaal 8.555 5.035<br />
Op ten hoogste één jaar<br />
Handelsvorderingen 454.393 223.531<br />
Overige vorderingen 133.319 64.432<br />
Te ontvangen interesten 1.264 312<br />
Overlopende rekeningen 42.469 18.810<br />
Totaal 631.446 307.084
20. Latente belastingactiva en -passiva<br />
(duizend ¤)<br />
Belastingactiva en -passiva 31/12/03 31/12/02<br />
Belastingvorderingen van het jaar 5.990 1.714<br />
Latente belastingactiva 81.974 59.557<br />
Belastingschulden van het jaar -30.991 -13.261<br />
Latente belastingpassiva -39.882 -12.680<br />
(duizend ¤)<br />
Latente belastingen voor elk type<br />
van tijdelijke verschillen Activa Passiva Netto<br />
2003 2002 2003 2002 2003 2002<br />
Materiële vaste activa 134 407 -16.109 -4.745 -15.975 -4.338<br />
Immateriële vaste activa en goodwill 528 522 -1.231 -78 -703 444<br />
Voorraden 849 27 -27.874 -1.846 -27.025 -1.819<br />
Voorzieningen voor pensioenen 8.923 -22 8.901<br />
Overige aanpassingen 15.302 20.423 -17.461 -28.859 -2.159 -8.436<br />
Invloed van het verlies van het boekjaar 11.721 7.236 11.721 7.236<br />
Investeringsaftrek<br />
Overdraagbare verliezen<br />
2.621 3.458 -12 2.609 3.458<br />
en andere belastingkredieten 9.938 1.311 9.938 1.311<br />
Fiscaal niet-aftrekbare voorzieningen<br />
Fiscaal niet-aftrekbare afschrijvingen<br />
48.937 41.579 -549 48.388 41.579<br />
en waardeverminderingen 6.930 6.988 -533 6.397 6.988<br />
Aandeel gespreide belasting van meerwaarden 454 454<br />
Totaal belastingactiva/-passiva 105.883 82.405 -63.791 -35.528 42.092 46.877<br />
Compensatie van activa en passiva<br />
binnen dezelfde juridische entiteit -23.909 -22.848 23.909 22.848<br />
Nettobedrag 81.974 59.557 -39.882-12.680<br />
Nettobelastingactiva/-passiva 42.092 46.877<br />
Bedrag van aftrekbare tijdelijke verschillen,<br />
fiscale verliezen en belastingkredieten waarvoor<br />
geen belastingactiva werden geboekt 61.308 67.692<br />
88 | 89
21. Kas en kasequivalenten<br />
(duizend ¤)<br />
31/12/03 31/12/02<br />
Beleggingen op korte termijn bij banken 15.706 43.331<br />
Beleggingen op korte termijn (andere) 5.561 3.430<br />
Financiële instellingen 63.681 58.550<br />
Liquide middelen en andere kasequivalenten 44.145 720<br />
129.093 106.031<br />
Kortetermijnschulden bij kredietinstellingen<br />
(inbegrepen in financiële schulden op ten hoogste één jaar op de balans) -4.816 -9.029<br />
Netto kas en -kasequivalenten zoals in de kasstromentabel 124.277 97.002
22. Minderheidsbelangen<br />
Deze omvatten voornamelijk belangen van derden in het vermogen en het nettoresultaat van :<br />
31/12/03 31/12/02<br />
Allgemeine Gold- und Silberscheideanstalt AG 9,20% -<br />
Allgemeine France 9,20% -<br />
Galva 45 45,00% 45,00%<br />
Oegussa 9,11% -<br />
Schöne Edelmetaal 9,20% -<br />
Sibeka 19,56% 19,56%<br />
<strong>Umicore</strong> Autocat Pty, Zuid-Afrika 45,00% -<br />
<strong>Umicore</strong> Financial Services 0,33% 3,21%<br />
<strong>Umicore</strong> Galvanotechnik 9,20% -<br />
<strong>Umicore</strong> Med JSCO 0,23% 0,23%<br />
<strong>Umicore</strong> Precious Metals Thailand 31,90% -<br />
<strong>Umicore</strong> Shanghai 25,00% 25,00%<br />
<strong>Umicore</strong> Specialty Materials Subic 21,80% 33,00%<br />
UMCI - 40,00%<br />
Bewegingen in de minderheidsbelangen<br />
Per einde van het vorig boekjaar 64.797<br />
• Aankoop door bedrijfsacquisities 34.047<br />
• Minderheidsaandeel in het geconsolideerd resultaat 7.851<br />
• Uitbetaalde dividenden -39.683<br />
• Omrekeningsverschillen -4.228<br />
• Overige -190<br />
Per einde van het boekjaar 62.594<br />
De uitbetaalde dividenden betreffen hoofdzakelijk het uitzonderlijk dividend betaald door Sibeka. De daling van<br />
de minderheidsbelangen wordt echter in grote mate gecompenseerd door het effect van nieuwe minderheidsbelangen<br />
in een aantal dochterondernemingen van de overgenomen PMG groep. Het gaat hier voornamelijk om de belangen<br />
in <strong>Umicore</strong> Autocat Pty, Zuid-Afrika en in Allgemeine Gold- und Silberscheideanstalt AG, Duitsland.<br />
De omrekeningsverschillen hebben voornamelijk betrekking op de impact van de slotkoers van de Amerikaanse dollar<br />
op de deelneming in Megapode.<br />
90 | 91
23.a. Financiële schulden<br />
(duizend ¤)<br />
Leasingschulden Overige<br />
en gelijkaardige Bankleningen op langetermijn-<br />
OP MEER DAN EEN JAAR verplichtingen lange termijn leningen Totaal<br />
Per einde van het vorig boekjaar 21 87.483 279 87.782<br />
• Aankoop door bedrijfsacquisities (toelichting 6) 5.572 1.075 12.745 19.392<br />
• Toename 14 1.534 34 1.582<br />
• Terugbetaling -11 -305 -12.816 -13.132<br />
• Omrekeningsverschillen -1 -2.832 -2.833<br />
• Overboekingen -12 -57.278 -57.290<br />
Per einde van het boekjaar 5.582 29.677 242 35.501<br />
Leasingschulden Overige<br />
OP MEER DAN EEN JAAR en gelijkaardige Bankleningen op langetermijn-<br />
DIE BINNEN HET JAAR VERVALLEN verplichtingen lange termijn leningen Totaal<br />
Per einde van het vorig boekjaar 5 84.364 1.151 85.520<br />
• Toename/Afname 72 -26.825 -1.096 -27.849<br />
Per einde van het boekjaar 77 57.539 55 57.671<br />
Bankleningen Overige<br />
OP TEN HOOGSTE EEN JAAR op korte termijn Kaskrediet leningen Totaal<br />
Per einde van het vorig boekjaar 125.348 9.029 2.108 136.485<br />
• Toename/Afname 546.350 -4.213 413 542.550<br />
Per einde van het boekjaar 671.698 4.816 2.521 679.035<br />
23.b. Financiële schulden op lange termijn<br />
(duizend ¤)<br />
A. Uitsplitsing per vervaljaar 2005 2006 2007 Na 2007 Totaal<br />
Bankleningen op lange termijn 16.647 734 12.155 141 29.677<br />
Leasingschulden en gelijkaardige verplichtingen 429 375 387 4.391 5.582<br />
Overige langetermijnleningen 242 242<br />
Financiële schulden op meer dan één jaar 17.318 1.109 12.542 4.532 35.501<br />
B. Uitsplitsing van de langetermijnschulden per munt<br />
(inclusief de schulden die binnen het jaar vervallen) Euro US Dollar Overige munten Totaal<br />
Bankleningen op lange termijn 70.304 16.799 113 87.216<br />
Leasingschulden en gelijkaardige verplichtingen 5.643 16 5.659<br />
Overige langetermijnleningen 252 45 297<br />
Financiële schulden op lange termijn 76.199 16.799 174 93.172
24. Handels- en overige schulden<br />
(duizend ¤)<br />
Overgedragen Handels- en overige<br />
OP MEER DAN EEN JAAR kapitaalsubsidies langetermijnschulden Totaal<br />
Per einde van het vorig boekjaar 5.329 177 5.506<br />
• Aankoop door bedrijfsacquisities 264 264<br />
• Toename 1.513 1.513<br />
• Geboekt in resultaat -1.618 -1.618<br />
• Omrekeningsverschillen -675 -675<br />
• Overboekingen -6 -6<br />
Per einde van het boekjaar 4.812171 4.983<br />
OP TEN HOOGSTE EEN JAAR 31/12/03 31/12/02<br />
Handelsschulden 347.767 234.679<br />
Ontvangen vooruitbetalingen op bestellingen in uitvoering 3.362 49.675<br />
Belastingen andere dan belastingen op het resultaat 8.781 3.798<br />
Schulden met betrekking tot bezoldigingen en sociale lasten 99.361 75.737<br />
Overige schulden 129.664 102.898<br />
Verschuldigde dividenden 1.309 1.226<br />
Te betalen interesten 1.471 966<br />
Overlopende rekeningen 65.704 74.143<br />
657.418 543.121<br />
92 | 93
25. Voorzieningen voor personeelsvoordelen<br />
De Groep heeft diverse wettelijke en feitelijke verplichtingen aangaande plannen met een “te bereiken doel”, voornamelijk<br />
met betrekking tot de Belgische, Franse en Duitse activiteiten. Het merendeel van deze plannen berekent de verplichtingen<br />
op basis van het verwachte eindsalaris.<br />
(duizend ¤)<br />
31/12/02 Beweging 2003 31/12/03<br />
België 98.449 -18.519 79.930<br />
Frankrijk 24.047 -595 23.453<br />
Duitsland 80.689 80.689<br />
Subtotaal 122.497 61.575 184.072<br />
Overige entiteiten 12.765 4.724 17.489<br />
Totaal 135.262 66.299 201.561<br />
De bewegingen van 2003 omvatten naast de reguliere bestedingen en toevoegingen ook bijkomende brugpensioenverplichtingen<br />
resulterend uit herstructureringsprogramma's in Duitsland en België, de afhandeling van de omschakeling van bepaalde<br />
“te bereiken doel”-plannen in “vaste bijdrage”-plannen en de integratie van verplichtingen overgenomen bij bedrijfsacquisities.<br />
De hierna volgende toelichtingen onder IAS 19 werden overgenomen uit de verslagen van externe actuarissen, opgemaakt<br />
voor de belangrijkste plannen in de Belgische, Franse en Duitse vestigingen.<br />
(duizend ¤)<br />
België - Frankrijk - Duitsland<br />
Belangrijkste “te bereiken doel”-plannen 31/12/02 Bewegingen 2003 31/12/03<br />
Vergoedingen na uitdiensttreding - pensioenen en aanverwante 30.443 38.972 69.415<br />
Vergoedingen na uitdiensttreding - overige 13.011 1.199 14.210<br />
Vergoedingen loopbaanbeëindiging - brugpensioenen en aanverwante 60.939 18.337 79.275<br />
Andere langetermijnpersoneelsvergoedingen 13.978 4.590 18.568<br />
Totaal belangrijkste plannen 118.370 63.098 181.468<br />
% van het totaal België-Frankrijk-Duitsland 96,6% 98,6%<br />
% van het Groepstotaal 87,5% 90,0%<br />
De pensioenplannen in België en Frankrijk zijn in grote mate geëxternaliseerd, met aparte planactiva die een groot deel<br />
van de verplichtingen dekken. Alle andere plannen worden beheerd met directe financiering.
(duizend ¤)<br />
Bedragen geboekt op de balans op jaareinde 2003 2002<br />
Actuele waarde van de toekomstige verplichtingen tot uitkering via fondsen 79.453 91.177<br />
Reële waarde van de planactiva van de fondsen -62.366 -57.803<br />
Actuele waarde van de toekomstige verplichtingen tot uitkering via directe financiering 168.759 90.149<br />
Totale financieringsstatus 185.846 123.524<br />
Niet-opgenomen actuariële (verliezen)/winsten -2.601 -3.217<br />
Niet-opgenomen (kosten)/opbrengsten van verleden diensttijd -1.777 -1.937<br />
Schulden opgenomen in de balans 181.468 118.370<br />
Bedragen geboekt in de resultatenrekening van de periode<br />
Kosten van diensttijd van het jaar en nieuwe verplichtingen 9.355 5.109<br />
Interestkost en rendement op de planactiva 6.746 5.808<br />
Afschrijvingen van actuariële verliezen /(winsten) -1.019 -2.518<br />
Afschrijvingen van kosten /(opbrengsten) van verleden diensttijd 160 993<br />
Regelingen en afhandelingen -320 -6.381<br />
Totale kosten/opbrengsten van het boekjaar 14.921 3.010<br />
Bewegingen in voorzieningen geboekt in de balans<br />
Per einde van het vorig boekjaar 118.370 129.206<br />
Totale kosten/opbrengsten - zie hierboven 14.921 3.010<br />
Voorzieningen overgenomen bij bedrijfsacquisities 75.301<br />
Betaalde bijdragen -32.817 -17.440<br />
Overboekingen van andere voorzieningen 5.693 3.594<br />
Per einde van het boekjaar 181.468 118.370<br />
Gemiddelde actualisatievoet 4,81% 4,54%<br />
De interestkost en het rendement op de planactiva worden geboekt onder de financiële resultaten in de resultatenrekening<br />
(zie toelichting 9). Alle andere elementen van de jaarlijkse kost worden geboekt onder het bedrijfsresultaat. De bijdragen<br />
betaald in 2003 bevatten éénmalige effecten in het kader van de conversie van bepaalde “te bereiken doel”-plannen<br />
in geëxternaliseerde “vaste bijdrage”-plannen, wat ook de equivalente daling verklaart in de actuele waarde van<br />
de toekomstige uitkeringsverplichtingen. De overboekingen betreffen de finaal onderhandelde brugpensioenverplichtingen<br />
met de personeelsafgevaardigden na de aankondiging van de herstructurering van bepaalde Belgische activiteiten<br />
waarvoor de geschatte kost initieel werd geboekt onder de voorzieningen voor herstructurering (zie toelichting 28).<br />
94 | 95
26. Aandelenoptieplannen toegestaan door de onderneming<br />
Plan<br />
Warranten 1994 - 1998<br />
ESOP 1999 (10 jaar)<br />
ISOP 2000 (7 jaar)<br />
ISOP 2001 (7 jaar)<br />
ISOP 2002 (7 jaar)<br />
ISOP 2003 (7 jaar)<br />
Totaal<br />
Vervaldatum<br />
20.03.2005<br />
20.03.2006<br />
20.03.2007<br />
20.03.2008<br />
10.06.2009<br />
13.03.2007<br />
31.05.2007<br />
(in bepaalde<br />
andere landen<br />
dan België)<br />
14.03.2008<br />
14.03.2009<br />
13.03.2010<br />
Uitoefening<br />
op elk ogenblik met<br />
uitzondering van de 10 of 11<br />
laatste dagen van maart, juni,<br />
september en december<br />
eenmaal per jaar<br />
van 20 mei tot 10 juni<br />
alle werkdagen van<br />
Euronext Brussels<br />
alle werkdagen van<br />
Euronext Brussels<br />
alle werkdagen van<br />
Euronext Brussels<br />
alle werkdagen van Euronext<br />
Brussels vanaf 1 maart 2004<br />
Uitoefeningsprijs<br />
(¤)<br />
(de uitoefeningsprijs<br />
kan hoger zijn in<br />
bepaalde landen)<br />
51,88<br />
54,94<br />
55,23<br />
62,96<br />
36,60<br />
37,29<br />
30,50<br />
34,78<br />
32,57<br />
39,50<br />
41,44<br />
41,80<br />
42,43<br />
38,02<br />
46,11<br />
48,15<br />
34,18<br />
35,10<br />
ESOP verwijst naar “Employee Stock Option Plan” (wereldwijd plan voor arbeiders, bedienden en kaderleden).<br />
ISOP verwijst naar “Incentive Stock Option Plan” (wereldwijd plan voor kaderleden).<br />
Aantal opties dat<br />
nog uitgeoefend<br />
moet worden<br />
1.000<br />
1.000<br />
1.000<br />
1.000<br />
4.000<br />
206.445<br />
51.000<br />
257.445<br />
166.590<br />
23.420<br />
23.000<br />
750<br />
213.760<br />
23.580<br />
2.825<br />
328.560<br />
354.965<br />
4.150<br />
26.510<br />
356.845<br />
387.505<br />
400.180<br />
24.530<br />
424.710<br />
1.642.385
27. Voorzieningen voor leefmilieu<br />
In het kader van de herwerking van de openingsbalans van 2002, heeft <strong>Umicore</strong> voor de berekening van de benodigde<br />
voorzieningen, het principe van de feitelijke verplichting toegepast samen met het principe van de wettelijke verplichting.<br />
Dit heeft geleid tot het aanleggen van bijkomende voorzieningen ten belope van ¤ 33,5 miljoen, voornamelijk met<br />
betrekking tot bodemsaneringsverplichtingen in België en Frankrijk. Het betreft hier een bedrag na actualisering en na<br />
het afboeken van een aantal voorzieningen die niet beantwoorden aan de nieuwe criteria van de waarderingsregels.<br />
Staat van de voorzieningen voor leefmilieu:<br />
(duizend ¤)<br />
Voorzieningen voor Overige<br />
bodemsanering en voorzieningen<br />
landschapsherstel voor leefmilieu TOTAAL<br />
Per einde van het vorig boekjaar 74.603 52.356 126.959<br />
Aankoop door bedrijfsacquisities (zie toelichting 6) 5.649 138 5.787<br />
Toename (zie “Toename van voorzieningen”) 21.683 5.903 27.587<br />
Bestedingen (zie “Andere bedrijfskosten”) -5.548 -2.844 -8.392<br />
Terugnemingen (zie “Andere bedrijfsopbrengsten”) -6.077 -13.958 -20.035<br />
Actualisering (zie “Netto financiële kosten”) -218 -338 -556<br />
Omrekeningsverschillen 56 -50 6<br />
Overboekingen 605 -1.276 -671<br />
Per einde van het boekjaar 90.753 39.933 130.685<br />
waarvan : - op meer dan één jaar 79.064 33.038 112.102<br />
- op ten hoogste één jaar 11.688 6.895 18.583<br />
In de loop van 2003 heeft <strong>Umicore</strong> haar besprekingen met de bevoegde Vlaamse instanties voortgezet, hetgeen uitgemond<br />
is in een consensus rond de risico's verbonden met de verontreiniging van de betrokken sites. Op dit moment zijn <strong>Umicore</strong><br />
en de overheid, meer in het bijzonder het Vlaamse ministerie voor Leefmilieu en OVAM (Openbare Afvalstoffenmaatschappij)<br />
in de eindfase van de onderhandelingen in aanvulling op het bestaande convenant van 1997.<br />
In Frankrijk is <strong>Umicore</strong> begonnen met een grondige risicoanalyse onder leiding van de bevoegde overheden. In Viviez voert<br />
de Groep een vrijwillige risicoanalyse uit, die in nauwe samenwerking met de lokale overheid verloopt.<br />
Als gevolg van de overname van PMG, heeft <strong>Umicore</strong> ook de bestaande voorzieningen ten bedrage van ¤ 5,8 miljoen opgenomen.<br />
Deze hebben voornamelijk betrekking op verontreinigingsaspecten van de bodem en het grondwater in de Duitse en<br />
Braziliaanse sites.<br />
In het kader van de hierboven beschreven ontwikkelingen en na het in rekening brengen van de actualisering en de<br />
terugneming van een aantal bestaande voorzieningen, heeft <strong>Umicore</strong> in 2003 een nettobedrag van ¤ 3.726 duizend<br />
toegevoegd aan haar voorzieningen voor leefmilieu.<br />
Voor zover het op dit ogenblik kan ingeschat worden, moeten de provisies zoals ze in de balans zijn opgenomen<br />
op 31 december 2003, inclusief deze opgenomen op basis van het principe van de feitelijke verplichtingen volgens<br />
de IFRS-normen in de openingsbalans, volstaan om de remediëring van alle belangrijke risico’s veroorzaakt door<br />
de historische vervuiling op gepaste wijze uit te voeren.<br />
96 | 97
28. Voorzieningen voor overige risico’s en kosten<br />
(duizend ¤)<br />
Voorzieningen voor Voorzieningen<br />
Voorzieningen reorganisatie en voor overige<br />
voor geschillen herstructurering risico's en kosten TOTAAL<br />
Per einde van het vorig boekjaar 7.993 4.148 12.181 24.322<br />
• Aankoop door bedrijfsacquisities 0 18.927 27.560 46.487<br />
• Toename (zie “Toename van voorzieningen”) 4.427 17.116 7.269 28.812<br />
• Bestedingen (zie “Andere bedrijfskosten”) -830 -4.356 -3.733 -8.919<br />
• Terugnemingen (zie “Andere bedrijfsopbrengsten”) -888 -386 -4.053 -5.327<br />
• Omrekeningsverschillen -11 -64 -606 -680<br />
• Overboekingen -296 -6.945 1.539 -5.702<br />
• Overige bewegingen -3 -475 461 -17<br />
Per einde van het boekjaar 10.393 27.965 40.618 78.976<br />
waarvan : op meer dan één jaar 9.673 23.243 35.980 68.896<br />
op ten hoogste één jaar 721 4.722 4.637 10.080<br />
De voorzieningen voor overige risico's en kosten zijn gestegen van ¤ 24.322 duizend naar ¤ 78.976 duizend, voornamelijk<br />
ten gevolge van een stijging met ¤ 23.817 duizend van de voorzieningen voor reorganisatie en herstructurering enerzijds<br />
en met ¤ 28.437 duizend van de voorzieningen voor overige risico's en kosten.<br />
In het totaal heeft ¤ 46.487 duizend van de nieuwe voorzieningen betrekking op de consolidatie van voorzieningen<br />
bestaande in de PMG groep. Deze omvatten onder meer ¤ 18 miljoen voor de herstructurering van de raffinageactiviteiten<br />
in Hanau, Duitsland.<br />
Tenslotte is er ook een bedrag van ¤ 17.116 duizend opgenomen in de voorzieningen voor de herstructurering van<br />
de sites in Olen, België (Koper), Balen, België en Auby, Frankrijk (Zinc Smelting) en Louvain-la-Neuve, België (Engineering).<br />
De voorzieningen voor overige risico's en kosten omvatten ook het effect van de beslissing om een aantal activiteiten<br />
inzake de ontwikkeling van substraten af te bouwen.
29. Toelichting bij de kasstromentabel<br />
Definities<br />
De kasstromentabel bestaat uit de kasstromen afkomstig van respectievelijk de bedrijfs-, de investerings- en de financieringsthesaurie<br />
van de betreffende periode.<br />
Voor de opmaak van de bedrijfskasstromen werd de indirecte methode toegepast. Het nettoresultaat werd aangepast voor<br />
de volgende punten :<br />
• de impact van operaties die geen kasuitgaven inhouden zoals voorzieningen, waardeverminderingen enz., evenals de wijziging<br />
in de behoefte aan bedrijfskapitaal;<br />
• elementen van de opbrengsten en kosten verbonden aan de investerings- en de financieringsactiviteiten.<br />
Aanpassing voor niet-kastransacties<br />
(duizend ¤)<br />
2003 2002<br />
Afschrijvingen 127.269 115.765<br />
Negatieve goodwill opgenomen in resultaat -41 -795<br />
(Terugneming van) Bijzondere waardeverminderingen 14.968 8.144<br />
Waardeverminderingen (terugneming van waardeverminderingen) op financiële vaste activa 747<br />
Voorraden en voorzieningen voor dubieuze debiteuren 1.644 8.753<br />
Afschrijving van kapitaalsubsidies -1.618 -854<br />
Wijziging in voorzieningen -9.088 -12.033<br />
Aanpassing voor elementen die afzonderlijk vermeld moeten worden<br />
of geklasseerd worden onder de investerings- of financieringskasstromen<br />
133.881 118.980<br />
Belastingen van de periode 2.530 11.365<br />
Interestkosten (-opbrengsten) 17.835 16.720<br />
(Meerwaarde) Minwaarde op afstand van vaste activa -1.487 -215<br />
Opbrengsten uit dividenden -147 -198<br />
18.731 27.672<br />
De “Wijziging in de behoefte aan bedrijfskapitaal” betreft het verschil in voorraden, handels- en overige vorderingen en<br />
handels- en overige schulden, indien nodig aangepast voor:<br />
• waardeverminderingen en voorzieningen voor dubieuze debiteuren<br />
• effect van de wijziging in consolidatiekring<br />
• effect van omrekeningsverschillen<br />
De investeringskasstromen met betrekking tot overnames (en afstanden) van dochterondernemingen worden<br />
gerapporteerd na aftrek van de aangekochte (of verkochte) liquide middelen (zie toelichting 6 Bedrijfsacquisities).<br />
98 | 99
Commentaren op de kasstromentabel<br />
A) Toename/Afname van de bedrijfsthesaurie<br />
De bedrijfskasstromen voor 2003 zijn gedaald met ¤ 111.606 duizend in vergelijking met 2002, voornamelijk als gevolg<br />
van de wijziging in de behoefte aan bedrijfskapitaal.<br />
De behoeften aan bedrijfskapitaal waren zeer laag eind 2002 mede als gevolg van een aantal tijdelijke effecten. De totale<br />
vermindering in 2002 bedroeg ¤ 179.301 duizend, ten opzichte van een nettodaling van de behoeften aan bedrijfskapitaal<br />
in 2003 van ¤ 50.555 duizend. Dit laatste omvat ook de impact van de vermindering van de edelmetaalvoorraden<br />
met ¤ 80 miljoen, gerealiseerd tijdens de integratie van de PMG-activiteiten in de periode augustus-december 2003.<br />
De belastingen betaald in 2003 overstijgen deze betaald in 2002 met ¤ 18.398 duizend.<br />
B) Toename/Afname van de investeringsthesaurie<br />
Als gevolg van de belangrijke overnames verricht in 2003, zijn de nettokasbehoeften voor investeringen gestegen<br />
met ¤ 601.602 duizend, vergeleken met 2002.<br />
Investeringen in materiële en immateriële vaste activa waren ¤ 9.321 duizend lager dan in 2002 (een daling met 6%).<br />
De liquide middelen afkomstig van de verkoop van dochterondernemingen betreft de verkoop van het 20%-belang<br />
van <strong>Umicore</strong> in Natexis Metals Ltd, VK. De verkoop van verschillende kleinere financiële participaties, inclusief<br />
het minderheidsbelang in Sofia Med AD, heeft tot een bijkomende kasinstroom van ¤ 3.689 duizend geleid.<br />
C) Toename/Afname van de financieringsthesaurie<br />
De overname van PMG werd oorspronkelijk gefinancierd via een gesyndiceerde kredietlijn op korte termijn van ¤ 725 miljoen.<br />
Deze werd eind 2003 verminderd tot ¤ 450 miljoen via de emissie van nieuwe aandelen, de verkoop van 1 miljoen<br />
eigen aandelen en de kasstromen gegenereerd uit bedrijfsactiviteiten. In 2002 investeerde <strong>Umicore</strong> ¤ 40.148 duizend<br />
in de inkoop van eigen aandelen.<br />
De stijging van de dividenden uitgekeerd aan minderheidsaandeelhouders is hoofdzakelijk een gevolg van het uitzonderlijk<br />
dividend uitgekeerd door Sibeka in 2003.<br />
30. Financiële instrumenten<br />
Alle activiteiten van de Groep zijn blootgesteld aan verschillende risico’s, waaronder de schommelingen van metaalprijzen,<br />
de wisselkoersen en de rentevoeten. Het globale risicobeheer van de Groep poogt de negatieve invloed op de financiële<br />
resultaten van de Groep tot een minimum te beperken, door deze risico’s in te dekken met financiële instrumenten.<br />
30.1. Wisselkoersrisico<br />
Het wisselkoersrisico waaraan <strong>Umicore</strong> blootgesteld is kan opgesplitst worden in drie types: structurele risico’s, transactionele<br />
risico’s en omrekeningsrisico’s.<br />
30.1.1. Structurele risico’s<br />
Aangezien de inkomsten van <strong>Umicore</strong> voor een groot deel in USD zijn uitgedrukt, en de meeste activiteiten zich buiten<br />
de USD-zone bevinden (voornamelijk in Europa), heeft elke wijziging in de USD/EUR-wisselkoers een aanzienlijke invloed<br />
op de resultaten van de onderneming.<br />
In de jaren 2000 tot 2002 voerde <strong>Umicore</strong> belangrijke indekkingsoperaties uit voor de jaren 2000 tot 2005. Deze transacties<br />
hadden tot doel de rentabiliteit en de kasstromen van <strong>Umicore</strong> te beschermen.<br />
De reële wisselkoers van de Groep voor 2003 bedroeg USD 0,9295/EUR. Dit vloeide grotendeels voort uit het feit dat <strong>Umicore</strong><br />
95% van haar blootstelling aan de schommelingen van de Amerikaanse dollar ingedekt had tegen een koers van USD 0,93/EUR.<br />
Het beleid voor de indekking tegen het USD-koersrisico voor 2004 en 2005 (waarbij ook rekening wordt gehouden met de<br />
overname van PMG) kan als volgt samengevat worden :<br />
• 2004 : risico voor ongeveer 85% ingedekt tegen een gemiddelde koers van USD 0,91/EUR;<br />
• 2005 : risico voor ongeveer 25% ingedekt tegen een gemiddelde koers van USD 0,98/EUR.<br />
Een stijging van de USD met 1 cent zou aanleiding geven tot een stijging van het bedrijfsresultaat met ¤ 3 tot 3,5 miljoen<br />
op jaarbasis. Omgekeerd zou een daling van de USD met 1 cent aanleiding geven tot een daling van het bedrijfsresultaat
met ¤ 3 tot 3,5 miljoen op jaarbasis. Deze gevoeligheid houdt geen rekening met enige indekking van de USD/EUR wisselkoers<br />
en is berekend op basis van de geldende wisselkoers eind 2003.<br />
Deze gevoeligheid is een leidraad op korte termijn en is enigszins theoretisch aangezien het wisselkoersniveau vaak een<br />
invloed heeft op zowel de commerciële voorwaarden waarover onderhandeld wordt in USD als op elementen die <strong>Umicore</strong><br />
niet zelf in handen heeft, zoals de invloed van de USD/EUR wisselkoers op metaalprijzen in USD. Deze laatste hebben<br />
eveneens een impact op de resultaten van <strong>Umicore</strong> (zie hoofdstuk “Metaalprijsrisico” verderop).<br />
Tengevolge van de overname van PMG is er ook een gevoeligheid voor bepaalde andere valuta’s, zoals de Braziliaanse<br />
real en de Zuid-Afrikaanse rand.<br />
30.1.2. Transactionele risico’s<br />
Het bedrijf is ook onderhevig aan transactionele risico’s met betrekking tot valuta’s, namelijk het risico dat wisselkoersen<br />
schommelen tussen het moment waarop de prijs wordt bepaald met een klant of leverancier en het moment waarop<br />
de transactie afgewikkeld wordt. <strong>Umicore</strong> dekt zich systematisch in tegen dergelijke transactionele risico’s, voornamelijk<br />
via termijncontracten.<br />
30.1.3. Omrekeningsrisico<br />
<strong>Umicore</strong> is een internationaal bedrijf met vestigingen die niet in euro rapporteren. Als dergelijke resultaten geconsolideerd<br />
worden in de rekeningen van de Groep, staat het omgerekende bedrag bloot aan waardeschommelingen van de lokale<br />
valuta’s ten opzichte van de euro. <strong>Umicore</strong> dekt dit risico niet in (zie toelichting 1 Waarderingsregels en voorstellingsbasis).<br />
30.2. Metaalprijsrisico<br />
30.2.1. Structureel risico<br />
<strong>Umicore</strong> staat bloot aan structurele metaalprijsrisico’s. Die risico’s vloeien voornamelijk voort uit de invloed die de metaalprijzen<br />
hebben op de verwerkings- en raffinagelonen en op metaaloverschotten die gerecupereerd worden van materialen geleverd<br />
voor verdere verwerking.<br />
Het risico heeft voornamelijk betrekking op zink. In afwezigheid van enig indekkingsmechanisme, heeft een verandering<br />
van de zinkprijs met USD 100 per ton op korte termijn een impact van USD 20 miljoen per jaar op het bedrijfsresultaat.<br />
Op de edele metalen na is een prijsverandering voor de andere metalen niet van wezenlijk belang.<br />
Voor zink heeft de Groep beslist om ongeveer een vierde van haar blootstelling aan prijssschomelingen voor 2004 in te dekken<br />
aan de hand van termijnverkopen op niveaus van gemiddeld ongeveer USD 1.000 per ton. Een ander kwart is ingedekt aan<br />
de hand van bepaalde mechanismen die een bescherming bieden voor een daling tot ongeveer USD 925 per ton, en tegelijkertijd<br />
een stijgingspotentieel bieden tot USD 1.050 per ton. De resterende zinkprijsblootstelling voor 2004 is niet ingedekt.<br />
In de divisie Edelmetaaldiensten, waarin de Groep voornamelijk platina, palladium, rhodium, goud en zilver produceert,<br />
heeft <strong>Umicore</strong> occasioneel prijsrisico’s op lange termijn met betrekking tot bepaalde leveringsovereenkomsten ingedekt.<br />
Het is moeilijk om de gevoeligheid op korte termijn, bij afwezigheid van indekkingsmechanismen voor edelmetaalprijzen,<br />
te ramen, gezien de grote verscheidenheid in het type van aangevoerde materialen in de loop der jaren. Hogere prijzen<br />
resulteren echter over het algemeen in een stijging van de inkomsten.<br />
30.2.2. Transactioneel risico<br />
De Groep wordt geconfronteerd met transactionele risico’s op aangekochte en verkochte metalen.<br />
De grondstoffen die <strong>Umicore</strong> gebruikt en de metalen of producten die <strong>Umicore</strong> produceert, worden over het algemeen<br />
volgens hetzelfde principe aangekocht en verkocht, bijvoorbeeld op basis van de desbetreffende LME-noteringen<br />
(London Metal Exchange), waarbij het gebruik van bepaalde indekkingsinstrumenten toegestaan is. In dit opzicht voert<br />
de Groep het beleid om de transactionele risico’s maximaal in te dekken, met name het risico dat de prijs van het metaal<br />
schommelt tussen het moment waarop de prijs wordt bepaald met een klant of leverancier en het moment waarop<br />
de transactie afgewikkeld wordt. De Groep maakt voornamelijk gebruik van termijncontracten.<br />
30.3. Renterisico<br />
De blootstelling van de Groep aan rentevoetschommelingen houdt verband met de verplichtingen in het kader van de financiële<br />
schulden van de Groep. Eind december 2003 bedroeg de netto financiële schuld van de Groep ¤ 619 miljoen waarvan<br />
meer dan 95% onderworpen is aan variabele rentevoeten. Maar gezien de toegenomen proportie van de langetermijnschuld<br />
na de overname van PMG en in het kader van de beheersing van de globale financieringskosten heeft de Groep op het einde<br />
van het jaar beslist om een deel van haar blootstelling aan het rentevoetrisico in te dekken via renteswaps en dit voor een<br />
nominaal bedrag van ¤ 303 miljoen, met vervaldata tussen 5 en 8 jaar (zie toelichting 34 Gebeurtenissen na balansdatum).<br />
100 | 101
31. Niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen<br />
(duizend ¤)<br />
Niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen 2003 2002<br />
- Door derden gestelde zekerheden voor rekening van de Groep 39.115 41.878<br />
- Door de Groep gestelde zekerheden voor rekening van derden 37.464 57.801<br />
- Door de Groep gestelde zekerheden op eigen bezittingen en voor eigen rekening 2.500 868<br />
- Ontvangen zekerheden 36.081 31.957<br />
- Door derden in hun naam gehouden goederen en waarden maar op risico van de Groep 110.425 47.643<br />
- Verplichtingen tot aankoop en verkoop van vaste activa 281<br />
- Termijnovereenkomsten :<br />
• Op termijn gekochte goederen (te ontvangen) 345.356 321.774<br />
• Op termijn verkochte goederen (te leveren) 555.726 474.284<br />
• Op termijn gekochte deviezen (te ontvangen) 1.509.690 1.498.222<br />
• Op termijn verkochte deviezen (te leveren) 1.509.582 1.498.843<br />
• Aangekochte opties voor indekking wisselkoersen : put USD/ call EUR 2.222<br />
• Aangekochte opties voor indekking wisselkoersen : call USD/ put EUR 2.222<br />
• Interest rate-swaps 303.000<br />
- Goederen en waarden van derden gehouden door de Groep 557.504 88.188<br />
- Diverse rechten en verbintenissen 7.210 26.972<br />
32. Voorwaardelijke vorderingen en verplichtingen<br />
De Groep heeft bepaalde hangende dossiers die volgens de IFRS-normen beschouwd kunnen worden als voorwaardelijke<br />
vorderingen en verplichtingen.<br />
• Milieuproblematiek<br />
We verwijzen hiervoor naar toelichting 27 over voorzieningen voor leefmilieu waar dit onderwerp in zijn geheel wordt<br />
behandeld met inbegrip van de voorwaardelijke vorderingen en verplichtingen.<br />
• Barclays Physical Trading Ltd<br />
In aansluiting op de dagvaarding wegens insolvabiliteit van Enron heeft <strong>Umicore</strong> een einde gemaakt aan twee contracten<br />
voor de verkoop van koperkathodes wegens de onvolledige betaling van de verkochte partijen. Vóór de levering door <strong>Umicore</strong><br />
had Enron reeds 11.000 ton verkocht aan Barclays Physical Trading Ltd binnen het kader van een financieringsovereenkomst<br />
die beide ondernemingen waren aangegaan.<br />
In januari 2002 spande Barclays Physical Trading Ltd een rechtszaak aan tegen <strong>Umicore</strong> om de levering van deze kathodes<br />
of een betaling van USD 16,2 miljoen af te dwingen (te verhogen met de interesten). In juni 2003 verwierp de rechtbank<br />
van Brussel deze eis als ongegrond en veroordeelde Barclays Physical Trading tot de betaling van een schadevergoeding<br />
van ¤ 793 duizend aan <strong>Umicore</strong>, een beslissing tegen dewelke Barclays in beroep ging bij het Brusselse Hof van Beroep.<br />
De pleidooien zullen waarschijnlijk plaatsvinden in de loop van het gerechtelijk jaar 2005-2006. In afwachting heeft Barclays<br />
Physical Trading Ltd de som van ¤ 793 duizend geblokkeerd bij een gerechtsdeurwaarder.
Parallel met de voorgaande procedure beval het Hof van Beroep van Antwerpen, op eenzijdig verzoekschrift van Barclays<br />
Physical Trading Ltd, in maart 2002 de inbeslagname van 6.500 ton koperkathodes in de fabriek van <strong>Umicore</strong> te Olen.<br />
Na een vonnis van juni 2003 werd deze inbeslagname opgeheven maar de zaak blijft hangende voor het Hof van Beroep<br />
van Antwerpen totdat dit Hof uitspraak doet over de schadevergoeding die Barclays aan <strong>Umicore</strong> verschuldigd is voor de<br />
fysieke en financiële blokkering van de betrokken kathodes. De pleidooien zouden moeten plaatsvinden op 11 mei 2004.<br />
Ten aanzien van Enron heeft <strong>Umicore</strong> haar eisen voorgelegd aan de curatoren die nog een definitief standpunt moeten innemen.<br />
• Plastic Investment Company<br />
In juni 1999 verkocht <strong>Umicore</strong> aan Plastic Investment Company (PIC), een dochteronderneming van de Belgische beursgenoteerde<br />
onderneming TrustCapital, haar aandeel in Overpelt-Plascobel (OVP) voor de prijs van ¤ 15,49 miljoen (BEF 625 miljoen).<br />
In april 2000 spande PIC een rechtszaak aan om schadevergoeding te verkrijgen voor een bedrag gelijk aan de oorspronkelijke<br />
aankoopprijs, wegens het gebruik van bedrieglijke en misleidende acties door <strong>Umicore</strong> tijdens het onderhandelingsproces<br />
om de koper te misleiden over het vermogen en het rentabiliteitsniveau van OVP. <strong>Umicore</strong> maakte fel bezwaar en legde<br />
in september 2002 besluiten neer bij de rechtbank van Koophandel te Brussel. De zaak is nog altijd hangende en PIC heeft<br />
nog geen tegenbesluiten neergelegd. <strong>Umicore</strong> gelooft dat de ontwikkelde argumentatie van PIC van elke grond ontbloot is.<br />
• Ex-werknemers van Gécamines<br />
Meerdere vroegere werknemers van Gécamines, het Congolese staatsbedrijf dat in 1967 de activa van Union Minière overnam<br />
na de onteigening ervan, hebben na hun ontslag door dit bedrijf, vorderingen ingediend tegen <strong>Umicore</strong> voor de betaling<br />
van door Gécamines verschuldigde bedragen. Société Générale des Minerais, waarvan de rechten en verplichtingen,<br />
na diverse reorganisaties, door <strong>Umicore</strong> zijn overgenomen, had inderdaad van 1967 tot 1974 aanvaard om bepaalde<br />
werknemers van Gécamines bepaalde delen van hun salaris te betalen ingeval Gécamines in gebreke zou blijven. In 1974<br />
had Gécamines erin toegestemd om <strong>Umicore</strong> hiervoor te vrijwaren, maar vandaag betwist het de geldigheid van deze garantie.<br />
Ook al verwacht <strong>Umicore</strong> in sommige gevallen gedwongen te worden om bepaalde bedragen te betalen aan vroegere<br />
werknemers, toch gelooft ze dat, globaal genomen en op basis van de huidige heersende jurisprudentie, de uitslag van de<br />
vorderingen geen belangrijke financiële weerslag op de Groep zal hebben. Het is echter onmogelijk om enige voorspelling<br />
te doen over de definitieve regeling van deze rechtszaak.<br />
• BTW-dading met de Belgische bijzondere belastinginspectie onderzocht door de Europese autoriteiten<br />
Hoewel <strong>Umicore</strong> overtuigd was over stevige argumenten te beschikken om zichzelf met succes te verdedigen tegen de<br />
aanspraken van de Belgische bijzondere belastinginspectie (BBI) voor de rechtbank, heeft de Groep in december 2000<br />
een dading getroffen met de BBI voor de BTW die verschuldigd zou zijn geweest op de intra-communautaire levering van<br />
zilver aan Italiaanse en Zwitserse ondernemingen. De regeling van <strong>Umicore</strong> met de Belgische belastingdiensten over deze<br />
kwestie is rechtsgeldig, definitief en vertrouwelijk van aard. Een klacht tegen onbekenden ingediend door enkele individuen<br />
leidde echter tot een officieel onderzoek. In het kader hiervan werden documenten in verband met deze zaak en met<br />
de dading in beslag genomen, zowel in de lokalen van <strong>Umicore</strong> als in de lokalen van de bijzondere belastinginspectie.<br />
<strong>Umicore</strong> is er sterk van overtuigd dat wat haar betreft de klacht ongegrond is. De Europese Commissie heeft onlangs<br />
aangekondigd een formeel onderzoek in te stellen naar overheidssteun in verband met voornoemde dading en na te gaan<br />
of het hier gaat om een vrijstelling van buitengewone BTW en of dit aanvaardbaar is volgens de Belgische BTW-wetgeving.<br />
• Overige<br />
In aanvulling op het voorgaande zijn tegen de Groep een aantal dagvaardingen ingediend die samenhangen met<br />
het normale verloop van haar activiteiten. De directie gelooft niet dat dergelijke dagvaardingen globaal genomen van aard<br />
zijn om een wezenlijke ongunstige invloed te hebben op de financiële positie van <strong>Umicore</strong>.<br />
102 | 103
33. Verbonden partijen<br />
(duizend ¤)<br />
RESULTATENREKENING 2003 2002<br />
Aankopen 59.036 42.850<br />
Aangekochte diensten 1.730 244<br />
Betaalde commissies 409<br />
Financiële kosten 23 19<br />
Verkopen 27.878 22.404<br />
Geleverde diensten 1.300 1.682<br />
Financiële opbrengsten 142 491<br />
Ontvangen dividenden 6.348<br />
BALANS 31/12/03 31/12/02<br />
Handels- en overige vorderingen op meer dan één jaar 2.771 238<br />
Handels- en overige vorderingen op ten hoogste één jaar 1.847 2.230<br />
Handels- en overige schulden op ten hoogste één jaar 5.601 5.093<br />
De relaties tussen <strong>Umicore</strong> en de leden van de raad van bestuur en de leden van het directiecomité zijn beschreven in de<br />
sectie “Corporate Governance”.<br />
De stijging van de bedragen ten opzichte van 2002 is voornamelijk een gevolg van de opname van de Traxys joint venture<br />
en I.C.T., VS onder de “Verbonden partijen”.<br />
34. Gebeurtenissen na balansdatum<br />
Na de vergadering van de raad van bestuur van 3 maart 2004 heeft <strong>Umicore</strong> aangekondigd de uitkering van een brutodividend<br />
van ¤ 1,60 per aandeel voor te stellen aan de jaarlijkse algemene vergadering. Dit komt overeen met een totaal uit te<br />
betalen dividend van ¤ 39.639.642 op basis van het totaal aantal uitstaande aandelen na aftrek van de eigen aandelen,<br />
aangehouden door <strong>Umicore</strong>.<br />
Anderzijds kondigde de Groep in januari 2004 de emissie aan van een obligatielening voor ¤ 150 miljoen met een looptijd<br />
van 8 jaar, die volledig onderschreven werd door een syndicaat van banken. De opbrengsten werden aangewend voor een<br />
gedeeltelijke herfinanciering van de kortetermijnkredietlijn die was aangegaan in de context van de overname van PMG.<br />
Binnen hetzelfde kader heeft <strong>Umicore</strong> interest rate-swaps afgewikkeld voor een bedrag van ¤ 45 miljoen.<br />
Er hebben geen significante overnames of verkopen van bedrijfsonderdelen plaatsgevonden sinds de balansdatum.<br />
Suez-Tractebel, een dochteronderneming van Suez heeft het merendeel van haar deelneming in <strong>Umicore</strong> op 20 februari 2004<br />
verkocht. In voorbereiding op deze uitstap had Suez in december 2000 een obligatielening, inwisselbaar in <strong>Umicore</strong>-aandelen,<br />
uitgebracht. Deze obligatie dekte het grootste deel van haar deelneming, namelijk 25,2% van het destijds uitstaande kapitaal.<br />
Het resterende deel van de aandelen (3,4%) werd toegekend aan de leden van de hogere directie van <strong>Umicore</strong> onder<br />
de vorm van opties.<br />
In oktober 2003 verkocht Suez twee miljoen <strong>Umicore</strong>-aandelen, waardoor haar deelneming in <strong>Umicore</strong> terugbracht werd<br />
tot 17,8%. Vervolgens verwaterde haar deelneming tot 15,7% door de aandelenemissie van <strong>Umicore</strong> waaraan Suez niet<br />
deelnam. Op 2 januari 2004 heeft Suez een mogelijkheid tot vervroegde terugbetaling geactiveerd, die deel uitmaakte<br />
van de voorwaarden van de obligatielening. Dit laatste werd mede mogelijk gemaakt door de goede prestaties<br />
van het <strong>Umicore</strong>-aandeel. De terugbetaling vond plaats op 20 februari 2004 met als resultaat dat alle obligatiehouders<br />
hun obligaties inwisselden tegen <strong>Umicore</strong>-aandelen. Op 20 februari was Suez nog in bezit van 668.603 aandelen.
35. Winst per aandeel<br />
2003 2002<br />
Winst per aandeel - basisberekening 2,63 1,45<br />
Winst per aandeel - na verwatering 2,62 1,45<br />
De hiernavolgende bedragen werden gebruikt als teller, voor de berekening van de winst per aandeel (zowel basisberekening<br />
als na verwatering) :<br />
(duizend ¤)<br />
2003 2002<br />
Geconsolideerd nettoresultaat, aandeel van de Groep 60.122 32.883<br />
De hiernavolgende aandelenaantallen werden gebruikt als noemer voor de berekening van de winst per aandeel<br />
(zowel basisberekening als na verwatering):<br />
Winst per aandeel - basisberekening :<br />
2003 2002<br />
Aantal uitstaande aandelen per 1 januari 22.600.000 22.600.000<br />
Aantal uitstaande aandelen per 31 december 25.420.475 22.600.000<br />
Gewogen gemiddeld aantal uitstaande aandelen 22.865.537 22.600.000<br />
De stijging van het aantal aandelen op het einde van 2003 is een gevolg van de aandelenemissie, gelanceerd in november<br />
2003, die leidde tot de uitgifte van 2.420.475 nieuwe aandelen en de uitoefening van een overtoewijzingsoptie, toegekend<br />
door <strong>Umicore</strong>, die resulteerde in de uitgifte van 400.000 bijkomende aandelen.<br />
Eigen aandelen die aangehouden worden ter indekking van de aandelenoptieplannen, of beschikbaar zijn voor<br />
wederverkoop, zijn opgenomen in het aantal uitstaande aandelen.<br />
Winst per aandeel - na verwatering:<br />
2003 2002<br />
Gewogen gemiddeld aantal uitstaande aandelen 22.865.537 22.600.000<br />
Potentiële verwatering door de aandelenoptieplannen 107.207<br />
Aangepast gemiddeld aantal uitstaande gewone aandelen 22.972.744 22.600.000<br />
De noemer gebruikt voor de berekening van de winst per aandeel na verwatering houdt rekening met een aanpassing<br />
voor de aandelenopties.<br />
Voor aandelenopties die “in the money” zijn, zullen er enkel nieuwe aandelen uitgegeven worden voor de uitoefening<br />
van die aandelenopties die niet gedekt zijn door eigen aandelen. Dit kan leiden tot een verwateringseffect.<br />
104 | 105
BEKNOPTE JAARREKENING VAN DE MOEDERONDERNEMING<br />
De jaarrekening van <strong>Umicore</strong> wordt hierna volgens een beknopt schema voorgesteld. Overeenkomstig het Wetboek van<br />
Vennootschappen zullen de jaarrekening van <strong>Umicore</strong> evenals het jaarverslag en het verslag van de commissaris, bij de<br />
Nationale Bank van België neergelegd worden.<br />
Deze verslagen kunnen op aanvraag verkregen worden bij: UMICORE<br />
Broekstraat 31<br />
B-1000 Brussel (België)<br />
In zijn verslag heeft de commissaris geen voorbehoud gemaakt betreffende de jaarrekening van <strong>Umicore</strong>.<br />
BEKNOPTE BALANS (duizend ¤)<br />
31/12/03 31/12/02 31/12/01<br />
ACTIVA<br />
VASTE ACTIVA 3.230.622 2.214.433 2.103.021<br />
I. Oprichtingskosten 4.704<br />
II. Immateriële vaste activa 17.691 15.188 12.317<br />
III. Materiële vaste activa 373.405 379.777 363.252<br />
IV. Financiële vaste activa 2.834.822 1.819.468 1.727.452<br />
VLOTTENDE ACTIVA 651.940 686.959 819.447<br />
V. Vorderingen op meer dan één jaar 13.561 1.653 649<br />
VI. Voorraden en bestellingen in uitvoering 377.598 381.654 477.539<br />
VII. Vorderingen op ten hoogste één jaar 187.881 195.199 207.475<br />
VIII. Geldbeleggingen 27.705 83.599 36.995<br />
IX. Liquide middelen 12.562 5.473 5.199<br />
X. Overlopende rekeningen 32.633 19.381 91.590<br />
TOTAAL DER ACTIVA 3.882.562 2.901.392 2.922.468<br />
PASSIVA<br />
EIGEN VERMOGEN 988.653 985.857 994.794<br />
I. Kapitaal 562.393 500.000 500.000<br />
II. Uitgiftepremies 96.764 11.139 11.139<br />
III. Herwaarderingsmeerwaarden 98 98 98<br />
IV. Reserves 208.988 256.467 215.305<br />
V. Overgedragen winst/verlies (-) 120.083 217.760 267.846<br />
VI. Kapitaalsubsidies 327 393 406<br />
VOORZIENINGEN EN UITGESTELDE BELASTINGEN 175.562174.948 185.181<br />
VII. A. Voorzieningen voor risico's en kosten 175.562 174.948 185.181<br />
SCHULDEN 2.718.347 1.740.587 1.742.493<br />
VIII. Schulden op meer dan één jaar 1.176.918 859.921 471.711<br />
IX. Schulden op ten hoogste één jaar 1.499.469 789.628 1.143.336<br />
X. Overlopende rekeningen 41.960 91.038 127.446<br />
TOTAAL DER PASSIVA 3.882.562 2.901.392 2.922.468
BEKNOPTE RESULTATENREKENING (duizend ¤)<br />
2003 2002 2001<br />
I. Bedrijfsopbrengsten 2.521.582 2.512.552 2.822.369<br />
II. Bedrijfskosten 2.480.840 2.447.526 2.696.143<br />
III. Bedrijfsresultaat 40.742 65.026 126.226<br />
IV. Financiële opbrengsten 171.638 124.925 119.237<br />
V. Financiële kosten 183.600 146.295 131.513<br />
VI. Resultaat uit de gewone bedrijfsuitoefening 28.780 43.656 113.950<br />
VII. Uitzonderlijke opbrengsten 16.924 5.554 77.383<br />
VIII. Uitzonderlijke kosten 151.166 30.851 39.906<br />
IX. Resultaat van het boekjaar vóór belasting -105.46218.359 151.427<br />
X. Belastingen op het resultaat -54 1.923 -5.658<br />
XI. Resultaat van het boekjaar -105.516 20.282 145.769<br />
XII. Onttrekking aan de belastingvrije reserves - - -<br />
XIII. Te bestemmen resultaat van het boekjaar -105.516 20.282 145.769<br />
RESULTAATVERWERKING<br />
A. Resultaatverwerking 112.244 288.129 389.265<br />
1. Te bestemmen winst (te verwerken verlies) van het boekjaar -105.516 20.282 145.769<br />
2. Overgedragen winst/verlies (-) 217.760 267.847 243.496<br />
C. Toevoeging aan het eigen vermogen 47.479 -41.162-91.218<br />
2. Aan de wettelijke reserve - -1.014 -7.288<br />
3. Aan de reserve voor eigen aandelen 47.479 -40.148 -83.930<br />
D. Over te dragen resultaat (1)<br />
-120.083 -217.760 -267.847<br />
2. Over te dragen winst/verlies (-) -120.083 -217.760 -267.847<br />
F. Uit te keren winst (1)<br />
-39.640 -29.207 -30.200<br />
1. Vergoeding van het kapitaal<br />
- gewone aandelen ¤ 1,40 (in 2001 en 2002); -39.640 -29.207 -30.200<br />
¤ 1,60 (in 2003)<br />
(1) Het totaal bedrag van deze twee rubrieken zal worden aangepast om rekening te houden met het aantal eigen aandelen aangehouden door <strong>Umicore</strong><br />
op de datum van de algemene vergadering van aandeelhouders van 14 april 2004. Het brutodividend van ¤ 1,60 per aandeel blijft ongewijzigd.<br />
106 | 107
STAAT VAN HET KAPITAAL duizend ¤ Aantal aandelen<br />
A. Maatschappelijk kapitaal<br />
1. Geplaatst kapitaal<br />
Per einde van het vorig boekjaar 500.000 22.600.000<br />
Per einde van het boekjaar 562.393 25.420.175<br />
2. Samenstelling van het kapitaal<br />
2.1. Soorten aandelen<br />
Gewone aandelen 562.393 25.420.175<br />
2.2. Aandelen op naam of aan toonder<br />
Op naam 4.834<br />
Aan toonder 25.415.341<br />
E. Toegelaten maar niet geplaatst kapitaal (1)<br />
G. Aandeelhouderstructuur (2)<br />
438.053<br />
% kapitaal Aantal aandelen<br />
SUEZ-TRACTEBEL NV, Troonplein 1, 1000 Brussel 15,68 3.987.100<br />
Free float 81,53 20.722.676<br />
Eigen aandelen in het bezit van <strong>Umicore</strong> 2,79 710.399<br />
100,00 25.420.175<br />
(1) De buitengewone algemene vergadering van 30 maart 2001 heeft de raad van bestuur gemachtigd om het kapitaal te verhogen met een bedrag tot<br />
¤ 500.000.000. De raad van bestuur heeft gebruik gemaakt van het toegelaten kapitaal ten belope van ¤ 61.946.920 op 25 november en 4 december<br />
in het kader van de kapitaalverhogingen.<br />
(2) Zonder rekening te houden met de resterende 4.000 warrants verbonden aan de obligatieleningen uitgegeven in 1995, 1996, 1997 en 1998 en met<br />
maximum 1.638.385 aandelen verbonden aan de aandelenoptieplannen opgezet door <strong>Umicore</strong> in 1999, 2000, 2001, 2002 en 2003.<br />
STAAT VAN DE RESERVES<br />
Volgende bedragen die aan de reserves voor 2003 werden toegevoegd zijn niet beschikbaar voor uitkering:<br />
• wettelijke reserve : ¤ 40,737 duizend;<br />
• reserve voor eigen aandelen : ¤ 23,405 duizend.<br />
Brussel, 3 maart 2004<br />
De raad van bestuur
108 | 109
Corporate governance<br />
Samenstelling van de raad van bestuur<br />
De raad van bestuur, waarvan de leden benoemd worden door de vergadering van aandeelhouders, moet uit minstens<br />
zes leden bestaan. Hun mandaat loopt ten hoogste zes jaar, maar is hernieuwbaar.<br />
Op 31 december 2003 bestond de raad van bestuur uit 11 leden: 10 niet-uitvoerende bestuurders en één uitvoerend<br />
bestuurder.<br />
In 2003 vertegenwoordigden twee bestuurders de meerderheidsaandeelhouder Suez-Tractebel. Zeven bestuurders zetelen<br />
als onafhankelijk bestuurder, d.w.z. bestuurders die geen banden hebben met de voornaamste aandeelhouders en die<br />
geen lid zijn geweest van het Uitvoerend Comité of Directiecomité in loop van de laatste twee jaren.<br />
Comités<br />
Auditcomité<br />
Het Auditcomité bestaat uit drie leden, die allen onafhankelijk niet-uitvoerend bestuurder zijn.<br />
Het Auditcomité heeft als opdracht de raad van bestuur bij te staan in de uitvoering van zijn controleopdrachten op<br />
het financiële rapporteringproces van de <strong>Umicore</strong> Groep, met inbegrip van het toezicht op de integriteit van de financiële<br />
staten, de kwalificaties van de commissaris en de onafhankelijkheid en prestaties van zowel het interne auditdepartement<br />
als de commissaris.<br />
Ten dien einde heeft het Auditcomité :<br />
• het recht om alle noodzakelijke informatie te bekomen van alle organen of personeelsleden van de onderneming om zijn<br />
taken uit te voeren;<br />
• het recht om, op kosten van de onderneming, externe juridische hulp en professioneel advies in te roepen die noodzakelijk<br />
kunnen zijn voor de uitoefening van zijn taken;<br />
• de macht om elk personeelslid van de onderneming op te roepen voor een onderhoud tijdens een vergadering van<br />
het comité, als en wanneer het comité hierom verzoekt.<br />
De voorzitter van het Auditcomité brengt verslag uit aan de raad over de werkzaamheden van het Comité en deelt<br />
de aanbevelingen van het Comité mee.<br />
Aantal vergaderingen in 2003 : drie.<br />
Benoemings- en bezoldigingscomité<br />
Het Benoemings- en bezoldigingscomité bestaat uit drie leden die allen niet-uitvoerend bestuurder zijn. Het wordt voorgezeten<br />
door de voorzitter van de raad.<br />
Het Benoemings- en bezoldigingscomité heeft de volgende opdrachten :<br />
• nieuwe bestuurders aanbevelen voor benoeming aan de raad;<br />
• de kandidaat-leden voor het directiecomité van <strong>Umicore</strong> aan de raad aanbevelen en hun vergoeding goedkeuren, alsook aan<br />
de raad het ontslag aanbevelen van leden van het directiecomité;<br />
• een bezoldigingsbeleid voor het management aanbevelen aan de raad;<br />
• een opvolgingsplan uitwerken voor de gedelegeerd bestuurder en de opvolgingsplanning voor het directiecomité beoordelen;<br />
• de passende aandelenoptieplannen aan de raad aanbevelen.<br />
De voorzitter van het Benoemings- en bezoldigingscomité brengt verslag uit aan de raad over de werkzaamheden en analyses<br />
van het Comité en doet de overeenkomstige aanbevelingen.<br />
Aantal vergaderingen in 2003 : twee.
Strategiecomité<br />
Het Strategiecomité dat door de raad in het leven was geroepen, werd opgeheven in de loop van 2003. Het kwam geen<br />
enkele keer samen tijdens het jaar onder beschouwing.<br />
Vergoeding van de raad van bestuur<br />
• jaarlijks honorarium : ¤ 22.500;<br />
• honorarium voorzitter : ¤ 90.000;<br />
• zitpenning comitévergadering als lid : ¤ 2.500;<br />
• zitpenning comitévergadering als voorzitter : ¤ 3.750<br />
• zitpenning vergadering Auditcomité als voorzitter : ¤ 7.500<br />
• zitpenning vergadering Auditcomité als lid: ¤ 3.500<br />
Het totaal bedrag van de vergoedingen, uitgekeerd aan de bestuurders in 2003 voor hun activiteiten met betrekking tot<br />
de onderneming beliep ¤ 305.076.<br />
Aan de functie van bestuurder zijn geen variabele of andere vergoedingselementen verbonden. Er zijn door <strong>Umicore</strong> geen<br />
leningen of borgstellingen toegekend aan leden van de raad.<br />
Per 31 december 2003 zijn de leden van de raad van bestuur samen houder van in totaal 8.869 aandelen. Op diezelfde<br />
datum bezitten ze ook 109.000 aandelenopties. Deze opties zijn in het bezit van de bestuurders die voordien lid waren<br />
van het directiecomité.<br />
Deze cijfers houden geen rekening met de aandelen en opties van de gedelegeerd bestuurder, die opgenomen zijn in<br />
de totalen gerapporteerd voor de leden van het directiecomité.<br />
Aantal vergaderingen in 2003 : negen.<br />
Naam Bijgewoonde raadsvergaderingen Bijgewoonde comitévergaderingen<br />
Karel Vinck 9 op 9 2 op 2<br />
Thomas Leysen 9 op 9 -<br />
Etienne Denis (1)<br />
5 op 5 -<br />
Etienne Davignon 6 op 9 2 op 2<br />
Jean-Pierre Standaert (2)<br />
4 op 9 -<br />
Marc Blanpain (3)<br />
0 op 3 -<br />
Jean-Luc Dehaene 8 op 9 -<br />
Philippe Delaunois 9 op 9 1 op 2<br />
Arnoud de Pret 7 op 9 3 op 3<br />
Jonathan Oppenheimer 6 op 9 -<br />
Robert van Oordt 8 op 9 3 op 3<br />
Klaus Wendel 9 op 9 3 op 3<br />
(1) Bestuurder sinds 6 mei 2003<br />
(2) Nam ontslag per 31 december 2003<br />
(3) Nam ontslag per 9 april 2003<br />
110 | 111
Directie<br />
Algemene organisatiestructuur van <strong>Umicore</strong><br />
Overeenkomstig de statuten heeft de raad van bestuur de verantwoordelijkheid voor het dagelijks bestuur van de onderneming<br />
toevertrouwd aan de heer Thomas Leysen, in zijn hoedanigheid van gedelegeerd bestuurder. De raad van bestuur heeft<br />
bovendien op 19 augustus 2003 een directiecomité opgericht, voorgezeten door de heer Thomas Leysen.<br />
Directiecomité<br />
Op 19 augustus 2003 heeft de raad van bestuur beslist om het bestaand Uitvoerend Comité om te vormen in<br />
een directiecomité overeenkomstig artikel 524bis van het Wetboek van Vennootschappen. In dit verslag beantwoordt<br />
de term “directiecomité” aan deze definitie.<br />
Het directiecomité is samengesteld uit ten minste vier leden, al dan niet bestuurders. Het directiecomité wordt voorgezeten<br />
door een voorzitter, benoemd door de raad van bestuur, die een bestuurder moet zijn. De leden van het directiecomité<br />
worden benoemd op aanbeveling van het Benoemings- en bezoldigingscomité. Het directiecomité in zijn geheel of ieder<br />
lid afzonderlijk kan te allen tijde door de raad van bestuur ontslagen worden.<br />
Zonder afbreuk te doen aan de krachtens artikel 524bis van het Wetboek van Vennootschappen aan de raad van bestuur<br />
voorbehouden bevoegdheden, is het directiecomité bevoegd om beslissingen te nemen omtrent:<br />
• al de aangelegenheden die betrekking hebben op het dagelijks bestuur van de vennootschap;<br />
• al de aangelegenheden die betrekking hebben op de uitvoering van de beslissingen goedgekeurd door de raad van bestuur;<br />
• al de aangelegenheden die betrekking hebben op het operationele beheer en de organisatie van de Groep en haar structuur;<br />
• al de aangelegenheden die betrekking hebben op de financiering van de normale activiteiten van de Groep,<br />
met inbegrip van maar niet beperkt tot bankleningen, zekerheden toegestaan ten voordele van volledig gecontroleerde<br />
dochtervennootschappen, indekkingsprogramma’s (hedging) en swap-overeenkomsten (ISDA), ongeacht het bedrag;<br />
• al de fusie- en overnametransacties (M&A) in het kader van de activiteiten van <strong>Umicore</strong> voor een bedrag kleiner<br />
dan ¤ 12.500.000;<br />
• investeringen zoals de aankoop van uitrusting, technologieën, diensten en iedere gelijkaardige investering voor een<br />
bedrag dat kleiner is dan ¤ 12.500.000. Voor de vernieuwing of modernisatie van investeringen zal de limiet<br />
daarentegen ¤ 25.000.000 bedragen.<br />
De bevoegdheden van het directiecomité doen geen afbreuk aan de bevoegdheden van dagelijks bestuur toegekend<br />
aan de gedelegeerd bestuurder. Het dagelijks bestuur van de vennootschap behoort dus toe zowel aan de gedelegeerd<br />
bestuurder alleen optredend als aan het directiecomité gezamenlijk optredend.<br />
Het directiecomité is bevoegd om bijzondere bevoegdheden te verlenen aan eenieder van haar leden of aan een kaderlid<br />
of een bediende van de vennootschap, die dan als bijzondere lasthebber van het directiecomité zal handelen. Zonder<br />
afbreuk te doen aan de bijkomende vertegenwoordigingsbevoegdheden die krachtens artikel 14 van de statuten toegekend<br />
zijn, is de vennootschap geldig vertegenwoordigd in rechte en bij het stellen van alle rechtshandelingen, daaronder deze<br />
begrepen waarvoor een openbaar of ministerieel ambtenaar tussenkomt, door één bestuurder en één lid van het<br />
directiecomité gezamenlijk optredend, hetzij, binnen de perken van de bevoegdheden van het directiecomité, door twee<br />
leden van dit comité gezamenlijk optredend. De vennootschap is daarenboven binnen de perken van hun bevoegdheden<br />
geldig vertegenwoordigd door alle bijzondere lasthebbers aangeduid door het directiecomité.<br />
Het directiecomité komt regelmatig bijeen volgens een kalender die op regelmatige tijdstippen wordt opgesteld.<br />
Het directiecomité handelt als een college. Het beraadslaagt en beslist geldig als de meerderheid van zijn leden aanwezig<br />
of vertegenwoordigd zijn. Beslissingen worden met meerderheid van stemmen genomen. Elk lid van het directiecomité<br />
mag niet meer dan één ander vertegenwoordigen. Het directiecomité heeft een secretaris aangesteld die de notulen opstelt<br />
van elke vergadering van het directiecomité en al deze notulen zorgvuldig bijhoudt. De notulen van een vergadering worden<br />
tijdens de volgende vergadering ter goedkeuring aan het directiecomité voorgelegd.<br />
De gedelegeerd bestuurder brengt verslag uit bij de raad van bestuur over de beslissingen genomen door het directiecomité.
Vergoeding van het directiecomité<br />
Voor het jaar 2003 werd aan de negen leden van het directiecomité, die er op 31 december 2003 deel van uitmaakten,<br />
een gezamenlijk brutobedrag toegekend van ¤ 3.047.251; van dit bedrag betrof ¤ 611.683 variabele vergoedingen<br />
voor de prestaties van 2002. De voordelen voor de leden van het directiecomité omvatten een extralegaal pensioenplan,<br />
waarvan de kosten ¤ 766.917 bedroegen.<br />
In 2003 werden 39.000 aandelenopties toegekend aan de leden van het directiecomité als onderdeel van het variabel<br />
vergoedingspakket, tegen een uitoefeningsprijs van ¤ 34,18. Eind 2003 waren er in totaal 345.700 uitstaande<br />
aandelenopties in naam van de leden van het directiecomité, met uitoefeningsprijzen tussen ¤ 30,50 en ¤ 48,15.<br />
In 2003 werden 1.000 opties uitgeoefend door leden van het directiecomité. Per 31 december 2003 zijn de leden<br />
van het directiecomité gezamenlijk houder van in totaal 138.575 aandelen.<br />
Vergoeding van de commissaris<br />
In de loop van 2003 heeft de vennootschap haar commissaris belast met diverse assistentie-en adviesopdrachten,<br />
bijkomend bij de vergoeding voor de werkzaamheden binnen zijn mandaat. Ze bevatten assistentieopdrachten in<br />
verband met audit-werkzaamheden onder andere met betrekking tot de overname van PMG en de invoering van<br />
de IFRS-boekhoudnormen, evenals assistentieopdrachten die niet kaderen binnen de audit-werkzaamheden onder<br />
meer met betrekking tot de classificatie van de bediendenfuncties of tot fiscale zaken. De vergoeding, betaald aan<br />
de commissaris, voor deze prestaties buiten mandaat bedroeg ¤ 315.694 voor de audit-werkzaamheden en ¤ 497.185<br />
voor de andere assistentieopdrachten.<br />
Het mandaat van de commissaris verstrijkt op de Gewone Algemene Vergadering van 2005.<br />
Wetboek van Vennootschappen – artikel 523<br />
Thomas Leysen meldt, vóór elke beraadslaging en beslissing van de raad van bestuur, dat hij rechtstreeks een belang<br />
van vermogensrechtelijke aard heeft bij de uitvoering van het “incentive” aandelenoptieplan (ISOP 2004), in die mate<br />
dat hij een begunstigde van dat plan zou zijn. Overeenkomstig artikel 523 van het Wetboek van Vennootschappen heeft<br />
Thomas Leysen noch aan de beraadslagingen van de raad van bestuur omtrent deze beslissing, noch aan de stemming<br />
deelgenomen.<br />
112 | 113
Raad van bestuur en directie<br />
Raad van bestuur<br />
Karel Vinck, 65, Voorzitter<br />
Niet-uitvoerend bestuurder<br />
Vooraleer hij <strong>Umicore</strong> vervoegde, was Karel Vinck gedelegeerd<br />
bestuurder van Eternit en Bekaert. Thans is hij voorzitter van het<br />
Uitvoerend Comité van de Nationale Maatschappij der Belgische<br />
Spoorwegen. Hij is ook lid van de raad van bestuur van Suez-Tractebel,<br />
de Katholieke Universiteit Leuven en de Koninklijke Muntschouwburg.<br />
Hij is erevoorzitter van het VEV (Vlaams Economisch Verbond) en<br />
voorzitter van de Vlaamse Raad voor Wetenschapsbeleid.<br />
Bestuurder sinds 17 oktober 1994. Einde ambtsperiode op de jaarlijkse algemene<br />
vergadering van 2006. Voorzitter sinds 1 oktober 2002. Voorzitter van het Benoemingsen<br />
bezoldigingscomité sinds 1 januari 2003.<br />
Thomas Leysen, 43, Gedelegeerd bestuurder<br />
Uitvoerend bestuurder<br />
Hij werd gedelegeerd bestuurder van <strong>Umicore</strong> in 2000, na<br />
verschillende posten te hebben bekleed bij <strong>Umicore</strong> en haar<br />
dochterondernemingen. Hij is ook voorzitter van VUM Media,<br />
een uitgeversbedrijf van dagbladen, voorzitter van Agoria en<br />
van Eurometaux en lid van de raad van bestuur van Atlas Copco.<br />
Hij is lid van het Uitvoerend Comité van het Verbond van Belgische<br />
Ondernemingen (VBO).<br />
Bestuurder sinds 10 mei 2000. Einde ambtsperiode op de jaarlijkse algemene vergadering<br />
van 2006. Gedelegeerd bestuurder sinds 10 mei 2000. Voorzitter van het Directiecomité<br />
sinds 1 januari 2001.<br />
Etienne Davignon, 71, Ondervoorzitter<br />
Niet-uitvoerend bestuurder, vertegenwoordiger van de<br />
hoofdaandeelhouder Suez-Tractebel<br />
Van 1962 tot 1977 was Etienne Davignon kabinetschef van het<br />
Belgisch Ministerie van buitenlandse zaken.<br />
In 1977 werd hij benoemd tot ondervoorzitter van de Europese<br />
Commissie, belast met industrie, onderzoek en energie tot eind 1984.<br />
In 1985 vervoegde hij de Generale Maatschappij van België waarvan<br />
hij uitvoerend voorzitter was tot in 2001 en ondervoorzitter was tot<br />
31 oktober 2003. Sinds 31 oktober 2003 is hij ondervoorzitter van<br />
Suez-Tractebel. Etienne Davignon is lid van de raad van bestuur<br />
van Suez, Sofina en ondervoorzitter van de raad van bestuur<br />
van Fortis, Accor S.A en Recticel. Hij is voorzitter van CMB n.v.<br />
en SN Air Holding.<br />
Bestuurder sinds 4 december 1989. Einde ambtsperiode op de jaarlijkse algemene<br />
vergadering van 2005. Ondervoorzitter sinds 10 mei 2000. Lid van het Benoemingsen<br />
bezoldigingscomité sinds 1 januari 2003.<br />
Jean-Pierre Standaert, 56<br />
Niet-uitvoerend bestuurder, vertegenwoordiger van de<br />
hoofdaandeelhouder Suez-Tractebel<br />
Hij begon zijn loopbaan bij het cementbedrijf CBR in 1975 en<br />
vervoegde de Generale Maatschappij van België in 1988 als<br />
Secretaris Generaal. Later werd hij er Algemeen Directeur. Van<br />
1998 tot eind 2002 was hij groepsdirecteur juridische en fiscale<br />
zaken van Suez. Hij is nu raadgever van de voorzitter van Suez.<br />
Bestuurder sinds 26 juli 1989, ontslagnemend op 31 december 2003.<br />
Etienne Denis, 60<br />
Niet-uitvoerend bestuurder<br />
Etienne Denis behaalde een diploma van doctor in de wetenschappen<br />
aan de Katholieke Universiteit Leuven (UCL). Eerst was hij verbonden<br />
aan UCL en daarna werkte hij voor Gécamines in Kongo. In 1974<br />
vervoegde hij <strong>Umicore</strong> waar hij in de loop der jaren diverse posten<br />
bekleedde. Van 1997 tot 2003 was hij gedelegeerd bestuurder bij<br />
Sibeka, waarvan hij nog steeds lid van de raad van bestuur is.<br />
Bestuurder sinds 6 mei 2003. Einde ambtsperiode op de jaarlijkse algemene<br />
vergadering van 2006.
Jean-Luc Dehaene, 63<br />
Onafhankelijk niet-uitvoerend bestuurder<br />
Jean-Luc Dehaene heeft verschillende ministerambten uitgeoefend<br />
en was Eerste Minister van België van 1992 tot 1999. Hij is lid van<br />
de raad van bestuur van Interbrew, Telindus, Domo en Corona-Lotus.<br />
Hij is voorzitter van de raad van bestuur van het Brugs Europees<br />
College en burgemeester van Vilvoorde.<br />
Bestuurder sinds 1 oktober 1999. Einde ambtsperiode op de jaarlijkse algemene<br />
vergadering van 2006.<br />
Philippe Delaunois, 62<br />
Onafhankelijk niet-uitvoerend bestuurder<br />
Philippe Delaunois was het grootste deel van zijn loopbaan actief<br />
in de Belgische staalnijverheid en tot 1999 was hij gedelegeerd<br />
bestuurder van de Cockerill-Sambre groep. Hij is thans voorzitter van<br />
de raad van bestuur van Mediabel, CFE en Alcopa. Hij is lid van de raad<br />
van bestuur van ING groep, Shanks group (VK), VUM Media en DEME.<br />
Bestuurder sinds 12 mei 1999. Einde ambtsperiode op de jaarlijkse algemene vergadering<br />
van 2005. Lid van het Benoemings- en bezoldigingscomité sinds 1 januari 2001.<br />
Arnoud de Pret, 59<br />
Onafhankelijk niet-uitvoerend bestuurder<br />
Arnoud de Pret werkte van 1972 tot 1978 bij Morgan Guaranty<br />
Trust Company in New York. Van 1978 tot 1981 was hij financieel<br />
directeur bij Cockerill-Sambre en tot en met 1990 financieel<br />
directeur van de groep en lid van het Uitvoerend Comité van UCB.<br />
Van 1991 tot mei 2000 was hij financieel directeur bij <strong>Umicore</strong> en<br />
lid van het Uitvoerend Comité. Hij is lid van de raad van bestuur<br />
van Interbrew, Delhaize groep en Sibelco.<br />
Bestuurder sinds 10 mei 2000. Einde ambtsperiode op de jaarlijkse algemene<br />
vergadering van 2005. Lid van het Auditcomité sinds 1 januari 2001.<br />
Van links naar rechts: Thomas Leysen, Jonathan Oppenheimer, Arnoud de Pret,<br />
Robert F.W. van Oordt, Jean-Pierre Standaert, Jean-Luc Dehaene, Karel Vinck,<br />
Etienne Davignon, Klaus Wendel, Philippe Delaunois en Etienne Denis.<br />
Jonathan Oppenheimer, 34<br />
Onafhankelijk niet-uitvoerend bestuurder<br />
Jonathan Oppenheimer is bestuurder van De Beers Consolidated<br />
Mines Ltd en Head of Producer Relations, Africa. Hij is eveneens<br />
voorzitter van de vennootschappen van de groep Element Six.<br />
Bestuurder sinds 5 september 2001. Einde ambtsperiode op de jaarlijkse algemene<br />
vergadering van 2005.<br />
Robert F.W. van Oordt, 67<br />
Onafhankelijk niet-uitvoerend bestuurder<br />
Robert van Oordt was vroeger consultant en partner bij McKinsey<br />
& Cie (1967-1979), chief operating officer en lid van de raad<br />
van bestuur van Hunter Douglas (1979-1989), voorzitter van het<br />
Uitvoerend Comité van Bührmann Tetterode (1990-1993) en van<br />
KNP BT (1993-1996), en gedelegeerd bestuurder van Rodamco<br />
Europe (2000-2001). Hij is voorzitter van de raad van commissarissen<br />
van Rodamco Europe, commissaris van Draka Holding en bestuurder<br />
van Fortis Bank, Nokia Corporation en Schering-Plough Corporation.<br />
Bestuurder sinds 14 mei 1997. Einde ambtsperiode op de jaarlijkse algemene<br />
vergadering van 2005. Voorzitter van het Auditcomité sinds 1 januari 2001.<br />
Klaus Wendel, 60<br />
Onafhankelijk niet-uitvoerend bestuurder<br />
Tot 2000 was hij lid van het Uitvoerend Comité van de Generale<br />
Maatschappij van België, en verantwoordelijk voor de beheerscontrole<br />
op groepsniveau. Hij is thans zelfstandig consultant inzake financiën<br />
en controle. Na enkele jaren de financiële directie te hebben<br />
waargenomen bij General Electric (VS), Siemens, Cockerill-Sambre<br />
en CBR vervoegde hij de Generale Maatschappij van België in 1988.<br />
Bestuurder sinds 26 juli 1989. Einde ambtsperiode op de jaarlijkse algemene<br />
vergadering van 2006. Lid van het Auditcomité sinds 1 januari 2001.<br />
114 | 115
Directiecomité<br />
Thomas Leysen, 43<br />
Gedelegeerd bestuurder<br />
Thomas Leysen haalde een licentie in de rechten aan de Katholieke<br />
Universiteit Leuven. Hij startte zijn loopbaan in de maritieme sector<br />
en in de handel in basisgoederen. Hij vervoegde <strong>Umicore</strong> in 1990<br />
en bezette diverse directieposten. Hij werd gedelegeerd bestuurder<br />
van <strong>Umicore</strong> in 2000. Hij is ook voorzitter van VUM Media, Agoria<br />
en Eurometaux. Thomas Leysen is tevens bestuurder van Atlas Copco.<br />
Jean-Luc Deleersnyder, 42<br />
Executive Vice-President<br />
Business group Zink; Purchasing & Transportation<br />
Jean-Luc Deleersnyder haalde een diploma van burgerlijk<br />
elektrotechnisch ingenieur en doctor in bedrijfsbeheer aan<br />
de Universiteit Gent. Hij was ook doctoraalstudent aan de North<br />
Carolina State University. Hij vervoegde Mc Kinsey & C° in 1988<br />
als management consultant. Hij trad in 1995 in dienst bij <strong>Umicore</strong><br />
waar hij achtereenvolgens de post bekleedde van Directeur Strategie<br />
en Corporate Vice-President Human Resources. Hij neemt zijn huidige<br />
functie waar sinds 1999.<br />
Alain Godefroid, 55<br />
Corporate Vice-President<br />
Juridische zaken; Leefmilieu, veiligheid en gezondheid<br />
Alain Godefroid haalde een diploma van doctor in de rechten aan<br />
de Vrije Universiteit Brussel (ULB) en een diploma in vergelijkende<br />
rechtswetenschap aan de University of Texas, in Austin. Hij werkte<br />
eerst als jurist in de Verenigde Staten en in Europa vooraleer <strong>Umicore</strong><br />
in 1978 als juridisch adviseur te vervoegen. Hij neemt zijn huidige<br />
functie waar sinds 1995.<br />
Marc Grynberg, 38<br />
Chief Financial Officer<br />
Financiën; Informatica<br />
Marc Grynberg studeerde af als Handelsingenieur aan de Solvay<br />
Handelsschool van de Vrije Universiteit Brussel (ULB). Hij bekleedde<br />
verscheidene directieposten op het vlak van financiën bij DuPont<br />
de Nemours in Brussel en Genève, vooraleer hij in 1996 <strong>Umicore</strong><br />
vervoegde in de hoedanigheid van beheerscontroleur voor de Groep.<br />
Hij neemt zijn huidige functie waar sinds 2000.<br />
Martin Hess, 51<br />
Executive Vice-President<br />
Business unit Automotive Catalysts<br />
Martin Hess trad in dienst bij Degussa in 1972 als stagiair in<br />
de handelsdienst. Hij bekleedde diverse posten in verschillende<br />
business units en bouwde een ruime internationale ervaring op<br />
in Afrika en Azië tijdens zijn verblijf van 18 jaar in het buitenland.<br />
Sinds eind 1999 heeft hij de leiding over de business unit<br />
Automotive Catalysts. Hij vervoegde het directiecomité van<br />
<strong>Umicore</strong> na de overname van PMG.
Hugo Morel, 53<br />
Executive Vice-President<br />
Business group Edelmetaaldiensten<br />
Hugo Morel haalde een diploma van burgerlijk ingenieur metaalkunde<br />
aan de Katholieke Universiteit Leuven. In 1974 vervoegde bij <strong>Umicore</strong><br />
waar hij in de loop der jaren diverse posten bekleedde in de productie,<br />
de commerciële departementen, de strategie en de algemene directie<br />
van diverse eenheden.<br />
Hij neemt zijn huidige functie waar sinds 2002.<br />
Michel Moser, 45<br />
Corporate Vice-President<br />
Corporate Development; <strong>Umicore</strong> Marketing Services<br />
Michel Moser voltooide zijn studies aan de Solvay Handelsschool<br />
van de Vrije Universiteit Brussel (ULB) met een diploma van<br />
handelsingenieur en een postgraduaat in internationale handel.<br />
Hij trad in dienst bij Société Générale des Minerais (Sogem) in 1983<br />
en bezette verschillende functies in Brussel, New York en Hong Kong.<br />
Hij leidde de makelaarsactiviteit Sogemin Metals in Londen van<br />
1995 tot 2000. Hij werd lid van het directiecomité in mei 2003.<br />
Van links naar rechts: Michel Moser, Hugo Morel, Martin Hess, Jean-Luc Deleersnyder,<br />
Thomas Leysen, Alain Godefroid, Marc Van Sande, Pascal Reymondet en<br />
Marc Grynberg.<br />
Pascal Reymondet, 44<br />
Executive Vice-President<br />
Edelmetaalproducten<br />
Pascal Reymondet bezit een Master of Science diploma van de<br />
Stanford University en een ingenieursdiploma van de Ecole Centrale<br />
te Parijs. Hij oefende verschillende technische en management<br />
functies uit binnen de Degussa groep inclusief het management<br />
van de autokatalysatorenfabrieken in Port Elizabeth en Burlington.<br />
In juni 2002 werd hij benoemd tot Senior Vice-President van de<br />
Precious Metals Group (PMG) en vervoegde het directiecomité van<br />
<strong>Umicore</strong> na de overname van PMG.<br />
Marc Van Sande, 51<br />
Executive Vice-President<br />
Business group Nieuwe Materialen; Koperactiviteiten; Onderzoek<br />
Ontwikkeling en Innovatie; Corporate Human Resources<br />
Marc Van Sande haalde een diploma van doctor in de fysica aan<br />
de Universitaire Instelling Antwerpen, evenals een MBA. In 1980<br />
vervoegde hij MHO, één van de bedrijven waaruit de huidige <strong>Umicore</strong><br />
is ontstaan, en bekleedde er diverse posten in de research-, marketingen<br />
productiediensten. In 1993 werd hij Vice-President van de<br />
business unit Electro-Optic Materials en sinds 1999 neemt hij zijn<br />
huidige functie waar.<br />
116 | 117
Groepsdirectie<br />
Thomas Leysen Chief Executive Officer<br />
Jean-Luc Deleersnyder Executive Vice-President<br />
Martin Hess Executive Vice-President<br />
Hugo Morel Executive Vice-President<br />
Pascal Reymondet Executive Vice-President<br />
Marc Van Sande Executive Vice-President<br />
Marc Grynberg Chief Financial Officer<br />
Alain Godefroid Corporate Vice-President<br />
Michel Moser Corporate Vice-President<br />
Guy Beke Senior Vice-President Purchasing & Transportation<br />
Joerg Beuers Senior Vice-President BU Jewellery & Electroplating<br />
Thierry Caeymaex Senior Vice-President BU Copper<br />
Michel Cauwe Senior Vice-President BU Electro-Optic Materials<br />
Sidnei Cestari Senior Vice-President <strong>Umicore</strong> Brasil<br />
Stephan Csoma Senior Vice-President BU Zinc Alloys & Chemicals<br />
Edwin D’Hondt Senior Vice-President Information Systems<br />
Ralf Drieselmann Senior Vice-President BU Precious Metals Management<br />
Guy Ethier Senior Vice-President Corporate EHS<br />
Luc Gellens Senior Vice-President Onderzoek Ontwikkeling & Innovatie<br />
Leo Jacobs Senior Vice-President BU Zinc Smelting<br />
Tom Kreuzer Senior Vice-President R & D Automotive Catalysts<br />
Hans Kuehn Senior Vice-President Production & Technology Automotive Catalysts<br />
Michael Neisel Senior Vice-President BU Automotive Catalysts Europe & Africa<br />
Joerg Plessow Senior Vice-President BU Technical Materials<br />
Ernst Pleyer Senior Vice-President BU Building Products<br />
Bill Staron Senior Vice-President BU Automotive Catalysts North America<br />
Dirk Uytdewilligen Senior Vice-President BU Specialty Oxides & Chemicals<br />
Pierre Van de Bruaene Senior Vice-President <strong>Umicore</strong> Marketing Services<br />
André van der Heyden Senior Vice-President, Gedelegeerd bestuurder van Padaeng<br />
Jan Vliegen Senior Vice-President BU Engineered Metal Powders
Belangrijkste producten en hun<br />
toepassingen<br />
NIEUWE MATERIALEN<br />
Batterijen<br />
› Zinkpoeder Alkaline batterijen<br />
› Kobaltoxides en -poeders Herlaadbare batterijen voor mobiele telefonie,<br />
› Nikkelhydroxide draagbare computers, gereedschappen, enz.<br />
› Lithiumkobaltiet<br />
› Kobalthoudende chemicaliën<br />
Keramiek en scheikundige<br />
producten<br />
› Kobaltoxide Keramiektoepassingen, chemische<br />
en kobalthoudende chemicaliën katalysatoren, droogmiddelen voor verf,<br />
› Nikkeloxide banden, galvanostegie<br />
en nikkelhoudende chemicaliën<br />
› Mangaanhoudende chemicaliën<br />
Speciale poeders<br />
› Kobaltpoeders Hardmetaal- en snijgereedschappen<br />
Hoogzuivere chemicaliën<br />
› Germaniumtetrachloride Kernlaag voor optische vezels<br />
› Germaniumdioxide Katalysator voor PET-plastic<br />
Optiek<br />
› Germanium Infraroodlenzen, infraroodtoepassingen<br />
en lasers<br />
› Infraroodglas Goedkopere infraroodtoepassingen<br />
(nachtvisie in wagens)<br />
› Optische componenten Lenzen, straalverdelers, optiek in scanners<br />
Substraten<br />
› Germaniumschijven Zonnecellen voor satellieten, laserdiodes<br />
Synthetisch diamant<br />
› Synthetisch diamant en Gereedschappen, zoals zagen, boren, brekers<br />
polykristallijne producten<br />
KOPER<br />
› Walsdraad Koperdraad, hoogspanningskabels<br />
(vooral ondergronds), telefoonkabels, flexibele<br />
voedingssnoeren (elektrische apparaten),<br />
motorenwikkelingen, bovenleidingen voor<br />
hogesnelheidstreinen, robotica, magnetron, enz.<br />
› Walsplaten Dakbedekking, goten, afvoerpijpen,<br />
elektronische connectoren,<br />
vermogentransistoren, afscherming<br />
van kabels, koperfolie, enz.<br />
› Knuppels Sanitairbuizen, industriële buizen, airconditioners,<br />
speciale profielen, lagers, enz.<br />
› Nuggets Electroplating, legeringen, verzinking, poeders<br />
EDELMETAALDIENSTEN<br />
› Goud Goudsmeedkunst, elektronica, munten<br />
› Zilver Juwelen, fotografie, katalysatoren, spiegels,<br />
munten, tandheelkunde, elektronica<br />
› Platinagroep-metalen Autokatalysatoren, chemische toepassingen,<br />
glas, elektronica, tandheelkunde, juwelen<br />
› Metals Management Indekking, leasing, handel, verschaffen van<br />
liquiditeit<br />
EDELMETAALPRODUCTEN EN KATALYSATOREN<br />
Automotive catalysts<br />
› Benzinekatalysatoren en Controle van de uitstoot van auto’s en<br />
dieselkatalysatoren voertuigen<br />
› Deeltjesfilter voor diesel Controle van de deeltjesuitstoot van auto’s<br />
en andere voertuigen<br />
› NOx adsorptiekatalysatoren Controle van de uitstoot van benzinemotoren<br />
met arm mengsel<br />
Technical Materials<br />
› Metaal- en composietsoldeer- Elektronische verpakkingstoepassingen<br />
materialen, bevestings- (micro en vermogen)<br />
en afsluitmaterialen<br />
› Platina/rhodiumcomponenten, Productie van hoogwaardig glas (vlakke<br />
coatings en systemen schermen), chemische toepassingen<br />
› Contact- en zekeringsmaterialen Stroomonderbrekers en schakelaars<br />
› Zacht soldeersel, braseerlegeringen, Verbinding van metaal met metaal<br />
soldeerpasta’s 1<br />
1<br />
via de dochteronderneming BrazeTech<br />
Jewellery and Electroplating<br />
› Bladen, buizen, banden, draden, Juwelen, munten<br />
onbewerkte stukken<br />
› Raffinagediensten Kringloopaanbod aan diverse klanten<br />
› Edelmetaalhoudende elektrolyten, Elektrolytisch bekleden<br />
zouten, additieven<br />
Precious Metals Chemistry<br />
› Organische en anorganische Heterogene en homogene katalyse<br />
edelmetaalverbindingen<br />
Thin Film Products<br />
› Speciale legeringen Coating voor optische gegevensopslag,<br />
optiek, elektronica en schermen<br />
ZINK<br />
Zinc Smelting/Zinc Alloys and Chemicals<br />
› Speciale legeringen Speciale legeringen voor het continuverzinken<br />
van plaat en draad en voor<br />
het loonverzinken van onderdelen<br />
› Spuitgietlegeringen Legeringen voor het spuitgieten<br />
van onderdelen voor wagens, sloten,<br />
elektronische en elektrische componenten<br />
› Primaire producten SHG-zink (Special High Grade) voor<br />
diverse toepassingen en basislegeringen<br />
(voor verzinking)<br />
› Zinkoxide Rubber (algemene rubberwaren, banden),<br />
keramiek, glas, chemische en farmaceutische<br />
producten, cosmetica, elektronica, verf,<br />
smeermiddelen, veevoer<br />
› Fijn zinkpoeder Deklagen (anticorrosieverf, mechanisch<br />
bekleden), chemicaliën (reduceeragent,<br />
katalysator, organische synthese),<br />
metallurgie (zinkzuivering, terugwinning<br />
van edele metalen), batterijen<br />
Building Products Bladzink (en -lood), bewerkte producten<br />
en systemen voor dakbedekking en<br />
gevelbekleding, afvoersystemen voor<br />
regenwater, afdichting en ornamenten<br />
CORPORATE EN DEELNEMINGEN<br />
Fuel Cells<br />
› Membraan PEM-brandstofcellen (Proton Electrode<br />
en elektrodesamenstellen Membrane)<br />
(MEA’s), katalysatoren voor<br />
brandstofomzetting en<br />
elektrokatalysatoren<br />
Bovenstaande lijst geeft geen volledig overzicht maar slechts treffende<br />
voorbeelden van de meest voorkomende toepassingen van de belangrijkste<br />
<strong>Umicore</strong>-producten. Tijdens de productieprocessen wint <strong>Umicore</strong> eveneens<br />
een hele reeks bijproducten terug. Sommige hiervan, zoals lood en<br />
zwavelzuur, dragen in aanzienlijke mate bij tot de activiteiten van <strong>Umicore</strong>.<br />
Meer informatie over het volledig gamma <strong>Umicore</strong>-producten vindt U op de<br />
website www.umicore.com<br />
118 | 119
<strong>Umicore</strong> in Europa<br />
Luxemburg<br />
Angleur<br />
Overpelt<br />
Heusden-Zolder<br />
Balen<br />
Olen<br />
Diegem<br />
Brussel<br />
Hoboken<br />
Sint-Martens-Latem<br />
Auby<br />
Calais<br />
Porto<br />
Dundee<br />
Rotherham<br />
Clayton<br />
Hertford<br />
Neuilly-sur-Marne<br />
Blodelsheim<br />
Le Vigeant<br />
Viviez<br />
Parijs<br />
Stevenage<br />
Brentwood<br />
Bray-et-Lû<br />
Amsterdam<br />
Essen<br />
Eijsden<br />
Warschau<br />
Courbevoie<br />
Acigne Bagnolet<br />
Bratislava<br />
Rheinfelden Wenen<br />
Balzers<br />
Budakeszi<br />
Vicenza<br />
Milaan<br />
Madrid<br />
Rubi (Barcelona)<br />
Lyss-Wiler<br />
(Bern)<br />
Larvik<br />
Them<br />
Karlskoga<br />
Boesingen<br />
Avellino<br />
Maintal<br />
Pforzheim<br />
Hanau<br />
Schwäbisch-Gmünd<br />
Alzenau<br />
Sofia<br />
Pirdop<br />
Kiev<br />
Moskou<br />
Fenerbahce (Istanbul)
<strong>Umicore</strong>: wereldwijd aanwezig<br />
Vancouver<br />
Fort Saskatchewan<br />
Leduc<br />
Calvert City (KY)<br />
Covington (TN)<br />
Quapaw (OK)<br />
Arab (AL)<br />
Mexico D.F.<br />
Burlington<br />
Toronto<br />
White Pine (MI)<br />
Auburn Hills (MI)<br />
Lima<br />
La Paz<br />
Nashua (NH)<br />
Raleigh (NC)<br />
Manaus<br />
Buenos Aires<br />
Boston (MA)<br />
Providence (RI)<br />
New York (NY)<br />
Pittsburgh (PA)<br />
South Plainfield (NJ)<br />
Maxton (NC)<br />
Belo Horizonte<br />
Sao Paulo<br />
Guarulhos<br />
Americana
Roodepoort<br />
Johannesburg<br />
Port Elizabeth<br />
Midrand<br />
Dubai<br />
Delhi<br />
Mumbai<br />
Mae Sot<br />
Bangkok<br />
Beijing Himeji<br />
Cheonan<br />
Tsukuba<br />
Tokyo<br />
Onsan<br />
Shanghai<br />
Seoel<br />
Changsha<br />
Guangzhou<br />
Taipei<br />
Hsinchu Hsien<br />
Ansan<br />
Jiangmen Hong Kong<br />
Tak<br />
Rayong<br />
Kuala Lumpur<br />
Pasir Gudang<br />
Singapore<br />
Subic Zambales<br />
Crows Nest<br />
Melbourne<br />
Tottenham
Dividenden<br />
Vanaf 21 april 2004<br />
Indien u de resultaatverwerking goedkeurt zoals ze u voorgesteld wordt op pagina 107 van dit<br />
verslag, wordt voor boekjaar 2003 een brutodividend van EUR 1,60 per aandeel uitgekeerd.<br />
Dit betekent :<br />
› een nettodividend van EUR 1,20 bij inlevering van coupon nr. 12 na aftrek van 25%<br />
roerende voorheffing<br />
› een nettodividend van EUR 1,36 bij inlevering van coupon en VVPR-strip nr. 12 na<br />
aftrek van 15% roerende voorheffing<br />
Uitkering van het dividend na inlevering van coupon nr. 12 bij de zetels en agentschappen<br />
van de hierna vermelde instellingen :<br />
› Fortis Bank › ING › Bank Degroof<br />
› Dexia › KBC Bank › Petercam<br />
Financieel kalender<br />
5 maart 2004 Persmededeling en publicatie van de definitieve resultaten over boekjaar 2003<br />
14 april 2004 Algemene Vergadering van aandeelhouders (boekjaar 2003)<br />
28 augustus 2004 Persmededeling en publicatie van de halfjaarlijkse resultaten over boekjaar 2004<br />
medio februari 2005 Persmededeling en publicatie van de definitieve resultaten over boekjaar 2004<br />
13 april 2005 Algemene Vergadering van aandeelhouders (boekjaar 2004)<br />
Bijkomende informatie<br />
Beursnotering Euronext Brussels<br />
Financiële informatie Institutionele beleggers en financiële analysten die bijkomende inlichtingen wensen, kunnen<br />
zich richten tot de dienst Investor Relations op het adres van de maatschappelijke zetel<br />
Contact : Isabelle Michotte<br />
Telefoon : 32-2-227.71.47<br />
E-mail : isabelle.michotte@umicore.com<br />
Jaarverslag Dit jaarverslag is eveneens beschikbaar in het Frans en in het Engels<br />
Internet Dit jaarverslag kan afgetapt worden van de internet-site van <strong>Umicore</strong>: www.umicore.com<br />
Maatschappelijke zetel <strong>Umicore</strong> - Broekstraat 31 • B-1000 Brussel • België<br />
Telefoon : 32-2-227.71.11 Telefax : 32-2-227.79.00<br />
Internet : www.umicore.com E-mail : info@umicore.com<br />
Ondernemingsnummer : 0401574852 BTW-nummer : BE 401.574.852<br />
Verantwoordelijke uitgever <strong>Umicore</strong><br />
Corporate Development<br />
Contact : Michel Moser<br />
Telefoon : 32-2-227.71.55<br />
E-mail : michel.moser@umicore.com<br />
Realisatie Image Plus<br />
Fotografie Image Plus, NASA/JPL/Caltech, DaimlerChrysler, Paul Kozlowski<br />
Drukkerij Snoeck-Ducaju & Zoon
n.v. <strong>Umicore</strong> s.a.<br />
Broekstraat 31<br />
B-1000 Brussel, België<br />
www.umicore.com<br />
Tel +32 2 227 71 11<br />
Fax +32 2 227 79 00<br />
e-mail info@umicore.com<br />
BTW BE 401 574 852<br />
Bank 210-0052900-87 Handelsregister Brussel 85382<br />
Maatschappelijke zetel: Broekstraat 31 • B-1000 Brussel • België<br />
Design: Image Plus