KEIHARD DOOR DE EEUWEN HEEN - Afdeling

MAANDBLAD VAN JAARGANG 5 NUMMER 8 SEPTEMBER 2006
KEIHARD DOOR DE EEUWEN HEEN

MAAK JE COLLEGA LID!
De vakantie zit er op. Jammer! Hopelijk hebt u een mooie tijd gehad. Gelukkig vinden vaklieden ook in hun werk veel
voldoening, dus gaan ze er gewoon weer tegenaan. Ook wij van FNV Bouw zijn alweer volop aan de slag. Voor u als lid.
En graag ook voor uw nog ongeorganiseerde collega’s. Dus: maak ze lid. Want samen staan we sterker.
Als je iemand inschrijft als lid, doen wij wat terug. Je kunt kiezen uit 9 euro of een waardebon om te sparen voor één van de cadeaus uit onze folder.
JA, IK WORD LID!
Naam m / v
Straat | Huisnummer
Postcode | Plaats
Telefoonnummer
E-mail
Geboortedatum
Ik werk bij ... te ...
Mijn functie / beroep
BETAALWIJZE Automatische afschrijving (maandelijks) van
DATUM HANDTEKENING
WWW.FNVBOUW.NL
Nationaliteit
rekeningnummer:
Acceptgirokaart (€ 0,25 per maand duurder)
AANGEMELD DOOR:
Naam
Straat | Huisnummer
Postcode | Plaats
Ik kies voor:
Waardebon
9 euro werverspremie op rekeningnummer:
CONTRIBUTIE: Fulltime boven 22 jaar: € 13,90.
Parttime minder dan 20 uur: € 8,27 (stand juli 2006).
OPSTUREN NAAR: FNV Bouw | Ledencontact
Antwoordnummer 13, 3440 VB Woerden. (Postzegel niet nodig)
0900 FNV BOUW (0900 368 2689)
05-905
Foto omslag: Chris Pennarts
afbouw meubel- en hout woningcorporaties waterbouw
bouw
4 BONT
6 NIEUWE WW PAST IN MISSIE KABINET
7 RECHTER VERBIEDT SPAARREGELING OVERUREN
10 MENZIS UIT OP MOOIE BAND MET DE FNV
Roger van Boxtel is topman bij Menzis, de zorgverzekeraar waarmee
de FNV in zee ging. In dit nummer een interview met de voormalig
D66-minister. “Wij hopen op een mooie band met de FNV”
14 DE ZAAK GROENEVELD
16 IN BEELD
18 VLUCHTELING UIT BOSNIË WORDT KADERLID FNV BOUW
22 GEMENGD BEDRIJF
25 COLUMN LODEWIJK DE WAAL/IN DE PERS
27 WE KUNNEN NIET ZONDER BAKSTEEN
Vreselijk eenvoudig en onwaarschijnlijk nuttig: de baksteen.
Nederland zou er anders uitzien zonder dit broodje gebakken klei.
In dit nummer van FNV Bouw Magazine acht pagina’s waarop de
baksteen centraal staat.
36 REA-BEGELEIDERS VOOR RAAD EN DAAD
Morele ondersteuning en hulp bij de ingewikkelde papierwinkel.
Daarmee loodsen de zogenaamde re-integratiebegeleiders van
FNV Bouw werkloze of arbeidsongeschikte leden langs de instanties
bij hun terugkeer naar de arbeidsmarkt.
40 WERKERS IN BEELD: DE SLIKWERKER
44 FNV VOORDEELPAGINA’S
46 BONDIG
49 PUZZEL
50 WEGWIJS
COLOFON
FNV Bouw Magazine
Jaargang 5, nummer 8, september 2006
Redactie & medewerkers Peter van der Aa (hoofdredactie),
Monique Akanni (redactie-assistentie), Stephanie
Jansen, Bert Janssen (fotografie), Louis Jongeleen,
Mariska Siebring, Mieneke van der Wekken
(opmaak).
Redactie-adres Postbus 520, 3440 AM Woerden
T 0348 575 575, F 0348 414 897, redactie@fnvbouw.nl
Advertenties PSH publishing support, Postbus 30095,
6803 AB Arnhem, T 026 75 01 860 F 026 75 01 802
E oscar.vd.bosch@psh.rsdb.nl
Lithografie Ziezo, Maarssen
Druk Senefelder Misset, Doetinchem
Uitgave & copyright FNV Bouw Magazine is het
maandblad van FNV Bouw en een uitgave van de
Stichting FNV Pers. Overname van teksten is alleen
toegestaan met bronvermelding; op beeld berust
copyright.
ISSN 1570-1395
Adressen en telefoonnummers van FNV Bouw
voor informatie, lidmaatschapszaken, contributie,
adreswijziging enz. staan op pagina 50.
Veel informatie is te vinden op de internetsite van
FNV Bouw: www.fnvbouw.nl.
10
27
36
INHOUD
FNV BOUW MAGAZINE SEPTEMBER 2006 3

DOOR PETER VAN DER AA
WONING KLAAR IN EEN WEEK NEDERLAND ALS BOUWMUSEUM
Het langdurig verbouwen van oudere huizen behoort straks tot het
verleden. Tenminste als het ‘flitsbouw’-project van de faculteit
Natuur en Techniek van de Hogeschool Utrecht levensvatbaar blijkt.
Zes studenten hebben een concept ontwikkeld om een huis in één
week tot de grond toe af te breken en weer op te bouwen. Dat lijkt
onmogelijk maar dat is het niet, zo vertelt één van de studenten in
het hogeschoolblad Trajectum. Volgens hem is het haalbaar om een
tussenwoning in één à anderhalve dag te slopen en vervolgens
meteen weer op te bouwen. Dat gebeurt met elementen die in de
fabriek worden geproduceerd. De wanden zijn stalen frames met
purschuim en de vloeren worden gemonteerd aangeleverd. De
opdrachtgever kan zelf aangeven welke indeling hij wil en wat voor
soort gevel. De woning is in een week behangklaar, compleet met
keuken, badkamer en toilet. Het concept is een afstudeerproject en
zal in de toekomst door nieuwe lichtingen studenten verder worden
uitgewerkt.
KIJKEN IN JEZELF LANGS DE
SNELWEG BIJ OEGSTGEEST
Deze zomer is langs de snelweg A44 bij Oegstgeest een
begin gemaakt met de bouw van een 35 meter hoog pand
waarin de vorm van een menselijk lichaam is verwerkt. Dit
wordt ‘Corpus’, een belevingscentrum over het menselijk
lichaam. De aannemer van het transparante gebouw met
een totale oppervlakte van bijna tienduizend vierkante
meter, is Heddes Bouw. Tijdens een educatief dagje uit reist
de bezoeker vanaf volgend najaar door de mens en leert zo
de functies van zijn eigen lichaam kennen. Het programma
bestaat uit diverse orgaantheaters, exposities en films.
Corpus is een initiatief van het ministerie van Welzijn,
Volksgezondheid en Cultuur samen met een aantal andere
instellingen en bedrijven. Verwacht wordt dat straks jaarlijks
220 duizend bezoekers een kijkje komen nemen in
zichzelf.
Foto Corpus
NIET TE STUITEN!?
De uitvinding van het wiel wordt graag aangehaald als
een mijlpaal in de geschiedenis. Daar wil ik niks aan
afdoen, ook al sta ik me tweemaal daags te ergeren
tussen al zijn nazaten. Maar die van de baksteen mag
er ook zijn. Een stuk gebakken klei in rechthoekige,
stapelbare vorm, meer is een baksteen eigenlijk niet.
Evengoed helpt hij de mensheid al duizenden jaren
lang aan onderdak. En is een groot deel van ons cultuurgoed
eruit opgebouwd.
Het wiel en de baksteen stammen ruwweg uit dezelfde
periode, zo’n dikke vijfduizend jaar geleden. Wanneer
het wiel Nederland binnenrolde weet ik niet maar met
de baksteen maakten we pas kennis in de Romeinse
tijd. Samen met veel andere noviteiten brachten de
legers van Caesar hem tegen het begin van onze jaartelling
mee op hun veroveringstocht naar het noorden.
Veel zagen we er in die tijd kennelijk nog niet in want
toen de Romeinen na een paar eeuwen verdwenen,
namen ze de baksteen weer mee terug.
Pas diep in de middeleeuwen dook de baksteen weer
op in de lage landen. En begon aan een opmars die
niet meer te stuiten zou blijken. Nederland was met
zijn klei langs de grote rivieren natuurlijk ideaal voor
de fabricage. Het hoogtepunt van de productie lag in
de jaren zeventig van de vorige eeuw. We maakten er
toen 2,5 miljard per jaar. Dat is inmiddels wat teruggelopen
door de opkomst van veel nieuwe bouwmaterialen
zoals beton, glas en metaal. Maar de baksteen
blijft een sterke speler op de bouwmarkt. Hij is onoverwinnelijk
als het gaat om een combinatie van mooi,
warm en duurzaam.
Er is één omstandigheid die de baksteen zou kunnen
stuiten. En dat is een gebrek aan metselaars. Doordat er
op termijn een tekort dreigt aan vaklieden, worden
nieuwe methoden bedacht om bakstenen te verwerken.
Je kunt prefab-muren maken in de fabriek. En er zijn
systemen ontwikkeld om ze zonder gebruik van specie
vast te klikken, aan strips te hangen of zelfs te rijgen.
Maar dat is allemaal behelpen. De baksteen verdient
toch eigenlijk ouderwets, degelijk metselwerk.
Dit nummer van FNV Bouw Magazine is voor een deel
uit baksteen opgebouwd. U kunt lezen over de geschiedenis
van de baksteen, de toepassingsmogelijkheden
en nieuwe ontwikkelingen. Weer een nummer
dus dat staat als een huis.
MOOI INGEPAKT
Gezien in St.-Petersburg deze zomer: de grote koepel van de Trinity
kathedraal, keurig ingepakt door de steigerbouwers. Deze Russisch
Orthodoxe kerk uit 1835 wordt in zijn oude luister hersteld na jaren
van verwaarlozing in de communistische tijd.
Foto Peter van der Aa
Spaarpotten, draaiorgels, kikkers of bakstenen, je kunt het
zo gek niet bedenken of Nederland heeft er een museum
over. In totaal zijn er meer dan elfhonderd verzamelplaatsen
voor kunst, cultuur en natuur. Wat er nog niet is, is
een nationaal bouwmuseum. Moet er dat ook nog komen?
Die vraag stelt het blad
Podium van de brancheorganisatie
Bouwend
Nederland aan een
aantal ingewijden.
De meningen zijn natuurlijk
verdeeld. Ja,
zeggen sommigen.
Met als argument dat
het goed is voor
het imago van de
sector om mensen
te laten zien hoe
de bouw bijdraagt
aan oplossingen voor
Illustratie Seven’s Heaven
maatschappelijke problemen.
Maar voor de meeste
ondervraagden hoeft het niet zo nodig. Ze zijn het er eigenlijk
over eens dat Nederland één groot openluchtmuseum is
als het om de bouw gaat. “Het mooiste bouwmuseum is
Nederland zelf”, zegt ex-staatssecretaris Medy van der Laan
van Cultuur. “Iedere generatie bouwt voort op de overgeleverde
historische lagen. Het resultaat is een fascinerende
diversiteit van steden en landschappen.”
SECRETARESSE MILJONAIR
NA PESTERIJEN
Een Londense secretaresse heeft van haar werkgever 1,2
miljoen euro ontvangen vanwege pesterijen op het werk.
Een Britse rechter veroordeelde de bank waar de vrouw
werkte tot het betalen van dit bedrag als genoegdoening. De
36-jarige Helen Green kwam eind 1997 bij de bank in dienst
en werd vanaf dat moment door een aantal collega’s getreiterd.
Die beweerden dat ze stonk en staken daar openlijk de
draak mee. Green kreeg tot twee keer toe een zenuwinzinking.
Volgens de bank viel het allemaal wel mee maar de
rechter was niet gevoelig voor dat zwakke verweer en
kende de forse schadevergoeding toe.
LETSELSCHADE?
FNV Bouw, alles in één hand
4 SEPTEMBER 2006 FNV BOUW MAGAZINE FNV BOUW MAGAZINE SEPTEMBER 2006 5

FNV BLIJFT ZICH VERZETTEN TEGEN
SOLLICITATIEPLICHT VOOR OUDERE WERKLOZEN
NIEUWE WW PAST IN
MISSIE KABINET
OP 1 OKTOBER WORDT DE NIEUWE WERKLOOSHEIDSWET VAN KRACHT. MINISTER DE GEUS KREEG DAAR-
VOOR BEGIN JULI HET GROENE LICHT VAN DE EERSTE KAMER. IN GROTE LIJNEN VOLGT DE REGELING HET
UNANIEME SER-ADVIES DAT IN HET VOORJAAR WERD UITGEBRACHT. EEN ADVIES WAAR FNV BOUW
OVERIGENS TEGEN STEMDE. DE FNV HEEFT BEZWAREN TEGEN ONDERDELEN VAN DE WET, VOORAL WAAR
HET GAAT OM DE SOLLICITATIEPLICHT VOOR OUDEREN. DOOR PETER VAN DER AA. FOTO ANP.
In de ‘gemoderniseerde’ WW wordt de
maximale duur van de uitkering die
een werknemer krijgt bij gedwongen
werkloosheid teruggebracht van vijf
jaar tot drie jaar en twee maanden. Het
duurt lang voor de maximale uitkeringsduur
is bereikt: de werknemer
moet er een arbeidsverleden voor heb-
ben van 38 jaar. De hoogte van de uitkering
is gedurende de eerste twee
maanden 75 procent van het laatstverdiende
loon en daarna 70 procent. De
hogere uitkering in de twee eerste
maanden is een verbetering ten opzichte
van de ‘oude’ WW maar voor het
overige betreft het een verslechtering.
VOLSTREKT ONNODIG “Dit is het
zoveelste staaltje afbraakbeleid van
het kabinet-Balkenende”, zegt Gijs
Rijsdijk, sectorbestuurder uitkeringsgerechtigden
van FNV Bouw. “En
bovendien zijn de maatregelen volstrekt
onnodig. De verslechteringen
in de WW zijn doorgedrukt met het
argument dat het om noodzakelijke
bezuinigingen zou gaan omdat
Nederland er zo beroerd voor stond.
Maar de wet gaat in op het moment
dat het uitstekend gaat met de economie
en minister Zalm de ene meevaller
na de andere scoort.”
MUSEUMPLEIN De sociale voorzieningen
een kopje kleiner maken. Dat
was de grote missie van het kabinet-
Balkenende van CDA, VVD en D66. Dat
is aardig gelukt, ook al is de vakbeweging
er in geslaagd de scherpste kantjes
van de verslechteringen af te slijpen. Zo
kon het vroegpensioen in stand blijven
en werden de WAO-plannen bijgesteld.
Lees verder op pagina 35
FNV BOUW HEEFT EEN KORT GEDING GEWONNEN TEGEN DRIE GROTE WEGENBOUWBEDRIJVEN.
BALLAST NEDAM, BAM WEGEN EN KWS HADDEN OP EIGEN HOUTJE EEN REGELING BEDACHT VOOR
WERKNEMERS OM OVERUREN IN DE ZOMER OP TE SPAREN EN DIE IN DE WINTER ONBETAALD OP TE
NEMEN. DAARMEE OVERTRADEN ZE DE CAO. FOTO TON POORTVLIET.
RECHTER FLUIT WEGENBOUWERS TERUG
OVER SPAARREGELING VOOR OVERUREN
De Utrechtse voorzieningenrechter
mr. S. de Laat maakte in zijn uitspraak
op 1 augustus korte metten
met de regeling van de drie grote
wegenbouwers en vonniste in het
voordeel van FNV Bouw en de twee
andere werknemersorganisaties in de
bouw, die samen het kort geding
hadden aangespannen. De regeling
moet van tafel; bij overtreding van
het vonnis geldt een dwangsom van
tienduizend euro.
ONDERNEMERSRISICO De bedrijven
wilden met hun regeling inspelen op
de discontinuïteit in de wegenbouw.
In de zomer zijn er veel opdrachten;
in de winter weinig. Het is dus lucratief
om de werknemers in de zomer
meer uren te laten maken, zodat ze in
de winter thuis kunnen blijven.
“Maar”, zegt vice-voorzitter John
Kerstens van FNV Bouw, “het feit dat
er ’s winters minder werk wordt aanbesteed
is ondernemersrisico. Dat
mag je niet op de werknemers afwentelen.
Dat probeerden de bedrijven
wel te doen.” Werknemers toonden
zich daar ook verontwaardigd over.
Ze werken zich in de zomer uit de
naad en zitten in de winter op eigen
kosten gedwongen thuis.
TERUGGEFLOTEN Tot bij de laatste caoonderhandelingen
kende de bouw-cao
het zogenaamde ‘jaarmodel GWW’.
Daar wilden de werkgevers vanaf om
per bedrijf een regeling op maat te
In de zomer is er extreem veel werk aan de winkel voor wegenbouwers; in de winter zakt het aantal opdrachten in
kunnen maken. Afgesproken werd
toen dat bij overwerk de bepalingen
in de cao gelden tenzij bedrijven met
de bonden afwijkingen daarvan overeenkomen.
Met veel bedrijven is dat
gebeurd; met Ballast Nedam, BAM We-
gen en KWS lukte dat echter niet. Zij
gingen daarop hun eigen weg en zijn
nu door de rechter teruggefloten.
6 SEPTEMBER 2006 FNV BOUW MAGAZINE FNV BOUW MAGAZINE SEPTEMBER 2006 7

INTERVIEW
10 SEPTEMBER 2006 FNV BOUW MAGAZINE
«MENZIS BETEKENT
NIETS MAAR
WE ZIJN EEN
SOCIAAL BEDRIJF
EN EEN NAAM MET
HET WOORD
‘MENS’ ERIN PAST
ONS DUS WEL»
TOPMAN ROGER VAN BOXTEL VAN MENZIS
IS UIT OP ‘MOOIE BAND’ MET DE FNV
SOCIAAL
IN DE ZORG
FNV-LEDEN VERZEKERDEN ZICH AFGELOPEN VOORJAAR MASSAAL BIJ MENZIS. DE MAATSCHAPPIJ VER-
ZOND MEER DAN 215 DUIZEND POLISSEN AAN VAKBONDSKLANTEN. DE FNV HEEFT DAARMEE HET
GROOTSTE COLLECTIEVE ZORGCONTRACT VAN NEDERLAND. OP VERZOEK VAN DE BONDEN ONTWIKKELT
MENZIS NIEUWE AANVULLENDE VERZEKERINGEN, WAARONDER EEN GOED PAKKET MET FYSIOTHERAPIE
VOOR FNV BOUW. DOOR PETER VAN DER AA. FOTO’S BERT JANSSEN.
Op 1 januari 2006 werd de nieuwe Zorgverzekeringswet van
kracht. Daarin verdween het onderscheid tussen ziekenfonds
en particulier. Consumenten konden kiezen tussen vele aanbieders
op de zorgverzekeringsmarkt en stapten ook massaal
over. De FNV sloot een collectief contract met Menzis. Bondsleden
namen ruim 215 duizend polissen af; bij FNV Bouw
was de deelname relatief het hoogst. Tijd voor een gesprek
met de grote baas bij Menzis, Roger van Boxtel. De oudminister
van D66 voor Grote steden- en Integratiebeleid in
het tweede kabinet-Kok studeerde korte tijd medicijnen en
was tijdens zijn Tweede Kamerlidmaatschap woordvoerder
volksgezondheid. Het was dus niet zo gek dat hij na zijn
afscheid van de politiek koos voor een hoofdrol in de zorg.
BENT U TEVREDEN OVER HET AANTAL POLISSEN DAT VIA DE FNV-
COLLECTIVITEIT IS AFGESLOTEN?
“Je hebt tevoren geen idee waar je op moet rekenen. We
dachten via de FNV toch zeker vijftigduizend polissen te
kunnen afsluiten. Dat aantal is dus ver overtroffen. Prachtig
natuurlijk. We doen er alles aan om daar per 1 januari, als
mensen opnieuw kunnen overstappen, nog een slag overheen
te maken. We hebben met de FNV een contract voor
drie jaar. In die tijd hopen we een mooie band op te
bouwen. Als we het naar tevredenheid doen, kunnen we
ook daarna door met elkaar.”
MENZIS WAS NIEUW. JULLIE KWAMEN VANUIT HET NIETS.
“De naam Menzis bestond al een poosje. Zo noemden we de
kleine holdingmaatschappij boven de samenwerkende
zorgverzekeraars Amicon en Geové. Toen die twee bij de
introductie van de nieuwe Zorgverzekeringswet op een
gezamenlijk nieuw merk wilden overgaan, samen met een
derde partner NVS, hebben we daar de naam Menzis voor
gekozen. Die moesten we met één campagne in de markt
zien te zetten. Daar hebben we hard aan getrokken. We zijn
ook ‘op z’n vakbonds’ het land ingegaan, naar de mensen
FNV BOUW MAGAZINE SEPTEMBER 2006 11

toe. Met succes: vorig jaar had nog niemand van Menzis
gehoord en nu scoren we 80 procent naamsbekendheid.”
MENSEN ERGERDEN ZICH WEL AAN DIE DURE CAMPAGNES.
“We hadden geen keus. Als je niemand vertelt dat je er bent,
sta je met lege handen. Ik weet hoe er tegen die campagnes
werd aangekeken maar mensen zijn er ook dubbel in. Aan de
ene kans verwijten ze ons dat we veel reclame hebben
gemaakt. Maar als je dan vraagt waarom ze voor Menzis
hebben gekozen, zeggen ze: omdat het een bekende naam is.”
OVER DIE NAAM GESPROKEN. WAT BETEKENT MENZIS EIGENLIJK?
”Helemaal niks. De naam is ooit bedacht voor die holdingmaatschappij.
Maar hij past ons. We zijn een sociaal bedrijf en
met het woord ‘mens’ in de naam, kunnen we dus wel wat.”
MENZIS CLAIMT ‘MAATSCHAPPELIJK BETROKKEN EN SOCIAAL
VOORUITSTREVEND’ TE ZIJN. WAT ONDERSCHEIDT JULLIE VAN DE
CONCURRENTIE?
“Ik ga niet lopen roepen dat wij beter zijn dan anderen. Maar
wij hebben wortels in een ziekenfondsverleden. Niet commercieel
dus maar gebaseerd op onderlinge waarborg, op
solidariteit. Ons hoogste orgaan is nog steeds de ledenraad.
Betrokkenheid met mensen zit in onze genen. We zijn geprofessionaliseerd
om mee te kunnen in de marktwerking. Ik
heb vroeger in de Tweede Kamer wel eens gezegd dat in de
gezondheidszorg markt moet zijn waar markt kan en sociaal
waar sociaal moet. Dat is nog steeds mijn filosofie.”
HOE KIJKT U TERUG OP DE INTRODUCTIE VAN DE NIEUWE WET?
“Er is onvoorstelbaar veel in beweging gekomen. Drie miljoen
Nederlanders zijn overgestapt naar een andere verzekeraar.
Ook bij ons was het hectisch. Ook wij hebben niet kunnen
voorkomen dat onze callcentra onbereikbaar zijn geweest. Dat
is het ergste dat je kan gebeuren. We hebben honderden extra
mensen ingehuurd en speciaal getraind; onze eigen medewerkers
hebben ongelooflijk veel overuren gemaakt. Het is zuur
als je dan nòg vastloopt. Zo’n mega-operatie maak je ook maar
één keer mee. We hebben een miljoen mutaties verwerkt van
mensen die de overstap maakten van of naar een andere verzekeraar
of die een wijziging wilden in hun pakket. En we
hebben anderhalf miljoen telefoontjes gekregen.”
IS DE ZAAK INMIDDELS ONDER CONTROLE?
“We zijn in rustiger vaarwater gekomen. De problemen die in
de aanloopfase zijn ontstaan, hebben we kunnen oplossen.
We hebben bijvoorbeeld FNV-leden van wie de overstap naar
ons door de hectiek is mislukt een financiële compensatie
gegeven. Dat is allemaal gladgestreken. Ik ben te gast geweest
in de federatieraad van de FNV om de hele operatie van dit
voorjaar te evalueren. Daar was men kritisch maar al met al
hebben we complimenten gekregen. Over de kwaliteit van de
dienstverlening is de FNV ook tevreden.”
Wie is Roger van Boxtel?
Geboren in 1954 in Tilburg.
Studeerde kort medicijnen en
daarna rechten aan de
Universiteit van Amsterdam.
Was van 1994 tot 1998
Tweede Kamerlid voor D66
en aansluitend tot 2002
minister voor Grotesteden- en
Integratiebeleid in Paars-II.
Sinds 1 januari 2003 werkzaam
bij Menzis, thans als voorzitter van
de raad van bestuur.
DE RUST IS BETREKKELIJK WANT ER STAAT EEN NIEUWE GROTE
FUSIE OP STAPEL WAARBIJ U BETROKKEN BENT.
“Menzis, Agis en de zorgverzekeringspoot van Delta Lloyd
gaan samen in een nieuwe zorgverzekeraar. Dat wordt in
grootte de tweede van Nederland met vier miljoen verzekerden.
Het wachten is op toestemming van de NMa, de
Nederlandse Mededingingsautoriteit. We verwachten in
oktober uitsluitsel. Het is een stap die past in de schaalvergroting
die in de hele zorgsector gaande is. Als bestuur heb
je weinig keus: je moet mee of je mist de boot.”
U NOEMDE DE LEDENRAAD. HOE FUNCTIONEERT DIE EN WIE
ZITTEN DAAR IN?
“Al onze verzekerden kunnen zich kandidaat stellen voor
de ledenraad. Een speciale commissie stelt de raad samen
en houdt er rekening mee dat die een dwarsdoorsnede
vormt van ons cliëntenbestand. De raad bestaat uit ongeveer
vijftig mensen en komt vier keer per jaar bijeen. Ik ben
daar altijd bij. Zo’n ledenraad wordt wel eens oubollig
gevonden maar daar ben ik het niet mee eens. Hij representeert
onze achterban. Tijdens die bijeenkomsten worden de
goede vragen gesteld, hoor je wat mensen in de praktijk
tegenkomen, wat ze denken. Ik beluister nog wel eens iets
wat me verbaast. Aha, denk ik dan, doen wij dat zo!”
HEEFT DE FNV ALS GROOTSTE KLANT EXTRA INVLOED?
“Ja, op twee manieren. In de eerste plaats zijn de FNV-verzekerden
overbedeeld in de ledenraad. Eigenlijk is de bepaling
dat een collectiviteit niet met meer dan drie leden in de
raad vertegenwoordigd mag zijn. Van de FNV zitten er nu
zeven in. Maar ook de FNV-top houdt nauwlettend in de
gaten hoe Menzis opereert. Op verzoek van de FNV gaan we
een paar nieuwe pakketten ontwikkelen voor de leden. Zo
maken we voor FNV Bouw een aanvullend pakket waarin de
fysiotherapie goed geregeld is.”
FNV BOUW MAGAZINE SEPTEMBER 2006 13

DE ZAAK
Piet Groeneveld
DE KERN VAN DE ZAAK Rinus van der Brug, schaderegelaar
Bureau Beroepsziekten FNV: “De heer Groeneveld
en zijn collega’s kregen destijds willens en wetens
door de werkgever teveel werk aangeboden. Hierdoor
konden zij met name in de avonduren geen vrij nemen
en niet ontspannen. Het werk van vijf dagen werd in
vier dagen gedaan, en daarnaast draaide men overuren.
Wij konden dit bewijzen. Dit is dan ook de reden
waarom het in deze zaak tot een regeling is gekomen.
De lezer kan ervan leren dat hij of zij moet uitkijken met
het alsmaar maken van overuren. Geld is belangrijk,
maar je gezondheid nu en op langere termijn is nog
belangrijker.”
14 SEPTEMBER 2006 FNV BOUW MAGAZINE
DE ZAAK GROENEVELD. TIMMERMAN/VOORMAN PIET
GROENEVELD (53) KREEG EEN BURN-OUT DOOR TE HOGE
WERKDRUK. BUREAU BEROEPSZIEKTEN FNV EISTE EEN
SCHADEVERGOEDING. DOOR STEPHANIE JANSEN. FOTO
BERT JANSSEN.
MOE
“Het bouwbedrijf wilde me destijds graag hebben. Ze kenden me en
wisten dat ik een harde werker was. Ik ging aan de slag als timmerman/voorman.
Ik kwam soms ver van huis te werken, in Delfzijl,
Hoogeveen, Veendam. Ik logeerde dan in een pension, meestal met een
paar collega’s. We maakten lange werkdagen, van zeven tot vijf, en
gingen na het avondeten door tot negen of tien uur. Op vrijdag hadden
we officieel vrij, maar in de praktijk werkte ik de hele ochtend, onder
meer om materialen klaar te zetten en administratieve taken af te handelen.
In het weekend lag ik vaak thuis op de bank om bij te komen. De
vermoeidheid sloop er langzaam in. Op kantoor gaf ik aan dat de werkdruk
te hoog was. De bedrijfsleider raadde aan af en toe even in de keet
te gaan zitten om uit te rusten. Maar dat is mijn aard niet, dus ik ging
door. Tot mijn vrouw me op een dag zittend op mijn knieën onder de
douche aantrof. Ik kon letterlijk niet meer op mijn benen staan. Zo kan
het niet langer, zei ze. Ik meldde me ziek en ging een weekje naar Terschelling
om uit te waaien. Het hielp niet. Ik was op, zowel lichamelijk
als geestelijk. Ik lag hele dagen in bed. In overleg met de arbo-arts gaf ik
mezelf een paar maanden tijd, maar ik knapte niet op. Een jaar na die
eerste ziekmelding werd ik volledig afgekeurd wegens burn-out. Dat was
een verademing: de druk was eraf. Ik hoefde even niks meer. Toen
kwamen de emoties los. Waarom had het bedrijf niet naar mijn signalen
geluisterd? Achteraf denk ik wel eens: had ik maar een gebroken been
gehad, dan was tenminste duidelijk dat me iets mankeerde.
Pas na ruim twee jaar kon ik weer energie opbrengen om af en toe naar
de werkplaats te gaan om iets te doen. Dat waren kleine karweitjes,
zoals opruimen, spullen klaarzetten, wat schilderwerk. Op den duur
was ik zo’n vijftien uur in de week in touw. Ik vroeg me af of daar een
kleine vergoeding tegenover kon staan. Toen ik dat bij de bedrijfsleider
aankaartte, kreeg ik de kous op de kop. Wie dacht ik wel niet dat ik
was, was zijn reactie. Ik voelde me als een hond behandeld. Toen ging
bij mij een knop om. Ik heb de bond benaderd. Bureau Beroepsziekten
FNV heeft een schadevergoeding geëist. Het bedrijf had nauwelijks verweer.
Er is 45 duizend euro betaald.
Inmiddels is het bijna zeven jaar geleden dat ik ziek werd. Ik ben nog
steeds voor 45-65 procent afgekeurd. Sinds kort heb ik een nulurencontract
bij een timmerwerkplaats. Daar ben ik blij om, ik heb weer wat
om handen, hoor er weer een beetje bij. Het geld staat op de bank. We
besteden het deels aan de jaarplaats van de stacaravan, die mijn vrouw
en ik hebben om tot rust te komen.”

Terwijl de meeste bouwvakkers van
een welverdiende vakantie genoten,
timmerden hun jonge collega’s er
lustig op los. Zoals hier in Nijmegen.
Foto Bert Janssen
IN BEELD

VLUCHTELING UIT VOORMALIG JOEGOSLAVIË
STAPT IN AFDELINGSBESTUUR VAN FNV BOUW
VAN BOSNIË
NAAR NEDERLAND
TUSSEN STJEPHAN TURBIC UIT BOSNIË EN DE AFDELING BRUNSSUM
VAN FNV BOUW BESTAAT EEN BIJZONDERE BAND. DE IJZER-
VLECHTER WAS ZO BLIJ MET DE HULP DIE HIJ VAN DE BOND KREEG,
DAT HIJ WAT TERUG WILDE DOEN: HIJ STAPTE IN HET AFDELINGS-
BESTUUR. DOOR MARISKA SIEBRING. FOTO’S BERT JANSSEN.
In de kleine woonkamer van de
familie Turbic in Brunssum zitten vier
mannen gebroederlijk achter een stuk
vlaai. Stjephan (57) en zijn oudste zoon
Dado (32) Turbic vertellen hun verhaal;
twee bestuurders van de afdeling
Brunssum luisteren mee. De familie
sloeg in 1994 op de vlucht voor de oorlog,
die twee jaar daarvoor in het
voormalige Joegoslavië was uitgebroken.
Hun huis en bezittingen, alles
moesten ze achterlaten in Tuzla. Alleen
wat persoonlijke zaken namen ze
mee. Het was een grote beslissing om
weg te gaan, maar in hun omgeving
stonden steeds meer huizen leeg: vele
18 SEPTEMBER 2006 FNV BOUW MAGAZINE
families waren hen al voorgegaan.
“Uiteindelijk gaat het om je leven”, vertelt
Dado die met Limburgse tongval
het woord doet voor zijn vader. “We
wisten niet hoe lang de oorlog zou
gaan duren, en we wilden ergens
anders onze toekomst zoeken. Het is
een goede beslissing geweest, want
nog steeds is er geen toekomst voor
ons in Bosnië.” Ook andere familieleden
van de Turbics waaierden uit
over de wereld, naar Duitsland, Zweden
en Canada.
LEGE WINKELS Stjephan en zijn vrouw
Nina en hun twee zonen Dado en
Latko (27) vluchtten met de auto naar
Nederland. Ze reden rechtstreeks naar
het asielcentrum in Eindhoven. Nederland
was een bewuste keuze. Via-via
hadden ze gehoord dat vluchtelingen
het in ons land beter hadden dan in
bijvoorbeeld Duitsland. Hier konden
ze een opleiding volgen en kregen ze
een cursus Nederlands. Al na enkele
maanden werd de familie een huisje
toegewezen in Brunssum. Ze moesten
wennen aan het comfort in Nederland,
vertelt Dado. “Alles was hier zo anders.
Door de oorlog was ons leven in Tuzla
erg verslechterd. De winkels waren er
leeg. Terwijl hier de etalages vol
liggen. Maar we hebben ons er vooral
over verbaasd dat alles hier zo goed
voor je geregeld wordt. Zelfs de ziektekostenverzekering
betaalden ze voor
ons.”
DE KONINGIN De eerste drie jaren in
Nederland mochten ze niet werken,
in afwachting van een verblijfsvergunning.
Dat hij niet meteen aan de
slag kon, vond Stjephan moeilijk. Hij
wilde liever zijn eigen geld verdienen
dan het zomaar krijgen. Om toch wat
om handen te hebben, deed hij als
klusjesman vrijwilligerswerk voor de
gemeente. In de woningen die aan
vluchtelingen werden toegewezen,
voerde hij reparaties uit. Zijn vrouw
maakte die huizen schoon en deed
vertaalwerk voor de gemeente. Iets
terug willen doen voor de gemeenschap,
vindt Stjephan de normaalste
zaak van de wereld. Hij was slechts
een paar maanden in Nederland, toen
in 1995 door een overstroming van de
Maas een deel van Limburg onder
water liep. Hij stond meteen klaar om
te helpen. En ontmoette en passant
koningin Beatrix. “Iedereen schudde
haar de hand, ik ook. Maar ik had
geen idee wie die dame was. De koningin!,
hoorde ik achteraf. Bij ons
werd de president altijd omringd
door politie en bewaking, ik had dus
geen idee.”
GELD VERDIENEN Toen de verblijfsvergunningen
eenmaal in orde waren,
«IEDEREEN SCHUDDE DIE DAME
DE HAND, IK OOK.
MAAR IK HAD GEEN IDEE WIE
ZE WAS. DE KONINGIN, HOORDE
IK ACHTERAF»
gingen Stjephan en zijn oudste zoon
in hun nieuwe woonplaats aan het
werk bij een ijzervlechtbedrijf. Ze
werden collega’s. En eindelijk konden
ze geld verdienen. Zodra ze die baan
hadden gekregen, ging de familie op
zoek naar een grotere woning met
een eigen slaapkamer voor iedereen.
Dado: “We hadden het gevoel, we
gaan nu echt leven. Van ons eerste
salaris hebben we allerlei spullen
gekocht, zoals een ijskast. Dat was
fijn. In Joegoslavië werkte mijn vader
in een zoutfabriek en verdiende er
behoorlijk. We waren het goede leven
gewend, totdat we van het ene op het
ander moment alles kwijtraakten.”
ONTSLAGEN Een aantal jaren werkten
ze samen, totdat Dado een andere
baan vond. Zijn vader bleef als ijzervlechter
aan het werk en had het naar
zijn zin. Tot het bedrijf in moeilijkheden
kwam en de baas het loon niet
Stjephan Turbic met zijn vrouw Nina en hun
oudste zoon Dado.
FNV BOUW MAGAZINE SEPTEMBER 2006 19

VROEGPENSIOEN IN BOUW MAG VAN WOUTER BOS
Als het aan de Partij van de Arbeid ligt,
kunnen bouwvakkers gewoon met vroegpensioen.
En het is geen enkel probleem als
ze daarvoor hun levensloopregeling gebruiken.
Dat vertelde PvdA-leider Wouter Bos
op 11 juli aan bouwvakkers in Amsterdam.
Hij zocht op uitnodiging van FNV Bouw de
werknemers op in de keet op hun werkplek
in IJburg. De beoogd lijsttrekker van de
PvdA nam daarmee de kou uit de lucht die
was ontstaan na zijn opmerkingen in de
publiciteit dat de levensloopregeling niet
‘misbruikt’ mag worden om vervroegd met
pensioen te gaan. Dat kwam hem toen te
staan op een felle reactie van FNV Bouw.
Maar volgens Bos is zijn standpunt niet
goed overgekomen. Ook al is het overheidsbeleid
er in principe op gericht om
mensen langer te laten doorwerken, wil dat
niet zeggen dat werknemers in zware
Wouter Bos (links) discussieert op de bouwpaats Foto Bert Janssen
beroepen niet eerder zouden mogen stoppen. Los daarvan vond Bos dat de politiek met zijn handen van bestaande cao-afspraken moet
afblijven. Vice-voorzitter John Kerstens van FNV Bouw was blij met de heldere woorden van Wouter Bos. Hij wees erop dat de bouw
een van de weinige sectoren is waar werknemers ook in de toekomst nog op hun zestigste kunnen stoppen maar daar moet de politiek
dan natuurlijk geen stokje voor steken. Als Wouter Bos het voor het zeggen heeft, zal dat dus niet gebeuren.
zoekt voor komende projecten:
(Leerling)
Vaklieden
voor verantwoordelijk
en afwisselend timmerwerk
Regiebouw biedt uitstekende arbeidsvoorwaarden
Vereist zijn tenminste:
1. diploma primair, aspirant gezel of gelijkwaardig
2. een flexibele, zorgvuldige en serieuze instelling
3. het aannemen van de uitdaging om je te bewijzen.
Reageer via www.regiebouw.nl, of bel
Amy Latour: 040 - 290 81 78
Jeroen Hoogendijk: 071 - 408 11 44
www.regiebouw.nl
AANHOUDEND GEWELD
TEGEN VAKBONDSMENSEN
Vorig jaar zijn wereldwijd 115 vakbondsmensen
vermoord en werden er 1600 gemolesteerd. Dat
meldt de internationale bouwvakbond Building
and Woodworkers International (BWI). De internationale,
waarbij ook FNV Bouw is aangesloten,
zegt geschokt te zijn door het aanhoudend geweld
tegen werknemers die actief zijn in de vakbeweging.
Vanwege vakbondsactiviteiten werden
in 2005 tienduizend mensen ontslagen en kwamen
er 1700 in de gevangenis terecht. In Latijns-
Amerika is het voor vakbondsmensen het
gevaarlijkst. Maar ook in delen van Azië, het
Midden-Oosten, Afrika en Oost-Europa is de situatie
zorgelijk.
Who cares?
Mevrouw Verlee is eenzaam. Duizenden vrijwilligers
bezoeken iedere dag mensen
die eenzaam zijn.
Giro 22000. Den Haag.
A part of www.rodekruis.nl
VEEL STAKINGEN IN 2005
Voor Nederlandse begrippen was 2005 een jaar met veel arbeidsonrust. Volgens het
Centraal Bureau voor de Statistiek waren er 28 stakingen, meer dan twee keer zo
veel als het jaar daarvoor. Sinds 1991 waren er niet meer zoveel stakingen. De totale
omvang ervan was overigens niet zo groot: 42 duizend verloren arbeidsdagen tegen
62 duizend in 2004. In elf van de 28 gevallen ging het om een ‘wilde staking’. Dat
betekent dat werknemers het werk neerleggen zonder dat een vakbond daartoe
heeft opgeroepen. Van de stakingen in 2005 was bijna de helft het gevolg van
bedrijfsreorganisaties of ontslagen en had eenderde te maken met cao-conflicten.
In Nederland wordt naar internationale maatstaven weinig gestaakt. Het aantal
verloren arbeidsdagen wisselt jaarlijks sterk. In de afgelopen vijftien jaar schommelde
dat van negenduizend in 2000 tot 245 duizend in 2002. Dat laatste jaar scoorde
vooral zo hoog door de bouwstaking, die verantwoordelijk was voor ruim 90 procent
van de verloren arbeidsdagen.
De bouwstaking van 2002 Foto Ton Borsboom
De heetste julimaand sinds het KNMI de temperaturen
registreert, heeft veel werknemers parten gespeeld. Vooral
bouwvakkers hadden het soms zwaar te verduren. Dat
leidde tot veel discussie over het werken bij extreme hitte.
En tot de opvatting van FNV Bouw dat bouwvakkers bij hoge
temperaturen het werk moeten kunnen neerleggen, net
zoals bij vorst in de winter. Het NCRV-radioprogramma
Stand.nl, dat elke werkdag de meningen in Nederland peilt
over een actueel onderwerp, maakte half juli een uitzending
over deze stelling. Vice-voorzitter John Kerstens van
FNV Bouw mocht die in de studio verdedigen. Voor- en
tegenstanders konden hun mening geven en stemmen. Aan
het einde van het programma bleek een meerderheid van
de stemmers (56 procent) voor de stelling te zijn. In de uitzending
zei Kerstens met de werkgevers te willen gaan
praten over hitteverlet. Met name straatmakers, wegwerkers
en dakdekkers zweten in hete zomers peentjes door de
combinatie van hitte en inspanning.
AAN FAILLISSEMENT
BALD ZIT EEN LUCHTJE
De 65 werknemers van keukenbladenfabriek
Bald in Dongen kregen tijdens hun vakantie per
brief te horen dat ze wegens het faillissement van
hun bedrijf niet meer terug hoefden te komen.
Het salaris over juli bleek niet te zijn betaald. Dat
kwam als een donderslag bij heldere hemel want
voor de vakantie leek er met het bedrijf niets aan
de hand te zijn. Regiobestuurder Rudy van Helvoirt
van FNV Bouw spreekt van een “dramatische
situatie” voor de werknemers. Hij zet grote
vraagtekens bij de gang van zaken. Werknemers
en vakbond vrezen dat de directie van Bald een
doorstart wil maken en het faillissement aangrijpt
om van een deel van het personeel en de
schuldenlast af te komen. Van Helvoirt heeft
nauw contact met de curator die heeft toegezegd
scherp op te zullen letten of er zich onregelmatigheden
hebben voorgedaan.
HITTEVERLOF VOOR BOUWVAKKERS
Op 19 juli werd het in Nederland 38 graden Foto ANP
22 SEPTEMBER 2006 FNV BOUW MAGAZINE FNV BOUW MAGAZINE SEPTEMBER 2006 23

DOOR LODEWIJK DE WAAL
KLEINE HELDEN
Op zondagmorgen luister ik graag naar het radioprogramma
Onvoltooid Verleden Tijd van de VPRO op
radio 1. Leuke feiten en historische achtergronden om
van te smullen. Het is een aanrader om de zondag (niet
al te vroeg, het begint om tien uur) mee op te starten.
De afgelopen maanden was het thema ‘helden’. Er
werd gezocht naar Nederlandse sporthelden, zeehelden,
politieke helden, noem maar op.
Al luisterend ga je je afvragen wie je eigen favoriete
helden zijn. Het veiligst is natuurlijk te kiezen voor
dooie helden: je weet wat ze gedaan hebben en ze
kunnen geen fouten meer maken. Je kunt er lekker
over discussiëren: waren die zeehelden nu redders
van het vaderland of gewoon piraten? Was Willem van
Oranje nu onze grootste politicus of een hooggeplaatste
huursoldaat?
Levende helden hebben is een groter risico. Als sportheld
zou ik bijvoorbeeld Zidane noemen, maar ja…
zo’n kopstoot brengt je vertrouwen een flinke slag toe.
En vroeger had ik helden, die nu lelijk van hun voetstuk
zijn gevallen. Neem zo’n Fidel Castro. Dé held van de
Cubaanse revolutie. Maar ja, dan hoor je later over
vakbondsmensen en dichters in de gevangenis. Voor
je het weet wordt je held een nare dictator.
Zo leer je dat helden kunnen inspireren, maar ook
kunnen ontgoochelen.
Misschien hebben we dus meer aan de kleine helden
in onze omgeving. De vrijwilliger die asielzoekers helpt,
of die chronisch zieken bezoekt. Het vakbondskaderlid
dat collega’s helpt.
Soms omdat ze het gewoon leuk vinden, soms als ontplooiingsmogelijkheid,
soms uit verantwoordelijkheidsgevoel.
Bij die mensen valt er ook wel eens een
van zijn voetstukje, maar er zijn er zoveel dat dat uitzonderingen
zijn.
Dus mijn suggestie is, aan het einde van de radioserie:
laten we het maar houden bij de vele kleine helden. Al
halen die de geschiedenisboekjes meestal niet.
BOOSAARDIGE KABOUTERS
“Al sinds zijn vroegste jeugd had Bob den Uyl (1930-2002) het idee dat er
een groep geheimzinnige en boosaardige kabouters in Rotterdam actief
was onder de bezielende leiding van een ‘meneer’ met een feilloos
gevoel voor wat mooi, authentiek en van historische waarde was - en
dus weg moest. Het Rotterdamse bouw- dan wel sloopbeleid zou hem
zijn hele leven lang blijven ergeren.”
HP/De Tijd in een verhaal over het geboortehuis van schrijver Bob den Uyl.
SEXY
“Vroeger ging je naar de technische school omdat je met je handen
wilde werken. Nu vinden jongeren dat niet meer sexy. Ze gaan naar het
vmbo omdat ze niets anders kunnen.”
Directeur Hans Rijpert van detacheringsbedrijf DIT Group in Elsevier.
ONGELUKKEN
“Wij streven ernaar dat ons personeel op het werk nog minder ongelukken
maakt dan thuis.”
Veiligheidsmanager Jimmy Gielen van Raab Karcher Bouwstoffen in Cobouw.
ONFATSOENLIJK
“Het directiesalaris bij woningcorporatie Vestia is een schoolvoorbeeld
van onfatsoenlijk gedrag. De beheerder van sociale huurwoningen in
Den Haag en Rotterdam betaalt zijn directeur jaarlijks 438 duizend euro
(…). Een dergelijk inkomen is ongepast voor een maatschappelijke organisatie
die huivesting verzorgt voor huurders die gemiddeld minder dan
modaal te besteden hebben.”
Commentaar in de Volkskrant.
NEUZELEN
“Werkgevers klagen wel eens over de loondoorbetaling bij ziekte. Maar
als ze tweehonderd euro moeten betalen om een trapbeveiliging aan te
schaffen, beginnen ze daar over te neuzelen. Een ongeluk zit in een klein
hoekje, hoor! Het hoeft maar één keer fout te gaan. En dan lig je met een
dwarslaesie in bed. Zoiets heeft veel persoonlijk leed en grote kosten tot
gevolg.”
Bondsbestuurder Charles Verhoef van FNV Bouw in Arbouw Journaal.
UNIEKE REEKS
“Tegenover vier jaar op rij stijgende bedrijfswinsten en dalende overheidstekorten
staat vier jaar daling van de koopkracht. Vorig jaar zakte
het beschikbare inkomen van gezinnen met 0,7 % in en over vier jaar
beloopt het verlies ruim 4%. Een dergelijke reeks is uniek in het naoorlogse
Nederland.”
Het Financieele Dagblad.
BRON
“Al dat knutselen, construeren, timmeren en schaven komt voort uit één
bron: zijn vader die een aannemingsbedrijf had. ‘Aannemers maakten
vroeger alles zelf: deuren, ramen, alles. Mijn vader had een grote timmerfabriek
en ja, ik was het zoontje van de baas, ik had de mooiste zeepkisten.
Ik heb daar veel geleerd.’”
Kunstenaar Jeroen Henneman in HP/De Tijd.
HITSIGE BOUWVAKKERS
“Ik ben op een dag na 50. Heel lang wilde ik 18 blijven, maar dat is niet
gelukt. Dat is ook duidelijk en onbarmhartig te zien als ik ’s morgens in de
spiegel kijk. Ze zeggen nu overal ‘mevrouw’ tegen me, en gefluit van hitsige
bouwvakkers met bezwete blote bovenlijven behoort tot het verleden.”
Wedstrijdcolumn van een lezeres in de Volkskrant.
FNV BOUW MAGAZINE SEPTEMBER 2006 25

SPECIAL
BAKSTEEN
NOG STEEDS KEIHARD
EEN RECHTHOEKIG STUK GEBAKKEN KLEI. MEER IS EEN BAKSTEEN NIET. MAAR DOOR DE MILLENNIA
HEEN HEEFT HIJ DE MENS AAN ONDERDAK GEHOLPEN EN HEM IN STAAT GESTELD DE MEEST INDRUK-
WEKKENDE BOUWWERKEN TE MAKEN. FNV BOUW MAGAZINE PAKT IN DIT NUMMER UIT OVER DE BAK-
STEEN. OP DE VOLGENDE PAGINA’S GAAT HET OVER DE GESCHIEDENIS VAN DE BAKSTEEN, DE
TOEPASSINGSMOGELIJKHEDEN EN DE NIEUWE ONTWIKKELINGEN. ARCHITECT, METSELAAR EN FABRI-
KANT, ZE KOMEN ALLEMAAL AAN HET WOORD. DOOR PETER VAN DER AA, LOUIS JONGELEEN EN
MARISKA SIEBRING. FOTO’S MARCUS PETERS EN CHRIS PENNARTS.
FNV BOUW MAGAZINE SEPTEMBER 2006 27

ARCHITECT SJOERD SOETERS KOESTERT
«TYPISCH NEDERLANDS BEELD»
BAKSTEEN GEEFT
KARAKTER EN WARMTE
KUNNEN WE BAKSTEEN NOG REKENEN TOT DE BELANGRIJKE
HEDENDAAGSE BOUWPRODUCTEN? WIE DEZE VRAAG STELT AAN
KENNERS VAN DE NEDERLANDSE ARCHITECTUUR, KRIJGT AL SNEL
DE NAAM TE HOREN VAN ARCHITECT SJOERD SOETERS. HIJ KIEST
BEWUST VOOR BAKSTEEN.
Met zijn medewerkers van het Amsterdamse
architectenbureau Soeters/
Van Eldonk/Ponec heeft hij de laatste
jaren spraakmakende gebouwen ontworpen
waarin heel veel bakstenen
zijn gebruikt. De moderne grachtenpanden
op het Amsterdamse Java-eiland
en de kasteelachtige wooncomplexen
in de uitbreidingswijk Haverlij
bij Den Bosch, zijn nog maar enkele
voorbeelden van deze ‘nieuwe Amsterdamse
School’. Volgens Sjoerd Soeters
geeft baksteen karakter en warmte
aan een stad.
WAT HEEFT BAKSTEEN WAT ANDERE
BOUWMATERIALEN NIET HEBBEN?
“Baksteen is voor mij aantrekkelijk
omdat dit materiaal niet de nadelen
heeft van andere gevelproducten. Als
er één kunststof plaat in een gevel
beschadigd is, gaat de esthetische
kwaliteit van een gebouw grotendeels
verloren. Volledig glazen gevels heb-
STENEN IN CIJFERS
Nederland telt vierenveertig steenfabrieken met een gezamenlijke productie van 1,4 miljard
bakstenen waalformaat. Jaarlijks worden ruim 1,1 miljard metselbakstenen en 296 miljoen
straatbakstenen geproduceerd. Van de metselbaksteen is 64 procent handvorm, 23 procent
vormbak en 13 procent strengpers. Van de totale productie wordt 17 procent (242 miljoen
stenen) uitgevoerd. Grootste afnemer van de Nederlandse baksteen is Duitsland. We voeren
ook baksteen in: 130 miljoen stuks ofwel 10 procent van het jaarlijkse gebruik, voornamelijk
uit België. In ons land lag het hoogtepunt van de baksteenproductie aan het eind van de
jaren zeventig. De industrie maakte er toen meer dan 2,5 miljard. De terugval komt door
modetrends in de architectuur, waardoor andere bouwmaterialen in zwang raakten.
Bron: Koninklijk Verbond van Nederlandse Baksteenfabrikanten
28 SEPTEMBER 2006 FNV BOUW MAGAZINE
ben meestal iets kils, iets blikkerigs.
Glas is hard en abstract.”
WAAROM PAST U VAAK BAKSTEEN TOE IN
UW ONTWERPEN?
“Bouwen met baksteen is typisch Nederlands.
Bakstenen gebouwen met
lichtgekleurde kozijnen, dat Nederlandse
beeld moeten we koesteren,
juist omdat wij daarin anders zijn dan
anderen. Daarbij wil ik ook bouwen
met duurzaam materiaal. Een bakstenen
gevel van honderd jaar oud
met een scheur erin kun je met hetzelfde
materiaal en dezelfde techniek
weer gemakkelijk repareren. Dat
noem ik duurzaamheid.”
OP WELK MOMENT TIJDENS HET ONT-
WERPEN MAAKT U DE KEUZE VOOR HET
MATERIAAL?
“Die keuze is voor een groot deel al
bepaald door wáár je bouwt. We
kregen de opdracht om in het stadshart
van Spijkenisse woningen en
winkels te ontwerpen. Nu is het een
gegeven dat mensen juist kiezen voor
een woning in de binnenstad omdat
ze niet willen wonen in éénvormige
woonblokken. Wonen in het centrum
is voor hen ook wonen boven winkels
en in een omgeving met allerlei variaties
van bakstenen gebouwen. Dus
hebben we een ontwerp gemaakt
voor negen woonwinkelpanden, opgetrokken
uit negen verschillende
soorten baksteen.
IS BAKSTEEN DUUR?
“Een gemetseld gebouw kun je duur
noemen zoals je een paar handgemaakte
leren schoenen duur noemt. Ik
vind baksteen in feite niet duur, wel
duurzaam. En onderhoudsvriendelijk.
En als het gaat om de prijsvergelijking
met andere bouwmaterialen, wat
moet je dan vergelijken? Een blinde
doorgemetselde gevel? Dat is
onzinnig. Zo wordt baksteen niet toegepast.
Er is juist behoefte aan gevarieerd
metselwerk, handwerk en meer
details. In het wooncomplex Kasteel
Leliënhuyzen bij Den Bosch hebben
we de regelmaat van het metselwerk
hier en daar met opzet doorbroken. Er
zijn allerlei historische details in verwerkt.
Het blijkt dat bewoners zich
goed voelen in een huis van baksteen
dat tegelijkertijd ook ‘anders’ is. Bij dit
project hebben we de metselaars
gevraagd of ze in het werk hun eigen
handtekening wilden achterlaten.
Daar kregen ze enorm veel plezier in.
Sjoerd Soeters: “Een gemetseld gebouw kun je duur
noemen zoals je een paar handgemaakte leren
schoenen duur noemt. Ik vind baksteen in feite niet
duur, wel duurzaam.”
Ze hadden verschillende fraaie kruismotieven
aangebracht. Zo zie je maar
weer: als iets met liefde is gemaakt,
dan zie je dat terug in het product.”
WAT BLIJFT ER OVER VAN ONZE BAK-
STEENTRADITIE ALS HET AANTAL METSE-
LAARS BLIJFT AFNEMEN?
“We moeten heel goed oppassen dat
we niet iets kwijtraken dat we juist
waardevol vinden. We moeten de vakkennis
en de vaardigheden van het
metselvak overdragen op jongeren.
Jammer dat ‘de bouwvakker’ in ons
land een slecht imago heeft. De
bedrijfstak zou meer reclame moeten
maken voor het vakmanschap in de
bouw.”
BAKSTEENTAAL
Ante: rechthoekige muurverzwaring ter
plaatse van een hoek
Eénminuutsproef: twee stenen worden op
elkaar gemetseld en na één minuut van elkaar
gehaald; als op beide stenen mortel
achterblijft is de kans op een goede hechting
groot
Opperbestpakket: stapeling van 106 bakstenen,
omsnoerd met een stalen band, die
meestal voor het bakken wordt geformeerd
om het transport te vereenvoudigen
Vermetting: enigszins terugspringende laag
metselwerk
Kruisproefstuk: proefstuk vervaardigd uit
twee kruislings op elkaar gemetselde
stenen, bedoeld voor het testen van de
hechtsterkte
Paardeklinker: baksteen die sterk gesinterd
of krom is
Lipinskigetal: maat voor de hoeveelheid oplosbare
sulfaten die in baksteen aanwezig is
Bron: Baksteen in Nederland,
de taal van het metselwerk.
FNV BOUW MAGAZINE SEPTEMBER 2006 29

MUSEUM DE PANOVEN
Wie meer wil weten over geschiedenis en productie
van de baksteen kan een kijkje nemen in
het baksteenmuseum de Panoven in Zevenaar.
De Panoven was van 1860 tot 1983 een steenbakkersbedrijf
waar op ambachtelijke wijze stenen
werden gebakken. Het authentieke steenbakkersbedrijf
is in tact gebleven. Bezoekers kunnen
zien hoe het oude vormbakproces uit 1905 in
zijn werk gaat. En met een kleine pers worden
op aanvraag stenen gemaakt. Baksteenmuseum
de Panoven is het gehele jaar geopend op woensdag,
vrijdag en in het weekend van tien tot vijf
uur. De entree is € 3 voor volwassenen en € 2
voor kinderen. Het museum ligt op zeshonderd
meter van station Zevenaar en is vanaf de A12 te
bereiken. Meer informatie op www.panoven.nl.
NEDERLAND KREEG GEBAKKEN
STEEN VAN DE ROMEINEN
AL TUSSEN DE VIJF- EN TIENDUIZEND JAAR GELEDEN WERDEN ER
IN MESOPOTAMIË EN EGYPTE PRODUCTEN GEBAKKEN UIT KLEI. DAT
WAREN AANVANKELIJK VOORAL POTTEN, PANNEN EN VERSIERIN-
GEN. MAAR ERGENS IN DIE PERIODE WERD EEN REVOLUTIONAIRE
TOEPASSINGSVORM BEDACHT: ALS JE STAPELBARE RECHTHOEKEN
BAKT, ONTSTAAT ER EEN PERFECT BOUWPRODUCT MET EEN VEEL
LANGERE LEVENSDUUR DAN DE TOT OP DAT MOMENT BEKENDE
MATERIALEN.
VEROVERINGSTOCHTEN De Romeinen
wisten de techniek van het bakken
van stenen en dakpannen verder te
perfectioneren. Ze namen de baksteen
mee op hun veroveringstochten
en zo maakte ook ons land er kennis
mee. Met de Romeinen verdween de
baksteen na verloop van tijd weer
maar in de twaalfde eeuw kwam hij
terug en werd langzaam maar zeker
ons belangrijkste bouwmateriaal. De
steeds maar uitdijende steden in de
middeleeuwen waren nog grotendeels
van hout gemaakt maar dat was
30 SEPTEMBER 2006 FNV BOUW MAGAZINE
te brandbaar en werd uiteindelijk verboden.
Uit de dertiende eeuw stamt
De Moriaan in ‘s Hertogenbosch, dat
het oudste nog bestaande stenen
gebouw van Nederland zou zijn.
SCHAALVERGROTING Nederland was
natuurlijk ook een land bij uitstek
voor de baksteen. Natuursteen
hebben we niet maar klei langs de
rivieren des te meer. Daar ontstond
dan ook een ware baksteenindustrie.
De productie van stenen werd door de
tijd een steeds industriëler proces.
Door de toenemende welvaart ontstond
in het begin van de twintigste
eeuw een enorme vraag naar baksteen,
waaraan de industrie tegemoetkwam
door schaalvergroting en
efficiëncy. De dertienduizend werknemers
die in 1950 in 230 fabrieken
werkten, maakten evenveel stenen
als de vijftienhonderd die er aan het
einde van de eeuw nog waren in
vijftig fabrieken.
EINDELOOS VARIËREN Baksteen is een
product dat uitblinkt door eenvoud
maar waarmee je tegelijkertijd eindeloos
kunt variëren naar kleur, vorm
en structuur. Dat maakt het niet
alleen praktisch toepasbaar maar ook
dankbaar materiaal voor ontwerpers
en bouwers. Daardoor werd de baksteenarchitectuur
een van de belangrijkste
voortbrengselen van de
Nederlandse cultuur. De historische
kernen van steden en dorpen staan er
vol mee.
NIEUWE MANIEREN
VAN VERWERKEN
Het is bijna een natuurwet dat je aan
de omzet van bakstenen kunt aflezen
hoe het gaat met de Nederlandse bouw.
Nu de bouw weer aantrekt, is er ook
een toename in de omzet van bakstenen.
Niet zo gek, want 90 procent
van de nieuwbouwwoningen in Nederland
krijgt een bakstenen gevel en voor
de utiliteitsbouw is dat 40 á 50 procent.
De omzetstijging betekent echter niet
dat alles rozengeur en maneschijn is.
Er dreigt een groot probleem, want wat
moeten we met bakstenen als er geen
metselaars zijn? Baksteendeskundige
Govert Koers van het Koninklijk Verbond
van Baksteenfabrikanten (KNB)
klinkt niet optimistisch. Koers: “De
Voegloos stapelen
bouw heeft nog juist genoeg vaklieden
om het handmatig metselwerk uit te
voeren. Maar we verkeren in een overgangssituatie.
De prijs van uitgevoerd
metselwerk is nog steeds concurrerend,
maar als het aantal metselaars
blijft teruglopen wordt metselwerk
straks duurder dan prefab.”
VOEGLOOS STAPELEN Door het tekort
aan vaklieden lijkt prefab metselwerk
het product van de toekomst te
worden. Daarnaast heeft het vooruitzicht
dat de metselaars opraken, baksteenproducenten
en architecten aan
het denken gezet over nieuwe manieren
van verwerken. Een aantal
jaren geleden werd al het ClickBricksysteem
geïntroduceerd, een bouwwijze
waarbij speciale stenen voegloos
worden gestapeld en vastgeklemd met
stalen clips. Van recente datum zijn
systemen van gevelbouwer Leebo uit
Drunen. Daarbij gaat het om het
ophangen van stenen aan stalen strips
zonder gebruik van metselspecie of
voegmortel.
STENEN RIJGEN Het Amsterdamse
architectenbureau Rudy Uytenhaak is
voortdurend bezig met experimenten
met baksteen. Architect Engbert van
der Zaag van dit bureau geeft enkele
voorbeelden. “Bij de productie van
prefab metselwerk is het altijd een
heel gedoe om met latjes in de
bekisting nette voegen te maken. Het
kan ook anders door de bakstenen
dakpansgewijs over elkaar te leggen
onderin de kist en daar de specie overheen
te storten. Je krijgt dan geen
voegen, maar een puur keramisch
Dakpans gestapeld met specie erover
geheel met een fraaie structuur. Je
kunt bakstenen ook rijgen zoals
kralen aan een draad. Ruimtes tussen
de aaneengeregen bakstenen, de zogenaamde
Hanson-stenen, zijn opengelaten.
Je ziet voegen van lucht.”
Stenen rijgen
FNV BOUW MAGAZINE SEPTEMBER 2006 31

VAN KLEIBULT NAAR BAKSTEEN
IN HET GELDERSE DORPJE AALST AAN DE MAAS LIGT BAKSTEENFABRIEK DE RIJSWAARD. DE FABRIEK
PRODUCEERT JAARLIJKS RUIM HONDERD MILJOEN BAKSTENEN. ZEVEN DAGEN ZIJN NODIG OM VAN
EEN STUK KLEI EEN BAKSTEEN TE MAKEN.
1 Vers afgegraven klei van een zes meter hoge kleibult komt de
fabriek in.
Baksteenfabriek De Rijswaard met 32 werknemers draait tachtig uur
per week, met een ochtend- en een middagploeg. Jaarlijks worden
110 miljoen bakstenen geproduceerd. Daarvan is 30 procent
bestemd voor de buitenlandse markt. De Rijswaard heeft een eigen
haventje waar de schepen beladen worden voor transport naar
onder andere Engeland. Op het terrein van de steenfabriek liggen
permanent vijftig miljoen bakstenen op voorraad.
32 SEPTEMBER 2006 FNV BOUW MAGAZINE
2 Een loopband transporteert de klei naar een ronde bak met grote
zeefplaten om steentjes en takjes uit de klei te zeven.
3 In de menger wordt water aan de klei toegevoegd om die plastisch
te maken. De klei wordt daarna in vormen geperst om het juiste formaat
te krijgen.
4 De kleivormen gaan onder de stofafzuiger.
5 Op pallets worden de kleistenen getransporteerd naar de drogerij.
Daar moeten ze 35 uur drogen. In de 180 meter lange oven wordt de
temperatuur langzaam opgebouwd tot 1040 graden.
6 In de controlekamer wordt de hitte in de oven nauwlettend in de
gaten gehouden. De monteurs dragen in het weekend een pieper die
afgaat als de temperatuur zakt. Vanuit huis kunnen ze op hun pc
inloggen om de temperatuur bij te stellen.
7 Op de lopende band komen de stenen in langer rijen uit de droger,
waarna de opzetmachine ze oppakt om er pakketten van te maken.
8 Op pallets met een plastic beschermhoes eromheen zijn de bakstenen
klaar voor transport. Op de achtergrond graaft een graafmachine
nieuwe klei van de kleibult af om naar de fabriek te brengen.
FNV BOUW MAGAZINE SEPTEMBER 2006 33

VOOR METSELAARS DIE HUN VAK IN ALLE OPZICHTEN BEHEERSEN, ZIJN BETERE TIJDEN AANGE-
BROKEN. ER IS WERK GENOEG WANT DE VRAAG NAAR TRADITIONELE BAKSTENEN GEVELS NEEMT
ALLEEN MAAR TOE. “IK WIL NOOIT MEER IETS ANDERS”, ZEGT VOORMAN-METSELAAR JAAP VAN
GRIEKEN.
METSELAAR JAAP VAN GRIEKEN
WIL NOOIT MEER IETS ANDERS
Er komen steeds meer alternatieven
voor de traditionele gemetselde bakstenen
gevel. Raakt baksteen in Nederland
uit de mode? Daar gelooft Jaap
van Grieken (50), allround metselaar
uit Reeuwijk, helemaal niets van. “Er
komt juist steeds meer vraag naar
allerlei variaties in gevelmetselwerk.
Voor ons vak is dat prima. Het maakt
het werk afwisselend. Voor metselaars
blijft altijd werk. Gelukkig is de
nadruk op alleen maar snel werken
verdwenen. Meters maken is verleden
tijd. Daar is het werk niet meer naar.
Er is tegenwoordig meer oog voor kwaliteit,
voor vakkundig handwerk.”
VARIATIE IN BAKSTEEN Van Grieken
staat op een steiger te werken aan een
traditionele, puntige kopgevel van een
nieuw woonhuis, dat onderdeel is van
het woningbouwproject ‘Biesland’,
tussen Delft en Nootdorp. De kleur
van de steen is opvallend oranje. Van
Grieken: “In dit deel van de wijk
krijgen maar drie van de 52 woningen
een gevel van deze zachte, oranje-rode
steen. Voor andere huizen zijn weer
andere bakstenen en verschillende
variaties in metselverband gekozen.
De woningen in deze straat hebben
stuk voor stuk een eigen karakter door
de afwisseling van metselverband en
door gemetselde details zoals vlechtwerk,
rollagen, staand werk en uitgewerkte
randen onder een dakgoot.
Voor de metselaar betekent het dat hij
alle technieken van het traditionele
34 SEPTEMBER 2006 FNV BOUW MAGAZINE
metselvak in zijn vingers moet
hebben.”
Hij laat zien hoe hij de voegen van de
kopgevel afwerkt. De eeuwenoude
techniek heet ‘doorstrijken’, waarbij
de voegen eerst worden uitgekrabd
en daarna verdicht door er stevig
overheen te strijken. Deze manier van
afwerken maakt apart voegwerk overbodig.
LICHTER WERKEN In het metselvak is
volgens Van Grieken maar weinig veranderd.
“De oude vaktechniek blijft
gevraagd. In de opleiding leren ze nog
altijd hoe je moet omgaan met de
troffel, de voegspijker en de sabel en
hoe je een profiel moet stellen en verschillende
metselverbanden moet uitvoeren.”
Is de tijd voor de metselaar
dan stil blijven staan? “Nee, zeker
niet, vindt hij. “Vroeger moest een
metselaar ook constructief werk
kunnen maken. Nu metselen we
bijna uitsluitend gevels. Verder is het
werk veel lichter geworden omdat we
de specie niet meer zelf mengen en
omdat we zelf bijna niet meer
opperen.”
Vervolg van pagina 6
Dat gebeurde na de grote vakbondsdemonstratie
van 2 oktober 2004 op het
Museumplein in Amsterdam. Geschrokken
door de maatschappelijke onrust
kwam het kabinet de vakbeweging
toen op een aantal punten tegemoet.
Ook met betrekking tot de voorgenomen
hervorming van de Werkloosheidswet.
Volgens de plannen van De Geus
zou bijvoorbeeld de kortdurende WW
helemaal worden afgeschaft. Jongeren
en herintreders zouden wel WW-premie
betalen maar bij werkloosheid niet
voor een uitkering in aanmerking
komen. Toegezegd werd door het kabinet
dat een SER-advies over de nieuwe
WW serieus zou worden genomen mits
de doelstelling van een vastgestelde
vermindering van het aantal WW-uitkeringen
zou worden gehaald.
TEGENSTEM Na veel discussie kwam er
in april vorig jaar een SER-plan op tafel
dat unaniem werd aangenomen. FNV
Bouw stemde tegen maar maakte binnen
de FNV deel uit van een minderheid.
Twee keer had de bondsraad uit-
DE HOOFDPUNTEN VAN DE NIEUWE WW
1. Werknemers die 26 uit 36 weken hebben gewerkt, krijgen drie maanden uitkering: twee
maanden 75 procent van het laatstverdiende loon en één maand 70 procent.
2. Werknemers die vier jaar of langer gewerkt hebben, krijgen ook twee maanden 75 procent
maar daarna voor ieder gewerkt jaar een maand van 70 procent met een maximale
uitkeringsduur van drie jaar en twee maanden.
3. Voor werknemers van 60 jaar en ouder komt er een nieuwe regeling, de Inkomensvoorziening
Oudere Werknemers (IOW). Die geeft recht op een minimumuitkering zonder
dat er gekeken wordt naar vermogen en partnerinkomen.
voerig over concept-SER-adviezen beraadslaagd
maar die beide keren afgewezen.
Voor de bondsraad was het niet
te verteren dat de uitkeringsduur niet
na vier maar pas na zes jaar toegroeit
naar zes maanden.
SOLLICITATIEPLICHT Het kabinet nam
de hoofdlijnen van het SER-advies
over maar week tot teleurstelling van
de FNV op een aantal onderdelen af
van hetgeen de SER voor ogen stond.
Zo werd een deel van de nieuwe WW,
namelijk de aangescherpte wekeneis,
om bezuinigingsredenen al in april
ingevoerd. Maar ook de sollicitatieplicht
voor ouderen kwam in de
nieuwe wet terug.
FEL BEZWAAR Terwijl de FNV heeft
berekend dat van de werklozen boven
de vijftig jaar maximaal 10 procent
nog kans heeft op werk, blijft De
Geus vasthouden aan de sollicitatieplicht
voor de vrijwel kansloze groep
van 57,5 jaar en ouder. Daarvan wordt
alleen ontheffing verleend aan werklozen
die minimaal twintig uur per
week vrijwilligerswerk doen of mantelzorg
verlenen. Die maatregel is al
op 1 januari ingegaan. “Dat is te danken
aan de FNV”, zegt Rijsdijk. “Wij
hebben fel bezwaar aangetekend tegen
de sollicitatieplicht voor mensen die
geen kans hebben op een baan. De
ontheffing is beter dan niets maar het
blijft een doelloze verplichting”.

STEUN BIJ
RE-INTEGRATIE
MORELE ONDERSTEUNING EN HULP BIJ DE INGEWIKKELDE PAPIERWINKEL. DAARMEE HELPEN DE ZOGE-
NAAMDE RE-INTEGRATIEBEGELEIDERS (OF KORTWEG: REA-BEGELEIDERS) VAN FNV BOUW WERKLOZE
OF ARBEIDSONGESCHIKTE LEDEN BIJ HUN TERUGKEER NAAR DE ARBEIDSMARKT. HUN CLIËNTEN
MOETEN DAARBIJ DE GANG MAKEN LANGS INSTANTIES OM TE WORDEN BEOORDEELD, EEN UITKERING
AAN TE VRAGEN OF EEN BAAN TE VINDEN. DOOR DE INGEWIKKELDE WET- EN REGELGEVING IS DE
BEHOEFTE AAN BEGELEIDING GROOT. DOOR PETER VAN DER AA. FOTO’S BERT JANSSEN.
36 SEPTEMBER 2006 FNV BOUW MAGAZINE
REA-BEGELEIDERS VAN FNV BOUW LOODSEN
WERKLOZE OF ZIEKE LEDEN LANGS INSTANTIES
Rea-begeleiders zijn ware specialisten op hun werkterrein.
“Als vraagbaak in een lokale afdeling denk je heel wat te
weten”, zegt rea-begeleider Hans Theunissen (51). “Maar als
je je verdiept in het traject waar arbeidsongeschikte werknemers
mee te maken krijgen, dan kom je er pas achter
hoeveel daar bij komt kijken.” Theunissen is afdelingsbestuurder
van FNV Bouw in Nijmegen en gaf zich drie jaar
geleden op toen de bond nieuwe rea-begeleiders zocht. De
voormalige timmerman had zelf kort daarvoor met ziekte
te kampen gehad en toen aan den lijve ondervonden wat
het betekent als je door de molen van de instanties heen
moet.
KWETSBARE POSITIE Werknemers die bij werkloosheid of na
ziekte proberen weer een plaatsje te vinden op de arbeidsmarkt,
hebben grote behoefte aan de steun van een deskundige
van de bond, zo heeft Theunissen in de afgelopen
jaren ervaren. Hij zegt: “Mensen die langdurig uit het
arbeidsproces raken, komen in een kwetsbare positie
terecht. Ze hebben geen idee wat hen allemaal te wachten
staat. Ze zijn onzeker en niet zelden bang voor de toekomst.
Ze komen bij medewerkers van de arbodienst, het UWV en
het re-integratiebedrijf terecht die allemaal weten wat goed
voor ze is. Mensen worden daar dossiers. En ze krijgen met
een enorme papierwinkel te maken. Bouwvakkers zijn niet
gewend aan ingewikkelde formulieren, dus zelf komen ze
daar vaak niet uit. Dan is het een hele geruststelling als je
op iemand kunt terugvallen”.
VEILIG GEVOEL Niet iedereen heeft dezelfde hulp of evenveel
hulp nodig. Elk geval is anders. De een heeft genoeg aan
een steuntje in de rug; met de ander moet je van het begin
tot het eind meelopen. De bedoeling is wel dat de begeleider
ondersteunt en niet dat hij de verantwoordelijkheid
van het lid overneemt. Theunissen begint altijd met een uitvoerig
gesprek met degene die om hulp vraagt. Bij voorkeur
bij hem of haar thuis want daar praten mensen toch het
gemakkelijkst, is zijn ervaring. Hij vertelt wat er allemaal
op ze af gaat komen, helpt bij het invullen van formulieren
en gaat, als dat nodig is, mee naar de instanties waar de
cliënt zich moet melden. “Als een bondsvertegenwoordiger
meegaat naar het spreekuur van de keuringsarts of de
afspraak met de arbeidsdeskundige, geeft dat een veilig
gevoel”, vertelt Theunissen. “De werknemer om wie het
gaat zit niet alléén tegenover iemand tegen wie hij opkijkt
FNV BOUW ZOEKT RE-INTEGRATIEBEGELEIDERS
FNV Bouw kent sinds een aantal jaren re-integratiebegeleiders. Zij
ondersteunen en informeren werkzoekende, zieke of arbeidsongeschikte
leden bij re-integratietrajecten en WAO- of WIA-beoordelingen.
De eigenlijke re-integratie is het werk van anderen, zoals
re-integratiebedrijven, arbo-diensten of de sociale dienst van
gemeenten. Van de ‘rea-begeleiders’, zoals deze kaderleden kortweg
worden genoemd, wordt veel gevraagd. Ze moeten gemakkelijk contacten
kunnen leggen met mensen met verschillende achtergronden
en situaties. Ze moeten inlevingsvermogen en betrokkenheid hebben
en kunnen omgaan met emoties. Maar ze moeten ook afstand
kunnen nemen van de problemen van anderen, zodat ze die niet mee
naar huis nemen. Natuurlijk wordt de rea-begeleider op zijn beurt
stevig door de bond ondersteund. Om te beginnen is er een scholingsprogramma
van tien dagen, verspreid over een langere periode.
Daarna worden vier keer per jaar bijscholingsdagen georganiseerd.
In de regio werkt de begeleider in een team met meerdere collega’s,
dat wordt bijgestaan door een regiobestuurder. Een keer of drie per
jaar komen de begeleiders in de regio bij elkaar om ervaringen uit te
wisselen en nieuwe ontwikkelingen door te spreken.
Rea-begeleiders zijn actief voor:
• werkzoekenden die al of niet te maken hebben met een werkloosheids-
of bijstandsuitkering;
• arbeidsongeschikten gedurende de Poortwachterperiode, waarin
moet worden gere-integreerd naar eigen of ander werk en aan
het eind waarvan eventueel de WIA-beoordeling plaatsvindt;
• uitkeringsgerechtigden op grond van de WAO/WIA die worden
(her)beoordeeld en eventueel op zoek moeten naar werk.
FNV Bouw heeft nu dertig rea-begeleiders. Ze hielpen vorig jaar in
totaal 175 leden. De bond wil het aantal begeleiders uitbreiden.
Belangstellenden voor de functie kunnen deelnemen aan een informatiemiddag
op 12 oktober in Woerden. Om zich daarvoor op te
geven maar ook voor alle andere informatie kunnen zij bellen met de
rea-bestuurder van hun regiokantoor.
• Noord: Alje Stuyvenberg, tel. 050 363 16 00
• Oost: Katja Unlütürk, tel. 0570 750 660
• Zuidoost: Rudy van Helvoirt, tel. 0495 547 030
• Zuidwest: Henny de Roos, tel. 010 233 56 00
• Noordwest: Hans van den Wijngaard, tel. 0348 465 600.
Bellen of mailen kan ook met beleidsmedewerker Mieke ter
Morshuizen op het hoofdkantoor in Woerden (tel. 0348 575 636 of
mieke.termorshuizen@fnvbouw.nl).
FNV BOUW MAGAZINE SEPTEMBER 2006 37

en staat dan wat sterker in zijn
schoenen. Dat haalt een stuk spanning
weg. Bovendien hebben mensen
het gevoel dat ze beter worden behandeld
als er iemand van de bond bij is.
En ook komt de informatie uit zo’n
gesprek beter terecht want iemand
die zenuwachtig is, mist wel eens een
detail.”
HANDEN VOL Rea-begeleider word je
niet zomaar. Daar is veel kennis voor
nodig. De bond reikt die natuurlijk
aan. Nieuwe begeleiders worden uitgebreid
geschoold en regelmatig bijgeschoold.
Hans Theunissen hoopt er
snel een aantal collega’s bij te krijgen
Hans Theunissen begint altijd met een uitvoerig
gesprek met degene die om hulp vraagt. Bij voorkeur
bij hem of haar thuis want daar praten mensen toch
het gemakkelijkst, is zijn ervaring.
want de dertig die nu landelijk actief
zijn, hebben het erg druk. “Hier in
regio Oost zijn we maar met een paar
mensen en dat is weinig”, zegt hij.
“De leden beginnen de weg naar ons
te vinden. Dat is een goede ontwikkeling
maar het betekent ook veel werk.
Eigenlijk te veel maar je laat leden
natuurlijk niet in de kou staan. Ik
begeleid op het ogenblik een kleine
twintig cliënten en daar heb ik mijn
handen vol aan. Overigens zegt dat
aantal op zichzelf weinig over de hoeveelheid
werk. Hun zaken zijn in
diverse fasen van afhandeling en
kosten niet allemaal evenveel tijd.
Een dossier kent zijn pieken maar
kan ook een hele tijd stil liggen.”
EERSTE ADVIES De taak van Hans
Theunissen en zijn collega-begeleiders
zou een stuk gemakkelijker
worden als mensen op tijd aankloppen.
Hij zegt: “Als je zes weken
ziek bent, moet je volgens de Wet
Poortwachter al in actie komen.
Mensen moeten dus op tijd aan de bel
trekken. Als ze drie maanden wachten,
kan er al het nodige mis zijn gezgaan.”
Het eerste advies van het
Nijmeegse kaderlid aan werknemers
die wat langer ziek zijn, is om bij de
bond het boekje ‘Wie schrijft die
blijft’ te halen. “Daar staat precies in
wat mensen moeten doen om niet in
de problemen te komen.”
COMPLIMENT!
De rea-begeleiders van FNV Bouw zijn genomineerd voor het ‘Johan Stekelenburg
Compliment’ van de organisatie Start Foundation. Het compliment wordt toegekend aan een
persoon of een organisatie die mensen met een kwetsbare positie op de arbeidsmarkt op
weg helpt naar een baan. De onderscheiding wordt op 31 oktober uitgereikt door Heleen
Hoekstra, weduwe van de oud-FNV-voorzitter en oud-burgemeester van Tilburg.
FNV BOUW MAGAZINE SEPTEMBER 2006 39

WERKERS IN BEELD (19)
40 SEPTEMBER 2006 FNV BOUW MAGAZINE
DE SLIKWERKER
VAN FRANS RAM
BIJ HONDERDEN ZIJN ZE IN STEEN GEHOUWEN
OF IN BRONS GEGOTEN, DE MACHTHEBBERS,
WETENSCHAPPERS EN KUNSTENAARS. EN ZE
STAAN OP PROMINENTE PLEKKEN TE PRONKEN.
DE GEWONE WERKNEMERS KOMEN ER BEKAAID
VANAF. MAAR ZE ZIJN ER WEL, OOK AL STAAN ZE
SOMS WAT VERSCHOLEN. FNV BOUW MAGAZINE
ZOEKT ZE OP. DOOR PETER VAN DER AA. FOTO
CHRIS PENNARTS.
HET BEELD Schep voor schep is Het Bildt drooggelegd door
mannen als deze slikwerker, gestoken in een kiel en met lieslaarzen
aan. Het beeld is een eerbetoon aan al diegenen die
tussen 1505 en 1764 met niet meer dan een schop en een kruiwagen
een karakteristiek hoekje van Friesland veroverden op
de zee.
DE PLEK Het beeld staat waar Nederland lijkt op te houden:
bij Zwarte Haan in de Friese gemeente Het Bildt, dichtbij St.-
Annaparochie. De slikwerker is geplaatst tegen de dijk. Wie
de dijk opklimt langs het beeld, kijkt uit over het wad en
kan bij helder weer Ameland en Terschelling zien liggen.
DE MAKER Frans Ram (Schiedam, 1948) won de competitie
van drie beeldhouwers die een gooi mochten doen naar de
opdracht. Ram studeerde aan de Academie voor Beeldende
Kunst in Rotterdam. Hij woont nu in Hegebeintum in Friesland,
de hoogste terp van Nederland.
DE OPDRACHTGEVER Het idee voor het beeld kwam voort uit
de bevolking. De gemeente Het Bildt zag daar wat in en koos
voor het ontwerp van Frans Ram. Het beeld werd in juli
1983 bij Zwarte Haan geplaatst.
BIJZONDERHEDEN Op een granieten plaat in de sokkel staat
de deels Nederlandse/deels Friese tekst “Hier, op de wadden,
wereld fan water en slik, won hij lând ût see in weer en
wyn, skep voor skep, monnikewerk”. Frans Ram moest de
plaat een tweede keer maken omdat de opdrachtgevers een
spelfout hadden gemaakt in de tekst.
Tips voor deze rubriek zijn welkom bij de redactie van FNV Bouw
Magazine. Bel 0348 575 545 of mail naar redactie@fnvbouw.nl.
FNV BOUW MAGAZINE SEPTEMBER 2006 41

AANDACHT VOOR MANTELZORG BELOOND
In ons land is een op de acht werknemers mantelzorger.
Dat is iemand die zijn baan voor langere tijd moet combineren
met de zorg voor een zieke partner, een gehandicapt
kind of een andere hulpbehoevende in zijn directe
omgeving. Die zorg moet vaak maanden en soms zelfs
jaren worden volgehouden. Met een beetje goede wil lukt
dat, zeker als de werkgever oog heeft voor de situatie en
bereid is een passende regeling te treffen. Daarbij kan
worden gedacht aan flexibele arbeidstijden, extra vrije
dagen of minder werkuren. Minister De Geus van Sociale
zaken reikt op 10 november, tijdens de Dag van de Foto ANP
Mantelzorg, de MaBePe-award uit ofwel de prijs voor
mantelzorgbewustpersoneelsbeleid. Wordt in uw bedrijf rekening gehouden met werknemers die actief zijn als mantelzorger? Dan
kunt u uw werkgever nomineren. Dat moet voor 1 oktober gebeuren via de website van Taps in Zorg en Welzijn: www.taps.nl
OUDERENDAG FNV IN
OUWEHANDS
In het kader van de internationale ouderendag op 1
oktober organiseert de FNV jaarlijks een bijeenkomst
voor ouderen. Dit jaar staat die in het teken
van de verkiezingen voor de Tweede Kamer. Kamerleden
komen debatteren over de thema’s AOW en
zorg. Ton Heerts, vice-voorzitter van de FNV, zal
vertellen hoe de FNV tegen deze thema’s aankijkt.
De bijeenkomst wordt gehouden in Ouwehands
Dierenpark in Rhenen en is bedoeld voor kaderleden
die zich bezighouden met deze onderwerpen.
BIJWONEN BONDSRAAD
Bij FNV Bouw kunnen per regio vier leden de vergaderingen
van de bondsraad als toehoorder bijwonen. Dat
geldt ook voor de vergadering die op 25 september
wordt gehouden op het hoofdkantoor in Woerden. Op de
agenda onder meer de toekomst van de A-lijn en de
besluitvorming rond FNV Waterbouw. Belangstellenden
moeten zich voor 15 september melden bij FNV Bouw,
t.a.v. de algemeen secretaris, postbus 520, 3440 AM
Woerden. Zijn er uit één regio meer dan vier aanmeldingen,
dan worden die behandeld naar datum van
binnenkomst.
Per 1 september is Rosetta Zwetsman (38) uit Bussum directeur van FNV
Bouw. Zwetsman was jarenlang werkzaam bij het Koninklijk Nederlands
Genootschap voor Fysiotherapie (KNGF) in Amersfoort als directiesecretaris/hoofd
staf. Zij studeerde sociologie en verenigingsmanagement en is
van oorsprong verpleegkundige. Zij volgt Bea van den Bosch op, die eerder
dit jaar aftrad als directeur.
€ 1,50 KORTING
met deze bon
Lever deze bon in aan de kassa
tijdens de 50PlusBeurs van
20 t/m 24 september 2006
in de Jaarbeurs te Utrecht.
Kijk op: www.50plusbeurs.nl
Betaal geen € 15,- maar
slechts € 13,50 p.p. Geldig
voor 1 persoon. U mag de bon
kopiëren als u met meer mensen
de beurs bezoekt. Niet geldig in
combinatie met andere acties.
€ 2,50 KORTING in de voorverkoop
Ontvang € 2,50 korting en loop met de voorverkoopkaart
de beurs binnen zonder te wachten. Verkrijgbaar via alle ANWB/VVV
Verkooppunten, via www.plusticket.nl of via (026) 377 97 36.
Op vertoon van uw voorverkoopkaart ontvangt u op de
50PlusBeurs gratis een heerlijk stuk vlaai én de 50PlusGids.
UGO-BIJEENKOMST OVER
SOCIALE (ON)ZEKERHEID
Op 16 oktober houdt FNV Bouw zijn jaarlijkse sectordag voor ouderen
en uitkeringsgerechtigden in Nieuwegein. Het thema is dit jaar: sociale
zekerheid of onzekerheid. Daarover gaan de deelnemers het debat
aan met de politici Jet Bussemaker (PvdA), Gerda Verburg (CDA), Jan
de Wit (SP). Ook vice-voorzitter Ton Heerts van de FNV zal van de partij
zijn om het standpunt van de vakcentrale uit te dragen. Natuurlijk
komen WIA, WW, WMO en pensioen uitgebreid aan de orde. De bijeenkomst
wordt gehouden in het Businesscenter in Nieuwegein.
Ugoleden van FNV Bouw kunnen zich voor de dag opgeven via het
e-mailadres corrie.groosjohan@fnvbouw.nl of 0348 575 595.
FNV
DOOR DICK VAN HAASTER
VOORZITTER
WINSTGEVENDE MEDEZEGGENSCHAP
Politiek gezien heeft minister De Geus van Sociale Zaken niet
lang meer te leven. Daar ben ik niet rouwig om want hij heeft
een bak ellende veroorzaakt. Maar nu dreigt hij ook nog een
akelige erfenis na te laten. De CDA-bewindsman beschouwt het
als een missie om de medezeggenschap van werknemers in te
perken. Eerder al kwam hij met het voorstel voor een wet (de
WMW) die de huidige Wet op de Ondernemingsraden moest
gaan vervangen. Als die zou zijn ingevoerd, had de medezeggenschap
een flinke knauw gekregen. De FNV heeft daar dus
actie tegen gevoerd en bij gebrek aan draagkracht zag De Geus
zich gedwongen op zijn schreden terug te keren.
Maar hij bleef azen op vernieuwing van de wetgeving op dit
gebied. Daarom kondigde hij aan het jaar 2006 te willen
gebruiken om zich te bezinnen op de toekomst van de medezeggenschap.
Ook al staat inmiddels vrijwel vast dat De Geus van
het toneel verdwijnt, toch vrees ik dat hij nog een poging zal
doen om maatregelen voor te bereiden om de medezeggenschap
verder uit te kleden.
Wij vinden dat de WOR, afgezien van wat achterstallig onderhoud,
prima voldoet. Die wet moet natuurlijk door de partijen
wel worden nageleefd. Want met goede medezeggenschap
wordt het nooit iets als de werkgevers daar niet constructief
aan meewerken. Dat heeft de minister ook ontdekt. Vandaar dat
hij besloten heeft de werkgevers ‘op te voeden’. Daarvoor is een
‘ambassadeursnetwerk’ in het leven geroepen. Per bedrijfstak
moeten een paar verlichte ondernemers hun collega’s leren hoe
je met een ondernemingsraad moet omgaan. Een goed idee.
Veel werkgevers beschouwen de ondernemingsraad als een
lastpost, die zeurt over detailvragen en het voortvarend nemen
van besluiten in de weg staat. Het enige nut dat de or in hun
ogen heeft is dat het een communicatiekanaal is voor slecht
nieuws naar de achterban. Zo frustreer je natuurlijk het goed
opereren van een medezeggenschapsorgaan. Of een ondernemingsraad
toegevoegde waarde heeft voor een bedrijf, hangt af
van wat je erin stopt. Slimme werkgevers betrekken de or op
een goede manier bij bedrijfsprocessen. Dat kan helpen fouten
in het bedrijfsbeleid en misstanden te voorkomen en daarmee
dus ook ‘winstgevend’ zijn voor de onderneming. Ik denk dat
goede ambassadeurs dat verhaal aan hun collega-werkgevers
vertellen. Misschien kan de minister met deze adviezen zijn
voordeel doen en voor de rest de medezeggenschap overlaten
aan een opvolger bij wie die in betere handen is.
3000 AANNEMERS
ZOEKEN NAAR
ZZP’ERS
MET VAKKENNIS
BEL 0183 690 888
OF SURF: WWW.ZZPERS.COM
ARGOS BOUWDIENSTEN, ZUSTERSTEEG 1A, 4201 EJ GORINCHEM
ARGOS STAAT VOOR MOOI TIMMERWERK, BETROUWBARE OPDRACHTGEVERS,
SNELLE BETALING EN ADMINISTRATIEVE AFHANDELING
46 SEPTEMBER 2006 FNV BOUW MAGAZINE FNV BOUW MAGAZINE SEPTEMBER 2006 47

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
13 14 15 16 17
18 19 20 21
22 23
Oplossing: 4-17-70-71-21-56-13-37-
46-34-45
In FNV Bouw Magazine staat elke
maand een puzzel. Stuur uw oplossing
met vermelding van banknummer
vóór 15 september naar:
Redactie FNV Bouw Magazine,
Postbus 520, 3440 AM Woerden of
stuur een e-mail met de oplossing
aan puzzel@fnvbouw.nl onder vermelding
van het puzzelnummer. U
maakt dan kans op de hoofdprijs
van € 100 of de twee prijzen van
€ 50.
De oplossing van puzzel nr. 47 van
juni was: timmerlieden. De eerste
prijs van 100 euro is gewonnen door
F. van der Laan, Bilthoven; de twee
prijzen van 50 euro door J. Selman,
Zetten en W. Zwaan, Giesbeek. De
winnaars hebben hun prijs inmiddels
ontvangen.
24 25 26
27 28 29 30 31 32 33 34
35 36 37 38
39 40 41 42 43
44 45
46 47 48 49 50 51 52
53 54 55 56 57
58 59 60 61
62 63
64 65 66 67 68 69
70 71 72 73 74
75 76 77 78
79 80
Horizontaal
1 bouwmateriaal
7 belangrijke gebeurtenis
13 oud-Ajaxied
14 arbeidsplaatsenovereenkomst
afk.
15 International Standarization
Organization afk.
16 bladgroente
18 droefheid
19 onecht
21 loven
22 los maken in water
23 plaats in Fryslân
24 zenuwachtig
27 deel van een plant
31 windrichting
32 populier
35 geestdrift
37 looistof
38 plaats in Spanje
39 roestvrij staal afk.
40 zwevend bewegen
43 vocht
44 gedurende
45 zeegod
46 brandgang
48 wapen
50 lokspijs
53 jongensnaam
55 application programming
interface afk.
56 erfenis
58 zo
59 slavengevangenis in Turkije
61 benul, besef
62 bedrijfsleider
64 room afscheppen
67 daardoor
70 smal
71 somber en verdrietig zijn
74 larve
75 meisjesnaam
76 jongensnaam
77 belofte
78 kort
79 overblijfsel
80 ontdooien
PUZZEL NR 49
PUZZEL
Verticaal
1 niet fijn
2 zeelt
3 wijsneus
4 kar
5 openmaken
6 zeeduiker
7 meisjesnaam
8 steenkoud
9 Egyptische waterlelie
10 onzin
11 slee
12 gelooide huid
13 schrapijzer
17 om kroontjespennen aan af
te vegen
20 riool
25 pollepel
26 waardering
28 landelijke specialisten
vereniging afk.
29 revolutie
30 door middel van
32 insmeren met paneermeel
33 wind bij de evenaar
34 ik Lat.
36 stofnaam
38 vogel
41 annuïteit afk.
42 light emitting diode afk.
46 handlanger
47 cilinder
49 opdracht
51 streling
52 loopstokken
54 beschermlaag over autolak
57 fijnproever Fra.
59 bezweren
60 zuchtgezwel
62 heilige stad
63 rondgang
65 eerlijk, sportief
66 Germaans schriftteken
68 Engelse jongensnaam
69 plaats in Jemen
72 internationaal afk.
73 telwoord
FNV BOUW MAGAZINE SEPTEMBER 2006 49

WEGWIJS
LEDEN VAN FNV BOUW KUNNEN MET VRAGEN OF PROBLEMEN BIJ HUN BOND
TERECHT. DAT KAN DOOR MIDDEL VAN DE VAKBONDSTELEFOON OF PERSOONLIJK
BIJ DE VAKBONDSCONSULENT OF DE VRAAGBAAK VAN DE LOKALE AFDELING.
VAKBONDSTELEFOON 0900 368 26 89 OF 0900 FNVBOUW
(10 eurocent per minuut). Heeft u een vraag? Bel dan de vakbondstelefoon.
Die is bereikbaar op maandag tot en met vrijdag
van 8.00 uur tot 17.30 uur. De beller heeft keuzemogelijkheden:
• Informatie op het gebied van arbeid en inkomen en over zaken
als vakantiegeld, tijdspaarfonds, pensioen of andere regelingen
in uw bedrijfstak: stel uw vragen aan de helpdeskmedewerker.
• Informatie over contributie en lidmaatschap: stel uw vragen
aan een medewerker van de afdeling Ledencontact.
AFDELING LEDENCONTACT
Bij de afdeling Ledencontact (bereikbaar via de vakbondstelefoon,
0900 368 26 89) kunt u een verhuizing doorgeven of een
machtigingskaart voor automatische inning van uw contributie
aanvragen. Vergeet niet door te geven wanneer u wijzigt van
werkgever. Het is voor de bond belangrijk om te weten waar u
werkt! Ook voor informatie over contributievermindering kunt u
bij Ledencontact terecht. Opzeggen van het lidmaatschap (graag
met de reden van opzegging) kan uitsluitend schriftelijk bij: FNV
Bouw, afd. Ledencontact, Postbus 520, 3440 AM Woerden.
WATERBOUWTELEFOON 0348 575 657
De waterbouwtelefoon is speciaal bestemd voor leden die in het
baggerbedrijf werkzaam zijn. Bereikbaar tijdens kantooruren.
VAKBONDSCENTRA
FNV Bouw heeft, verspreid over het land, zo’n dertig vakbondscentra.
Daar kunnen leden tijdens de spreekuren bij de
vakbondsconsulent terecht voor vragen over de bedrijfstakeigen
regelingen en met vragen of problemen over werk en inkomen.
Leden die een klacht in behandeling willen laten nemen, kunnen
er een intakeformulier invullen. Adres en openingstijden staan op
het rechtenoverzicht of zijn op te vragen via de vakbondstelefoon.
AFDELINGEN
FNV Bouw heeft, verspreid over het hele land, driehonderdzestig
lokale afdelingen. Leden kunnen bij de vraagbaak van de afdeling
terecht met vragen en problemen. Zij kunnen daar een intakeformulier
invullen om een klacht in behandeling te laten nemen.
Adres en telefoonnummer van de vraagbaak zijn op te vragen via
de vakbondstelefoon.
50 SEPTEMBER 2006 FNV BOUW MAGAZINE
RE-INTEGRATIEBEGELEIDING
FNV Bouw beschikt over zogenaamde rea-teams, die werknemers
bij dreigende langdurige arbeidsongeschiktheid of werkloosheid
ondersteunen bij hun re-integratie. WAO’ers kunnen worden
begeleid bij keuringen. Doorverwijzing naar een reateam
geschiedt in overleg met de vraagbaak of de vakbondsconsulent.
BUREAU BEROEPSZIEKTEN FNV
Ieder jaar lopen meer dan 25 duizend werknemers een beroepsziekte
op, waardoor hun gezondheid vaak blijvend wordt aangetast.
Bureau Beroepsziekten FNV helpt om de financiële
schade te verhalen op de (ex)werkgever. Voor meer informatie:
www.bbzfnv.nl of 020 581 66 92.
HOOFDKANTOOR
FNV Bouw, Postbus 520, 3440 AM Woerden, T 0348 575 575.
Voor zaken die hierboven niet zijn genoemd, kan tijdens kantooruren
contact worden opgenomen met het hoofdkantoor van
FNV Bouw in Woerden.
WWW.FNVBOUW.NL
Voor informatie, nieuws en contact.
- fnvbouw.nl/contact voor alle contactgegevens van de bond.
- fnvbouw.nl/emailadres voor alle e-maildiensten.
FNV Jong is een netwerk voor FNV-leden onder de 35 jaar.
Informatie: www.fnv.nl/fnvjong.
FNV ZBo is een vereniging voor zelfstandigen zonder personeel
(zzp’ers) in bouw en hout. Leden krijgen gratis bedrijfsrechtsbijstand
en kunnen terecht voor informatie en advies, verzekeringen,
tariefberekening en administratieve dienstverlening.
FNV ZBo, Postbus 520, 3440 AM Woerden. T 0348 575 656
I www.fnvzbo.nl, E info@fnvzbo.nl.
Postbus 520, 3440 AM Woerden, T 0348 575 557.
redactie@fnvbouw.nl
Leden van FNV Bouw ontvangen FNV Bouw Magazine gratis.
Abonnees betalen € 20,- per jaar. Losse nummers € 2,50.

FNV BOUW?
WAT KOOP IK ER VOOR?
VERBETERING ARBEIDSOMSTANDIGHEDEN
Een goede gezondheid is bijzonder waardevol. Het werk in de
bouw- en houtnijverheid is vaak fysiek zwaar. Des te meer reden
om daarop te letten. FNV Bouw wil de arbeidsomstandigheden
verbeteren. Met werkgeversorganisaties en overheid maken we
in arboconvenanten harde afspraken over het terugdringen van
zwaar werk, minder blootstelling aan gevaarlijke stoffen en
WWW.FNVBOUW.NL
minder werkdruk. In arbowijzers geeft FNV Bouw informatie
over arborisico's, oplossingen in de praktijk en waar je zelf op
kan letten. Bij problemen of klachten staat het gespecialiseerde
Bureau Beroepsziekten FNV leden bij. Omdat je maar één
lichaam hebt.
0900 FNV BOUW (0900 368 2689)