Vijf jaar Wisenten in het Kraansvlak - ARK Natuurontwikkeling

Figuur 6. Terreingebruik van wisenten in het Kraansvlak, verdeeld in bos, open habitat
en struweel. Selectie is bepaald door middel van Jacobs’ selectie index waarbij maximale
voorkeur wordt aangegeven door 1 en maximale afkeur wordt aangegeven door -1.
Vervaardigd door Cromsigt.
Van de Heisteeg, D. 2012. Onderzoek naar het fourageergedrag van
de wisent in vergelijking met dat van de Schotse hooglander en het
konikpaard. Intern studentrapport, Hogeschool InHolland, Delft.
Classification of
habitat types
Legenda:
Coniferous forest
Deciduous forest
Scrub
Dwarf shrub
Grassland, rough
Grassland, dry
Grassland, wet
Sand, pioneer vegatation
Other
Open water
2. Terreingebruik
Met behulp van de gebruikte halsbandzenders is ieder uur
de positie van de gezenderde dieren gemeten en vervolgens
gerelateerd aan beschikbare vegetatiekaarten. In 2007 is
onderzocht wat de meest bruikbare wijze is om habitatselectie
van de wisenten in het Kraansvlak te onderzoeken. Hiervoor
werden met behulp van ArcGIS onder andere luchtfoto’s en
vegetatiekaarten gebruikt om het wisentengebied te digitaliseren.
Daaraan is informatie van de halsbandzenders toegevoegd.
Hierdoor werd het mogelijk distributiepatronen voor
zowel actief als inactief gedrag van de wisenten te analyseren
en hot spots te bepalen. Uit de studie kwam naar voren dat
er kleine verschillen in de voorkeur voor habitats zijn wanneer
actief versus inactief gedrag vergeleken wordt. Natte delen en
struweel worden minder bezocht wanneer de dieren inactief
gedrag vertonen, terwijl zowel loof- als dennenbos dan meer
bezocht worden. (Wester, 2007)
In een volgende studie werd van mei tot september 2007 de
habitatselectie van de wisenten meer in detail onderzocht,
waarbij rekening is gehouden met de beschikbaarheid per habitat
type (Manly’s selectie index). Hierdoor werd het mogelijk
eventuele voorkeur of vermijding te onderzoeken. De resultaten
van de habitatselectie tonen aan dat de wisenten natte
gebieden (oever duinmeer), kalkrijke duinvalleien en struikgewas
prefereerden gedurende de hele onderzoeksperiode.
Daarnaast is te zien dat de wisenten van een voorkeur voor
loofbos in mei-juli overgaan naar vermijding in de opvolgende
maanden en dan juist een voorkeur voor droog grasland tonen.
Alleen in mei werd dennenbos geprefereerd. Deze resultaten
zijn waarschijnlijk vooral te verklaren door verschillen in voedselbeschikbaarheid
per seizoen in de habitat types en door
gewenning aan het gebied. (Gerritsen, 2008)
Van de eerste twee jaar dat de wisenten aanwezig waren in
het Kraansvlak is een analyse naar habitatselectie op basis
van openheid van het terrein (bos, struweel, open habitat)
gemaakt (figuur 6). Hierbij is de beschikbaarheid van de drie
typen habitat gebruikt om selectie voor of tegen het specifieke
Figuur 7. Punten geven de locatie van gezenderde wisent (links) en Konik (rechts) in
het Kraansvlak. Data afkomstig van eind november 2010 tot eind januari 2011.
Bron: Kemp, 2011.
habitat type te testen (Jacobs’ selectie index). In geval van
maximale voorkeur wordt een waarde van 1 bereikt, maximale
afkeur geldt bij -1. Uit de figuur kan opgemaakt worden dat
de wisenten gedurende de eerste periode boshabitat prefereerden
en in sterke mate open habitat ontweken. Naarmate
de tijd vordert is open habitat in mindere mate ontweken en
vanaf het najaar van 2008 is open terrein juist geprefereerd.
Daarnaast valt op dat de wisenten over het algemeen een erg
variabel terreingebruik hebben.
In de winterperiode van 2010/2011 is opnieuw onderzoek
verricht naar habitatgebruik van de wisenten. Inmiddels waren
Vijf jaar Wisenten in het Kraansvlak | 21