Programmaboek Carmen, Paquita, Bolero - Het Nationale Ballet

2
een gedroomd spanje
Het Nationale Ballet brengt u in de herfstmaanden een warmbloedig
programma met drie Spaans-getinte balletten: Paquita,
Bolero en Carmen.
De nieuwe productie van Paquita staat onder leiding van Rachel
Beaujean. Zij maakte enkele jaren geleden voor ons gezelschap
een prachtige en veelgeprezen nieuwe versie van het avondvullende
ballet Giselle. Ook bij Paquita gaat het om het onder de
loep nemen en opfrissen van een grote klassieker. Dit keer is dat
het ‘divertissement’ uit Marius Petipa’s gelijknamige avondvullende
ballet, een choreografie die van de dansers een enorme
technische en artistieke virtuositeit vraagt. De rijke decors en
kostuums van François-Noël Cherpin vormen de setting voor
dit klassieke balletfestijn.
Maurice Ravels beroemdste compositie is zonder twijfel zijn
Bolero, een voor dans geschreven meesterwerk dat al bijna 85
jaar tal van choreografen inspireert. Ik ben erg blij dat huischoreograaf
Krzysztof Pastor het aandurfde om een nieuwe respons
en eigen ‘antwoord’ op deze icoon uit de muziekgeschiedenis te
geven. Pastor heeft een opzwepende creatie voor dertig dansers
gemaakt die net zo fascinerend is als de hypnotiserende muziek
van Ravel.
Ten slotte ziet u de reprise van Carmen, mijn interpretatie van
de meeslepende bewerking die Rodion Shchedrin van George
Bizets opera maakte. Ook in dit geval gaat het om een herinterpretatie
van een ‘iconisch’ werk. Liefde en jaloezie worden in
korte scènes vol broeierige duetten en explosieve groepsdansen
verbeeld. Negen jaar geleden werd Carmen bij Het Nationale
Ballet geïntroduceerd en met veel enthousiasme onthaald. Het
deed mij veel plezier nu met een nieuwe generatie dansers aan
dit ballet te kunnen werken.
De drie balletten in dit programma zijn weliswaar door Spanje
geïnspireerd, maar verwacht geen authentiek Spaanse dans,
meer het idee van een gedroomd Spanje. Temperament, passie
en virtuositeit vormen de gemeenschappelijke kenmerken van
dit opwindende programma.
Ik wens u een prachtige voorstelling!
Ted Brandsen
Artistiek directeur
igone de jongh en altin kaftira in carmen
3

4
choreografie
muziek
kostuum- en decorontwerp
lichtontwerp
balletmeesters
instudering leerlingen Nationale Balletacademie
repetitoren leerlingen Nationale Balletacademie
wereldpremière versie Petipa
met toegevoegde choreografieën
première bij Het Nationale Ballet
première versie Rachel Beaujean
bij Het Nationale Ballet
tijdsduur
choreografie
muziek
decor- en kostuumontwerp
lichtontwerp
balletmeester
wereldpremière bij Het Nationale Ballet
tijdsduur
choreografie
muziek
decorontwerp
kostuumontwerp
lichtontwerp
geluidseffecten
balletmeesters
wereldpremière
première bij Het Nationale Ballet
tijdsduur
paquita
Marius Petipa, in een bewerking
van Rachel Beaujean
Ludwig Minkus, Edouard Delvedez, Adolphe
Adam, Riccardo Drigo, Nikolai Tscherepnin,
Gustavovich Gerber,
in een arrangement van John Lanchbery
François-Noël Cherpin
Hans-Åke Sjöquist
Guillaume Graffin, Félipe Diaz
Grigory Chicherin
Fred Berlips, Laurence Korsenti
27 januari 1881, Keizerlijk Ballet,
Marijinski Theater, Sint Petersburg
28 januari 1970
18 oktober 2012, Het Muziektheater Amsterdam
circa 34 minuten
met medewerking van leerlingen van de Nationale Balletacademie
bolero
Krzysztof Pastor
Maurice Ravel - Bolero (1928)
Tatyana van Walsum
Bert Dalhuysen
Judy Maelor-Thomas
18 oktober 2012, Het Muziektheater Amsterdam
circa 19 minuten
carmen
Ted Brandsen
Rodion Shchedrin - Carmen Suite (1967), naar
Georges Bizet
Andrew Carter
François-Noël Cherpin
Bert Dalhuysen
Kenneth Rayner
Sandrine Leroy, Judy Maelor-Thomas
20 mei 1999, West Australian Ballet, Perth
12 februari 2003, Het Muziektheater Amsterdam
circa 50 minuten
muzikale begeleiding
dirigent
decors, kostuums, rekwisieten, kap en grime
productieleiding
voorstellingsleiding
totale tijdsduur
inleidingen
Holland Symfonia
Ermanno Florio
Technische Organisatie Muziektheater
Joshua de Kuyper
Merel Francissen, Kees Prince
circa twee en een half uur,
inclusief twee pauzes
Jacq. Algra, Lin van Ellinckhuijsen
5

6
nieuwe productie
spaanse elegantie
in zijn oorspronkelijke versie uit 1846 is ‘paquita’
een nogal langdradig liefdesverhaal over een
spaans zigeunermeisje en een jonge officier.
maar het pure dansdeel dat marius petipa in 1881
toevoegde, geldt wereldwijd nog altijd als toetssteen
voor balletgezelschappen en -solisten. in een
nieuwe productie geeft rachel beaujean het ballet
de grandeur en ‘schwung’ die het verdient.
“Petipa’s toevoeging - een divertissement ter viering van het
huwelijk van de hoofdpersonen - bevat alle elementen van
het klassieke ballet in optima forma: de virtuositeit, de
draaien, de sprongen, een prachtig adagio. De choreografie
blijft daardoor nieuwe generaties dansers uitdagen”, zegt
Rachel Beaujean, hoofd artistieke staf van Het Nationale
Ballet.
Beaujean kwam op het idee voor een nieuwe Paquita toen ze
in het atelier van mode- en kostuumontwerper François-
Noël Cherpin een aantal prachtig gesneden en rijk gedecoreerde
korsetten zag. “Paquita is echt een ballet om groots
mee uit te pakken. Dus ik dacht meteen: kunnen die korsetten
niet als uitgangspunt dienen voor vergelijkbaar exclusieve
tutu’s in een nieuwe Paquita?”
Algauw kreeg Cherpin ook de opdracht het decor te ontwerpen,
waarvoor hij het Spaanse Alhambra als inspiratiebron
koos. Beaujean: “Paquita speelt zich af aan het Spaanse hof
en is daarmee een heel ander ballet dan het veel volksere
Don Quichot. Waar het laatste werk vraagt om een vrij aangezette,
‘vette’ uitvoering vol bravoure, is Paquita ingehouden,
verheven, nobel, elegant.”
In haar productie wil Beaujean de grand pas classique uit
Paquita, de pas de trois en de door kinderen uitgevoerde
mazurka de ‘schwung’ geven die past bij deze tijd. “Je moet
bij een ballet als dit oppassen dat het niet te gekunsteld
wordt, niet zo uitgesponnen dat het doods oogt. Het publiek
wil niet steeds denken: ‘o, wat doen die dansers moeilijke
dingen’; het wil meegevoerd worden.” Sensualiteit, humor
en goed acteren zijn daarbij, zegt Beaujean, van groot
belang. “Paquita moet met flair gedanst worden.”
anna tsygankova en matthew golding tijdens een repetitie van paquita
7

8
new production
spanish elegance rachel beaujean bewerking choreografie/productie
in its original 1846 version, ‘paquita’ is a rather
long-winded love story about a spanish gypsy girl
and a young officer. but the pure dance section
added by marius petipa in 1881 remains a touchstone
for ballet companies and principal dancers
all over the world. in a new production, rachel
beaujean gives the ballet the grandeur and
‘schwung’ it merits.
“Petipa’s addition - a divertissement to celebrate the wedding
of the main characters - contains all the elements of
classical ballet at its best: virtuosity, turns, leaps and beautiful
adagio. So the ballet continues to pose challenges to new
generations of dancers”, says the head of the Dutch National
Ballet’s artistic staff, Rachel Beaujean.
Beaujean got the idea for a new Paquita when she saw a collection
of beautifully cut and richly decorated corsets in the
atelier of fashion and costume designer François-Noël
Cherpin. “Paquita is a ballet you can do on a grand scale. So
straight away I thought that those corsets could form the
basis for similarly exclusive tutus in a new Paquita.”
And Cherpin soon got the commission to design the sets as
well, taking the Spanish Alhambra as his source of inspiration.
Beaujean says, “Paquita takes place at the Spanish
court, making it a completely different ballet to Don
Quichotte, which revolves around common folk. Whereas
the latter work demands a rather catchy, ‘juicy’ performance
full of bravura, Paquita is subdued, elevated, noble and
elegant.”
In her production, Beaujean wants to give a modern-day
‘schwung’ to the grand pas classique from Paquita, the pas
de trois and the mazurka danced by children. “You have to
be careful that a ballet like this doesn’t become too artificial
and isn’t so belaboured that all the life goes out of it. The
audience doesn’t want to think, ‘oh, what difficult things the
dancers are doing’. They want to be swept along.” Very important
to this, says Beaujean, are sensuality, humour and
good acting. “Paquita has to be danced with flair.”
Rachel Beaujean volgde haar balletopleiding aan het Koninklijk
Conservatorium in Den Haag. Van 1977 to 1997 danste ze bij Het Nationale
Ballet, waar ze in 1981 werd bevorderd tot tweede soliste. Beaujean was een
van de gezichtsbepalende dansers van het gezelschap in deze periode. Naast
leidende rollen in het klassieke repertoire danste ze in balletten van onder
anderen George Balanchine, William Forsythe en Martha Graham. Ze maakte
vooral naam als muze van Hans van Manen, en werd ook door Rudi van
Dantzig en Toer van Schayk vaak voor nieuwe creaties gecast.
In 1997 nam Beaujean afscheid van het danspodium, maar ze bleef als
balletmeester/coördinator artistieke staf aan Het Nationale Ballet verbonden.
Sinds 2003 is ze hoofd artistieke staf van het gezelschap. Ze maakte voor de
groep nieuwe producties van Les Sylphides (2004) en, samen met Ricardo
Bustamante, Giselle (2009). Daarnaast studeert ze wereldwijd balletten van
Hans van Manen in.
Beaujean is in 1993 onderscheiden met de Gouden Theaterdansprijs en
in 1995 met de Prijs van Verdienste van Stichting Dansersfonds ‘79. Ze
is bestuurslid van de Stichting Hans van Manen en van De Nederlandse
Dansdagen.
françois-noël cherpin decor- en kostuumontwerp
François-Noël Cherpin volgde zijn dansopleiding aan de Conservatoire
National Supérieur in Parijs en aan de Mudra-school van Maurice Béjart in
Brussel. Na zijn afstuderen kwam hij in 1988 in dienst van Het Nationale
Ballet.
Na zijn dansloopbaan studeerde Cherpin modeontwerpen aan ArtEZ (Arnhem)
en aan de Western Australian School of Art and Design (Perth).
In 2002 rondde hij zijn modeopleiding af aan de Ecole de la Chambre
Syndicale de la Haute Couture in Parijs, om zich als freelance
kostuum-en modeontwerper te vestigen in Amsterdam. Al
tijdens zijn danscarrière begon hij met het ontwerpen van kostuums;
voor het eerst voor Ted Brandsens Motel Dances (1990). Hij heeft
producties vormgegeven voor Het Nationale Ballet (Carmen,
Coppelia, Who Cares?, Pulcinella), Théâtre National de Bordeaux,
het Nationale Ballet van Portugal en West Australian Ballet. Met
Paquita maakt Cherpin voor het eerst een decorontwerp.
In 2002 won Cherpin de eerste prijs op het Concours du Salon International
de la Lingerie in Parijs. Volgend jaar zal hij samen met
ex-collega, danseres Christiane Palha, een luxe, door de dans geïnspireerde,
prêt-à-porter jurkenlijn lanceren.
9

10
‘ravel was totaal niet met
erotiek bezig’
krzysztof pastor is er eerlijk in: hij stond niet
direct te juichen toen artistiek directeur ted
brandsen hem vroeg een nieuwe choreografie te
maken op ravels ‘bolero’.
“De muziek is zó bekend en al vaak voor dans gebruikt.
Zorg dan maar eens dat je nog met iets nieuws komt.” Maar
eenmaal in de studio blijkt het werken aan het ballet onverwacht
heel plezierig. “De structuur van de muziek is helder
en rechtlijnig en toch biedt ze alle vrijheid voor uiteenlopende
interpretaties.”
Pastor beperkt zich doorgaans niet tot het tientallen keren
luisteren naar een compositie die hij op het oog heeft. Hij
verdiept zich graag ook uitgebreid in de achtergronden van
de muziek en de beweegredenen van de componist. Algauw
bleek hem dan ook dat de erotische zweem die om Ravels
Bolero heen hangt, puur het gevolg is van, bijvoorbeeld, de
beroemde seksscène uit Blake Edwards film Ten (met de legendarische
Bo Derek) en Maurice Béjarts opzwepende, gelijknamige
choreografie. “Ravel was geïnspireerd door het
geluid van machines. Hij was totaal niet met erotiek bezig.”
Sowieso wil Pastor elke connectie met eerdere interpretaties
vermijden, maar ook de machines laat hij links liggen. “Mijn
ballet heeft geen verhaal. En, anders dan in de oorspronkelijke
choreografie van Bronislava Nijinska en de versie van
Béjart, staat er ook geen tafel in het midden. Ik ga in mijn
benadering van de muziek puur op mijn gevoel af.” En dat
betekent ook dat hij er regelmatig tegen ingaat, het opzwepende
karakter ervan negeert. “Waar Ravel begint met één
instrument, start ik met de complete cast van dertig dansers.
Dat is moeilijk, want ze moeten wel dat ene instrument verbeelden
en dus exact gelijk zijn.” Hoe zijn choreografie eindigt
- met alle of, in contrast met de muziek, juist een enkele
danser - houdt Pastor tot het laatste moment open.
sascha mukhamedov en james stout tijdens een repetitie van bolero
11

12
‘ravel wasn’t concerned with
eroticism at all’
krzysztof pastor is honest about it - he was not immediately
thrilled when artistic director ted
brandsen asked him to choreograph a new work to
ravel’s ‘bolero’.
“The music is so well-known and has been used for dance so
often already. Just try coming up with something new.” But
to his surprise, once he started working on the ballet in the
studio he really enjoyed it. “The structure of the music is
very clear and linear, yet it offers plenty of freedom for interpreting
it in a variety of ways.”
Once he’s found a piece of music, Krzysztof Pastor does not
only listen to it dozens of times. He also likes to delve into
the background of the piece and the composer’s motives for
writing it. He soon found out that the erotic undertones of
Ravel’s Bolero are purely a consequence of things like the
famous sex scene from Blake Edwards’ film Ten (with the
legendary Bo Derek) and Maurice Béjart’s rousing ballet of
the same name. “Ravel was inspired by the noise of machines.
He wasn’t concerned with eroticism at all.”
In any case, Pastor wants to avoid any connection with earlier
interpretations, but he is also leaving the machines out
of it. “My ballet doesn’t have a story. And unlike the original
ballet by Bronislava Nijinska and the version by Béjart, there
is no table in the middle either. ’m going purely on instinct
in my approach to the music.” Which means that he also
regularly goes against the music, ignoring its stirring character.
“Whereas Ravel starts off with one instrument, I start
with the complete cast of thirty dancers. That’s difficult,
because they do have to represent that one instrument,
so they have to move in perfect unison.” How his ballet ends
- with the whole cast or, in contrast to the music, with just
one dancer - is something that Pastor is keeping open right
up to the last moment.
krzysztof pastor choreografie
Krzysztof Pastor werd opgeleid aan de Nationale Balletschool in zijn
geboortestad Gdansk. Daarna danste hij bij het Polish Dance Theater,
Ballet de l’Opéra de Lyon en Het Nationale Ballet.
Na enkele werken voor de choreografieworkshop van Het Nationale
Ballet te hebben gemaakt, debuteerde Pastor in 1991 met Shostakovich
Chamber Symphony in een regulier programma van de groep. Inmiddels
staan zijn choreografieën op het repertoire van talloze buitenlandse
gezelschappen.
Pastor heeft diverse prijzen op zijn naam staan, waaronder de Gouden
Choreografieprijs van het Internationale Balletconcours in Helsinki,
de Medaille van Verdienste van het Poolse ministerie van Cultuur, de
Choreografieprijs van Stichting Dansersfonds ’79 en de Artist Gold Medal,
die hij vorig jaar kreeg voor zijn inspanningen om het ballet in Polen naar
een hoger plan te brengen.
In 2003 werd Pastor benoemd tot vaste choreograaf bij Het Nationale
Ballet. In 2009 volgde zijn aanstelling tot directeur van het Nationale
Ballet van Polen en in 2011 tot directeur/adviseur van het Nationale Ballet
van Litouwen. Hij combineert beide functies met zijn positie bij Het
Nationale Ballet.
tatyana van walsum decor- en kostuumontwerp
De Engelse Tatyana van Walsum studeerde kostuumontwerp aan de
Wimbledon College of Art in Londen en volgde daarna de Motley Theatre
Design Course in Londen. Van Walsum ontwerpt voor theater-, ballet- en
operavoorstellingen, alsook voor films en tentoonstellingen.
Van Walsum verzorgde de decors en kostuums voor
choreografieën van onder anderen Dominique Dumais,
Krzysztof Pastor en Martino Müller. Voor Pastors Symphonie
Fantastique ontving zij de Australische Greenroom Award;
Müllers Le Jour Même, leverde haar de Benois de la Danseprijs
voor scenografie op. Daarnaast maakte Van Walsum
ontwerpen voor toneelproducties van onder meer het Zuidelijk
Toneel, Toneelgroep De Appel en Orkater, en voor Mozarts
opera Cosi fan Tutte in een productie van het Deense Aarhus
Festival (winnaar van de Reumert Prijs voor beste opera-
productie).
13

14
‘was sich liebt das neckt sich’
geïnspireerd door rodion shchedrins temperamentvolle
bewerking van de opera ‘carmen’ maakte
ted brandsen in 1999 voor het west australian
ballet, waarvan hij destijds directeur was, zijn
eerste verhalende ballet. hij zag daarbij af van
de gebruikelijke strokenrokken en toreadors en
concentreerde zich op de emotie die spreekt uit het
carmen-verhaal.
Zeg ‘Carmen’ en veel mensen denken aan een femme fatale
die, met een roos in haar haar, op de cafétafel danst. Maar,
vindt Ted Brandsen, dat beeld klopt niet per se. “In mijn
ogen is ze een fysiek aantrekkelijke, zelfbewuste vrouw
die weinig anders mee heeft dan haar schoonheid. Haar
seksualiteit is haar kracht. Die gebruikt ze om dingen voor
elkaar te krijgen.” Dat mannen - zoals Don José - daar niet
tegenkunnen, is hun probleem, zegt Brandsen, die in het
Carmen-verhaal een situatie herkent die in veel liefdes-
relaties voorkomt: “De clash die je krijgt wanneer de één
onafhankelijk is en de ander vooral veiligheid zoekt.”
In Brandsens Carmen draait het dan ook vooral om ‘de
tragiek van iemand vast willen houden en het juist daardoor
verpesten’. “Was sich liebt das neckt sich.” Net als Georges
Bizets opera en Shchedrins bewerking volgt het ballet het
oorspronkelijke verhaal van Prosper Mérimée, maar dan
in geserreerde vorm: de choreografie is opgebouwd uit
compacte scènes, enigszins vergelijkbaar met filmscènes.
De Spaanse clichés die aan Carmen kleven heeft Brandsen
geschrapt. Van de stierenvechter Escamillo maakte hij een
ietwat foute, aan Carmen gewaagde sportheld, een David
Beckham-achtige figuur. En zijn productie - waarvoor hij de
prestigieuze Australian Dance Award kreeg - speelt in een
abstract decor, dat niet direct naar een bepaalde tijd of
streek verwijst. “Carmen draait in mijn ogen niet om
flamencodans en stierenvechters. De essentie van het verhaal
zijn de emoties en die zijn universeel.”
igone de jongh en tamás nagy
synopsis
In een niemandsland, waar soldaten Carmens
vrienden Mercedes en Dancairo lastigvallen,
komen José en zijn verloofde Micaela aan.
José ontmoet Carmen voor het eerst en is
meteen weg van haar.
Onder aanvoering van Dancairo jagen de
vrouwen de soldaten op stang. Carmen
wordt gearresteerd en José moet haar naar de
gevangenis brengen. José vergeet niet alleen
zijn verloofde, maar ook zijn plicht en
Carmen weet te ontsnappen. Wanneer José
hiervoor wordt gestraft, deserteert hij.
Ondertussen maakt Escamillo zijn entree en
flirt met Carmen. De jaloerse José wordt
gerustgesteld door Carmen; ze houdt van
hem.
Mercedes voorspelt Carmen een slecht einde
en smeekt haar met José te breken. Diens
blinde jaloezie wordt Carmen teveel en ze
verlaat hem voor Escamillo. Een afwijzing
met fatale gevolgen.
José and his fiancée Micaela arrive at a no
man’s land, where the soldiers are bothering
Mercedes and Dancairo. When everyone
assembles, José sees Carmen for the first time
and falls for her completely.
Led on by Dancairo, the women needle the
soldiers. Carmen is arrested and José has to
escort her to prison. José forgets not only his
fiancée, but also his duty, and Carmen manages
to escape. When José is punished for this
by Zuniga, he deserts.
Meanwhile, the famous Escamillo makes his
entrance and flirts with Carmen. The jealous
José is soothed by Carmen telling him she
loves him.
Mercedes predicts a bad end for Carmen and
begs her to break it off with José. José’s blind
jealousy gets too much for Carmen, and she
leaves him for Escamillo; a rejection that has
fatal consequences.
15

16
‘was sich liebt das neckt sich’
inspired by rodion shchedrin’s spirited adaptation
of the opera ‘carmen’, ted brandsen created his
first narrative ballet in 1999 for west australian
ballet, where he was artistic director at the time.
in doing so, he steered clear of the customary
frilly skirts and toreadors and concentrated on
the emotion exuded by the story of carmen.
Say ‘Carmen’ and many people think of a femme fatale
dancing on the tabletop in a bar with a rose in her hair. But
according to Ted Brandsen, this image is not necessarily
true. “I see her as a physically attractive, self-aware woman
who has little else than her beauty. Her sensuality is her
power, which she uses to get what she wants.” The fact that
men such as Don José can’t handle that is their own
problem, says Brandsen, who recognises a situation common
to many love affairs in the story of Carmen. “It’s the clash
you get when one partner is independent and the other is
mainly looking for security.”
So the main theme of Brandsen’s Carmen is ‘the tragedy
of wanting to keep someone and thereby actually ruining
things’. “Was sich liebt das neckt sich.” Just like Georges
Bizet’s opera and Shchedrin’s adaptation, the ballet follows
the original story by Prosper Mérimée, although in a
succinct form. The choreography is constructed of compact
scenes, rather like scenes in a film. Brandsen has done away
with the Spanish clichés usually associated with Carmen.
He makes the bullfighter Escamillo into a slightly roguish
David Beckham-like character; a sporting hero who’s a good
match for Carmen. And his production (for which he
received the prestigious Australian Dance Award) takes
place in an abstract set that does not refer directly to any
particular time or place. “In my view, Carmen is not all
about flamenco dancing and bullfighters. The essence of the
story is contained in the emotions – and they are universal.”
ted brandsen choreografie
Ted Brandsen (1959, Kortenhoef) danste van 1981 tot 1991 bij Het
Nationale Ballet. In 1985 maakte hij zijn eerste choreografie voor het
gezelschap. In de jaren daarna creëerde hij werk voor diverse
Nederlandse dansgezelschappen. In 1991 stopte hij met dansen om zich
geheel toe te leggen op het choreograferen. Niet lang daarna staan
werken van hem op het repertoire van een groot aantal buitenlandse
gezelschappen.
In 1998 werd Brandsen artistiek directeur van het West Australian
Ballet in Perth, Australië. Begin 2002 keerde hij terug naar Het
Nationale Ballet, aanvankelijk in de positie van adjunct artistiek directeur
en huischoreograaf. Een jaar later volgde hij toenmalig artistiek
directeur Wayne Eagling op.
Brandsen heeft bij Het Nationale Ballet een aantal nieuwe artistieke
ontwikkelingen in gang gezet en deze uitgebouwd, zoals vernieuwing
van het avondvullende repertoire, verdere verspreiding van belangrijk
balletrepertoire over Nederland en de introductie van voor het gezelschap
nieuwe topchoreografen.
andrew carter decorontwerp
Andrew Carter is een belangrijke hedendaagse, Australische
kunstenaar. Hij heeft ontwerpen gemaakt voor toonaangevende
dansgezelschappen in Australië en voor prestigieuze festivals en
groepen in het buitenland, waaronder het Nederlands Dans Theater,
het Engelse Royal Ballet en het Koninklijk Ballet van Denemarken.
In Australië verzorgde hij voor Ted Brandsen – toen deze artistiek
directeur van het West Australian Ballet was – het decorontwerp van
onder meer Carmen, Romeo + Juliet en Pulcinella. In 2004 maakte
hij het toneelbeeld en videobeelden voor Brandsens choreografie
Body, onderdeel van de voorstelling Body/Voice.
Carter is ook schilder en industrieel ontwerper en maakt instal-
laties. Hij heeft diverse prijzen op zijn naam staan. Zijn website:
www.carterstudios.com.au.
17

18
14 Tableau 12-13: 1 e en 2 e solisten (headshots)
tableau de la troupe
tweede solisten
Victoria Ananyan
Suzanna Kaic
Emanouela Merdjanova
Sasha Mukhamedov
Vera Tsyganova
Nadia Yanowsky
Megan Zimny Gray
Roman Artyushkin
Mathieu Gremillet
Isaac Hernández
James Stout
Remi Wörtmeyer
Alexander Zhembrovskyy
eerste solisten
Jurgita Dronina
Igone de Jongh
Larissa Lezhnina
Marisa Lopez
Maia Makhateli
Anna Tsygankova
Anu Viheriäranta
Matthew Golding
Casey Herd
Artur Shesterikov
Jozef Varga
grand sujets
Erica Horwood
Rachel Oomens
Maiko Tsutsumi
Serguei Endinian
Koen Havenith
Ernst Meisner
Rink Sliphorst
Oleksey Smolyakov
coryphées
Naira Agvanean
Maria Chugai
Joanna Mednick
Aya Okumura
Milena Sidorova
Anatole Babenko
Peter Leung
Dario Mealli
Bruno da Rocha Pereira
Chao Shi
Jared Wright
Edo Wijnen
corps de ballet
Angela Agresti
Krista Ettlinger
Hannah de Klein
Sae Hyun Kwon
Qian Liu
Jingjing Mao
Amanda McGuigan
Saya Okubo
Rebecca Oltheten
Pascalle Paerel
Sandra Quintyn
Sara Ricciardelli
Rebeca Taboada Rivas
Tess Sturmann
Antonina Tchirpanlieva
Wendeline Wijkstra
Young Gyu Choi
Rohan Dunham
Dario Elia
Vincent Hoffman
Sebastien Galtier
Vlad Ilcenco
Matthew Pawlicki-Sinclair
Miles Pertl
Bastiaan Stoop
Wolfgang Tietze
Davit Vardanyan
élèves
Hannah Grennell
Michelle Murphy
Clotilde Tran-Phat
Martina Verbeni
Remy Catalan
adspiranten
Floor Eimers
Chanquito van Hoeve
Skyler Martin
19

20
artistiek directeur algemeen directeur
Ted Brandsen
hoofd artistieke staf
Rachel Beaujean
artistieke staf
Guillaume Graffin
balletmeester
Sandrine Leroy
choreologist / repetitor
Els van der Plas
zakelijk leider
Janine Dijkmeijer
Judy Maelor-Thomas
balletmeester
Rinat Gizatulin
senior balletdocent
vaste choreografen
Hans van Manen Krzysztof Pastor
Alan Land
balletmeester
Félipe Diaz
balletmeester
Postbus 2023
2002 CA Haarlem
info@hollandsymfonia.com
www.hollandsymfonia.com
holland symfonia
ermanno florio dirigent
Holland Symfonia, het Nederlands Ballet- en Symfonieorkest, is de
vaste partner van Het Nationale Ballet en Nederlands Dans Theater en
begeleidt Het Nationale Ballet al sinds 1965. In 2012 werd het orkest
geconfronteerd met een bezuiniging op de instandhoudingsubsidie van
meer dan 65 procent en dreigde opheffing. Uiteindelijk is de kernfunctie
balletbegeleiding en het daarbij behorende subsidiebudget toch aan
Holland Symfonia toegewezen.
Het nieuwe orkest zal per 1 januari 2013 nog bestaan uit een vaste bezetting
van 45 musici aangevuld met musici met een freelance aanstelling.
Met die formatie - en daarbij behorende kleine stafformatie - zal dit nieuwe
begeleidingsorkest voorstellingen begeleiden van Het Nationale Ballet
en Nederlands Dans Theater. Bovendien zal het orkest educatieve concerten
blijven verzorgen in en voor het Concertgebouw in Amsterdam,
Het Muziektheater Amsterdam en elders in Nederland.
Met Het Nationale Ballet treedt het orkest in het seizoen 2012-2013 op in
De hand van de meester, Carmen, Paquita, Bolero, Cinderella, Best of
Balanchine, Romeo en Julia en Shen Wei | David Dawson.
De Canadees-Italiaanse dirigent Ermanno Florio studeerde directie aan
de Universiteit van Toronto bij Sir Andrew Davis. Hij vervolgde zijn
opleiding aan de beroemde Toho Gakuen Muziekschool in Japan, en
bij Franco Ferrara en Sergiu Celibidache.
Florio heeft een groot aantal gerenommeerde orkesten in Europa,
Noord-Amerika en Azië geleid. Behalve symfonische concerten heeft
hij opera’s en balletten gedirigeerd in grote operahuizen als het Teatro
alla Scala in Milaan, The Royal Opera House in Londen, de Parijse
Opéra Bastille en The Metropolitan Opera in New York.
Sinds 2004 is Ermanno Florio muzikaal leider van Het Nationale
Ballet.

22
het nationale ballet dankt:
subsidiënten
Nationale
Balletacademie
Informatie over audities en open dagen
www.nationaleballetacademie.nl
De Nationale Balletacademie is als
enige balletopleiding in Nederland
gelieerd aan Het Nationale Ballet
teksten Astrid van Leeuwen eindredactie Margriet Prinssen, Astrid van Leeuwen planning en
productie Marjolijn Vis coverfoto Ruud Baan foto achterzijde Ruud Baan foto’s binnenwerk
Deen van Meer, Erwin Olaf, Angela Sterling grafisch ontwerp Sander van der Duin, Martin
Pyper [omslag] lay-out Sander van der Duin druk Stadsdrukkerij Amsterdam N.V. uitgever Het
Nationale Ballet postadres Postbus 16822, 1001 RH Amsterdam bezoekadres Waterlooplein 22,
1011 PG Amsterdam telefoon [020] 551 82 25 fax [020] 551 80 70 email info@het-ballet.nl
Fotografie Antoinette Mooy
Wij geloven in sprookjes!
U OOK?
Draag bij aan het gloednieuwe ballet Cinderella!
Sponsor een paar gouden spitzen,
een van de maskers, kostuums,
kroonluchters of de magische boom!
Meer informatie:
www.het-ballet.nl/steuncinderella
23

wereldpremière
choreografie: Christopher Wheeldon
muziek: Sergej Prokofjev
13 dec. '12 t/m 1 jan. '13
24
Erica Horwood
betoverend
sprookjesballet