Blik vooruit - Vrije Universiteit Amsterdam

plinaire blik vergt. Academische burgers moeten
over de grenzen van hun eigen vakgebied heen
kunnen kijken om praktische en maatschappelijke
kwesties aan te kunnen. ‘We moeten minder verkokerd
kijken naar het eigen vakgebied, anders
mis je veel van wat er buiten gebeurt, bijvoorbeeld
op het gebied van innovatie. Je wilt toch dat
studenten daarmee in aanraking komen?’
De VU moet daarom interdisciplinariteit versterken:
een combinatie van perspectieven is goed
voor verbinding en verbreding. Dit betekent onder
andere dat er meer samenwerking moet komen
binnen faculteiten, zodat studenten in aanraking
komen met verschillende disciplines en
invalshoeken. Ook moeten studenten, meer dan
nu het geval is, gestimuleerd en gefaciliteerd worden
om vakken te volgen bij andere faculteiten.
Tegelijkertijd is het voor de academische vorming
belangrijk dat er meer aandacht komt voor samenhang
in het studieprogramma. Studenten hebben
nu soms nog het gevoel dat hun opleiding bestaat
uit een verzameling losse vakken. Een student:
‘Zorg dat een bachelor meer is dan dertig losse
vakken, want zo voelde het voor mij wel...’
Uitdagend, activerend en kleinschalig
onderwijs
Uit verschillende geledingen klinken geluiden dat
het onderwijs aan de VU meer uitdagend en activerend
moet zijn. ‘Ik kom naar de VU om uitgedaagd
te worden, om het beste uit mezelf te
halen. Daar word ik nu echt in teleurgesteld’, aldus
een student. Docenten moeten zich inzetten
om studenten te prikkelen en te betrekken bij het
onderwijs. Als studenten actief met de stof aan
de slag gaan, wordt hun nieuwsgierigheid geprikkeld
en leren ze creatief en kritisch denken. De
geïnterviewden leggen de nadruk op de rol van
de docent: docenten moeten hun studenten betrekken
en activeren, ook al zijn studenten uit
zichzelf niet altijd gemotiveerd. Een docentopleider:
‘Je kunt als docent niet denken ‘die studenten
zijn ongemotiveerd, daar kan ik niets mee’. Je
hebt als docent altijd de middelen in handen, jij
moet actie ondernemen om te zorgen dat die studenten
anders gaan reageren. En als jij je onderwijs
zo maakt dat studenten daar betrokken bij
zijn, gemotiveerd, dan heb je het goed gedaan.’
Er zijn meer werkvormen nodig dan alleen het
hoorcollege om uitdagend en activerend onderwijs
te realiseren. Hoewel men het hoorcollege nog
steeds waardevol vindt
voor de overdracht van
kennis, is er behoefte aan
meer intensieve lesvormen,
zoals kleinschalige
werkgroepen. ‘Hoorcolleges
voldoen niet om kennis
kritisch te leren toepassen
en creatief te leren
denken. Hiervoor zijn
echt intensievere, meer
activerende werkvormen
nodig’, zo zegt een docent.
Een docent: ‘Waarom maken we het
studiejaar niet korter en intensiever?
Ik heb in Engeland gezien dat
door een intensieve werkwijze er
meer een communitygevoel onder
studenten en docenten ontstaat. Dit
is belangrijk voor de ontwikkeling
van academisch burgerschap.
Bovendien houden docenten op
deze manier meer tijd vrij voor
onderzoek.’
Men vindt het bovendien belangrijk dat er persoonlijke
aandacht is voor studenten. Studenten willen
zich gezien en gekend voelen. Dit is nu, vooral bij
grootschalige studies, te weinig het geval.
Zoals een student van een grote opleiding aangaf:
‘Nu zie je docenten alleen in de verte, en zij zien
jou in de verte. Je kent elkaar niet, en je stapt
daarom ook minder makkelijk met een vraag of
probleem naar de docent.’
Een probleem bij het streven naar kleinschalige
werkvormen is dat dit bij grote opleidingen (met
name in de eerste studiejaren) slechts beperkt te
realiseren is.
121