Vijf jaar Wisenten in het Kraansvlak - ARK Natuurontwikkeling

Tussen 2009 en 2012 zijn in het Kraansvlak in totaal 11
kalveren geboren. Ze zijn allemaal opgenomen in het wisentenstamboek.
Wisent als middel
De Nederlandse duinen vallen onder Natura 2000. Als natuurbeheerder
heeft PWN deze Europese natuurwetgeving
opgenomen in zijn beheerplannen. Belangrijke uitgangspunten
zijn: Behouden wat er is en herstellen waar mogelijk.
Van oudsher waren duinen kale, stuivende zandvlaktes waar
zandduinen door de wind gestuurd ‘doorheen wandelden’. Hier
en daar ontstond in vochtige duindalen lage begroeiing met
unieke, duineigen soorten. In de loop van de tijd is dat beeld
veranderd door diverse oorzaken:
• Vanaf de 17e eeuw legden onze voorouders het
stuivende zand vast omdat hun dorpen eronder dreigden
te verdwijnen
• Als werkverschaffingsproject en ten behoeve van de
mijnbouw werden begin 20e eeuw dennenbossen
gepland
• Stikstofrijke regen bevordert de groei van struiken en
bomen
• Boeren en hun vee verdwenen uit de duinen
Resultaat: bijna overal is ‘de blanke top der duinen’
verleden tijd geworden.
Een tijd lang hield een hoge konijnenstand het opschietende
groen nog kort. Maar door twee elkaar opvolgende konijnenziektes
in de 20e eeuw is de stand met bijna 90% achteruitgegaan,
met alle gevolgen van dien. De resterende konijnen
10 | Vijf jaar Wisenten in het Kraansvlak
kunnen het groene groeiproces bij lange na niet afremmen.
PWN zet zich op diverse manieren in voor dynamisch
duinbeheer:
• Waar mogelijk worden projecten uitgevoerd, die de wind
weer vrij spel geven in het duin. Daartoe worden
duinhellingen ontdaan van hun begroeiing, zodat de wind
weer vat krijgt op het kale zand.
• In het project Noordwest natuurkern (Nationaal Park
Zuid-Kennemerland) laat PWN in de zeereep vijf
windsleuven maken (met toestemming van
zeereepbeheerder Hoogheemraadschap van Rijnland).
• Met het inzetten van grote grazers, waaronder de wisent,
wordt bevorderd dat de begroeiing wordt
teruggedrongen. Omdat grote grazers als wisent en
paard ook regelmatig zandbaden nemen, ontstaan
kleine, kale plekken waar de wind vat op krijgt en die zo
kunnen uitgroeien tot grotere stuifplekken.
Wisenten en publiek
In de Nederlandse natuur komen geen grote, in het wild
levende dieren meer voor, die men als gevaarlijk beschouwd.
Onze reeën, damherten en edelherten hebben een hoge ‘aaibaarheidsfactor’.
Vossen, marterachtigen en dassen laten zich
alleen in de schemer zien.
Over het algemeen mijden wilde dieren mensen. Wilde zwijnen
zijn wellicht nog de enige dieren waar Nederlanders rekening
mee houden. Daarom is bij de start van de wisentenpilot een
protocol gemaakt waarin is vastgelegd hoe om te gaan met
de wisenten. Uitgangspunten waren de ervaringen opgedaan