Blik vooruit - Vrije Universiteit Amsterdam

126
Jos Beishuizen blikt vooruit
Jos Beishuizen stond in 2006, samen met James Kennedy, aan de wieg van de onderwijsvisie van de VU.
Geïnspireerd door de interviews hierboven, geeft hij zijn blik op de toekomst van de onderwijsvisie. Hij
richt zich hierbij met name op het eerste studiejaar van de bachelor. Dat is niet voor niets: het eerste
opleidingsjaar blijkt doorslaggevend te zijn voor studiesucces in de bachelor als geheel (Onderwijsraad,
2008). In het eerste jaar moeten we, zoals de geïnterviewden aangaven, de academische toon
direct zetten en werken aan academische vorming.
Actualisering van kernwaarden
Het beeld van de VU dat uit de interviews naar
voren komt, weerspiegelt breed gedragen ideeen
over waar de VU voor staat: een instelling die
academische vorming hoog in het vaandel heeft
staan met aandacht voor filosofische, ethische en
levensbeschouwelijke vragen. De VU als instelling
die veel waarde toekent aan maatschappelijke betrokkenheid.
Een instelling die zijn plaats in de
moderne samenleving met al zijn culturele diversiteit
kent. Waar begrippen als structuur, degelijkheid
en persoonlijke aandacht voor studenten
nog steeds op waarde worden geschat. De VU als
academisch rustpunt in een samenleving waarvan
het maatschappelijk middenveld steeds meer lijkt
te verdwijnen. Het zou mijns inziens goed zijn om
die klassieke waarden met elkaar nog eens goed
te onderstrepen, in plaats van steeds te zoeken
naar nieuwe slogans en kenmerken.
In de interviews worden ook nieuwe accenten gelegd
en aandachtspunten aangehaald. Men onderstreept
de waarde van de voorbereiding op de
academische beroepspraktijk met meer verve dan
vroeger het geval was. We moeten meer inhoud
geven aan onze connectie met de samenleving.
Bredere en sterkere netwerken met de overheid,
bedrijven, maatschappelijke organisaties en de
Zuidas. Onze rector Lex Bouter vat het bondig
samen: ‘Die maatschappelijke problemen, die vormen
ons kompas.’ Verder wordt steeds meer waarde
toegekend aan interdisciplinariteit. De academische
beroepspraktijk vergt een interdisciplinaire
blik. Daarom moet er meer samenhang komen in
het studieprogramma, met een focus op big ideas
en meer samenwerking tussen studenten. Tenslotte
legt men nadruk op excellentie als mentaliteit.
Dat is een benadering die het ‘streven omhoog
voor alle studenten’ positief waardeert, passend
bij de oude emancipatiegedachte van de VU. Samengevat
onderscheid ik deze drie accenten:
1 belang van voorbereiding op de academische
beroepspraktijk;
2 interdisciplinariteit;
3 excellentie als mentaliteit.
Deze accenten kunnen we beschouwen als een
hedendaagse vertaling van de kernwaarden die
de VU vanouds hebben getypeerd. Geen breuk
met het verleden, maar wel een actualisering.
Actualisering van de onderwijsvisie
Wat betekent actualisering van de kernwaarden
van de VU voor de onderwijsvisie? De geïnterviewden
scherpen de visie aan:
• De hoofdvragen en kernbegrippen van het vakgebied
blijven leidend, maar met aandacht voor
interdisciplinariteit en integratieve opdrachten.