TEGE E KWAKZALVERIJ - Vereniging tegen de Kwakzalverij

eide zijden van een medaille waarop staat:
„Tot Nut van 't Algemeen" en „Eerprijs der
Maatschappij", waaruit men mag opmaken dat
die Maatschappij reeds voor jaren inzag, dat
bestrijding der kwakzalverij was tot nut van
't algemeen. Er i$, op dit gebied, ook thans nog
genoeg voor haar te doen ; wil zij nogmaals een
dergelijke prent de wereld inzenden, dan behoeft
zij den tekst van het vers waarlijk niet veel te
veranderen.
Langzaam vooruit.
Een laatste toevlucht om toch niet van de
plaatsing te behoeven af te zien is dan, dat redactie
en uitgever niet kunnen beoordeelen, waar de
kwakzalverij, bedriegerij of onzedelijkheid een
aanvang neemt en welke advertenties dus wèl,
welke niét geplaatst zouden mogen worden.
De eenvoudige weg, die ten goede zou leiden
om namelijk voorshands maar te beginnen met
die aankondigingen te weren, waarvan het afkeuringswaardige
voor ieder gewoon mehsch
voldoende duidelijk is, wordt wel ietwat opzettelijk
over het hoofd gezien. Enfin ! in deze
erkenning en aarzeling ligt zeker reeds vooruitgang
en door bemoeiingen van een zijde, waarvan
velen het niet zouden verwachten, wordt
nu reeds aangedrongen, het schandelijk adverteeren
in sommige gevallen door wettelijke maatregelen
te keer te gaan. Blijkens de agenda voor
de Alg. Vergadering stellen een groot aantal
Afdeelmgen der Nederlandsche Maatschappij
ter bevordering der Geneeskunst voor, om de
tusschenkomst der Regeering in te roepen, ten
einde de dagbladen te helpen zuiveren van sommige
advertenties die de zedelijkheid aantasten
en groot geVaar opleveren, door bepaalde lezers
den weg te wijzen en aan te sporen tot misdrijf.
Zij willen door de wet doen verbieden het
adverteeren en het aanprijzen van zoodanige
middelen. Al wordt dan voorshands slechts
toezicht en verbod van enkele bepaald aangewezen^
advertenties verlangd, wier nadeelen direct
aantoonbaar zijn, wij mogen daarin een nieuw
bewijs zien, dat het vroeger geldend dogma,
dat de advertentiekolommen een voor de redac­
tie en uitgever niet te verantwoorden rubriek
vormen, aan kracht verliest en wij in een goede
richting vooruit gaan, zij het ook veel langzamer
dan andere landen die zeker niet minder prijs
stellen op den vrijheidszin hunner inwoners,
zooals b.v. Zwitserland, waar verbodsbepalingen,
zooals hier bedoeld worden, in verschillende
kantons reeds lang zijn ingevoerd. B.
Sanden's electrische Ceintuur „Herkulex"
thans TOOT een koopje.
Alhoewel wij gaarne erkennen, dat wij in onzen
strijd dikwijls steun bij de organen der
werklieden vinden, is het toch niet op onze Nederlandsche
verbonden, waarop wij thans het
oog hebben, maar op de groote Engelsche Vereeniging.
In British Medical Journal wordt medegedeeld,
dat vanwege het secretariaat van het Werkliedenverbond
een circulaire is rondgezonden onder de
werkende klasse, getiteld : „Een Waarschuwing".
Daarin wordt op duidelijke wijze uiteengezet
hoe de verkoopers van spécialités en kwakzalverijen
groot gevaar berokkenen aan verschillende
klassen der maatschappij, met hunne beloften
van alle ziekten door hunne middelen te genezen.
In boekjes en biljetten, die ruimschoots overal
aan de deur worden verspreid en die in zulk een
als 't ware overtuigende stijl »ijn geschreven,
dat zij oorzaak zijn, dat de meest gezonde persoon
zich verbeeldt aan een of andere ziekte te
lijden, halen zij millioenen uit de zakken van het
grotte publiek. Dit is een bewering, waarvan
niemand de juistheid zal ontkennen. Er wordt
gespeculeerd op de lichtgeloovigheid van de Britsche
natie, waarbij een deel der pers krachtdadig
medehelpt. Vooral zijn het de z.g. „Sunday
papers", Zondagsbladen, die vol zijn van getuigschriften
ter aanbeveling van allerhande geneesmiddelen.
|j"*
In dezen geest gaat de circulaire voort om ten
slotte de noodzakelijkheid te bepleiten, dat de
Staat zich ernstig met de zaak bezighoude.
Dit optreden van de zijde der werklieden is
inderdaad verblijdend. Ofschoon wij wel weten
dat onder de beschaafde werklieden lang niet de
meeste slachtoffers van de kwakzalverij worden
gevonden, zou het toch ongetwijfeld van groot
nut zijn wanneer ook onze werklieden-vereenigingen
het voorbeeld van de Engelsche zustervereeniging
volgden. Mocht een dezer neiging gevoelen
in de zaak in quaestie een woord van
waarschuwing tot hare leden te richten, dan verklaren
wij ons gaarne bereid haar, zoo noodig,
alle gegevens te verschaffen, die wij, in onze
jarenlange ervaring, verzameld hebben.
„Indien u binnen 30 dagen na ontvangst van
* Van het eerste optreden onzer Vereeniging
Overheidsbemoeiingen in zake de kwakzalverij.
dezen brief tot den aankoop van eene Electrische
af hebben wij er steeds op aangedrongen paal Ceintuur besluit, zullen wij u de „Herculex"
en perk te stellen aan het schaamteloos adver- No. 7 afstaan voor 75 Gld. in plaats van 100
* Bij den strijd tegen de hand overhand toeneteeren
der kwakzalvers en hunne helpers. Het Gld., den gewonen prijs.'
mende kwakzalverij en de bedriegerij van het pu­
heugt ons nog hoe menigeen dezen aandrang
bliek met allerhande zoogenaamde kuren en be­
Aldus luidde het begin van den laatsten brief,
meende te kunnen dood slaan met verwijzing dien wij van de Sauden dectric belt Co. onder
weerd e geneesmiddelen, door de nieuwe Duitsche
naar de traditioneele vrijheid van f drukpers in de oogen kregen, 't Aanbod is royaal en gaat
wetgeving in het leven geroepen, is het hertogdom
Nederland ; hoe later dit argument wel ietwat van zelfs nog verder :
Anhalt het meest uitvoerig met zijn politiever­
zijn frischheid had verloren en redactie en uit­ „Ten einde onze toestellen onder een ieders
ordening, die aldaar, evenals in alle groote en
gevers van fatsoenlijke bladen zich toch wel wat bereik te brengen, kan ook een uwer bekenden
kleine Staten van het Duitsche Rijk, het vorige
begonnen te schamen voor al die bedriegelijke in uwe plaats van het bovenstaande aanbod projaar
is uitgevaardigd. Bij de beoordeeling zij
advertenties, waarmede zij medehielpen vele
; fiteeren, door ons dezen brief terug te zenden,
er hier nogmaals aan herinnerd, dat voor uit­
hunner argelooze abonnés in de luren te leggen.
met de beschrijving van zijn geval."
oefening van geneeskunst op zich zelf in Duitsch-
Zoo langzamerhand komt er echter kentering
i Wij hebben zoo'n vermoeden dat, wanneer bij
land geene wettelijke bevoegdheid vereischt
in veler opinie, wanneer zij door de een of andere
toeval „de beschrijving van het geval" achter­
wordt, maar elk en een ieder daartoe volle vrij­
omstandigheid van naderbij bekend raken met
wege blijft, de bekende dan toch van het voorheid
bezit ; tal van' winkeliers, handelsreizigers,
het verderfelijke van sommige advertenties, die
deelig aanbod kan profiteeren, maar wij zouden geestelijken, verloopen studenten, schaapherders
hun aandacht hebben getrokken.
I toch niemand raden op het koopje in te gaan.
en papvrouwen hebben een patent en daarmede
Zoo heeft men reeds aangedrongen op het , Zelfs als dê prijs van 75 gulden tot 75 cent
het recht geneeskunst als bedrijf uit te oefenen.
weren van advertenties van buitenlandsche werd teruggebracht zou men nog bekocht zijn. De bedoelde verordening is met 1 Juli 1903
loterijen, gewaarschuwd is van hooger hand Dit is toch gemakkelijk na te gaan. Waar de in werking getreden en luidt in hoofdzaak :
tegen aanbiedingen van dienstbetrekkingen per ceintuur wordt aanbevolen als onovertrefbaar Alle personen, die zonder staatsexamen als
advertentie aan jonge vrouwen en meisjes j en geneesmiddel bij allerhande ziekten (de talrijke, aTts te hebben afgelegd voornemens zijn genees­
acht de justitie zich genoopt de aanbiedingen opzienbarende, vuile advertenties hebben dit kunst als bedrijf uit te oefenen, zijn verplicht
van flesschentrekkers in de kranten te vervol­ algemeen bekend gemaakt), zonder dat een on­ daarvan vooraf kennis te geven aan de autoriteit
gen. Dat de vierde- bladzijde der nieuwsbladen derzoek van den patiënt, naar den aard der ter plaatse, waar zij zich verlangen te vestigen
eenvoudig een aanplakbord zou wezen waarvan ziekte noodig wordt geacht, valt zij. als was 't en daarbij opgaaf te doen van hunne levens­
ieder gebruik kan maken tegen betaling, waardoor alléén daarom, reeds onder de rubriek der kwakomstandigheden, hun vroeger beroep, en de
geen uitgever of redactie zich compromitteeren zalversmiddelen. Al zouden wij ook aannemen — geneesmethode, die zij in toepassing willen
kan en waarmee niemand der lezers iets te ma­ wat wij niet doen — dat de ceintuur zooveel brengen.
ken heeft, die er niet van gediend gelieft te wezen, electriciteit en op doelmatige wijze ontwikkelde, Bij nieuwe
dit standpunt raakt vrij wel verouderd en dat 't mogelijk was dat er eenig nuttig genees­
langzamerhand begint een gezonde moraal haar krachtig effect door werd verkregen, dan zal
rechten te hernemen. Hiertoe behoort, dat ieder zaakkundige ons toch moeten toege­
iemand, die een abonnement neemt op een blad, ven, dat de fraaie resultaten van de behande­
omdat hij wenscht kennis te nemen van den ling, in advertenties en getuigschriften met veel
inhoud dien hij, lettende op den naam en de re­ ophef verkondigd, zoo zij niet in de verbeelding
putatie der redactie, voor zich verlangt, niet verwacht,
dat hij daarmede tegelijkertijd lectuur , van den leverancier bestaan, onmogelijk aan het
in huis sleept, waarmede hij niets te maken wil gebruik van den wondertoestel kunnen worden
hebben en die zijn'huisgenooten allerlei onheb­ toegeschreven.
belijke en voor sommige allicht niet ongevaarlijke
advertenties onder de oogen brengt.
Een werkliedenverbond tegenover de spécialités
en kwakzalversmiddelen.
1T woonplaatsverandering moeten
zij daarvan onmiddellijk kennis geven en eveneens,
wanneer zij hun bedrijf staken.
Deze opgaven worden door de plaatselijke
autoriteit onmiddellijk ter kennis gebracht van
den districts-geneesheer.
Openbare"^ aankondigingen en advertenties
van deze 1 personen mogen geen melding maken
van zoogenaamde voorbereiding, bijzondere
ervaring, zeldzame genezingen door hen verricht
en in het algemeen geene bluffende aanbevelingen
^bevatten waardoor het publiek ^kan
worden misleid.
Openbare aankondiging van voorwerpen, toestellen,
methoden of middelen, bestemd tot het
genezen, voorbehoeden of verzachten van ziekten,
is verboden, wanneer :
a. aan deze middelen enz. werkingen worden
toegeschreven, niet overeenkomende met hun
samenstelling of hun aard of wanneer door de
aankondiging het publiek op een dwaalspoor geleid
of vrees aangejaagd wordt ;
b. deze middelen enz. mogelijkerwijze schadelijk
kunnen zijn voor de gezondheid.
-Overtreding dezer verordening wordt gestraft
met eene boete van / 18 of hechtenis naar verhouding,
tenzij een andere wet hoogere straf
bepaalt.
Wanneer aan zulk eene verordening de hand
wordt gehouden, is het duidelijk dat het adverteeren
van kwakzalversmiddelen, waartegen onze
Vereeniging reeds jaren lang strijd voert, zeer
belangrijk, zal worden beperkt.
Hernieuwde kennismaking met A. W. van
Bijsterveld.
De getrouwe lezers van ons Maandblad zullen
zich herinneren dat, eenige jaren geleden, ons
Vaderland zich mocht verheugen in 't bezit van
twee wonderdokters VAN BIJSTERVELD, n.1. A.
W. en P. De laatste is hier gebleven en oefent,
voor zoover wij weten gedekt door de hulp vani
eenjjJDR. LANG, nog de praktijk uit. De eerstel
heeft zijn geboorteland den.ing toegekeerd; üx
ons no. van Sept. 1902 deelden wij het volgende
mede :