1994 - 4 - Orchideeën Vereniging Vlaanderen

Allerlei Cattleya's (5)
uit "The Catt/eyas and their relatives", Carl L. Withner
vertaling Bert van Zuylen
Cattleya bie%r uit Brazilie
De stammen van deze soort worden 49-76 cm hoog, ze zijn
gegroefd op de gewoonlijke manier en bedekt met een dun vlies.
Er zijn twee bladeren van 15 em lengte. De 3-10 geurende bloemen
zijn 7,6-10 cm in diameter en zijn variabel van kleur. De vlezige
sepalen en petalen lopen van bleekgroen of bleek olijfkleurig naar
een koperaehtige bruine kleur, telwijl de bloemen gespikkeld kunnen
zijn. De lip is karmozijnrood-paarsachtig tot bleek roze, soms
afgezet aan de rand met wit, en heeft als enige Cattleya geen zijlobben
die de zu ll bedekken. Oat laatste is een dominante
karaktertrek van deze soort, en wordt heel sterk doorgegeven aan
de nakomelingen, er voor zorgend dat bij hybnden dat aandeel van
de ouders redelijk gemakkelijk te ontdekken is. De blootliggende zuil
is roze.
Mr. Descourtilz vernoemde deze soort naar Iris, de godin van de
regenboog. Hij moet werkelijk onder de indruk zijn geweest van de
bloemen! (In 1821 cleelde Mr. Deseourtilz deze soort in bij het
geslacht Epidendrum, met als soortnaam iridee. Het is dus geen
foutje van mr. Withner m.b.t. C. iricolor, vert.). De planten bloeien in
september, houden van warmte, water in de groeiperiode en daarna
een flinke rust.
U mag de planten aileen verpotten op het moment dat de nieuwe
wortels zichtbaar worden onderaan de starn. Zoals bij andere,
tweebladige Cattleya's kunnen de stammen heel dun zijn, zonder
voldoende reservevoedsel, zodat het erg belangrijk is deze regel op
te volgen. Als er op andere momenten verpot wordt, kunnen de
planten zover terugvallen dat ze nog een seizoen of soms nog
langer in rust blijven, terwijl het ook kan gebeuren dat ze zover uitdrogen
dat het moellijk of onmogelijk wordt de planten over te houden.
Het is eigenlijk onbelangrijk wat de plant aan het doen is,
knoppen maken of groeien, het proces van wortels vormen is het
belangrijkste en zal ten aile tijden ger-especteerd moeten worden.
Deze soort werd geintroduceerd door de heren Loddiges uit
Hackney, Engeland in 1838, die haar ontvingen uit het gebied rond
Bananal in de provincie Minais Gerais in Brazilie. Ze wel'd aangetroffen
in grote groepen die boven in hoge bomen langs de rivier
groeiden. Ook werden planten gevonden in de bergen van Rio de
Janeiro op een hoogte van 60 m., waar ze zowel op rotsen als op
bomen groeiden. Zowel Fowlie als Braem beschr-even twee
populaties van deze plant terwijl Fowlie later nog een derde ontdekte.
Planten die aan de kust groeien zijn, in vergelijking met de origineel
beschreven planten, diploid. Ook zijn er nog tetraplolde, binnenandse
ondersoorten die technisch beschreven moeten worden als
8
Catt/eya blc%r
C. bicolor ssp. minaisgeresensis (Fowlie). De laatstgenoemde
planten zijn groter op aile afmetingen dan de diploide soolien van
de kust, en de populaties omvatten ook de varieteiten die omschreven
vverden als C. grossii of C. bicolor var. grossii.
De vormen worden gekarakteriseercl door een breder uitlopencle
niervorrnige midden lob vall de lip en meestal een witte strook aan
de voorste rand.
De clerde populatie is de subspecies brasiliensIs die werclen beschreven
en afgebeeld door mr. Fowlie. Ze heeft donkerbruine
bloemen met een grotere, bredere lip dan de andere soorten en
meestal zonder wit erin, al is de lichte strook op de lip ook
daadwerkelijk liehter dan de rest van de lip. De sepalen en petalen
zijn ietwat gegolfd zoals bij C. elongata. De plallten kunnell een
hoogte bel'8lken van 122 em. Deze subspecies groeit op knoestige
bomen met een ruwe schors in de vochtige moerassen vlakbij
Brasilia, de hoofdstad van Brazilie, op een hoogte van 1110 m.
De ras kan best wei velwikkelcl zijn met C. tenuis, een recentelijk
beschreven soort, die weer dicht bij C.bicolor en C. elongata staat.
De populatie van de subspecies brasiliensis mag niet worden
verwarcl met die van C. brasiliensis wat een natuurlijke hybride is
van waarschijnlijk C.bicolor ell C.harrisontana. Deze hybride plalltell'
worden in Rio Doce gevollden volgens Fowlie, en zijll in cle cu ltuur
per abuis C. amethystoglossa "Pinkie" gelloemd.
Er zijn verschillende opvallende kleurvormen beschreven ill het
bicolor-complex. De zogellaamde alba is appelgroen met een witte
lip. Door eell kweker Zijll de planten de laatste dl'ie generaties met
zichzelf bestoven en ze blijvell groene bloemen dragen.
Vooral gespikkelde klonen of blauwe vormen (coerulea), planten
met eell donkerder gekleurde lip, en grotere of minder witte strokell
(die er dus eell tricolor van maken I) op de lip zijll beschreven als
varieteiten Ze voegell zich mooi ill het spectrum vall variaties die ill
deze soort te villdell zijn.