2 ”Alles valt of staat met een goede organisatie” Met de Jong & Laan

Wetsvoorstel:
Verplichte mestverwerking
en mestplaatsingsovereenkomsten
In oktober 2011 zijn de plannen voor het toekomstig mestbeleid bekendgemaakt.
Dit plan is opgebouwd in drie sporen:
• vooraf mestafzet regelen (inclusief verplichte mestverwerking);
• het voerspoor;
• de inzet van kunstmestvervangers.
Wetsvoorstel
Onlangs is een wetsvoorstel naar de Tweede Kamer gestuurd.
Hiermee wordt in eerste instantie invulling gegeven
aan het eerste spoor: vooraf mestafzet regelen. Het is de
bedoeling dat per 1 januari 2013 een nieuw stelsel voor
mestafzet in de Meststoffenwet wordt opgenomen.
Drie stappen
In het voorgestelde systeem zijn drie stappen te onderscheiden:
• Er dient vooraf te worden vastgesteld of er een mestoverschot
op het bedrijf ontstaat (mestproductie minus
plaatsingsruimte op eigen bedrijf).
• Een gedeelte van het eventuele mestoverschot, uitzonderingen
daargelaten, moet verplicht worden verwerkt.
• Voor het resterende deel dienen mestplaatsingsovereen-
komsten te worden afgesloten.
Uiteindelijk mag een bedrijf niet meer dierlijke meststoffen
produceren dan er mestplaatsingsruimte op het eigen bedrijf
beschikbaar is of gecontracteerd is. De mestproductie en
mestplaatsingsruimte worden uitgedrukt in kilogrammen
fosfaat. De stikstof blijft dus buiten beschouwing.
Mestproductie
De geschatte mestproductie wordt op dezelfde manier
vastgesteld als de bepaling in het kader van de gebruiksnormenberekening:
voor graasdieren via forfaits of de BEX
en voor de staldieren door middel van de stalbalans.
De eventueel uitgeschaarde dieren naar bijvoorbeeld
natuurterrein tellen ook voor het nieuwe systeem niet mee
voor de mestproductie op het landbouwbedrijf. De voorraden
mest worden in het nieuwe systeem buiten beschouwing
gelaten.
Mestplaatsingsruimte eigen bedrijf
De mestplaatsingsruimte op het eigen bedrijf wordt bepaald
op basis van de landbouwgrond, die het bedrijf op 15 mei
in gebruik heeft. De gebruiksruimte in het kader van
de gebruiksnormenberekening is gelijk aan de mestplaatsingsruimte.
Voorbeeld
Stel een bedrijf verwacht in 2013 een productie te realiseren
van 8.000 kg fosfaat. Het bedrijf heeft 60 ha grond in gebruik
met een gemiddelde fosfaatgebruiksnorm van 90 kg fosfaat
per ha. De mestplaatsingsruimte is 60 x 90 = 5.400 kg
fosfaat. Het mestoverschot is 2.600 kg fosfaat. Een gedeelte
van dit mestoverschot moet verplicht worden verwerkt.
Voor het resterende deel moeten mestplaatsingsovereenkomsten
worden afgesloten.
Verplichte mestverwerking
Het deel van het overschot dat verplicht moet worden
verwerkt, wordt uitgedrukt in een percentage van het
mestoverschot (verwerkingspercentage). Dit percentage
zal per regio en mogelijk ook per diersoort of mestsoort
verschillend worden vastgesteld. In het wetsvoorstel wordt
onder mestverwerking het volgende verstaan: dierlijke mest
zodanig behandelen, dat het eindproduct geen dierlijke
mest meer is of export van dierlijke mest.
”Het is de bedoeling dat per
1 januari 2013 een nieuw
stelsel voor mestafzet
in de Meststoffenwet
wordt opgenomen”
Verwerkingspercentages
Staatssecretaris Bleker heeft in een brief aan de Tweede
Kamer aangegeven dat de verwerkingspercentages worden
vastgesteld per regio. Er wordt aangesloten bij de regioindeling
voor de dierrechten. In de volgende tabel zijn de
verwerkingspercentages opgenomen. De percentages voor
2014 en 2015 zijn indicatief.
2013 2014
Voorlopig
Regio Zuid 10% 30% 50%
Regio Oost 5% 15% 30%
Regio Overig 0% 5% 10%
Verwerkingspercentages per regio voor de jaren 2013 t/m 2015
2015
Voorlopig
Mestverwerkingsovereenkomst
Voor de hoeveelheid mest die in 2013 verplicht moet
worden verwerkt, moet een bedrijf uiterlijk 15 mei 2013
een mestverwerkingsovereenkomst (MVO) met een ver -
werker hebben afgesloten. De MVO’s moeten ook uiterlijk
op die datum elektronisch bij DR worden ingediend.
Bedrijven met een beperkt mestoverschot (in kg fosfaat)
kunnen wellicht vrijgesteld worden van de verwerkingsplicht.
Overdracht mestverwerkingsplicht
In het wetsvoorstel is ook de mogelijkheid opgenomen de
mestverwerkingsverplichting van een bedrijf over te dragen
naar een ander bedrijf. Dit bedrijf moet dan meer mest
laten verwerken. Het is op dit moment niet zeker of deze
mogelijkheid al in 2013 wordt geboden en wat hiervoor
dan de voorwaarden worden.
Mestplaatsingsovereenkomsten
Voor het deel van het (ingeschatte) mestoverschot waarvoor
geen MVO’s zijn afgesloten, moeten mestplaatsingsovereenkomsten
(MPO’s) worden afgesloten. Dit kan bijvoorbeeld
met een akkerbouwer. Deze MPO’s moeten uiterlijk 15 mei
2013 worden afgesloten met een bedrijf die mestplaatsingsruimte
beschikbaar heeft. De MPO’s moeten ook uiterlijk
op die datum elektronisch bij DR worden ingediend.
Een MPO kan alleen worden afgesloten tussen landbouwers
of met een verwerkende onderneming. In plaats van vooraf
een MPO af te sluiten, kan er ook voor worden gekozen
om uiterlijk 15 mei 2013 mest af te voeren naar een ander
landbouwbedrijf en dit mesttransport als MPO ’te laten
registreren’.
Vanaf 2014
Vanaf het jaar 2014 moeten MVO’s uiterlijk 31 december van
het voorafgaande jaar zijn afgesloten en ingediend. Voor het
jaar 2014 dienen uiterlijk op 31 december 2013 de MVO’s
afgesloten te zijn. De overige genoemde data blijven ook
vanaf 2014 van toepassing.
”Vanaf het jaar 2014 moeten
MVO’s uiterlijk 31 december
van het voorafgaande jaar
zijn afgesloten en ingediend”
Hoeveel fosfaat verwerken?
In tegenstelling tot het jaar 2013 dient vanaf het jaar 2014
de mestverwerkingsplicht berekend te worden op basis van
de MVO’s en MPO’s van het voorgaande jaar.
Voorbeeldbedrijf
Een bedrijf heeft in 2013 voor 130 kg fosfaat MVO’s en voor
2.470 kg fosfaat MPO’s afgesloten. Voor het jaar 2014 moet
het bedrijf 15% (voorlopig verwerkingspercentage voor
gebied Oost) van 2.600 is 390 kg fosfaat verwerken.
Hiervoor moet het bedrijf uiterlijk op 31 december 2013 een
MVO afsluiten.
Stel het bedrijf verwacht in 2014 10.000 kg fosfaat te
pro duceren (productie 2013: 8.000 kg) en heeft een gelijke
fosfaatgebruiksruimte van 5.400 kg. Het verwachte overschot
in 2014 is dan 4.600 kg waarvan 390 verplicht wordt
verwerkt. Het bedrijf moet het overschot wel volledig
verantwoorden en uiterlijk op 15 mei 2014 nog voor 4.210 kg
fosfaat MPO’s afsluiten. De verwerkingsplicht in 2015 wordt
vervolgens gebaseerd op het mestoverschot van 2014.
Verantwoordingsplicht
Naast de verplichting tot het afsluiten van MVO’s en MPO’s
blijft de huidige gebruiksnormensystematiek bestaan. Bij een
eventuele controle (achteraf) zullen de volgende punten
worden gecontroleerd:
• Of het bedrijf voldoende MVO’s heeft afgesloten;
• Of het bedrijf voldoende MPO’s heeft afgesloten;
• Of het bedrijf voldoet aan de gebruiksnormen
(verantwoordingsplicht meststoffen).
Rol intermediairs
In het voorstel wordt uitgegaan van één-op-één contracten.
Dit betekent dat intermediairs alleen bemiddelend kunnen
optreden. Intermediairs kunnen dus niet zelf, zoals in het
oude systeem van mestafzetcontracten wel het geval
was, enerzijds contracten afsluiten met akkerbouwers en
anderzijds voor de gecontracteerde hoeveelheid fosfaat
met veehouders contracten afsluiten.
Goed Boeren september 2012 | 8 Goed Boeren september 2012 | 9