Kol b.d. C.L. Brantz - Nederlandse Officieren Vereniging

BO E KB E S PR E KI N G
Het boek is het eindproduct van een
internationale conferentie die van 4 tot
6 oktober 2006 op de Marinekazerne
in Amsterdam werd gehouden. De titel
is veelbelovend en geeft de indruk dat
een helder en bondig antwoord wordt
gegeven op twee vragen:
Wat is asymetrische oorlogvoering?
Wat verstaat men onder de morele
dimensie?
De inhoud van het boek is opgebouwd uit
essays en dissertaties die zijn ingedeeld
in 9 delen; introductie en het laatste deel
zijn producten van de samenstellers van
het boek. De lezer zal met de inhoud
van de overige acht delen in de hand de
gewenste antwoorden moeten vinden en
Carré 8 - 2010 pagina 28
Titel
Subtitel
Auteur
Recensent
dat is gelet op volume en toegankelijkheid
een aardige klus.
Er schuilt bij die zoektocht naar
antwoorden een nogal ruim bemeten
adder onder het gras. Terminologieën
als moraliteit, humaniteit, democratie,
militaire ethiek, rechtvaardige oorlog,
counter insurgency, counter terrorism,
irreguliere a s y m m e t r i sche e n
symmetrische oorlogvoering etc. zijn
westerse “uitvindingen” die voortkomen
uit de manier waarop de westers
georiënteerde mens naar de wereld om
hem heen kijkt, zijn samenlevingsmodel
invult en de normen en waarden
daarin hanteert. De manier waarop
het “westen”, belichaamd door NATO,
naar de verhoudingen in de mondiale
samenleving kijkt, kan in niet-westerse
delen van de wereld op weinig applaus
rekenen. Bovendien kunnen bepaalde
teksten gegeven de datum van concipiëring
– 2006 – gedateerd en door de praktijk
ingehaald zijn. Het siert de samenstellers
dat ze die beperkingen niet onder de mat
hebben geveegd.
Laat ik deze boekbespreking starten
The Moral Dimension of Asymmetric
Warfare
Counter Terrorism, Democratic Values
an Military Ethics.
Th. A. Van Baarda and D.E.M. Verweij.
Kol C.L. Brantz
met de vraag wat men in het boek
onder asymmetrie en asymetrische
oorlogvoering verstaat.
Een van de samenstellers van het boek
onderstreept in de introductie “A host
of lectures have been held since the topic
is en vogue in the specialized press, the
term “three-block” war has been coined,
a decision by the US to place captured
enemy individuals outside the context of the
law of war is treated is if it is unique. This
impression understandable as it is, is wrong”
1) Hij heeft gelijk. Asymmetrie is een van
de nieuwe buzz woorden in het politieke
en militaire jargon, dat samen met
insurgency vooral wordt gebruikt om het
karakter van contemporaine conflicten
te beschrijven en het verschil met de
traditionele 2) uitvoering in de Koude
Oorlog periode te benadrukken. Toch is
het simpel. Wanneer we uitgaan van de
gebruikelijke “vertaling” dan betekent
het “ongelijkheid resp. onevenredigheid
in afmetingen of dimensies”. In militaire
terminologieën vertaald kan asymmetrie
betekenen dat de ene partij een
(duidelijk en herkenbaar) voordeel –
DEEL 1 The Superpower and Asymmetry Ieder gewapend conflict waarbij een grootmacht betrokken is, is
per definitie asymmetrisch
DEEL 2 Jus ad bellum, jus in bello, jus post bellum:
rethinking the Just War Tradition
Beschrijving van de fundamentele en toegepaste ethiek.
DEEL 3 Leadership and accountability Relatie tussen de militaire geschiedenis en contemporaine
operaties/COIN.
DEEL 4 Soldiers’ perspectives Asymmetrische oorlogvoering in de praktijk gezien door de ogen
van de militair in de gevechtsruimte.
DEEL 5 Ethical Education and decision-making for
the military
Perspectieven die zich uitstrekken van morele filosofie tot spel
theorie.
DEEL 6 Stress and Trauma Stress factoren waarmee de gemiddelde militair in de
contemporaine gevechtsruimte wordt geconfronteerd.
DEEL 7 The Media Aanvullende niet-militair georienteerde perspectieven
DEEL 8 Democracy under Scrutiny Invloed die GWOT heeft op democratische waarden en juridische
beschermingsconstructies
DEEL 9 In Hindsight Een terugblik op de informatie geconcentreerd op de menselijke
waardigheid in het counterterrorisme tijdperk

volume, slagkracht, tempo, snelheid van
commandovoering; informatiesnelheid,
volume en kwaliteit; kwaliteit van de
commandant en zijn strijdmacht - heeft
ten opzichte van de andere partij, wat
nog niet hoeft te betekenen dat de partij
die optisch in het nadeel is verliest of aan
het kortste eind trekt. Onder de huidige
omstandigheden speelt vooral de morele
asymmetrie - het hanteren vs. negeren
van normatieve regulering uitgedrukt
in IHL en ROE – een indringende rol.
Wanneer we de periode van 5000 jaar
militaire geschiedenis overzien, dan lijkt
het erop dat we in de Informatie Tijd
op militair gebied weinig nieuwe zaken
aantreffen. Alles is wel eens een keer met
meer of minder succes gedaan. Bestaande
concepten zijn in meer of mindere mate op
een nieuwe realiteit afgestemd, verfijnd,
uitgebouwd. Contemporaine militairen
hebben de pech dat die uitdagingen
die zich separaat in verschillende
tijdsperioden openbaarden, nu gelijktijdig
of volgtijdelijk, gesynchroniseerd en
vaak geïntegreerd in een of meerdere
missiegebieden onder snel wisselende
omstandigheden bestreden moeten
worden, waarbij nationale richtlijnen;
botsende doelstellingen, benaderingen
en verschillen in missie tijdsduur tussen
militaire en niet-militaire actoren;
verouderde internationale regelgeving
en media-invloeden de marges voor hen
wel heel klein maken. De benutting van
militair vermogen wordt geconfronteerd
met uitdagingen die ertoe dwingen
een weg in te slaan die afwijkt van de
benutting uit de vorige eeuw.
In dit boek wordt Asymmetric Warfare
vertaald als “an armed conflict in which
the conventional armed forces of one party
which uses regular means is opposed by
an unconventional army using irregular
means” en met name geplaatst binnen het
raamwerk van de “war on terrorism” een
van de zeven wars 3) of globalization 4) . Het
gros van de genoemde toeleveranciers
van teksten heeft die losse formulering
gebruikt als vertrekpunt voor presentatie
resp. dissertatie; de rest heeft een
eigen invulling aan die term gegeven.
Persoonlijk heb ik een aantal bezwaren
tegen deze “losse” formulering. Regular
is een westerse uitvinding die benadrukt
dat de toepassing van gewapend geweld
in tijd en intensiteit gereguleerd moet
worden en die zienswijze wordt niet
gedragen door een substantieel deel van
de wereldbevolking. Uitgangspunt is de
drang om westerse gevoeligheden als het
voorkomen van bijkomende schade en
slachtoffers onder onschuldige burgers;
het taboe op vernietiging van humanitaire
symbolen als scholen en ziekenhuizen;
het vermijden van slachtoffers in de eigen
rangen; het handhaven van wettelijke en
juridische regelgeving en de sterke neiging
naar politieke correctheid te vertalen
in de manier waarop met gewapend
geweld moet worden omgegaan. In
de moderne tijd heeft de mens twee
bewuste reguleringen ingevoerd
hoofdzakelijk bedoeld om toepassing
van gewapend geweld in doelstelling,
intensiteit en tijdsduur richting te
geven en daardoor menselijk lijden te
beperken: Rules of Engagement, kortweg
ROE en International Humanitarian Law
of IHL. Onbedoeld heeft NATO door
het streven naar consensus een andere
vorm van regulering geproduceerd: het
Force Generation proces. In het huidige
millennium heeft dat proces bevestigd dat
door het voortdurend zoeken naar de
balans tussen behoefte en bereidheid, een
100 punten kwalitatieve en kwantitatieve
vulling van militair vermogen onbereikbaar
is. De consequentie is dat een NATOstrijdmacht
wel of niet deel uitmakend van
een multigekleurde coalitie in de meeste
gevallen qua assortiment, kwaliteit en
kwantiteit niet kan beantwoorden aan
de behoefte, waardoor die strijdmacht
met een zelf gegenereerd gebrek aan
effectiviteit en doelmatigheid aan de
startlijn komt. Door dat pakket aan
reguleringen spreekt de westerse wereld
van reguliere oorlogvoering en wanneer
tegenstanders gedeeltelijk of geheel van
die westerse zienswijze afwijken, die
regulering negeren of er zelfs mee spotten
dan worden zij betiteld als irregulier. Bij
de bestrijding van die onvoorspelbare,
gewelddadige en transnationale
tegenstander hangt dat pakket aan
reguleringen als een molensteen
om de hals van de westerse militair
omdat de grote mate van operationele
voorspelbaarheid het verrassingselement
beperkt, de kans op succes vermindert
en de kosten uitgedrukt in slachtoffers
verhoogt. Daarnaast betwijfel ik of bij de
contemporaine tegenstander sprake is
van een army in de westerse interpretatie
van het woord. Op blz. 9 staat dat “the
organisation of the insurgents opposing
the West today does not represent a
state” en in het verlengde daarvan kan
de geweldstructuur van een dergelijke
tegenstander niet als een army worden
betiteld. Immers gezien door een westers
prisma betekent het dat de leden zich
moeten houden aan de “laws of war”;
herkenbaar zijn door uniforme van
burgerkleding afwijkende tenues; deel
uitmaken van een hiërarchische resp.
verticale structuur en zich bedienen van
traditionele methoden en instrumenten.
Dat is zeker bij de contemporaine
tegenstander niet het geval.
De tweede vraag die in het boek
moet worden beantwoord, luidt:
wat verstaan boeksamenstellers en
medewerkende auteurs onder de
morele dimensie van asymmetrische
oorlogvoering?
Die vraag is niet zo snel te beantwoorden
en vereist een zorgvuldige bestudering
van de opgenomen dissertaties. In alle
delen zijn elementen terug te vinden die
richting geven aan de morele dimensie
van asymmetrische oorlogvoering. Bij de
zoektocht naar begrenzing en inhoud is
en blijft naar mijn mening de interpretatie
van de Engelse term “war/warfare”
een struikelblok. De enge – oorlog/
oorlogvoering - benadering concentreert
zich op het gebruik van gewapend geweld
en ontplooiing van militair vermogen; de
brede – strijd tegen – benadering geeft
inhoud aan meerdere lines of operation.
Gemeten aan de karakteristieken van
contemporaine operaties is de brede
benadering beter op zijn plaats dan de
eerste. Omdat geen consensus is bereikt
over de gewenste benadering varieert de
manier waarop elementen van de morele
dimensie worden uitgediept.
Ik beperk me bij deze boekbespreking
tot onderwerpen die in DEEL 2, 3 en 7
aan de orde worden gesteld.
In DEEL 2 concludeert men dat de
doelstelling van de benutting van militair
vermogen van ‘slijtage’ uit de Industriële
Tijd naar het politiek georiënteerde
‘stabiliteit’ in de Informatie Tijd is
verschoven en men accentueert de
noodzaak om de toestand na het stoppen
van gevechtshandelingen te (kunnen en
moeten) normaliseren 5) . Dientengevolge
propageert men een verschuiving van just
war naar just-policing waarin meerdere
lines of operation gehanteerd moeten
worden om een normalisering a.d.v.
post bellum-criteria voor state-building
te bereiken. Het probleem bij deze
aanbeveling is tweeledig. Een dergelijk
concept kan naar mijn mening alleen
functioneren als alle betrokken partijen
de westerse perceptie van rechtvaardig
en onrechtvaardig hanteren of op
Carré 8 - 2010 pagina 29

BO E KB E S PR E KI N G
zijn minst ondersteunen en voor alle
betrokken actoren duidelijk is wat moet
worden verstaan onder normaliseren
en het realiseren van die vertaling actief
en gemotiveerd nastreven. Ten tweede,
samenlevingen die zijn gebouwd op de
fundamenten van een sterk verankerde
religieuze overtuiging die de dagelijkse
invulling in materiële en immateriële zin
bepaalt, zullen niet gevoelig zijn voor
een paradigm shift zoals Kühn die heeft
beschreven “all scientific communities
incl. the military work within a set of preconceived
and rigidly up-held beliefs to
the extent of suppressing novelties that
threaten to undermine those beliefs. A shift
occurs when a sufficiently large number of
anomalies accumulate to make a frontal
assault on the existing paradigms successfully
ultimately subverting the existing traditions of
scientific practice in a given field”. Wanneer
normalisering onder meer betekent
het doorvoeren van het westerse
democratische samenlevingsmodel in nietwesterse
mankerende en gemankeerde
staten dan zal dat altijd stuiten op
(on)gewapende weerstand van (delen
van) de te hulp geschoten en te repareren
samenleving. Hardnekkig blijven streven
naar de invoering van dat democratische
model zal in de meeste gevallen leiden tot
gewapend geweld en (militaire) generaties
duren, waarbij een progressief oplopend
kostenpatroon (inbegrepen slachtoffers
bij alle betrokken partijen) eerder regel
dan uitzondering is.
In DEEL 3 wordt de vraag aan de orde
gesteld waarom bij asymmetrische
oorlogvoering de morele dimensie
überhaupt in beschouwing genomen moet
worden en in het verlengde daarvan in
hoeverre de militaire leider de inhoud
van IHL als richtlijn voor zijn beslissingen
en acties moet blijven hanteren. De
betrokken auteur concludeert dat “… we
find that irregular warfare, both symmetric
(irregular vs. irregular) and asymmetric
(regular vs. irregular) is far more littered with
examples of atrocity than regular warfare.”
Militairen hebben het gevoel dat zij with
one hand tied behind one’s back vechten,
wat het risico verhoogt, de kans op succes
verkleint en uit moreel oogpunt niet
te verdedigen lijkt. De auteur vervolgt
zijn relaas met “als bij asymmetrische
oorlogvoering sprake is van morele
asymmetrie, waarom moeten activiteiten
van regulier optredende militairen nog
steeds gereguleerd worden en kunnen
militairen nog wel verantwoordelijk
gesteld worden voor het resultaat van
Carré 8 - 2010 pagina 30
hun daden?”. Gelukkig concludeert hij
dat die weg zeker niet ingeslagen moet
worden. Lawfare – berechting voor daden
die de beginselen van IHL schenden -
voorkomt dat geciviliseerde westers
georiënteerde staten geconfronteerd
worden met wantoestanden waarop
niemand in de westerse wereld zit te
wachten. Bovendien kan een over the
top reactie van militairen die de houding
van de lokale bevolking kan verharden,
daarmee worden voorkomen. Ter
onderbouwing van die stellingname
wordt een citaat van generaal Irwin
aangehaald “No one, winner or loser, will
survive unscathed as a moral being if he
has engaged in bestiality” (verwijzend naar
de gevolgen van de gevechten in en om
Falluja in 2004). De vraag is in hoeverre
die opmerking opgeld doet wanneer
fog of war, frictions, klimatologische
en geografische omstandigheden een
helder beeld en inzicht in het verloop
van gevechtshandelingen tegen een
mobiele, moeilijk te identificeren
tegenstander doorkruisen; slachtoffers
aan eigen zijde toenemen en de militair
“op de grond” in fracties van seconden
beslissingen moet nemen die leven of
dood van mensen bepalen. Bovendien is
bestiality een kwalificatie die is gebaseerd
op westerse normen en waarden; de
irregulier optredende tegenstander zal,
zo heeft de praktijk uitgewezen, een
dergelijk resultaat als een alles bepalende
overwinning toejuichen.
In DEEL 3 komt ook de importantie
van de militaire leider aan de orde. Een
van de auteurs constateert dat “de
importantie van concepten en doctrines
verbleekt bij de invloed van leiders en het
mislukken van een operatie vaak te wijten
is aan het falen van de desbetreffende
militaire leider”. Voor dat falen lijnt
de auteur drie oorzaken op: gebrek
aan besluitvaardigheid en integriteit;
onvermogen om te communiceren en
een tekort aan visie en ambitie. Sinds het
verschijnen van de eerste strijdmacht zo’n
5000 jaar geleden is het een ongeschreven
militaire wetmatigheid dat de militaire
leider de graadmeter voor het succes
van militair vermogen is. Onder de
huidige omstandigheden zijn de criteria
waaraan de moderne militaire leider
moet voldoen uitermate scherp aangezet:
vermogen to command by persuasion;
intellectuele lenigheid om unity of effort
te genereren en militair pragmatisme
voor de productie van de gewenste force
agility 6) Dat houdt in ieder geval in dat
in het opleidings- en vormingtraject de
militaire leider duidelijk moet worden
gemaakt dat de complexe realiteit van
contemporaine veiligheid en operatieve
omgeving dwingt tot een holistische
benadering van de problematiek waarbij
het accent moet worden gelegd op
de politieke oriëntatie, samenwerking
van militaire en niet-militaire actoren
om een gemeenschappelijk door alle
“spelers” in de operatieve ruimte
geaccepteerd einddoel te realiseren
en taken, verantwoordelijkheden en
verplichtingen van de betrokken actoren
helder en duidelijk zijn voor iedereen in
de operatieve ruimte. De militaire leider
moet begrijpen dat bij het “winnen van
de vrede; het realiseren van structurele
veiligheid en stabiliteit”, militair
vermogen vaker een ondersteunende
dan een dirigerende rol heeft en hij
de draagkracht van die vaststelling
moet kunnen vertalen in configuratie,
takenpakket en ROE van het beschikbare
militaire vermogen. Vanuit die invalshoek
benaderd zullen beleidsbepalers moeten
blijven bewaken dat werving en selectie
criteria blijven voldoen aan de eisen
van veiligheidomgeving en operatieve
ruimte en inschatten wat de gevolgen
voor het functioneren binnen een
internationale reactie kunnen zijn als
door een nadelige concurrentiepositie
op de arbeidsmarkt niet de gewenste
kwaliteit militaire leider kan worden
geworven en ondanks inspanningen
op opleiding, vorming, training en
oefeningsgebied de gemiddelde kwaliteit
onder het gewenste kwaliteitsniveau
blijft. De (toekomstige) militaire
leider zal a.d.v. vormende en culturele
imperatieven de gewenste politieke
antenne en beoordelingsvermogen
m o e t e n o n t w i k ke l e n o m t e
kunnen omgaan met onzekere,
complexe, politiek gedomineerde,
multidimensionele, multifunctionele
multinationale en multiculturele
gewelddadige gebeurtenissen. Militaire
structuren moeten daarom niet
alleen selectiecriteria herevalueren,
maar ook wervingsprogramma’s;
functieopbouw, loopbaanbeleid en
beoordelingmechanismen en op leiding,
vorming, educatie, training en oefeningcycli
aan een grondige herziening
onderwerpen.
In DEEL 7 komt de kracht van de
media aan de orde. Men wijst erop dat
doorsnee mediabronnen het nieuws
framen door specifieke facetten te
accentueren met het doel een bepaalde

interpretatie te “promoten”. Het is
teleurstellend dat het onderwerp niet
in een breder perspectief, binnen het
raamwerk van informatie-operaties,
wordt behandeld. Wanneer verschillende
auteurs constateren dat contemporaine
operaties meer het karakter hebben
gekregen van informatie-, inlichtingen-
en misleidingoperaties en veel minder van
een manoeuvre - en slijtage optreden,
dan spelen niet-kinetische effecten en
niet-letale instrumenten bij het realiseren
van de militaire randvoorwaarde om
een structurele niet-militaire oplossing
te faciliteren een substantiële rol. De
burgeroorlog in Bosnië heeft aangetoond
dat samenlevingen en hun politieke en
militaire leiders door media en PR-firma’s
beïnvloed/gemanipuleerd kunnen worden
en heeft bevestigd dat media entiteiten
niet altijd geïnteresseerd zijn in de
realiteit zoals die zich in het missiegebied
afspeelt. Omdat zij onder tijdsdruk
minuten moeten vullen en centimeters
moeten produceren, laten zij zich m.n. als
de individuele veiligheid in het geding is,
in hun berichtgeving sneller leiden door
schreeuwerige en sensationele formele
en informele informatiebronnen dan door
accurate, gecontroleerde informatie.
Die asymmetrische informatie omgeving
waarin “journalism of attachment” 7) ,
Noten
1) Die vaststelling wordt in de introductie onderbouwd. Koloniale oorlogen uit de 19de
en 20ste eeuw zijn vergelijkbaar met het militaire optreden in Afghanistan; zij werden
en worden doordat ze “placed outside the scope and thus protection of the laws of
war as developed by European nations which has Christianity as the common source
of values (Michael Howard, „Whats is in a name; How to fight terrorism, 2002) onder
de noemer “small resp. irregular wars” geschaard. Generaal Sir Michael Rose vergeleek
de Amerikaanse vrijheidsoorlog uit de 18de eeuw met Operation Enduring Freedom in
Irak, omdat men in beide gevallen de vastbeslotenheid en tactieken van de tegenstander
weigerde te begrijpen.
2) Industriële oorlogvoering waarbij slijten van materieel, krimp van personeelsvolume en
verovering van gebied de belangrijkste doelstellingen zijn.
3) Te vertalen als strijd tegen en niet als oorlog tegen.
4) De andere zijn strijd tegen drugs, wapenproliferatie, mensenhandel, illegale handel in
intellectueel vermogen, witwassen van zwart geld en milieu en demografische gevolgen
van global warming.
5) O.m. door voormalige tegenstanders te re-integreren en het pad van het dualisme,
waarbij de andere partij het slechte, verderfelijke vertegenwoordigt, te verlaten
6) Synergie van:
- het vermogen om het gewenste resultaat op meer dan een manier te bereiken
(flexibiliteit);
- het vermogen om onder diverse omstandigheden en randvoorwaarden ondanks
een breed scala aan opdrachten de gewenste effectiviteit te projecteren en
behouden(robuustheid);
- het vermogen om afgestemd op de realiteit op het juiste moment af te wijken van de
geselecteerde optie om het resultaat te verbeteren(aanpassingsvermogen);
- het vermogen om aan de hand van geleerde lessen nieuwe en verfrissende opties te
definiëren om voordelen te creëren en te behouden(vindingrijkheid) en ten slotte
“cult of victimhood” (onder het motto
“ellende verkoopt, heroïek niet”) 8) en
“accidental reporter (de burger die met
zijn handy via internet voor militairen
ongewenste informatie distribueert)
nieuwe fenomenen zijn, heeft de militair
de laatste jaren met de rug tegen de muur
gedrongen. Door zich te beperken tot de
constatering dat de media een niet-letaal
“wapen” is, blijft het onduidelijk hoe de
militair zich kan wapenen tegen de kracht
van de media resp. hoe zij de media
voor het behalen van succes kunnen
benutten. Men had kunnen uitleggen hoe
door middel van informatie-operaties
de balans tussen kinetische en nietkinetische
effecten gewaarborgd kan
worden; het uitdragen van de gewenste
politieke boodschap voortdurend
afgestemd en getoetst kan worden op
informatie van en door de media om een
consistente boodschap door te geven
aan geïdentificeerde doelgroepen in te
repareren en nationale samenlevingen.
De laatste jaren is het steeds duidelijker
geworden dat militaire leiders nog te
veel en te vaak in kinetische dimensies
denken en doen, terwijl westerse
gevoeligheden 9) juist dwingen tot het
zoeken naar en vinden van niet-letale
oplossingen. Binnen NATO baart de
expertise met betrekking tot jointness/
coherentie en informatiemanagement
zorgen, maar die vallen in het niet bij
het gebrek aan kennis en ervaring op het
gebied van informatie-operaties. Niet alle
NATO-commandanten op strategisch en
operationeel niveau zijn ervan overtuigd
dat in contemporaine operaties een
op het campagne plan afgestemd
informatieplan waarin de inzet van letale
en niet-letale middelen in tijd, locatie en
karakter zijn opgenomen om kinetische
en niet-kinetische effecten te sorteren
en richting geeft aan het streven om
de gewenste militaire randvoorwaarde
te bereiken, een belangrijke effecten
multiplier is. Toch is dat zo 10) .
“Training is een voorbereiding voor het
voorspelbare toegespitst op specifieke taken;
educatie, de verdieping en verbreding van het
intellect, de versterking van de mentale en
morele kracht, is de gewenste voorbereiding
voor onzekerheid”
Sir John Kiszely
Hoewel het boek niet eenvoudig te lezen
is en kennis en intellectuele bagage vergt,
beantwoordt de inhoud aan de stelling
die Sir John Kiszely 11) in 2005 poneerde.
- het vermogen om op het juiste tijdstip op de juiste manier snel te reageren
7) Ook wel genoemd pack resp. advocay journalism. Journalisten en reporters die een actieve
rol spelen in het debat over de manier waarop een conflict volgens hun inzichten beëindigd
kan en moet worden. Die mediavertegenwoordigers negeren bewust hun core-business – de
onpartijdige intermediair tussen gebeurtenis en “kijker/luisteraar/lezer” – en kiezen en zijn
partij in het conflict. Zij onderscheiden zich op drie manieren van de “neutrale/objectieve
vertegenwoordiger”: partijdigheid, benadrukken of bagatelliseren van gebeurtenissen of
uitspraken om hun eigen mening te ondersteunen en instrumental actualisation (selecteren
van nieuwsbronnen die de eigen doelstelling onderbouwen/versterken). Ook in Nederland
hebben journalisten zich daaraan schuldig gemaakt, zie Studie van Ruigrok, Schoenbach,
Scholten, en De Ridder “Covering the Bosnian War: Journalism of Attachment in Dutch
Papers”, 2006.
8) Captain Roger Lee Crossland’s “Why Are Our Victims Our Only War Heroes?” Proceedings
(U.S. Naval Institute, april 2004); Rich Lowrey “Where Are the Heroes?” National Review
Online, 1 juli 2004).
9) Voorkomen van bijkomende schade en slachtoffers onder onschuldige burgers; taboe
op vernietiging van humanitaire symbolen als scholen en ziekenhuizen; vermijden van
slachtoffers in de eigen rangen; handhaven van wettelijke en juridische regelgeving en de
sterke neiging naar politieke correctheid.
10) Tony Corn, artikel januari 2006 “World War IV As Fourth-Generation Warfare “, Hoover
Institution :“US Beltway debates over the respective merits of hard vs. soft power invariably
“misunderestimate” the importance of military soft power, be it called military diplomacy
or security cooperation, and be it conducted at the multilateral level (the various NATO
schools) or at the bilateral level.”
11) De voormalige Directeur van de UK Defence Academy in Camberly schrijft daarover
uitvoerig in zijn december 2005 artikel voor RUSI.
Carré 8 - 2010 pagina 31