Veilingklokje - Veiling Haspengouw
Veilingklokje - Veiling Haspengouw
Veilingklokje - Veiling Haspengouw
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
EFC pakt uit<br />
met nieuwe peer<br />
<strong><strong>Veiling</strong>klokje</strong><br />
Magazine van <strong>Veiling</strong> <strong>Haspengouw</strong><br />
3.<br />
September<br />
2012<br />
Verschijnt driemaandelijks (maart, juni, september en december) • V.U. Renaat Kuipers, Tongersesteenweg 152, 3800 Sint-Truiden • Afgiftekantoor Gent X • Erkenningsnummer P109254
Column<br />
2 <strong><strong>Veiling</strong>klokje</strong> September 2012<br />
Het belang van ideeën<br />
vanuit de basis<br />
Basisdemocratie is een vorm van democratie waarin zo veel<br />
mogelijk beslissingen op een zo laag mogelijk niveau worden<br />
genomen, en parti cipatie verwacht wordt van iedereen die door<br />
een bestuurlijke beslissing wordt getroffen. Zonder dat we de<br />
manier van besluitvorming in onze sector overhoop moeten<br />
halen, zou het misschien goed zijn enkele ideeën van de echte<br />
basisdemocratie toe te passen. Een eerste basisidee is het respect<br />
voor ideeën die van onderuit groeien. Tal van werk, vak, studie<br />
of belangengroepen trekken Europa rond om te zien en te leren.<br />
Of ze komen samen in denktanks en debatteren, discussiëren<br />
en produceren ideeën. In de fruitsector kennen we zo talrijke<br />
groepen, en hun studiewerk komt quasi steeds tot hetzelfde<br />
resultaat: het gaat niet goed met de concurrentiepositie van ons<br />
fruit. Terwijl we vroeger toonaangevend waren, hinken we nu<br />
achterop. Competitiviteit is echter geen monopolie van de veilingen,<br />
het behoort evenzeer tot het ideeëngoed van die diverse<br />
beroeps organisaties en vakgroepen. Daarom is het noodzakelijk<br />
dat we oog en oor hebben voor de ideeën die van onderuit<br />
groeien, ook al zijn het misschien niet de onze!<br />
De pluk staat voor de deur. De officiële cijfers mogen dan kwantitatief<br />
wijzen op een kleinere oogst, uiteindelijk gaat het om<br />
het fruit dat we onder de boom neerzetten. Dat moet van goede<br />
kwaliteit zijn, ordentelijk geplukt en volgens de regels van de<br />
kunst bewaard, gesorteerd en verpakt. We vragen daarom met<br />
aandrang voor de pluk, de inzet en de bewaring, de adviezen<br />
van <strong>Veiling</strong> <strong>Haspengouw</strong> strikt na te volgen.<br />
We willen langs deze weg ook die fruittelers waarschuwen die hun<br />
fruit op stam wensen te verkopen. Financieel lijkt zo’n aanbod<br />
vaak interessant, zeker in tijden van crisis. Maar daartegenover<br />
staat bijvoorbeeld onze Conférencepool, die het de producenten<br />
mogelijk maakt financieel moeilijke periodes te overbruggen.<br />
We waarschuwen ook voor de hoge prijzen die bij deze verkoop<br />
op stam circuleren: die hoge prijzen zijn soms gekoppeld aan<br />
wurgcontracten en betalingszekerheid is geen garantie. De veiling<br />
is er hier om voor zijn leden te bemiddelen. Fruit op stam kopen<br />
moet winst genereren, net die winst die in feite toekomt aan<br />
de fruitteler.<br />
Aan iedereen wensen we een goede oogst toe en een<br />
beloftevol seizoen dat wel aan onze verwachtingen<br />
beantwoordt.<br />
Chris Timmermans<br />
Voorzitter <strong>Veiling</strong> <strong>Haspengouw</strong><br />
Inhoud<br />
03 Blikvanger<br />
Op zoek naar kersen<br />
in Zwitserland<br />
04 Vanuit het beleid<br />
EFC pakt uit met nieuwe peer<br />
06 Commercieel nieuws<br />
Minder appelen en peren,<br />
toch betere vooruitzichten<br />
12 Productienieuws<br />
QS vraagt weer administratieve<br />
aanpassingen<br />
14 Productienieuws<br />
Rusland en Duitsland stellen<br />
extralegale eisen<br />
16 Productienieuws<br />
Alle waarnemingen wijzen<br />
op een normaal tot later seizoen<br />
19 Nieuws van bij ons<br />
Colofon<br />
Redactie Renaat Kuipers, Etienne Leclere,<br />
Filip Vanaken, Jos Meesters, Chris Timmermans,<br />
Bart Wijgaerts, Jos Lacroix<br />
cv <strong>Veiling</strong> <strong>Haspengouw</strong><br />
Tongersesteenweg 152, 3800 SintTruiden<br />
T 011 67 06 11<br />
F 011 67 27 76<br />
E info@veilinghaspengouw.be<br />
I www.veilinghaspengouw.be<br />
Niets uit deze uitgave mag worden ver veelvoudigd<br />
en/of openbaar gemaakt op welke wijze dan ook<br />
zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van<br />
<strong>Veiling</strong> <strong>Haspengouw</strong>.
Op zoek naar kersen in Zwitserland<br />
Is een gezamenlijke kersensorteer<br />
machine haalbaar?<br />
De leden van de Stuurgroep Steenfruit trokken begin juli enkele dagen<br />
naar Zwitserland. We kondigden dit initiatief reeds aan in het vorige<br />
<strong><strong>Veiling</strong>klokje</strong>. In Zwitserland gingen ze, samen met directie en fieldwerking,<br />
kijken of de samenwerking van de kersentelers in verband<br />
met sorteren, verpakken, bewaren en commercialiseren van hun oogst<br />
ook geen soelaas biedt voor de <strong>Haspengouw</strong>se kersenteelt.<br />
De aankoop van een eigen sorteermachine<br />
is in de kersenteelt enkel weggelegd<br />
voor de echt groten van de sector.<br />
Er zijn echter nog tal van producenten<br />
voor wie zo’n investering te zwaar is,<br />
en de Raad van Bestuur stelde enkele<br />
maanden geleden dan ook voor om te<br />
onderzoeken of de samenwerking tussen<br />
kersentelers, zoals die in Zwitserland<br />
gebeurt, ook geen opportuniteit is voor<br />
de <strong>Haspengouw</strong>se fruittelers.<br />
In het Alpenland bezocht de delegatie<br />
van <strong>Veiling</strong> <strong>Haspengouw</strong> een sorteermachine<br />
van het merk Unitec (kostprijs<br />
1.050.000 euro, kwaliteitssorteerder<br />
inbegrepen). Deze machine vereist een<br />
personeelsbezetting van maximaal 18<br />
mensen en heeft een sorteercapaciteit<br />
van 700.000 kilo per jaar. De kersen<br />
worden er aangevoerd in Ifco’s vanuit de<br />
aanplantingen en zijn al van zeer goede<br />
kwaliteit (in Zwitserland staat 80% van<br />
Blikvanger<br />
de kersen onder regenkappen en worden<br />
ze in 3 tot 4 beurten geplukt op maat<br />
en kleur).<br />
Onmiddellijke koeling<br />
Deze kersen worden vrijwel onmiddellijk<br />
na de pluk gekoeld, dankzij de werking<br />
van de sorteermachine. De kersen worden<br />
manueel geledigd in de waterbak<br />
en via een transportband gaan ze naar<br />
de ontdubbelaar, waar de kersen in een<br />
trommel gaan via watercirculatie en<br />
ontdubbeld worden via de middelpuntvliedende<br />
kracht van de trommel: elke<br />
kers behoudt zijn steeltje. De kersen<br />
komen nu op het droge gedeelte: via<br />
een brede transportband, waar tot maximum<br />
10 personen kunnen staan en<br />
waar de slechte (rotte en gekloven)<br />
kersen manueel worden uitgesorteerd,<br />
worden de kersen naar de infrarood t<br />
3
t<br />
Blikvanger<br />
Met een volume van 700.000 kg kersen zou de<br />
sorteerkost rond de 0,35 tot 0,45 euro/kg zijn.<br />
camera geleid. Hier worden door middel<br />
van foto’s de kleur en maat van elke kers<br />
bepaald. Langs een driebanenband worden<br />
de kersen door middel van perslucht<br />
op de desbetreffende afraapband ‘weggeschoten’.<br />
Er zijn 15 uitgangen en er<br />
wordt gesorteerd in 2426 en 28+.<br />
Sorteerkost<br />
Bij de premium kwaliteit 28+ staan<br />
nog enkele mensen per afraapband om<br />
manueel nog te controleren (speciale<br />
service omdat deze klant goed betaalt).<br />
Na sortering blijkt er slechts 1% uitval<br />
te zijn: de telers plukken namelijk zeer<br />
streng op kleur en kwaliteit.<br />
De kostprijs per kilo sorteerkost bedraagt<br />
in 2012 0,55 tot 0,60 euro/kg (dit jaar<br />
300.000 kilo gesorteerd). Met een<br />
volume van 700.000 kg zou die sorteerkost<br />
rond de 0,35 tot 0,45 euro/kg zijn.<br />
70% van de kersen wordt er na sortering<br />
ingepakt in potjes van 0,5 kg (als gevolg<br />
4 <strong><strong>Veiling</strong>klokje</strong> September 2012<br />
van de EHECbacterie). Er worden<br />
30.000 potjes per dag verpakt en dit<br />
volledig automatisch.<br />
Naar de kersenplantage<br />
De Stuurgroep bracht ook een bezoek<br />
aan de kersenaanplantingen. Ook Zwitserland<br />
zweert blijkbaar bij de variëteiten<br />
Regina en Kordia, doch de Zwitsers<br />
plaatsen reeds van in het plantjaar al<br />
een hagelnet. Vanaf het derde vierde<br />
jaar plaatsen ze ook een regenkap voor<br />
een nog grotere oogstzekerheid.<br />
Kersen worden op de hoger gelegen<br />
percelen en op flanken van heuvels<br />
geplant omwille van de vorst en omdat<br />
men daar een betere afwatering heeft.<br />
De kersenbomen worden ook op een<br />
rug geplant (met compost) om pseudomonas<br />
tegen te gaan. Omdat de telers<br />
een goede belichting willen, worden<br />
bomen er ook schuin geplant, van het<br />
dal weg. •<br />
De Stuurgroep bracht ook een bezoek aan de Zwitserse kersenaanplantingen.<br />
Wie op een moderne manier het<br />
hoofd wil bieden aan de crisis,<br />
moet resoluut durven kiezen<br />
voor vernieuwing. Bezoeken aan<br />
het zuiden van Europa bewijzen<br />
dat keer op keer: dankzij de<br />
nieuwe variëteiten blijft de fruitteelt<br />
er winstgevend. EFC heeft<br />
dit pad al bewandeld op het<br />
vlak van de appelteelt. Nu stelt<br />
deze Europese telersorganisatie,<br />
waarvan <strong>Veiling</strong> <strong>Haspengouw</strong><br />
samen met zijn Duitse en<br />
Nederlandse partner deel uitmaakt,<br />
een nieuwe perenvariëteit<br />
voor. Maar met de P6R31A18<br />
stopt het voor <strong>Veiling</strong> <strong>Haspengouw</strong><br />
en EFC niet.<br />
Deze eerste EFCpeer heeft nog geen<br />
naam, daarom gebruiken we voorlopig<br />
nog haar nummer, P6R31A18. Deze<br />
peer komt uit een Frans kruisingsprogramma<br />
tussen Conférence en<br />
Doyenne d’Hiver. Uit dit programma<br />
komt ook de Franse peer Angélys.<br />
De peer ziet eruit als een dikke Conférence.<br />
Zoals de Conférence is ze zowel<br />
hard als zacht te eten, bewaart ze goed,<br />
zowel in ULO als in gewone frigo. Ze<br />
geeft een groene, relatief gladde schil<br />
die, in tegenstelling tot Conférence,<br />
weinig gevoelig is voor schuurschade<br />
(zwarte vegen) tijdens het sorteren en<br />
verpakken. Dat maakt haar ook zeer<br />
geschikt voor export.
EFC pakt uit met nieuwe peer<br />
Nieuwe appel en andere<br />
fruit soorten in de pipeline<br />
Wat weten we van deze peer?<br />
P6R31A18 zit al sinds 2000 in de<br />
proeven op het PCF en er is dus al heel<br />
wat geweten van deze peer:<br />
• niet beurtjaargevoelig;<br />
• steeds goede dracht (op vierjarige<br />
bomen reeds 30 ton/ha);<br />
• hoofdmaat: 65-75;<br />
• groene, gladde schil;<br />
• goede bewaarbaarheid;<br />
• weinig gevoelig voor manipulatieschade;<br />
• reageert goed op Promalin en GA3,<br />
oogstzeker ook in vorstjaren;<br />
• is chemisch te dunnen, maar dit is<br />
meestal niet nodig, omdat ze vrij vlot<br />
in de maat komt;<br />
• pluktijdstip aansluitend op Conférence;<br />
• onderstam Kwee Adams.<br />
Kortom, een perenvariëteit die goed<br />
koper te kweken is dan Conférence:<br />
ze brengt meer kilo’s op, de vruchten<br />
zijn van een betere maat, met minder<br />
dunwerk als gevolg, een beter plukrendement<br />
is daarvan het resultaat en<br />
de nieuwe peer weerstaat de sortering<br />
veel beter dan Conférence. De P6R31A18<br />
is evenwel geen uitspringer in kleur,<br />
smaak en vorm, zo leert het verslag van<br />
het PCF ons.<br />
Bij de testen van het PCF kwam deze<br />
peer er steeds als de beste uit en bij<br />
EFC is men tevreden dat men de wereldwijde<br />
rechten op deze peer heeft kunnen<br />
verwerven.<br />
Clubpeer<br />
De P6R31A18 zal in een conceptmodel<br />
neergezet worden met een centrale<br />
sortering en verpakking en in eerste<br />
instantie gaan de drie EFCpartners<br />
ermee aan de slag. Dat bewijst dat ook<br />
de Duitse teler, die tot op heden weinig<br />
peren produceerde, ook zoekt om peren<br />
aan zijn productassortiment toe te<br />
voegen. Bovendien rekent men erop<br />
om bijkomende partners te vinden in<br />
Frankrijk, Duitsland, Spanje en Italië.<br />
Tegen het volgende plantseizoen zullen<br />
een beperkt aantal bomen beschikbaar<br />
zijn en de kweek zal steeds gebeuren<br />
a rato van de vraag naar bomen. Ze zijn<br />
enkel via EFC verkrijgbaar (zoals het<br />
Kanzi ® systeem).<br />
Zoektocht gaat verder<br />
De zoektocht naar diversificatie gaat<br />
echter verder. “We hopen in het najaar<br />
met een tweede nieuwe peer naar buiten<br />
te kunnen komen. Dan gaat het<br />
om een tweekleurige peer (roodgroen)<br />
die we aan ons assortiment toevoegen<br />
indien het ras voldoende productief is<br />
en goed kleurt”, weet directeur Renaat<br />
Kuipers.<br />
Verder is EFC nog bezig met appelen en<br />
een aantal andere fruitsoorten waarvan<br />
nieuwe variëteiten de oogstzekerheid<br />
van onze producenten moet verbeteren.<br />
Want <strong>Veiling</strong> <strong>Haspengouw</strong> blijft op<br />
dezelfde nagel van de rassenvernieuwing<br />
hameren als enig probaat middel om<br />
de huidige crisis het hoofd te bieden.<br />
En in het najaar?<br />
Dan gaat het werk van de Raad van<br />
Bestuur verder. Er dienen zich, naast<br />
deze vernieuwing van het areaal, nog<br />
enkele zeer ingrijpende beslissingen aan<br />
zoals er zijn: de hagelnetten, de overkapping<br />
van kersen en de centrale sortering<br />
van kersen. Beslissingen waarvan<br />
uiteindelijk de producent van <strong>Veiling</strong><br />
<strong>Haspengouw</strong> beter moet worden. •<br />
Vanuit het beleid<br />
5
Commercieel nieuws<br />
De oogst: een blik vooruit en een achteruit<br />
Minder appelen en peren,<br />
toch betere vooruitzichten<br />
Meer dan 250 vertegenwoordigers van de internationale appel en<br />
perensector ontmoetten mekaar ter gelegenheid van de 36e Prognosfruitconferentie<br />
op 3 augustus 2012 in Toulouse (Frankrijk). <strong>Veiling</strong><br />
<strong>Haspengouw</strong> was erbij toen er de Europese oogstvooruitzichten<br />
bekend gemaakt werden.<br />
6 <strong><strong>Veiling</strong>klokje</strong> September 2012<br />
De oogst 2012 van appels en peren<br />
in de EU zal aanzienlijk lager zijn dan<br />
de gemiddelde cijfers van de voorbije<br />
jaren. De redenen hiervoor zijn ook<br />
overal dezelfde: ongunstige weersomstandigheden<br />
in de winter en een<br />
barslecht voorjaar in heel Europa.
De Europese appeloogst wordt geschat op een vermindering met 9%<br />
ten opzichte van het vorige jaar, terwijl de peren naar schatting een lagere<br />
oogst met 22% ten opzichte van 2011 zullen afleveren.<br />
De Europese appeloogst wordt geschat<br />
op een vermindering met 9% ten op <br />
zichte van het vorige jaar, terwijl de<br />
peren naar schatting een lagere oogst<br />
met 22% ten opzichte van 2011 zullen<br />
afleveren.<br />
Appelen: 7%<br />
Meer in het bijzonder voor appels, wordt<br />
in 2012 de Europese oogst geschat op<br />
9.739.000 ton. Deze productie is 7%<br />
lager dan het gemiddelde van de laatste<br />
drie jaar. Wat betreft de rassen, zal Golden<br />
Delicious de productie naar beneden<br />
zien gaan met 15% tot 2.212.000 ton.<br />
Gala zal afnemen met 6% tot 1.070.000<br />
Tabel 1 Appelproductie per land (x 1000 ton)<br />
ton. Red Delicious zal afnemen met<br />
18% tot 555.000 ton, terwijl Idared zal<br />
stijgen met 34% dankzij een grotere<br />
oogst in Hongarije en Polen. Met uitzondering<br />
van Polen, waar men een<br />
grotere opbrengst verwacht (2,8 miljoen<br />
ton) als gevolg van nieuwe aanplantingen,<br />
zullen de meeste van de lidstaten<br />
duidelijke verliezen registreren. Elders<br />
in het noordelijk halfrond zullen de<br />
appelopbrengsten naar verwachting ook<br />
afnemen ten opzichte van vorig jaar,<br />
namelijk in Turkije (3%) of in de<br />
andere Balkanlanden. Ondertussen zal<br />
de opbrengst in Rusland en Oekraïne<br />
respectievelijk vergroten met 8% en<br />
Commercieel nieuws<br />
4% als gevolg van nieuwe aanplantingen.<br />
De officiële gegevens voor de Verenigde<br />
Staten zullen medio augustus worden<br />
gepubliceerd, maar de eerste aan wijzingen<br />
leiden ook tot een mindere opbrengst<br />
met 15% als gevolg van zware vorst in<br />
de Midwest en in mindere mate in het<br />
noordoosten.<br />
Peren: 22%<br />
Wat de peren betreft, voorspellen de<br />
Europese telers een significant lagere<br />
oogst: die daalt met 22% ten opzichte<br />
van 2011. Uit de cijfers blijkt dat het<br />
nieuwe seizoen goed is voor 2.060.000<br />
ton (in 2011 waren de peren nog goed t<br />
Land 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 F2012 (1) (2)<br />
België 320 356 317 358 358 336 344 288 305 212 -30 -32<br />
Denemarken 25 26 26 27 32 26 24 21 20 18 -10 -17<br />
Duitsland 818 946 925 948 1.070 1.047 1.071 835 953 933 -2 -2<br />
Frankrijk 1.728 1.709 1.770 1.585 1.676 1.528 1.651 1.579 1.701 1.151 -32 -30<br />
Griekenland 166 282 265 267 236 231 224 254 305 297 -3 14<br />
Groot-Brittannië 157 164 193 174 196 201 212 214 226 191 -15 -12<br />
Hongarije 500 679 467 480 203 583 514 488 301 418 39 - 4<br />
Italië 2.144 2.032 2.085 1.991 2.196 2.164 2.237 2.179 2.293 1.993 -13 -11<br />
Letland 36 7 38 32 31 34 13 12 8 7 -13 -36<br />
Litouwen 97 34 130 100 40 74 74 46 49 39 -20 -31<br />
Nederland 405 435 380 348 396 376 402 334 418 320 -23 -17<br />
Oostenrijk 153 164 177 163 193 159 185 169 199 153 -23 -17<br />
Polen 2.428 2.522 2.200 2.250 1.100 3.200 2.600 1.850 2.500 2.800 12 21<br />
Portugal 287 277 252 257 258 245 274 251 265 225 -15 -15<br />
Roemenië 811 1.098 439 417 287 459 379 423 412 402 -2 -1<br />
Slovakije 34 31 36 31 10 42 48 32 33 39 18 4<br />
Slovenië 62 62 58 71 80 68 64 66 73 51 -30 -25<br />
Spanje 704 553 701 547 599 528 470 486 507 384 -24 -21<br />
Tsjechië 154 164 138 160 113 157 145 103 79 92 16 -16<br />
Zweden 19 20 21 20 16 18 18 20 17 14 -18 -24<br />
Totaal 11.048 11.560 10.617 10.226 9.091 11.476 10.948 9.651 10.663 9.739 -9 -7<br />
(1) Percentageverschil tussen F2012 en 2011. (2) Percentageverschil tussen F2012 en het gemiddelde van 2009-2010-2011.<br />
7
Commercieel nieuws<br />
t<br />
voor 2.629.000 ton). De voor 2012<br />
voorspelde oogst is ook 17% lager dan<br />
de gemiddelde oogst van de afgelopen<br />
drie jaar. In 2012 zien de Conférencetelers<br />
hun productie dalen met 21% tot<br />
743.000 ton, William BC zal afnemen<br />
met 19% tot 255.000 ton en Abate Fetel<br />
zal ook een kleinere oogst opleveren:<br />
26% tot 284.000 ton. Elders in het<br />
noordelijk halfrond is de oogst ook<br />
beduidend minder ten opzichte van<br />
vorig jaar, namelijk in de Verenigde<br />
Staten (7%) en Oekraïne (8%).<br />
Geen stocks meer<br />
Globaal genomen waren de klimatologische<br />
omstandigheden niet gunstig en<br />
Tabel 2 Perenproductie per land (x 1000 ton)<br />
8 <strong><strong>Veiling</strong>klokje</strong> September 2012<br />
dit in vele oogstgebieden in heel Europa<br />
tijdens de bloei en bij het begin van de<br />
groeiperiode van het fruit. Gezien deze<br />
bijzondere weersomstandigheden een<br />
overduidelijke impact op de productie<br />
hadden, is het belangrijk dat de cijfers<br />
in alle transparantie bekend gemaakt<br />
worden. Fruittelers kunnen aan het<br />
nieuwe seizoen beginnen op basis van<br />
het normaal oogstschema: er zijn geen<br />
stocks meer van het voorbije seizoen.<br />
Ook worden er geen conflicten verwacht<br />
met de import uit het zuidelijk halfrond<br />
fruit. Bovendien zijn de stocks voor<br />
appelconcentraat zo goed als opgebruikt<br />
zodat de markt hierdoor versterkt kan<br />
worden en kan leiden tot een beter<br />
r endement voor de producenten na een<br />
aantal moeilijke seizoenen.<br />
Toestand bij Belgische appelen<br />
De appeloogst in ons land oogt dus niet<br />
zo leuk: de Prognoscijfers geven een<br />
verlies van 30% aan in vergelijking met<br />
vorig jaar. We zullen de kleinste oogst<br />
van het laatste decennium oogsten.<br />
Volgens de cijfers zijn het vooral de<br />
Jonagold, de Jonagored en de Golden<br />
die het verlies aandikken. Nochtans<br />
moeten we deze cijfers even relativeren,<br />
omdat we op dit ogenblik meer weten<br />
dan toen de schattingen gebeurden. Op<br />
de eerste plaats stellen we vast dat onze<br />
aanplantingen water genoeg kregen in<br />
Land 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 F2012 (1) (2)<br />
België 172 231 229 268 287 170 307 285 295 255 -14 -14<br />
Denemarken 4 5 5 6 6 5 7 6 5 5 0 -23<br />
Duitsland 49 61 53 57 56 38 52 39 47 38 -19 -18<br />
Frankrijk 190 248 230 246 221 157 202 164 176 124 -30 -31<br />
Griekenland 30 54 56 45 51 51 43 54 36 44 21 -2<br />
Groot-Brittannië 35 34 27 27 29 23 31 33 32 34 7 7<br />
Hongarije 33 31 40 39 12 40 40 36 21 26 23 -20<br />
Italië 819 838 882 966 922 759 858 680 915 717 -22 -12<br />
Letland 1 1 2 2 1 1 0 0 0 0 -33 -64<br />
Nederland 170 225 200 234 255 172 301 274 336 208 -38 -32<br />
Polen 77 87 65 55 31 40 90 40 55 45 -18 -27<br />
Portugal 81 181 121 173 136 168 198 172 210 179 -15 -7<br />
Roemenië 104 46 30 24 21 53 24 20 28 26 -8 7<br />
Slovakije 0 0 0 1 1 1 1 1 1 0 -50 -49<br />
Slovenië 11 14 8 12 12 9 10 11 7 3 -48 -63<br />
Spanje 641 522 610 537 496 476 429 456 461 349 -24 -22<br />
Tsjechië 2 2 2 3 3 6 3 3 6 103 52<br />
Zweden 2 2 2 2 2 1 2 1 2 1 -53 -52<br />
Totaal 2.419 2.582 2.562 2.696 2.542 2.165 2.602 2.275 2.629 2.060 -22 -18<br />
(1) Percentageverschil tussen F2012 en 2011. (2) Percentageverschil tussen F2012 en het gemiddelde van 2009-2010-2011.
Tabel 3 Belgische appelproductie per variëteit (x 1000 ton)<br />
Commercieel nieuws<br />
Het is mathematisch een feit: met een geschatte perenproductie van 255 ton<br />
laten de peren met meer dan 40 ton de appelen in ons land achter zich.<br />
Variëteit 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 F2012 (1) (2)<br />
Boskoop 20 21 19 23 25 22 18 12 11 7 -33 -46<br />
Braeburn 3 4 5 6 5 -12 4<br />
Cox Orange 4 4 3 3 3 3 3 3 3 2 -41 -43<br />
Elstar<br />
Gloster<br />
11 14 13 14 13 8 9 8 9 6 -35 -33<br />
Golden Delicious 27 30 27 30 35 32 32 29 32 22 -33 -30<br />
Jonagold 167 182 154 175 170 166 167 123 131 86 -35 -39<br />
Jonagored 66 77 67 77 74 72 77 72 76 49 -35 -35<br />
Pinova 2 2 2 2 2 6 22<br />
Andere nieuwe variëteiten 10 17 15 14 15 8 -3<br />
Andere 25 28 35 36 37 18 17 21 22 20 -13 -2<br />
Totaal België 320 356 317 358 358 336 344 288 305 212 -30 -32<br />
(1) Percentageverschil tussen F2012 en 2011. (2) Percentageverschil tussen F2012 en het gemiddelde van 2009-2010-2011. (3) Andere nieuwe variëteiten: Ariane,<br />
Belgica, Cameo, Diwa, Greenstar ® , Honey Crunch, Jazz, Junami, Kanzi ® , Mariac, Rubens, Tentation, Wellant...<br />
juni en juli. Begin augustus mochten<br />
we een zeer warme periode beleven. We<br />
verwachten dus een dikkere maat dan<br />
gemiddeld de voorbije jaren, en dikkere<br />
appels geven meer kilo’s. Bijkomende<br />
vaststelling is het feit dat een heterogeen<br />
behang aan de basis ligt van een<br />
vroegere rijping en dat bomen met een<br />
minder behang hun vruchten vlugger<br />
zien kleuren. We moeten dus dringend<br />
in ons plukrooster inplannen dat we de<br />
voorlopers eerder moeten plukken. De<br />
appel gaat ook vlugger aansluiten op de<br />
perenoogst. Vorig jaar lagen daar nog<br />
twee weken tussen, dat zouden dit jaar<br />
wel eens geen twee dagen kunnen zijn.<br />
Hiermee moeten we ook wel degelijk<br />
rekening houden in onze planning.<br />
Wat onze clubvariëteiten betreft, de<br />
Kanzi ® en de Greenstar ® , blijkt dat de<br />
producenten minder last hebben van<br />
de mindere oogst in het appelsegment.<br />
Men schat het verlies ten opzichte van<br />
vorig jaar van 0 tot 10%.<br />
t<br />
9
Commercieel nieuws<br />
t<br />
Voor de kersen die uiteindelijk verkocht werden, kregen de kersentelers wel<br />
een goede prijs. Dat dit een kleine compensatie is voor het verlies van de<br />
vroege oogst is maar een schamele troost voor de betrokken fruittelers.<br />
De Belgische peren<br />
De cijfers van Prognosfruit tonen een<br />
verlies voor de Belgische peren van<br />
14%. Het verlies op Conférence (10%)<br />
is kleiner, dat van de Doyenné (56%)<br />
zoveel te groter. Het wordt, gerekend<br />
over de laatste 10 jaar, een gemiddelde<br />
oogst en dat is, gezien de areaaluitbreiding<br />
van de voorbije jaren, dus toch een<br />
tegenvaller. Maar ook hier zijn de weergoden<br />
de teelt niet ongunstig gezind:<br />
water kregen onze peren genoeg, en<br />
de zon van augustus zal zeker een positieve<br />
invloed hebben op de maat. En,<br />
ondanks alle prognoses, het is wat na<br />
de oogst in de paloxen steekt en in de<br />
frigo’s gestockeerd werd, dat van belang<br />
is. En meteen is het mathematisch een<br />
feit: met een geschatte perenproductie<br />
van 255 ton laten de peren met meer<br />
dan 40 ton de appelen in ons land<br />
achter zich.<br />
Aardbeien waren een ramp<br />
De Belgische aardbeientelers hebben<br />
een annus horribilis meegemaakt, een<br />
rampjaar, een jaar om zo vlug mogelijk<br />
te vergeten. Dat mogen we gerust stellen<br />
voor de producenten die grotendeels<br />
afhankelijk waren van de teelt in volle<br />
grond. 2012 werd zowat het slechtste<br />
Tabel 4 Belgische perenproductie per variëteit (x 1000 ton)<br />
10 <strong><strong>Veiling</strong>klokje</strong> September 2012<br />
seizoen uit de aardbeiengeschiedenis<br />
in volle grond. Eerst was er de strenge<br />
winter die zorgde voor vorstschade aan<br />
de jonge planten. De lente die er in feite<br />
geen was, leverde ons een slechte bloei<br />
op wegens het koude en natte weer.<br />
En dan was er nog de vorst die bij tijd<br />
en wijlen nog meer roet in het eten<br />
kwam gooien. En de zomer dan, toen<br />
er moest geplukt worden, leverde bij de<br />
eerste pluk veel kromme aardbeien op<br />
en daarna kwam er zoveel regen dat de<br />
aardbeien van slechte kwaliteit waren<br />
en de houdbaarheid beneden alle peil<br />
was. Als gevolg hiervan stuikten de<br />
prijzen in elkaar en belandden er meer<br />
aardbeien op de industriemarkt dan<br />
de producenten lief was. De financiële<br />
schade voor de telers in volle grond was<br />
niet te schatten.<br />
Zoete kersen: vroege oogst<br />
de mist in<br />
Bij de kersen noteerden we in de lente<br />
eveneens een slechte bloei. Desondanks<br />
was er toch productie. Maar die geraakte<br />
niet onder de boom. Althans toch de<br />
vroege variëteiten niet, want die verregenden<br />
met de aardbeien mee: 90%<br />
van deze vroege zoete kersen werd<br />
zelfs niet geplukt!<br />
Nadien werd het wat beter. We kregen<br />
wat convenabel weer en konden starten<br />
met de pluk van de Kordia en de Regina.<br />
Tot het half juli opnieuw begon te regenen<br />
en de rest van de Kordia vernield<br />
werd. De kersentelers moesten toen<br />
verder met de Regina alleen.<br />
Het logische gevolg van zo’n kwakkelend<br />
kersenseizoen is dat er beduidend<br />
minder kilo’s op de sorteertafels terecht<br />
kwamen. Voor de kersen die uiteindelijk<br />
verkocht werden, kregen de kersentelers<br />
wel een goede prijs. Dat dit een kleine<br />
compensatie is voor het verlies van de<br />
vroege oogst is maar een schamele<br />
troost voor de betrokken fruittelers.<br />
Variëteit 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 F2012 (1) (2)<br />
Conférence 154 197 200 235 255 152 273 253 263 237 -10 -10<br />
Doyenné 12 19 17 20 20 9 20 19 21 9 -56 -55<br />
Durondeau 6 10 7 9 7 6 8 6 7 6 -15 -19<br />
Andere 5 4 6 4 4 6 6 5 3 -44 -49<br />
Totaal België 172 231 229 268 287 170 307 285 295 255 -14 -14<br />
(1) Percentageverschil tussen F2012 en 2011. (2) Percentageverschil tussen F2012 en het gemiddelde van 2009-2010-2011.
Krieken: kwaliteitsproblemen<br />
De zure kersen trokken de lijn van een<br />
slecht zacht en steenfruitseizoen door.<br />
De oogst van de krieken haalde nauwelijks<br />
de helft van de productie van vorig<br />
jaar. De middenprijs was echter niet<br />
onaardig. Heel belangrijk was de vaststelling<br />
dat er zich bij onze krieken<br />
kwaliteitsproblemen manifesteerden.<br />
Deze kwaliteit zou in een normaal jaar<br />
met een normale oogst nooit door de<br />
industrie aanvaard zijn geweest.<br />
Bessen: goed nieuws<br />
Goed nieuws van het front van de rode<br />
bessen. 2012 was één van de betere<br />
seizoenen qua prijsvorming. Bovendien<br />
konden de producenten van rode bessen<br />
rekenen op een constante en regelmatige<br />
afzet. Dat de prijzen ook al niet zo fout<br />
waren, is een opsteker voor dit segment<br />
in de fruitteelt.<br />
Een later seizoen<br />
De pluk van 2012 voor de hardfruittelers<br />
zal in elk geval later zijn dan vorig jaar,<br />
toen we het vroegste plukseizoen ooit<br />
meemaakten. Dat heeft gevolgen voor<br />
onze arbeidsorganisatie. Bij de appelprognoses<br />
gaven we al enkele richtlijnen<br />
mee voor de pluk. Voor de pluk van<br />
Conférence moeten we toch wel enkele<br />
bedenkingen koppelen aan de huidige<br />
toestand:<br />
• Als een seizoen later is en de oogst<br />
kleiner, dan bestaat de verleiding om<br />
maar steeds later de peren te plukken<br />
om op die manier toch nog wat te recupereren<br />
door een betere diktemaat.<br />
• We moeten er echter met klem voor<br />
waarschuwen dat plukdata niet met<br />
de natte vinger worden vastgesteld<br />
en dat we de einddatum van de pluk<br />
ten allen prijze moeten respecteren.<br />
• We waarschuwen onze fruittelers<br />
er ook voor dat men rekening moet<br />
houden met een ongeschreven wet in<br />
de fruitteelt en die leert ons dat hoe<br />
later een plukseizoen start, hoe korter<br />
het ook wordt. •<br />
Commercieel nieuws<br />
We waarschuwen onze fruittelers<br />
er ook voor dat men<br />
rekening moet houden met<br />
een ongeschreven wet in de<br />
fruitteelt en die leert ons dat<br />
hoe later een plukseizoen<br />
start, hoe korter het ook<br />
wordt.<br />
11
Productienieuws<br />
QS vraagt weer administratieve aanpassingen<br />
Noodzakelijk voor handel<br />
met Duitsland<br />
‘Qualität und Sicherheit.’ Met dit woord verzekert de Duitse retail<br />
zich van een aanvoer waarvan de kwaliteit en de milieubewuste teelt<br />
van de producten verzekerd moeten zijn. In 2001 werd met het<br />
systeem gestart voor vlees en vleeswaren en sedert 2004 is het systeem<br />
ook van toepassing voor fruit, groenten en aardappelen. Het is<br />
in feite een zeer eenvoudig systeem: als je er niet aan beantwoordt<br />
kom je Duitsland met je producten niet binnen. De toepassing<br />
ervan, dat is echter andere koek.<br />
<strong>Veiling</strong> <strong>Haspengouw</strong> kreeg de voorbije<br />
maanden een aantal controles te verwerken<br />
in het kader van QSWholesale,<br />
QScoördinator, IFS en BRC. Voor onze<br />
veiling verliepen deze controles vrijwel<br />
rimpelloos, enkele kleine opmerkingen<br />
12 <strong><strong>Veiling</strong>klokje</strong> September 2012<br />
in verband met minors niet te na gesproken.<br />
Uit deze controles bleek echter ook<br />
de noodzaak voor een nieuwe inschrijving<br />
voor het ‘Milieubewuste Teeltlastenboek’<br />
door de producenten.<br />
<strong>Veiling</strong> coördineert<br />
In het kader van de implementatie van<br />
het QSsysteem moet de veiling als<br />
coördinator optreden. Hierbij is het de<br />
bedoeling dat alle Globalgap-gecertificeerde<br />
hardfruittelers geregistreerd<br />
worden in de QSdatabase. Die registratie<br />
is van levensbelang voor de handel<br />
met Duitsland.<br />
Wat vraagt QS aan ons? Geen staatsgeheimen,<br />
doch wel op de eerste plaats<br />
de gegevens van de producent, de teelten<br />
waarvoor hij of zij gecertificeerd<br />
is, het GGN (Globalgap-nummer), de<br />
auditdata en de status van de residuanalyse.<br />
Door de ondertekening van dit nieuwe<br />
inschrijvingsformulier verklaart de teler<br />
zich akkoord voor het nemen van stalen
Productienieuws<br />
Wat vraagt QS aan ons? Geen staats geheimen, doch wel op de eerste plaats de<br />
gegevens van de producent, de teelten waarvoor hij of zij gecertificeerd is, het<br />
GGN (Globalgap-nummer), de auditdata en de status van de residu analyse.<br />
op gelijk welk tijdstip en onaangekondigde<br />
staalnamen van veld en/of oogststalen<br />
als productcontroles (QSresidustaalname,<br />
GBM-residu’s en nitraat)<br />
door erkende staalnemers en controleurs.<br />
De staalnemer krijgt tijdens de gewone<br />
werkuren de toegang tot de plantages,<br />
opslagruimtes, verkoops inrichtingen en<br />
transportmiddelen.<br />
Rechten en plichten<br />
Verder verbindt de producent zich<br />
ertoe om:<br />
• Conform de Globalgap-verplichtingen<br />
te produceren.<br />
• Enkel producten als QS-geschikt te<br />
verkopen, die tot de Globalgap gecertificeerde<br />
culturen behoren.<br />
• Er voor te zorgen dat bij de verkoop<br />
van QSgoederen alsook bij de productie<br />
de maximaal toegestane hoeveelheid<br />
residu (MRL) worden nageleefd<br />
(onder QSgoederen worden goederen<br />
bedoeld die volgens de vereisten van<br />
het QSsysteem in een QSgecertificeerd<br />
bedrijf geproduceerd en/of<br />
verkocht worden).<br />
• Sancties, die in het kader van de QSresidumonitoring<br />
worden vastgesteld,<br />
op te volgen en eventueel uitgevaardigde<br />
geldboetes onmiddellijk aan<br />
QS te betalen.<br />
• De aanwezigheid van ongewenste<br />
stoffen in producten onmiddellijk<br />
aan de coördinator (<strong>Veiling</strong> <strong>Haspengouw</strong>)<br />
te melden.<br />
De gegevens die ter beschikking van QS<br />
gesteld worden, mogen niet zonder toestemming<br />
van de fruitteler aan derden<br />
worden doorgegeven. QS vermeldt enkel<br />
op zijn website dat het betrokken fruitbedrijf<br />
het recht heeft om QSgoederen<br />
te leveren. Ook uitsluitingen of schorsingen<br />
worden op die website vermeld.<br />
Om de handel met Duitsland niet te<br />
hinderen is het dringend noodzakelijk<br />
dat alle hardfruittelers deze nieuwe<br />
overeenkomst ondertekenen voor<br />
10 september 2012 gezien <strong>Veiling</strong><br />
<strong>Haspengouw</strong> niet kan fungeren als<br />
coördinator indien deze handtekening<br />
ontbreekt.<br />
Globalgapcontroles<br />
Ondertussen krijgen ook de Globalgapcontroles<br />
bij de fruittelers hun beloop.<br />
De audits gebeuren volgens de nieuwe<br />
versie 4, en die is een stuk strenger<br />
geworden zoals we in een vorig <strong><strong>Veiling</strong>klokje</strong><br />
al vermeld hebben. De documenten<br />
die van toepassing zijn voor deze<br />
nieuwe controles kunnen de betrokkenen<br />
downloaden van het extranet,<br />
onder de rubriek ‘documenten’.<br />
Indien je nog met vragen zou zitten,<br />
aarzel dan zeker niet om contact op te<br />
nemen met de fieldwerking. Ook wij<br />
vinden dat het nogal veel documenten<br />
zijn en soms zien fruittelers tussen de<br />
papieren hun bomen niet meer staan.<br />
Vraag daarom ook hulp zodat je zelf<br />
ook beter kan anticiperen.<br />
We drukken nog maar eens op het<br />
belang van een goed ingevulde ‘zelfinspectie-checklist<br />
Globalgap’. Je moet<br />
die ingevuld hebben alvorens SGS<br />
komt controleren. Dat is een major, en<br />
bijgevolg zeer belangrijk voor het al dan<br />
niet certificeren. In dit verband verwijzen<br />
we u nog graag naar ons <strong><strong>Veiling</strong>klokje</strong><br />
van juni 2012 waar we op pagina 10<br />
nog maar eens de meest voorkomende<br />
fouten opsomden. •<br />
Beknopt geven we enkele<br />
aandachtspunten van SGS<br />
mee waarop de teler moet<br />
letten bij een controle<br />
• Hygiëne-instructies: opleiding van<br />
plukkers en sorteerders moet door<br />
personeel afgetekend worden als<br />
bewijs dat ze de vereiste instructies<br />
hebben uitgelegd gekregen. Die van<br />
2011 hebben we opgevraagd en soms<br />
ontbrak dit wel eens. Fruittelers<br />
moeten nu zorgen dat dit voor de<br />
nieuwe oogst gebeurt.<br />
• Kwalificatie personeel dat bespuitingen<br />
uitvoert: veelal is dit door interne opleiding.<br />
Dit zou moeten omschreven<br />
worden en de opleiding moet door de<br />
werknemer afgetekend worden.<br />
• Als de werknemer niet alleen optreedt<br />
als chauffeur, maar ook de spraymix<br />
aanmaakt en zelfs de bereiding maakt,<br />
dan moet er, als er geen externe kwalificatie<br />
kan aangetoond worden, een<br />
degelijke instructie zijn van de producent<br />
voor elke behandeling.<br />
• EHBO-koffertje op het veld tijdens de<br />
pluk: men moet dit wel degelijk doen<br />
(men zegt het wel maar als tijdens<br />
controle blijkt dat het er niet is, dan<br />
geeft dit problemen).<br />
• Traceerbaarheidssyteem: duidelijke<br />
registratie plukdata, liefst gebruik<br />
maken van paloxkaarten of een degelijk<br />
frigoplan, registreren wat men sorteert<br />
of verpakt inclusief de bestemmingen<br />
en de leverbons bijhouden!<br />
• Irrigatie: opletten met opgevangen<br />
regenwater in open bassins.<br />
• Aanmaakwater spraymix: water uit<br />
geboorde put of opgevangen regenwater<br />
in gesloten tanks met regelmatig<br />
gebruik en cleaning mag, maar t<br />
13
t<br />
Productienieuws<br />
Kwalificatie personeel dat bespuitingen uitvoert:<br />
veelal is dit door interne opleiding. Dit zou moeten<br />
omschreven worden en de opleiding moet door<br />
de werknemer afgetekend worden.<br />
de laatste bespuitingen moeten met<br />
leidingwater gebeuren.<br />
• Risicoanalyse in verband met water:<br />
ontbreekt veelal en het is niet de<br />
bedoeling dat SGS die dan maakt.<br />
• Geïntegreerde bestrijding: het registreren<br />
van waarnemingen verdient<br />
terug meer aandacht, feromoonvallen<br />
ontbreken nogal eens en waarschuwingsberichten<br />
moeten bijgehouden<br />
worden als bewijs.<br />
• Facturen/leverbons van gewasbeschermingsmiddelen:<br />
liefst naast de facturen<br />
ook de leverbons bewaren want facturen<br />
liggen dikwijls bij de boekhouder.<br />
Een kopie nemen is dan handig.<br />
• Registratie veiligheidstermijnen: zeker<br />
de laatste maanden voor de pluk moet<br />
de veiligheidstermijn geregistreerd<br />
worden naast elk toegepast middel.<br />
• Voorraadbeheer gewasbeschermingsmiddelen:<br />
regel is om de 3 maand,<br />
maar voor SGS is het volgend systeem<br />
ook in orde en haalbaar: stockopname<br />
begin seizoen, updaten bij elke aankoop,<br />
stockopname vlak voor audit.<br />
14 <strong><strong>Veiling</strong>klokje</strong> September 2012<br />
De check stocks is niet altijd correct<br />
en indien personeel de bespuitingen<br />
doet, is dit erg belangrijk.<br />
• Hergebruik lege verpakking pesticiden:<br />
dit komt toch nog wel eens voor en is<br />
uiteraard absoluut niet gewenst.<br />
• Opslag lege verpakking pesticiden:<br />
zakken met bussen/bidons zijn in<br />
orde, de bewaarde doppen moeten<br />
wel dikwijls op een meer veilige plaats<br />
bewaard worden die ook ontoegankelijk<br />
is voor onbevoegden want ze zijn<br />
erg gevaarlijk.<br />
• Mobiele toiletten.<br />
• Pictogram ‘handen wassen’ voor<br />
productbehandeling, met name na<br />
toiletgebruik, eten... ontbreekt soms.<br />
Dit staat wel in instructie maar die<br />
moet duidelijk geafficheerd worden<br />
en dat is een major.<br />
• Indien producenten in onderaanneming<br />
hun fruit bij een andere<br />
producent laten verpakken, moeten<br />
ze het Globalgapcertificaat van die<br />
producent opvragen en ons bezorgen<br />
(of klaar leggen). •<br />
Om tot een optimale prijsvorming<br />
te komen is het belangrijk<br />
dat uw fruit voor alle marktsegmenten<br />
in aanmerking komt.<br />
Dat vertaalt zich enerzijds in<br />
kwaliteitsparameters: maattraject,<br />
kleur en schilkwaliteit.<br />
De laatste jaren zijn de speciale<br />
eisen aan het residuniveau voor<br />
bepaalde afnemers ook een be <br />
langrijke kwaliteitsparameter<br />
geworden.<br />
Deze extralegale residueisen spelen<br />
voornamelijk naar twee bestemmingen<br />
toe: enerzijds Rusland en anderzijds de<br />
Duitse discountketens, die in heel West<br />
Europa hun eisen doordrukken.<br />
Rusland<br />
De Russen handhaven nog steeds een<br />
beperking op het residu aan pirimicarb.<br />
Mits voldoende wachttijd kan hieraan<br />
meestal voldaan worden. De beperkingen<br />
op captan en andere fungiciden zijn<br />
door het aanpassen van de Russische<br />
normen naar de Europese toe, ondertussen<br />
weggevallen. De administratieve<br />
rompslomp: residuanalyse, safetycertificaat<br />
en Pus blijven evenwel behouden.<br />
Voor het volgende seizoen moeten we<br />
dus op dezelfde manier werken als het<br />
voorbije jaar: voorafgaand aan de verkoop<br />
het laten nemen van een peren en<br />
appelstaal, conforme residuanalyse<br />
afwachten, volledige spuitregistratie toepassen<br />
zodat we vanuit het computersysteem<br />
een Pusdocument kunnen
Maximale afzetkansen voor uw fruit<br />
Rusland en Duitsland stellen<br />
extralegale eisen<br />
opmaken, met onder andere de vermelding<br />
van alle gebruikte actieve stoffen<br />
en vermelding van datum en dosis van<br />
de laatste bespuiting.<br />
Met al deze gegevens in onze databank,<br />
kan de administratieve rompslomp, die<br />
voor de teler er net te veel aan is, automatisch<br />
via de veiling verlopen.<br />
Duitse discounts<br />
Hier gelden in feite twee grote regels:<br />
• Voor bepaalde discounters mogen<br />
maximaal vier actieve stoffen gevonden<br />
worden (en maximaal 70% van<br />
de som van de MRL’s of ARfD’s).<br />
• Voor andere discounters mag er<br />
slechts 33% van de Europese MRL<br />
gevonden worden.<br />
Afspuitstrategie zomer 2012<br />
Om aan al deze eisen te voldoen zijn er<br />
twee basisregels: ten eerste een goed<br />
overwogen keuze van handelsmiddelen<br />
en ten tweede het verlengen van de<br />
wachttermijn.<br />
Zowel voor Bellis als voor Switch volstaan<br />
de aanbevolen wachttermijnen<br />
niet steeds om onder de 33%norm te<br />
vallen. Bij een verdubbeling van de<br />
wachttermijn is er zowel naar Imazalil<br />
als naar pyraclostrobin (Bellis) toe geen<br />
probleem meer. De andere componenten<br />
van Switch of Bellis stellen meestal<br />
geen probleem.<br />
Naar de beperking van het aantal<br />
actieve stoffen toe moet de strategie<br />
Voor bepaalde discounters mogen maximaal vier actieve stoffen gevonden worden<br />
(en maximaal 70% van de som van de MRL’s of ARfD’s).<br />
de volgende zijn:<br />
• Zo lang mogelijk doorgaan met het<br />
gebruiken van de contactfungiciden:<br />
captan en Tmtd. Deze middelen<br />
hebben een hogere MRL, zodat het<br />
teruggevonden residu procentueel<br />
steeds zeer klein is. Dit heeft ook zijn<br />
voordeel indien de som van MRL’s<br />
of ARfD’s beperkt wordt. (70% van<br />
5 ppm is 3,5 ppm, 70% van 0,5 ppm<br />
is slechts 0,35 ppm.)<br />
• Slechts één bespuiting met Bellis of<br />
Switch in vooroogst, steeds van het<br />
middel dat in de loop van de teelt<br />
reeds gebruikt is. Zeker nooit een<br />
combinatie van Bellis, Switch en of<br />
Philabuster. Bij het combineren,<br />
sluit je afzet naar bepaalde afnemers<br />
al bij voorbaat uit.<br />
• Bij toepassing van Philabuster is een<br />
vooroogstbehandeling niet nodig. Pas<br />
echter op bij deze toepassingen, de<br />
concentratie aan middel moet goed<br />
gemonitord worden, om nooit te veel<br />
actieve stof in het bad te hebben.<br />
Residuoverschrijdingen met imazalil<br />
zijn mogelijk, ook bij het werken<br />
volgens de aanwijzingen op de verpakking.<br />
Een MRLoverschrijding<br />
aan imazalil geeft dadelijk een overschrijding<br />
van de ARfD (de acute<br />
grenswaarde), wat normaal eindigt<br />
in het vernietigen van het product.<br />
Ook de evolutie van de concentratie<br />
aan pathogene in het dompelwater<br />
moet gecontroleerd worden. Eén<br />
palox met geïnfecteerde peren kan<br />
alles wat erna gedompeld wordt<br />
besmetten. Wordt deze infectie vastgesteld,<br />
dan moet het bad ontsmet<br />
worden vooraleer er weer gestart<br />
wordt met dompelen.<br />
• Laat tijdig stalen nemen en zorg voor<br />
een volledige spuitregistratie. •<br />
Productienieuws<br />
15
Productienieuws<br />
Plukdata en bewaaradviezen 2012<br />
Alle waarnemingen wijzen<br />
op een normaal tot later seizoen<br />
Zoals elk jaar heeft VCBT ook dit jaar weer kosten noch moeite<br />
gespaard om u tijdig een betrouwbare plukdatum voor te schotelen.<br />
Dit jaar was dit geen sinecure. Voor de verandering hebben we namelijk<br />
te maken met een normaal tot zelfs eerder laat jaar, wanneer we<br />
vergelijken met de recent verleden tijd. Destructieve metingen, modellen<br />
én zelfs de intuïtie van de telers wijzen in dezelfde richting…<br />
2012: trage zetmeelomzetting.<br />
Latere plukdata<br />
Wat opvalt in de metingen is de hogere<br />
hardheid, lagere opgelostestofgehalte<br />
(vooral bij peren) en de trage zetmeelomzetting<br />
(zie foto). De rijping verloopt<br />
met andere woorden traag. Voor Conférence<br />
betekent dit dat de plukdatum<br />
niet zozeer zal gedicteerd worden door<br />
hardheid, maar eerder door opgelostestofgehalte.<br />
Daarom richten we ons<br />
16 <strong><strong>Veiling</strong>klokje</strong> September 2012<br />
voor de plukdatum bij Conférence op<br />
een begin rond 10 september: de hardheid<br />
moet dan nog voldoende hoog zijn<br />
(>12 kg/cm²) en het opgelostestofgehalte<br />
zou dan toch al gestegen moeten zijn<br />
tot minimaal 12° Brix. Voor appel volgen<br />
de plukdata dezelfde trend als deze voor<br />
peer: zie tabel 1. De modellen op basis<br />
van nabijinfrarood (NIR)metingen<br />
bevestigen de destructieve analysen.<br />
Aandachtspunten bij de oogst<br />
Bewaartemperatuur peer<br />
Voor peer bepaalt het opgelostestofgehalte<br />
in belangrijke mate de bewaartemperatuur.<br />
In een jaar zoals 2012<br />
waarin we geen al te hoge suikergehalten<br />
in peer verwachten, zullen we dus<br />
voorzichtig moeten omspringen met<br />
de bewaartemperatuur. Daarom is het<br />
belangrijk om het suikergehalte van de<br />
bewaarde partij peren te kennen. Is het<br />
gemiddelde suikergehalte voldoende<br />
hoog: geen probleem. Indien het suikergehalte<br />
te laag is (
ij appel. Het vraagt van de teler ook<br />
meer controle dan bij appel, vooral bij<br />
de inzet en inkoeling. Er moet bijvoorbeeld<br />
9 weken ingekoeld worden vooraleer<br />
ULO aan te brengen. Voor het<br />
volledige protocol verwijzen we graag<br />
naar de firma.<br />
Toepassing van Smartfresh bij appel<br />
Smartfresh kan voor bepaalde markten<br />
een duidelijke meerwaarde bieden.<br />
Het middel biedt duidelijk voordelen<br />
inzake hardheid en vermijden van vettigheid<br />
en scald voor Jonagold, Golden en<br />
Greenstar ® . Zorg dat de cellen goed<br />
gelucht zijn vóór de behandeling, zodat<br />
er geen ethyleen meer in hangt. Zo niet<br />
kan het effect, zeker op scald, minder<br />
goed zijn. Het is belangrijk om na de<br />
toepassing de wachttijd voor ULO goed<br />
te respecteren: ga niet afbranden binnen<br />
de week na toepassing van Smartfresh<br />
want dan verhoog je het risico op bruin.<br />
Door Smartfresh zijn je appels in rust<br />
gebracht, het is dan ook niet zo belangrijk<br />
om halsoverkop ULO aan te brengen:<br />
wacht 10 dagen, brand dan rustig af<br />
naar 4%. De rest laat je zakken tot 1%<br />
via natuurlijke ademhaling met minstens<br />
1% per week. Wanneer die 1% niet<br />
gehaald wordt, kan je wat helpen met<br />
de stikstofgenerator.<br />
Opletten met glazigheid en scald<br />
op appel<br />
Bij warm weer loeren twee risico’s bij<br />
appel: scald en glazigheid. Scald kan<br />
een probleem gaan vormen indien we<br />
vóór de oogst warme temperaturen<br />
krijgen, zonder al te veel zon en met<br />
weinig koude nachten. Jonagold, Golden,<br />
Boskoop en Greenstar ® zijn gevoelig<br />
voor scald. VCBT zal de predictiemodellen<br />
voor scald volgen en u tijdig verwit<br />
tigen hiervoor. Indien we erg zonnig<br />
weer krijgen is het risico op scald dan<br />
weer lager. Je kan bij een hoog scaldrisico<br />
enkel goed op het bewaarregime<br />
letten: zorg dat de zuurstofconcentratie<br />
voldoende laag is namelijk 1%. Snelle<br />
inkoeling en verhoogde CO2 (3 à 3,5%)<br />
helpen ook. Ook Smartfresh helpt tegen<br />
scald. Vroeg geplukte vruchten (dus<br />
eerste pluk Jonagold) zijn gevoeliger.<br />
Een vrucht die in de vlakke zon hangt<br />
kan net onder de schil al snel 10 tot 15 °C<br />
warmer worden dan de luchttemperatuur.<br />
Hierdoor kan het onderliggend<br />
weefsel schade oplopen. Dat uit zich in<br />
het meest zichtbare: zonnebrand, maar<br />
ook in de minder uitwendig zichtbare<br />
glazigheid. Glazigheid is meestal een<br />
kleiner probleem omdat het wegtrekt<br />
tijdens de bewaring als het in beperkte<br />
vorm voorkomt. Wanneer bij de oogst<br />
een sterke vorm van glazigheid te vinden<br />
is in de vruchten, is dit al een aanwijzing<br />
dat dit geen erg goed bewaarbare partij<br />
is. Vaak ontaardt deze sterke vorm van<br />
glazigheid tijdens de bewaring in<br />
vruchtvleesbruin.<br />
t<br />
Tabel 1 Plukdata appel 2012<br />
Tabel 2 Plukdata peer 2012<br />
Productienieuws<br />
Wat opvalt in de metingen is de hogere hardheid, lagere opgelostestof gehalte<br />
(vooral bij peren) en de trage zetmeelomzetting. De rijping verloopt met<br />
andere woorden traag.<br />
Glazigheid bij appel. De pijl geeft aan<br />
welke zijde van de vrucht in de zon<br />
gehangen heeft.<br />
Cultivar Plukvenster voor lange bewaring<br />
Boskoop 24 – 28 september<br />
Braeburn 20 – 25 oktober<br />
Elstar 8 – 13 september<br />
Gala 12 – 15 september<br />
Golden 20 – 27 september<br />
Greenstar ® 4 – 8 oktober<br />
Jonagold<br />
en -mutanten<br />
23 september – 7 oktober<br />
Jonagored 23 september – 7 oktober<br />
Kanzi ® 26 – 30 september<br />
Pinova 1 – 10 oktober<br />
Cultivar Plukvenster voor lange bewaring<br />
Conférence 10 – 20 september<br />
Doyenné 15 – 20 september<br />
Durondeau 10 – 15 september<br />
17
Productienieuws<br />
t<br />
Controleer bij de inzet de vruchten op hardheid en rijpheid: te rijpe en<br />
te zachte vruchten horen niet thuis in ULO en lange bewaring.<br />
Bewaarcondities 2012<br />
De optimale bewaarcondities staan<br />
vermeld in tabel 3 en 4. De aangegeven<br />
temperaturen zijn de vruchttemperaturen.<br />
Tabel 3 Bewaarcondities appel 2012<br />
Cultivar Temperatuur O2 CO2 Wachttijd vóór ULO (dagen)<br />
(°C) (%) (%) vanaf bereiken van optimale<br />
bewaartemperatuur<br />
Golden<br />
Gloster<br />
Gala<br />
0,5 1,0 – 2,0 2,0 – 2,5 1*<br />
Elstar<br />
Idared<br />
1,0 2,0 – 2,5 < 1,0 1*<br />
Kanzi ® 4** 2 0,8 21<br />
Jonagold<br />
Jonagoldmutanten<br />
Pinova<br />
0,8 – 1,0 1,0 2,5 – 3,0 1*<br />
Greenstar ®<br />
Belgica<br />
Cox’s O.P.<br />
Boskoop<br />
3,0 – 3,5 2,0 – 2,5 < 0,8 7 – 10<br />
Braeburn 1,0 2,5 – 3,0 < 0,8 21<br />
Granny 0,5 – 1,0 1,0 1,0 1*<br />
* Indien Smartfresh werd toegepast: zeker 1 week wachten na de toepassing alvorens ULO aan te<br />
brengen.<br />
** Kanzi ® geleidelijk afkoelen van oogsttemperatuur in 1 week naar 4 °C.<br />
Tabel 4 Bewaarcondities peer 2012<br />
Cultivar Temperatuur O2 CO2 Bewaarduur<br />
(°C) (%) (%)<br />
Aandachtspunten<br />
• Gebruik schone, stevige kisten met<br />
een nieuw bodemvel.<br />
• Pluk vruchten voor lange bewaring<br />
rechtstreeks in de palox.<br />
Conférence -1,0 (-0,5*) 2,5 – 3,0 < 0,9 eerste 21 dagen<br />
-1 2,5 – 3,0 < 0,8 van dag 21 tot eind bewaring<br />
Doyenné -0,5 (0,0*) 2,0 – 2,5 < 0,9 eerste 21 dagen<br />
-0,5 2,5 – 3,0 < 0,8 van dag 21 tot eind bewaring<br />
Durondeau 1,0<br />
* Indien het gemiddelde opgelostestofgehalte bij de oogst lager is dan 12,5° Brix, dan wordt de<br />
eerste 3 weken een iets hogere bewaartemperatuur aangehouden om bevroren nekken te vermijden.<br />
18 <strong><strong>Veiling</strong>klokje</strong> September 2012<br />
• Pluk met steel: vruchten zonder steel<br />
kwetsen andere vruchten, zorgen voor<br />
meer rot en verliezen meer vocht.<br />
• Koel de cellen goed voor (tot 0 °C) en<br />
de vruchten goed in.<br />
• Zorg voor een goede stapeling: zorg<br />
dat de lucht alle kisten kan bereiken.<br />
• Controleer bij de inzet de vruchten op<br />
hardheid en rijpheid: te rijpe en te<br />
zachte vruchten horen niet thuis in<br />
ULO en lange bewaring.<br />
• Zorg voor geijkte gasmeters en voelers.<br />
• Zorg voor registratie van uw gas- en<br />
temperatuurmetingen. Zorg voor<br />
voldoende backup op de pc, printerpapier<br />
en inkt in de printers. Zo kan<br />
je, in geval van schade, nagaan wat<br />
er fout ging.<br />
Conférence<br />
• Juiste plukdatum: respecteer vooral<br />
de eindplukdatum voor de peren voor<br />
lange bewaring.<br />
• Voldoende verluchting bij de inkoeling:<br />
zorg voor drie weken inkoeling<br />
vooraleer de vruchten op ULOcondities<br />
gebracht worden. Overdrijf<br />
hierin ook niet: na maximaal vier<br />
weken inkoeling moeten de vruchten<br />
op ULOcondities gebracht worden.<br />
• Dek alle perenpaloxen af met plastic<br />
na de inkoeling.<br />
• Hou het zuurstofniveau in de perencellen<br />
het hele jaar tussen 2,5 en 3%<br />
• Hou het CO2niveau zo laag mogelijk:<br />
Zorg voor geijkte meters.<br />
laat de rest door natuurlijke ademhaling<br />
dalen. Voor Braeburn en<br />
Kanzi ® eerst drie weken inkoelen,<br />
dan pas afbranden.<br />
• Vruchten die behandeld werden met<br />
SmartfreshSM kunnen best niet te snel<br />
op ULOcondities gebracht worden.<br />
• Indien Jonagold en Golden in één cel<br />
gezet worden, moeten de condities<br />
voor Jonagold gehanteerd worden.<br />
• Indien Jonagold en Granny in één cel<br />
gezet worden, moet het CO2gehalte<br />
op 1% gezet worden: Jonagold zal in<br />
deze situatie sneller vergelen.<br />
• Hou het zuurstofniveau in de Jonagoldcellen<br />
het hele jaar op 1% en niet<br />
hoger.<br />
• Hou het CO2niveau op 3% bij Jonagold.<br />
• Hou de vruchttemperatuur voor<br />
Jonagold op 0,8 tot 1 °C, niet hoger.<br />
• Rijpere vruchten moeten bij iets mildere<br />
condities bewaard worden: de<br />
temperatuur en O2con centratie moet<br />
iets hoger en de CO2concentratie<br />
moet iets lager zijn.<br />
Ann Schenk<br />
Vlaams Centrum voor<br />
Bewaring van<br />
Tuinbouwproducten<br />
Opendeur in de Cherry Farm<br />
Nieuws van bij ons<br />
Evenement<br />
De Cherry Farm doet niet alleen<br />
dienst als bed & breakfast. Of als<br />
geboortehuis van Christina de<br />
Wonderbare van Brustem. Het is<br />
tevens een actieve kersenboerderij.<br />
De familie Vanweddingen is<br />
als één van de eersten in de regio<br />
gestart met aanplantingen van<br />
laagstam voor zoete kersen. Op<br />
een oppervlakte van ongeveer<br />
20 hectare worden variëteiten geteeld als Kordia, Regina, Lapins, Sweetheart,<br />
Summit… Door de grote variëteit aan rassen zijn zij in staat kersen te<br />
leveren van half juni tot half augustus. Het bedrijf is nog in volle uitbreiding<br />
door de pas aangeplante plantages. Op 1 juli gooide de familie de deuren<br />
open en heel wat dagjesmensen kwamen kijken hoe een modern kersenbedrijf<br />
draait. En ook het <strong><strong>Veiling</strong>klokje</strong> was erbij. •<br />
Evenement<br />
Internationale kersenhappening van de NBS<br />
Nog meer kersen konden we op zondag 8 juli proeven in Alden Biesen<br />
(Bilzen), tijdens de Internationale Kersenhappening van de Nationale Boomgaardenstichting.<br />
Van 10 tot 17 uur werd een tweehonderdtal oude kersenrassen<br />
tentoongesteld, er waren wandelingen door de kersenboomgaard en<br />
men kon kennis maken met alle aspecten van het artisanale kersenplukken:<br />
van de plukkers op de hoge ladders tot de sorteertafel. Ook het culinaire<br />
werd niet over het hoofd gezien, met kersenwijn, kersengebak, kersenijs en<br />
kersenthee. Ook hier mocht <strong>Veiling</strong> <strong>Haspengouw</strong> niet ontbreken. •<br />
19
Nieuws van bij ons<br />
Personeel Evenement<br />
Karolien en Koen<br />
verwelkomen Julie<br />
Op 14 juni werd Julie geboren.<br />
Deze flinke meid van bijna een<br />
halve meter is het eerste kindje<br />
van Koen Casters en Karolien<br />
Moens. Karolien ‘bemant’ het<br />
directiesecretariaat. Het <strong><strong>Veiling</strong>klokje</strong><br />
wenst de kersverse papa<br />
en mama van harte proficiat en<br />
heet de kleine Julie van harte<br />
welkom in de grote familie van<br />
<strong>Veiling</strong> <strong>Haspengouw</strong>. •<br />
20 <strong><strong>Veiling</strong>klokje</strong> September 2012<br />
<strong>Haspengouw</strong>se Oogstfeesten<br />
Metsteren is dan weer het decor voor de jaarlijkse <strong>Haspengouw</strong>se Oogstfeesten,<br />
een organisatie van de ‘<strong>Haspengouw</strong>se Halfoogstfeesten vzw’. <strong>Veiling</strong><br />
<strong>Haspengouw</strong> verleent graag zijn medewerking aan deze hoogmis van de<br />
landbouw, waar uiteindelijk niet alleen de landbouw in de kijker staat, maar<br />
ook kunst en cultuur, terwijl lokale verenigingen hun graantje meepikken.<br />
Dit jaar vond het feest plaats in het zonovergoten Nonnemielen. Mielen was<br />
een klein plaatsje net buiten SintTruiden waar in de 13de eeuw nonnen neerstreken<br />
en toen werd het ‘Nonnemielen’. De nonnen kwamen uit het Sint-<br />
Katelijneklooster in SintTruiden. Een bekende kloosterling was Christina de<br />
Wonderbare. Er waren op 15 augustus evenwel nog maar weinig ‘nonnen’ te<br />
zien, wel Spaanse dames op sierlijke paarden, honden, roofvogels, pony’s,<br />
dorsen en oogsten en je kon verloren lopen in een groot maïslabyrint. •<br />
Dag van de Kers in Rijkel<br />
Evenement<br />
Elk jaar lokt de ‘Dag van de Kers’<br />
heel wat volk richting het kasteel<br />
van Rijkel. Nochtans kunnen we<br />
niet onder de vaststelling uit dat<br />
het aantal standhouders elk jaar<br />
wat afneemt: vroeger was de dreef<br />
aan het kasteel bijna te klein, nu<br />
is er plaats zat! De organisatoren,<br />
boordevol goede wil om onze<br />
<strong>Haspengouw</strong>se kersen te promoten, moeten misschien eens brainstormen<br />
om deze ‘Dag van de Kers’, die zeker zijn plaats heeft in het fruitgebeuren,<br />
een nieuw elan te geven of de vele toeschouwers die er jaarlijks komen op<br />
een aangename manier te verrassen met iets nieuws. Maar desondanks, en<br />
zelfs met een dreigende hemel, was er veel volk. Want kersen lokken nog<br />
steeds mensen: weinig aanwezigen trokken dus naar huis zonder een rijke<br />
portie van het zwarte goud van <strong>Haspengouw</strong>. •