Brochure De meesters achterna - Gemeente Essen

De meesters achterna!
Erfgoeddag staat dit jaar in het teken van ‘Fake’. Daarom schrijft het
gemeentebestuur een wedstrijd uit voor de Essense scholieren. De leerlingen
krijgen de opdracht een schilderij zo getrouw mogelijk na te maken.
‘Fake’ betekent volgens de Van Dale: bedrog, namaak, misleiding. Het is een
synoniem voor ‘nep’. Als werkwoord is het faken, en dat betekent doen alsof,
imiteren, namaken.
Verdiep je in kunst en overtref het werk van een meesterschilder!
Doorheen de geschiedenis ontwikkelden zich ontelbaar veel verschillende
kunststijlen (of stromingen) en vormen. Voor elke stroming is wel een kunstenaar te
vinden die er echt uitspringt. Je kan hen haast de vertegenwoordigers van die
bepaalde stijl noemen.
Ontrafel het kleurenpallet en de compositie, bestudeer de gebruikte technieken en
ontdek de persoonlijke visie van de meesterschilder. Ga dan zelf aan de slag met
papier en penseel en verdiep je in het uitgekozen schilderij.
De werken waaruit je kan kiezen staan gegroepeerd in deze brochure.
Van 6 tot en met 23 april zijn de ingediende werken te bewonderen in de
gemeentelijke hoofdbibliotheek. De Essense Kunstenaars (een werkgroep van de
cultuurraad) nomineren van elk meesterwerk vijf ingediende kunstwerken. Op
zondag 25 april (Erfgoeddag) wordt binnen de genomineerden voor elk
meesterwerk één winnaar gekozen. Zowel de kinderen die genomineerd zijn als de
uiteindelijke winnaars krijgen mooie prijzen. Denk daarbij aan filmtickets, schildersets,....
Enkele praktische afspraken
♦ Formaat : de werken worden gemaakt op A3-formaat.
♦ Techniek : de techniek is vrij te kiezen.
♦ Inleveren : de werken mogen ingeleverd worden op de cultuurdienst in het
gemeentehuis. De uiterste inleverdatum is vrijdag 2 april.
Info? Cultuurdienst Essen, 03 670 01 41, cultuur@essen.be.
Bij de opmaak van de brochure werden volgende bronnen geraadpleegd:
♦ www.vlaamsekunstcollectie.be
♦ www.wikipedia.be
♦ www.kunstbus.nl
♦ www.jozefvanruyssevelt.be
♦ www.scholieren.com
♦ www.rikwouters.com

‘De Schreeuw’ (1893)
♦ Een werk van Edvard Munch, een Noorse kunstschilder.
♦ Gebruikte technieken: olieverf, tempera en pastel.
♦ Afmetingen: 91x74 cm.
♦ Munch wordt gezien als dé voorman van het expressionisme. Aanvankelijk werd hij
beïnvloed door het impressionisme en het symbolisme.
♦ Het beeldt een traumatische ervaring uit van de schilder zelf :
Op een avond wandelde Munch met vrienden terug naar de stad Oslo.
Ze bleven staan op een brug. Terwijl zijn vrienden doorliepen bleef
Edvard staan, aangegrepen door het landschap en de lucht met de
ondergaande zon. Hij hoorde en voelde het landschap rondom hem
schreeuwen. Hij kreeg een onmachtig en depressief gevoel. Deze
gebeurtenis maakte zo veel indruk op hem dat hij deze gebeurtenis
later vastlegde op doek.
♦ Het doek toont een landschap, dat werd opgebouwd in felle kleuren en
golvende lijnen, waarin een spookachtige figuur de kijker aankijkt. Het
lichaam van het wezentje kronkelt mee met het kronkelende landschap.
De angst overheerst in de panische penseeltrekken die de geluidsgolven
van de tomeloze schreeuw weergeven. De combinatie van felle en zachte
kleuren verhoogt dit effect.

‘Twee flessen stoel en tafel’ (1973)
♦ Een werk van Jozef van Ruyssevelt, een Vlaams/Belgisch kunstschilder en
graficus.
♦ ‘Twee flessen stoel en tafel’ werd gemaakt met pastel.
♦ Afmetingen: 50 x 65 cm.
♦ Van Ruyssevelt huwde met een Essense dame, May Suykerbuyk. Zij woonden
gedurende een bepaalde periode in Essen.
♦ Van Ruyssevelt kiest thema’s uit zijn directe nabijheid : stillevens in zijn atelier, de
lichtinval op zijn veranda, de natuur in zijn tuin,... Hij laat met het licht de enorme
rijkdom die verborgen ligt in de werkelijkheid zien.
♦ Naast koloriet (kleurgeving) en materiaalgebruik is het vooral de werking van het licht
dat hem fascineert en dat zijn werk interessant maakt voor de toeschouwer. Deze
schilder wordt dan ook bestempeld als de schilder van het licht.
♦ Jozef van Ruyssevelt wordt gezien als een gesloten man, dit is terug te vinden in zijn
gebruikte composities.

‘Dame in het wit’ (1915)
♦ Een werk van Rik Wouters, een bekende Belgische kunstschilder en beeldhouwer.
♦ Dit schilderij is gemaakt in olieverf.
♦ Afmetingen : 100,3 x 86 cm.
♦ Wouters werd aanzien als de belangrijkste van de Brabantse fauvisten (ook weleens
de ‘Brusselse Caelevoeters’ genoemd). De Brabantse fauvisten werken in dezelfde
periode als de fauvisten, begin 20ste eeuw.
♦ Het Fauvisme is een van de stijlen binnen de moderne kunst.
♦ Kenmerken van de schilderstijl van Rik Wouters Brabants fauvisme :
♦ Gebruik van nauwelijks gemengde kleuren.
♦ Grote, transparante kleurtoetsen.
♦ Sommige plaatsen van zijn doek waren onbeschilderd ter verhoging van het
lichteffect.
♦ Het favoriete personage van Rik Wouters was zijn vrouw Nel. Zij kenden een innige
relatie waarin Nel haar man volledig ondersteunde in de schilderkunst.
♦ In al zijn werken, bezingt hij de schoonheid, het geluk dat hij met Nel deelt.
♦ Deze kunstenaar stierf op jonge leeftijd na een pijnlijke ziekte.

‘Clown Cat’ (1978)
♦ Een werk van Karel Appel, een gekende Nederlandse kunstschilder.
♦ Van deze zeefdruk werden er 175 stuks gemaakt.
♦ Afmetingen: 76 x 56 cm.
♦ Het werk van Karel Appel behoort tot de moderne kunst en heeft abstracte,
expressionistische kenmerken. Hij wordt beschouwd als een vooraanstaand
vertegenwoordiger van het expressionisme (tweede helft van de twintigste eeuw).
♦ Ik rotzooi maar wat an.' is een vaak geciteerde uitspraak van Karel Appel. Appels
werkwijze bestond uit lang kijken, de spanning opbouwen en als de verftubes dan
eindelijk ter hand werden genomen, barstte alle opgekropte energie in een haast
dierlijke explosie het doek op.
♦ Op wit onaf linnen schildert Karel Appel met brede kwasten dikke klodders verf en
tekent hij rechtstreeks uit de tube. Hij brengt de olieverf dik op, zodat de kleuren
helderder lijken door het oxidatieproces dat daarop volgt. Vanuit de donkere
achtergrond komen kleuren en licht naar voren. De kleur leeft, doordat Appel bezig is
met het licht door kleur altijd te mengen.
♦ Karel Appel was lid van de Cobra beweging, een groep kunstenaars die vanuit de
steden Kopenhagen, Brussel en Amsterdam samen werkten.

‘Contra-compositie XVI’ (1925)
♦ Een werk van Theo van Doesburg, een gekende Nederlandse kunstschilder en
schrijver.
♦ Olieverf op doek.
♦ Afmetingen: 100 x 180 cm.
♦ Theo van Doesburg is vooral bekend als oprichter en redacteur van het tijdschrift De
Stijl. Hij was een veelzijdig kunstenaar - schilder, vormgever, architect, typograaf - en
schreef verhalen, gedichten en kunstbeschouwelijke artikelen. Hierdoor fungeerde
Van Doesburg als katalysator binnen de Europese avantgarde.
♦ Oorspronkelijk uitte hij vooral zijn voorliefde voor Van Gogh en Maris, later kreeg hij
waardering voor de abstracte schilderkunst.
♦ Dit werk van Van Doesburg behoort tot zijn elementaristische periode. Hij
introduceert vanaf nu de diagonaal in zijn werken. Zo creëert hij een nieuwe richting
in zijn oeuvre.
♦ Het schilderij ‘Contra-compositie XVI’ maakt deel uit van een serie.
♦ Opvallend is het gebruik van heldere, primaire kleuren.

‘Sterrennacht’ (1889)
♦ Een werk van Vincent Van Gogh, een gekende Nederlandse kunstschilder.
♦ Olieverf op doek.
♦ Afmetingen: 73 x 92 cm.
♦ Van Gogh is geboren in Zundert, een dorp gelegen naast Wuustwezel.
♦ Hij had een enorme invloed op verschillende kunststijlen zoals het expressionisme,
en het fauvisme. Dit is dan ook te zien in vele andere aspecten van de kunst uit de
twintigste eeuw. Van Gogh wordt gekeken als een postimpressionist.
♦ Hoewel hij tijdens zijn leven maar één schilderij verkocht wordt Vincent Van Gogh
bezien als één van de grootste schilders uit de 19de eeuw.
♦ Het schilderij ‘Sterrennacht’ is een nachttafereel met gele sterren boven een kleine
stad met heuvels. Waarschijnlijk lijkt het sterk op het uitzicht dat Van Gogh had
vanuit zijn ziekenhuisbed. De grote donkere formatie links op de voorgrond wordt
gezien als de top van een boom. Kunstcritici verschillen hierover van mening.
♦ Wat opvalt is dat de sterren op het schilderij eruitzien als lichtgevende draaikolken.
Deze zijn mogelijk geïnspireerd op een werk van William Parsons.