Protocol Schoolverzuim - De Drechtsteden

Protocol
Schoolverzuim
Een praktische handreiking
Bureau Leerplicht en Voortijdig Schoolverlaten
in samenwerking met
Openbaar Ministerie Arrondissement Dordrecht,
Raad voor de Kinderbescherming en
Halt Zuid-Holland Zuid
Februari 2010
Maakt werk van leren
1

Protocol Schoolverzuim
Inhoudsopgave
1. Inleiding 1
2. Leer- en kwalificatieplicht, verzuim 2
4-jarigen 2
Verschillende vormen van ongeoorloofd verzuim 2
Verzuim en achterliggende problematiek 3
3. Verantwoordelijkheid scholen 4
Instrumenten 4
Verzuimregistratie 5
Digitaal verzuimloket 6
Meldingsplicht scholen 6
Gebruik formulier Kennisgeving Vermoedelijk Ongeoorloofd Verzuim (KVOV) 7
Schorsing en verwijdering 7
4. Werkwijze leerplicht 8
Onderzoek 8
Strafoplegging 8
Melding SVB 8
Sociale kaart 8
Bijlage 1 Instanties betrokken bij aanpak schoolverzuim 9
Bijlage 2 Afkortingenlijst 10
Bijlage 3 KVOV formulier 11
Bijlage 4 Protocol preventie ziekteverzuim 12
Bijlage 5 Toestemmingsverklaring formulier 17
Bijlage 6 Stappenplan ziekteverzuim 18
Bijlage 7 Stappenplan overig verzuim 19
2

1. Inleiding
Het is algemeen bekend dat jongeren die regelmatig verzuimen een grotere kans hebben om voortijdig
schoolverlater te worden. Ook is een verband aangetoond tussen regelmatig verzuim en het ontwikkelen van
deviant en/of crimineel gedrag. Om die redenen is het terugdringen van ongeoorloofd schoolverzuim enorm
belangrijk.
Scholen hebben een zeer belangrijke rol bij het terugdringen van schoolverzuim. Met deze handreiking willen
we inzichtelijk maken, wanneer er sprake is van verzuim, wat er van de scholen verwacht wordt, welke partners
betrokken zijn en hoe de samenwerking is georganiseerd.
Binnen het Arrondissement Dordrecht zijn afspraken gemaakt over de aanpak van schoolverzuim. Deze afspraken
zijn geformuleerd in de “Leidraad handhaving leerplicht” en de “Justitiële aanpak schoolverzuim”.
Deze brochure geeft die formele afspraken verkort weer en biedt een praktische handreiking hoe de scholen
en Bureau Leerplicht en Voortijdig Schoolverlaten (BLVS) gezamenlijk tot terugdringing van het schoolverzuim
kunnen komen.
1

Protocol Schoolverzuim
2. Leer- en kwalificatieplicht, verzuim
Ieder kind heeft recht op onderwijs, en tegelijk een leerplicht. Kinderen hebben onderwijs nodig om zich te
ontwikkelen, te ontplooien, maar ook om later meer kans te hebben op werk.
Ieder kind is volledig leerplichtig vanaf de 1e schooldag van de maand na de 5e verjaardag tot aan het einde
van het schooljaar na afloop waarvan de jongere ten minste 12 volledige schooljaren één of meer scholen
heeft bezocht of aan het einde van het schooljaar waarin de jongere 16 jaar is geworden. (art. 3 lid 1 onder a
en b). Sinds 1 augustus 2007 geldt dat de jongere verplicht is onderwijs te blijven volgen totdat hij een startkwalificatie
heeft behaald of tot het moment waarop hij de leeftijd van 18 jaar heeft bereikt.
Een startkwalificatie is behaald bij:
o Havo of VWO diploma;
o MBO diploma niveau 2 BOL of BBL.
Schema 1 Leerplicht
Start leerplicht Volledige leerplicht tot Kwalificatieplicht
1e schooldag van de maand Einde schooljaar waarin de o Havo of Vwo diploma behaald
na de 5e verjaardag jongere 16 jaar is geworden o MBO diploma niveau 2 behaald
o Bereiken leeftijd 18 jaar
4-jarigen
De Leerplichtwet biedt vooralsnog geen mogelijkheid om te interveniëren bij 4-jarigen. Het advies aan scholen
is om ouders 1 bij de inschrijving van hun kind nadrukkelijk te wijzen op de regels met betrekking tot het
schoolgaan; op tijd in de klas verschijnen, in principe dagelijks aanwezig zijn, tijdig en correct afmelden en
dergelijke.
BLVS kan bij 4-jarigen wel een adviserende rol vervullen.
Verschillende vormen van ongeoorloofd verzuim
Op basis van de Leerplichtwet zijn scholen verplicht (vermoedelijk) ongeoorloofd verzuim te melden. Binnen
het Arrondissement Dordrecht wordt een volgend onderscheid gehanteerd:
Absoluut verzuim: Van absoluut verzuim is sprake als een leerplichtige niet ingeschreven staat bij een
school of onderwijsinstelling.
De school meldt binnen vijf dagen de in- of uitschrijving, zodat BLVS kan controleren of
de jongere/het kind al dan niet onderwijs volgt.
Luxeverzuim: Er is sprake van luxeverzuim als een leerplichtige zonder toestemming van school
wegblijft vanwege extra vakantie of familiebezoek.
Deze vorm van verzuim moet altijd gemeld worden. In het arrondissement geldt de
afspraak dat bij twee dagen of minder luxeverzuim een waarschuwing gegeven wordt
door de consulent BLVS en vanaf drie dagen verzuim of recidive een proces-verbaal
wordt opgemaakt.
1 Waar ouders staat wordt tevens verzorgers bedoeld.
2

Relatief verzuim: Van relatief verzuim is sprake als een leerplichtige wel op een school staat ingeschreven,
maar zich onttrekt aan regels van aanwezigheidsplicht. Relatief verzuim moet
gemeld worden als:
o de leerplichtige drie dagen of meer achtereenvolgend verzuimt;
o de leerplichtige in een periode van vier opvolgende lesweken 16 uren of meer les- of
praktijktijd in een periode van 4 weken verzuimt. Dat is ongeveer gelijk aan drie
dagen afwezigheid;
o de leerplichtige regelmatig te laat op school of in de les verschijnt.
Scholen kunnen eerder tot melding over te gaan als zij vermoeden, dat door de school
getroffen maatregelen onvoldoende effect hebben.
Verzuim en achterliggende problematiek
Verzuim is vaak een uitvloeisel van een achterliggende problematiek. Is dat het geval dan spreken we ook wel
van ‘zorgwekkend verzuim’ of ‘signaalverzuim’.
Hiervan is sprake als het verzuim een signaal is voor problemen als:
• leerproblemen;
• sociaal-emotionele problemen;
• (ernstige) gedragsproblemen;
• gezondheidsproblemen (fysiek en/ of psychisch / psychiatrisch);
• gezinsproblemen.
In het belang van het kind of jongere dient de school de consulent BLVS op de hoogte te brengen van
(vermoedelijke) achterliggende problematiek.
3

Protocol Schoolverzuim
3. Verantwoordelijkheid scholen
Scholen dragen een grote mate van verantwoordelijkheid voor hun leerlingen. Onder deze zogenaamde zorgplicht
vallen naast de verantwoordelijkheid voor een goed pedagogisch klimaat ook de zorg voor het welzijn
van de individuele leerling. Een goed georganiseerde zorgstructuur is derhalve een vereiste. Evenals een correct
verzuimbeleid en de verplichting van ondersteuning bij het zoeken naar ander (passend) onderwijs.
Geen enkele school mag een leerplichtige leerling uitschrijven, tenzij er sprake is van inschrijving op een
andere school of onderwijsinstelling. Dit geldt voor zowel het primair onderwijs als het voortgezet onderwijs.
Ook MBO-scholen zijn verplicht de inschrijving te handhaven zolang;
a) een leerling leerplichtig/kwalificatieplichtig is en
b) er (nog) geen inschrijving op een andere school heeft plaatsgevonden.
Instrumenten
De school krijgt als eerste te maken met ongeoorloofd verzuim. Het is voor de leerling en zijn omgeving
van essentieel belang, dat de school snel en adequaat stappen onderneemt om de leerling te bewegen het
onderwijs te vervolgen.
De volgende instrumenten dragen daaraan bij:
• Helder en eenduidig intern verzuimbeleid:
o schriftelijk vastgelegd;
o uitgangspunten en doelstellingen geformuleerd;
o intern beleid t.a.v. extra verlof, verplichte deelname festiviteiten/activiteiten, gesprekken met ouders,
leerlingen.
• Een correcte verzuimregistratie, met daarin vermeld:
o datum;
o aantal lesuren of hele dagen;
o vorm en reden van het verzuim;
o legitimiteit van het verzuim (geldige reden of niet);
o ondernomen acties/maatregelen;
o resultaat.
• Een goede communicatie met leerlingen, ouders en personeel:
o bij inschrijving op school schoolregels en verzuimbeleid kenbaar maken;
o vermelding verzuimbeleid in schoolgids;
o geregeld aandacht aan verzuim bijvoorbeeld in schoolkrant en website.
• Leerlingen en ouders direct aanspreken indien er sprake is van verzuim:
o leerling direct aanspreken op zijn verzuimgedrag, eventueel interne maatregel opleggen
(lik-op-stuk-beleid);
o ouders bijtijds (schriftelijk) op de hoogte brengen van verzuim;
o eventueel een persoonlijk gesprek aangaan met leerling en ouders.
• Het tijdig consulteren dan wel inschakelen van de consulent BLVS:
o informeer de consulent BLVS ook als het verzuim nog binnen de perken is, maar er wel problemen
verwacht worden;
o informeer de consulent BLVS ook in geval van regelmatig of langdurig ziekteverzuim;
o meldt ongeoorloofd verzuim conform de afspraken;
o breng ouders op de hoogte van het contact met de consulent BLVS.
• Het instellen van een Zorgadviesteam (ZAT):
o alle scholen voor primair, voortgezet en middelbaar beroepsonderwijs zijn verplicht te voorzien in een
Zorgadviesteam, kortweg ZAT.
4

Verzuimregistratie
Het is cruciaal dat alle verzuim goed wordt geregistreerd. Alleen zo ontstaat er inzicht in verzuimgedrag en is
er een stevige basis om actie te ondernemen.
Het bijhouden van de administratie is in de allereerste plaats een verantwoordelijkheid van de school. De
consulenten BLVS zullen die verzuimadministratie steekproefsgewijs controleren om te bezien of de leerplicht
voldoende gehandhaafd kan worden.
Scholen hanteren verschillende registratiewijzen. Belangrijk is dat de volgende aspecten van verzuim geregistreerd
worden volgens onderstaande matrix:
Reden afwezigheid: Registreren als:
Spijbelen: Ongeoorloofd verzuim
• betreft hele uren of dagen;
• reden onbekend of niet legitiem;
• reden achteraf gemeld.
Te laat komen: Ongeoorloofd verzuim; te laat
• bij aanvang van de schooldag en/of bij aanvang van een
tussentijds lesuur;
• reden onbekend of niet legitiem.
Vrije dag/vakantie zonder toestemming (= luxeverzuim). Ongeoorloofd verzuim
Bezoek (huis)arts, specialist en dergelijke. Niet gemeld volgens Ongeoorloofd verzuim
regels school.
Ziekte niet gemeld volgens regels school: Ongeoorloofd verzuim
• niet bijtijds gemeld;
• niet gemeld door één van de ouders;
• gemeld door de leerling zelf;
• geen schriftelijke verklaring afgegeven.
Schorsing Schorsing
Ziekte gemeld volgens regels school: 2 Ziekte
• ‘s morgens (telefonisch) gemeld door één van de ouders;
• bij hervatten onderwijs schriftelijke verklaring afgegeven.
Langdurig ziekteverzuim. Ziekte
Bezoek (huis)arts, specialist e.d. gemeld volgens de regels school. Geoorloofd verzuim; bezoek arts
Vrij verleend i.v.m. begrafenis, bruiloft, jubileum; Geoorloofd verzuim; extra verlof
verlof aangevraagd volgens richtlijn Leerplichtwet
Vrij verleend i.v.m. sociale omstandigheden; dit besluit ligt voor Geoorloofd verzuim; extra verlof
een periode t/m 10 dagen altijd bij de schooldirecteur, eventueel
in samenspraak met de consulent BLVS.
Vrij verlenen voor meer dan 10 dagen wordt aangevraagd bij en
besloten door de consulent BLVS.
2 Zie voor bijzonderheden met betrekking tot ziekteverzuim bijlage ‘protocol ziekteverzuim’.
5

Protocol Schoolverzuim
Digitaal verzuimloket
Met ingang van 1 augustus 2009 is het digitaal verzuimloket van de Dienst Uitvoering Onderwijs (voorheen
IB-groep) voor het voortgezet en middelbaar beroepsonderwijs gestart.
Dit digitaal verzuimloket stelt direct na de melding BLVS op de hoogte. Dit gebeurt in opdracht van de 19
gemeenten van Zuid-Holland Zuid. Alle meldingen verlopen hierdoor volgens een vast patroon. Het primair en
speciaal onderwijs wordt later aan dit digitale verzuimloket toegevoegd. Tot die tijd melden deze scholen bij
blvs-zhz@drechtsteden.nl.
De consulent BLVS neemt het verzuim na melding in overleg met de school in behandeling.
Meldingsplicht scholen
De school meldt ongeoorloofd verzuim bij het Bureau Leerplicht en Voortijdig Schoolverlaten:
Soort verzuim: Melden: Hoe?
Absoluut verzuim • als een leerplichtige jongere niet • In- of uitschrijving binnen vijf werkdagen
(meer) staat ingeschreven bij een met standaardformulier ‘In- en uit schrijvingen’,
school of onderwijsinstelling. verstuurd aan de administratie van BLVS.
Relatief verzuim • bij verzuim van meer dan 16 uren • Schriftelijk of via email aan de administratie van
les – of praktijktijd in een periode BLVS of via het digitaal verzuimloket.
van 4 weken (art 21 leerplichtwet); • Op verzoek van de consulent BLVS dient een
• bij 9 maal te laat komen op school KVOV-formulier 3 te worden ingevuld.
of in de les.
zorgwekkend of • verzuim gerelateerd aan (vermoede- • Schriftelijk of via email aan de administratie van
langdurig ziekte lijke) achterliggende problematiek. BLVS of via het digitaal verzuimloket.
verzuim • Op verzoek van de consulent BLVS dient een
KVOV-formulier te worden ingevuld.
Luxeverzuim • Als een leerplichtige jongere zonder • Schriftelijk of via email aan de administratie van
toestemming van school wegblijft BLVS of via het digitaal verzuimloket.
vanwege extra vakantie of familie- • Op verzoek van de consulent BLVS dient een
bezoek. KVOV-formulier te worden ingevuld.
Te laat komen geldt eveneens als een vorm van verzuim. De aanpak hiervan is als volgt:
Frequentie School Leerplicht
6 maal te laat • Stuurt ouders een brief met daarin • Neemt de melding op in het dossier.
opgenomen:
o de mate van te laat komen;
o verwijzing naar de ouderlijke
verantwoordelijkheid;
o de mededeling dat er melding is
gedaan bij de consulent BLVS.
• De consulent BLVS ontvangt
een afschrift.
9 maal te laat • Leerling wordt aangemeld bij de • Gaat een gesprek aan met de jongere en/of de
consulent BLVS via e-mail of ouders;
digitaal verzuimloket. • Geeft een formele waarschuwing.
meer dan 9 Leerling wordt aangemeld met de • Maakt een Halt-verwijzing op;
maal te laat mededeling dat hij, ondanks eerdere • Maakt een proces-verbaal op indien de jongere
waarschuwing, te laat blijft komen.
Via e-mail of digitaal verzuimloket.
3 Het KVOV-formulier is in bijlage 3 opgenomen.
niet voor Halt in aanmerking
6

Gebruik formulier Kennisgeving Vermoedelijk Ongeoorloofd Verzuim (KVOV)
Binnen het arrondissement Dordrecht is vastgesteld, dat een proces-verbaal inzake leerplicht voorzien moet
zijn van een zogenaamd KVOV-formulier. Het is van groot belang dat dit correct wordt ingevuld, omdat het
als bewijsstuk dient.
Verzuim moet altijd met een KVOV-formulier onderbouwd worden als in het kader van de bewijsvoering de
gegevens op schrift gesteld moeten.
Deze ‘kennisgeving (vermoedelijk) ongeoorloofd verzuim’ moet door de directeur van de school worden ingevuld
en ondertekend. Op het KVOV-formulier worden zaken vermeld als: het aantal dagen/uren verzuim, het
aantal maal te laat komen, reeds ondernomen acties en het effect hiervan.
Schorsing en verwijdering
Een school voor voortgezet onderwijs kan overgaan tot schorsing (met het voornemen tot verwijdering) als
er sprake is van:
• herhaald wangedrag met onmiskenbare negatieve invloed op andere leerlingen;
• herhaaldelijke ernstige verstoring van de orde, rust en veiligheid op school;
• een ernstig verstoorde relatie tussen school en ouders/verzorgers.
In geval van een schorsing van meer dan één dag moet de Inspecteur van het Onderwijs op de hoogte te
worden gebracht.
Een voornemen tot verwijderen dient ter kennis gebracht te worden van de Inspecteur en het Bureau Leerplicht
en Voortijdig Schoolverlaten. Een school kan pas tot verwijdering overgaan als de Inspectie hun fiat
heeft gegeven. De procedures met betrekking tot schorsing en verwijdering zijn opgenomen in artikel 12, 13
en 14 van het Inrichtingsbesluit WVO.
BLVS dient in kennis gesteld te worden van schorsing of verwijdering, omdat deze vaak een voorbode zijn van
verzuim.
Een school voor primair onderwijs kan formeel niet tot schorsing of verwijdering overgaan. In de praktijk kan dit
echter wel noodzakelijk zijn; ook in het primair onderwijs kunnen orde, rust en veiligheid verstoord worden.
7

Protocol Schoolverzuim
4. Werkwijze consulent BLVS
Taken van de consulent
De kerntaken van de consulent BLVS zijn:
• Preventief controleren en adviseren;
• Toezicht houden op naleving van de Leerplichtwet;
• (Bevorderen) samenwerking met alle bij een leerling betrokken partijen;
• Handhaven en sanctioneren.
Het uitvoerende werk omvat onder andere de volgende activiteiten:
• Spreekuur op school;
• Deelname ZAT;
• Adviseren van scholen inzake aanvragen extra verlof;
• Afgeven van beschikkingen met betrekking tot vrijstellingen;
• Gesprekken met jongere, ouders en andere betrokken partijen;
• Afleggen huisbezoeken;
• Opstellen plan van aanpak;
Het traject van start verzuimmelding tot eind verzuim is schematisch weergegeven in bijgevoegde stroomschema’s.
Onderzoek
Een onderzoek door de consulent BLVS kan variëren van een eenvoudige juridische check tot een uitvoerig onderzoek,
waarbij gesprekken met alle betrokken partijen plaatsvinden, huisbezoeken worden afgelegd, plannen van aanpak
worden opgesteld en eventueel (voor)overleg plaatsvindt met Raad voor de Kinderbescherming en/of Openbaar
Ministerie. Alle acties die de consulent BLVS ondernomen worden vastgelegd.
Strafoplegging
In de stroomschema’s is te zien tot welke maatregelen een proces-verbaal leerplicht kan leiden.
Melding SVB
Bij de totstandkoming van deze handreiking is er een wetswijziging voor de handhaving bij absoluut of relatief verzuim
van leerlingen die vallen onder de kwalificatie plicht voorzien. In afwachting van het inwerkingstredingsbesluit beperken
we ons tot een korte toelichting op deze voorgenomen wet. Deze wijziging maakt het mogelijk het verwijtbaar niet naar
school gaan van een leerling te melden bij de Sociale verzekeringsbank (SVB). De SVB informeert ouders hier voorafgaand
aan het 16 jaar over in een brochure met de voorwaarden voor het verkrijgen van kinderbijslag bij 16 en 17 jarigen.
Vanzelfsprekend gaat deze melding niet zonder een zorgvuldige behandeling van het verzuim door de consulent. Deze
werkwijze wordt vastgelegd in de ambtsinstructie medewerkers BLVS.
Sociale kaart
Bij de afhandeling van een verzuimmelding zijn diverse instanties betrokken.
o School- en jeugdmaatschappelijk werk;
o Samenwerkingsverbanden PO, VO, (V)SO;
o Geestelijke gezondheidszorg;
o Maatschappelijke (gezins)zorg en ondersteuning;
o Jeugdgezondheidszorg;
De contactgegevens van de organisaties zijn opgenomen in bijlage 1.
8
• Indien van toepassing:
inschakelen (jeugd)hulpverlening;
• Geven formele waarschuwing;
• Halt-verwijzing;
• Opmaken proces-verbaal;
• Melding SVB.
o Bureau Jeugdzorg Zuid-Holland Zuid;
o Raad voor de Kinderbescherming;
o Halt;
o Openbaar Ministerie;
o Politie Zuid-Holland Zuid.

Bijlage 1
Instanties betrokken bij aanpak schoolverzuim
Naast de scholen en Bureau Leerplicht en Voortijdig Schoolverlaten is in de regio Zuid-Holland-Zuid een groot
aantal instanties betrokken bij de aanpak van verzuim. Een aantal daarvan treft u onderstaand aan.
Bureau Leerplicht en Voortijdig Schoolverlaten
Hoofdvestiging
Prof. Gunninglaan 12
3312 KX Dordrecht
078-6398090
blvs-zhz@drechtsteden.nl
www.leerplichtenvoortijdigschoolverlaten.nl
Vestiging Hoeksche Waard
Wilhelminastraat 18
3262 SV Oud-Beijerland
Vestiging Alblasserwaard-Vijfheerenlanden
Touwbaan 11
4205 AB Gorinchem
Bureau Jeugdzorg Zuid-Holland Zuid
Kromhout 120
3311 RH Dordrecht
078-6334700
www.bjzzuid-holland.nl
TriviumLindenhof
Dagopvang oudere jeugd
Papeterspad 7
3311 WT Dordrecht
078-6484747
www.triviumzhz.nl
RMPI - De Grote Rivieren
Geestelijke gezondheidszorg jeugdigen
088-405060
www.rmpi-degroterivieren.nl
GGD
Jeugd gezondheidszorg
Korte Parallelweg 51
m.i.v. mei 2010: Gezondheidspark Dordrecht
3311 JN Dordrecht
078-6321832
www.ggdzhz.nl
MEE
Maatschappelijke (gezins)zorg en ondersteuning
0900-2020672 (lokaal tarief)
www.mee-zuidhollandzuid.nl
9
Bureau Koers VO
werkverband Zuid (o.a. Hoeksche Waard)
Marshallweg 17
3068 JN Rotterdam
010-4842576
info@koers-vo
PCL Dordrecht
Samenwerkingsverband 40.2
Anna van Saksenstraat 11
3314 NC Dordrecht
078-6324116
pcl@hanspetri.nl
PCL Gorinchem e.o.
Samenwerkingsverband 41.1
Touwbaan 11
4205 AB Gorinchem
0183-654141
swv41@planet.nl
PCL Zwijndrecht e.o.
Samenwerkingsverband 40.1
Postbus 185
3360 AP Sliedrecht
0184-606050
info@pcl40-1.nl
Raad voor de Kinderbescherming
Spuiboulevard 356/358
3311 GR Dordrecht
078-6484444
www.kinderbescherming.nl
Regiopolitie Zuid-Holland-Zuid
0800-8844
www.politie.nl
Halt Zuid-Holland Zuid
Vrieseweg 121
3311 NV Dordrecht
078-6312293
www.haltzhz.nl
Arrondissementsparket Dordrecht
Burgemeester de Raadtsingel 93c
3311 JG Dordrecht
078-8882222

Protocol Schoolverzuim
Bijlage 2
Afkortingenlijst
BBL Beroepsbegeleidende leerweg
BJ Bureau Jeugdzorg
BOL Beroepsopleidende leerweg
BLVS Bureau Leerplicht en Voortijdig Schoolverlaten
GGD Gemeenschappelijke Gezondheidsdienst
GGZ Geestelijke Gezondheidszorg
KVOV Kennisgeving vermoedelijk ongeoorloofd verzuim
LPW Leerplichtwet
OM Openbaar Ministerie
PV Proces-verbaal
RvdK Raad voor de Kinderbescherming
SMW Schoolmaatschappelijk werk
WVO Wet voortgezet onderwijs
ZAT Zorg advies team
10

Bijlage 3
KVOV formulier
Kennisgeving vermoedelijk ongeoorloofd verzuim
Schooljaar
Aan:
Bureau Leerplicht en Voortijdig Schoolverlaten
Postbus 365
3300 AJ DORDRECHT
Gegevens school
Naam school: BRIN code:
Adres:
Postbus:
Contactpersoon:
Telefoonnummer:
E-mail adres:
Gegevens jongere
Achternaam leerling:
Nationaliteit :
Voornaam leerling: Geslacht:
Geboortedatum:
Adres:
BSN-nr.:
Telefoonnummer(s):
Schooltype, richting:
Groep/leerjaar:
Informatie
Welke stappen heeft de school ondernomen m.b.t. het verzuim van de leerling?
De leerling moet de gemiste lessen inhalen
De ouders zijn op de hoogte gesteld
De leerling is gewaarschuwd
Gesprek gehad met de ouder(s)
Contact opgenomen met hulpverlening
Contact opgenomen met SMW
Contact opgenomen met de jeugdarts GGD
De ouders zijn van deze melding op de hoogte gesteld
Anders, nl
Resultaten:
11
d.d. :
d.d. :
d.d. :
d.d. :
d.d. :
d.d. :
d.d. :

Protocol Schoolverzuim
Is de situatie van de leerling besproken in Zorg Advies Team? Ja / Nee
Is er begeleiding door SMW? Ja / Nee
Contactpersoon:
Telefoonnummer:
Is er contact met (hulpverlenings)instanties? Ja / Nee
Instantie:
Contactpersoon:
Telefoonnummer:
Instantie:
Contactpersoon:
Telefoonnummer:
Wat zijn mogelijk de oorzaken van het verzuim?
Extra verlof
Gezinssituatie, namelijk
Situatie van de leerling op school v.w.b. gedrag
motivatie
schoolresultaten
anders, nl
Toelichting:
Persoonlijke problematiek leerling sociaal
psychisch
lichamelijk
anders, nl
Toelichting:
Evt. aanvullende informatie en/of opmerkingen:
A.u.b. bijlage verzuimdata invullen!
Ondertekening
Datum:
Naam directeur:
Handtekening directeur:
12

Bijlage verzuimdata
Toelichting:
‘dag’ : verzuim gehele dag invullen/aankruisen
‘lesuren’ : aantal verzuimde lesuren per dag invullen
‘te laat’ : aantal malen te laat per dag invullen
Maand: Jaar:
Dag > 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31
dag
lesuren
te laat
Totaal aantal gehele dagen verzuim deze maand:
Totaal aantal verzuimde lesuren deze maand:
Totaal aantal keren te laat deze maand:
Maand: Jaar:
Dag > 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31
dag
lesuren
te laat
Totaal aantal gehele dagen verzuim deze maand:
Totaal aantal verzuimde lesuren deze maand:
Totaal aantal keren te laat deze maand:
Maand: Jaar:
Dag > 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31
dag
lesuren
te laat
Totaal aantal gehele dagen verzuim deze maand:
Totaal aantal verzuimde lesuren deze maand:
Totaal aantal keren te laat deze maand:
Maand: Jaar:
Dag > 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31
dag
lesuren
te laat
Totaal aantal gehele dagen verzuim deze maand:
Totaal aantal verzuimde lesuren deze maand:
Totaal aantal keren te laat deze maand:
13

Protocol Schoolverzuim
Bijlage 4
Protocol preventie ziekteverzuim
Inleiding
Het Bureau Leerplicht en Voortijdig Schoolverlaten (BLVS) heeft de GGD Zuid-Holland Zuid (GGD) gevraagd
structureel een rol te spelen bij preventie en aanpak van ziekteverzuim bij primair en voortgezet onderwijs.
Dit verzoek heeft geleid tot het gezamenlijk opstellen van een protocol, waarin de richtlijnen over het verzuim
en de vervolgacties zijn vastgesteld.
Het protocol bevat afspraken tussen scholen, de jeugdarts en de consulent BLVS. Van alle partijen worden verantwoordelijkheden
en taken omschreven. Daarbij biedt het protocol een stappenschema voor het bepalen
van het moment waarop welke partij welke actie dient te nemen.
Bij de consulent BLVS komen eveneens meldingen binnen van leerlingen die geregeld of langdurig ziek worden
gemeld. De consulent BLVS neemt na een melding contact op met de ouders en de leerling om de reden
van het verzuim na te gaan. Bij verzuim (vermoedelijk) gerelateerd aan ziekte, vragen over de inpasbaarheid
in het onderwijs of twijfels over de legitimiteit van het ziekteverzuim, schakelt de consulent BLVS de jeugdarts
in. De jeugdarts inventariseert het probleem en nodigt zo nodig de ouders en de leerling uit om duidelijkheid
te krijgen over het verzuim.
Voor een uitgebreide procedurebeschrijving over de aanpak van (ongeoorloofd) verzuim door BLVS, zie: Protocol
Schoolverzuim versie 2010, Een praktische handreiking.
Doelstelling
Het protocol heeft als doel onnodig schoolverzuim en hiermee samenhangend voortijdig schoolverlaten te
voorkomen. Door vroegtijdig problemen die schuilgaan achter (ziekte)verzuim te signaleren en, zo nodig, begeleiding
en/of hulpverlening op te starten, wordt getracht verzuim en het aantal voortijdige schoolverlaters
terug te dringen.
De basis van de samenwerking is het gemeenschappelijke belang van het kind.
Doelgroep
Kinderen en jongeren die leerplichtig zijn, met de leeftijd van 5 tot en met 17 jaar.
Voorwaarden
1. Een adequaat verzuimregistratiesysteem op de scholen waarbij één of meerdere personen verantwoordelijk
zijn voor deze registratie (verzuimcoördinatoren);
2. Adequate meldingen van scholen aan de consulent BLVS volgens geldende richtlijnen;
3. Goede samenwerking tussen GGD en BLVS;
4. Standaardinformatie aan ouders over de procedure bij (vermoedelijk) ziekteverzuim;
5. Goede communicatie tussen scholen, consulenten BLVS en jeugdartsen of jeugdverpleegkundigen.
BLVS ontvangt jaarlijks een overzicht van de aan de scholen verbonden jeugdartsen met hun e-mailadressen.
De GGD geeft wijzigingen direct door aan BLVS, omgekeerd geldt hetzelfde.
14

Procedure school
De meldingsprocedure staat beschreven in: Protocol Schoolverzuim, Een praktische handreiking versie 2010.
Procedure consulent BLVS
1. De consulent BLVS ontvangt de melding van verzuim van school;
2. De consulent BLVS onderzoekt de melding op basis van de informatie van school. Hij toetst hierbij de melding
aan het Protocol Schoolverzuim en aan het Protocol preventie ziekteverzuim. Hij bepaalt of er sprake
is van zorgwekkend of twijfelachtig ziekteverzuim;
3. De consulent BLVS spreekt (telefonisch of persoonlijk) met de ouder(s) en/of leerling;
4. Op grond van de informatie van ouder(s) en/of leerling bepaalt de consulent BLVS of er (nog steeds)
sprake is van zorgwekkend of twijfelachtig ziekteverzuim;
5. De consulent BLVS informeert ouders over zijn conclusies en het vervolg plan van aanpak;
6. Bij blijvend zorgwekkend of twijfelachtig ziekteverzuim of wanneer er vragen zijn over de inpasbaarheid
in het onderwijs, doet de consulent BLVS via de e-mail een melding aan de jeugdarts (verbonden aan de
school van de betreffende leerling).
7. De consulent BLVS informeert ouders schriftelijk over de melding aan de jeugdarts. In deze standaardbrief
staat vermeld, dat onderzoek door de jeugdarts wenselijk is om de legitimiteit van het verzuim vast te
kunnen stellen. Indien geen medewerking wordt verleend aan het onderzoek, dan bepaalt de
consulent BLVS in overleg met de jeugdarts de vervolgactie. Het kan zijn dat het verzuim aangemerkt
wordt als ongeoorloofd verzuim (omgekeerde bewijslast).
In de melding aan de jeugdarts staan vermeld:
• naam jongere;
• geboortedatum;
• adres;
• vermoedelijke klachten;
• reden van melding (twijfels over ziekteverzuim, verzoek om advies of vraag inzake mate van inpasbaarheid
in het onderwijs).
15

Protocol Schoolverzuim
Procedure voor aanmelden bij de jeugdarts
1. De jeugdarts ontvangt de melding van ziekteverzuim van de consulent BLVS.
2. De jeugdarts inventariseert op basis van de melding en zo nodig op basis van de inhoud van het JGZ-dossier
of een uitnodiging aan ouders en leerling voor een gesprek of onderzoek zinvol is. De afspraak dient
in principe binnen 3 weken na melding gepland te worden.
3. Als de jeugdarts daar aanleiding toe ziet, kunnen medische gegevens worden opgevraagd bij de huisarts
of bij een specialist. Hiervoor geldt de standaard procedure voor het opvragen van medische gegevens. Er
is een schriftelijke toestemming nodig van ouder(s) bij kinderen tot en met 11 jaar. Bij kinderen van 12 tot
en met 15 jaar is schriftelijke toestemming van ouder(s) en kind nodig, bij kinderen van 16 jaar en ouder
volstaat de schriftelijke toestemming van het kind. Zie bijlage 5, toestemmingsverklaring formulier.
4. De jeugdarts doet na de inventarisatie uitspraak over de legitimiteit van het verzuim en over de mate
van zorg over het verzuim. De terugkoppeling kan gepaard gaan met een vervolgadvies. De jeugdarts
koppelt schriftelijk terug aan de consulent BLVS. Een kopie van de terugkoppeling wordt naar de ouder(s)
gestuurd.
In principe geeft de jeugdarts geen medische informatie door aan de consulent BLVS. Alleen met toestemming
van de ouder(s) kan wel medische informatie worden doorgegeven aan de consulent BLVS.
5. Wanneer ouder(s) en/of leerling niet verschijnen op een oproep, neemt de jeugdarts contact op om te
informeren naar de reden. Indien nodig of gewenst vindt een nieuwe oproep plaats.
6. Als ouder(s) en/of de leerling medewerking weigert, bijvoorbeeld door niet te verschijnen op een oproep
van de jeugdarts, zal de jeugdarts dit schriftelijk melden aan de consulent BLVS, waarbij een kopie van de
brief naar ouders wordt gestuurd. De consulent BLVS bepaalt in dit geval de vervolgactie, bij voorkeur in
samenspraak met de jeugdarts.
7. De jeugdarts zet bij vermoedens van kindermishandeling, huiselijk geweld, psychiatrische of somatische
aandoeningen zelf de vervolgactie uit. Het melden van zorg bij het Advies- en Meldpunt Kindermishandeling
of bij het Meldpunt ZO is de verantwoordelijkheid van de jeugdarts.
8. Alle acties worden vastgelegd in het JGZ-dossier. De jeugdarts coördineert, indien van toepassing, de
begeleiding of hulpverlening, tenzij anders is afgesproken. De jeugdarts houdt voor zichzelf een actueel
overzicht bij met alle acties op verzoek van BLVS, en kan te allen tijde inzicht geven in de omvang.
16

Bijlage 5
Toestemmingsverklaring formulier
Aan de ouder(s) / verzorger(s) van:
Ons kenmerk
Betreft Toestemmingsverklaring
TOESTEMMING UITWISSELEN INFORMATIE
Het kan voor een zorgvuldige dienstverlening van belang zijn om informatie uit te wisselen met
een andere instantie waarmee u contact heeft (gehad).
Inhoud / aard van de informatie:
Medische informatie
Naam cliënt:
Geboortedatum:
Adres:
Postcode en Woonplaats:
Ik geef de GGD toestemming om informatie aan de volgende organisatie[s] te verstrekken
Naam organisatie: Bureau Leerplicht en Voortijdig Schoolverlaten
Naam organisatie:
Ik geef de GGD toestemming om informatie bij de volgende organisatie[s] op te vragen ten
behoeve van de dienstverlening van de GGD:
Naam organisatie:
Naam organisatie:
ONDERTEKENING
Kruis aan wat van toepassing is en onderteken
Ik geef toestemming aan de GGD om bovenstaande informatie uit te wisselen
Ik geef GEEN toestemming
Handtekening ouder/
verzorger
17
Datum
Naam Plaats
De gegevens worden gebruikt conform de persoonsregistratie jeugdgezondheidszorg, zoals opgenomen in het
privacyreglement GGD

Protocol Schoolverzuim
Bijlage 6
Stappenplan ziekteverzuim
Schoolverzuim
▼
Melding van school
▼
Twijfels over ziekteverzuim
Vragen over inpasbaarheid in onderwijs
Behoefte aan medisch advies
▼ ▼
nee ja
Afhandeling BLVS Melding BLVS aan GGD
GGD inventariseert en vervolgt
▼
Terugkoppeling GGD aan BLVS
18
Conform Protocol Schoolverzuim
BLVS brengt ouders en leerling schriftelijk op
de hoogte van melding aan de jeugdarts.
▼
GGD roept eventueel ouders op;
bij geconstateerde zorg is de GGD
verantwoordelijk voor het vervolg.
De terugkoppeling bevat een uitspraak over de legitimiteit van afwezigheid
zonder inhoudelijke informatie over de eventueel bestaande medische aandoening.
Verder: Wat is het perspectief? Is er een vervolg afgesproken?
Kopie van rapportage naar ouders

Leerling School BLVS
Inschrijving
ja
Leerling
aanwezig
nee
nee
nee
nee
Bijlage 7
Stappenplannen overig verzuim
Verzoek
vrijstelling
geregeld
schoolbezoek
Vermoeden
luxeverzuim
Verzuim *
≤ 16 uren
Verzuim **
> 16 uren
ja
≥9 keer te laat
ja
ja
ja
ja
Registratie
Verwijdering/
schorsing
ja
Duur
> 10 dagen
Direct melden
via digitaal verzuimloket
of e-mail BLVS
Interne maatregel
school
Direct melden
via digitaal verzuimloket
of e-mail BLVS
19
Binnen 5 dagen
melding aan
leerplicht
ja
Direct melden
Direct melden
via digitaal
verzuimloket of
e-mail BLVS
≤ 10 dagen
Direct melden
via e-mail BLVS
risico
Signaal naar
BLVS
* Bij verzuim van minder dan 16 uren les, of praktijktijd in een periode van 4 weken.
** Bij verzuim van meer dan 16 uren les, of praktijktijd in een periode van 4 weken
Onderzoek
Onderzoek
Advies BLVS
Onderzoek Beschikking
Onderzoek
Onderzoek
Onderzoek

Leerling
Bureau Leerplicht
Straf
Protocol Schoolverzuim
Absoluut verzuim 4
Absoluut Verzuim
▼
Onderzoek leerplicht Verzuim niet volledig te wijten
aan onwettig handelen
▼
▼
▼
▼
▼
▼ ▼
▼
Formele waarschuwing
Verwijtbaar verzuim Achterliggende problematiek
PV Leerplicht Verwijzing naar hulpverlening
▼
▼
▼
Toetsing OM Raadsmelding
Strafzitting Civiel onderzoek Raad
▼
▼
Rechtszitting Civiel
▼
(voorwaardelijke) geldboete Maatregel
(voorwaardelijke) taakstraf
(bij voorwaardelijk is er 2 jaar
proeftijd)
4 In het geval van absoluut verzuim kan alleen de ouder/verzorger worden vervolgd en niet de leerplichtige jongere zelf.
20

School Leerling
Bureau Leerplicht
Straf
Luxe Verzuim
Luxe Verzuim
Melding aan school via digitaal verzuimloket of e-mail BLVS
▼
▼
▼
▼
▼
Onderzoek leerplicht > 2 dagen en recidive
PV Leerplicht
Toetsing OM
Beslissing OM
▼
Strafzitting (voorwaardelijke) geldboete
(voorwaardelijke) geldboete
(voorwaardelijke) taakstraf
(bij voorwaardelijk is er 2 jaar
proeftijd)
≤ 2 dagen Formele waarschuwing
▼
▼
21
▼

Leerling
Straf Hulp
Bureau Leerplicht School
Protocol Schoolverzuim
Relatief verzuim
Bij verzuim < 16 uren les, Bij verzuim ≥ 16 uren les, of
of praktijktijd in een periode praktijktijd in een periode
van 4 weken. van 4 weken
▼
▼
▼
▼
geen problemen problemen
▼
Interne schoolmaatregel Signaal leerplicht Melding aan leerplicht*
▼
Gesprek / Waarschuwing Onderzoek Leerplicht Onderzoek Leerplicht
▼
▼
▼
▼
▼
▼
▼
▼
▼
▼
▼
▼
22
▼
▼
▼
▼
▼ ▼
Recidive geen Recidive
HALT 5 Formele waarschuwing leerplicht
Verwijzing /
melding aan hulpverlening
Sprake van problemen Niet nakomen afspraken
▼
▼
PV leerplicht
Gezamelijk plan van aanpak Strafonderzoek Raad
Raadsmelding Toetsing OM
Civiel onderzoek Raad Beslissing OM
Civiele rechtszitting OM zitting Strafzitting
Maatregel Taakstraf tot 40 uur / Leer- en/of werkstraf
leerstraf en/of werkstraf
Geldboete (voorwaardelijke) taakstraf
verplichte begeleiding voor de (voorwaardelijke) geldboete
duur van 6 maanden Voorwaardelijke straf met
Voorwaardelijk sepot met maatregel hulp en steun voor
proeftijd van 1 jaar, evt. daaraan 2 jaar, ITB-Criem, ITB-HK
gekoppeld verplichte begeleiding
5 Het proces van HALT staat beschreven bij ‘te laat komen’.
*Melding aan school via digitaal verzuimloket of e-mail BLVS.
▼
▼
▼
▼
▼
▼

Straf Bureau Leerplicht School Leerling
Te laat komen
Te laat komen
▼
Melding aan school via digitaal verzuimloket of e-mail BLVS
▼
Onderzoek leerplicht
▼ ▼
≥ 9 uren < 9 uren
▼ ▼
▼
▼
▼
▼ ▼
▼
Interne maatregel school
▼
Preventief gesprek leerplicht
(optioneel)
Formele waarschuwing Geen registratie Justitie
Recidive Goed afgelegd
Onderzoek mogelijkheid HALT Niet eerder contact Justitie HALTverwijzing
Eerder contact Justitie PV Niet goed afgelegd
▼
Strafonderzoek Raad
▼
Toetsing OM
▼
Beslissing OM
23
▼
▼
▼
▼
▼
▼ ▼
OM zitting Strafzitting
▼ ▼
Taakstraf tot 40 uur / Leer- en/of werkstraf
leerstraf en/of werkstraf (voorwaardelijke) taakstraf
Geldboete (voorwaardelijke) geldboete
verplichte begeleiding voor de Voorwaardelijke straf met
duur van 6 maanden maatregel hulp en steun voor
Voorwaardelijk sepot met 2 jaar, ITB-Criem, ITB-HK
proeftijd van 1 jaar, evt. daaraan
gekoppeld verplichte begeleiding

Protocol Schoolverzuim
24

Protocol Schoolverzuim
Prof. Gunninglaan 12
3312 KX Dordrecht
Postbus 365
3300 AJ Dordrecht
Telefoon (078) 639 80 90
Fax (078) 639 85 02
www.leerplichtenvoortijdigschoolverlaten.nl
26